Dự án Sphere: Hiến chương nhân đạo và các tiêu chuẩn tối thiểu trong cứu trợ nhân đạo

Dự án Sphere Hiến chương Nhân đạo và các Tiêu chuẩn tối thiểu trong cứu trợ nhân đạo ẤN HÀNH NĂM 2011 Dự án Sphere Hiến chương Nhân đạo và các Tiêu chuẩn tối thiểu trong cứu trợ nhân đạo Do Dự án Sphere xuất bản Bản quyền @Dự án Sphere 2011 Email: info@sphereproject.org Website: www.sphereproject.org Dự án Sphere được bắt đầu thực hiện năm 1997 bởi một nhóm các Tổ chức phi chính phủ và Phong trào Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ, nhằm xây dựng một bộ các Tiêu chuẩn tối thiểu mang tính phổ cập ở những lĩnh vực then chốt của hoạt động ứng phó nhân đạo: Sổ tay Sphere. Mục đích của Sổ tay là để nâng cao chất lượng ứng phó nhân đạo trong những tình huống thiên tai và xung đột cũng như tăng cường trách nhiệm giải trình của hệ thống nhân đạo đối với những người bị ảnh hưởng bởi thảm họa. Hiến chương Nhân đạo và các Tiêu chuẩn tối thiểu trong cứu trợ nhân đạo là sản phẩm từ kinh nghiệm tập thể của nhiều người và nhiều tổ chức. Do đó, chúng không đại diện cho quan điểm của một tổ chức riêng lẻ nào. Ấn hành thử nghiệm lần đầu năm 1998 Ấn hành chính thức lần đầu năm 2000 Ấn hành lần thứ hai năm 2004 Ấn hành lần thứ ba năm 2011 Mã xuất bản ISBN978-1-908176-00-4 Thư mục của ấn phẩm này được lưu giữ tại Thư viện Vương quốc Anh và Thư viện Quốc hội Hoa Kỳ. Tất cả các quyền bản quyền đã được đăng ký. Tài liệu này được tác giả giữ bản quyền nhưng có thể được sao chép miễn phí bằng bất kỳ phương pháp nào cho mục đích giáo dục nhưng không được buôn bán. Cần xin phép chính thức cho những mục đích sử dụng đó nhưng thông thường sẽ được cấp phép nhanh chóng. Để sao chép trong các tình huống khác hay để sử dụng lại trong các ấn phẩm khác hay để dịch thuật hay biên tập lại, phải xin phép trước bằng văn bản từ người giữ bản quyền tác giả và phải trả một khoản phí nhất định. Lời nói đầu Lần ấn hành mới nhất này của Sổ tay Sphere, Hiến chương Nhân đạo và các Tiêu chuẩn tối thiểu trong cứu trợ nhân đạo, là sản phẩm của sự hợp tác rộng rãi giữa nhiều tổ chức. Hiến chương Nhân đạo và các Tiêu chuẩn tối thiểu trong cứu trợ nhân đạo phản ánh quyết tâm của các tổ chức trong việc nâng cao hiệu quả sự trợ giúp của các tổ chức này cũng như tăng cường trách nhiệm giải trình của mình trước các đối tác, góp phần vào một khuôn khổ trách nhiệm mang tính thiết thực. Hiến chương Nhân đạo và các Tiêu chuẩn tối thiểu trong cứu trợ nhân đạo không chấm dứt được việc xảy ra những cuộc khủng hoảng nhân đạo cũng như không ngăn ngừa được tình cảnh đau thương của con người. Tuy nhiên, điều nó có thể mang lại là cơ hội nâng cao hiệu quả của sự trợ giúp nhằm tạo ra sự khác biệt đối với cuộc sống của những người bị ảnh hưởng bởi các tình huống thảm họa. Từ lúc ra đời vào cuối những năm 1990, vốn được xem như là sáng kiến của một nhóm các Tổ chức phi chính phủ nhân đạo và Phong