ÑIEÀU TRÒ BAÛO TOÀN HEÏP DA QUI ÑAÀU VÔÙI KEM BOÂI DA STEROID<br />
Nguyeãn Tieán*, Leâ Ñöùc Thu Nga*, Leâ Coâng Thaéng**<br />
<br />
Muïc ñích: ñaùnh giaù hieäu quaû ñieàu trò baûo toàn heïp da qui ñaàu vôùi kem boâi da steroid.<br />
Ñoái töôïng vaø phöông phaùp nghieân cöùu: trong 1 thaùng (1/7/2004 – 31/7/2004), taïi Beänh vieän Nhi<br />
Ñoàng 1, coù 319 beänh nhaân ñeán khaùm vaø ñieàu trò heïp da qui ñaàu, tuoåi töø 01 thaùng ñeán 15 tuoåi, trung bình<br />
laø 4,2 tuoåi. Thieát keá nghieân cöùu laø nghieân cöùu caét ngang. Nghieân cöùu ñöôïc chia laøm 3 nhoùm choïn moät<br />
caùch ngaãu nhieân ñeå so saùnh: nhoùm 1 (nhoùm nghieân cöùu), goàm 125 beänh nhaân ñaõ ñöôïc ñieàu trò baûo toàn<br />
heïp da qui ñaàu vôùi kem boâi da Betamethasone 0,05%; nhoùm 2 (nhoùm chöùng), goàm 75 beänh nhaân ñaõ ñöôïc<br />
ñieàu trò baûo toàn heïp da qui ñaàu thoâng thöôøng vôùi môõ Tetracyclin 1%; vaø nhoùm 3 (nhoùm chöùng), goàm 119<br />
beänh nhaân ñaõ ñöôïc ñieàu trò caét da qui ñaàu.<br />
Keát quaû: qua theo doõi 280/319 (87,7%) beänh nhaân ñeán taùi khaùm, keát quaû trong nhoùm nghieân cöùu, tæ<br />
leä thaønh coâng khaù cao (90,5%), ít toán keùm vaø laøm haøi loøng beänh nhaân hôn so vôùi caùc nhoùm chöùng. Tæ leä<br />
thaønh coâng cao ôû nhöõng beänh nhaân heïp da qui ñaàu do dính. Tæ leä thaønh coâng thaáp ôû nhöõng beänh nhaân<br />
heïp da qui ñaàu coù seïo xô hoaëc keøm vuøi döông vaät.<br />
Keát luaän: ñieàu trò baûo toàn heïp da qui ñaàu vôùi kem boâi da steroid laø moät phöông phaùp ñieàu trò coù hieäu<br />
quaû.<br />
<br />
SUMMARY<br />
PHIMOSIS CONSERVATIVE TREATMENT WITH STEROID OINTMENT<br />
Nguyen Tien, Le Ñuc Thu Nga, Le Cong Thang *<br />
Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 28 - 33<br />
<br />
Purpose: to evaluated the effectiveness of phimosis conservative treatment with steroid ointment.<br />
Materials and Methods: From 1/7/2004 to 31/7/2004 (1 month) at Children Hospital No 1, there<br />
were 319 children with phimosis were examined and treated, ages from 1 monh to 15 years old (mean<br />
4,2). Cross section, randomized study was performed, which included 3 groups to compare. Group 1<br />
(study group), was phimosis conservative treatment with Betamethasone 0,05% ointment (125 patients);<br />
group 2 (control group) was phimosis conservative treatment with Tetracyclin 1% ointment (75 patiens);<br />
and group 3 (control group) was circumcision (119 patients).<br />
Results: 280/319 (87,7%) patients were evaluated. In study group, sucessful rate was high (90,5%),<br />
saving and to please the patients more than other control groups. Sucessful rate was high in adhesive<br />
phimosis patients. Sucessful rate was low in phimosis boys with cicatrix or buried pennis.<br />
Conclusions: Phimosis conservative treatment with steroid ointment is an effective therapy.<br />
