Định hướng giải pháp cải tạo không gian mặt nước làng Chuông theo hướng phát triển du lịch làng nghề

Chia sẻ: Trinhthamhodang1214 Trinhthamhodang1214 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

37
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày cấu trúc hệ thống mặt nước của làng Chuông; thực trạng không gian mặt nước tại làng Chuông; giải pháp cải tạo không gian mặt nước làng Chuông theo hướng phát triển du lịch làng nghề truyền thống.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Định hướng giải pháp cải tạo không gian mặt nước làng Chuông theo hướng phát triển du lịch làng nghề

QUY HOAÏCH & TAÙC GIAÛ ÑònH HöôÙnG GIAÛI pHAÙp CAÛI TAÏO kHOânG GIAn mAëT nöôÙC lAønG CHUOânG theo höôùng phaùt trieån du lòch laøng ngheà TS. nGUYeãn VAên TUYeân, nCS.ThS. pHUønG THò mYõ HAÏnH, ThS. nGUYeãn COânG THIeän, ThS. DöônG QUYønH nGA Laøng Chuoâng laø teân noâm cuûa xaõ Phöông trung, laø laøng ngheà laøm noùn truyeàn thoáng noåi tieáng cuûa thaønh phoá Haø Noäi. Laøng coù 8 thoân, 21 xoùm gaén lieàn vôùi heä thoáng khoâng gian maët nöôùc ñoäc ñaùo, moät yeáu toá taïo neân taøi nguyeân du lòch haáp daãn cho laøng ngheà truyeàn thoáng. tuy nhieân, khoâng gian maët nöôùc cuûa laøng ñang bò thu heïp, oâ nhieãm nghieâm troïng, khoâng ñaùp öùng ñöôïc hoaït ñoäng dòch vuï du lòch laøng ngheà. taïi baøi baùo naøy, qua nhöõng ñaùnh giaù veà thöïc traïng, vai troø cuûa khoâng gian maët nöôùc trong heä thoáng di tích lòch söû vaø heä thoáng haï taàng laøng Chuoâng, laø ñònh höôùng moät soá giaûi phaùp caûi taïo khoâng gian maët nöôùc laøng Chuoâng theo höôùng phaùt trieån dòch vuï du lòch laøng ngheà truyeàn thoáng. Töø khoùa: Laøng Chuoâng, khoâng gian maët nöôùc, du lòch laøng ngheà. L aøng xaõ laø nôi khôûi ñaàu caùc giaù trò vaên hoùa cuûa ngöôøi Vieät, trong ñoù maët nöôùc vaø khoâng gian maët nöôùc laø thaønh phaàn khoâng theå thieáu ñöôïc. Töø xa xöa, oâng cha ta ñaõ xaây döïng ngoâi ñình laøng vôùi loái kieán truùc gaén lieàn vôùi khoâng gian ao (hay coøn goïi laø ao ñình) ñeå taïo caûnh quan ñeïp vaø cuõng gaén lieàn vôùi yù nghóa taâm linh trong ñoù. Khôûi nguoàn töø heä thoáng ñaàm laày, coäng ñoàng ngöôøi daân vuøng ñoàng baèng chaâu thoå soâng Hoàng ñaõ ñaøo ao, “vöôït thoå” ñeå coù ñaát cö truù, töø ñoù khoâng gian maët nöôùc gaén vôùi laøng xaõ ñaõ baét ñaàu hình thaønh. Coäng ñoàng söû duïng maët nöôùc vaøo hoaït ñoäng saûn xuaát nhö nuoâi caù, toâm, töôùi caây, ngaâm tre, laáy beøo cho lôïn gaø aên..., vaøo sinh hoaït nhö giaët quaàn aùo, taém goäi... Khoâng gian maët nöôùc coøn laø nôi dieãn ra caùc leã hoäi truyeàn thoáng moãi khi noâng nhaøn nhö thi bôi, bôi thuyeàn, haùt giao duyeân… Trong boái caûnh ñoâ thò hoùa laøng xaõ hieän nay, khoâng gian maët nöôùc vaãn luoân laø moät thaønh toá quan troïng trong ñôøi soáng coäng ñoàng, laø yeáu toá quan troïng trong ngoân ngöõ hình thaùi hoïc caûnh quan laøng xaõ truyeàn thoáng. Vôùi laøng Chuoâng, khoâng gian maët nöôùc gaén vôùi heä thoáng soâng, ao hoà, gieáng nöôùc laø tieàm naêng lôùn trong tieán trình phaùt trieån du lòch laøng ngheà truyeàn thoáng. 1. Caáu truùc heä thoáng maët nöôùc cuûa laøng Chuoâng Khoâng gian maët nöôùc laøng Chuoâng ñöôïc ñöôïc caáu thaønh bôûi haønh lang soâng Ñaùy, ao laøng, gieáng nöôùc vaø heä thoáng keânh möông phuïc vuï saûn xuaát. SË 100 . 2019 61
• Soâng Ñaùy naèm phía Taây cuûa laøng, nguoàn cung caáp nöôùc chính cho caùc hoaït ñoäng saûn xuaát noâng nghieäp cuûa laøng. Beán nöôùc beân soâng Ñaùy laø nôi röûa chaân tay khi ñi laøm ñoàng veà, röûa noâng saûn tröôùc khi ra chôï baùn, taém cho traâu… Ao naèm ñan xen trong khoâng gian laøng laø khu vöïc ñieàu hoøa vaø tieâu thoaùt nöôùc cho khu vöïc daân cö sinh soáng vaø hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa laøng. • Theo ghi nhaän cuûa nhoùm nghieân cöùu töø nhöõng ngöôøi cao tuoåi, laøng Chuoâng voán coù nhieàu gieáng khôi coù kích thöôùc lôùn ñöôøng kính töø 15-18m naèm xen trong khu daân cö theo thoân xoùm, ñaõ töøng laø nguoàn cung caáp nöôùc sinh hoaït cho coäng ñoàng daân cö. Cho ñeán gaàn ñaây, ngöôøi laøng Chuoâng môùi ñöôïc tieáp caän söû duïng nöôùc saïch töø nhaø maùy cho neân vai troø cung caáp nöôùc sinh hoaït cuûa Hình 1. Caáu truùc heä thoáng khoâng gian maët nöôùc laøng Chuoâng heä thoáng gieáng khôi laø heát söùc quan troïng trong moät thôøi gian daøi. Ñeán nay, ngöôøi daân khoâng coøn söû duïng nöôùc gieáng laøm nöôùc sinh hoaït nhöng khoâng gian gieáng nöôùc vaãn ñöôïc toân troïng vôùi giaù trò taâm linh laâu ñôøi vaø söû duïng cho caùc hoaït ñoäng saûn xuaát laøng ngheà vaø trôû thaønh nhöõng khoâng gian ñaëc tröng cuûa laøng Chuoâng. • Keânh, möông naèm ven laøng laø heä thoáng caáp vaø tieâu thoaùt nöôùc cho caùc hoaït ñoäng saûn xuaát noâng nghieäp. 2. thöïc traïng khoâng gian maët Baûng 1. Thoáng keâ caùc gieáng laøng Chuoâng ñöôïc ghi nhaän nöôùc laøng Chuoâng a. Khoâng gian maët nöôùc gaén vôùi quaù trình saûn xuaát laøng ngheà truyeàn thoáng Quaù trình laøm noùn laù truyeàn thoáng laøng Chuoâng coù 3 coâng ñoaïn chính nhö hình sau: (Hình 2.) Quaù trình saûn xuaát noùn laù söû duïng caùc Hình 2. Sô ñoà quaù trình saûn xuaát ngheà truyeàn thoáng taïi laøng Chuoâng nguyeân vaät lieäu chuû yeáu coù nguoàn goác thieân nhieân nhö laù luïi, laù coï (lôïp noùn), song guoät (voøng noùn) neân khoâng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc. Trong quaù trình laøm noùn laù, coâng ñoaïn ngaâm nöôùc laø coù taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán khoâng gian maët nöôùc. Laù sau khi phôi naéng seõ ñöôïc ngaâm nöôùc khoaûng 3 tieáng ñeå cho meàm vaø laø phaúng. Ngöôøi daân söû duïng vaät duïng nhö chaäu, thuøng phuy ñeå ngaâm laù. Nöôùc duøng sau khi ñöôïc ngaâm laù ñöôïc ñoå ra vöôøn, hoà ao. Coâng ñoaïn naøy khoâng söû duïng nhieàu nöôùc, do ñoù khoâng taùc ñoäng nhieàu ñeán moâi tröôøng nöôùc cuûa laøng. Quaù trình saûn xuaát ngheà cuõng taän duïng chaân ñeâ soâng Ñaùy ñeå phôi laù luïi, gieáng chuøa Hình 3. Laù luïi ñöôïc phôi ven ñeâ ñeå phôi vaø voø laù. Caùc khoâng gian coâng coäng 62 SË 100 . 2019
Qu y h oπc h & t∏c gi∂ nöôùc thaûi vaø nöôùc möa: Hieän nay heä thoáng thoaùt nöôùc thaûi vaø nöôùc möa theo hình thöùc töï chaûy (ñang söû duïng möông tieâu thoaùt nöôùc maët vaø thoaùt nöôùc thaûi chung). Nöôùc thaûi saûn xuaát, nöôùc thaûi sinh hoaït hieän nay vaãn chöa ñöôïc xöû lyù. Hieän taïi ñaõ coù 1 ñieåm thu gom raùc thaûi roäng 333m2, caàn caûi taïo, môû roäng theâm dieän tích, xaây môùi 1 ñieåm thu gom raùc thaûi vôùi dieän tích 500m2. Nöôùc thaûi cuïc boä ñöôïc thoaùt ra nhöõng ñieåm truõng (hoà, ao trong khu daân cö), phaàn coøn laïi thoaùt vaøo heä thoáng raõnh thoaùt nöôùc, möông tieâu thoaùt chung cuûa xaõ. Höôùng thoaùt nöôùc chính cuûa Hình 4. Phôi vaø voø laù beân gieáng chuøa xaõ laø töø Taây sang Ñoâng vaø töø Nam leân Baéc, thu veà keânh tieâu chính vaø qua traïm bôm tieâu ra soâng Ñaùy. Phaàn lôùn nöôùc thaûi sinh hoaït khoâng ñöôïc xöû lyù tröôùc khi thaûi vaøo heä thoáng chung neân coù hieän töôïng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc nghieâm troïng. d. Thöïc traïng oâ nhieãm nguoàn nöôùc laøng Chuoâng Laøng Chuoâng coù maät ñoä cö truù raát cao vôùi khoaûng gaàn 4000 ngöôøi/km2 vaø chòu aùp löïc cuûa ñoâ thò hoùa raát lôùn. Maät ñoä vaø toác ñoä xaây döïng coâng trình tö nhaân cao cuõng laø moät nguyeân nhaân gaây ra oâ nhieãm khoùi buïi vaø tieáng oàn cho khoâng gian maët nöôùc. Theo khaûo saùt, coäng ñoàng daân cö vaãn xaû nöôùc thaûi sinh hoaït tröïc tieáp ra caùc beà maët nhö ao, gieáng vaø keânh möông cuûa laøng. Theo quan saùt baèng maét thöôøng thì caùc beà maët nöôùc ôû laøng Chuoâng ñeàu ôû tình traïng baån, Hình 5. Sô ñoà toång hôïp hieän traïng vò trí di saûn vaên hoùa lòch söû vaø hoä gia ñình laøm noùn coù dieän tích lôùn thöôøng ñöôïc söû duïng cho ñeàn OÂng thôø saùu vò thaønh hoaøng laøng, ñeàn vieäc phôi laù luïi, xöû lyù vaät lieäu vaø laø nôi giao thôø danh töôùng Nguyeãn Xí ñeàu gaén lieàn vôùi löu cuûa chò em phuï nöõ laøm noùn. Trong soá nhöõng chieác gieáng lôùn. ñoù, khoâng gian quaàn theå gieáng chuøa vaø moät soá gieáng khaùc ôû caùc thoân xoùm ñaõ trôû thaønh c. Khoâng gian maët nöôùc trong heä