Ebook Bác Hồ - Một mẫu mực giản dị và khiêm tốn: Phần 1

Chia sẻ: Dương Hoàng Lạc Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:91

Thêm vào BST

Báo xấu

17
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phần 1 của cuốn sách "Bác Hồ - Một mẫu mực giản dị và khiêm tốn" cung cấp cho bạn đọc những câu chuyện về: một mẫu mực về sự giản dị và khiêm tốn; Bác luôn gần gũi với nhân dân; bình dị những nơi ở; giản dị và tiết kiệm trong sinh hoạt; hành trang giản dị; nhà hoạt động cách mạng đi dép cao su;... Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ebook Bác Hồ - Một mẫu mực giản dị và khiêm tốn: Phần 1

A-PDF Page Cut DEMO: Purchase from www.A-PDF.com to remove the watermark b¸c hå mét mÉu mùc vÒ sù gi¶n dÞ vµ khiªm tèn
Héi ®ång chØ ®¹o xuÊt b¶n Chñ tÞch Héi ®ång pgs.TS. NguyÔn ThÕ kû Phã Chñ tÞch Héi ®ång TS. HOµNG PHONG Hµ Thµnh viªn TRÇN QUèC D¢N TS. NguyÔn §øC TµI TS. NGUYÔN AN TI£M NguyÔn Vò Thanh H¶o
nhiÒu t¸c gi¶ B¸C Hå MéT MÉU MùC VÒ Sù GI¶N DÞ vµ KHI£M TèN Nhµ xuÊt b¶n nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia - sù thËt v¨n häc Hµ néi - 2014
Lêi nhµ xuÊt b¶n Chñ tÞch Hå ChÝ Minh - l·nh tô vÜ ®¹i, kÝnh yªu cña d©n téc, ng−êi Anh hïng gi¶i phãng d©n téc, nhµ v¨n hãa kiÖt xuÊt ®· ®i xa h¬n 40 n¨m nh−ng ®Ó l¹i cho toµn §¶ng, toµn d©n ta di s¶n tinh thÇn to lín, mang gi¸ trÞ nh©n v¨n cao c¶. Cuéc ®êi, sù nghiÖp, t− t−ëng vµ tÊm g−¬ng ®¹o ®øc cña Ng−êi lu«n in ®Ëm trong tr¸i tim nh÷ng ng−êi d©n ViÖt Nam vµ nh©n lo¹i yªu chuéng hßa b×nh, tù do, c«ng lý trªn toµn thÕ giíi. Lµ mét vÜ nh©n ®· ®Ó l¹i dÊu Ên ®Æc biÖt trong thÕ kû XX, cuéc ®êi cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lµ biÓu hiÖn sinh ®éng nhÊt vÒ sù mÉu mùc gi¶n dÞ vµ khiªm tèn. Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn khã kh¨n kh«ng thÓ t−ëng t−îng næi cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam, dï ë n¬i ®©u B¸c còng lu«n gi÷ ®−îc t©m thÕ b×nh th¶n, tù t¹i, mét lèi sèng ®Çm Êm nÆng t×nh ®ång chÝ, ®ång bµo ®Ó v−ît qua thö th¸ch, gian nan thiÕu thèn cña nh÷ng ngµy ®Çu c¸ch m¹ng. Cuéc ®êi c¸ch m¹ng cña Ng−êi v« cïng gi¶n dÞ, khiªm tèn nh−ng rÊt vÜ ®¹i. Toµn bé cuéc ®êi cña Ng−êi cïng víi sù nghiÖp cña nh©n d©n ta, §¶ng ta lµ mét thiªn anh hïng ca bÊt diÖt cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam. 5
