Điều trị nội khoa - ĐIỀU TRỊ BỆNH TĂNG HUYẾT ÁP PART 8

Chia sẻ: Ashdkajd Daksdjk | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

112
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

gười cao tuổi dễ hạ HA tư thế đứng, sau bữa ăn và sau vận động thể lực. - Giả tăng HA (Pseudohypertension) có thể xảy ra ở người cao tuổi do động mạch bị xơ cứng, vôi hóa. Cần nghĩ đến chẩn đoán này khi HA không giảm qua điều trị thuốc trong khi bệnh nhân có hạ HA tư thế đứng. - Không nên để HA tâm trương xuống dưới 55 hoặc 60 mmHg do điều trị, biến cố tim mạch sẽ gia tăng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Điều trị nội khoa - ĐIỀU TRỊ BỆNH TĂNG HUYẾT ÁP PART 8

- Ngöôøi cao tuoåi deã haï HA tö theá ñöùng, sau böõa aên vaø sau vaän ñoäng theå löïc. - Giaû taêng HA (Pseudohypertension) coù theå xaûy ra ôû ngöôøi cao tuoåi do ñoäng maïch bò xô cöùng, voâi hoùa. Caàn nghó ñeán chaån ñoaùn naøy khi HA khoâng giaûm qua ñieàu trò thuoác trong khi beänh nhaân coù haï HA tö theá ñöùng. - Khoâng neân ñeå HA taâm tröông xuoáng döôùi 55 hoaëc 60 mmHg do ñieàu trò, bieán coá tim maïch seõ gia taêng. Thöôøng caàn > 2 nhoùm thuoác nhaèm ñaït muïc tieâu HA. - 7.9 Ñieàu trò THA ôû phuï nöõ Moät soá ñaëc ñieåm sau veà THA ôû phuï nöõ : - Döôùi tuoåi 60, phuï nöõ ít THA hôn nam giôùi ; tuy nhieân töø tuoåi 60 taàn suaát THA cuûa nöõ baèng hoaëc vöôït nam giôùi. - Phuï nöõ thöôøng quan taâm ñeán HA vaø ñieàu trò caån thaän hôn nam giôùi. - Sau taét kinh taàn suaát THA cuûa nöõ cao gaáp 2 so vôùi thôøi kyø coøn kinh nguyeät. - Söû duïng hormone thay theá ôû nöõ chæ laøm taêng nheï HA, khoâng neân vì theá maø ngöng hormone. Tuy nhieân taát caû phuï nöõ söû duïng hormone thay theá caàn ño HA moãi 6 thaùng. - Thuoác vieân ngöøa thai coù theå laøm THA. Neân ngöng thuoác ngöøa thai khi THA vaø duøng caùc bieän phaùp ngöøa thai khaùc thay theå. - Khoâng coù khaùc bieät giöõa nöõ vaø nam trong löïa choïn thuoác ñieàu trò THA. Caàn chuù yù laø phuï nöõ ñang muoán coù con, khoâng neân ñieàu trò THA baèng UCMC hoaëc cheïn 272
THA ôû phuï nöõ coù thai coù theå laø 1 trong caùc loaïi sau (baûng 21). - Phuï nöõ bò THA töø tröôùc khi coù thai, caàn ñöôïc chaån ñoaùn loaïi tröø u tuûy thöôïng thaän khi döï ñònh coù thai. Nguy cô taät beänh vaø töû vong cao ôû phuï nöõ THA do u tuûy thöôïng thaän khi coù thai. Toån thöông thaän vôùi creatinine maùu < 1,4 mg/dL aûnh höôûng raát ít leân thai nhi, khoâng caàn chaám döùt thai kyø. Trong ½ ñaàu cuûa thai kyø, HA thöôøng giaûm do ñoù coù theå giaûm thuoác haï HA. Neân haïn cheá muoái natri khoaûng 2,4 g natri/ngaøy gioáng nhö ñieàu trò THA tieân phaùt ôû beänh nhaân nöõ khoâng coù thai. Ñieàu trò