thoáng haï khoâng gian haáp daãn cho khaùch du lòch traûi taàng laøng Chuoâng nghieäm vaø thaêm quan hoaït ñoäng saûn xuaát Khoâng gian maët nöôùc gaén vôùi heä thoáng caáp ngheà truyeàn thoáng. nöôùc: Trong xaõ hieän coù 3.376 hoä söû duïng nöôùc gieáng khoan (coù beå loïc thoâ sô chieám a) Ao chuøa Chuoâng b. Khoâng gian maët nöôùc trong heä thoáng di 81,94% toång soá hoä), 25 hoä duøng nöôùc töø tích lòch söû gieáng ñaøo vaø gieáng ñaát coâng coäng (chieám Laøng Chuoâng coù lòch söû hôn 1000 naêm vôùi 0,61%) vaø 719 hoä duøng nöôùc möa khoâng oån nhieàu bieán ñoäng thaêng traàm lòch söû phaùt ñònh vaø caùc nguoàn khaùc[1] [2]. Tuy nhieân, caùc trieån xöù Ñoaøi neân coù moät quyõ di saûn phong hoä gia ñình coù söû duïng theâm nguoàn nöôùc phuù vôùi nhieàu loaïi hình nhö ñình, ñeàn, chuøa, möa cho sinh hoaït vaø saûn xuaát. Dung tích mieáu, nhaø thôø hoï, nhaø thôø giaùo xöù, gieáng beå chöùa nöôùc möa töø 2 - 3m3. Theo ñieàu tra coå vaø hoä gia ñình laøm ngheà truyeàn thoáng. khaûo saùt hieän traïng, soá hoä duøng nöôùc hôïp veä Khoâng gian maët nöôùc laø boä phaän khoâng taùch sinh cuûa xaõ Phöông Trung hieän nay chieám rôøi cuûa khoâng gian caùc coâng trình di tích: 70,6%. b) Gieáng thoân Maõ Kieàu Ñieám xoùm 2 ven soâng Ñaùy, quaàn theå chuøa Hình 6. Hieän traïng oâ nhieãm nöôùc maët laøng, ñeàn Thöôïng thôø vua Phuøng Höng, Khoâng gian maët nöôùc gaén vôùi heä thoáng thoaùt ôû laøng Chuoâng SË 100 . 2019 63
ñuïc, coù maøu toái vaø ñoâi choã coøn coù muøi khoù hoäi laøng gaén vôùi soâng Ñaùy, daõ ngoaïi ven chòu. 3.3. Caùc giaûi phaùp soâng. Nhoùm nghieân cöùu ñaõ laáy 2 maãu nöôùc töø a. Giaûi phaùp caáu truùc khoâng gian maët nöôùc ii. Haønh lang nöôùc ven laøng (HL2): Laáy heä caùc nguoàn nöôùc möa cho sinh hoaït hoä gia laøng Chuoâng thoáng keânh möông, ao hoà, di tích, gieáng, ñình vaø nöôùc töø gieáng laøng. Keát quaû phaân Khoanh vuøng baûo veä caùc khoâng gian maët nhaø ôû laøm ngheà laøm yeáu toá coát loõi ñeå thieát tích thí nghieäm ñöôïc chöùng nhaän bôûi Vieän nöôùc hieän coù: Quy hoaïch baûo toàn caùc khoâng laäp. Boå sung caùc ñoaïn keânh möông nhaèm Khoa hoïc vaø kyõ thuaät moâi tröôøng - Ñaïi hoïc gian maët nöôùc hieän coù (phaân vuøng baûo toàn): khai thoâng doøng chaûy giöõa ao hoà trong laøng Xaây döïng nhö sau: veà maët caûm quan vaø Maët nöôùc caûnh quan; Maët nöôùc saûn xuaát; vaø ngoaøi laøng, giöõa heä thoáng maët nöôùc cuûa chæ tieâu vaät lyù, hai maãu nöôùc gieáng khoan Maët nöôùc thuoäc haï taàng xöû lyù nöôùc thaûi. laøng vôùi soâng Ñaùy, taïo lieân keát veà sinh thaùi. vaø nöôùc möa ñeàu coù haøm löôïng caën nhoû, Boå sung heä thoáng caây xanh, caây hoa, thaûm TSS < 5mg/l ñoái vôùi maãu nöôùc möa, maãu Quy hoaïch khoâng gian