Nh»m gióp b¹n ®äc cã thªm t− liÖu t×m hiÓu vÒ cuéc ®êi cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - Sù thËt phèi hîp víi Nhµ xuÊt b¶n V¨n häc xuÊt b¶n cuèn s¸ch B¸c Hå - mét mÉu mùc vÒ gi¶n dÞ vµ khiªm tèn. Qua cuèn s¸ch, b¹n ®äc cã thÓ hiÓu s©u s¾c h¬n vÒ t×nh c¶m yªu mÕn, ng−ìng mé cña nh©n d©n ViÖt Nam vµ thÕ giíi dµnh cho Ng−êi, vÒ tÊm g−¬ng ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cÇn kiÖm liªm chÝnh, chÝ c«ng v« t− cña Hå ChÝ Minh trong hµnh tr×nh 79 mïa Xu©n cuéc ®êi Ng−êi. Xin tr©n träng giíi thiÖu cuèn s¸ch víi b¹n ®äc. Th¸ng 11 n¨m 2014 Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - sù thËt 6
Mét mÉu mùc vÒ sù gi¶n dÞ vµ khiªm tèn B¸c sÜ Gi«n T¸cman (Thôy §iÓn) C uéc ®êi cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ sù nghiÖp cña Ng−êi, sù thµnh lËp vµ ph¸t triÓn cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m, nh÷ng chiÕn th¾ng cña nh©n d©n ViÖt Nam trong c¸c cuéc kh¸ng chiÕn, c«ng cuéc x©y dùng mét x· héi vµ cuéc sèng míi trong nh÷ng ®iÒu kiÖn khã kh¨n kh«ng thÓ t−ëng t−îng næi... tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã sÏ ®−îc ghi nhí m·i m·i nh− nh÷ng trang ®Ñp nhÊt trong lÞch sö loµi ng−êi. Cho phÐp t«i ®−îc dµnh mét vµi phót ®Ó nhí l¹i nh÷ng kû niÖm cña c¸ nh©n t«i vÒ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh. Xin cho phÐp t«i ®−îc nãi l¹i nh÷ng kû niÖm hoµn toµn cã tÝnh chÊt c¸ nh©n, bëi v× ®èi víi t«i, ViÖt Nam cã rÊt nhiÒu ý nghÜa vµ trong nhiÒu n¨m, ViÖt Nam nãi lªn ®−îc rÊt nhiÒu ®iÒu ®èi víi nh©n d©n Thôy §iÓn chóng t«i. T«i ®· tõng lµ mét sinh viªn §¹i häc Y khoa ë Pari vµo kho¶ng thêi gian tõ n¨m 1946 ®Õn n¨m 1947, tøc lµ vµo thêi kú 7
nh©n d©n ViÖt Nam ®ang tiÕn hµnh giai ®o¹n ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÕn thø nhÊt. T«i ®· ®−îc thÊy Chñ tÞch Hå ChÝ Minh trªn lÔ ®µi danh dù ngµy 14-7-1946 ë Pari. C¸c b¹n ViÖt Nam cña t«i sau ®ã cã nãi r»ng chung quanh Ng−êi lóc Êy chØ cã mét sè ng−êi b¹n cña ViÖt Nam, nh−ng l¹i cã qu¸ nhiÒu kÎ thï, nh÷ng thµnh viªn cña ChÝnh phñ vµ qu©n ®éi ®ang ©m m−u thiÕt lËp l¹i thuéc ®Þa cña Ph¸p ë ViÖt Nam. LÇn ®Çu t«i ®−îc