Ebook Chiến thắng Tây Bắc 1952 - Tầm vóc lịch sử và bài học kinh nghiệm: Phần 1

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:628

Thêm vào BST

Báo xấu

12
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cuốn sách "Chiến thắng Tây Bắc 1952 - Tầm vóc lịch sử và bài học kinh nghiệm" tập hợp hơn 90 bài tham luận khoa học của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quân uỷ Trung ương và Bộ Quốc phòng; các cơ quan Trung ương, các địa phương; các đồng chí tướng lĩnh, sĩ quan, các nhà khoa học trong và ngoài quân đội. Các tham luận đã phản ánh khá toàn diện về Chiến dịch Tây Bắc 1952. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết phần 1 cuốn sách tại đây!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ebook Chiến thắng Tây Bắc 1952 - Tầm vóc lịch sử và bài học kinh nghiệm: Phần 1

Chịu trách nhiệm xuất bản GIÁM ĐỐC - TỔNG BIÊN TẬP PGS.TS. PHẠM MINH TUẤN Chịu trách nhiệm nội dung ỦY VIÊN HỘI ĐỒNG BIÊN TẬP - XUẤT BẢN TS. VÕ VĂN BÉ Biên tập nội dung: TS. LÊ HỒNG SƠN PHẠM NGỌC KHANG TRẦN TRUNG THÀNH ĐINH ÁI MINH PHAN THỊ HƯƠNG GIANG PHẠM THỊ NGỌC AN NGUYỄN PHƯƠNG THÙY NGUYỄN THỊ VÂN PHẠM DIỆU THU Trình bày bìa: ThS. PHÙNG MINH TRANG Chế bản vi tính: NGUYỄN QUỲNH LAN Sửa bản in: PHÒNG BIÊN TẬP KỸ THUẬT Đọc sách mẫu: NGUYỄN VÂN - DIỆU THU
BAN CHỈ ĐẠO HỘI THẢO * TRƯỞNG BAN: Thượng tướng LÊ HUY VỊNH Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng ĐỖ ĐỨC DUY Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Yên Bái PHAN XUÂN THỦY Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương * PHÓ TRƯỞNG BAN: Trung tướng TRỊNH VĂN QUYẾT Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam Thượng tướng PHÙNG SĨ TẤN Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam Thiếu tướng PHẠM HỒNG CHƯƠNG Tư lệnh Quân khu 2 TẠ VĂN LONG Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Yên Bái Thiếu tướng NGUYỄN HOÀNG NHIÊN Viện trưởng Viện Lịch sử quân sự, Bộ Quốc phòng * CÁC ỦY VIÊN: Thiếu tướng NGUYỄN VĂN CHÍNH Phó Chánh Văn phòng Bộ Quốc phòng Trung tướng NGUYỄN VĂN ĐỨC Cục trưởng Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị Thiếu tướng CHU VĂN ĐOÀN Chủ nhiệm Chính trị Bộ Tổng Tham mưu Đại tá LÊ HỒNG TRƯỜNG Phó Cục trưởng Cục Tài chính, Bộ Quốc phòng Đại tá NGUYỄN ĐĂNG HƯỞNG Phó Chánh Văn phòng Bộ Tổng Tham mưu
VŨ THỊ HIỀN HẠNH Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái ĐINH THỊ MAI Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền, Ban Tuyên giáo Trung ương NGUYỄN MINH TUẤN Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Yên Bái Đại tá TRẦN CÔNG ỨNG Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Yên Bái BAN NỘI DUNG * TRƯỞNG BAN: Thiếu tướng, TS. NGUYỄN HOÀNG NHIÊN Viện trưởng Viện Lịch sử quân sự Trung tướng PHẠM ĐỨC DUYÊN Chính ủy Quân khu 2 * PHÓ TRƯỞNG BAN: Đại tá, PGS.TS. NGUYỄN VĂN SÁU Phó Viện trưởng Viện Lịch sử quân sự Đại tá, PGS.TS. DƯƠNG HỒNG ANH Phó Viện trưởng Viện Lịch sử quân sự TS. ĐINH THỊ MAI Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền, Ban Tuyên giáo Trung ương PGS.TS. PHẠM MINH TUẤN Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật NGUYỄN MINH TUẤN Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Yên Bái * CÁC ỦY VIÊN: Đại tá, TS. TRƯƠNG MAI HƯƠNG Nguyên Phó Viện trưởng Viện Lịch sử quân sự Đại tá, TS. NGUYỄN VĂN LƯỢNG Trưởng phòng Kế hoạch, quản lý khoa học và đào tạo, Viện Lịch sử quân sự Đại tá PHẠM VIẾT KHÁNH Chính ủy Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Yên Bái
NGUYỄN THANH SƠN Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Yên Bái Đại tá, TS. LÊ THANH BÀI Trưởng phòng Lịch sử Tư tưởng - Tổ chức quân sự, Viện Lịch sử quân sự Đại tá, TS. NGUYỄN VĂN QUYỀN Phó Trưởng phòng Lịch sử Tư tưởng - Tổ chức quân sự, Viện Lịch sử quân sự Thượng tá, TS. TRẦN ANH TUẤN Trưởng phòng Lịch sử quân sự Thế giới, Viện Lịch sử quân sự Thượng tá, TS. CÔNG PHƯƠNG KHƯƠNG Phó Trưởng phòng Lịch sử Nghệ thuật quân sự, Viện Lịch sử quân sự Trung tá, TS. LÊ VĂN CỬ Phó Trưởng phòng Lịch sử kháng chiến, Viện Lịch sử quân sự TỔ CHỨC THỰC HIỆN VIỆN LỊCH SỬ QUÂN SỰ, BỘ QUỐC PHÒNG VỤ TUYÊN TRUYỀN, BAN TUYÊN GIÁO TRUNG ƯƠNG BAN TUYÊN GIÁO TỈNH ỦY YÊN BÁI
LỜI GIỚI THIỆU T hu - Đông 1952, Trung ương Đảng quyết định mở Chiến dịch Tây Bắc, nhằm tiêu diệt sinh lực địch, giải phóng đất đai, giải phóng nhân dân, phá âm mưu chiếm giữ Tây Bắc để khống chế căn cứ địa Việt Bắc, chia cắt chiến trường trong cả nước với chiến trường Lào. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, trực tiếp là Tổng Quân ủy, Bộ Tổng Tư lệnh và Bộ Chỉ huy chiến dịch, sau gần hai tháng (14/10 - 10/12/1952), trải qua ba đợt chiến đấu, quân và dân ta đã làm nên chiến thắng Tây Bắc 1952; giải phóng gần 30 nghìn km2 đất đai, trên 25 vạn dân, đạt mục tiêu chiến dịch đã đề ra, tạo nên dấu mốc quan trọng trong tiến trình lịch sử kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Thắng lợi Chiến dịch Tây Bắc 1952 là kết quả của quá trình thực hiện đường lối “kháng chiến, kiến quốc”, vừa chiến đấu vừa xây dựng, tạo cho quân và dân ta có đủ sức mạnh thực hiện được chiến dịch tiến công quy mô lớn trên địa bàn rừng núi, xa hậu phương; là sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt, tài tình của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, là sự chiến đấu mưu trí, dũng cảm của lực lượng vũ trang; là sự đóng góp to lớn của đồng bào trên địa bàn chiến dịch và nhân dân cả nước đã tạo nên chiến thắng mang tầm chiến lược, đánh dấu bước phát triển mới, góp phần đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp tiến lên giành thắng lợi quyết định. Kỷ niệm 70 năm chiến thắng Tây Bắc, thực hiện chỉ đạo của Ban Bí thư Trung ương Đảng, Bộ Quốc phòng phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương, Tỉnh ủy Yên Bái tổ chức Hội thảo khoa học cấp quốc gia: “Chiến thắng Tây Bắc 1952 - Tầm vóc lịch sử và bài học kinh nghiệm”. Các tham luận đã phản ánh khá toàn diện về Chiến dịch Tây Bắc 1952, khẳng định và làm sâu sắc hơn về tầm nhìn chiến lược của Đảng; sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn, sáng tạo của Bộ Chính trị, Tổng Quân ủy, Bộ Tổng Tư lệnh,