maët nöôùc gaén vôùi coû baùm theo heä thoáng keânh möông. Xaây nöôùc gieáng khoan sôû dó coù haøm löôïng TSS hoaït ñoäng dòch vuï du lòch laøng ngheà: Keát hôïp döïng tuyeán ñi boä baùm theo haønh lang keânh cao hôn TSS=27 mg/l laø do coù keát tuûa cuûa ñoàng thôøi 02 haønh lang vaø caùc ñieåm khoâng möông, keát noái vôùi haønh lang soâng Ñaùy hydroxit saét. Tuy nhieân, veà maët vi sinh thì gian maët nöôùc ñan xen trong caáu truùc laøng. thaønh tuyeán ñi boä lieân hoaøn. 2 maãu nöôùc naøy ñeàu khoâng ñaûm baûo chaát Thaønh phaàn haønh lang khoâng gian tuyeán q Caùc hoaït ñoäng khai thaùc du lòch: Thaêm löôïng nöôùc caáp cho sinh hoaït theo QCVN: tính coù theå vöôn daøi vaø gaén boù chaët cheõ vaøo quan laøng ngheà, traûi nghieäm saûn xuaát laøng 02/2009/BYT. Löôïng coliform trong maãu nhöõng yeáu toá vaên hoùa laøng ngheà. ngheà, daõ ngoaïi. nöôùc möa vaø maãu nöôùc gieáng khoan ñeàu ôû möùc 104, giaù trò naøy lôùn hôn 2 log so vôùi Caáu truùc khoâng gian nöôùc laøng Chuoâng Caùc ñieåm khoâng gian maët nöôùc (Ñ1, Ñ2, Ñ3): tieâu chuaån theo möùc II cuûa Boä Y teá (aùp duïng ñöôïc thieát laäp vôùi 02 haønh lang khoâng gian naèm ñan xen trong khu vöïc daân cö khoâng ñoái vôùi caùc hình thöùc khai thaùc nöôùc quy moâ nöôùc chuû ñaïo sau: theå keát noái veà doøng nöôùc vôùi caùc haønh lang hoä gia ñình). Ñieàu ñoù cho thaáy 2 maãu nöôùc i. Haønh lang nöôùc baùm theo soâng Ñaùy nöôùc chung cuûa xaõ. Caùc ñieåm naøy laáy khoâng naøy ñaõ bò nhieãm baån bôûi nöôùc thaûi hoaëc chaát (HL1): Laáy heä thoáng caây xanh hieän coù, di gian ao hoà, di tích lòch söû vaên hoùa laøm yeáu toá thaûi sinh hoaït. tích, ñieåm daân cö noâng thoân laø yeáu coá coát coát loõi ñeå thieát laäp. Ñeà xuaát naïo veùt loøng ao loõi. Taêng cöôøng khoâng gian xanh baèng giaûi hoà, gieáng ñaûm baûo löu tröõ ñöôïc nöôùc maët 3. Giaûi phaùp caûi taïo khoâng gian phaùp troàng boå sung caây xanh ven soâng taïi lieân tuïc vaø khoâng oâ nhieãm. Khoâi phuïc heä sinh maët nöôùc laøng Chuoâng theo khu vöïc baõi ñaát troáng. Boå sung moät beán thaùi töï nhieân, caûi taïo heä thoáng keø töø daïng höôùng phaùt trieån du lòch laøng thuyeàn du lòch, vaän chuyeån saûn phaåm ngheà. cöùng (beâ toâng, xaây gaïch) cuûa ao hoà sang keø ngheà truyeàn thoáng Xaây döïng tuyeán ñi boä doïc theo soâng Ñaùy. meàm baèng coïc tre, xeáp ñaù hoaëc gaïch, taêng 3.1. Quan ñieåm cöôøng chu trình sinh ñòa hoùa ven bôø. Caùc giaûi phaùp coù tính ñoàng boä vaø phuø hôïp q Caùc hoaït ñoäng khai thaùc du lòch: Thaêm q Caùc hoaït ñoäng khai thaùc du lòch: Thaêm vôùi ñaëc ñieåm khoâng gian maët nöôùc cuûa quan soâng Ñaùy, ñua thuyeàn, traûi nghieäm leã quan laøng ngheà, traûi nghieäm saûn xuaát laøng laøng Chuoâng nhö sau: n Baûo veä