Dòng mực cũ - Phần 2

Chia sẻ: Trần Minh Thường | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

103
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tân nén tiếng thở dài , đăm đăm nhìn ra sân. Anh biết Tân bị bắt vì nguyên cớ gì , nhưng anh không thể nói với các em. Thực dân Pháp có một sai lầm là càng đào tạo đông nhân tài , càng khuyến khích dân bản xứ đi học nhiều , thì số người chống Pháp lại càng đông. Chẳng hạn như chính bản thân Tân , thuở còn ở nhà , có bao giờ nghĩ đến đất nước đâu. Nhập trường với bao nhiêu thanh niên cùng lứa tuổi , bị lôi cuốn vào phong trào...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Dòng mực cũ - Phần 2

Phần 2 Tân nén tiếng thở dài , đăm đăm nhìn ra sân. Anh biết Tân bị bắt vì nguyên cớ gì , nhưng anh không thể nói với các em. Thực dân Pháp có một sai lầm là càng đào tạo đông nhân tài , càng khuyến khích dân bản xứ đi học nhiều , thì số người chống Pháp lại càng đông. Chẳng hạn như chính bản thân Tân , thuở còn ở nhà , có bao giờ nghĩ đến đất nước đâu. Nhập trường với bao nhiêu thanh niên cùng lứa tuổi , bị lôi cuốn vào phong trào đấu tranh đang lan rộng , không gia nhập tổ chức này thì cũng ghi danh vào hội kín khác. Những tấm gương ái quốc của Phan Bội Châu , Phan Chu Trinh , tiếng bom Sa Điện Phạm Hồng Thái , tất cả đã làm nức lòng người tuổi trẻ , nhắc họ cái nhục của người dân không còn chủ quyền đất nước. Minh là một trong những người ấy. Minh đã bị bắt. Biết đâu một ngày nào đó sẽ đến lượt Tân , Tân hạ giọng vừa đủ các em nghe: - ít lâu nay , thanh niên bị bắt nhiều. Làng này còn ít đấy , chứ ở Hà Nội thì đông lắm ! Tây kết án họ là “làm giặc”. Nhưng thật ra họ là những người chống Tây để giành lại độc lập ! Lũ em cúi đầu suy nghĩ. Duyên buột miệng nói: - Anh Minh nom lù đù thế mà cũng dám chống Pháp ! Bạo nhỉ ! Thật ra thì Minh không phải chàng trai lù đù như Duyên nhận xét. Duyên giả vờ gán cho Minh hai tiếng đó chỉ vì ông bà Truyền là chỗ quen biết với bố mẹ của Duyên và dân làng vẫn đồn nhau là ông bà Lương muốn gả Duyên cho Minh sau khi anh tốt nghiệp trường cao đẳng thương mại. Thói quen của con gái thời ấy là dù trong lòng có yêu ai , thì bên ngoài vẫn phải làm bộ hững hờ như Duyên đang nói về Minh. Làng này , hầu như ai cũng biết cái tính ngang tàng của Minh. Ông bà Truyền thì than với hàng xóm là “nó thông minh nhưng bướng bỉnh. Cha mẹ sinh con , giời sinh tính”. Các cụ kỳ hào chức sắc thì mắng Minh là “thằng không biết kẻ trên người dưới”. Chỉ có bằng hữu ngày ngày gần gũi , mới biết Minh là người muốn phá vở tất cả các lề lối cũ mà anh cho là không còn hợp thời nữa. Chống ngoại xâm và xóa bỏ hủ tục xã hội là hai mục tiêu mà Minh muốn nhắm tới , sẳn sàng theo đuổi bất chấp trở ngại. Còn nhớ cách đây hai năm. Minh về nghỉ hè với gia đình đúng dịp Hải Ninh xảy ra một chuyện bi hài mà giờ này cả làng chưa ai quên. Cách nhà Minh bốn căn , có cô Lụa góa chồng sống thui thủi với đứa con còm cõi. Hai mươi ba tuổi , gái một con hơ hớ , ra vào trong căn nhà nhỏ quạnh quẽ , bao nhiêu ve vãn bướm ong dồn dập đến với Lụa. Từ các quan viên chức sắc đến trương tuần và thậm chí cả thằng mõ trong làng cũng muốn tạt vào ngủ một đêm với Lụa. Nhưng chẳng ai làm gì được. Rồi bổng dưng cả làng giật mình vì tin Lụa có bầu ! Thôi , phen này thì bỏ mẹ rồi ! Làng Hải Ninh vui như tết , bởi cái tục “ngả vạ” vẫn còn duy trì mạnh mẽ. Không chồng mà chửa là làng sắp có đại tiệc. Xóm trên thôn dưới đi đâu cũng nghe bàn tán xôn xao vì đã lâu mới vớ được một người chửa hoang. Các cụ khăn đóng áo dài , khệnh khạng kéo ra sân đình , mặt ai cũng đằng đằng sát khí để tỏ rõ cho con cháu biết mình đang đau khổ vì luân lý suy đồi ! Thằng Mõ cất giọng lanh lãnh , gõ mõ liên hồi , “Chiềng làng chiềng chạ. Thượng hạ đông tây” , đi rao khắp hang cùng ngõ hẻm cho mọi người biết. Bao nhiêu nhân khẩu quanh năm chạy ăn từng bửa , nay tạm quên đi nổi thống khổ ngàn đời để
kéo nhau ra nhìn mặt cô Lụa khôn ba năm dại một giờ. Trương tuần gậy gộc hùng dũng , nhận lệnh lý trưởng , áp giải Lụa cho các cụ hỏi tội. Lụa gửi con cho mẹ , mặc áo tứ thân , váy lĩnh , tóc` vấn đuôi gà , đi giữa hai gã tuần phiên nhiều lần ve vãn Lụa. Bụng Lụa chưa lớn lắm , nhưng ngực đã căng phồng , đẩy cái yếm trắng nhô lên một cách khiêu khích. Các cụ ngứa mắt lắm. Trong thâm sâu ai cũng ấm ức vì dụ mãi mà không chiếm được Lụa , nay mới có dịp trả hận. Chánh tổng người bệ vệ , hút xong điếu thuốc lào khai vị , đập ba-toong vào cột đình và lớn tiếng mắng , y như cảnh Thị Mầu trong tuồng Quan Âm Thị Kính: - Con kia ! Mày dám làm nhục cả làng này ! Mày ngủ với ai , phải khai ra ngay không thì ông chẻ xác mày ra ! Nhiều bà đứng vây quanh , chả có nhiệm vụ gì cũng tốc váy nhảy chồm chồm lên mà xỉa xói , bởi vì “một người lảm đĩ , xấu danh đàn bà” ! Lụa cứ đứng yên , không trả lời mà cũng nhất định không khóc , không van xin. Lý trưởng mặt đỏ gay , tiếp lời chánh tổng: - Mày gan phải không? Con này láo ! Cụ chánh hỏi mà mày không giả nhời hả? Thằng nào đã ngủ với mày? Mày khai ra , tao bỏ tù nó ! Mày không khai thì mày khổ vào thân ! Lụa vẫn đứng yên , mắt mở trừng trừng nhìn lý trưởng , nhớ lại những lần ông tạt ngang , gạ gẫm Lụa. Lý trưởng đập cái quạt xuống chiếu và nạt lớn: - Được rồi , để xem mày gan to đến đâu ! Trương tuần ! Trói nó lại ! Có tiếng dạ thật lớn , nhưng chẳng thất ai xông ra trói. Trên chiếu chủ tọa , mỗi người nạt nộ một câu rồi các cụ chụm đầu vào nhau thì thầm một lúc như bồi thẩm đoàn hội ý trước khi tuyên án. Cuối cùng lý trưởng mới đứng dậy , dõng dạc công bố quyết định: Lụa phải thửa một bửa cổ đãi cả làng từ già đến trẻ để tạ tội. Cứ “tám hai bốn một” , cả ngàn nhân khẩu không được thiếu người nào ! Đến nước này thì Lụa mới sợ. Tiền đâu ra? Bán cả nhà cũng không làm nổi bữa cỗ ! Lụa òa lên khóc ! Lý trưởng chỉ mặt quát: - Bây giờ thì đã chịu khai chưa? Thằng nào làm cho mày có chửa? Khai ra để làng bắt vạ nó ! Không khai thì một mình mày chịu ! Nghe chưa ! Sau câu nói ấy , bao nhiêu cặp mắt đều đổ vồn vào Lụa chờ đợi. Các cụ hồi hộp lắm vì đang nóng ruột muốn biết đứa nào may mắn đã ôm ấp Lụa trong khi Lụa từ khước biết bao nhiêu ông có máu mặt trong làng ! Các bà lại càng hồi hộp hơn , chỉ sợ Lụa khai ra thủ phạm là chồng mình ! Đang lúc dầu sôi lửa bỏng như vậy thì bỗng có tiếng đáp:
- Bẩm các cụ ! Con đây ạ ! Con là cha đứa bé trong bụng cô Lụa đấy ạ ! Mọi người đều giật mình sửng sốt , nhốn nháo nhìn quanh xem ai vừa lên tiếng. Các cụ kỳ hào ngồi xử án chồm người trố mắt ngó ra. Một thanh niên rẽ đám đông , khoan thai tiến lên trước sân đình. Người ta ồ lên một tiếng rồi xầm xì bàn tán như ong vỡ tổ. Chàng thanh niên đó chính là Minh. Làng nầy chỉ có vài người như Minh , như Tân được đi học tận Hà nội , nên người ta nể nang lắm. Và vì nể nang , người ta càng kinh ngạc tại sao một chàng trai đầy tương lai như Minh , lại hạ mình ngủ với Lụa để bây giờ lâm vào cảnh dở khóc dở cười ! Trai tơ gái goá là chuyện hiếm hoi trong làng ! Có người toan chạy về báo tin cho ông bà Truyền biết , nhưng lại tiếc rẻ , đứng lại xem làng xử trí với Minh như thế nào ! Chính Lụa cũng trố mắt nhìn Minh tự hỏi tại sao Minh lại tự nhận đã ngủ với Lụa. Minh mặc áo dài trắng , quần cháo lóng vải nội hoá , chân đi guốc mộc , dáng dấp thư sinh , dịu dàng đưa mắt nhìn Lụa khẽ gật đầu. Lụa buột miệng kêu lên nho nhỏ: - Cậu Minh ! Sao cậu lại... Minh xua tay lắc đầu làm hiệu bảo Lụa đừng nói. Trên chiếu chủ toạ , sau lưng chánh tổng , ông phó lý đang bưng bát nước chè đưa lên miệng , nhìn thấy Minh , đánh rơi bát nước , đổ lênh láng trên đũng quần. Bởi ông là chú ruột của Minh ! Ông lật đật đứng dậy , chạy xuống lôI tay thằng cháu ngông cuồng và mắng: - Mỗy rồ rồi hả Minh? Chỗ nầy đâu phải là chỗ cho mày đùa. Mày có ăn có học sao lại dại thế là thế nào? Đi về ngay ! Ông biết chắc chắn thủ phạm không phải là Minh , bởi hai hôm liền , Lụa đã chay sang kêu cứu với ông để nhờ ông nói khéo với chức việc trong làng. Ông không thể nào ngờ được thằng cháu mình tự dưng nhảy ra quàng cái ách vào cổ. Ông tái mặt ngượng ngùng với quan viên chức sắc và bàng dân thiên hạ đang trố mắt nhìn thằng cháu ông. Minh từ tốn bảo ông: - Chú cứ để yên cho cháu nói ! Chú lên ngồi đi , để mặc cháu ! Ông phó lý ngần ngừ một lúc rồi đau khổ trở lại chỗ cũ. Nước trà đậm thấm vào đũng quần làm ông ngứa ngáy khó chịu nhưng không tiện đưa tay ra gãi chỗ hiểm trên thân thể ! Dân chúng vẫn ồn ào bàn tán. Lý trưởng phải quát lớn: - Các ông các bà im lặng ! Im , không thì tôi đuổi về hết bây giờ. Tuần đâu? Giữ trật tự ! Minh lùi lại đứng song song bên cạnh Lụa , nét mặt thản nhiên làm các cụ ứa gan. Nhất là lý trưởng. May cho Minh là truyền thống của làng bao giờ cũng nể người có học , nhất là lại có ông phó lý đang ngồi chung chiếu là chú của Minh , nên các cụ tạm nuốt giận , chưa ra tay trừng trị cái thái độ hỗn láo của anh. Lý trưởng hỏi Lụa: - Thị Lụa ! Có phải thằng nầy ngủ với mầy không? Phải khai cho đúng !