8 CHIẾN THẮNG TÂY BẮC 1952 - TẦM VÓC LỊCH SỬ VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM Bộ Chỉ huy chiến dịch; ý chí, tinh thần chiến đấu dũng cảm, mưu trí, sáng tạo của bộ đội chủ lực và các lực lượng tham gia chiến dịch; phân tích, làm rõ thêm những nét đặc sắc, sự phát triển của nghệ thuật quân sự Việt Nam, ý nghĩa của chiến thắng Tây Bắc với cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp cũng như với sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Trên cơ sở các bài tham luận, Ban Tổ chức Hội thảo đã phối hợp với Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản cuốn sách cùng tên, giúp cho đông đảo độc giả có tài liệu nghiên cứu, tìm hiểu về chiến thắng mang tầm chiến lược trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Cuốn sách gồm 3 phần: Phần thứ nhất: Những vấn đề chung. Phần thứ hai: Bước phát triển của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Phần thứ ba: Tầm vóc, ý nghĩa và bài học lịch sử. Tuy Ban Tổ chức Hội thảo và Nhà xuất bản đã rất cố gắng nhưng cuốn sách khó tránh khỏi hạn chế, thiếu sót. Rất mong bạn đọc góp ý để cuốn sách được hoàn thiện hơn trong lần xuất bản sau. Xin trân trọng giới thiệu cuốn sách với bạn đọc. Tháng 10 năm 2022 NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA SỰ THẬT
PHÁT BIỂU KHAI MẠC HỘI THẢO KHOA HỌC Thượng tướng, TS. LÊ HUY VỊNH* Thưa các đồng chí! Cách đây 70 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, quân và dân ta đã mở Chiến dịch Tây Bắc và giành thắng lợi. Chiến thắng Tây Bắc là một sự kiện quan trọng trong tiến trình kháng chiến chống thực dân Pháp, thể hiện tầm nhìn chiến lược, chỉ đạo linh hoạt, sáng tạo của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Tổng Quân ủy và Bộ Tổng Tư lệnh. Nhân kỷ niệm 70 năm chiến thắng Tây Bắc (1952-2022), Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương và Tỉnh ủy Yên Bái tổ chức Hội thảo khoa học cấp quốc gia với chủ đề: “Chiến thắng Tây Bắc 1952 - Tầm vóc lịch sử và bài học kinh nghiệm”. Thay mặt Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và Ban Chỉ đạo Hội thảo, tôi nhiệt liệt chào mừng các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng; các đồng chí lãnh đạo các cơ quan Trung ương; các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo tỉnh Yên Bái và các tỉnh, thành tham dự Hội thảo; các đồng chí lão thành cách mạng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, nhân chứng lịch sử; các đồng chí tướng lĩnh, sĩ quan; các nhà khoa học; các quý vị đại biểu, khách quý, cùng toàn thể các đồng chí về dự Hội thảo khoa học quan trọng này. Kính chúc các đồng chí luôn mạnh khỏe, hạnh phúc. Chúc Hội thảo thành công tốt đẹp. _____________ * Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Trưởng ban Chỉ đạo Hội thảo.