<br />
ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br />
Heïp da qui ñaàu (coøn goïi laøda qui ñaàu bò “muùm”)<br />
laø moät beänh lyù thöôøng gaëp ôû beù trai. Moãi naêm coù<br />
khoaûng treân 10.000 treû ñeán khaùm vaø ñieàu trò taïi Beänh<br />
vieän Nhi Ñoàng 1. Da qui ñaàu laø phaàn da (ôû ngoaøi) vaø<br />
<br />
nieâm maïc (ôû trong) che phuû qui ñaàu. Maët trong lôùp da<br />
naøy coù nhöõng tuyeán tieát ra chaát nhôøn maø khi tích tuï<br />
seõ taïo ra moät lôùp baõ. Heïp da qui ñaàu (phimosis) laø heïp<br />
loã môû cuûa da qui ñaàu laøm cho da qui ñaàu khoâng theå<br />
taùch khoûi qui ñaàu. Coøn thaét ngheït da qui ñaàu<br />
(paraphimosis) laø da qui ñaàu bò thaét ngheït ôû khaác qui<br />
<br />
* Phoøng Khaùm Ngoaïi - Beänh vieän Nhi Ñoàng 1<br />
** Khoa Ngoaïi Toång Hôïp - Beänh vieän Nhi Ñoàng 1 TP.HCM<br />
<br />
28<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br />
<br />
ñaàu taïo garoâ döông vaät sau khi taùch da qui ñaàu ra khoûi<br />
qui ñaàu. Heïp da qui ñaàu coù theå laø heïp sinh lyù hoaëc<br />
beänh lyù. Heïp sinh lyù (heïp tieân phaùt) laø heïp do dính,<br />
da qui ñaàu dính vôùi qui ñaàu ñeå baûo veä qui ñaàu vaø loã<br />
tieåu luùc treû môùi sinh ra. Bình thöôøng maët trong cuûa<br />
da qui ñaàu vaø qui ñaàu ñöôïc phuû moät lôùp bieåu moâ töø<br />
trong baøo thai. Lôùp bieåu moâ naøy tan ñi tröôùc ngaøy<br />
sinh hay sau sinh trong caùc thaùng cuoái cuøng cuûa naêm<br />
ñaàu. Loã da qui ñaàu seõ roäng daàn vaø coù theå taùch khoûi qui<br />
ñaàu moät caùch bình thöôøng. Ña soá beù trai môùi sinh<br />
(96%) ñeàu coù heïp da qui ñaàu sinh lyù, ñeán 3 tuoåi, tæ leä<br />
naøy giaûm xuoáng coøn 10% vaø giaûm daàn xuoáng coøn 1%<br />
luùc 14 tuoåi(7). Heïp beänh lyù (heïp thöù phaùt, maéc phaûi) laø<br />
heïp thöïc söï khi coù söï hieän dieän cuûa seïo xô. Seïo xô<br />
ñöôïc hình thaønh laø do vieâm nhieãm ôû nhöõng da qui<br />
ñaàu bình thöôøng hoaëc da qui ñaàu daøi, cuõng coù theå do<br />
nhöõng laàn nong da qui ñaàu quaù maïnh baïo tröôùc ñoù.<br />
Beù ñeán khaùm vì tieåu khoù, khi tieåu phaûi raën vaø<br />
laøm phoàng da qui ñaàu. Nhöõng beù nhoû thöôøng quaáy<br />
khoùc vaø ñoû maët vì raën moãi khi ñi tieåu. Loã thoâng da<br />
qui ñaàu quaù nhoû seõ gaây caûn trôû cho baøi xuaát nöôùc<br />
tieåu, vaø da qui ñaàu bò vieâm nhieãm luoân luoân taáy ñoû<br />
vaø ngöùa ngaùy. Khi khaùm thöôøng thaáy söï hieän dieän<br />
cuûa voøng thaét da qui ñaàu, ñoâi khi thaáy nhöõng keùn<br />
baõ naèm beân trong da qui ñaàu.<br />
Caét da qui ñaàu ñaõ ñöôïc thöïc hieän töø 6.000 naêm<br />
tröôùc ôû Ai Caäp, ñöôïc coi laø phöông phaùp ñieàu trò<br />
kinh ñieån cho nhöõng treû em bò heïp da qui ñaàu. Taïi<br />
Beänh vieän Nhi Ñoàng 1, tæ leä caét da qui ñaàu haøng<br />
naêm töø 15% ñeán 20%. Phöông phaùp naøy coù keát quaû<br />