nghieâm ngaët caùc khoâng gian maët nöôùc hieän coù vôùi ñaày ñuû caùc ñaëc tính vaø chöùc naêng voán coù nhö chöùa nöôùc maët, caân baèng sinh thaùi, ñieàu hoøa vi khí haäu, sinh hoaït coäng ñoàng, tín ngöôõng, taâm linh vaø goùp phaàn phaùt trieån kinh teá cuûa ñòa phöông. [3] n Phuïc hoài vaø phaùt trieån heä sinh thaùi töï nhieân cuûa khoâng gian maët nöôùc hieän coù. n Gia taêng giaù trò kinh teá du lòch laøng ngheà truyeàn thoáng töø khoâng gian maët nöôùc laøm cô sôû cho baûo toàn vaø phaùt trieån caùc khoâng gian naøy. 3.2. Nguyeân taéc n Taùi sinh heä sinh thaùi maët nöôùc, taïo doøng chaûy lieân tuïc. n Troàng boå sung caây xanh, thaûm coû vaøo vuøng ñeäm – vuøng baûo veä cuûa khoâng gian maët nöôùc. n Keát noái chaët cheõ vôùi khoâng gian vaên hoùa lòch söû gaén vôùi laøng ngheà. n Toå chöùc ña daïng caùc hoaït ñoäng dòch vuï du lòch laøng ngheà theo höôùng beàn vöõng. Hình 7. Khung caáu truùc khoâng gian maët nöôùc laøng Chuoâng 64 SË 100 . 2019
Q u y h oπch & t∏c g i ∂ Hình 8. Minh hoïa toå chöùc khoâng gian caûnh quan keânh möông daãn nöôùc [5] Hình 12. Minh hoaï cho saûn phaåm boàn xöû lyù nöôùc thaûi [5] khích caùc hoä gia laøm ngheà aùp duïng coâng vaän haønh töï ñoäng vaø lieân tuïc, nöôùc sau khi ngheä tuaàn hoaøn, taùi söû duïng nöôùc thaûi cuûa xöû lyù ñaït Tieâu chuaån B-QCVN14:2008. coâng ñoaïn ngaâm laù vaø sinh hoaït vaøo vieäc b. Giaûi phaùp khoâi phuïc heä sinh thaùi maët nöôùc röûa saân, töôùi caây… Ñeà xuaát söû duïng coâng i) Giaûi phaùp khoâi phuïc heä sinh thaùi maët nöôùc ngheä xöû lyù nöôùc thaûi phaân taùn ñaõ ñöôïc Coâng laøng ngheà ty Greenso thieát keá ñeå xöû lyù nöôùc thaûi cho Ñaây laø vaán ñeà coù vai troø quan troïng nhaát caùc hoä saûn xuaát laøng ngheà, chaên nuoâi gia trong caùc giaûi phaùp caûi taïo khoâng gian maët Hình 9. Minh hoïa caûnh Toå chöùc khoâng gian suùc, gia caàm, nuoâi troàng thuûy saûn... Trong nöôùc, do ñoù caàn phaûi thöïc hieän ngay. Giaûi caûnh quan maët nöôùc saûn xuaát noâng nghieäp [5] moät khoâng gian coù dieän tích döôùi 1000m2 phaùp naøy bao goàm boán vaán ñeà chính vaø vôùi coâng suaát xöû lyù nöôùc thaûi naèm trong thöïc hieän ñoàng boä nhö sau: khoaûng töø 20 - 100m3/ngaøy ñeâm. Heä thoáng n Caét boû, loaïi boû ngay nguoàn gaây oâ nhieãm: Hình 10. Minh hoïa khoâng gian keânh möông noäi ñoàng [5] Hình 11. Minh hoïa toå chöùc khoâng gian caûnh quan ñöôøng daïo ven soâng Ñaùy [5] ngheà, leã hoäi truyeàn thoáng, homestay gaén vôùi nhaø ôû saûn xuaát ngheà. Quy hoaïch haï taàng thoaùt nöôùc: + Thoaùt nöôùc maët: Keát noái caùc maët nöôùc trong vaø ngoaøi laøng, taïo doøng chaûy lieân tuïc. + Thoaùt nöôùc thaûi: Quy hoaïch caùc ñieåm xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït phaân taùn theo caùc löu vöïc, hoä gia ñình. Löïa choïn giaûi phaùp coâng ngheä tieân tieán phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm cuûa töøng loaïi nöôùc thaûi laøng Chuoâng. Khuyeán SË 100 . 2019 65