gÆp Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lµ vµo thêi kú t«i ®i th¨m ViÖt Nam lÇn thø nhÊt vµo ®Çu n¨m 1958. Lóc Êy, t«i ®−îc Ng−êi mêi ®Õn cïng uèng trµ vµo buæi s¸ng t¹i ng«i nhµ nhá vµ rÊt gi¶n dÞ cña Ng−êi ngay bªn c¹nh Phñ Chñ tÞch. Lóc Êy t«i ®Þnh pháng vÊn Ng−êi ®Ó ®¨ng b¸o. Nh−ng cuèi cïng chÝnh Ng−êi ®· pháng vÊn t«i trong suèt 45 phót liÒn. Ng−êi muèn biÕt nhiÒu h¬n n÷a vÒ phong trµo c«ng ®oµn ë Thôy §iÓn, v.v.. Cuèi cïng, Ng−êi hái t«i r»ng ®iÒu g× ®· t¹o ra nh÷ng Ên t−îng s©u s¾c nhÊt cho c¸c nhµ v¨n n−íc ngoµi vÒ c¸c t¸c phÈm v¨n häc cña c¸c nhµ v¨n Thôy §iÓn. Tr−íc ®ã vµi ngµy, t«i ®· cã mÆt ë s©n bay khi Chñ tÞch Hå ChÝ Minh trë l¹i Hµ Néi sau cuéc ®i th¨m cã tÝnh chÊt nhµ n−íc ë Ên §é vµ MiÕn §iÖn1. Ng−êi võa b−íc xuèng m¸y bay, lËp tøc c¸c nh©n vËt trong ChÝnh phñ, §¶ng, §oµn ngo¹i giao ®· v©y quanh lÊy Ng−êi. ChØ vµi phót sau, ____________ 1. Nay lµ Mianma. 8
Ng−êi ®· ®Õn tr−íc m¸y phãng thanh. T«i chê Ng−êi ®äc mét bµi diÔn v¨n, nh−ng Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, nh− c¸c b¹n ®Òu biÕt, cã mét sù quan t©m ®Õn c«ng viÖc s¶n xuÊt vµ ®©y còng lµ ®iÒu mµ Ng−êi th−êng hay nãi ®Õn trong c¸c bµi viÕt vµ diÔn v¨n cña m×nh. Ng−êi kho¸t tay m¹nh vµ nãi: "Nµo, b©y giê c¸c ®ång chÝ cã thÓ vÒ ®Ó chuÈn bÞ c«ng t¸c cho tèt". §Êy lµ toµn v¨n diÔn v¨n cña Ng−êi. Mäi ng−êi c−êi vui vÎ vµ lËp tøc thi hµnh mÖnh lÖnh cña Ng−êi. Mïa xu©n n¨m 1967, t«i tham gia ñy ban quèc tÕ gåm n¨m ng−êi ®i ®iÒu tra vÒ c¸c cuéc nÐm bom ë miÒn B¾c ViÖt Nam lóc Êy ®ang diÔn ra å ¹t trªn kh¾p mäi n¬i. Chóng t«i ®−îc Thñ t−íng Ph¹m V¨n §ång tiÕp. Khi chóng t«i ®ang lÇn l−ît giíi thiÖu ®oµn víi Thñ t−íng th× bÊt th×nh l×nh, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh cã mÆt. TÊt c¶ chóng t«i, kÓ c¶ ®ång chÝ Ph¹m V¨n §ång ®Òu bÞ bÊt ngê. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ë l¹i víi chóng t«i liÒn mét giê. Ng−êi nãi nh÷ng chuyÖn hÖ träng trong chiÕn tranh, thØnh tho¶ng Ng−êi l¹i nãi ®ïa vÒ sù ®−îc mïa cña n¨m 1890 (mét thµnh viªn trong ñy ban cña chóng t«i sinh cïng n¨m víi Chñ tÞch Hå ChÝ Minh). Ng−êi pha trß vÒ chiÕc m¸y ghi ©m tåi tµn mµ mét thµnh viªn trong ®oµn chóng t«i mang theo. Khi anh b¹n t«i t×m c¸ch ghi ©m l¹i bøc ®iÖn göi nh©n d©n Mü th× mÊy côc pin bÞ tuét l¨n l«ng lèc trªn sµn nhµ g©y ra mét tiÕng ®éng nh− tiÕng ph¸o cao x¹. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh kh«ng hÒ sèt ruét. Ng−êi theo dâi 9
chóng t«i cè g¾ng l¾p pin vµo m¸y víi sù chó ý vµ thÝch thó nh− mét thanh niªn rÊt trÎ. Ng−êi ta ®· nãi nhiÒu r»ng Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lµ mét mÉu mùc vÒ sù gi¶n dÞ vµ khiªm tèn. Ng−êi nãi th¼ng vµ dïng tõ ®¬n gi¶n trong cuéc sèng h»ng ngµy còng nh− trong c¸c bµi viÕt vµ trong c¸c diÔn v¨n chÝnh thøc, Ng−êi kh«ng bao giê quªn nguån gèc xuÊt th©n còng nh− kinh nghiÖm cña Ng−êi ®· tõng lµ mét ng−êi lao ®éng b×nh th−êng. Ng−êi cã nh÷ng t− t−ëng cao th−îng vµ tÇm nh×n xa tr«ng réng. Ng−êi kh«ng bao giê quªn nh÷ng nçi thèng khæ mµ nh©n d©n ViÖt Nam vµ c¸c d©n téc kh¸c ®· ph¶i tr¶i qua d−íi ¸ch ¸p bøc cña chñ nghÜa thùc d©n vµ ¸ch ¸p bøc t− b¶n chñ nghÜa. Chóng ta h·y cïng nhau t−ëng nhí tíi nhµ c¸ch m¹ng vÜ ®¹i nµy b»ng c¸ch t¨ng c−êng h¬n n÷a cuéc ®Êu tranh trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi v× ®éc lËp d©n téc, hßa b×nh vµ chñ nghÜa x· héi. 10
B¸c lu«n gÇn gòi víi nh©n d©n D−¬ng §¹i L©m* kÓ ... T ê mê s¸ng, Ng−êi ®· thøc dËy, ch©n rãn nhÑ ®Ó c¶ nhµ khái tØnh giÊc. H¬n mét n¨m trêi xa P¸c Bã, tr¶i qua ngãt ba chôc nhµ tï cña T−ëng Giíi Th¹ch gÇn kh¾p ®Êt Qu¶ng T©y, Ng−êi vÉn gi÷ ®−îc thãi quen dËy sím. ThÊy Ng−êi xuèng cÇu thang, chóng t«i rãn rÐn ®i theo. Ng−êi ®i ®Õn phÝa khe n−íc, xem xÐt mét håi, ngo¶nh l¹i thÊy chóng t«i, Ng−êi b¶o: - Chó nµo vµo lÊy cho m−în mÊy c¸i cuèc, ta söa sang l¹i chç lÊy n−íc ¨n. Nguyªn chóng t«i s¬ suÊt kh«ng chó ý ®Õn viÖc gi÷ g×n vÖ sinh, chç n−íc ¨n cña ng−êi vµ chç t¾m cña tr©u, bß lÉn lén. Chóng t«i cïng Ng−êi b¾t tay vµo viÖc dän dÑp, söa sang. Xong råi, Ng−êi gäi mÊy ng−êi cïng khiªng mét c¸i thuyÒn ®Ëp lóa (c¸i "loáng") ra chç khe n−íc, x¾n tay ¸o cä röa s¹ch sÏ råi vµo ®¸nh thøc ®¸m trÎ con dËy, b¶o chóng xÕp ____________ * Nguyªn Phã ChÝnh ñy Qu©n khu ViÖt B¾c. 11