nhöng cuõng coù nhieàu bieán chöùng. Bieán chöùng caáp<br />
tính goàm coù chaûy maùu, phuø neà, nhieãm truøng, toån<br />
thöông qui ñaàu hoaëc nieäu ñaïo. Bieán chöùng veà sau<br />
goàm seïoï xaáu, heïp da qui ñaàu taùi phaùt, heïp loã tieåu,<br />
doø nieäu ñaïo. Ngoaøi ra coøn coù nhöõng vaán ñeà khaùc<br />
nhö tai bieán gaây meâ vaø chi phí toán keùm. Caét da qui<br />
ñaàu vaãn coøn laø vaán ñeà tranh caõi lôùn ôû Uùc maëc duø laø<br />
moät nöôùc chòu aûnh höôûng cuûa nöôùc Anh, nôi maø tæ<br />
leä caét da qui ñaàu töø 95% cuûa thaäp kyû 1930 xuoáng<br />
chæ coøn 6,5% nhöõng naêm ñaàu 1980(5).<br />
Nhöõng naêm gaàn ñaây, nhieàu baùo caùo ñaõ moâ taû<br />
caùc phöông phaùp ñieàu trò baûo toàn heïp da qui ñaàu,<br />
söû duïng kem choáng vieâm steroid boâi da taïi choã vôùi<br />
<br />
tæ leä thaønh coâng töø 67 ñeán 95%. Taïi Vieät Nam, chöa<br />
thaáy coù moät Trung Taâm Nhi naøo nghieân cöùu veà vaán<br />
ñeà naøy.<br />
Baøi baùo caùo nhaèm ñaùnh giaù hieäu quaû ñieàu trò<br />
baûo toàn vôùi kem choáng vieâm steroid boâi da taïi choã<br />
ñoái vôùi nhöõng beänh nhi heïp da qui ñaàu ñeán khaùm<br />
vaø ñieàu trò taïi Beänh vieän Nhi Ñoàng 1 trong 1 thaùng<br />
(töø 1/7/2004 – 31/7/2004).<br />
<br />
ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNGPHAÙP NGHIEÂN<br />
CÖÙU<br />
Ñoái töôïng nghieân cöùu<br />
Goàm taát caû beänh nhaân heïp da qui ñaàu ñaõ ñöôïc<br />
khaùm vaø ñieàu trò taïi Beänh vieän Nhi Ñoàng 1 trong 1<br />
thaùng (1/7/2004 - 31/7/2004)<br />
Phöông phaùp nghieân cöùu<br />
Thieát keá nghieân cöùu<br />
<br />
Nghieân cöùu caét ngang<br />
Nghieân cöùu ñöôïc chia laøm ba nhoùm ñieàu trò moät<br />
caùch ngaãu nhieân ñeå so saùnh:<br />
- Nhoùm 1 (nhoùm nghieân cöùu): ñieàu trò baûo toàn<br />
heïp da qui ñaàu baèng caùch nong taùch dính da qui ñaàu<br />
vôùi boâi trôn da qui ñaàu baèng kem choáng vieâm steroid<br />
(Betamethasone 0,05%).<br />
- Nhoùm 2 (nhoùm chöùng): ñieàu trò baûo toàn heïp da<br />
qui ñaàu baèng caùch nong taùch dính da qui ñaàu thoâng<br />
thöôøng vôùi boâi trôn da qui ñaàu baèng môõ khaùng sinh<br />
Tetracycline 1%.<br />
- Nhoùm 3 (nhoùm chöùng): ñieàu trò caét da qui ñaàu.<br />
Phöông phaùp tieán haønh:<br />
<br />
- Ñieàu trò baûo toàn ñöôïc thöïc hieän taïi beänh vieän<br />
vaø taïi nhaø. Ñieàu trò laàn ñaàu taïi beänh vieän, beänh<br />
nhaân ñöôïc gaây teâ taïi choã baèng thuoác teâ Lidocain xòt<br />
hoaëc gel. Baùc só hoaëc ñieàu döôõng nong taùch dính da<br />
qui ñaàu baèng caùch duøng thoâng saét nhoû hoaëc duøng<br />
kìm cong nhoû nong taùch dính giöõa hai lôùp qui ñaàu<br />
vaø da qui ñaàu cho tôùi khaác qui ñaàu, sau ñoù röûa saïch<br />
caùc baõ vaø boâi trôn da qui ñaàu baèng caùc thuoác boâi taïi<br />
choã nhö Tetracyclin 1% hoaëc Betamethasone<br />
