Gây mê hồi sức mổ phình động mạch chủ ngực

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> GÂY MÊ HỒI SỨC MỔ PHÌNH ĐỘNG MẠCH CHỦ NGỰC<br /> Phạm Thị Lệ Xuân*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn ñề và mục tiêu nghiên cứu: Phẫu thuật ñiều trị phình ñộng mạch chủ ngực là một phẫu thuật nặng<br /> nề gây thay ñổi lớn về huyết ñộng, chuyển hóa của bệnh nhân.Việc ñánh giá trước mổ, kỹ thuật gây mê, tuần hoàn<br /> ngoài cơ thể và các kỹ thuật phẫu thuật chuyên biệt góp phần quan trọng trong sự cải thiện dự hậu của bệnh nhân<br /> Phương pháp: Hồi cứu các trường hợp gây mê và tuần hoàn ngoài cơ thể có hạ thân nhiệt, tưới máu não và<br /> ngưng tuần hoàn bán phần trong mổ phình ñộng mạch chủ ngực ñoạn lên và quai trong 2 năm (2008 ñến 2009)<br /> tại bệnh viện Chợ Rẫy. Ghi nhận thời gian ngưng tuần hoàn, nhiệt ñộ, các biến chứng, tỷ lệ tử vong.<br /> Kết quả: Tổng số trong lô nghiên cứu là 68 bệnh nhân, bao gồm 48 nam và 20 nữ, ñộ tuổi trung bình là<br /> 53,22±.26,45. Có 04 trường hợp do chấn thương, các trường hợp còn lại là do bệnh lý xơ vữa mạch máu, cao<br /> huyết áp không ổn ñịnh. Đa số bệnh nhân (88%) có ASA 2-3, có bệnh lý ñi kèm trước mổ (tim mạch, tiểu ñường,<br /> hô hấp, thần kinh). Mức hạ thân nhiệt thấp nhất là 20oC, bảo vệ não bằng phương pháp bơm máu nuôi não thuận<br /> chiều chọn lọc. Các biến chứng gồm có tim mạch (suy bơm, cung lượng tim thấp, bệnh mạch vành: 7,3%) chảy<br /> máu sau mổ 4,4%, tăng creatinine máu và suy thận 11,7%, thần kinh7,3%, hô hấp 4,4%, nhiễm trùng 5%. Tử<br /> vong 7,3%.<br /> Kết luận: Kỹ thuật gây mê và tuần hoàn nhân tạo nhằm bảo vệ não và bảo vệ các tạng phối hợp với áp dụng<br /> kỹ thuật phẫu thuật chuyên biệt sẽ ñem lại kết quả phẫu thuật vùng quai ĐMC ngày càng tốt hơn. Kết quả ban<br /> ñầu không có nhiều khác biệt so với nghiên cứu của các nước, song cần một nghiên cứu tiền cứu với số lượng<br /> bệnh nhân lớn hơn và theo dõi lâu dài.<br /> Từ khóa: Phình quai ñộng mạch chủ, bảo vệ não, hạ thân nhiệt, tưới máu não.<br /> <br /> SUMMARY<br /> ANESTHESIA FOR THORACIC AORTIC ANEURYSM SURGERY<br /> Pham Thi Le Xuan * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 14 - Supplement of No 2 - 2010: 243 - 248<br /> Background: Surgery for thoracic aortic aneurysm is a severe operation, which causes important changes in<br /> hemodynamic and metabolism of patient. Preoperative evaluation, anesthetic, cardiopulmonary bypass and<br /> surgery specific techniques are important in improving patient’s outcome.<br /> Methods: A retrospective study was performed over all cases under general anaesthesia and<br /> cardiopulmonary bypass with hypothermia, cerebral perfusion and subtotal circulatory arrest for thoracic aortic<br /> aneurysm surgical procedure during 2 years (2008 to 2009) at Chợ Rẫy Hospital. Circulatory arrest time,<br /> temperature, complications and mortality rate were recorded.<br /> Result: There were 68 patients (48 males, 20 females) with mean age of 53.22±.26.45 years. Four cases had<br /> aortic aneurysm after trauma, 64 cases suffered aortic aneurysm due to atherosclerosis and bad control<br /> hypertention. Most of patients (88%) were ASA 2-3, having cardiac, respiratory, neurological, diabetic diseases.