trào Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ, Các tiêu chuẩn Sphere đã được áp dụng như là các tiêu chuẩn phổ biến trong các hoạt động ứng phó nhân đạo trong thế kỷ 21. Do đó, chúng tôi xin bày tỏ lời cảm ơn đến tất cả những người đã đóng góp vào sáng kiến này. Việc phát hành cho Dự án Sphere được tiến hành bởi Nhà xuất bản Practical Action, các đại lý và các cơ quan đại diện của Nhà xuất bản này trên toàn thế giới. Nhà xuất bản Practical Action, Trung tâm Công nghệ và phát triển Schumacher, Bourton ở Dunsmore, Rugby, CV239QZ, Vương quốc Anh Điện thoại: +44(0) 1926634501; Fax+44(0) 1926634502 Email: sphere@practicalaction.org.uk Website: www.practicalactionpublishing.org/sphere Ton van Zutphen Chủ tịch Ban chỉ đạo John Damerell Quản đốc Dự án Nhà xuất bản Practical Action (Đăng ký của Công ty tại Vương quốc Anh số No. 1159018) là công ty xuất bản do Practical Action hoàn toàn sở hữu và việc kinh doanh của nó chỉ nhằm mục đích hỗ trợ các hoạt động từ thiện của công ty mẹ. Thiết kế Sổ tay Sphere tiếng Anh: Metz-Tessy, Pháp In tại: Nhà in Hobbs, Southampton,Vương quốc Anh II III Lời cảm ơn Hiến chương Nhân đạo và các Tiêu chuẩn tối thiểu trong cứu trợ nhân đạo Các chủ đề mang tính liên ngành  Trẻ em: Monica Blomström và Mari Mörth (cả hai đều từ Save the Children Sweden) Lời cảm ơn Việc chỉnh sửa cuốn Sổ tay Sphere là một quá trình hợp tác và tư vấn rộng rãi, thu hút sự tham gia của nhiều người trên khắp thế giới – quá nhiều để có thể nêu tên từng người một. Dự án Sphere ghi nhận những đóng góp và thiện chí của các tổ chức, cá nhân đã tham gia vào quá trình này. Quá trình chỉnh sửa cuốn Sổ tay đã được đặt dưới sự lãnh đạo của một nhóm các đầu mối về các chương mang tính kỹ thuật và các nội dung mang tính liên ngành, được hỗ trợ bởi các chuyên gia về các vấn đề mới xuất hiện, được các tổ chức nhân đạo biệt phái hoặc thuê trực tiếp, tùy theo mức độ liên quan của công việc. Các chuyên gia tư vấn đóng vai trò đầu tàu trong việc sửa chữa các hợp phần của Sổ tay nói chung và những phần cần nhiều đóng góp mới. Ở những nơi không đề cập khác đi, thì những người liệt kê dưới đây là chuyên gia tư vấn. Hiến chương Nhân đạo: James Darcy, Mary Picard, Jim Bishop (InterAction), Clare Smith (CARE International) và Yvonne Klynman (IFRC) Các Nguyên tắc Bảo vệ: Ed Schenkenberg van Mierop (ICVA) và Claudine Haenni Dale Các Tiêu chuẩn Cốt lõi: Peta Sandison và Sara Davidson Các chương mang tính kỹ thuật  Cấp nước, vệ sinh và khuyến khích thực hành vệ sinh: Nega Bazezew Legesse (Oxfam GB)  An ninh lương thực và dinh dưỡng:  - Dinh dưỡng: Susan Thurstans (Save the Children UK) - An ninh lương thực và sinh kế: Devrig Velly (Action contre la Faim) - Viện trợ lương thực: Paul Turnbull (WFP) và Walter Middleton (World Vision International)   gười cao tuổi: Jo Wells (HelpAge International) N   gười khuyết tật: Maria Kett (Trung tâm người Khuyết tật và