Gầy - Măng cầy, mạy thóc (Tày, Nùng)

Chia sẻ: Nguyen Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

120
lượt xem 18
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Công dụng: Thân dầy, cứng nhưng ít được dùng làm nhà vì không thật thẳng và to. Có thể dùng làm nguyên liệu trong công nghiệp giấy, ván ép... Thường trồng để lấy măng, vì măng to, nhiều, ăn ngon, nhưng phải ăn hoặc chế biến ngay, vì măng dễ chuyển mầu nâu và để lâu có vị hơi đắng. Bình quân mỗi chiếc măng gầy nặng 1,5kg (măng to có trọng lượng 2,8kg), tỷ lệ sử dụng của măng gầy cao, đạt 71-85%. Măng có thể ăn tươi, làm măng chua hoặc phơi khô làm măng lưỡi lợn. Ở...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Gầy - Măng cầy, mạy thóc (Tày, Nùng)

Gầy Măng cầy, mạy thóc (Tày, Nùng) Công dụng: Thân dầy, cứng nhưng ít được dùng làm nhà vì không thật thẳng và to. Có thể dùng làm nguyên liệu trong công nghiệp giấy, ván ép... Thường trồng để lấy măng, vì măng to, nhiều, ăn ngon, nhưng phải ăn hoặc chế biến ngay, vì măng dễ chuyển mầu nâu và để lâu có vị hơi đắng. Bình quân mỗi chiếc măng gầy nặng 1,5kg (măng to có trọng lượng 2,8kg), tỷ lệ sử dụng của măng gầy cao, đạt 71-85%. Măng có thể ăn tươi, làm măng chua hoặc phơi khô làm măng lưỡi lợn. Ở Thái Lan, măng gầy được xuất khẩu nhiều. Trung bình trong 100g măng gầy (phần ăn được) chứa 92g nước; 1,1g protein; 0,3g chất béo; 1,8g hydratcarbon; 1,8g cellulose và 0,6g tro (Tài liệu
của Thái Lan). Theo phân tích, măng gầy của Việt Nam cũng cho kết quả tương tự: 91 ,99% nước; 1,92% protein; 2,13% đường tổng; 3,03% glucid; 0,65% cellulose và 0,17% lipid (Nguyễn Danh Minh, 2005). Hình thái: Thân ngầm dạng củ, thân khí sinh mọc thành cụm thưa; thân thẳng cao 13-16m hay hơn, đường kính 10-15cm, chiều dài lóng 30-50cm, vách dầy 20 - 25mm. Thân lúc non có nhiều lông hung xám tro hay hung vàng, ở trên và dưới vòng mo có vòng lông trắng mịn. Đốt thân hơi phình, những đốt gần gốc có nhiều rễ. Lóng thân có vệt dọc, nhìn có cảm giác khô, rắn chắc. Mắt cành to. Cây phân cành cao, từ nửa thân phía trên trở lên; 1-4 cành lớn; gốc các cành lớn (đùi gà) có khả năng ra rễ ngay khi còn ở trên thân. Một số mắt của các lóng phía dưới có thể mọc ra các cành nhỏ, rất đặc trưng để nhận biết loài này. Bẹ mo hình chuông, đỉnh hơi lõm, kích thước 40-60 x 20-35cm; mặt lưng thường có vết vằn đen và có lông mầu hung. Phiến mo lớn hình mũi
giáo, kích thước 10-30 x 8-10cm, thường lật lại, hai mép quăn vào trong, đầu vút nhọn. Tai mo nhỏ, có lông; lưỡi mo là đường gờ xẻ, nhiều lông sớm rụng. Lá có 2 loại, loại to kích thước 20-30 x 2,5-5cm, chất lá mềm, thuôn, đầu vút nhọn, gốc tù hơi tròn, loại lá nhỏ ở dưới chỉ rộng 2-3cm. Cụm hoa đầu cành, mỗi đốt cành có 2-3 cành hoa; cành hoa dài, mỗi đốt có 1-3 bông nhỏ. Bông nhỏ màu xanh vàng, hình bầu dục dẹp, mỗi bông nhỏ có nhiều hoa. Phân bố: - Việt Nam: Gầy thường được trồng ở vùng trung Tâm Bắc Bộ và Trung Bộ. Gặp nhiều ở Phú Thọ (huyện Đoan Hùng), Tuyên Quang (huyện Chiêm Hoá và Na Hang) vả rải rác ở Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế. Cũng có thể gặp gầy phân bố rải rác ở vùng Tây Bắc Việt Nam. - Thếgiới: Loài Dendrocalamus brandisii có nguồn gốc từ miền Bắc Ấn Độ, đến Myanmar, Bắc Thái Lan, Đông Dương, miền Nam Trung Quốc (tỉnh Vân Nam) và đảo Andaman. Đặc điểm sinh học:
Cây mọc ở nơi khí hậu nhiệt đới gió mùa, địa hình đồi núi thấp có độ cao so với mặt biển 100-500m. Tập trung ở độ cao 200-300 m. Cây có thế trồng trên nhiều loại đất, đất bồi tụ ven sông suối và đất feralite vàng hay đỏ vàng ven chân núi, phát triển trên phiến thạch hoặc sa thạch là thích hợp nhất với gầy. Cũng gặp gầy mọc trên các loại đất ven chân núi đá vôi và trên đất sét. Cây không chịu được ngập nước, nên phải trồng gầy trên các chân núi thoát nước, không bị lũ ngập hàng năm. Gầy thường được trồng phân tán từng khóm hoặc từng đám vài ba khóm ở chân đồi, xung quanh vườn. Khi còn nhỏ dưới 1 m, cần che bóng nhẹ 25-30%. Trên 1 m, cây yêu cầu ánh sáng toàn bộ. Măng bắt đầu nhú lên từ đầu mùa mưa (tháng 5-6), ở vùng Trung du Bắc Bộ. Từ lúc đó đến khi phát triển đạt chiều cao tối đa chỉ khoảng 4-6 tháng. Sau đó cây mới phát triển cành lá. Cây trưởng thành khai thác được khi đạt 3-4 tuổi. Bình thường mỗi bụi măng gầy đẻ 3-5 măng trong năm. Ở Việt Nam rất ít gặp gầy ra hoa lẻ tẻ chưa thấy ra hoa hàng loạt, chính vì vậy nên chưa giám định được tên chính xác của loài. Theo tài liệu
của Ấn Độ, chu kỳ khuy của gầy khoảng 45-50 năm. Mùa măng từ tháng 6 đến tháng 9.