Điều trị phẫu thuật lún dương vật: Báo cáo 47 bệnh nhân

ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT LÚN DƯƠNG VẬT: BÁO CÁO 47 BỆNH NHÂN<br /> Trần Ngọc Bích*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Đã có một số kỹ thuật mổ chữa lún dương vật. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu này với mục tiêu:<br /> Trình bày kỹ thuật mổ và kết quả điều trị.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Đối tượng: Bệnh nhi bị lún dương vật được điều trị từ tháng 12-2001 tới tháng<br /> 4-2009. Phương pháp: Mô tả, Hồi – tiền cứu. Phương pháp mổ: Rạch da dọc đường đan dương vật-bìu, phẫu<br /> tích giải phóng thân dương vật. Rạch da chữ Z ở gốc dương vật - bìu, chuyển vạt da bìu lên che phủ khuyết da ở<br /> bụng dương vật.<br /> Kết quả nghiên cứu: 47 bệnh nhi được mổ có kết quả tốt lúc ra viên, đang theo dõi kết quả lâu dài. Kỹ thuật<br /> mổ trên dễ thực hiện, có kết quả tốt và vẫn giữ được bao qui đầu.<br /> Kết luận: Kỹ thuật mổ với đường rạch da dọc đường đan dương vật-bìu và hình chữ Z chữa được lún<br /> dương vật mà bảo tồn được bao qui đầu.<br /> Từ khoá: Lún dương vật.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> SURGICAL CORRECTION OF BURIED PENIS: REPORT OF 47 CASES<br /> Tran Ngoc Bich* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 13 - Supplement of No 6 - 2009: 117 - 119<br /> Objectives: There were some techniques of buried penis correction. Objectives:to present the surgical<br /> technique and the results.<br /> Methods: Methods: Descriptive, retro - prospective study. Subjects: 47 patients diagnosed with buried penis<br /> were operated on at Viet-Duc Hospital from December 2001 to April 2009. Operating technique: incise along the<br /> peno-scrotal raphe, liberate all penile shaft by resection of the abnormal dysgenetic dartos facial bands. A Z- plasty<br /> is performed at the penoscrotal junction in order to rotate scroral skin to cover the penile skin defect.<br /> Results: Early results are good. A long term following up is carrying. This technique is easily performed,<br /> gives a good result and preserves the prepuce.<br /> Conclusion: The technique with the incision along the peno-scrotal raphe and a Z-plasty can correct the<br /> buried penis and preserves the prepuce.<br /> Key words: Buried penis.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Lún dương vật (buried penis) là một dị tật bẩm sinh với biểu hiện: lỗ đái vẫn ở đúng đỉnh qui đầu,<br /> dương vật thẳng nhưng thân dương vật- qui đầu bị lún dưới hoặc ngang mức xương mu nên không<br /> nhô ra ngoài một cách bình thường. Nếu không được điều trị, dị tật này có thể ảnh hưởng tới chức<br /> năng sinh dục-sinh sản sau này. Sự bất thường này gây ảnh hưởng xấu tới tâm lý của bệnh nhi và bố<br /> mẹ chúng. Chẩn đoán và đặc biệt là điều trị dị tật này vẫn là một vấn đề còn tồn tại. Đã có một số kỹ<br /> thuật mổ chữa dị tật này(3,6). Chúng tôi tiến hành nghiên cứu này với các mục tiêu: Trình bày kỹ thuật<br /> mổ và kết quả điều trị.<br /> <br /> * Bệnh viện Việt-Đức<br /> Địa chỉ liên lạc: PGS.TS. Trần Ngọc Bích<br /> <br /> ĐT: 0912047958 Email: tnbich@hn.vnn.vn<br /> <br /> 117<br /> <br /> Mục tiêu nghiên cứu<br /> Trình bày kỹ thuật mổ lún dương vật và kết quả điều trị.<br /> <br /> PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> - Là những bệnh nhi bị lún dương vật được điều trị tại Bệnh viện Việt-Đức từ 122001 đến 4-2009.<br /> - Những bệnh nhân này được mổ bởi cùng một phẫu thuật viên.<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Mô tả, hồi – tiền cứu<br /> Phương pháp mổ: Thực hiện khi bao qui đầu đã mở rộng, lộn bao qui đầu ra dễ dàng.