Đưa thế giới đến gần nhau - Jorma Ollila Và Nokia: Phần 1

Chia sẻ: Hoài Thương | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:52

Thêm vào BST

Báo xấu

57
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phần 1 Tài liệu Jorma Ollila Và Nokia - Đưa thế giới đến gần nhau giới thiệu tới người đọc các nội dung: Mang internet vào túi ảo của từng người (đi theo niềm tin của chính mình, tái cấu trúc để toàn cầu hóa).Hi vọng đây sẽ là một Tài liệu hữu ích dành cho những ai đam mê muốn tìm hiểu về các nghệ thuật kinh doanh. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đưa thế giới đến gần nhau - Jorma Ollila Và Nokia: Phần 1

ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 1
ÀAÅO KINH DOANH VIÏÅT NAM VAÂ THÏË GIÚÁI Jorma Ollila & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU Àùång Tûúi - Ngoåc Hoaâng vaâ caác chuyïn gia cuãa PACE Têåp saách naây laâ möåt phêìn trong böå saách ÀAÅO KINH DOANH VIÏÅT NAM VAÂ THÏË GIÚÁI. Vaâ böå saách naây laâ kïët quaã cuãa dûå aán nghiïn cûáu mang Chòu traùch nhieäm xuaát baûn: Ts. Quaùch Thu Nguyeät tïn Ài tòm Àaåo Kinh doanh cuãa Viïåt Nam vaâ Thïë giúái do caác chuyïn Bieân taäp: Haûi Vaân gia cuãa PACE cuâng möåt söë taác giaã phöëi húåp thûåc hiïån. Bìa: Höõu Baéc Söûa baûn in: Thanh Vieät PACE giûä baãn quyïìn Copyright©2007 by PACE Kyõ thuaät vi tính: Mai Khanh + Thanh Haø Böå saách àaä àûúåc àùng kyá baãn quyïìn, moåi thöng tin xin vui loâng gûãi vïì: PACE NHAØ XUAÁT BAÛN TREÛ Toâa nhaâ PACE 161B Lyù Chính Thaéng - Quaän 3 - Thaønh phoá Hoà Chí Minh 341 Nguyïîn Traäi, Quêån 1 ÑT: 9316289 - 9316211 - 8465595 - 8465596 - 9350973 Fax: 84.8.8437450 - E-mail: nxbtre@ hcm.vnn.vn TP. Höì Chñ Minh, Viïåt Nam Website: http://www.nxbtre.com.vn Email: BOOK@pace.edu.vn CHI NHAÙNH NHAØ XUAÁT BAÛN TREÛ TAÏI HAØ NOÄI 20 ngoõ 91, Nguyeãn Chí Thanh, Quaän Ñoáng Ña - Haø Noäi In lêìn thûá nhêët taåi TP.HCM, do Nhaâ xuêët baãn Treã êën haânh. ÑT & Fax: (04) 7734544 E-mail: vanphongnxbtre@ hn.vnn.vn Taác giaã têåp saách: Àùång Tûúi - Ngoåc Hoaâng (möåt phêìn cuãa dûå aán) vaâ caác chuyïn gia cuãa PACE Giaám àöëc àiïìu phöëi dûå aán: Trêìn Vuä Nguyïn Nhoám biïn têåp vaâ àiïìu phöëi dûå aán: Trêìn Vuä Nguyïn Nguyïîn Dûúng Hiïëu Nguyïîn Höìng Dung Nguyïîn Thõ Haâ 2 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 3
Muåc luåc Cuâng baån àoåc, KIÏËM TIÏÌN HAY PHUÅNG SÛÅ XAÄ HÖÅI? 7 Lúâi noái àêìu 13 Nhûäng tûâ viïët tùæt 19 PHÊÌN I. MANG INTERNET VAÂO TUÁI AÁO CUÃA TÛÂNG NGÛÚÂI Chûúng 1. 23 ÀI THEO NIÏÌM TIN CUÃA CHÑNH MÒNH Gia nhêåp vûåc thùèm Nokia 24 Ollila chaåm vaâo àiïån thoaåi di àöång 31 Thùæp lûãa cho nhûäng ngûúâi cöång sûå 38 Jorma Ollila vaâ triïët lyá thñch nghi cuöåc söëng 40 Chaåy vïì phña cú höåi cuãa liïn minh - liïn kïët 61 Khai thaác moåi nguöìn lûåc sùén coá 68 Chûúng 2. 85 Nhoám chuyïn gia, nhoám àiïìu phöëi, nhoám taác giaã vaâ nhoám biïn têåp cuãa dûå aán nghiïn cûáu Ài tòm Àaåo Kinh doanh Viïåt Nam vaâ Thïë giúái xin TAÁI CÊËU TRUÁC ÀÏÍ TOAÂN CÊÌU HOÁA chên thaânh caãm ún caác cöng ty, cú quan, àún võ vaâ caác caá nhên àaä nhiïåt Ollila thuyïët phuåc chiïën lûúåc têåp trung Höìng Köng 86 tònh höî trúå thöng tin, tû liïåu trong viïåc triïín khai dûå aán nghiïn cûáu vaâ thûåc hiïån têåp saách naây. Hoåc tûâ di saãn 93 4 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 5
PHÊÌN II. KINH DOANH KHÖNG BIÏN GIÚÁI TRONG XAÄ HÖÅI TOAÂN CÊÌU Cuâng baån àoåc Chûúng 1. 107 KÏËT NÖËI MOÅI NGÛÚÂI Thûúng hiïåu “nhên baãn” 108 Thiïët kïë: Caá nhên hoáa 121 KIÏËM TIÏÌN HAY PHUÅNG SÛÅ XAÄ HÖÅI? R&D vaâ caách àöëi thoaåi vúái thúâi àaåi 124 Tûâ Àiïån thoaåi di àöång àïën Maáy tñnh àa phûúng tiïån Böå saách maâ baån àoåc àang cêìm trïn tay laâ kïët quaã 139 cuãa dûå aán nghiïn cûáu mang tïn Ài tòm Àaåo Kinh “Nokia way”àûúâng àïën àónh cao thïë giúái 144 doanh cuãa Viïåt Nam vaâ Thïë giúái do Töí húåp Giaáo duåc PACE thûåc hiïån trong suöët 14 thaáng vûâa qua. Chûúng 2. 151 Chuáng töi àùåt tïn cho böå saách naây laâ Àaåo Kinh CÖNG THÛÁC OLLILA doanh Viïåt Nam vaâ Thïë giúái vúái mong muöën àûúåc Lùæng nghe nhên viïn 152 chia seã cuâng baån àoåc, àùåc biïåt laâ baån àoåc doanh nhên Caãi töí quaãn trõ theo phong caách Ollila 157 vaâ baån àoåc quan têm àïën kinh doanh, nhûäng kiïën giaãi Àêìu tû vaâo con ngûúâi cöng thûác sûác maånh cuãa Ollila vïì haâng loaåt caác cêu hoãi nhû: “Kinh doanh laâ gò?”, 176 “Doanh nhên laâ ai?”, “Àêu laâ ‘àaåo’ cuãa nghïì kinh Tin vaâo sûác treã 182 doanh?” vaâ “Taåi sao kinh doanh laâ möåt nghïì cao quyá vaâ xûáng àaáng àûúåc xaä höåi tön vinh?”... Chûúng kïët. 187 Àöåi nguä chuyïn gia cuãa PACE cuâng caác cöång sûå àaä “CHUÁNG TÖI KHÖNG CÊÌN NHÛÄNG HUYÏÌN THOAÅI nghiïn cûáu cuöåc àúâi vaâ sûå nghiïåp cuãa 25 doanh nhên ANH HUÂNG” huyïìn thoaåi, àïën tûâ 25 têåp àoaân kinh doanh dêîn àêìu Nhiïåm vuå cuöëi cuâng 188 trong nhûäng baãng xïëp haång doanh nghiïåp trïn toaân thïë “Mêåt maä” Ollila 198 giúái, nhùçm tòm kiïëm “caái àaåo”, caái triïët lyá cöët loäi trong Vïì nguöìn taâi liïåu 211 kinh doanh cuãa hoå. Muåc àñch laâ àïí lyá giaãi xem vò sao hoå laâ nhûäng ngûúâi kiïëm tiïìn nhanh nhêët, kiïëm tiïìn nhiïìu nhêët vaâ kiïëm tiïìn bïìn vûäng nhêët thïë giúái, àöìng thúâi hoå laåi àûúåc xaä höåi àùåc biïåt kñnh troång? Phên tñch tûâng chùång àûúâng, tûâng möëc sûå nghiïåp, tûâng bûúác thùng trêìm... cuãa nhûäng huyïìn thoaåi doanh nhên naây, chuáng töi àaä àuác kïët àûúåc nhûäng neát chung 6 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 7