tieàn saûn giaät bao goàm naèm nghæ, kieåm soaùt hieäu quaû HA, phoøng ngöøa co giaät. Caàn thuùc ñaåy chuyeån daï khi coù 1 trong caùc daáu hieäu sau : thai nhi chaäm phaùt trieån, THA naëng, taùn huyeát, taêngmen gan, giaûm tieåu caàu, suy chöùc naêng thaän, roái loaïn thò giaùc, nhöùc ñaàu, ñau thöôïng vò. Neân cho sinh ñöôøng aâm ñaïo. Baûng (22) neâu leân caùc thuoác ñieàu trò THA naëng vaø caáp ôû tieàn saûn giaät. 273
Baûng 21 : Phaân loaïi THA ôû phuï nöõ coù thai - THA maïn tính HA taâm thu > 140 mmHg hoaëc HA taâm tröông > 90mmHg tröôùc khi coù thai hoaëc tröôùc thaùng thöù 5 cuûa thai kyø – THA keùo daøi > 12 tuaàn sau sinh. HA taâm thu > 140mmHg hoaëc HA taâm tröông > 90mmHg - Tieàn saûn giaät keøm protein nieäu (> 300mg/24 giôø) sau thaùng 5 cuûa thai kyø. Coù theå tieán trieån ñeán saûn giaät. Thöôøng gaëp ôû phuï nöõ thai laàn 1, phuï nöõ ñaõ coù thai nhieàu laàn, phuï nöõ ñaõ THA > 4 naêm, tieàn söû gia ñình coù tieàn saûn giaät, THA ôû laàn coù thai tröôùc, beänh thaän. - THA maïn tính gheùp * Môùi xuaát hieän protein nieäu sau tuaàn 20 cuûa thai kyø treân phuï nöõ THA theâm tieàn saûn giaät * Phuï nöõ THA keøm protein nieäu töø tröôùc tuaàn leã 20 thai kyø + Ñoät ngoät taêng gaáp 2,3 laàn protein nieäu + Ñoät ngoät taêng cao HA + Giaûm tieåu caàu + Taêng men gan transaminases - Taêng huyeát aùp do * THA khoâng keøm protein nieäu xaûy ra sau tuaàn leã 20 thai kyø thai kyø * Coù theå laø giai ñoaïn tröôùc protein nieäu cuûa tieàn saûn giaät hoaëc THA 274
trôû laïi (sau khi giaûm vaøo ½ ñaàu thai kyø) * Coù theå tieán ñeán tieàn saûn giaät * Neáu THA naëng, coù theå gaây ra sanh non hoaëc chaäm phaùt trieån nhieàu hôn tieàn saûn giaät nheï. - THA thoaùng qua * Chaån ñoaùn hoài cöùu * HA bình thöôøng vaøo tuaàn leã 12 sau sinh * Coù theå bò laïi vaøo thai kyø keá tieáp * Töông lai coù theå bò THA tieân phaùt Baûng 22 : Ñieàu trò THA naëng vaø caáp ôû tieàn saûn giaät Hydralazin 5 mg TM (lieàu naïp), sau ñoù 10mg moãi 20-30 phuùt toái ña 25 mg. Laëp laïi vaøi giôø sau, khi caàn Labetalol (haøng thöù 2) 20 mg TM (lieàu naïp), 40 mg 10 phuùt sau, sau ñoù 80 mg moãi 10 phuùt ; toái ña 220 mg Nifedipine 10 mg uoáng, laëp laïi moãi 20 phuùt, toái ña 30 mg (chöa thoáng nhaát) Caån thaän khi duøng chung vôùi magnesium sulfate, nguy cô tuït HA Sodium nitroprusside 0,25 microgram/kg/phuùt tôùi lieàu toái ña 5 microgram/kg/phuùt (ít khi duøng, Nguy cô ngoä ñoäc thaïch tín (cyanide) ôû thai nhi neáu söû duïng treân 4 giôø 275
