DI TRUYỀN HỌC MENDEL

Chia sẻ: Nguyen Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

105
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'di truyền học mendel', khoa học tự nhiên, công nghệ sinh học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: DI TRUYỀN HỌC MENDEL

1 MaMH: DTH 01/04/11 1 Mendel
C 2: DI TRUYEÀN HOÏC MENDEL I. Mendel vaø quan nieäm veà gen II. Lai ñôn tính vaø qui luaät giao töû thuaàn khieát III. Lai löôõng tính vaø ña tính IV. Phöông phaùp khi- bình phöông V. Caùc phaùt hieän boå sung 2 MaMH: DTH 01/04/11 2 Mendel
I. MENDEL VAØ QUAN NIEÄM VEÀ GEN 1. Tieåu söû Gregor Mendel • gia ñình noâng daân ngheøo - ôû Bruno (Tieäp Khaéc) • thoâng minh (THPT)  nhaø giaùo KH töï nhieân - hoïc ôû AÙo (1851 – 1853) - thí nghieäm ôû ñaäu Haø Lan 1856  1863 ôû tu vieän 3 MaMH: DTH 01/04/11 3 Mendel
2. Phöông phaùp cuûa Mendel 2.1 Vaän duïng - tö duy phaân tích cuûa vaät lí  taùch rieâng töøng t/traïng - ñaùnh giaù soá löôïng – toaùn hoïc  tính k/quaû qua nhieàu theá heä 2.2 Ñoái töôïng n/cöùu ñaäu Haø Lan: - deã troàng - caây haøng naêm - tính traïng bieåu hieän roõ - tính nghieâm ngaët deã taïo doøng thuaàn 4 MaMH: DTH 01/04/11 4 Mendel
Ñaäu Haø Lan  ñoái töôïng moâ hình cuûa DT hoïc Ruoài giaám Drosophila melanogaster  DT nhieãm saéc theå E. coli (vi sinh vaät)  DT phaân töû 2.3 Tính traïng: Haït vaøng – Haït xanh (maøu saéc) Haït trôn – Haït nhaên (hình daïng) goïi laø caëp t/ traïng chaát löôïng  coù söï töông phaûn deã nhaän 2.4 Caùch tieán haønh * Vaät lieäu thuaàn chuûng * Theo doõi rieâng töøng caëp tính traïng qua nhieàu theá heä * Ñaùnh giaù khaùch quan & tính soá löôïng chính xaùc * Söû duïng kí hieäu vaø coâng thöùc 5 MaMH: DTH 01/04/11 5 Mendel
3. Söï xaùc laäp khaùi nieäm veà gen - 1865: Mendel phaùt hieän caùc qui luaät caên baûn cuûa tính DT - 1900: H.M. de Vries (Haø Lan) E.K. Correns (Ñöùc)-phaùt hieän laïi qui luaät Mendel E. von Tschermark (AÙo) - Cuoái theá kæ 19  phaùt minh teá baøo hoïc  deã chaáp nhaän qui luaät Mendel - Ñaàu theá kæ 20 khaùi nieäm gen ñöôïc xaùc laäp  DT hoïc phaùt trieån nhanh  nhieàu thaønh töïu môùi 6 MaMH: DTH 01/04/11 6 Mendel
II. LAI ÑÔN TÍNH & QUI LUAÄT GIAO TÖÛ THUAÀN KHIEÁT 7 MaMH: DTH 01/04/11 7 Mendel
• Tính traïng trôn  troäi (dominant) • Gen quy ñònh tính traïng troäi A • Tính traïng nhaên  laën (recessive) • Gen quy ñònh tính traïng laën  a 8 MaMH: DTH 01/04/11 8 Mendel
2. Lai phaân tích (test-cross) Lai phaân tích giuùp phaùt hieän daïng lai coù thuaàn chuûng hay khoâng P Aa x aa A,a a,a F1 1 Aa : 1aa 3. Caùc thuaät ngöõ caên baûn Töø caùc thí nghieäm neâu treân  caùc thuaät ngöõ caên baûn sau - Gen: nhaân toá DT  xaùc ñònh tính traïng cuûa SV - Alen (Allele): Caùc traïng thaùi khaùc nhau cuûa 1 gen Gen hình daïng coù 2 alen: trôn & nhaên 9 MaMH: DTH 01/04/11 9 Mendel