hµng tiÕn ra khe n−íc. Ng−êi cëi quÇn ¸o cho c¸c ch¸u bÐ vµ lÇn l−ît t¾m röa kú cä cho tõng ®øa. Chóng võa t¾m võa n« ®ïa, b¾n c¶ n−íc vµo mÆt Ng−êi. Bµn tay ®· tõng ph¶i mang nÆng xiÒng xÝch suèt m−êi mÊy th¸ng trêi, h«m nay míi l¹i ®−îc sê vµo lµn da mÞn mµng cña trÎ nhá. Ng−êi vÒ ®©y nh− vÒ l¹i gia ®×nh, gÆp gì con ch¸u, kh«ng nÒ hµ bÊt cø viÖc g×. ThÊy mÊy ch¸u mÆc quÇn ¸o bÈn vµ r¸ch, Ng−êi lé vÎ kh«ng vui: - MÊy ch¸u nµy con c« chó nµo ®©y nhØ? LÊy ¸o s¹ch thay cho trÎ, cßn mÊy bé quÇn ¸o nµy ®em giÆt råi kh©u l¹i. Trong sè c¸c ch¸u nhá ®−îc Ng−êi t¾m cho h«m Êy, cã ch¸u ThÇn bÞ chèc ®Çu, tãc dÝnh chÆt vµo víi nhau. T¾m géi cho ch¸u xong, Ng−êi cßn lµm thuèc rÞt cho. Thuèc xãt, ch¸u kªu Çm lªn, Ng−êi nhÑ nhµng dç dµnh: - Kh«ng sao, chØ mét l¸t sÏ hÕt xãt th«i ch¸u ¹! Råi Ng−êi quay sang nãi víi ®¸m thanh niªn chóng t«i ®øng quanh ®Êy, giäng «n tån, th− th¶, ®−îm vÎ xãt xa: - C¸c c«, c¸c chó vî chång cßn trÎ ch¼ng biÕt gi÷ g×n s¹ch sÏ cho con c¸i. BÖnh nµy lµ ngøa ng¸y l¾m ®Êy, thËt khæ ch¸u t«i. Chóng t«i nÝn lÆng, chÞu lçi. Ng−êi vui vÎ rÏ ®¸m ®«ng b−íc lªn nhµ, ngåi vµo gi−êng uèng n−íc, hót thuèc vµ gië s¸ch ra xem. Bµ cè t«i cø xuýt xoa th¸n phôc m·i: - ¤ng giµ nµy th−¬ng ng−êi qu¸. Ch¶ biÕt vî con 12
«ng ë ®©u? Trong nhµ mµ cã mét ng−êi giµ nh− thÕ nµy th× thËt lµ cã phóc. Råi bµ cè b¶o bè t«i b−ng mét b¸t ch¸o cã ®¸nh trøng l¹i mêi Ng−êi ¨n. Ng−êi hái bè t«i: - ë ®©y mét ngµy ¨n mÊy b÷a hë cô? - D¹, mét ngµy ¨n ba b÷a, b÷a s¸ng th× ¨n ch¸o. - ThÕ ai còng ®−îc ¨n ch¸o ®¸nh víi trøng µ? Chóng t«i ph¶i thó thùc v× Ng−êi ®i ®−êng mÖt nªn míi lµm mêi Ng−êi th«i. Ng−êi kh«ng b»ng lßng, b¶o chóng t«i: - C¸c ®ång chÝ lµm c¸ch m¹ng, t«i còng lµm c¸ch m¹ng, t¹i sao t«i l¹i ®−îc ®Æc biÖt h¬n c¸c ®ång chÝ. C¸ch m¹ng gian khæ ph¶i cïng nhau chÞu ®ùng, d©n ¨n sao t«i ¨n vËy. Vµ Ng−êi ®øng dËy b−ng b¸t ch¸o ®¸nh trøng gµ vµo mêi bµ cè t«i ¨n: - §©y míi lµ ng−êi cÇn ®−îc ®Æc biÖt båi d−ìng. Bµ cè ®· sèng gÇn tr¨m tuæi råi, khæ cùc vÊt v¶ ®· nhiÒu, cÇn ¨n ngon ®Ó sèng víi con ch¸u ®Õn ngµy n−íc nhµ ®éc lËp, vui h−ëng th¸i b×nh. Khi rêi Khum §¾c, Ng−êi b¶o n÷ ®ång chÝ vÒ cïng víi Ng−êi tªn lµ L¹c ë l¹i ®Ó d¹y trÎ häc vµ lµm c«ng t¸c vËn ®éng vÖ sinh ¨n ë. Ng−êi hÑn sÏ trë vÒ ¨n TÕt víi chóng t«i. LÇn Êy Ng−êi l¹i ®i Trung Quèc. TÕt Êy, chóng t«i cø chê ngãng Ng−êi m·i. NhËt ®¶o chÝnh Ph¸p th¸ng 3 th× th¸ng 5 Ng−êi vÒ, l¹i ë Khuæi NËm råi sau ®ã ®i T©n Trµo. Tõ ngµy Ng−êi vÒ xu«i, t«i Ýt dÞp ®−îc gÆp Ng−êi h¬n, nh−ng lÇn nµo ®−îc gÆp, Ng−êi còng hái han, dÆn b¶o, hái t×nh h×nh c«ng t¸c tõng ng−êi, kh«ng quªn mét ai. 13