0,05%. Nong moät caùch nheï nhaøng, traùnh laøm raùch<br />
<br />
29<br />
<br />
da, chaûy maùu coù nguy cô dính heïp laïi veà sau. Sau<br />
ñoù, höôùng daãn cha meï caùc beù caùch nong taùch dính<br />
vaø boâi thuoác da qui ñaàu ñeå ñieàu trò tieáp taïi nhaø, moãi<br />
ngaøy hai laàn trong 1 thaùng.<br />
- Ñieàu trò caét da qui ñaàu theo kieåu kinh ñieån<br />
ñöôïc thöïc hieän taïi beänh vieän khi coù chæ ñònh hoaëc<br />
theo yeâu caàu cuûa thaân nhaân beänh nhi.<br />
- Caùc beù ñöôïc taùi khaùm töø 1 ñeán 4 tuaàn (ít nhaát<br />
laø 1 tuaàn) ñeå kieåm tra vieäc ñieàu trò.<br />
Ñaùnh giaù hieäu quaû<br />
<br />
Hieäu quaû ñöôïc ñaùnh giaù sau 1 ñeán 4 tuaàn veà tæ leä<br />
thaønh coâng, chi phí, vaø haøi loøng beänh nhaân.<br />
Keát quaû toát trong ñieàu trò baûo toàn laø da qui ñaàu töï<br />
nhieân coù theå taùch khoûi qui ñaàu moät caùch deã daøng,<br />
khoâng coù bieán chöùng; chöa toátø laø da qui ñaàu töï nhieân<br />
coù theå taùch khoûi qui ñaàu nhöng khoù khaên, vaø thaát baïi<br />
laø khoâng theå taùch da ra khoûi qui ñaàu hoaëc coù bieán<br />
chöùng nhö nhieãm truøng, phaûn öùng phuï cuûa steroid.<br />
Keát quaû toát trong ñieàu trò caét da qui ñaàu laø phaãu thuaät<br />
khoâng coù bieán chöùng, chöa toát laø coù bieán chöùng<br />
nhöng khoâng caàn phaãu thuaät laïi, vaø thaát baïi laø coù bieán<br />
chöùng caàn phaûi phaãu thuaät laïi.<br />
Xöû lyù soá lieäu<br />
<br />
Baèng phaàn meàm SPSS 12.0<br />
<br />
KEÁT QUAÛ<br />
Trong 1 thaùng (1/7/2004 – 31/7/2004) taïi Beänh<br />
vieän Nhi Ñoàng 1 coù 319 beänh nhaân heïp da qui ñaàu ñaõ<br />
ñöôïc khaùm vaø ñieàu trò. Phaân loaïi theo tuoåi, theå beänh<br />
vaø beänh lyù keøm theo ñöôïc theå hieän ôû baûng 1,2 vaø 3<br />
Baûng 1:Phaân loaïi theo tuoåi<br />
Tuoåi \<br />
Nhoùm 1<br />
Nhoùm 2<br />
Nhoùm<br />
Sô sinh 6<br />
(4,8%) 1<br />
(1,3%)<br />
> 1 thg – 3 73 (58,4%) 40 (53,3%)<br />
tuoåi<br />
> 3 – 6 tuoåi 23 (18,4%) 17 (22,8%)<br />
> 6 – 10 21 (16,8%) 15 (20%)<br />
tuoåi<br />
> 10 – 15 2 (1,6%) 2 (2,6%)<br />
tuoåi<br />
Coäng<br />
125 (100%) 75 (100%)<br />
<br />
Nhoùm 3<br />
<br />
Coäng<br />
<br />
0<br />
7<br />
(2,2%)<br />
42 (35,2%) 155 48,5%)<br />
33 (27,7%) 73 (22,8%)<br />
28 (23,5%) 64 (20,3%)<br />
16 (13,6%) 20 (6,2%)<br />
119 100%) 319 (100%)<br />
<br />
Tuoåi nhoû nhaát laø 01 thaùng tuoåi, lôùn nhaát laø 15<br />
<br />
30<br />
<br />
tuoåi, trung bình 4,2 tuoåi.<br />
Baûng 2:Phaân loaïi theo theåä beänh<br />
PL \ Nhoùm Nhoùm 1<br />
Nhoùm 2<br />
Nhoùm 3<br />
Coäng<br />
Heïp do dính<br />
122<br />
72 (96%) 95 (80%)<br />
289<br />
(97,6%)<br />
(90,5%)<br />
Heïp thöïc söï 3 (2,4%)<br />
3 (4%)<br />
24 (20%) 30 (9,5%)<br />
Coäng<br />
125 (100%) 75 (100%) 119 (100%) 319 (100%)<br />
<br />
Baûng 3:Beänh lyù keøm theo<br />
BL \ Nhoùm<br />
Heïp + Daøi da<br />
