Tài liệu hướng dẫn quy trình kỹ thuật "Định lượng Amikacin máu" thông tin đến bạn đọc những nội dung về: nguyên lý, chuẩn bị phương tiện - hóa chất, phiếu xét nghiệm, các bước tiến hành, nhận định kết quả, những sai sót và xử trí,... Mời các bạn cùng tham khảo!
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Định lượng Amikacin máu
- ĐỊNH LƢỢNG AMIKACIN MÁU
I. NGUYÊN LÝ
Amikacin sulfat là kháng sinh bán tổng hợp họ aminoglycosid. Thuốc diệt
khuẩn nhanh do gắn hẳn vào tiểu đơn vị 30S của ribosom vi khuẩn và ngăn chặn
sự tổng hợp protein của vi khuẩn. Dùng amikacin thận trọng, đặc biệt đối với
người cao tuổi và trẻ nhỏ, vì có nguy cơ cao độc cho tai và cho thận. Phải giám
sát chức năng thính giác và chức năng thận. Cần phải tránh dùng đồng thời hoặc
nối tiếp với các thuốc khác có độc tính cho thính giác hoặc thận (cả dùng toàn
thân và tại chỗ). Nhất thiết phải định lượng nồng độ thuốc trong huyết thanh khi
dùng cho người bị tổn thương thận. Việc kiểm tra chức năng thận trong quá trình
điều trị bằng aminoglycosid ở người bệnh cao tuổi có sự giảm chức năng thận là
đặc biệt quan trọng.
Nguyên lý: dựa trên nguyên lý miễn dịch độ đục ức chế tăng cường hạt (Particle-
enhanced turbidimetric inhibition immunoassay)
Xét nghiệm dựa trên sự cạnh tranh giữa amikacin trong mẫu và thuốc tráng vào
mộtvi hạt cho các vị trí liên kết kháng thể của kháng thể amikacin có trong thuốc
thử. Vi hạt từ được phủ amikacin nhanh chóng bị kết tụ trong sự hiện diện của
thuốc thử kháng thể chống amikacin và trong trường hợp không có của bất kỳ
loại thuốc cạnh tranh trong mẫu. Tỷ lệ thay đổi độ hấp thụ được đo và tỷ lệ thuận
với tỷ lệ sự kết tụ của các hạt. Khi một mẫu có chứa amikacin được thêm vào,
phản ứng kết tụ bị ức chế một phần, làm chậm lại tỷ lệ thay đổi hấp thụ. Một
đường cong nồng độ ức chế kết tụ có thể đạt được với tốc độ tối đa sự kết tụ ở
nồng độ amikacin thấp nhất và chậm nhất ở nồng độ amikacin cao nhất.
II. CHUẨN BỊ
1. Ngƣời thực hiện
01 cán bộ đại học có thẩm quyền ký kết quả. 01 kỹ thuật viên chuyên ngành Hóa
sinh hoặc người thực hiện phân tích có trình độ phù hợp, đã được đào tạo sử
dụng máy hóa sinh tự động
2. Phƣơng tiện hóa chất
2.1. Phƣơng tiện
- Các máy, thiết bịphân tích: Architect c4000, Architect c8000, Architect
c16000 và một số máy khác
- Máy ly tâm
- Tủ lạnh bảo quản hóa chất, calibrator, control và mẫu bệnh phẩm
- Pipet các loại
- Ống chứa mẫu bệnh phẩm
- Đầu pipet tùy chọn
- Giá chứa mẫu bệnh phẩm
2.2 Hóa chất
- - Multigen Amikacin Reagent (Bộ Thuốc thử) bao gồm:
+ Hóa chất R1: 2 x21 mL : Anti –amikacin monoclonal Antibody
(mouse)
- Khi suy thận, chỉ dùng amikacin khi thật cần và điều chỉnh liều theo sự thay đổi
nồng độ creatinin máu hoặc độ thanh thải creatinin. Phải giám sát chức năng thận
và thính giác. Cần phải kiểm tra nồng độ thuốc trong huyết thanh
Sau khi tiêm bắp 1 liều đơn 7,5 mg/kg amikacin cho người lớn có chức năng thận
bình thường nồng độ đỉnh huyết tương 17 - 25 microgam/ml đạt được trong 45
phút đến 2 giờ. Khi truyền tĩnh mạch cùng liều trong 1 giờ, nồng độ đỉnh thuốc
trong huyết tương trung bình 38 microgam/mL đạt ngay sau khi truyền.
Nửa đời huyết thanh là 2 - 3 giờ ở người có chức năng thận bình thường và 30 -
86 giờ ở người bị suy chức năng thận nặng. Nửa đời huyết thanh là 4 - 5 giờ ở trẻ
nhỏ 7 ngày tuổi đẻ đủ tháng hoặc trên 7 ngày tuổi, 7 - 8 giờ ở trẻ đẻ nhẹ cân 1 - 3
ngày tuổi.
Ở người lớn có chức năng thận bình thường, 94 - 98% liều đơn, tiêm bắp hoặc
tĩnh mạch, đào thải không biến đổi qua cầu thận trong vòng 24 giờ
Căn cứ vào nồng độ thuốc trong huyết thanh và mức độ suy giảm của thận, đối với
người suy thận, có thể dùng các liều 7,5 mg/kg thể trọng, theo các khoảng cách thời
gian ghi trong bảng dưới đây, tùy thuộc vào nồng độ creatinin huyết thanh hoặc vào
độ thanh thải creatinin.
Creatinin huyết thanh Độ thanh thải creatinin Khoảng cách liều
(micromol/L ) (ml/phút/1,7 m2) (giờ)
100 12
111 - 150 100 - 55 15
151 - 200 54 - 40 18
201 - 255 39 - 30 24
256 - 335 29 - 22 30
>= 335 < 22 36 hoặc lâu hơn nữa
V. NHỮNG YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG VÀ XỬ TRÍ
Không sử dụng mẫu bệnh phẩm máu bị vỡ hồng cầu, cần loại bỏ và lấy lại mẫu
khác
- Trong những trường hợp rất hiếm gặp, các mẫu bệnh phẩm có thể chứa các
kháng thể heterophile, có thể cho kết quả thấp với xét nghiệm Amikacin
MULTIGENT. Các kháng thể interfering heterophile xảy ra ở một tần số thấp
trong dân số nói chung. Những kháng thể này có thể gây ra sự kết tụ tự nhiên
trong phản ứng dẫn đến kết quả thấp không được phát hiện.
- Với mục đích chẩn đoán, các kết quả xét nghiệm phải luôn được đánh giá kết
hợp với tiền sử bệnh, khám lâm sàng và các phát hiện khác của người bệnh.