B×nh dÞ nh÷ng n¬i ë B¸ Ngäc* S au chÆng ®−êng dµi 30 n¨m, dÊu ch©n B¸c Hå in trªn 28 quèc gia cña thÕ giíi ®Çy biÕn ®éng trong nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû XX, ngµy 28-1-1941, Ng−êi dõng ch©n bªn cét mèc biªn giíi sè 108, lßng båi håi xóc ®éng, nh×n vÒ phÝa tr−íc, n¬i ®ã lµ Tæ quèc, lµ ®Êt mÑ. Tõ giê phót lÞch sö ®ã, Ng−êi sÏ cïng c¶ d©n téc ViÖt Nam h−íng vÒ t−¬ng lai, s¾p xÕp l¹i trËt tù x· héi víi mét ý chÝ m·nh liÖt: D©n téc ViÖt Nam ph¶i ®−îc håi sinh, ph¶i trë vÒ chÝnh m×nh nh− «ng cha ®· tõng g×n gi÷ trong suèt nhiÒu ngµn n¨m lÞch sö. ThËt lµ mét sù trïng hîp ngÉu nhiªn, n¬i B¸c chän dõng ch©n ®Çu tiªn khi trë vÒ Tæ quèc lµ n¬i ®Çu nguån (tiÕng Tµy lµ Cèc Bã), tõ ®©y nh− dßng n−íc m¸t tu«n ch¶y m·i vÒ xu«i, ®em vÒ sù sèng tr−êng tån. Nh÷ng ngµy ®Çu vÊt v¶ gian tru©n víi c¶nh tÜnh mÞch Èm −ít cña nói rõng, B¸c vËn ®éng anh ____________ * Nguyªn c¸n bé B¶o tµng Hå ChÝ Minh. 14
em dän dÑp, söa sang n¬i ë cho tho¸ng m¸t. N¬i hoang s¬ cña nói rõng mµ B¸c nh− thÊy mét giang s¬n hïng vÜ nªn th¬. "§¹i b¶n doanh" ®Çu tiªn ®−îc bè trÝ thËt gi¶n dÞ, phÝa trong hang lµ chç ngñ kª mÊy thanh gç ghÐp l¹i, ®ªm n»m võa ®au l−ng, võa l¹nh, ph¶i ®èt löa ®Ó bít ®i buèt gi¸ vµ Èm −ít. Nh÷ng ngµy ®Çu, B¸c lµm viÖc trong hang nhê ¸nh s¸ng yÕu ít chiÕu tõ kho¶ng trèng nhá trªn ®Ønh hang. §ªm ®ªm ®Ó xua ®i nçi vÊt v¶, thiÕu thèn, B¸c th−êng kÓ chuyÖn cho anh em nghe vÒ lÞch sö c¸c thêi kú «ng cha dùng n−íc vµ gi÷ n−íc, nÕm mËt n»m gai m−u cÇu nghiÖp lín; B¸c kÓ chuyÖn thÕ giíi, chuyÖn chiÕn tranh, chuyÖn cæ tÝch vµ c¶ chuyÖn tiÕu l©m, ®Ó trong hang cã tiÕng c−êi vui. ¡n uèng th× kham khæ, rau rõng nÊu ch¸o ng«, b¾p chuèi chÊm víi muèi tr¾ng. Nh÷ng b÷a "c¶i thiÖn" lµ khi b¾t ®−îc con c¸, s¨n ®−îc con thó vÒ kho muèi mÆn ¨n dÇn. Ban ngµy sau khi dän dÑp ngoµi hang s¹ch sÏ, gän gµng, B¸c th−êng chän mét phiÕn ®¸ lµm n¬i lµm viÖc. Nh÷ng lóc rçi, B¸c ra ngåi c©u c¸ c¹nh gèc c©y si bªn bê suèi. §Ó b¶o ®¶m chç ë tuyÖt ®èi bÝ mËt, B¸c cho lµm thªm mét c¬ së kh¸c c¸ch ®ã kh«ng xa, n¬i cã m¸i nói ®¸ mµ B¸c th−êng nãi vui lµ mét v−ên b¸ch thó, v× ë ®Êy cã nhiÒu r¾n rÕt, bä rõng. Råi sau ®ã B¸c cßn cho lµm tiÕp mét l¸n nhá n÷a ë Khuæi NËm, ®Ó ®Ò phßng khi cã ®éng. DÉu ë hang, ë m¸i ®¸ hay ë l¸n, B¸c còng ®Òu lu«n s¾p xÕp n¬i ë gän gµng, s¹ch sÏ vµ bÝ mËt, 15