nhêët, noái chñnh xaác hún, laâ nhûäng yïëu töë khiïën hoå trúã Cêu chuyïån thûá hai vïì möåt cú súã saãn xuêët tuã sùæt. nïn vô àaåi, trúã thaânh nhûäng doanh nhên huyïìn thoaåi. Ngûúâi ta thûúâng mua tuã cuãa cú súã naây vïì àïí àûång höì Àoá laâ sûå khao khaát, laâ niïìm àam mï möåt caách maänh sú. Möåt cú súã beá xñu rêët àöîi bònh thûúâng thò liïåu coá liïåt àïí saáng taåo, àïí àem àïën thêåt nhiïìu giaá trõ múái mang trong ngûúâi “sûá mïånh xaä höåi”? Trong möåt thúâi cho cuöåc söëng vaâ cho xaä höåi. Hoå àaä thûåc hiïån àûúåc gian daâi, cú súã hoaåt àöång cêìm chûâng, cho àïën möåt àiïìu àoá bùçng viïåc cöëng hiïën caã cuöåc àúâi mònh lêîn viïåc ngaây öng chuã cuãa noá thay àöíi caách nghô: töi khöng truyïìn àaåt, dêîn àûúâng cho hêåu thïë. “baán tuã sùæt” nûäa, maâ seä “baán giaãi phaáp lûu trûä höì sú Trong lúâi àêìu naây cuãa böå saách, chuáng töi cuäng muöën vùn phoâng”. Tûâ àoá, öng vaâ àöìng sûå tiïën haânh nghiïn kïí laåi vúái quyá võ möåt vaâi cêu chuyïån vaâ möåt vaâi so cûáu àïí taåo ra nhûäng caái tuã sao cho coá thïí chöëng àûúåc saánh maâ PACE luön tûå haâo khi tòm thêëy noá trong haânh möëi, moåt, chöëng thêëm, ngùn tuã naây thò coá khoáa kiïn cöë trònh Khaát voång Doanh trñ cuãa mònh trong suöët nhûäng àïí àûång höì sú quan troång, ngùn tuã khaác thò khöng cêìn nùm vûâa qua: khoáa àïí dïî keáo ra keáo vaâo... Öng cuäng chõu khoá ài àïën caác vùn phoâng àïí nghiïn cûáu maâu sún, thay àöíi kñch Baâ chuã möåt tiïåm taåp hoáa suöët ngaây khöng vui vò cúä, kiïíu daáng... Thïë laâ saãn phêím cuãa öng coân thïm tñnh buön baán ïë êím. Nhûng sau nhûäng ngaây thaáng nhòn nùng laâm àeåp cho caã vùn phoâng cuãa caác cöng ty. Chó vaâo “mùæt” khaách haâng, baâ chúåt nghô: “Sao töi khöng laâ sau möåt thúâi gian ngùæn, cú súã cuãa öng àaä löåt xaác vaâ ngûúâi giaãi quyïët vêën àïì nhu yïëu phêím cho caã xoám?”. phaát triïín rêët nhanh. Vaâ moåi chuyïån thay àöíi. Tûâ àoá, nhiïìu gia àònh chûa Nhû vêåy, doanh nghiïåp lúán hay nhoã tuây thuöåc vaâo khaá giaã trong khu phöë coá thïí mua möåt, hai goái mò töm vêën àïì xaä höåi maâ hoå giaãi quyïët àûúåc. Baâ chuã taåp hoáa (maâ khöng cêìn phaãi mua caã thuâng mò), möåt teáp böåt cuãa khu phöë noå cuâng Sam Walton (öng chuã têåp àoaân ngoåt (maâ khöng cêìn phaãi mua caã goái böåt ngoåt). Baâ coá baán leã lúán nhêët thïë giúái Wal-Mart) àïìu giaãi quyïët vêën thïí múã cûãa luác múâ saáng hay nûãa àïm, khi chùèng coân àïì mua sùæm cuãa xaä höåi thöng qua viïåc múã cûãa haâng núi naâo baán haâng nûäa àïí àaáp ûáng nhu cêìu “hïët chanh baán leã. Hoå chó khaác nhau vïì phaåm vi: xaä höåi cuãa baâ àöåt xuêët” hoùåc “nhaâ khöng coân nûúác mùæm”. Hay hún chuã tiïåm taåp hoáa laâ möåt khu phöë, coân xaä höåi cuãa Sam nûäa, moåi ngûúâi chó “xeåt” möåt hai bûúác chên laâ coá ngay mang têìm cúä thïë giúái. nhûäng vêåt phêím cêìn thiïët nhêët cho gia àònh. Laåi thïm Àiïìu xaä höåi quan têm khöng phaãi laâ doanh nghiïåp chuyïån giaá caã cuãa baâ so vúái chúå vaâ siïu thõ cuäng àoá kiïëm àûúåc bao nhiïu maâ laâ hoå àaä mang laåi gò cho chùèng chïnh lïåch laâ bao. Ai cuäng àoaán ra kïët quaã: cöång àöìng. Chùèng haån, trong khi tó phuá Nhêåt, Toyoda cûãa tiïåm suöët ngaây ngûúâi ra keã vaâo, baâ thò baán haâng (“cha àeã” cuãa Toyota), vúái tinh thêìn aái quöëc àûúåc ngûúâi luön tay vaâ cûúâi noái luön miïång. Khöng chó tiïìn laäi thu Nhêåt xem nhû anh huâng dên töåc thò tó phuá Nga, àûúåc tùng cao, maâ baâ coân coá “lúåi nhuêån” lúán nhêët laâ Khodorkovsky (öng chuã cuãa Yukos), öng ta laâ ai trong sûå quyá mïën cuãa moåi ngûúâi daânh cho möåt ngûúâi biïët mùæt dên Nga thò chó ngûúâi Nga múái thêëu roä. Sûå khaác kinh doanh nhû baâ. nhau naây coá leä do caách thûác kiïëm tiïìn cuãa hoå. 8 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 9
Nghïì kinh doanh, xûa nay vêîn thûúâng bõ hiïíu chó hoå ài vaâo lõch sûã kinh doanh thïë giúái nhû nhûäng huyïìn nhû laâ nghïì “kiïëm tiïìn”. Nhûng thûåc chêët, khöng hïì thoaåi, doanh nghiïåp cuãa hoå cuäng vô àaåi vaâ trûúâng töìn. coá nghïì kiïëm tiïìn, búãi nghïì naâo thò cuäng kiïëm tiïìn Nhû vêåy, vúái möåt têm thïë luön hûúáng vïì cöång àöìng, caã. Chùèng haån, luêåt sû kiïëm tiïìn bùçng viïåc haânh luön khaát khao laâm cho xaä höåi quanh mònh (coá thïí nhoã nghïì luêåt, baác sô kiïëm tiïìn bùçng caách chûäa bïånh cûáu goån trong möåt ngöi laâng hoùåc röång lúán bùçng caã möåt ngûúâi... Vaâ doanh nhên, ngûúâi haânh nghïì kinh doanh, hïå mùåt trúâi) töët àeåp hún, chñnh hoå, nhûäng doanh nhên cuäng kiïëm tiïìn bùçng caách laänh àaåo möåt doanh (duâ lúán hay nhoã, duâ “Têy” hay “Ta”, duâ “cöí” hay “kim”) nghiïåp vaâ thöng qua doanh nghiïåp àoá àïí giaãi quyïët luön àûúåc xaä höåi tön vinh khöng phaãi vò söë cuãa caãi vêën àïì hay àaáp ûáng nhu cêìu naâo àoá cuãa xaä höåi. khöíng löì hoå kiïëm àûúåc, maâ vò nhûäng àoáng goáp vö giaá Nhûng àiïìu khaác biïåt cuãa nghïì kinh doanh laâ trong cuãa hoå vaâo sûå àöíi thay cuãa thïë giúái naây. quaá trònh haânh nghïì cuãa mònh doanh nhên khöng Song song vúái nhûäng doanh nhên lêîy lûâng cuãa thïë haânh àöång möåt caách àún leã maâ biïët kiïën taåo ra caác giúái, àiïìu khaác biïåt úã böå saách naây laâ chuáng töi àaä chuöîi giaá trõ. Cuå thïí hún, hoå nùæm lêëy möåt doanh khúãi sûå haânh trònh tòm kiïëm nhûäng “huyïìn thoaåi nghiïåp vaâ têåp húåp bïn mònh nhiïìu thaânh viïn àïí doanh nhên Viïåt Nam” àïí, nhû möåt cöë gùæng, “àõnh võ” cuâng cöång hûúãng laåi nhùçm hònh thaânh möåt sûác maånh xem öng cha ta ngaây xûa àaä khúãi sûå kinh doanh nhû töíng lûåc, tûâ àoá taåo ra nhiïìu giaá trõ hún cho xaä höåi. Àoá thïë naâo. Vaâ thêåt bêët ngúâ, trong lõch sûã Viïåt Nam àaä cuäng chñnh laâ lyá do maâ nghïì kinh doanh thûúâng tûâng coá nhûäng Lûúng Vùn Can, Baåch Thaái Bûúãi, kiïëm àûúåc nhiïìu tiïìn hún so vúái nhûäng nghïì khaác vaâ Nguyïîn Sún Haâ, Trõnh Vùn Bö... vúái nhûäng tû tûúãng vêîn àûúåc cöång àöìng xaä höåi uãng höå. kinh doanh coá thïí gêy ngaåc nhiïn cho àïën têån bêy giúâ. Nghiïn cûáu 25 huyïìn thoaåi doanh nhên thïë giúái cho thêëy, duâ coá quaá nhiïìu sûå khaác biïåt nhûng hoå àïìu coá Nhòn “Têy” seä thêëy “Àöng”, soi “cöí” maâ ngêîm túái chung möåt tû tûúãng chuã àaåo: “Kinh doanh laâ phuång sûå “kim”, àoá laâ àiïìu maâ chuáng töi, nhûäng ngûúâi thûåc hiïån xaä höåi”. Hay noái möåt caách àêìy àuã hún, “Kinh doanh laâ böå saách, mong muöën àûúåc chia seã. Böå saách naây cuäng kiïëm tiïìn bùçng caách phuång sûå xaä höåi, bùçng caách duâng laâ möåt cêu chuyïån, möåt phaác thaão cho bûác tranh toaân saãn phêím hay dõch vuå nhû laâ phûúng tiïån àïí giaãi caãnh sinh àöång vaâ àêìy maâu sùæc vïì doanh nhên thïë quyïët nhûäng vêën àïì cuãa xaä höåi vaâ laâm cho cuöåc söëng giúái - nhûäng doanh nhên laâm thay àöíi thïë giúái, vaâ vïì trúã nïn töët àeåp hún”. möåt thïë hïå doanh nhên tiïìn böëi cuãa Viïåt Nam caách Caái “àaåo” kinh doanh naây àaä àûúåc hoå quaán triïåt àêy gêìn möåt trùm nùm lõch sûã - möåt thïë hïå doanh ngay tûâ buöíi àêìu khúãi nghiïåp àêìy gian khoá cho túái luác nhên maâ àïën ngaây nay chuáng ta vêîn coá thïí tûå haâo. Tûâ thaânh cöng. Vaâ sûå thêåt naây cuäng chñnh laâ lyá do giuáp àoá, nhûäng nöî lûåc naây seä goáp phêìn hònh thaânh vùn hoáa hoå kiïëm tiïìn nhanh nhêët, nhiïìu nhêët, bïìn nhêët, coân doanh nhên Viïåt, möåt böå phêån quan troång trong vùn baãn thên hoå thò àûúåc xaä höåi tön vinh, nïí troång, vaâ röìi hoáa Viïåt Nam. 10 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 11
Chuáng töi xin àûúåc gûãi lúâi tri ên trên troång nhêët àïën nhûäng àöìng nghiïåp àaä höî trúå tinh thêìn cho chuáng töi, àïën caác caá nhên vaâ àún võ àaä sùén loâng höî trúå thöng tin, tû liïåu trong quaá trònh nghiïn cûáu. Àùåc biïåt, chuáng LÚÂI NOÁI ÀÊÌU töi muöën gûãi lúâi caám ún chên thaânh àïën caác têåp àoaân haâng àêìu thïë giúái do caác doanh nhên huyïìn thoaåi Ruâa coá thïí di chuyïín vúái töëc àöå phi thuyïìn? saáng lêåp, caám ún gia töåc hoå Lûúng, gia töåc hoå Baåch,... Coá möåt cêu chuyïån nguå ngön nöíi tiïëng trïn thïë - hêåu duïå cuãa cuå Lûúng Vùn Can, cuå Baåch Thaái Bûúãi... giúái - chuyïån ruâa vaâ thoã. Trong cuöåc àua lûâng àaä nhiïåt têm giuáp àúä chuáng töi trong suöët quaá trònh “ài tòm Àaåo Kinh doanh cuãa Viïåt Nam vaâ Thïë giúái”. danh cuãa truyïån nguå ngön naây, thoã àaä thua ruâa Viïåc triïín khai dûå aán naây tûâ khêu nghiïn cûáu àïën chó vò ham chúi, coân ruâa àaä thùæng nhúâ vaâo sûå têåp thïí hiïån thaânh saách trong möåt thúâi gian khöng daâi, trung vúái têët caã khaã nùng nùång nïì cuãa mònh vaâ cuâng nhûäng khoá khùn trong quaá trònh ài tòm tû liïåu nhúâ vaâo chñnh sai lêìm cuãa baån chúi. lõch sûã vïì caác nhên vêåt, chùæc hùèn böå saách seä khoá traánh Möåt chuyïån nguå ngön thêëm àêîm tñnh tû tûúãng. khoãi nhûäng sai soát nhêët àõnh. Do vêåy, chuáng töi rêët Möåt baâi hoåc luön luön àuáng trong lyá thuyïët vaâ àiïìu mong nhêån àûúåc sûå thöng caãm cuäng nhû nhûäng goáp kiïån lyá tûúãng. yá chia seã cuãa baån àoåc gêìn xa vïì böå saách àïí lêìn taái Nhûng nïëu thoã chúi àaâng hoaâng vaâ têåp trung thò baãn tiïëp theo àûúåc hoaân thiïån hún. sao? Ruâa nùæm chùæc phêìn thua. Chuáng töi, PACE vaâ Nhaâ xuêët baãn Treã, xin trên troång giúái thiïåu cuâng baån àoåc böå saách àêìy têm huyïët naây. Vêåy keã ñt lúåi thïë luön luön thua? Vaâ chuáng töi cuäng tin rùçng, qua böå saách naây, baån àoåc Cêu traã lúâi tûâ lõch sûã laâ khöng hùèn vêåy. Chuyïån seä coá thïm kiïën giaãi vïì “àaåo kinh doanh”, àïí tûâ àoá, tûå gò seä xaãy ra nïëu ruâa gùæn cho mònh möåt vaâi baánh mònh àûa ra möåt àõnh nghôa cho nghïì kinh doanh vaâ tûå mònh khùèng àõnh rùçng, kinh doanh laâ kiïëm tiïìn hay xe, hoùåc sùæm möåt chiïëc xe maáy, hay àaåi loaåi gùæn phuång sûå xaä höåi! cho mònh möåt chiïëc tïn lûãa? Kïët quaã cuöåc àua khi àoá seä tuây thuöåc vaâo lûåa Thay mùåt Nhoám taác giaã cuãa böå saách choån cuãa Ruâa. Giaãn Tû Trung - Ngûúâi Saáng lêåp PACE Àoá laâ cêu chuyïån cuãa Nokia – cêu chuyïån àûúåc Saâi Goân, Xuên Àinh Húåi, 2007 mïånh danh laâ huyïìn thoaåi hiïån àaåi cuãa Phêìn Lan. Chuá ruâa Nokia àaä àûúåc gùæn möåt chiïëc tïn lûãa. Chuáng töi seä cuâng baån àoåc Viïåt Nam khaám phaá 12 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 13
cêu chuyïån vïì ngûúâi àaä kiïën taåo nïn chuyïën bay sûã 140 nùm cuãa noá. Chuáng ta chó noái vïì ngûúâi taåo vô àaåi cuãa chuá ruâa Nokia. Àoá laâ Jorma Ollila. ra cêu chuyïån naây, Jorma Ollila, àïí tòm hiïíu taác giaã cuãa bñ quyïët “biïën möåt ngûúâi tñ hon trúã thaânh Taåi sao phaãi laâ Jorma Ollila? ngûúâi dêîn àêìu thïë giúái”. Möåt thiïn taâi thò phaãi coá Eljas Repo, töíng biïn têåp Arvopaperi – taåp chñ khaã nùng taåo ra ûúác mú núi keã khaác, vò chñnh hoå thõ trûúâng chûáng khoaán haâng àêìu Phêìn Lan goåi kñch thñch trñ tûúãng tûúång vûúåt giúái haån, xaác àõnh Jorma Ollila laâ “thêìn thoaåi Ollila”. Àoá laâ Repo chó nhûäng khaã nùng múái cuãa con ngûúâi. Vaâ möåt thiïn nhùæc laåi tûâ ngûä rêët quen thuöåc àöëi vúái ngûúâi Phêìn taâi thò phaãi cöëng hiïën nhûäng kinh nghiïåm múái maâ Lan. Taåi sao? Vò chñnh Ollila àaä laâm nïn hiïån tûúång tûâ àoá nhûäng ai àang hy voång coá thïí tiïëp tuåc hiïån Nokia “cöng ty lúán nhêët, giaá trõ nhêët cuãa Phêìn thûåc hoáa ûúác mú. Ollila coá àuã nhûäng àiïìu àoá. Àoá Lan” nhû Repo àaä viïët. Nokia cuäng laâ hiïån tûúång laâ lyá do nûäa àïí cêu chuyïån Ollila cêìn àûúåc kïí bùçng chêu Êu “chûáng toã rùçng ngûúâi chêu Êu coá thïí dêîn tiïëng Viïåt. àêìu thïë giúái trong cöng nghïå cao” nhû Fortune, Möåt thiïn taâi kinh doanh àûúåc xaác àõnh búãi khaã cuãa Myä, nhêån àõnh. Trïn quy mö toaân cêìu, hiïåp nùng laâm ra nhiïìu tiïìn cho doanh nghiïåp, cho höåi GSM thïë giúái àaä trao giaãi thûúãng thaânh tûåu troån nhên viïn, cho àêët nûúác vaâ xaä höåi. Nhûng möåt khi àúâi cho Ollila vò “nhûäng cöëng hiïën cho lõch sûã phaát hoå vûúåt lïn trïn caã khaã nùng kiïëm tiïìn, röìi taåo ra triïín truyïìn thöng di àöång”. Nïëu trong nûúác, Nokia àûúåc möåt giaá trõ ngoaåi haång cho doanh nghiïåp búãi chiïëm 1/5 thu nhêåp quöëc gia thò, trïn toaân haânh nhûäng cöëng hiïën mang tñnh múã àûúâng cho nhên tinh, àiïån thoaåi Nokia chiïëm mûác 1/3 thõ trûúâng loaåi, thò chuáng ta phaãi goåi àoá laâ huyïìn thoaåi. Jorma àiïån thoaåi. Àoá laâ têåp àoaân àa quöëc gia duy nhêët Ollila àaåt àûúåc caã hai. Öng àaä kiïën taåo trúã laåi cuãa Phêìn Lan vaâ laâ nhaâ doanh nghiïåp dêîn àêìu thïë Nokia tûâ vûåc sêu phaá saãn, laâm cho noá giaâu coá, biïën giúái trong lônh vûåc naây. têåp àoaân tûâ dûúái con söë khöng àïën chöî chiïëm 1/5 Têët caã diïîn ra trong möåt thúâi gian cûåc ngùæn, chûa töíng thu nhêåp quöëc gia. Cöët loäi hún, öng àaä taåo ra àêìy 10 nùm – trong àoá chó cêìn 5 nùm àïí àaåt võ trñ àûúåc giaá trõ cho doanh nghiïåp vúái tû caách laâ nhaâ dêîn àêìu thïë giúái. tiïn phong cöëng hiïën cho lõch sûã cöng nghïå cuãa Cêu chuyïån vïì Ollila vaâ Nokia laâ möåt phêìn cêu thïë giúái nhûäng cöåt möëc phaát triïín quan troång, laâm chuyïån maâ Viïåt Nam àang vaâ seä phaãi viïët trong cho doanh nghiïåp trúã thaânh möåt cöng cuå phuåc vuå tûúng lai. thïë giúái. Möîi cöåt möëc maâ Nokia ghi dêëu trong lõch Chuáng ta khöng thêåt sûå giaãi maä Nokia – vúái lõch sûã cöng nghïå truyïìn thöng di àöång laâ möåt lêìn giuáp 14 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 15