chæ khi naøo caùc thuoác treân thaát baïi) Thuoác löïa choïn haøng ñaàu ñieàu trò THA maïn ôû thai phuï laø methyldopa (Aldomet). Caùc thuoác keá tieáp coù theå söû duïng laø cheïn beâta (traùnh duøng atenolol), labetalol, lôïi tieåu. Caùc thuoác nhö clonidine, öùc cheá calci neân haïn cheá. Khoâng ñöôïc söû duïng UCMC vaø cheïn thuï theå angiotensin II (nguy cô töû vong vaø nhieãm ñoäc thai nhi). 7.10 Ñieàu trò THA ôû treû em vaø treû vò thaønh nieân Treû em vaø treû vò thaønh nieân ñöôïc coi laø THA khi ôû möùc hoaëc treân möùc phaàn traêm thöù 95 giôùi haïn HA theo tuoåi, chieàu cao vaø giôùi tính (baûng 23). Baûng 23 : HA ôû phaàn traêm thöù 95 theo tuoåi, giôùi tính vaø theo phaàn traêm thöù 50, thöù 75 chieàu cao ôû treû em vaø treû vò thaønh nieân Nöõ : HA tth/HA ttr Nam : HA tth/HA ttr Phaàn traêm Phaàn traêm Phaàn traêm Phaàn traêm Tuoåi thöù 50/chieàu cao thöù 75/chieàu cao thöù 50/chieàu cao thöù 75/chieàu cao 1 104/58 105/59 102/57 104/58 6 111/73 112/73 114/74 115/75 12 123/80 124/81 123/81 125/82 17 129/84 130/85 136/87 138/88 276
Moät soá ñaëc ñieåm sau caàn chuù yù khi ñieàu trò THA ôû treû em vaø treû vò thaønh nieân : - HA taâm tröông ñöôïc tính baèng tieáng Korotkoff thöù 5 - Caàn chuù yù tìm nguyeân nhaân THA - Thay ñoåi loái soáng, ñaëc bieät laø giaûm caân raát caàn thieát trong ñieàu trò. Khoâng haïn cheá chôi theå thao. - Caùc thuoác ñieàu trò ñöôïc löïa choïn töông töï ngöôøi lôùn ; tuy nhieân phaûi chænh lieàu löôïng caån thaän. - Treû gaùi vò thaønh nieân khoâng neân söû duïng UCMC hoaëc cheïn thuï theå angiotensin II ñieàu trò THA. 7.11 Ñieàu trò THA khaån caáp vaø THA toái khaån caáp THA toái khaån (hypertensive emergencies) xaûy ra khi HA > 180/120 mmHg keøm chöùng côù roái loaïn chöùc naêng cô quan bia ñang tieán trieån (TD : beänh caûnh naõo do THA, xuaát huyeát naõo, NMCT caáp, suy tim caáp, CÑTNKOÑ, boùc taùch ÑMC vaø saûn giaät). Beänh nhaân caàn ñöôïc haï HA ngay ñeå ngaên ngöøa vaø haïn cheá toån thöông cô quan bia. THA goïi laø khaån caáp (hypertensive urgencies) khi möùc HA leân raát cao > 180/120 mmHg nhöng khoâng coù roái loaïn chöùc naêng tieán trieån ôû cô quan bia. Beänh nhaân thöôøng coù trieäu chöùng nhöùc ñaàu, khoù thôû, chaûy maùu cam hay raát lo laéng. Thöôøng xaûy ra ôû beänh nhaân khoâng tuaân thuû ñieàu trò, coù raát ít hay khoâng coù chöùng côù toån thöông cô quan bia. THA toái khaån caàn ñöôïc nhaäp vieän, traïi saên soùc tích cöïc. Caàn theo doõi lieân tuïc HA baèng monitoring, cho thuoác TTM. Muïc tieâu HA laø chæ giaûm 25% möùc HA luùc ñoù trong voøng 1 giôø. Khi oån ñònh, giöõ möùc HA 160/100 mmHg trong voøng 2 ñeán 6 giôø. HA coù theå ñöa daàn daàn trôû veà bình thöôøng trong 24-48 giôø. Coù moät vaøi ngoaïi leä : beänh nhaân bò ñoät quî TMCB khoâng neân haï HA nhanh quaù ; beänh nhaân bò boùc taùch ÑMC neân ñöa sôùm HA veà döôùi 100mmHg. 277