Lụa quay sang nhìn Minh hỏi ý. Nhưng Minh dõng dạc đáp ngay: - Bẩm cụ lý , con đã nhận con là bố của đứa bé trong bụng cô Lụa, sao cụ còn hỏi làm gì? Lý trưởng nắm cái quạt giấy chỉ vào mặt Minh quát: - Tao không họi mày ! Ai cho phép mày giả nhời ! Phó tổng cũng lên tiếng thị oai với Minh: - Mày đừng tưởng mày học được dăm ba chữ võ vẽ rồi về đây ti toe lên mặt với mọi người. Tao nói cho mày biết: phép vua thua lệ làng ! Không nể mặt cụ phó thì tao đã gang họng mày ra chứ lị ! Phó lý ghé tai chánh tổng nói một câu , Chánh tổng bụng phệ gật đầu rồi cố gắng mãi mới đứng lên được , giơ cây gậy dứ vào mặt Minh và nói: - Thằng kia ! Không được nhận vơ ! Tội người nào làm người nấy chịu. Tao nể ông phó , tao tha cho mày ! Cút về ngay ! Đừng có làm mất thì giờ các cụ ! Quan viên chức sắc thấy chánh tông cố ý nhân nhượng đối với Minh , nên cũng ngồi im , không nạt nộ Minh nữa. Minh lễ phép trình bày: - Bẩm cụ chánh ! Con đội ơn cụ chánh và các cụ có lòng quảng đại mà tha thứ cho con. Nhưng cụ chánh đã thương thì thương cho trót. Con xin nói một câu rồi con về ngay , không dám làm phiền các cụ. Bẩm cụ chánh , cụ lý và các cụ. Bên làng Thắng cương tỉnh Bắc ninh , có câu chuyện nầy mới xãy ra. Chuyện thật trăm phần trăm , con không dám thêm bớt. Con xin thề trên có các cụ , dưới có các ông các bà , con mà nói điêu con không nhìn thấy mặt trời nữa. Vâng , bà Kiên ở làng Thắng cương góa chồng , ở vậy nuôi con. Bảy tám năm không tai tiếng gì , bỗng bà có chửa và bị làng ngả vạ , y như chị Lụa đây. Bà phải bán cả nhà cửa ruộng vườn để lo bữa ăn khoán của làng , đãi tất cả mọi người , từ đứa bé ẫm ngửa ! Minh đang kể chuyện thì có người chen vào: - Thì đúng rồi chớ còn gì nữa ! Chửa hoang mà lị ! Minh điềm tỉnh đáp: - Giữa bửa tiệc , đang hầu rượu quan viên chức sắc thì bà ấy quay lại bảo đứa con bên cạnh: “ Con ơi , con vác cái vái của u về , để mình u thưa chuyện với các cụ “. Vâng , đúng thế ạ ! Xin cụ chánh và các cụ bỏ lỗi cho. Bà Kiên vừa nói dứt lời , đứa con chưa hiểu gì thì bà ấy đứng ngay giữa đình tụt váy ra và đưa cho con , bảo nó mang về. Còn bà đứng tô hô ưỡng mãi bụng vào mặt các cụ , vỗ bồm bộp vào chỗ ấy và bảo:”Thưa
các cụ , nhà cháu không mai mất sớm , cháu cứ tưởng cái nầy là của cháu thì cháu chơi. Hoá ra cái nầy là của làng thì xin rước các cụ , cứ việc đem về rồi muốn làm gì thì làm. Đây , nhà cháu xin trả lại các cụ ! Minh kể đến đây , cả sân đình cùng ồ lên , rồi người thì cười hô hố , kẻ thì che mặt lắc đầu. Những cô gái như Hậu như Duyên thì xấu hổ đỏ bừng mặt. Một ông bình phẩm: - Gớm ! Con mẹ nào mà bạo thế ! Đến là tục tĩu ! Người khác cãi: - Cậu ấy nói thế chứ đàn bà đâu lại có thứ đàn bà trơ trẽn đến thế ! Giữa bàn dân thiên hạ mà dám tụt váy ra hay sao? - Khiếp ! Các cụ đang nhấm rượu mà bà ấy dám dí mãi vào mặt các cụ ! Một ông ra vẻ hiểu biết , cố tình nói lớn cho mọi người cùng nghe: - Cậu Minh cậu ấy kể đúng đấy ! Bà Kiên bên Thắng cương thì tôi biết ! Hiền lành như cục đất , quanh năm mò cua bắt ốc , nuôi con sống qua ngày chứ có làm gì ra tiền ! Nhưng mà ở đời , già néo đứt giây , tức nươc vỡ bờ ! Chức sắc trong làng dồn bà ấy vào đường cùng. Con giun xéo lắm cũng quần ! Bấc đắc dĩ bà ấy mới tụt váy ra giữa đình làng cho các cụ xấu hổ ! Có lẽ các cụ xấu hổ thật ! Chưa nhìn thấy bà Kiên tụt váy , chỉ mới nghe Minh kể , các cụ đã lúng túng cúi mặt nhìn nhau. Lợi dụng tình thế , Minh quay lại nói với đám đông: - Ông bà nào không tin , xin cứ hỏi thẳng bên Thắng cương thì biết. Bà Kiên vẫn còn ở làng ấy. Nhưng cũng nhờ bà ấy bà tục ăn khoán đàn bà chửa hoang không còn áp dụng trong làng nữa ! Lý trưởng nhanh miệng đáp lại: - Làng nào có phép của làng nấy ! Đây là Hải ninh , không phải là Thắng cương hay thắng nhu gì cả ! Mày đem chuyện làng khác ra kể ở đây làm gì? Ông phó lý , chú ruột của Minh mừng thầm vì thấy thằng cháu mình hỗn láo quá mà các cụ không nỡ trừng phạt. Ông thấy không nên để kéo dài cái trò dạy dỗ nầy , rũi các cụ nổi nóng thì sẽ phiền tới cả ông. Ông vội đứng lên , khẻ xá chánh tổng rồi nói: - Tôi xin phép , trên có cụ chánh , cụ lý và các cụ , dưới có các ông các bà. Thằng cháu tôi nó trẻ người non dạ , nói năng thất thố làm buồn lòng các cụ. Nhưng ném chuột sợ vỡ đồ quý , nên các cụ cũng niệm tình bỏ qua cho nó , tôi xin hết lòng đội ơn. Thôi thì con dại cái mang , để tôi về nói lại với bố mẹ nó có nhời răn dạy nó …
Rồi ông phất tay đuổi Minh: - Các cụ đã tha cho , sao không chào các cụ mà về đi , còn đứng đấy làm gì ! Ông trừng mắt nhìn Minh làm hiệu , nhưng Minh lại tiếp: - Bẩm các cụ , các ông , các bà. Thế giới bây giờ đang thay đổi từng ngày mà chúng ta cứ bám lấy những hủ tục lỗi thời thì bao giờ mới tiến bộ được ! Các cụ , các ông , các bà thử nhìn xem: Chị Lụa đây , chồng bị làng bắt đi phu , dầm mưa giãi nắng , không may bị ốm mà mất đi. Chị Lụa một thân một mình , con còn ẳm ngửa , chạy ăn từng bửa không đủ. Có bán cả nhà đi cũng không dọn nổi một bửa cỗ mời cả làng này ! Các cụ đã dạy chúng con rằng: Miếng ăn là miếng nhục ! Có no béo gì một bửa cơm của người cùng đinh ! Thôi thì xin các cụ đại xá cho ! Mẹ con chị Lụa sẽ muôn đời đội ơn các cụ !