ngûúâi duâng thay àöíi caách thûác giao tiïëp trong hûúng öng àaä thûåc haânh möåt lyá thuyïët maâ öng cuöåc söëng. Taác àöång cuãa noá aãnh hûúãng àïën cuöåc chûa hïì biïët trûúác. Ollila – ngûúâi laâm thuï cho söëng haâng ngaây cuãa haâng trùm triïåu con ngûúâi tûâ phûúng Têy àaä noái möåt cêu rêët xuác àöång: “Nokia chêu Êu, chêu AÁ àïën chêu Phi, chêu Àaåi dûúng vaâ laâ trûúâng àaåi hoåc cuãa töi”. “Àaåi hoåc” luön luön laâ ngay trïn àêët Myä - trung têm kyä thuêåt cao lúán nhêët núi mang sûá mïånh khaám phaá caái múái, caái chûa cuãa thïë giúái. biïët. Do àoá, ruãi ro cuãa noá luön luön treo trïn àêìu Khöng chó ngûúâi Viïåt Nam, maâ haâng trùm triïåu vaâ baån phaãi sùén saâng hoåc tûâ thêët baåi cuäng nhû giú ngûúâi trïn thïë giúái àïìu biïët triïët lyá “Conecting àêìu chõu baáng. Nhûäng gò öng àaä laâm trong sûå People” laâ cuãa Nokia – ra àúâi trong thúâi kyâ Ollila. nghiïåp cûåc kyâ thaânh cöng cuãa mònh thò giöëng hïåt Cuöën saách naây hûúáng àïën sûå gêìn guäi thay vò thao sûá mïånh cuãa möåt trûúâng àaåi hoåc. Caác lyá thuyïët thao bêët tuyïåt vïì möåt tûúång àaâi chó àïí chiïm phaãi ra àúâi tiïëp theo thúâi kyâ nghiïn cûáu vaâ thûã ngûúäng àún thuêìn. nghiïåm maâ khöng àûúåc pheáp sai. Caác lyá thuyïët * xuêët phaát tûâ Nokia trong thúâi kyâ Ollila àaä àûúåc * * nghiïn cûáu chñnh quy vaâ khöng chñnh quy, riïng Ollila coá aánh nhòn maånh meä vaâ coá sûác àiïìu khiïín caá nhên öng, caác thaânh quaã àaä àûa öng àïën caã taá ngûúâi khaác nhûng nuå cûúâi cuãa öng thò cúãi múã. chûác vuå cao cêëp trong caác têåp àoaân haâng àêìu thïë Nokia coá bûúác àaåi nhaãy voåt trong cöng cuöåc taái giúái nhû Shell, General Motor. Öng laâ möåt CEO cêëu truác nhûng cuäng “húã sûúân” trong nhiïìu dõp chuyïn nghiïåp haâng àêìu thïë giúái. Cêu chuyïån vïì thi thöë. Ollila coá bùçng chûáng vïì “thuyïët thñch nghi” möåt CEO huyïìn thoaåi chùæc chùæn laâ hûäu ñch cho rêët àöåc àaáo, àoá chñnh laâ sûå lûåa choån duy nhêët cöng cuöåc hònh thaânh thïë hïå CEO chuyïn nghiïåp trong tònh traång hiïím ngheâo. Thay vò chúâ cú höåi úã Viïåt Nam. àïën vúái dên töåc mònh, öng àaä nhanh chên chaåy Ollila àaä gùæn cho Ruâa nhoã Nokia sûác bay cuãa àïën vúái noá – cú höåi GSM. Do àoá, phêìn naây cuãa möåt phi thuyïìn. Vêåy, viïåc thuá võ cêìn laâm laâ haäy cuöën saách cho thêëy “töi thñch thûã thaách” nhû öng thûã khaám phaá “hïå àiïìu khiïín” cuãa chiïëc phi noái, kiïíu maåo hiïím cuãa nhûäng ngûúâi nghô lúán, àêìy thuyïìn Ollila. khaát voång trong traách nhiïåm. Vaâ múâi baån àoåc cuâng chuáng töi lïn àûúâng chu du Nïìn taãng khaác biïåt cuãa Jorma Ollila laâ ngûúâi àaân vaâo möåt thïë giúái cuãa khaát voång, khaát voång kïët nöëi öng naây àaä hoåc rêët nhiïìu, thûåc haânh rêët nhiïìu con ngûúâi vúái con ngûúâi vò möåt xaä höåi haånh phuác nhûäng baâi thûåc haânh quöëc tïë, àïí röìi trúã vïì quï hún. 16 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 17
NHÛÄNG TÛÂ VIÏËT TÙÆT - CEO: Chief Excutive Officer - (Töíng) giaám àöëc àiïìu haânh. - GSM: Global System for Mobile communications - Hïå thöëng truyïìn thöng di àöång toaân cêìu. GSM laâ hïå thöëng àiïån thoaåi maång lûúái sûã duång kyä thuêåt söë, khaác vúái hïå thöëng maång àiïån thoaåi analog cöí àiïín. - 3G: Third generation systems – laâ hïå thöëng thïë hïå thûá ba, cho pheáp truyïìn caã dûä liïåu thoaåi vaâ dûä liïåu ngoaâi thoaåi nhû taãi dûä liïåu, gûãi email, tin nhùæn nhanh, hònh aãnh. Dõch vuå thoaåi video thûúâng àûúåc miïu taã nhû laâ laá cúâ àêìu cuãa thïë hïå 3G. Trong khi àoá, thïë hïå 2G (Second genera- tion systems) cuäng ûáng duång cöng nghïå söë nhûng coá ñt khaã nùng truy cêåp vaâo Internet nhû 3G, noá chó bao göìm thoaåi, truyïìn dûä liïåu vaâ fax. Vaâ 1G (First generation systems) laâ kyä thuêåt tûúng tûå analog. - R&D: Research & Development – Nghiïn cûáu vaâ Phaát triïín 18 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 19
P hêìn I. MANG INTERNET VAÂO TUÁI AÁO CUÃA TÛÂNG NGÛÚÂI Muâa thu Phêìn Lan, tuyïët àaä rúi khùæp khöng gian, àuã laånh àïí hònh thaânh lúáp bùng trïn mùåt höì. Nhaâ nghó cuãa gia àònh möåt ngûúâi àaân öng noå laâ möåt caái cabin nùçm thú möång bïn höì nûúác giúâ àêy coá möåt lúáp bùng phuã trïn àoá. Bêët ngúâ nhûäng ngûúâi con àûa ra möåt thaách thûác daânh cho öng böë: “Böë coá daám búi trong höì nûúác bùng giaá kia khöng?”. Ngûúâi àaân öng vûâa bûúác ra tûâ phoâng xöng húi, ngûâng möåt laát vaâ lao thùèng xuöëng mùåt nûúác. Mùåt höì dúån soáng laâm lay àöång nhûäng taãng bùng moãng. Tuyïët rúi laånh giaá. Àoá laâ Jorma Ollila. * Haäy tûúãng tûúång, têët caã thöng tin trïn thïë giúái bao göìm tiïëng noái cuãa con ngûúâi, hònh aãnh, phim, êm nhaåc, tin tûác vaâ moåi thûá coá trïn Internet – têët caã àïìu coá thïí coá àûúåc trong möåt thiïët bõ cúä nhoã. Jorma Ollila miïu taã vúái phoáng viïn cuãa Business Week (10.8.1998) nhûäng linh caãm cuãa mònh vïì tûúng lai. 20 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 21
Chûúng 1. ÀI THEO NIÏÌM TIN CUÃA CHÑNH MÒNH Haäy mang Internet vaâo tuái aáo cuãa tûâng ngûúâi. Jorma Ollila 22 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 23
Thaáng 9.1984, CEO àöìng thúâi laâ chuã tõch höåi àöìng quaãn trõ Nokia, ngaâi Kari Kairamo múâi nhaâ taâi chñnh Jorma Ollila cuãa Citibank tham dûå möåt cuöåc hoåp cuãa cöng ty. GIA NHÊÅP VÛÅC THÙÈM NOKIA Vaâi thaáng sau, Ollila quyïët àõnh ruát khoãi nhaâ taâi chñnh khöíng löì Citibank cuãa phûúng Têy vaâo nùm Nùm 1998, Business Week hoãi Jorma Ollila vïì sûå 1985 àïí gia nhêåp Nokia – möåt cöng ty nöåi àõa. Sau kiïån öng àûúåc choån laâm CEO cho Nokia – möåt têåp ba nùm tham gia laänh àaåo Citibank taåi Phêìn Lan àoaân cöìng kïình vúái 11 ngaânh kinh doanh, àang vúái vai troâ thaânh viïn höåi àöìng quaãn trõ, cöång vúái bïn búâ vûåc phaá saãn. thúâi kyâ úã Luên Àön, Ollila àaä laâm viïåc cho Citibank Stephen Baker: Laâm thïë naâo öng àûúåc choån vaâo töíng cöång gêìn 8 nùm. Gêìn troån möåt thêåp niïn, thúâi võ trñ haâng àêìu nùm 1992? gian quaá àuã àïí Ollila biïët caách thûác cuãa thõ trûúâng Jorma Ollila: Töi àaä rêët ngaåc nhiïn khi àûúåc àïì phûúng Têy. baåt vaâo võ trñ àoá. Töi àaä khöng chuêín bõ gò caã. ÚÃ Nokia, öng chó giûä vai troâ phoá chuã tõch möåt böå Stephen Baker: Vêåy thò öng àaä laâm gò àêìu tiïn? phêån vïì quan hïå quöëc tïë. Nïëu phaãi so bò danh Jorma Ollila: Khi àoá, töi àaä vaâ àang àiïìu haânh voång vaâ àõa võ thò roä raâng öng àaä choån phña keám viïåc saãn xuêët (taåi cöng ty con) àiïån thoaåi di àöång. hún – möåt cöng ty nöåi àõa. Dûúâng nhû chûa bao giúâ Nhûäng kiïën thûác kinh doanh àaä giuáp töi tûå tin noái öng giaãi thñch cho sûå lûåa choån naây, möåt lûåa choån rùçng chuáng töi seä àûa cöng ty trúã thaânh doanh àaä laâm cho võ thïë quöëc tïë cuãa caá nhên öng giaãm nghiïåp viïîn thöng. Töi àaä ài àïën kïët luêån, thêåm chñ búát. Chó coá thïí àoaán rùçng, öng àaä choån Nokia vò coân kïët luêån caã trûúác khi àûúåc àïì baåt rùçng, khi àún giaãn rùçng àoá laâ möåt phêìn àêët nûúác cuãa öng. chuáng ta laâm àuáng, thò chuáng ta coá thïí trúã thaânh Luác naây, Nokia coá àïën 11 phên nhaánh àûúåc töí möåt tay chúi lúán. Töi nhúá, töi àaä noái seä laâm àiïìu chûác thaânh möåt khöëi döìn sûác vaâo böën lônh vûåc naây vúái höåi àöìng quaãn trõ, möåt khi töi trúã thaânh cöng nghiïåp: àiïån tûã; dêy caáp vaâ thiïët bõ viïîn CEO. Vaâ töi nhòn thêëy nhiïìu gûúng mùåt trong söë thöng; giêëy, nùng lûúång vaâ hoáa chêët; cao su vaâ vêåt hoå toã ra rêët cûúng quyïët (àöìng yá vúái yá tûúãng àoá). liïåu saân nhaâ. Ollila àaä gia nhêåp Nokia ba nùm trûúác àoá, sau Sau möåt nùm laâm quan hïå quöëc tïë, Ollila àûúåc khi tûâ boã võ trñ cao úã ngên haâng Citibank cuãa Myä böí nhiïåm võ trñ phoá chuã tõch taâi chñnh cao cêëp, taåi Phêìn Lan. nùm 1986. 24 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 25
Luác naây, Nokia bùæt àêìu coá thïm lônh vûåc maáy Ollila àûúåc böí nhiïåm trúã laåi laänh àõa taâi chñnh quen tñnh, maáy nhùæn tin, àöì àiïån gia duång vaâ àiïån thoaåi thuöåc, vúái vai troâ giaám àöëc taâi chñnh cuãa Nokia - di àöång thïë hïå sú khai nhêët. Nhaâ laänh àaåo Nokia, lônh vûåc rêët cêìn thiïët àöëi vúái Nokia luác naây. Noái rêët Kairamo – ngûúâi maâ àïën têån ngaây nay vêîn coá möåt cêìn thiïët laâ búãi vò, luác naây hai cöí àöng lúán nhêët võ trñ àûúåc kñnh troång trong loâng ngûúâi Phêìn Lan cuãa Nokia laâ hai ngên haâng nhaâ nûúác haâng àêìu – àaä laâm viïåc cêåt lûåc nhû thïí öng khöng chõu àûúåc Phêìn Lan, SYP vaâ KOP, cuâng vúái cöng ty baão hiïím tû thïë nhoã nhoi cuãa àêët nûúác öng luác bêëy giúâ. Àïí lúán nhêët Phêìn Lan laâ Pohjola àang kiïím soaát têåp àaåt àûúåc con àûúâng àiïån tûã vaâ àiïån thoaåi khaá múái àoaân vúái 40% töíng söë cöí phêìn. Mong muöën cuãa caác meã, öng thûåc hiïån liïn tuåc nhûäng cuöåc mua vaâ baán cöí àöng naây khöng phaãi luác naâo cuäng àöìng thuêån caác cöng ty, saát nhêåp vaâ liïn minh. vúái chiïën lûúåc taái troång têm cuãa ban giaám àöëc. Kairamo cuäng liïn doanh vúái möåt cöng ty nhoã Kairamo muöën giaãm caác lûåc caãn trïn cûãa ngoä múã cuãa Phêìn Lan chùèng tiïëng tùm gò laâ Mobira chuyïn ra chêu Êu cuãa Nokia. Àoá laâ cöng viïåc thûåc sûå vïì saãn xuêët ti-vi. Nùm 1979, Nokia vaâ Mobira bùæt khoá bïn trong höåi àöìng quaãn trõ. Nokia cêìn möåt tay liïn doanh saãn xuêët àiïån thoaåi di àöång – thö ngûúâi biïët caách, rêët biïët caách vaâ àuã tinh tûúâng àïí sú, nùång 5kg duâng trong xe húi. vûúåt qua tònh thïë àoá. Àêy chñnh laâ kyã nguyïn àiïån tûã cuãa Nokia. Àiïån Jorma Ollila laâ lûåa choån töët nhêët vaâo luác àoá cuãa thoaåi di àöång vêîn sú khai vaâ ñt àûúåc chuá yá trong Kairamo. Nhûäng nùm thaáng du hoåc vaâ laâm thuï têåp àoaân. Tuy nhiïn, ngay vúái haâng àiïån tûã nhû trong nghïì taâi chñnh cao cêëp cuãa Ollila coá dõp thi ti-vi chùèng haån, thõ trûúâng cuãa Nokia vêîn chûa ra thöë. khoãi Têy Êu, chûa phaãi laâ tiïëng noái haâng àêìu cuãa Ollila àaä nhanh choáng mang vïì cho Nokia nguöìn chêu Êu. vöën 800 triïåu fim (àún võ tiïìn tïå cuãa Phêìn Lan), Nhòn chung, Nokia khi àoá laâ möåt têåp àoaân cöìng bùçng caách phaát haânh cöí phiïëu trïn saân giao dõch kïình vúái 11 phên nhaánh, coá khúãi sùæc úã caác phên chûáng khoaán chûá khöng vay tûâ chñnh ngên haâng nhaánh àiïån thoaåi, caáp vaâ viïîn thöng. Ollila gia naâo. Baâi toaán quyïët àõnh cuãa Kairamo àaä àûúåc giaãi. nhêåp Nokia vaâ rúâi xa lônh vûåc taâi chñnh àïí phuå Taác giaã cuãa àaáp aán àoá luác naây àaä laâ möåt ngûúâi giaâ traách cöng viïåc quan hïå quöëc tïë – núi maâ öng àaä dùån kinh nghiïåm vaâ tûâng traãi trong cuöåc söëng, àoá tranh luêån vaâ cho rùçng khoá khùn cuãa têåp àoaân laâ nùm 1988 vaâ Ollila úã tuöíi 38. Viïåc laâm naây coá àang nùçm úã àoá. hai giaá trõ lúán. Möåt laâ, noá àaãm baão nguöìn vöën àïí Song, chûa àêìy möåt nùm sau, tûác nùm 1986, Nokia thûåc hiïån nhûäng thûúng vuå mua laåi Standard 26 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 27