khi rêi ®i kh«ng ®Ó l¹i dÊu vÕt... B¸c tù m×nh bè trÝ n¬i nghØ, n¬i lµm viÖc. B¸c nhÆt nh÷ng phiÕn ®¸ nhá xÕp thµnh tõng bËc c¹nh chç n»m, trªn c¸c bËc ®ã B¸c ®Ó s¸ch, tµi liÖu, giÊy viÕt, bót mùc, m¸y ch÷... mçi lo¹i quy ®Þnh chç ®Ó riªng, ng¨n n¾p, gän gµng, khi cÇn víi tay cã thÓ lÊy ®−îc. Lóc ®Çu anh em ë víi B¸c ch−a cã thãi quen gän gµng nªn khi cã viÖc lµ lóng tóng, lén xén, B¸c luyÖn dÇn thµnh thãi quen cho anh em. B¸c th−êng dËy sím h¬n tËp thÓ dôc. B¸c dän mét nÒn ph¼ng nhá tr−íc cöa hang ®Ó tËp. Dông cô cña B¸c hÕt søc ®¬n gi¶n, chØ lµ hai hßn cuéi tr¾ng dïng ®Ó luyÖn g©n bµn tay (sau nµy trong khi ®äc s¸ch B¸c còng th−êng bãp hai hßn cuéi). B¸c dïng hai hßn "t¹" to nhá b»ng ®¸, thay ®æi khi tËp. Sau mÊy phót tËp cho Êm ng−êi, B¸c t¾m suèi hoÆc leo nói. Do tËp leo nói nhiÒu nªn B¸c cã mét søc chÞu dùng dÎo dai, khi leo nói anh em trÎ còng khã lßng theo kÞp. Buæi s¸ng, B¸c vËn ®éng anh em tËp thÓ dôc ®Ó cã søc kháe chèng l¹i bÖnh tËt n¬i rõng nói hang ®éng Èm −ít rÊt kh¾c nghiÖt. Trong bé ®å chµm, quÇn x¾n cao, B¸c cïng anh em kiÕm cñi, h¸i rau rõng, t¨ng gia trång rau, trång hoa bªn bê suèi. C¹nh hang cã dßng suèi n−íc ch¶y trong m¸t, B¸c cïng anh em t¹o c¶nh hßn non bé, cã ®¸ tai bÌo, cã c©y, cã n−íc. B¸c lÊy c©y lau lµm mét chiÕc cÇu nhá, bªn cÇu cã con thuyÒn gät b»ng th©n gç tr¾ng ®ang c¾m sµo ®øng ®îi, tr«ng thËt sinh ®éng. Cã ®ång chÝ khÐo tay lÊy 16
hßn ®¸ gan gµ ®Ïo con cß ®Æt c¹nh hå n−íc nh− ®ang mß tÐp, in bãng xuèng mÆt n−íc tr«ng thËt nªn th¬. Mét thÕ giíi sinh vËt c¶nh n¬i nói rõng hoang vu, thiÕu thèn, t¹o nªn c¶m gi¸c thanh tao, tù t¹i, nh− ®Ó quªn ®i c¸i ®ãi, c¸i rÐt cña thùc t¹i mµ h−íng vÒ c«ng viÖc cho t−¬ng lai, b×nh minh cña cuéc ®êi míi. Trong hang cã khèi th¹ch nhò cao qu¸ ®Çu ng−êi, B¸c dïng dao ®Ïo gät, t¹o d¸ng h×nh ng−êi råi lÊy mùc nho vÏ m¾t vµ miÖng, ai còng nãi tr«ng gièng «ng T©y, B¸c b¶o ®Êy lµ t−îng C¸c M¸c. B¸c hái anh em ®Þa ph−¬ng tªn dßng suèi, ®−îc biÕt