Đề thi tuyển sinh vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2018-2019 có đáp án - Sở GD&ĐT Thái Bình

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> THÁI BÌNH<br /> ĐỀ CHÍNH THỨC<br /> <br /> KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT<br /> NĂM HỌC 2018-2019<br /> Môn thi: NGỮ VĂN<br /> Thời gian làm bài: 120 phút không kể thời gian giao đề<br /> <br /> Phần 1. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)<br /> Mỉm cười là một trạng thái tinh thần đặc biệt.<br /> Khác với bản thân cái cười. Cái cười cần và phải có đối tượng rõ ràng. Không có người ta<br /> bảo mình “có vấn đề rồi”.<br /> Mỉm cười đến từ xa xôi, xa xôi đến mức có vẻ như mỉm cười là tự thân. Mỉm cười là trạng<br /> thái trong lành, thân thiện dang tay vui đón vũ trụ, hoà vui cuộc đời. Như tia nắng xuân<br /> mềm mại, mỏng manh, rụt rè, vô tư lự hé chào khu vườn cuối đông.<br /> [...]Thật là vui khi nhìn thấy cái mỉm cười ở trong cái cười của ai đó, của những người bạn<br /> của mình.<br /> Chúc mỗi bạn bè ta, mỗi sáng trước khi ra cửa, mỉm cười.<br /> (Theo Hoàng Hồng Minh, Lòng người mênh mang NXB Văn hóa thông tin , 2014)<br /> Câu 1 (1 điểm). Kể trên 02 phương thức biểu đạt được sử dụng trong đoạn trích.<br /> Câu 2 (0,5 điểm). Chỉ ra phép liên kết giữa hai câu văn sau: "xa xôi đến mức có vẻ như<br /> mỉm cười là tự thân. Mỉm cười là trạng thái trong lành, thân thiện dang tay vui đón vũ trụ,<br /> hoà vui cuộc đời".<br /> Câu 3. (0,5 điểm). Theo tác giả, tại sao "mỉm cười" khác với "cái cười"?<br /> Câu 4 (1.0 điểm) "Chúc bạn bè ra mỗi sáng trước khi ra cửa, mim cười". Câu nói trên cho<br /> em lời khuyên gì về thái độ sống?<br /> Phần 2. LÀM VĂN (7,0 ĐIỂM)<br /> Câu 1. (3,0 điểm)<br /> Cần tôn trọng sự riêng tư của người khác.<br /> Hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 300 chữ) bày tỏ suy nghĩ của em về ý kiến trên.<br /> Câu 2. (4,0 điểm) Cảm nhận về hình ảnh con người Việt Nam trong hai đoạn thơ sau:<br /> Thuyền ta lái gió với buồm trăng<br /> Lướt giữa mây cao với biển bằng<br /> Ra đậu dặm xa dò bụng biển<br /> Dàn đan thế trận lưới vây giăng<br /> (Huy Cận, Đoàn thuyền đánh cá, Ngữ văn 9 Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2017)<br /> Ta làm con chim hót<br /> Ta làm một cành hoa<br /> Ta nhập vào hòa ca<br /> Một nổi trầm xao xuyến.<br /> (Thanh Hải, Mùa xuân nho nhỏ, Ngữ văn 9 Tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam 2017)<br /> <br /> ĐÁP ÁN ĐỀ VĂN VÀO 10 TỈNH THÁI BÌNH NĂM 2018<br /> Phần I. Đọc hiểu<br /> Câu 1: 2 phương thức biểu đạt chính là Tự sự và Nghị luận<br /> Câu 2: Phương pháp liên kết: phép lặp<br /> Câu 3:<br /> Theo tác giả thì mỉm cười là một trạng thái tinh thần đặc biệt và nó đến từ xa xôi đến mức<br /> có vẻ như mỉm cười là tự thân hay hiểu thành mỉm cười là do chính tự thân - một phản xạ<br /> tự nhiên của con người.<br /> Còn cái cười lại cần phải có đối tượng rõ ràng cụ thể hay cái cười xảy ra khi có tác động<br /> của sự vật sự việc quay ta.<br /> Câu 4: "Chúc bạn bè ta, mỗi sáng trước khi ra cửa, mỉm cười" mang đến cho ta thông điệp:<br /> Hãy đón ngày mới bằng niềm vui, niềm tin và hạnh phúc, mỉm cười để bắt đầu một ngày<br /> thật tốt đẹp hơn.<br /> Phần II: Làm văn:<br /> Câu 1: Hướng dẫn:<br /> Thứ nhất: Khẳng định ý kiến trên là đúng, sau đó các em cần phân tích từng khía cạnh.