- Ñoàng hôïp töû (Homozygote): tính traïng coù 2 alen gioáng nhau AA, aa - Dò hôïp töû (Heterozygote): tính traïng coù 2 alen khaùc nhau Aa - Kieåu gen (Genotype): taäp hôïp caùc nhaân toá DT cuûa caù theå - Kieåu hình (Phenotype): bieåu hieän cuûa tính traïng  keát quaû söï töông taùc giöõa kieåu gen vaø moâi tröôøng. MaMH: DTH 01/04/11 10 Mendel
4. Söï phaân ly giao töû Keát quaû lai phaân tích cho tæ leä 1:1  coù söï phaân li caùc gen khi taïo thaønh giao töû. Söï phaân li giao töû deã nhaän thaáy khi ta nghieân cöùu naám men Saccharomyces cerevisiae trong chu trình soáng coù 2 daïng ñôn boäi A & a töông ñöông vôùi 2 loaïi giao töû. • - Caùc tb ñôn boäi ssaûn thoâng qua NP  naåy choài • - Caùc tb ñôn boäi A & a keát hôïp  tb löôõng boäi (2n) • - Caùc tb 2n oån ñònh & sinh saûn  naåy choài 11 MaMH: DTH 01/04/11 11 Mendel
Nhöng neáu noøi löôõng boäi (2n) ñöa leân moâi tröôøng ñoùi nitô  giaûm phaân • Moãi tb cho 1 nang goàm 4 baøo töû beân trong. 2 baøo töû coù giôùi tính A 2 baøo töû coù giôùi tính a • Khi 4 baøo töû thoaùt ra khoûi nang  tb ñôn boäi. Cöù theá tieáp tuïc MaMH: DTH 01/04/11 12 Mendel
III. LAI VÔÙI 2 HAY NHIEÀU CAËP TÍNH TRAÏNG 1. Qui luaät phaân li ñoäc laäp & toå hôïp töï do P Vaøng – trôn X Xanh – nhaên AA BB aa bb giao töû AB ab F1 AaBb F2 AB Ab aB ab AB AABBAABbAaBB AaBb Ab AABb AAbb AaBb Aabb aB AaBB AaBb aaBB aaBb ab AaBb Aabb aaBb aabb 13 MaMH: DTH 01/04/11 13 Mendel
2. Lai vôùi nhieàu caëp tính traïng Coù theå lai vôùi 3 caëp tính traïng hoaëc nhieàu hôn. Khi lai 3 caëp tính traïng: AABBCC x aabbcc  AaBbCc x AaBbCc F1  GT laø: ABC, aBC, AbC, ABc, Abc, aBc, abC, abc F2 coù 64 toå hôïp Kieåu hình ôû F2 laø 27 A- B- C- 9 A- B- cc ; 9 A- bb C- ; 9 aa B- C- 3 A- bb cc ; 3 aa B- cc ; 3 aa bb C- 1 aa bb cc Nguyeân taéc khi taïo thaønh GT laø moãi GT chæ thuoäc 1 trong 2 allen. 14 MaMH: DTH 01/04/11 14 Mendel
Baûng coâng thöùc lai ña tính Soá caëp Soá loaïi Soá loaïi toå Soá kieåu Soá kieåu hình tính traïng gt F1 hôïp F2 gen F2 F2 1 2 4 3 2 2 4 = 22 16 = 42 9 = 32 4 = 22 3 8 = 23 64 = 43 27 = 33 8 = 23 n 2n 4n 3n 2n 15 MaMH: DTH 01/04/11 15 Mendel
3. Phöông phaùp khi bình phöông ˆˆχ2 - Cô sôû cuûa pp naøy laø xaùc suaát cuûa nhöõng söï kieän ñoäc laäp = tích caùc xaùc suaát cuûa nhöõng söï kieän rieâng leû. • Neùm ñoàng tieàn coù 2 maët saáp, ngöûa - Tung 2 laàn, XS 2 laàn uùp hoaëc ngöûa : ½ x ½ = 1/4 Tung 4 laàn  4 ½ x ½ x ½ x ½ = 1/16  - Phöông phaùp duøng toaùn xaùc suaát  ñaùnh giaù keát quaû thí nghieäm do oâng Carl Pearson neâu ra naêm 1900 coù coâng thöùc nhö sau: ˆˆχ2 = ∑(d2/e) 16 MaMH: DTH 01/04/11 16 Mendel
* Xaùc ñònh χ2 & möùc töï do roài tra baûng. χ2 caøng nhoû  P caøng lôùn & ngöôïc laïi. P caøng lôùn caøng toát Xaùc suaát ñoái vôùi moät soá giaù trò χ2 Möùc töï do P=0,20 (1/5) P=0,10 (1/10) P=0,05 (1/20) P=0,01 (1/100) 1 1,64 2,71 3,84 6,64 2 3,22 4,60 5,99 9,21 3 4,64 6,25 7,82 11,34 4 5,99 7,78 9,49 13,28 5 7,29 9,24 11,07 15,09 17 MaMH: DTH 01/04/11 17 Mendel
V. CAÙC PHAÙT HIEÄN BOÅ SUNG 1.Troäi khoâng hoaøn toaøn 2. Di truyeàn töông ñöông 3. Hieän töôïng ña alen MaMH: DTH 01/04/11 18 Mendel