10 CHIẾN THẮNG TÂY BẮC 1952 - TẦM VÓC LỊCH SỬ VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM Thưa toàn thể các đồng chí! Nhằm giành lấy những thắng lợi quan trọng để đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của quân và dân ta đi đến thắng lợi quyết định, Hội nghị Ban Chấp Trung ương lần thứ ba (tháng 4/1952) đã nghiêm túc kiểm điểm, quán triệt đường lối kháng chiến trường kỳ, phương châm, nhiệm vụ chiến lược và thống nhất chủ trương: Tiếp tục phát huy quyền chủ động chiến lược, mở chiến dịch tiến công địch trong Thu - Đông 1952 với phương châm: Tránh chỗ mạnh, đánh chỗ yếu, tìm sơ hở của địch mà đánh. Theo đó, tháng 9/1952, trên cơ sở phân tích, đánh giá tương quan lực lượng khách quan và khoa học, Trung ương Đảng, Tổng Quân ủy và Bộ Quốc phòng - Tổng Tư lệnh quyết định mở chiến dịch tiến công Tây Bắc nhằm tiêu diệt, tiêu hao sinh lực địch, giải phóng đất đai, giành dân, phá âm mưu lập “xứ Thái tự trị” của thực dân Pháp. Sau gần 2 tháng tiến hành chiến dịch (14/10 - 10/12/1952), trải qua 3 đợt chiến đấu, mặc dù trong đợt 3 đánh tập đoàn cứ điểm Nà Sản không thành công, nhưng về tổng thể, ta đã thực hiện thắng lợi quyết tâm của chiến dịch là tiêu diệt một bộ phận quan trọng sinh lực địch, giải phóng phần lớn đất đai và nhân dân các dân tộc trên địa bàn chiến lược, phá được âm mưu chiếm đóng của địch; nối thông Tây Bắc với căn cứ địa Việt Bắc, vùng tự do Thanh - Nghệ - Tĩnh, Thượng Lào và căn cứ địa cả nước. Thắng lợi của Chiến dịch Tây Bắc là tổng hợp của nhiều nhân tố, là kết quả của quá trình 7 năm chiến đấu gian khổ, hy sinh, là kết tinh sức mạnh tổng hợp của cả nước, trực tiếp là các đơn vị chủ lực của Bộ cùng quân và dân các tỉnh Yên Bái, Sơn La, Lai Châu (nay là Lai Châu và Điện Biên) và các chiến trường phối hợp. Thắng lợi của chiến dịch đã đánh dấu sự trưởng thành vượt bậc của Quân đội nhân dân Việt Nam, đưa nghệ thuật quân sự Việt Nam phát triển lên tầm cao mới; tạo tiền đề, điều kiện thuận lợi để quân và dân ta giành được thắng lợi quyết định trong Đông - Xuân 1953-1954, đánh bại ý chí xâm lược của kẻ thù, kết thúc thắng lợi vẻ vang cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945-1954), để lại nhiều bài học quý báu, mang giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc.
PHÁT BIỂU KHAI MẠC HỘI THẢO KHOA HỌC 11 Thưa các đồng chí! Cuộc Hội thảo khoa học hôm nay được tổ chức trên mảnh đất Yên Bái lịch sử, là nơi mở màn Chiến dịch Tây Bắc, giành được thắng lợi to lớn trong đợt 1 của chiến dịch, đập tan toàn bộ phòng tuyến vòng ngoài của địch từ hữu ngạn sông Thao đến tả ngạn sông Đà, tạo đà cho quân và dân ta thực hiện thắng lợi mục tiêu chiến dịch đề ra. Hội thảo khoa học là hoạt động thiết thực kỷ niệm 70 năm chiến thắng Tây Bắc, là dịp để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ôn lại truyền thống đấu tranh anh dũng của các thế hệ cha anh, tưởng nhớ đến đồng bào, đồng chí đã chiến đấu, hy sinh trong cuộc kháng chiến trường kỳ bảo vệ độc lập, tự do của dân tộc, trong đó có Chiến dịch Tây Bắc. Kết quả của Hội thảo sẽ góp phần hun đúc tinh thần yêu nước, lòng tự hào, tự tôn dân tộc, ý chí độc lập, tự chủ và khát vọng hòa bình, củng cố niềm tin và quyết tâm chính trị của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta cùng đoàn kết một lòng vượt qua mọi gian lao, thử thách; đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, phủ nhận giá trị lịch sử và hiện thực của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp nói chung, Chiến dịch Tây Bắc nói riêng; đồng thời, thông qua Hội thảo giúp chúng ta nhận thức sâu sắc tầm vóc, ý nghĩa lịch sử và những bài học kinh nghiệm vận dụng vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn hiện nay và thời gian tới. Với ý nghĩa đó, thay mặt Ban Chỉ đạo, tôi tuyên bố khai mạc Hội thảo khoa học: “Chiến thắng Tây Bắc 1952 - Tầm vóc lịch sử và bài học kinh nghiệm”. Xin trân trọng cảm ơn!