<br /> - Tôn trọng là sự đánh giá đúng mực, coi trọng danh dự, phẩm giá và lợi ích của người<br /> khác, thể hiện lối sống văn hóa của mỗi người.<br /> - Sự riêng tư của người khác: chính là đời sống cá nhân, tỉnh cảm của người đó trong cuộc<br /> sống hàng ngày.<br /> => Khẳng đinh ý kiến :"Cần tôn trọng sự riêng tư của người khác" là vô cùng cần thiết. Là<br /> cách tốt nhất để duy trì quan hệ tốt đẹp trong xã hội<br /> Câu 2:<br /> 1. Mở bài: Tác giả, tác phẩm, hoàn cảnh sáng tác. Giới thiệu, khái quát giá trị của đoạn thơ<br /> ( viết lại đoạn thơ)<br /> + Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá:<br /> - Huy Cận là bút danh, họ tên là Cù Huy Cận. Thơ của ông dào dạt niềm vui, nhất là khi<br /> ông nói về cuộc sống mới, con người mới.<br /> - Bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá" được Huy Cận viết năm 1958. Bài thơ miêu tả đoàn<br /> thuyền ra khơi đánh cá một đêm trăng tròn Hạ long, qua đó ca ngợi biển quê hương giàu<br /> đẹp, người dân chài làm chủ cuộc đời, hăng say lao động, xây dựng cuộc sống mới ấm no<br /> hạnh phúc.<br /> + Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ:<br /> - Nhà thơ Thanh Hải (1930-1980) là bút danh của Phạm Bá Ngoãn. Ông là người có công<br /> lớn thắp sáng ngọn lửa thi ca cách mạng trong lòng miền Nam. Thơ của Thanh Hải có<br /> ngôn ngữ trong sáng, giàu âm điệu nhạc điệu, cảm xúc thiết tha, chân thành và lắng<br /> đọng.https://nguyenthienhuongvp77.violet.vn/<br /> - Bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ" được Thanh Hải viết vào tháng 11 năm 1980, khi còn nằm<br /> trên giường bệnh, một tháng trước lúc qua đời. Bài thơ ca ngợi vẻ đẹp và khí thế của đất<br /> <br /> nước vào xuân, thể hiện khát vọng và tình yêu thiết tha được trọn đời hiến dâng cho quê<br /> hương đất nước.<br /> + Nhận xét: Cả hai bài thơ đều miêu tả vẻ đẹp của con người Việt Nam đặc biệt là 2 đoạn<br /> thơ sau (trích dẫn thơ)<br /> 2. Thân bài<br /> * Phân tích khổ thơ bài đoàn thuyền đánh cá:<br /> - Trên cái nền thiên nhiên ấy, hình ảnh con người hiện lên thật đẹp.<br /> Thuyền ta lái gió với buồm trăng<br /> Lướt giữa mây cao với biển bằng<br /> Hai tiếng “thuyền ta" vang lên một cách đầy kiêu hãnh, tự hào. Xa rồi những ngày áp bức,<br /> bóc lột làm thân nô lệ, làm kiếp ngựa trâu, bị coi như thứ tài sản, bị bóc lột đến kiệt quệ<br /> sức lao động. Ta có làm mà không được hưởng. Còn giờ đây, ta thực sự trở thành một công<br /> dân của đất nước. Ta được làm chủ đất nước, biển trời và làm chủ công việc của mình.<br /> Trong không không khí hào hứng phân khởi, say mê người ngư dân đưa con thuyền vào<br /> cuộc chinh phục mới. Bút pháp lãng mạn khoa trương đã biến con thuyền không phải chạy<br /> bằng động cơ máy móc mà bằng sức mạnh của tự nhiên. Con thuyền ấy có gió làm bánh lái,<br /> trăng làm buồm. Trong phút chốc, tầm vóc con thuyền trở lên lớn lao, kì vĩ sánh ngang<br /> cùng thiên nhiên vũ trụ. Hình ảnh con thuyền hay chính là con người lao động với tầm vóc<br /> cũng rất lớn lao.<br /> Con thuyền ấy không phải đi trên mặt biển mà như "lướt" giữa không gian rộng với trời<br /> xanh bát ngát. Động từ "lướt" diễn tả đoàn thuyền không chỉ chạy nhanh mà còn rất nhẹ<br /> nhàng. Vẻ đẹp của con thuyền chính là vẻ đẹp của người lao động. Đoàn thuyền chạy<br /> nhanh diễn tả khí thế phơi phới của những con người lần đầu tiên làm chủ cuộc đời.