Elektrik Lorentz, Ericsson Data vaâ Oceanic. Caã ba rúi. Nhûäng con phöë Espoo trùæng xoáa. Truå súã Nokia cöng ty naây giuáp Nokia thûåc hiïån cuöåc baânh nùçm bïn mùåt võnh àoáng bùng. Caái chïët cuãa võ chuã trûúáng trong lônh vûåc àiïån tûã vaâ viïîn thöng. Hai laâ, tõch taâi nùng naây dûúâng nhû khöng gêy nhiïìu nguöìn vöën cuãa Nokia gêìn nhû laâ tùng gêëp àöi, búãi ngaåc nhiïn trong cöng ty vò nhû baån beâ öng àaä trûúác khi Ollila àem vïì 800 triïåu fim, thò vaâo nùm thêëy trûúác àoá öng rúi vaâo tònh traång cùng thùèng. 1987 töíng söë vöën cöí phêìn trong Nokia cuäng chó Nhûng àïën têån höm nay, nguyïn nhên khiïën öng àaåt 1 tó fim. Ba laâ, lêìn àêìu tiïn Nokia xuêët hiïån tûå kïët thuác àúâi mònh vêîn laâ möåt bñ êín. Ngûúâi ta chó thaânh cöng trïn saân giao dõch quöëc tïë bao göìm coá thïí àoaán rùçng, ngûúâi kyä sû lêm nghiïåp naây àaä Stockholm cuãa Thuåy Àiïín, New York cuãa Myä, Luên têåp trung quaá mûác àïí àêíy möåt töí húåp kinh doanh Àön cuãa Anh, Paris cuãa Phaáp vaâ saân giao dõch kïình caâng vïì phña trûúác, vúái möåt têìm nhòn rêët xa, chûáng khoaán Frankfurt cuãa Àûác. Nghôa laâ Nokia coá àêìy khaát voång nhûng laåi phaãi thûåc hiïån noá trong mùåt taåi nhûäng trung têm huy àöång vöën sêìm uêët böëi caãnh khuãng hoaãng nhiïn liïåu dêìu lûãa noáng nhêët cuãa thïë giúái tû baãn. Cêìn nhúá laåi möåt chuát àïí nhû caái phoâng sauna. Nokia khöng thïí ài nhanh thêëy roä giaá trõ cuãa viïåc naây, laâ khi àoá Nokia chûa vaâ maånh hún nhû öng muöën. coá tiïëng tùm gò. Jorma Ollila luác naây múái úã tuöíi 38, chûáng kiïën Laâm thïë naâo àïí baán cöí phiïëu trïn chúå chûáng sûå ra ài bi thaãm cuãa möåt võ sïëp taâi nùng. Kinh khoaán thïë giúái? Khêíu hiïåu àûúåc duâng cho chiïën doanh roä raâng khöng àún thuêìn laâ chuyïån kiïëm dõch naây laâ “Haäy trúã thaânh möåt ngûúâi súã hûäu chêu tiïìn, noá roä neát nhû loâng yïu nûúác vêåy. Dûúâng nhû, Êu”. Chiïën dõch cuãa Ollila bùçng caách baán “súã hûäu àïí ài nhanh trïn con àûúâng xa, hoaâi baäo vaâ têìm chêu Êu” roä raâng àaä àem laåi hiïåu quaã. Hiïåu quaã nhòn thöi chûa àuã, Nokia cêìn möåt ngûúâi àuã khaã nhiïìu mùåt, tûâ thõ trûúâng àïën nöåi böå cöng ty. Möåt nùng àïí leâo laái noá. Nokia vúái nhûäng cuá rúi nhanh cöng, àöi ba viïåc, nhêët laâ àaåt àûúåc niïìm tin cuãa trong lônh vûåc àiïån tûã vaâ caác ngaânh cöng nghiïåp nhên viïn – nhûäng ngûúâi Phêìn Lan bùæt àêìu khao nùång theo truyïìn thöëng khaác àaä khiïën cho cöng ty khaát coá möåt võ thïë cao hún trong mùæt quöëc tïë, do rúi vaâo caãnh núå nêìn. Möåt cöng ty bõ núå ngêåp àêìu Kairamo khúi gúåi. trïn thõ trûúâng chûáng khoaán chñnh laâ nguy cú bõ Giûäa luác vûâa huy hoaâng nhúâ vúái têìm tay àïën têån ngûúâi khaác mua, bõ thön tñnh. Myä, Nokia laåi phaãi nhêån möåt àoân àau àúán: Chuã Ngay sau caái chïët cuãa Kairamo, Simo S. Vuorileto tõch kiïm CEO Kari Kairamo tûå saát taåi nhaâ riïng. trúã thaânh ngûúâi kïë nhiïåm vaâo muâa xuên nùm Àoá laâ thaáng 12.1988. Phêìn Lan im lòm trong tuyïët 1989. Öng naây, tiïëp bûúác ngûúâi tiïìn nhiïåm xêëu söë 28 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 29
bùçng caách laâm goån têåp àoaân laåi chó coân 6 nhoám lônh vûåc, thay vò 11. Àoá laâ àiïån tûã, dûä liïåu, àiïån thoaåi di àöång, viïîn thöng, dêy caáp vúái thiïët bõ vaâ cöng nghiïåp cú baãn. Öng tiïëp tuåc ài theo con OLLILA CHAÅM VAÂO ÀIÏÅN THOAÅI DI ÀÖÅNG àûúâng cuãa ngûúâi ài trûúác laâ têåp trung vaâo cöng nghïå cao, loaåi boã ngaânh cao su, giêëy, göî saân khoãi Jorma Ollila miïu taã vúái phoáng viïn cuãa Business Nokia. Vaâ öng tiïëp tuåc quöëc tïë hoáa Nokia maånh Week (10.8.1998) nhûäng linh caãm cuãa mònh vïì hún nûäa bùçng caách àêíy maånh vöën maåo hiïím vúái tûúng lai: nhiïìu cöng ty, chùèng haån nhû Tandy cuãa Myä vaâ “Haäy tûúãng tûúång, têët caã thöng tin trïn thïë giúái Matra cuãa Phaáp – caã hai àaåi gia naây cuâng àöìng yá bao göìm tiïëng noái cuãa con ngûúâi, hònh aãnh, phim, àïí Nokia saãn xuêët àiïån thoaåi di àöång cho hai thõ êm nhaåc, tin tûác vaâ moåi thûá coá trïn Internet – têët trûúâng Myä vaâ Phaáp. Cuäng trong nùm 1989, Ollila caã àïìu coá thïí coá àûúåc trong möåt thiïët bõ cúä nhoã.” àûúåc böí nhiïåm vaâo chûác vuå khaác cao hún: Phoá Nokia àaä chinh phuåc toaân cêìu vúái trñ tûúãng chuã tõch höåi àöìng quaãn trõ. tûúång àoá cuãa möåt doanh nhên chûa nöíi tiïëng. Àoá Ngaây Vuorileto nhêåm chûác laâ muâa xuên êëm aáp cuäng laâ khaát voång cuãa con ngûúâi trong caách thûác nhûng nhûäng bûúác ài tiïëp theo cuãa öng vêîn chó giao tiïëp vúái nhau. àem laåi möåt muâa àöng daâi aãm àaåm trong kinh Cho àïën àêìu thêåp niïn 90, nïìn kinh tïë Phêìn Lan doanh. Laäi roâng cuãa Nokia tiïëp tuåc “àiïu taân” vêîn ò aåch. Kairamo àaä chïët bñ êín vúái sûå nghiïåp lúán trong suöët nùm 1989 vaâ tiïëp tuåc “rúi laã taã” nhû laá nhûng chûa thaânh. Têåp àoaân Nokia thò àang chïët phong muâa thu trong nùm sau àoá. Nokia vaâng uáa. dêìn. Têìm nhòn cuãa nhaâ laänh àaåo Kairamo àaä àûa Möåt ngaây muâa xuên nùm 1990, Vuorilehto goåi Nokia thaânh cöng vïì phña Têy Êu, vúái daâi ra Bùæc cho Ollila àïí hoãi rùçng, nhaâ taâi chñnh cuãa Nokia coá Myä vaâ duy trò thõ trûúâng Liïn Xö nhûng kïët quaã laåi muöën chõu traách nhiïåm laänh àaåo Nokia Moblie ngûúåc laåi vaâ cuöëi cuâng laâ caái chïët bñ êín. Coá veã nhû Phone hay khöng? Nokia quaá öm àöìm trong möåt tònh thïë nhû vêåy. Têët Ollila traã lúâi qua àiïån thoaåi: “Öng xem, àoá khöng caã tröån laåi vúái nhau nhû möåt múá boâng bong, vaâ, noá phaãi laâ nhiïåm vuå dïî daâng nhûng töi nghô laâ töi seä chúâ àúåi möåt ai àoá khöng chó nhòn xa tröng röång laâm viïåc àoá. Àûúåc àêëy!”. Vaâ Ollila “seä laâm viïåc àoá” maâ nhêët àõnh phaãi àuã khaã nùng gúä möëi tú boâng chó thöng qua möåt cuöåc thûúng lûúång trïn àiïån bong. thoaåi nhû vêåy maâ thöi. 30 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 31