PHÁT BIỂU CHÀO MỪNG HỘI THẢO KHOA HỌC ĐỖ ĐỨC DUY* Kính thưa các đồng chí! Tỉnh Yên Bái rất vinh dự, tự hào được lựa chọn để phối hợp cùng với Bộ Quốc phòng, Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức Hội thảo khoa học cấp quốc gia “Chiến thắng Tây Bắc 1952 - Tầm vóc lịch sử và bài học kinh nghiệm”, là hoạt động tiêu biểu trong chuỗi sự kiện kỷ niệm 70 năm Chiến dịch Tây Bắc (1952-2022). Thay mặt Đảng bộ, chính quyền, quân và dân tỉnh Yên Bái, tôi nhiệt liệt chào mừng, trân trọng cảm ơn và xin gửi những lời chúc mừng tốt đẹp nhất tới các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng; lãnh đạo các cơ quan Trung ương và địa phương, các nhân chứng lịch sử, nhà khoa học, quý vị đại biểu, khách quý về dự Hội thảo khoa học quan trọng và đầy ý nghĩa này. Chúc Hội thảo thành công tốt đẹp! Kính thưa các đồng chí! Chiến thắng Tây Bắc 1952 là dấu mốc có ý nghĩa to lớn cả về quân sự và chính trị, khẳng định tầm nhìn chiến lược của Trung ương Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và sự trưởng thành vượt bậc của quân đội ta; là tiền đề quan trọng cho những chiến thắng tiếp theo, tiến tới chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu, kết thúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. _____________ * Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Yên Bái, đồng Trưởng ban Chỉ đạo Hội thảo.
PHÁT BIỂU CHÀO MỪNG HỘI THẢO KHOA HỌC 13 Là địa bàn diễn ra đợt 1 của chiến dịch, quân và dân Yên Bái tự hào đã đóng góp sức người, sức của làm nên chiến thắng, cùng bộ đội chủ lực giải phóng quê hương, tạo tiền đề cho Chiến dịch Tây Bắc giành thắng lợi. 70 đã năm trôi qua nhưng âm vang thắng lợi vẫn in đậm trong tâm trí của quân và dân các dân tộc tỉnh Yên Bái, là niềm tự hào và là nguồn động lực to lớn, thôi thúc các thế hệ cán bộ, đảng viên, chiến sĩ lực lượng vũ trang và nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái tiếp tục phát huy truyền thống anh hùng cách mạng, khí thế tiến công, tinh thần chiến thắng của Chiến dịch Tây Bắc, ra sức thi đua cống hiến cho sự nghiệp xây dựng, bảo vệ và phát triển quê hương, đất nước. Kính thưa các đồng chí! 70 năm sau chiến thắng Tây Bắc, từ một tỉnh nghèo, nền kinh tế tự cung tự cấp, đời sống nhân dân hết sức khó khăn, đến nay Yên Bái đã xây dựng nền kinh tế vững chắc với tốc độ tăng trưởng GRDP hằng năm luôn ở mức khá so với các tỉnh trong vùng và so với mặt bằng chung cả nước; cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực. Từ một nền nông nghiệp lạc hậu, các huyện vùng cao luôn ở tình trạng thiếu lương thực trầm trọng, nay trở thành một tỉnh có nền nông nghiệp phát triển theo hướng hàng hóa, chuyên canh, tập trung quy mô lớn với hàng chục sản phẩm chủ lực, đặc sản; hàng trăm sản phẩm OCOP chất lượng cao; xây dựng nông thôn mới là điểm sáng của các tỉnh khu vực Tây Bắc. Hạ tầng kinh tế - xã hội, nhất là hạ tầng giao thông, giáo dục, y tế được quan tâm đầu tư đồng bộ; trên địa bàn tỉnh có 8 cây cầu bắc qua sông Hồng, cùng với hệ thống quốc lộ, tỉnh lộ kết nối với cao tốc Nội Bài - Lào Cai góp phần hoàn thiện hệ thống giao thông liên kết vùng, liên vùng, đáp ứng nhu cầu đi lại của nhân dân và tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Văn hóa - xã hội luôn được quan tâm chăm lo và có nhiều tiến bộ. Từ chỗ trên 90% dân số mù chữ, đến nay 100% huyện, thị xã, thành phố đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non, chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học mức độ 3,
14 CHIẾN THẮNG TÂY BẮC 1952 - TẦM VÓC LỊCH SỬ VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM chuẩn phổ cập giáo dục trung học cơ sở mức độ 2; chất lượng giáo dục - đào tạo, chăm sóc sức khỏe nhân dân không ngừng được nâng lên. Bản sắc văn hóa tốt đẹp của các dân tộc được bảo tồn, phát huy, trở thành động lực cho phát triển. Đời sống vật chất và tinh thần, chỉ số hạnh phúc của nhân dân được cải thiện rõ rệt. Quốc phòng - an ninh được giữ vững. Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị được đặc biệt chú trọng và đạt được nhiều kết quả tích cực; phương thức lãnh đạo của Đảng được đổi mới mạnh mẽ; vai trò, năng lực lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp được nâng lên; khối đại đoàn kết dân tộc được củng cố và tăng cường. Kính thưa các đồng chí! Trải qua nhiều lần điều chỉnh địa giới hành chính, đến nay Yên Bái có diện tích tự nhiên gần 6.887km2, gồm 9 đơn vị hành chính cấp huyện (trong đó có 1 thành phố, 1 thị xã), có 173 xã, phường, thị trấn; dân số trên 84 vạn người với trên 30 dân tộc anh em. Người dân Yên Bái có truyền thống đoàn kết, tinh thần yêu nước nồng nàn; anh hùng, bất khuất trong đấu tranh cách mạng; cần cù, sáng tạo trong lao động sản xuất. Trong suốt chiều dài lịch sử của dân tộc, quân và dân tỉnh Yên Bái luôn đoàn kết, đồng lòng cùng với quân và dân cả nước viết nên những trang sử hào hùng của dân tộc Việt Nam. Trên địa bàn tỉnh có nhiều di tích lịch sử, là những chứng tích oanh liệt về những chiến thắng vẻ vang của dân tộc, những cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, những nét đẹp văn hóa, con người Yên Bái, cũng như những thành tựu to lớn trong công cuộc xây dựng, phát triển tỉnh Yên Bái. Đó là: Địa danh Chiến khu Vần - nơi có vai trò quyết định trong việc chuẩn bị lực lượng giành chính quyền hai tỉnh Yên Bái - Phú Thọ trong Cách mạng Tháng Tám; khu di tích Căng và Đồn Nghĩa Lộ đã trở thành tượng đài của chiến thắng Tây Bắc; đèo Lũng Lô, bến Âu Lâu lịch sử đã đi vào huyền thoại trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp; hồ và thủy điện Thác Bà - cánh chim đầu đàn của ngành thủy điện Việt Nam với diện tích trên 23.000 ha và trên 1.300 đảo được ví như vịnh Hạ Long trên núi; danh thắng quốc gia đặc biệt ruộng bậc thang Mù Cang Chải là kết tinh của quá trình lao động sáng tạo, chinh phục thiên nhiên của đồng bào Mông; nghệ thuật