<br /> => Họ không chỉ có sức mạnh mà tâm hồn họ còn vô cùng vui tươi phấn khởi. Hình ảnh<br /> con thuyền mang kích thước khổng lồ đang hòa nhập với thiên nhiên tạo nên một cảnh<br /> tượng kì vĩ. Dường như đây không phải là đoàn thuyền trong cuộc đánh bắt cá mà đang<br /> trong cuộc du ngoại giữa chốn bồng lai tiên cảnh.<br /> Nếu hai câu thơ trên miêu tả bằng bút pháp tả thực thì hai câu dưới miêu tả bằng bút pháp<br /> hiện thực. Cảnh lao động trở về ttính chất quyết liệt của nó:<br /> "Ra đầu dặm xa dò bụng biển<br /> Dàn đan thế trận lưới vây giăng"<br /> Những người ngư dân với tâm hồn phơi phới đang làm chủ phương tiện của mình. Họ lái<br /> những con thuyền ra khơi đâu còn quẩn quanh đánh bắt ven bờ. Đâu còn những ngày chỉ<br /> có những trang thiết bị thô sơ thiếu thốn.Giờ đây họ đã có trong tay những tranh thiết bị<br /> hiện đại để đánh bắt xa bờ.Với những phương tiện ấy,họ tự tin tìm đến những nơi xa để<br /> "dò bụng biển".<br /> Nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ đã biến lòng biển bao la trở thành "bụng biển". Nơi ấy chất<br /> chứa bao điều kì lạ, bí hiểm đòi hỏi sự khám phá của con người. Nơi ấy cũng chứa đựng tài<br /> nguyên khoáng sản để phục vụ cho công việc làm giàu đất nước.<br /> Bằng một động từ mạnh được sử dụng liên tiếp nhà thơ đã giúp người đọc hình dung cảnh<br /> đánh bắt cá. Những ngư dân giờ bước vào cuộc chiến mới. Ở đó, ngư trường là chiến<br /> <br /> trường, ngư cụ là vũ khí, ngư dân là chiến sĩ. Tất cả trong tư thế hoàn toàn chủ động để dàn<br /> đan thế trận tấn công vào cuộc chinh phục thiên nhiên.<br /> * Phân tích khổ thơ bài mùa xuân nhỏ nhỏ<br /> Tác giả không mơ giấc mơ vĩ đại, chẳng tưởng một viễn cảnh lạ kì, mà tâm hồn tác giả<br /> nguyện những ước mơ đơn sơ, bình dị:<br /> Ta làm con chim hót<br /> Ta làm một cành hoa<br /> Ta nhập vào hòa ca<br /> Một nốt trầm xao xuyến.<br /> Tác giả ước mơ được hi sinh, được cống hiến. Ước mơ cháy bỏng của tác giả sôi tràn nhiệt<br /> huyết, căng tràn nhựa hi sinh, thổi phồng lên một niềm tin bất diệt. Tác giả mơ ước nhưng<br /> chỉ nguyện “làm” một cành hoa, một con chim hót.<br /> => Tác giả như nguyện rằng mình sẽ làm, vâng sẽ làm một tiếng chim, một cành hoa đế<br /> góp vào vườn hoa muôn hương muôn sắc, rộn rã tiếng chim. Một cành hoa, một tiếng chim<br /> để tô điểm cho phong cảnh mùa xuân tươi đẹp. Đó là ước nguyện lạ thường, không phải nó<br /> cao siêu vĩ đại mà tại nó gần gũi.<br /> => Mong muốn được góp phần tạo dựng mùa xuân là tác giả đã nguyện hi sinh, nguyện<br /> công hiến cho sự phồn vinh của đất nước.<br /> Tác giả nguyện sẽ cống hiến, cống hiến những gì đơn sơ, giản dị, nhưng lại có ích cho đời:<br /> Ta nhập vào hòa ca<br /> Mội nốt trầm xao xuyến<br /> Tác giả không mơ được làm một cánh đại bàng lướt gió giữa trời xuân, không mơ được<br /> làm nốt nhạc vút cao trong dàn hòa ca bay bổng. Tác giả chỉ nguyện làm một tiếng chim<br /> hót, một nốt trầm nhưng xao xuyến lòng người.<br /> => Một ước mơ nho nhỏ, chân tình.<br /> *Hình ảnh con người Việt Nam trong bài thơ:<br /> Tác giả đều lấy những hình ảnh thiên nhiên với hình ảnh thơ lãng mạn, bay bổng để thể<br /> hiện hình ảnh niềm vui, sự nhịp nhàng cùng hòa nhập thiên nhiên. Qua đó tác giả cũng<br /> truyền đạt một thông điệp hình ảnh con người Việt Nam luôn cố gắng làm việc với ước mơ<br /> cống hiến một phần công sức cho sự phát triển của đất nước.<br /> 3. Kết bài:<br /> Nêu cảm nhận chung của em về hai khổ thơ trên.<br /> <br />