Facebook: lòng tin và sự phát triển
Với Facebook, Zukerberg đã thay đổi cả thế giới. Liệu
tương lai của Facebook cần thêm những gì để người ta tiếp
tục đặt niềm tin vào Mark Zurkerberg và mạng xã hội lớn
nhất hiện nay này?
Facebook cần phải bước những bước thật thận trọng
Phát triển nhanh cầnsự thận trọng
Có những khi, người sáng lập Facebook Mark Zukerberg
chỉ muốn kéo chiếc mũ trùm đầu lên và giấu mình đi. Ngay
cả khi ở trụ sở Facebook, Zukerberg cũng thường xuyên bị
săn đuổi phỏng vấn; và khi nói về Top 400 doanh nghiệp
của The FORBES, Zukerberg rụt rè trả lời "Nếu có thể, tôi
ước tôi không ở trong danh sách đó".
Bạn chỉ có thể tưởng tượng anh ấy đã hoảng sợ ra sao khi
The Social Network - câu chuyện đầy u ám về quá trình
sáng lập Facebook do Sony sản xuất - được trình chiếu trên
hàng ngàn màn ảnh nhỏ khắp nước Mỹ. Bộ phim xây dựng
Zukerberg như một "ông lớn" đầy ám ảnh, người đã chọn
công ty và sự nghiệp thay vì bạn bè mình. Nhà sản xuất
phim Scott Rudin nói rằng ông đã bị giá trị của "câu
chuyện của sự trải nghiệm và trưởng thành" lôi cuốn. Còn
Zukerberg gọi nó là "chuyện vớ vẩn", và ước sao bộ phim
không bao giờ được ra mắt trong suốt cuộc đời mình (mặc
dù anh không nghĩ đến chuyện khởi kiện nó). Zukerberg từ
chối bình luận về chuyện này với FORBES.
Nhưng Zukerberg phải lo ngại về nhiều thứ khác hơn là
Hollywood. Một cuộc thăm dò dư luận do Zogby
International thực hiện cho thấy 63% người Mỹ không đủ
tin tưởng để đưa thông tin cá nhân của mình lên Facebook;
dù 90% số người được hỏi là thành viên của mạng xã hội
này. Làm thế nào để vượt qua nghịch lý đó là vấn đề khiến
Zukerberg bận tâm nhất hiện nay, khi mà các nhà hoạt động
xã hội và lập pháp - những người đang theo dõi sát sao
công ty của anh - luôn đòi hỏi những sự cải cách có thể làm
Facebook đi sai hướng.
Họ cần phải bước những bước thật thận trọng. 26 tuổi,
Zukerberg đã xây dựng được một tập đoàn truyền thông
tiềm năng và hứa hẹn nhất kể từ thời đại của Bell System.
Hệ thống mạng xã hội của anh là nơi 500 nghìn khách hàng
chơi đánh trận với các xác ướp và thây ma trên videogame,
thông báo những sự chào đời và ra đi vĩnh viễn, trao đổi
hình ảnh, nối lại liên lạc với những người bạn "thanh mai
trúc mã" từ ngày nhỏ với 30 tỷ lượt truy cập trong 1 tháng,
tần số này gấp 3 lần cùng kỳ năm ngoái. Một người phụ nữ
ở Maryland coi Facebook quan trọng đến mức cô quyết
định khởi kiện công ty do đã chặn quyền truy cập: vi phạm
hợp đồng, xâm phạm quyền công dân và xúc phạm những
người Mỹ khuyết tật (cô tuyên bố mình mắc chứng rối loạn
lưỡng cực). Công ty của Zukerberg sẽ thu về lợi nhuận 2 tỷ
USD trong năm nay - con số đó năm 2008 chỉ là 300 triệu.
Và có phải, chính bạn cũng đang sử dụng Facebook không?
Giữa cuộc đại suy thoái kinh tế tồi tệ, Zukerberg đã thành
công trong việc xây dựng một tài sản khổng lồ cho mình và
cho hàng ngàn người khác, có thể lên tới 35 triệu USD kể
từ ngày khởi nghiệp năm 2004. Năm nay Zukerberg xếp
thứ 35 trong top The FORBES 400, với tổng trị giá tài sản
6.9 tỷ USD. Cộng sự trước kia Dustin Moskovitz, 26 tuổi,
và Eduardo Saverin, 28, cũng có tên trong danh sách. Rất
nhiều những nhà đầu tư khác đã kiếm được tổng cộng 150
triệu USD trong năm 2010- số liệu công ty môi giới đầu tư
SecondMarket cung cấp. Facebook hiện tạo việc làm cho
1700 nhân viên.
Tuy vậy, cuộc thăm dò của Zogby cho thấy 63% người Mỹ
không biết gì về Zukerberg để có thể đưa ra đánh giá xác
thực về anh. Bố là nha sĩ và mẹ là bác sĩ tâm lý, anh lớn lên
tại Dobb, cách New York 40 phút chạy xe về phía bắc. Là
một chuyên gia lập trình từng học trường Havard. Năm 19
tuổi viết Facebook phiên bản đầu tiên trong phòng ký túc
xá, nhằm giúp các sinh viên trong trường trao đổi, liên lạc
với nhau bằng tên thật - một ý tưởng đột phá trong thời kỳ
đó, khi mà tất cả mọi người đều ẩn danh trên Internet. Chỉ
trong 1 năm, dự án phát triển tới nhiều trường đại học trên
khắp nước Mỹ, và Zukerberg âm thầm chuyển tới Thung
lũng Silicon để tìm kiếm tài năng và nguồn tài trợ để mở
rộng công ty của mình. Dịch vụ bắt đầu phục vụ đại trà -
chỉ cần người dùng có địa chỉ email vào năm 2006.
Con đường sự nghiệp đương nhiên nhiều gập ghềnh, trở
ngại. Zukerberg đã từng phải tham gia tranh chấp vị trí
sáng lập Facebook với trị giá 65 triệu USD năm 2008.
Tháng Sáu, một nhà đầu tư Internet trước kia đã từng thuê
Zukerberg làm một số công việc lập trình tuyên bố sở hữu
84% cổ phần của Facebook. Công ty gọi vụ kiện này "thật
sự là phù phiếm".
Cần sự ủng hộ từ các nhà lập pháp và các nhà hoạt
động xã hội
Có thể dễ dàng nhận thấy vì sao người ta muốn có cổ phần,
đó là bởi quỹ đạo tuyệt vời mà công ty đang có. Ba năm
trước, trong nỗ lực phát triển một tính năng mới để thu hút
thêm nhiều khách hàng cho Facebook (và để chăm sóc chu
đáo hơn cho 24 nghìn thành viên đang sử dụng), Zukerberg
cho phép các lập trình viên ngoài công ty truy cập mã phần
mềm Facebook. Chỉ trong vài tuần, họ đã đóng góp thêm