<br /> Rạch da dọc đường đan dương vật-bìu từ thân dương vật xuống tới gần giữa bìu. Rạch<br /> qua tổ chức dưới da tới màng trắng hay cân sâu dương vật. Phẫu tích tách màng trắng của<br /> hai vật hang-vật xốp ra khỏi tổ chức dưới da dương vật và bìu từ rãnh qui đầu tới gốc bìu<br /> để giải phóng toàn bộ thân dương vật làm dương vật dài ra, nhô lên trên xương mu. Khâu<br /> cố định lại cân dương vật ở vị trí gốc dương vật phía mu. Bao qui đầu được kéo xuống che<br /> phủ một phần thân dương vật. Da ở bụng dương vật thường bị thiếu. Rạch da chữ Z từ vị<br /> trí trên gốc dương vật xuống bìu để chuyển vạt da bìu lên che phủ khuyết da ở bụng dương<br /> vật. Sau đó khâu da bằng chỉ tiêu PDS 6-0.<br /> Trong khi mổ, chúng tôi đặt một sonde Foley qua niệu đạo vào bàng quang để kéo<br /> dương vật lên. Sau mổ, vẫn để lưu sonde Foley và cố định sonde Foley lên phía trên bụng<br /> để dương vật ở tư thế ưỡn dài tối đa. Băng ép nhẹ quanh dương vật. Sonde Foley được rút<br /> ngày 5 sau mổ.<br /> Có một bệnh nhân được cắt bớt lớp mỡ dưới da mu và quanh gốc dương vật kèm theo.<br /> Kết quả mổ: Được đánh giá<br /> - Tốt: Dương vật nhô ra được khỏi xương mu, không bị lún<br /> - Trung bình: Dương vật có nhô ra, dài hơn trước nhưng vẫn còn lún.<br /> - Xấu: Tình trạng dương vật vẫn như cũ.<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Số bệnh nhân: 47.<br /> - Tuổi < 2 tuổi: 11 bn (23,4%).<br /> - Từ 3 - 5 tuổi: 24 bn (51,1%).<br /> - Từ 6 - 15 tuổi: 12 bn (25,5%).<br /> Có một bệnh nhân 11 tuổi đã được mổ mở rộng bao qui đầu theo kỹ thuật Duhamel.<br /> Kết quả mổ: Được đánh giá lúc ra viện và kiểm tra theo hẹn.<br /> - Kết quả lúc ra viện ở tất cả các bệnh nhân: Dương vật đều nhô lên trên xương mu và<br /> dài ra. Bệnh nhân và gia đình hài lòng với kết quả mổ.<br /> - Kết quả qua theo dõi: Thời gian theo dõi sau mổ từ 3 tháng tới 12 tháng.<br /> Kết quả qua theo dõi thấy tình trạng dương vật vẫn ổn định, phát triển bình thường và<br /> không bị lún lại.<br /> <br /> 118<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Về tuổi mổ chữa<br /> Với dị tật bẩm sinh này, chúng tôi thấy nên mổ chữa khi bệnh nhân còn nhỏ, khi bệnh<br /> nhân 1-2 tuổi. Mổ chữa sớm sẽ giúp dương vật phát triển bình thường và tránh ảnh hưởng<br /> xấu tới tâm lý gia đình và bệnh nhân.<br /> <br /> Về kỹ thuật mổ<br /> Đã có một số kỹ thuật mổ chữa dị tật này(3,6).<br /> Nguyên tắc điều trị chung là:<br /> - Giải phóng thân dương vật bao gồm 2 vật hang, vật xốp khỏi lớp cân Dartos dày-xơ<br /> hoá bất thường.<br /> - Cắt bớt lớp mỡ dày bất thường dưới da phía mu, bìu(1,7).<br /> - Chuyển đủ da che phủ khuyết da ở dương vật(1,4).<br /> Các kỹ thuật khác nhau về đường rạch da, cách che phủ khuyết da.<br /> Có các kỹ thuật hay được áp dụng như kỹ thuật của Lipszyc(6): Rạch vòng tròn ở dưới<br /> rãnh qui đầu. Phẫu tích tách toàn bộ tổ chức dưới da dương vật khỏi màng trắng 2 vật hang,<br /> vật xốp để cắt bỏ các dây chằng bất thường. Sau đó cố định cân Dartos vào cân dương vật ở<br /> vị trí gốc dương vật(2,6). Dùng da bao qui đầu lộn xuống để che phủ khuyết da dương vật.<br /> Kỹ thuật này đã được thực hiện ở Việt nam(5).<br /> Kỹ thuật mổ của Peter Cuckow(3): Rạch da 2 bên gốc dương vật về phía dưới rồi rạch<br /> dọc giữa theo đường đan dương vật tới đỉnh bao qui đầu. Bộc lộ và cắt bỏ phần niêm<br /> mạc bao qui đầu. Giải phóng thân dương vật, tách da và cơ Dartos khỏi cân sâu thân<br /> dương vật. Kéo vạt da có 4 cạnh lên để khâu che phủ thân dương vật. Đường khâu<br /> quanh rãnh qui đầu và dọc đường đan dương vật-bìu. Sau mổ không còn bao qui đầu.