Hình 15. Taùi laäp heä sinh thaùi töï nhieân trong toång theå khoâng gian maët nöôùc laøng xaõ [4] Hình 13. Coâng ngheä loø ñoát chaát thaûi raén sinh hoaït BD-Anpha [5] Hình 14. Coâng ngheä baõi loïc troàng caây xöû lyù nöôùc thaûi taïo caûnh quan haáp daãn [5] Baét buoäc phaûi loaïi boû ñöôøng oáng, raõnh thoaùt nöôùc thaûi, chaát thaûi raén ñoå tröïc tieáp xuoáng khoâng gian maët nöôùc tröôùc khi tieán haønh caùc bieän phaùp khoâi phuïc. Ñeà xuaát söû duïng Baûng 2. Toå chöùc hoaït ñoäng dòch vuï du lòch laøng ngheà theo khu vöïc khoâng gian maët nöôùc [4] coâng ngheä loø ñoát chaát thaûi raén sinh hoaït BD- Anpha cuûa Coâng ty coå phaàn Naêng löôïng vaø vaät nhö oác, cua, caù... khoâi phuïc heä sinh thaùi c. Giaûi phaùp naâng cao yù thöùc vaø gaén keát coäng Moâi tröôøng - Ñaïi hoïc Baùch khoa Haø Noäi. Moâ maët nöôùc töï nhieân. ñoàng hình loø ñoát chaát thaûi raén sinh hoaït BD-Anpha n Duy trì ña daïng sinh hoïc trong quaàn theå Tuyeân truyeàn quaûng baù, giaùo duïc cho caùc söû duïng vaät lieäu ñoát laø cuûi neân chi phí khaù heä sinh thaùi sau khoâi phuïc: baûo veä caùc loaøi theá heä daân cö bieát traân troïng vaø phaùt huy thaáp, söû duïng heát nguoàn raùc thaûi saûn xuaát ñoäng, thöïc vaät ñaëc höõu cuûa laøng Chuoâng. caùc giaù trò vaên hoùa truyeàn thoáng laøng ngheà. ngheà vaø sinh hoaït ôû laøng Chuoâng. Toå chöùc thöôøng xuyeân caùc hoaït ñoäng vaên ii) Giaûi phaùp khoâi phuïc heä sinh thaùi hoä laøm hoùa vaø ngheä thuaät vôùi söï tham gia cuûa coäng n Xöû lyù oâ nhieãm nguoàn nöôùc: AÙp duïng coâng ngheà ñoàng. Coù theå khuyeán khích hoaït ñoäng tình ngheä baõi loïc troàng caây xöû lyù nöôùc thaûi trong Ñoái vôùi chaát taåy röûa trong sinh hoaït: Khuyeán nguyeän do caùc toå chöùc phi chính phuû hoaëc vieäc xöû lyù oâ nhieãm hieän traïng. Troàng caây khích caùc hoä gia ñình söû duïng caùc chaát taåy caùc vieän/tröôøng ñaøo taïo trieån khai moät soá döï saäy, thuûy truùc, rau muoáng, thaû beøo taám doïc röûa trong sinh hoaït coù nguoàn goác töï nhieân, aùn phaùt trieån khoâng gian coâng coäng nhö xaây theo heä thoáng soâng, hoà, keânh möông ñeå xöû thaân thieän vôùi moâi tröôøng. Caùc chaát taåy röûa döïng saân chôi hoaëc myõ thuaät nhö veõ tranh lyù nöôùc thaûi. hoùa hoïc, khoâng thaân thieän vôùi moâi tröôøng laø töôøng hoaëc ngheä thuaät coâng coäng. nguyeân nhaân chính gaây oâ nhieãm moâi tröôøng n Khoâi phuïc heä sinh thaùi maët nöôùc laøng xaõ: nöôùc, neáu söû duïng thì nöôùc thaûi baét buoäc d. Giaûi phaùp khai thaùc giaù trò kinh teá dòch vuï Keát noái caùc ao hoà trong laøng vôùi haønh lang phaûi xöû lyù ñaït tieâu chuaån tröôùc khi thaûi ra heä du lòch laøng ngheà nöôùc ngoaøi laøng taïo doøng chaûy lieân tuïc trong thoáng chöùa nöôùc chung cuûa laøng xaõ. Khai thaùc giaù trò kinh teá du lòch laøng ngheà heä thoáng maët nöôùc laøng xaõ. Boå sung sinh tröïc tieáp töø maët nöôùc: Toå chöùc nuoâi caùc loaøi 66 SË 100 . 2019