qui ñaàu<br />
Heïp + Vuøi<br />
döông vaät<br />
Coäng<br />
<br />
Nhoùm 1<br />
N = 125<br />
3 (2,4%)<br />
<br />
Nhoùm 2<br />
N = 75<br />
3 (4%)<br />
<br />
3 (2,4%)<br />
<br />
3 (4%)<br />
<br />
6 (4,8%)<br />
<br />
6 (8%)<br />
<br />
Nhoùm 3<br />
Coäng<br />
N = 119 N = 319<br />
12 (10%) 18 (5,7%)<br />
0<br />
<br />
6 (1,9%)<br />
<br />
12 (10%) 24 (7,6%)<br />
<br />
KEÁT QUAÛ<br />
Ñaùnh giaù keát quaû döïa soá beänh nhaân ñeán taùi<br />
khaùm. Soá beänh nhaân ñeán taùi khaùm vaø keát quaû ñieàu trò<br />
ñöôïc trình baøy ôû baûng 4 vaø 5.<br />
Baûng 4: Soá beänh nhaân ñeán taùi khaùm<br />
TK \ Nhoùm<br />
<br />
Nhoùm 1<br />
Nhoùm 2<br />
Nhoùm 3<br />
Coäng<br />
N = 125<br />
N = 75<br />
N = 119<br />
N = 319<br />
Soá b/n ñeán 115 (92%) 68 (90,6%) 97 (81,5%)<br />
280<br />
taùi khaùm<br />
(87,7%)<br />
Soá b/n<br />
10 (8%)<br />
7 (9,4%) 22 (18,5%) 39 (12,3%)<br />
khoâng ñeán<br />
taùi khaùm<br />
Coäng<br />
125 (100%) 75 (100%) 119 (100%) 319 (100%)<br />
<br />
- ÔÛ nhoùm 1 (nhoùm nghieân cöùu), trong 115 beänh<br />
nhaân ñeán taùi khaùm coù 73 beänh nhaân < 3 tuoåi vaø 42<br />
beänh nhaân > 3 tuoåi; 112 heïp do dính vaø 3 heïp thöïc<br />
söï, 3 beänh nhaân heïp da qui ñaàu keøm daøi da qui ñaàu vaø<br />
3 beänh nhaân heïp da qui ñaàu keøm vuøi döông vaät.<br />
- ÔÛ nhoùm 1 (nhoùm nghieân cöùu), trong 10 beänh<br />
nhaân khoâng ñeán taùi khaùm coù 3 beänh nhaân boû cuoäc.<br />
Baûng 5: Keát quaû ñieàu trò<br />
KQ \ Nhoùm<br />
<br />
Nhoùm 1<br />
N = 115<br />
Toát<br />
104<br />
(90,5%)<br />
Chöa toát<br />
7 (6%)<br />
Thaát baïi<br />
4 (3,5%)<br />
Coäng<br />
115 (100%)<br />
<br />
Nhoùm 2<br />
Nhoùm 3<br />
Coäng<br />
N = 68<br />
N = 97<br />
N = 280<br />
54 (80%) 78 (80,5%) 236 (84%)<br />
7 (10%) 17 (17,5%) 31 (11%)<br />
7 (10%)<br />
2 (2%)<br />
13 (5%)<br />
68 (100%) 97 (100%) 280 (100%)<br />
<br />
Trong quaù trình ñieàu trò baûo toàn ôû hai nhoùm 1 vaø<br />
2 khoâng coù bieán chöùng hoaëc thaét ngheït da qui ñaàu<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br />
<br />
naøo ñöôïc ghi nhaän.<br />
<br />
khaùm theå hieän ôû baûng 8.<br />
<br />
Caét da qui ñaàu (nhoùm 3) coù 19/97 (19,5%) beänh<br />
nhaân coù bieán chöùng goàm: phuø neà da qui ñaàu 11/19<br />
(60%); seïoï xaáu 4/19 (20%); heïp taùi phaùt 2/19 (10%);<br />
chaûy maùu 1/19 (5%); nhieãm truøng 1/19 (5%), trong<br />
ñoù coù 2 beänh nhaân heïp taùi phaùt caàn phaûi moå laïi.<br />
<br />
Baûng 8: keát quaû thaêm doø veà haøi loøng beänh nhaân<br />
<br />
Tæ leä chöa toát vaø thaát baïi ôû nhoùm 1 (9,5%) thaáp<br />
hôn ôû nhoùm 2 (20%) vaø nhoùm 3(19,5%) (p 3tuoåi<br />
(90,5%) khoâng khaùc bieät (p>0,05).<br />
- Tæ leä thaønh coâng cuûa heïp do dính (96%) cao hôn<br />
heïp thöïc söï (0%) (p
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