<br /> Còn có kỹ thuật khác chữa lún dương vật chỉ bằng các đường rạch da chữ Z: Rạch da<br /> theo hình chữ Z ở da mu-lưng dương vật để cắt bớt tổ chức mỡ dưới da và làm dài vạt da<br /> che phủ dương vật(1) và có thể làm thêm đường rạch chữ Z ở da bìu-dương vật.<br /> Việc che phủ khuyết da ở dương vật sau giải phóng dương vật là cần thiết. Trong hầu<br /> hết các trường hợp, mặt da niêm mạc bao qui đầu được kéo xuống để che phủ khuyết da(4).<br /> Trong trường hợp không đủ da tại chỗ thì có thể dùng mảnh ghép da dầy tự do để che phủ,<br /> nhưng chất liệu tự do này có nhược điểm là màu sắc da khác với da dương vật, cảm giác da<br /> giảm(1).<br /> So với các tác giả khác, cách mổ của chúng tôi có khác về đường rạch, kỹ thuật phẫu tích<br /> giải phóng dương vật và kỹ thuật chuyển da khâu che phần khuyết da ở bụng dương vật.<br /> Với đường rạch dọc đường đan dương vật và bìu, chúng tôi dễ dàng phẫu tích tách toàn<br /> bộ 2 vật hang và vật xốp ra khỏi tổ chức dưới da từ rãnh qui đầu tới tận gốc bìu. Đồng thời<br /> với đường rạch này, chúng tôi vẫn có thể cắt bỏ tổ chức mỡ dưới da mu da bìu nếu muốn và<br /> chúng tôi đã thực hiện ở một bệnh nhân.<br /> Sau khi đã giải phóng thân dương vật thì dương vật dài ở mức tối đa như nó có. Vấn đề<br /> tiếp theo là giữ dương vật vẫn ở tư thế không bị lún và chuyển đủ da che phủ thân dương<br /> vật.<br /> <br /> 119<br /> <br /> Khi mổ, chúng tôi luồn sonde Foley vào bàng quang để kéo căng dương vật ở tư thế<br /> ưỡn tối đa cho dễ phẫu tích, tránh khâu vào đỉnh qui đầu để kéo. Chúng tôi nhận thấy<br /> thường thiếu da che ở mặt bụng dương vật. Với đường rạch da chữ Z như mô tả trên,<br /> chúng tôi đã chuyển vạt da từ bìu lên che phủ khuyết da bụng dương vật. Kỹ thuật này<br /> thực hiện dễ dàng. Như vậy sau mổ, chúng tôi vẫn bảo tồn bao qui đầu ở các bệnh nhân,<br /> bao qui đầu vẫn che phủ qui đầu, không bị hẹp mà lộn ra dễ dàng.<br /> Với bệnh nhân đã bị mổ l lần để mở rộng bao qui đầu theo kỹ thuật Duhamel, chúng tôi<br /> tạo hình lại bao qui đầu để che phủ qui đầu.<br /> <br /> Kết quả mổ<br /> Qua theo dõi là tốt. Chúng tôi tiếp tục điều trị dị tật này theo phương pháp trên với<br /> số lượng bệnh nhân nhiều hơn và theo dõi kết quả lâu dài để đánh giá phương pháp<br /> điều trị đã tiến hành.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Trong 7 năm, từ 12-2001 đến 4-2009: 47 bệnh nhi bị lún dương vật đã được điều trị:<br /> với đường rạch da dọc đường đan dương vật-bìu và đường rạch da hình chữ Z ở gốc<br /> dương vật-bìu, phẫu tích giải phóng thân dương vật, chuyển vạt da bìu lên che phủ<br /> khuyết da ở bụng dương vật. Kết quả sau mổ tốt. Đang theo dõi kết quả lâu dài.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> 2.<br /> 3.<br /> 4.<br /> 5.<br /> 6.<br /> 7.<br /> <br /> Alter G, Horton. CE (1994): Buried penis as a contraindication for circumcision. J. Am. Coll. Surg, 178: 487-490.<br /> Brisson B, Patel H, Chan M et al (2001): Penoplasty for buried penis in children: report of 50 cases. J.Pediatr Surg, V36, N3.<br /> 421-425.<br /> Cuckow P. (2006): Phimosis and Buried penis. In: Puri P., Hollwarth. M.E. Pediatric Surgery pp 543 - 554. Springer-Verlag<br /> Berlin Heldelberg. Germany<br /> Donohue, PK, and Keating, MA (1986).: Preputial unfurling to correct the buried penis. J. Pediatr.Surg. 21: 1055-1057.<br /> Lê Tấn Sơn, Lê Công Thắng, Lê Thanh Hùng (2002).: Dương vật bị vùi lấp.Tạp chí Y học thực hành, 410.: 77-78<br /> Lipszyc E, Pfister Ch, Liard A, Mitrofanoff P. (1997): Surgical treatment of buried penis. Eur. J. Pediatr. Surg, 7: 292-295.<br /> Maizels, M. 1986): Surgical correction of the buried penis: Description of a classification system and a technique to correct<br /> this disorder. J. Urol., 136: 268-271.<br /> <br /> 120<br /> <br />