Quy hoπch & t∏c gi∂ thuûy saûn ñaëc höõu cuûa ñòa phöông coù giaù trò kinh teá phaân tích ñaùnh giaù thöïc traïng boái caûnh heä thoáng cao, ñaûm baûo thöïc phaåm saïch. Toå chöùc troàng sen khoâng gian maët nöôùc laøng Chuoâng, baøi baùo ñaõ ñöa laáy hoa, öôùp traø, laáy haït, laù laøm ñoà uoáng thöïc phaåm ra caùc giaûi phaùp caáu truùc khoâng gian, khoâi phuïc chöùc naêng, tô laøm nguyeân lieäu deät may, thaû caùc loaïi heä sinh thaùi, naâng cao yù thöùc coäng ñoàng vaø phaùt rau muoáng, rau ruùt, rau ngoå, toå chöùc xen canh goái huy giaù trò maët nöôùc laøng Chuoâng theo ñònh höôùng vuï, gia taêng giaù trò kinh teá. phaùt trieån du lòch beàn vöõng. Treân cô sôû caùc quan ñieåm nguyeân taéc, giaûi phaùp naøy, Chính quyeàn ñòa Khai thaùc giaù trò kinh teá du lòch laøng ngheà gia taêng phöông coù theå ñeà xuaát vaø trieån khai caùc döï aùn, töø khoâng gian maët nöôùc: Toå chöùc caùc hoaït ñoäng du chöông trình phaùt trieån cuï theå ñeå caûi taïo khoâng lòch lieân quan ñeán khoâng gian maët nöôùc. Toå chöùc gian maët nöôùc laøng Chuoâng. caùc dòch vuï gia taêng töø maët nöôùc nhö bôi thuyeàn, chuïp aûnh muøa hoa sen, hoa suùng…, toå chöùc hoaït TAØI LIEÄU THAM KHAÛO ñoäng leã hoäi, caùc khoùa leã taâm linh, caàu sieâu, caàu an, 1. Baùo caùo kinh teá xaõ hoäi xaõ Phöông Trung naêm 2011. phoùng sinh, thaû hoa ñaêng… 2. Baùo caùo keát quaû thöïc hieän nhieäm kinh teá xaõ hoäi vaø an ninh quoác phoøng naêm 2018 cuûa xaõ Phöông Trung. 4. Keát luaän 3. Nguyeãn Minh Haïnh, (2012), Nghieân cöùu, khai thaùc baûo veä Khoâng gian maët nöôùc laø thaønh phaàn khoâng theå khoâng gian maët nöôùc hoà trong quy hoaïch vaø quaûn lyù ñoâ thò thieáu ñöôïc trong heä sinh thaùi töï nhieân vaø giaù trò (Nghieân cöùu thí ñieåm taïi Thaønh phoá Haø Noäi), maõ soá: RD 17. vaên hoùa cuûa laøng Chuoâng. Caûi taïo khoâng gian maët 4. Nguyeãn Coâng Thieän (2017), Toå chöùc khoâng gian maët nöôùc nöôùc laøng Chuoâng theo ñònh höôùng phaùt trieån du laøng xaõ ngoaïi thaønh Haø Noäi theo ñònh höôùng phaùt trieån beàn lòch beàn vöõng laø moät coâng vieäc mang tính thöïc tieãn vöõng, Ñaïi hoïc Xaây döïng. goùp phaån caûi thieän moâi tröôøng laøng ngheà, thuùc ñaåy 5. Tham khaûo thoâng tin lieân quan ñeán laøng Chuoâng treân phaùt trieån dòch vuï du lòch laøng ngheà. Vôùi nhöõng internet. SË 100 . 2019 67