Möåt ngaây nùm 1991, khi nhaâ taâi chñnh Ollila – Àoá laâ bûác tranh laånh ngùæt vaâo àêìu thêåp niïn 90 ngûúâi tûâng thaânh cöng lúán trong suöët taám nùm úã cuãa thïë kyã XX. Citibank – àang loay hoay úã xûúãng saãn xuêët àiïån Àiïìu gò àaä xaãy ra cho Phêìn Lan vaâ Nokia? Khúãi thoaåi, tiïëp tuåc chûáng kiïën möåt vûåc thùèm taâi chñnh àêìu, sûå tan raä cuãa Liïn Xö àaä laâm kinh tïë Phêìn Lan khi têåp àoaân löî àïën mûác kyã luåc, 102 triïåu àöla Myä. mêët gêìn 1/3 töíng kim ngaåch xuêët khêíu – chñnh Giûäa luác àoá, Jorma Ollila àûúåc Vuorilehto goåi lïn xaác laâ 25%. Àiïìu naây coá nghôa laâ haâng loaåt nhaâ maáy tûâ xûúãng àiïån thoaåi vúái chó möåt lúâi thaách àöë khùæc ngûng trïå, haâng chêët àöëng trong kho chûa baán kõp nghiïåt: vúái hïå thöëng thûúng maåi bõ giaán àoaån. Búãi vò Nokia “Anh chó coá saáu thaáng àïí traã lúâi nïn baán hay laâ möåt phêìn cuãa nïìn kinh tïë Phêìn Lan thïë nïn àïën giûä laåi cöng viïåc laâm ùn cuãa mùåt haâng àiïån thoaåi lûúåt noá bõ àúåt bùng giaá bao phuã. Nokia chïånh di àöång.” choaång trong höë sêu taâi chñnh, núå nêìn. Jorma Ollila chó mêët böën thaáng àïí àûa ra cêu traã Àêy laâ luác Ollila coá thïí nhòn thêëy, cûá trong 100 lúâi: ngûúâi thò coá 13 ngûúâi mêët viïåc. Con söë cuå thïí hún “Chuáng ta seä khöng baán cöng viïåc kinh doanh seä cho thêëy töëc àöå thêët nghiïåp tùng àïën choáng mùåt: naây cho ai caã.” Àêìu nùm 1990, khi Ollila bûúác vaâo xûúãng àiïån Àïën nay, khöng nghi ngúâ gò nûäa vò thûåc tïë sau thoaåi söë ngûúâi mêët viïåc úã nûúác naây laâ 3%, chó böën àoá àaä chûáng minh, cêu noái naây àaä laâm nïn söë nùm sau thöi con söë thêët nghiïåp laâ 16% - gêëp nùm phêån cuãa Nokia. lêìn. Vaâ töíng saãn phêím caã nûúác laâm ra suåt xuöëng Nhûng möåt àúåt bùng giaá múái laåi traân àïën trïn xûá 6%. Trïn website cuãa Böå Ngoaåi giao Phêìn Lan, caác súã sauna. Àoá laâ cuöåc khuãng hoaãng dêîn àïën tan raä taác giaã Tommi Melender vaâ Eljas Repo(*) viïët vïì thúâi Liïn Xö, keáo theo laâ nhûäng thay àöíi chñnh trõ úã kyâ naây: Töíng thu nhêåp quöëc dên giaãm suát, söë Àöng Êu vaâ biïën àöång taåi nûúác Àûác, àêìu nhûäng lûúång cöng ty tuyïn böë phaá saãn àaåt mûác kyã luåc vaâ nùm 1990. Cuöåc khuãng hoaãng lúán nhêët sau chiïën toaân böå hïå thöëng ngên haâng rúi vaâo tònh traång tranh laånh naây àaä laâm cho thõ trûúâng giöëng nhû khuãng hoaãng. Vaâ rùçng “àoá laâ cuöåc suy thoaái àùåc àúåt bùng haâ phuã suöët thêåp niïn cuöëi cuâng cuãa thïë biïåt nghiïm troång trong lõch sûã thïë giúái cöng kyã XX. Phêìn Lan vaâ caác nûúác Bùæc Êu bõ keåt trong nghiïåp hoáa”. Mùåc duâ, nhiïìu cöng ty àûa nïìn thõ trûúâng suy thoaái àoá. Niïìm hy voång cuãa Phêìn thûúng maåi cuãa mònh vïì phña têy – tûác thõ trûúâng ________________ Lan vaâo Nokia vïì mö hònh àöíi múái vûâa loáe lïn àaä * Repo laâ töíng biïn têåp cuãa túâ Arvopaperi, taåp chñ haâng àêìu cuãa Phêìn gùåp ngay thûã thaách. Lan daânh cho caác nhaâ àêìu tû chûáng khoaán. 32 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 33
tû baãn vaâ tònh hònh coá àúä hún. Trong söë àoá coá coá veã gò laâ aãm àaåm nhû sûå aãm àaåm vêy quanh nïìn Nokia, vúái chñnh thõ trûúâng àiïån thoaåi di àöång. kinh tïë maâ ngûúåc laåi, öng thöíi vaâo böå phêån nghiïn Ngûúâi Phêìn Lan vaâ ngûúâi cuãa Nokia giöëng nhû cûáu möåt luöìng khöng khñ múái, vúái quyïët àõnh “haäy vûâa tûâ phoâng sauna quaá noáng cuãa khuãng hoaãng lao vaâo hïå tiïu chuêín kyä thuêåt söë vûâa ra àúâi taåi dêìu lûãa lao thùèng xuöëng caái höì bùng giaá cuãa chêu Êu, goåi laâ GSM”. Möåt caách thûác maånh meä nhû khuãng hoaãng múái. Khöng coá möåt khoaãng nghó naâo vêåy laâm nhiïìu nhên viïn thoaát khoãi voâng uã ruä vaâ àïí thñch nghi. Niïìm tin vïì doanh nghiïåp vûún lïn tin vaâo tûúng lai. Fortune goåi àoá laâ “dêëu êën nghïì têìm quöëc tïë dïî daâng lung lay. nghiïåp” cuãa Ollila. Coân baãn thên öng, ngûúâi nùæm Giöëng nhû caách cuãa ngûúâi lñnh àûúåc huêën luyïån trong tay nhûäng têëm bùçng danh giaá laåi noái rùçng: àïí lao thùèng xuöëng höì bùng giaá maâ vêîn sinh töìn, “Nokia laâ trûúâng àaåi hoåc cuãa töi”. Mûúâi nùm sau, Ollila lao thùèng vaâo laänh àõa maâ “töi khöng phaãi laâ ngûúâi ta seä chûáng kiïën cêu noái naây cuãa öng caã chuyïn gia kyä thuêåt”. Fortune 1.5.2000 cho biïët, trong nghôa àen cuãa noá – khi Ollila àûúåc trao hai khi Ollila tiïëp quaãn cöng ty con beá nhoã chuyïn vïì bùçng tiïën sô danh dûå taåi Helsinki. àiïån thoaåi, noá àang rïåu raä. Chó chûa àêìy möåt giúâ Nhû chuáng ta coá thïí nhúá vïì thúâi gian trûúác, àiïån sau khi nhêån nhiïåm vuå múái, Ollila àaä rúâi töíng thoaåi di àöång khöng phaãi laâ ûu tiïn söë möåt trong haânh dinh àïí àïën thùèng cöng xûúãng taåi thõ trêën chiïën lûúåc àùåt troång têm cuãa Kairamo. Àoá laâ kyã Salo. Viïåc àêìu tiïn laâ öng lùæng nghe nhên viïn noái. nguyïn troång têm àiïån tûã vaâ àiïån thoaåi di àöång Sûå xuöëng cêëp cuãa toaân têåp àoaân vaâ bêìu khöng khñ chó laâ möåt trong têët caã moåi thûá àa daång hoáa maâ aãm àaåm cuãa nïìn kinh tïë àeâ nùång lïn nhên viïn. thöi. Luác naây Koski laâ ngûúâi àûáng àêìu cöng ty con Ngay lêåp tûác, võ giaám àöëc múái toanh nhêån thêëy àoá chuyïn vïì àiïån thoaåi di àöång. laâ vêën àïì then chöët. Cöng viïåc àêìu tiïn cuãa öng laâ Àiïån thoaåi thúâi bêëy giúâ chùæc chùæn khöng giöëng thöíi vaâo möåt luöìng sinh khñ múái. Nhên viïn nhêån nhû ngaây nay. Nghôa laâ, thïë giúái chûa coá nhûäng hïå thêëy võ giaám àöëc 39 tuöíi cuãa hoå coá phong caách rêët thöëng kyä thuêåt nïìn taãng nhû GSM hay CDMA nhû khaác nhûäng nhaâ quaãn trõ Phêìn Lan. Öng coá caái veã bêy giúâ. Trong nhiïìu nùm, xûúãng saãn xuêët àiïån nheå nhaâng lõch laäm, maâ Justin Fox cuãa Fortune goåi thoaåi di àöång cuãa Nokia chó laâm ra nhûäng doâng laâ veã sang troång cuãa vuâng trung Biïín Bùæc, taác àiïån thoaåi coá thõ trûúâng nhoã. Tuyïåt nhiïn khöng coá phong hûúáng ngoaåi vaâ khöng coá veã gò laâ Phêìn Lan chiïën lûúåc saãn phêím àöìng loaåt haâng chuåc ngaân khiïën öng khöng giöëng caác àöìng nghiïåp trong têåp nhû ngûúâi khöíng löì Motorola. àoaân. Nhûng nhên viïn ngaåc nhiïn vò öng khöng * * * 34 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 35