lµ suèi Giµng, cßn ngän nói cao cã tªn lµ nói KhØ, v× ë ®©y khØ rÊt nhiÒu, hay cßn gäi lµ nói §µo v× cã tÝch lµ tiªn c« ®· xuèng ®©y. B¸c c−êi vui vµ nãi: - X−a cã tiªn c« xuèng, nay cã tiªn cËu, tiªn «ng ®Õn thËt lµ hay. - Råi B¸c nãi tiÕp: - Cô C¸c M¸c lµ ng−êi muèn tÊt c¶ loµi ng−êi thµnh tiªn, nay ta ®Æt tªn cho nói lµ nói C¸c M¸c. Cô Lªnin lµ ng−êi thùc hiÖn chñ tr−¬ng cña Cô C¸c M¸c nªn ta ®æi tªn suèi Giµng thµnh suèi Lªnin. Tõ ®ã khai sinh ra hai ®Þa danh ®· ®i vµo lÞch sö cña d©n téc. Tõ hang Cèc Bã, m¸i ®¸ Lòng L·n hay d−íi m¸i l¸n däc dßng Khuæi NËm, tõ khu Nam S¬n (Nguyªn B×nh) vÒ Lòng C¸t hay chuyÓn vÒ hang P¸c TÎng, n¬i ®©u B¸c còng t¹o nªn mét kh«ng khÝ b×nh th¶n, tù t¹i, mét cuéc sèng ®Çm Êm mang nÆng t×nh ®ång chÝ, ®Ó v−ît qua thö th¸ch, gian nan 17
thiÕu thèn cña buæi ®Çu dùng n−íc. Tõ n¨m th¸ng ®êi th−êng to¸t lªn mét søc m¹nh tiÒm Èn m·nh liÖt. B¸c dÞch s¸ch, viÕt b¸o, lµm th¬, ngµy còng nh− ®ªm, m−a còng nh− n¾ng, lóc ë hang ®éng hay d−íi t¸n l¸ c©y rõng. T¹i Khuæi NËm, B¸c ®· triÖu tËp Héi nghÞ Trung −¬ng 8, thµnh lËp MÆt trËn ViÖt Minh, ra b¸o ViÖt Nam ®éc lËp, huÊn luyÖn c¸n bé táa ra tr¨m ng¶ ®−êng cña ®Êt n−íc ®Ó chØ ®¹o c¸ch m¹ng... ¸nh s¸ng b¾t nguån tõ B¸c - tõ P¸c Bã, n¬i th¸nh ®Þa cña c¸ch m¹ng, ®· soi räi suèt cuéc hµnh tr×nh c¸ch m¹ng cña c¶ d©n téc trªn ®−êng thiªn lý h−íng vÒ t−¬ng lai. C¸ch m¹ng ph¸t triÓn nhanh chãng, thêi c¬ ®· ®Õn, B¸c chuyÓn vÒ l¸n Nµ Lõa, lÊy T©n Trµo lµm c¨n cø triÖu tËp Quèc d©n ®¹i héi, ph¸t lÖnh Tæng khëi nghÜa c−íp chÝnh quyÒn trong c¶ n−íc. Trªn ®−êng vÒ Hµ Néi, B¸c ghÐ lµng G¹ råi vÒ 48 Hµng Ngang viÕt b¶n Tuyªn ng«n ®éc lËp, khai sinh n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa. C¸ch m¹ng thµnh c«ng nh−ng khã kh¨n tr¨m bÒ, thï trong giÆc ngoµi, thÕ n−íc "ngh×n c©n treo sîi tãc". B¸c ph¶i chuyÓn chç ë nhiÒu n¬i ®Ó tr¸nh nguy hiÓm, lu«n lu«n c¶i trang, lóc ®i sím khi vÒ tèi, lóc ë sè 8 Lª Th¸i Tæ, khi ë B¾c Bé phñ, lóc ngñ ë QuÇn Ngùa, khi vÒ B−ëi... NhiÒu n¬i ®· ghi l¹i nh÷ng kû niÖm kh«ng quªn vÒ B¸c trong buæi ®Çu c¸ch m¹ng gian nan, vÊt v¶, hiÓm nguy. Kh¸ng chiÕn bïng næ, B¸c l¹i lªn ®−êng më cuéc tr−êng chinh. B¸c vÒ V¹n Phóc viÕt Lêi kªu gäi toµn quèc kh¸ng chiÕn, vÒ chïa TrÇm 18