Phát triển hòa nhập N Leonard Cheshire)   ấn đề giới: Siobhán Foran (Dự án IASCGenCap) V   ấn đề tâm lý: Mark van Ommeren (WHO) và Mike Wessells (Trường Đại học V Columbia)   ác vấn đề HIV/AIDS: Paul Spiegel (UNHCR) C   ôi trường, biến đổi khí hậu và giảm nhẹ rủi ro thảm họa: Anita van Breda M (WWF) và Nigel Timmins (Christian Aid) Các tiêu chuẩn đồng hành với Sphere   iáo dục: Jennifer Hofmann và Tzvetomira Laub (cả hai đều từ INEE) G   ật nuôi: Cathy Watson (LEGS) V  Phục hồi kinh tế: Tracy Gerstle và Laura Meissner (cả hai đều từ mạng lưới SEEP) Các chuyên gia   hục hồi sớm sau thiên tai: Maria Olga Gonzalez (UNDP-BCPR) P   iều phối và quản lý lán trại: Gillian Dunn (IRC) Đ   ập chương trình hỗ trợ bằng tiền mặt: Nupur Kukrety (Cash Learning L Partnership network) Ngoài ra, nhiều người khác đã được tham khảo ý kiến về các vấn đề liên quan đến mối quan hệ quân sự - dân sự, tính nhạy cảm của xung đột và môi trường đô thị. Các Nhóm công tác và Nhóm tham khảo đã được thành lập để hỗ trợ các đầu mối trong công việc của mình. Mặc dù Dự án Sphere ghi nhận đóng góp của những người này nhưng không thể nêu tên của từng người một. Tuy nhiên, có thể tìm thấy danh sách đầy đủ của các Nhóm công tác và Nhóm tham khảo trên trang thông tin điện tử của Dự án tại địa chỉ: www.sphereproject.org.  Nhà ở, định cư và các mặt hàng phi lương thực: Graham Saunders (IFRC)  Biên tập: Phil Greaney, Sue Pfiffner, David Wilson  Y tế: Mesfin Teklu (World Vision International) Điều khiển hội thảo chỉnh sửa Sổ tay: Raja Jarrah Chuyên gia Giám sát & Đánh giá: Claudia Schneider, SKAT IV V Hiến chương Nhân đạo và các Tiêu chuẩn tối thiểu trong cứu trợ nhân đạo Hiến chương Nhân đạo và các Tiêu chuẩn tối thiểu trong cứu trợ nhân đạo Ban chỉ đạo Dự án Sphere (đến ngày 31 tháng 12 năm 2010) NHÓM LÀM VIỆC VỀ QUẢN LÝ THIÊN TAI TẠI VIỆT NAM (DMWG) John Nduna của Action by Churches Together (ACT) Alliance *Laurent Saillard của Cơ quan điều phối cứu trợ cho Áp-gha-nít-xtăng (ACBAR) *Manuela Rossbach của Aktion Deutschland Hilft (ADH) *Olivier Braunsteffer của CARE International *Jan Weuts của CARITAS Internationalis *Ed Schenkenberg van Mierop của The International Council of Voluntary Agencies (ICVA) *Gillian Dunn của International Rescue Committee (IRC) *Linda Poteat của InterAction *Elena Sgorbat của Intermón Oxfam *Simon Eccleshall của International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies (IFRC) *Rudelmar Bueno de Faria của The Lutheran World Federation (LWF) *Mia Vukojevic của Policy Action Group on Emergency Response (PAGER) * Unni Krishnan của Plan International *Annie Foster của Save the Children Alliance * N.M.Prusty của Sphere India *Raelton Gibbs của The Salvation Army *Ton van Zutphen của World Vision International Nhóm làm việc về Quản lý Thiên tai chia sẻ cam kết thúc đẩy việc áp dụng các hướng dẫn và Tiêu chuẩn tối thiểu Sphere nhằm nâng cao