Vaâo thaáng 4.1987, Nokia coá möåt sûå kiïån phi Nùm 1987, cöng ty con vïì àiïån thoaåi di àöång thûúâng, khi Mikhail Gorbachev (Töíng thöëng Liïn thua löî. Xö) thûåc hiïån cuöåc goåi àiïån thoaåi duâng Nokia taåi Möåt nùm sau, nùm 1988, Koski qua àúâi trïn möåt Helsinki. Cuöåc àiïån thoaåi “spontaneous” àaä löi chuyïën bay cöng caán do bõ xuêët huyïët naäo. Vaâ cuöën cöång àöìng toaân cêìu chuá yá àiïån thoaåi cêìm tay ngay sau àoá vaâi thaáng Kairamo cuäng ra ài. múái nhêët cuãa Nokia. Thûåc ra, hoaåt àöång naây àûúåc Höåi àöìng quaãn trõ múái vaâ ban laänh àaåo tiïëp theo soaån laåi búãi Nokia. Stefan Widomski, giaám àöëc tiïëp tuåc xaác àõnh cöng ty Nokia Mobile Phone vêîn thûúng maåi cuãa Nokia vúái liïn bang Soviet, coá hai chó laâ cöng cuå lêëp löî höíng thõ trûúâng maâ thöi. Ngay maáy cêìm tay, möåt caái dûå phoâng, vaâ möåt caái nöëi kïët caã khi àûúåc choån vúái möåt vai diïîn phuå nhû vêåy, noá àùåc biïåt àûúåc dûång lïn gêìn àoá, nïëu nhû möåt trong cuäng cêìn chûáng toã laâ phaãi laâm ùn àûúåc caái àaä. nhûäng caái àiïån thoaåi mêët tñn hiïåu trûúác khi noá úã Ollila àaä àûúåc Vuorilehto goåi àïí hoaân têët àiïìu kiïån trong tay Gorbachev, nhûng thûåc tïë noá àaä diïîn ra cho möåt vai phuå. Phûúng aán baán cöng ty con naây rêët töët. Gorbachev àaä noái chuyïån vúái Böå trûúãng àaä coá. Vaâ chó cêìn Ollila khöng vûúåt qua àûúåc, truyïìn thöng Xö viïët Glinka úã Moscow. phûúng aán seä àûúåc thûåc thi ngay. Vaâ nhû vêåy, trong thúâi kyâ àêìu cuãa àiïån thoaåi di Moåi thûá vêîn laâ caái höì bùng giaá suy thoaái. Noá àöång Nokia, coá leä chûa coá nhiïìu dêëu hiïåu àïí Nokia nguy hiïím àïën mûác nhû thïë naây: Khöng thïí tòm coá thïí ài xa hún trong sûá mïånh kïët nöëi con ngûúâi. thêëy bêët cûá ai muöën mua laåi caái maãng kinh doanh Mùåt khaác, caác dêëu hiïåu khúãi sùæc tûâ chiïën lûúåc àiïån àiïån tûã cuãa cöng ty – noá àaä laâm tiïu tan mêët gêìn tûã cuäng goáp phêìn laâm múâ caác tiïìm nùng cuãa àiïån möåt tó àöla chó trong nùm nùm, 1988 àïën 1993. thoaåi di àöång. Vaâ, coá haâng taá lyá do àïí thêëy vò sao Chùèng nhaâ àêìu tû hay taâi phiïåt naâo coân muöën àiïån thoaåi di àöång khöng àûúåc têåp trung taåi Nokia, tûâ tñnh phûác taåp cuãa cêëu truác súã hûäu, tñnh bêëp mua caái cuåc núå caã tó àö. Giaáo sû Martti Haikio, nhaâ bïnh cuãa thõ trûúâng quöëc tïë trong àiïìu kiïån chiïën viïët sûã hiïån àaåi cuãa Phêìn Lan, taác giaã cuöën saách tranh laånh – nhû Ollila àaä viïët trong luêån vùn àêìu tiïn vïì lõch sûã haäng Nokia (xuêët baãn nùm chñnh trõ cuãa mònh. Nhûäng “luãng cuãng nöåi böå” 2001) - Nokia - The Inside Story, àaánh giaá: “Nùm cuäng tham gia vaâo bûác tranh chung. 1991 chñnh laâ “thúâi gian khoá khùn nhêët, mùåt haâng Trong nhiïìu nùm caã CEO Kairamo vaâ Koski, phuå àiïån tûã gia duång thua löî nùång vaâ “hïå thöëng taâi traách phên nhaánh Mobile Phone, àïìu àöìng yá vúái chñnh liïn ngaânh cuãa cöng ty bõ tï liïåt”. Vaâ, àiïìu nhau rùçng àiïån thoaåi di àöång laâ khöng coá möåt töìi tïå nhêët laâ “caác nhaâ súã hûäu àaä nghô àïën chuyïån tûúng lai chùæc chùæn. baán cöng ty.” 36 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 37
Nhûng sau àêy múái laâ thöng tin àùåc biïåt ngaåc Thïë röìi, Ollila àûúåc goåi vïì tûâ Solo àïí nhêån chûác nhiïn vúái baån àoåc Viïåt Nam vaâ nhiïìu núi trïn thïë töíng giaám àöëc àiïìu haânh. CEO múái toanh naây àûúåc giúái. Theo giaáo sû Erkko Autio, möåt chuyïn gia vïì thûâa kïë möåt di saãn bïn búâ vûåc thùèm. Baâi toaán laåi caác cöng ty toaân cêìu cuãa Phêìn Lan, vaâo thúâi àiïím quay vïì vêën àïì cêëu truác súã hûäu, àêåm àùåc maâu sùæc nhûäng nùm 90, Phêìn Lan coá àïën 300 nhaâ kinh taâi chñnh – lônh vûåc maâ Ollila laâ lûåa choån söë möåt. doanh àöåc lêåp, raãi raác trong caác nûúác cuâng khu Àoá coá thïí laâ lyá do quan troång hún so vúái nhûäng vûåc. Möåt nïìn thõ trûúâng maâ theo giaáo sû laâ phûác thaânh quaã nhoã nhoi tûâ xûúãng àiïån thoaåi di àöång. taåp vò noá vûâa vûún ra ngoaâi vûâa caånh tranh vúái nöåi Haäy bùæt àêìu bùçng cuöåc “saát haåch tuyïín choån” àõa. Tuy nhiïn, àiïìu quan troång vúái baån àoåc khi cuãa ban laänh àaåo daânh cho ngûúâi àaân öng 41 tuöíi. tòm hiïíu vïì doanh nhên Ollila chñnh laâ chöî naây: Thêåt ra “vêën àïì” CEO tiïëp theo àaä àûúåc Höåi àöìng Chó duy nhêët àiïån thoaåi Nokia sau àoá àaä traân lan quaãn trõ - nhûäng àaåi diïån súã hûäu – baân luêån trûúác toaân cêìu. àoá, tûác thaáng 11.1991. Hai nhên vêåt àaåi diïån súã Möåt sûå kiïån àöåc àaáo nhû vêåy àaä xuêët phaát tûâ möåt hûäu têåp àoaân Nokia luác naây laâ: Ahti Hirvonen vaâ nhên vêåt àöåc àaáo. Vaâ cêu chuyïån cuãa chuáng ta Casimir Ehnrooth. Hoå àaä chó àùåt vêën àïì duy nhêët múái chó laâ khuác daåo àêìu àêìy baäo töë quanh nhên cho quên sû taâi chñnh cuãa têåp àoaân Nokia, àöìng vêåt vö danh, maâ vïì sau chñnh ngûúâi naây laåi gêy ra thúâi laâ ûáng cûã viïn CEO, rùçng: Liïåu coá thïí cûáu àûúåc möåt cún baäo khaác laâm löå roä nhûäng chên trúâi lêìn Nokia hay khöng? àêìu tiïn àûúåc biïët. Vaâ tïn tuöíi cuãa öng àûúåc trñch Liïåu coá thïí cûáu àûúåc toaân böå Nokia? dêîn trong nhiïìu cuöën saách kinh doanh hiïån àaåi. Thêåt ra, cêu hoãi khi àoá chñnh xaác laâ: Trong trûúâng húåp cûáu khöng àûúåc thò sao? Caác nhaâ súã hûäu àaä sùén saâng cêu traã lúâi: Baán. Nùm 1991, cöí àöng lúán nhêët cuãa têåp àoaân àaä sùén saâng baán phêìn THÙÆP LÛÃA CHO NHÛÄNG NGÛÚÂI CÖÅNG SÛÅ cuãa mònh cho Ericsson. Buöìn thay, ngay àöëi thuã cuãa nûúác laáng giïìng naây cuäng chï vaâ khöng mua. Möåt ngaây thaáng 2.1992, Jorma Ollila àûúåc töíng Nhûng trûúác khi duâng àïën phûúng aán naây, ngûúâi haânh dinh goåi vïì tûâ Solo – núi öng laâm viïåc rêët nhiïìu Phêìn Lan cêìn têån duång hïët moåi caách trûúác àaä. Caác vúái caác nhaâ nghiïn cûáu vaâ phaát triïín. Öng muöën àöët cöí àöng ngên haâng vaâ caác nhaâ taâi chñnh trûúác àoá lïn ngoån lûãa nhiïåt huyïët núi nhûäng cöång sûå, maâ thûúâng khöng theo àûúâng löëi cuãa Kairamo vaâ theo öng laâ cöët loäi trong viïåc tòm ra caác àaáp aán. Koski. Thiïån caãm cuãa hoå nghiïng vïì ngûúâi phuå 38 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 39