PHÁT BIỂU CHÀO MỪNG HỘI THẢO KHOA HỌC 15 Xòe Thái mê đắm lòng người đã được UNESCO vinh danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, v.v.. Thay mặt lãnh đạo, nhân dân tỉnh Yên Bái, trân trọng kính mời các quý vị đại biểu, khách quý sau Hội thảo hãy dành thời gian lưu lại để đi thăm, tìm hiểu và trải nghiệm về những địa danh gắn liền với chiến thắng Tây Bắc; về truyền thống, văn hóa, lịch sử, những nét đẹp của mảnh đất và con người Yên Bái anh hùng, bất khuất trong đấu tranh bảo vệ Tổ quốc và nay đang đoàn kết, quyết tâm, xây dựng Yên Bái theo hướng “Xanh, hài hòa, bản sắc và hạnh phúc”. Kính thưa các đồng chí! Đảng bộ, chính quyền, lực lượng vũ trang và nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái luôn trân trọng, ghi nhớ công ơn các anh hùng liệt sĩ, chiến sĩ lực lượng vũ trang đã không tiếc xương máu, anh dũng chiến đấu, hy sinh góp phần làm nên chiến thắng lịch sử Tây Bắc năm 1952 nói riêng và trong suốt sự nghiệp đấu tranh bảo vệ Tổ quốc nói chung. Hội thảo là dịp để chúng ta hiểu rõ hơn về tầm vóc, ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của chiến thắng Tây Bắc năm 1952; tự hào về Đảng quang vinh, Bác Hồ vĩ đại; tự hào về lịch sử vẻ vang và những thành tựu to lớn mà Đảng bộ và nhân dân các dân tộc Tây Bắc đã đạt được. Đây cũng là dịp để củng cố, bồi đắp thêm về lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc; giáo dục truyền thống, chủ nghĩa anh hùng cách mạng, tinh thần đoàn kết, ý chí tự lực tự cường và khát vọng cống hiến cho thế hệ trẻ cả nước nói chung, trong đó có tỉnh Yên Bái; càng thêm tin tưởng sự lãnh đạo của Đảng, thắng lợi của sự nghiệp đổi mới đất nước, góp phần tiếp thêm sức mạnh, nghị lực và quyết tâm phấn đấu cho mục tiêu xây dựng, phát triển quê hương, đất nước ngày càng phồn vinh hạnh phúc. Chúng tôi tin tưởng rằng, với sự quan tâm chỉ đạo, động viên của các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, sự tham gia nhiệt huyết, trách nhiệm của các nhân chứng lịch sử, nhà khoa học trong và ngoài quân đội, cuộc Hội thảo khoa học hôm nay sẽ thành công tốt đẹp và có sức lan tỏa sâu rộng, theo đúng mục đích, yêu cầu đề ra.
16 CHIẾN THẮNG TÂY BẮC 1952 - TẦM VÓC LỊCH SỬ VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM Trong quá trình phối hợp đăng cai tổ chức Hội thảo, mặc dù đã có nhiều cố gắng, nỗ lực, song do điều kiện cơ sở vật chất của Yên Bái còn nhiều khó khăn nên không tránh khỏi những khiếm khuyết, bất tiện, rất mong các đồng chí thông cảm và chia sẻ. Một lần nữa, kính chúc quý vị đại biểu, khách quý cùng toàn thể các đồng chí sức khỏe và hạnh phúc; chúc Hội thảo thành công tốt đẹp! Xin trân trọng cảm ơn!