chất lượng và trách nhiệm giải trình trong các hoạt động cứu trợ nhân đạo tại Việt Nam. Các nhà tài trợ Ngoài sự đóng góp của các tổ chức có đại diện trong Ban chỉ đạo được nêu trên đây, các tổ chức sau đây đã đóng góp kinh phí cho quá trình chỉnh sửa cuốn Sổ tay: Cơ quan Phát triển quốc tế Ốt-xtrây-li-a (AusAID) *Vụ Nhân đạo Cộng đồng châu Âu (ECHO) *Bộ Ngoại giao CHLB Đức *Bộ Ngoại giao Tây-ban-nha *Cơ quan Hợp tác và phát triển Thụy Sĩ (SDC) *Bộ Phát triển quốc tế Vương quốc Anh (DFID) *Phòng tị nạn và di cư thuộc Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ (US-PRM) *Văn phòng Trợ giúp thiên tai hải ngoại thuộc Cơ quan Hỗ trợ phát triển quốc tế Hoa Kỳ (US-OFDA) Ban quản lý Dự án Sphere Quản đốc Dự án: John Damerell Quản lý đào tạo và học tập: Verónica Foubert Quản lý vật tư và hoạt động xúc tiến: Aninia Nadig Hỗ trợ đào tạo và hoạt động xúc tiến: Cécilia Furtade Chúng tôi chân thành cảm ơn sự tham gia và đóng góp của tất cả các đồng nghiệp và đối tác trong việc dịch và phát hành cuốn Sổ tay Sphere phiên bản năm 2011. Chúng tôi ghi nhận đóng góp tích cực của các thành viên trong Nhóm hành động về Sphere, gồm có TS. Ian Wilderspin và ông Miguel Coulier (UNDP), ông Đặng Văn Tạo (IFRC), ông Vũ Xuân Việt và ông Provash Mondal (Oxfam), ông Nguyễn Văn Gia (SCiV), ông Nguyễn Trọng Ninh (Plan), ông Lê Văn Dương (WV), ông Trần Thanh Thùy và ông Richard Wecker (CARE), bà Nguyễn Thị Yến (HFHV), ông Vũ Quang Hiếu (WHO), TS. Hà Văn Như (HSPH), ông Nguyễn Đình Quang (UNICEF). Các thành viên Nhóm hành động về Sphere đã chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và hỗ trợ kỹ thuật trong quá trình cùng góp ý cho bản dịch, cũng như hiệu đính cuốn Sổ tay theo các quy trình và tiêu chuẩn chất lượng đã thống nhất. Chúng tôi trân trọng cảm ơn ông Phan Đức Thắng đã đóng góp to lớn về thời gian, kinh nghiệm và kiến thức để đảm bảo bản dịch đầu tiên của cuốn sách đạt chất lượng tốt. Chúng tôi đánh giá cao sự chuyên nghiệp và kiến thức chuyên môn sâu sắc của ông Ngô Công Chính (Thạc sĩ Quản trị công, Viện Quản lý và Phát triển Châu Á) trong vai trò là Chủ biên và chịu trách nhiệm chỉnh sửa cuối cùng cho phần dịch tiếng Việt của cuốn sách Sphere. Cuối cùng, chúng tôi xin gửi lời cảm ơn đến tất cả các đồng nghiệp trong Nhóm làm việc Quản lý Thiên tai tại Việt Nam, các đối tác thuộc các cơ quan Chính phủ, Ban Điều phối viện trợ Nhân dân (PACCOM), Trung tâm Dữ liệu các Tổ chức Phi chính phủ, đại diện các tổ chức phi chính phủ trong nước và quốc tế, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, v.v. đã nỗ lực đóng góp thời gian, kiến thức và kinh nghiệm để việc phát hành cuốn Sổ tay Sphere bằng tiếng Việt đạt kết quả và chất lượng chuyên môn cao nhất. Quản trị và tài vụ: Lydia Beauquis Ở những giai đoạn khác nhau, quá trình chỉnh sửa Sổ tay còn nhận được sự hỗ trợ của Alison Joyner, Hani Eskandar và Laura Lopez. VI Trân trọng. VII