BÁO CÁO ĐỀ DẪN HỘI THẢO KHOA HỌC Trung tướng TRỊNH VĂN QUYẾT* Kính thưa các đồng chí! Cách đây 70 năm, vào Thu - Đông năm 1952, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt, tài tình của Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, trực tiếp là Tổng Quân ủy và Bộ Quốc phòng - Tổng Tư lệnh, quân và dân ta đã làm nên chiến thắng Tây Bắc, góp phần làm thay đổi cục diện chiến trường, tạo đà để đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược đi đến thành công. Từ sau thắng lợi của Chiến dịch Hòa Bình, Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sớm nhận thấy: Tây Bắc vừa là địa bàn chiến lược quan trọng, vừa là hướng tiến công phù hợp với sở trường tác chiến rừng núi của quân đội ta, nhưng lực lượng địch mỏng, bố phòng thiếu chắc chắn; làm chủ được vùng Tây Bắc không những bảo vệ vững chắc An toàn khu Trung ương, tạo thế liên hoàn nối Việt Bắc với Liên khu 3, Liên khu 4, mà còn có điều kiện thuận lợi trong củng cố, phát triển liên minh chiến đấu Việt - Lào cùng chống kẻ thù chung. Căn cứ vào thực tiễn chiến trường, tương quan giữa ta và địch, đầu tháng 9/1952, Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh quyết định mở chiến dịch tiến công lên Tây Bắc. Trực tiếp tham gia chiến dịch có 3 đại đoàn bộ binh: 308, 312, 316; Tiểu đoàn bộ binh 910; 6 đại đội sơn pháo 75 mm; 3 đại đội súng cối 120 mm; Trung đoàn công binh 151 và 11 đại đội bộ đội địa phương cùng lực lượng du kích các tỉnh Yên Bái, Lai Châu, Sơn La, _____________ * Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Hội thảo.
18 CHIẾN THẮNG TÂY BẮC 1952 - TẦM VÓC LỊCH SỬ VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM Lào Cai1. Ngoài ra, có khoảng 35.000 thanh niên xung phong, dân công2 được huy động làm nhiệm vụ sửa đường, vận chuyển lương thực, thực phẩm, vũ khí, dụng cụ y tế và thuốc men từ hậu phương ra tiền tuyến, cùng sự đóng góp sức người, sức của của đồng bào các dân tộc Tây Bắc. Chiến dịch Tây Bắc được thực hiện trong một thế trận chung, có sự phối hợp chặt chẽ với các chiến trường cả nước, từ Bắc Bộ đến Trung Bộ và Nam Bộ, từ nông thôn đến thành thị và từ đồng bằng đến miền núi. Nhờ chuẩn bị chu đáo, sau gần hai tháng tiến hành chiến dịch (14/10 - 10/12/1952), với ba đợt tiến công, quân và dân ta đã tiêu diệt và bắt hơn 6.000 tên địch, giải phóng gần 30.000 km2 với 250.000 dân3, đập tan âm mưu chiếm đóng và lập “xứ Thái tự trị” trên địa bàn Tây Bắc của thực dân Pháp, hoàn thành cơ bản các mục tiêu của chiến dịch đề ra. Chiến thắng Tây Bắc là một trong những sự kiện lịch sử quan trọng, khẳng định tính đúng đắn trong lãnh đạo, chỉ đạo kháng chiến của Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, là cơ sở để Đảng ta tiếp tục đề ra những chủ trương chiến lược, đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của dân tộc ta ngày càng phát triển và đi đến thành công. Kỷ niệm 70 năm chiến thắng Tây Bắc (1952-2022), Ban Bí thư Trung ương Đảng giao Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương, Tỉnh ủy Yên Bái tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề: “Chiến thắng Tây Bắc 1952 - Tầm vóc lịch sử và bài học kinh nghiệm”, Ban Tổ chức đã nhận được hơn 90 bài tham luận khoa học của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng; các cơ quan Trung ương, các địa phương; các đồng chí tướng lĩnh, sĩ quan, các nhà khoa học trong và ngoài quân đội. Các tham luận đã đề cập một cách tương đối toàn diện, sâu sắc những vấn đề cơ bản mà Hội thảo đặt ra. Hội thảo hôm nay, Ban Chỉ đạo Hội thảo mong muốn các đại biểu, các nhà khoa học, nhân chứng lịch sử, với quan điểm, phương pháp khách quan, _____________ 1. Xem Viện Lịch sử quân sự Việt Nam: Chiến dịch tiến công Tây Bắc (Thu - Đông 1952), Hà Nội, 1992, tr.14. 2. Xem Chiến thắng Tây Bắc 1952 - Tầm nhìn chiến lược của Đảng và bài học lịch sử, Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2012, tr.59. 3. Xem Từ điển bách khoa quân sự Việt Nam, Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2004, tr.195-196.