<br /> The lowest blood temperature was 20oC, cerebral protection by selective antegrade perfusion. Complications<br /> included cardiac problems (heart failure, low cardiac output, coronary deseases), bleeding (4.4%), high<br /> creatinine level and kidney failure 11.7%, neorological 7.3%, respiratory 4.4%, infectious 5%. Mortality rate:<br /> 7.3%.<br /> Conclusion: Anesthetic, cardiopulmonary bypass, surgical specific technique (hypothermia, antegrade<br /> cerebral perfusion) protecting the brain and other organs were important for arch aortic operated patient’s<br /> outcome. The early results are not different with other studies but a prospective study with a bigger sample and a<br /> longer follow- up will get more convincible results.<br /> Keywords: Thoracic aortic aneurysm, cerebral protection, hypothermia, cerebral perfusion.<br /> * Khoa Phẫu Thuật Gây Mê Hồi Sức, BV Chợ Rẫy<br /> <br /> Tác giả liên hệ: ThS.BS. Phạm Thị Lệ Xuân.<br /> <br /> DĐ: 0902880879. Email: phamthilexuan@yahoo.com.<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010<br /> <br /> 243<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Phình ñộng mạch chủ ngực là bênh lý nặng nề, diễn tiến tự nhiên là vỡ, gây tử vong. Ở nước ta,<br /> hiện nay phương pháp ñiều trị chính là phẫu thuật thay ñoạn phình, ñây là một phẫu thuật nặng nề gây<br /> thay ñổi lớn về huyết ñộng, chuyển hóa của bệnh nhân.Đánh giá trước mổ, phương pháp gây mê và<br /> theo dõi bệnh nhân cũng như áp dụng các kỹ thuật phẫu thuật chuyên biệt góp phần quan trọng trong<br /> sự cải thiện dự hậu của bệnh nhân<br /> <br /> PHƯƠNG PHÁP<br /> Hồi cứu các trường hợp gây mê hồi sức mổ phình ĐMC ngực (kể cả bóc tách) tại bệnh viện<br /> Chợ Rẫy có hạ thân nhiệt và sử dụng máy tim phổi nhân tạo. Nghiên cứu tập trung vào các trường<br /> hợp phình ĐMC ngực ñoạn lên và ñoạn quai, trong 2 năm 2008 và 2009, tổng kết và ñánh giá kết<br /> quả gây mê, tuần hoàn ngoài cơ thể, bảo vệ não và bảo vệ các tạng trong quá trình phẫu thuật.<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> Từ tháng 02-2008 ñến tháng 12-2009, số bệnh nhân ñược mổ phình ĐMC ngực ñoạn quai và<br /> ñoạn lên là 68,nhỏ tuổi nhất là 20 tuổi, lớn tuổi nhất là 79 tuổi. Tỷ lệ nam/nữ: 48/20. Có 8 bệnh nhân<br /> có ASA I (12%), 46 bệnh nhân có ASA II (67%) và 14 bệnh nhân ASA III (21%).<br /> <br /> Phân loại bệnh nhân theo nhóm tuổi<br /> Nhóm từ 20-30 tuổi: 2 bệnh nhân, nhóm từ 30-40 tuổi: 7 bệnh nhân, nhóm từ 40-50 tuổi: 12 bệnh<br /> nhân, nhóm từ 50-60 tuổi: 12 bệnh nhân, nhóm từ 60-70 tuổi: 18 bệnh nhân, nhóm từ 70-80 tuổi: 17<br /> bệnh nhân.<br /> phân loại BN theo nhóm tuổi<br /> 18<br /> 16<br /> 14<br /> 12<br /> 10<br /> 8<br /> 6<br /> 4<br /> 2<br /> 0<br /> 20-30<br /> <br /> 30-40<br /> <br /> 40-50<br /> <br /> 50-60<br /> <br /> 60-70<br /> <br /> 70-80<br /> <br /> Bệnh lý ñi kèm<br /> Nhóm bệnh nhân trẻ nhất (từ 20-30 tuổi) không có bệnh lý ñi kèm, nguyên nhân gây phình là do<br /> chấn thương. Bệnh lý ñi kèm thường gặp nhất (theo thứ tự) là cao huyết áp, xơ vữa mạch máu, tiểu<br /> ñường, bệnh mạch vành, bệnh lý van tim ñi kèm, suy thận, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính.<br /> <br /> Thay ñổi của huyết áp trung bình qua các giai ñoạn<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010<br /> <br /> 244<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Thay ñổi HA trung bình qua các thời ñiểm<br /> 100<br /> 80<br /> 60<br /> 40<br /> 20<br /> 0<br /> To<br /> <br /> T1<br /> <br /> T2<br /> <br /> T3<br /> <br /> T4<br /> <br /> T5<br /> <br /> T0: Trước khi gây mê; T1: Khi khởi mê; T2: Khi mở ngực; T3: Khi ñặt các ống thông ; T4 : Khi tưới<br /> máu não; T5: Khi cầm máu, ñóng ngực<br /> Thời gian (phút)<br /> Khởi mê<br /> Từ rạch da ñến chạy máy<br /> tim phổi<br /> Thời gian chạy máy tim<br /> phổi<br /> Thời gian kẹp ĐMC<br /> Thời gian ngưng tưới máu<br /> ñầu dưới<br /> Thời gian cầm máu, ñóng<br /> ngực<br /> Tổng thời gian gây mê<br /> <br /> Giá trị trung Trị số cao Trị số thấp<br /> bình<br /> nhất<br /> nhất<br /> 25<br /> 70<br /> 15<br /> 50<br /> <br /> 80<br /> <br /> 30<br /> <br /> 207<br /> <br /> 378<br /> <br /> 140<br /> <br /> 152<br /> <br /> 300<br /> <br /> 86<br /> <br /> 50<br /> <br /> 76<br /> <br /> 24<br /> <br /> 50<br /> <br /> 120<br /> <br /> 43<br /> <br /> 332<br /> <br /> 620<br /> <br /> 228<br /> o<br /> <br /> Nhiệt ñộ trung bình trong phẫu thuật là 25 C, theo dõi qua 2 cáp ño nhiệt ñộ ñặt tại thực quản và<br /> trực tràng, nhiệt ñộ cao nhất là 32 oC, thấp nhất là 20 oC, áp lực trung bình ñược duy trì ñể tưới máu<br /> não và các cơ quan là từ 60-70mmHg, lưu lượng máu bơm nuôi não thuận chiều trong khi hạ thân<br /> nhiệt từ 10-20ml/kg, Hct duy trì trong khi hạ thân nhiệt dao ñộng từ 20-25%.<br /> Giai ñoạn sau mổ: Thời gian thở máy sau mổ trung bình là 24 giờ, trường hợp thở máy lâu nhất là<br /> 21ngày.<br /> Các biến chứng thường gặp nhất là tim mạch (suy bơm, cung lượng tim thấp), có 5 trường hợp<br /> (7,3 %), ñây là nguyên nhân chính gây tử vong cho bệnh nhân. Biến chứng chảy máu sau mổ phải mở<br /> ngực lại ñể cầm máu là 3 (4,4%) trường hợp.Có 8 trường hợp (11,7%) tăng creatinine máu trong ñó<br /> có 5 trường hợp (7,3%) phải chạy thận. Biến chứng thần kinh 5 trường hợp (7,3%) từ chậm tỉnh (3<br /> trường hợp) ñến hôn mê sâu (2 trường hợp), suy hô hấp 2 trường hợp, nhiễm trùng vết mổ 4(5,8%)<br /> trường hợp. Tử vong là 6 (8,8%) trường hợp.<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Chẩn ñoán và chuẩn bị trước mổ<br /> - Khai thác bệnh sử, khám lâm sàng và xét nghiệm thường quy rất quan trọng nhằm phát hiện ra<br /> những vấn ñề nội khoa thường gặp ở các bệnh nhân phình ĐMC. Điều này có thể ảnh hưởng ñến<br /> hướng ñiều trị phẫu thuật, cho phép dự ñoán và phòng ngừa những biến chứng trong và sau mổ(4).<br /> Những bệnh lý nội khoa lưu ý:<br /> <br /> Bệnh lý tim mạch<br /> Thường gặp ñi kèm trong tổn thương phình ĐMC, và là nguyên nhân hàng ñầu gây tử vong(5) Các<br /> bệnh nhân ñược làm siêu âm tim nhắm ñánh giá chức năng thất trái và tình trạng các van tim. Bệnh<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010<br /> <br /> 245<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> nhân phình ĐMC lên có thể phải làm phẫu thuật Bentall, cần ñược khảo sát hệ thống ĐM vành. Chụp<br /> ĐM vành cũng cần thực hiện ở các bệnh nhân trên 40 tuổi. Bệnh nhân dưới 40 tuổi nếu có tiền căn gia<br /> ñình, hút thuốc lá ñau ngực và dấu hiệu bất thường trên ECG cũng cần ñược ñánh giá ĐM vành(7).<br /> Nếu ĐM vành bình thường hay có thương tổn nhẹ không ñáng kể, tiến hành phẫu thuật phình<br /> ĐMC tránh gây quá tải cho tim.<br /> Nếu thương tổn ĐM vành ñáng kể, cân nhắc giữa phẫu thuật cầu nối chủ vành hay can thiệp nội<br /> mạch. Quyết ñịnh can thiệp nội mạch hay làm cầu nối chủ vành, thực hiện trước, sau hay ñồng thời<br /> với phẫu thuật ĐMC tùy thuộc vào tình trạng bệnh nhân và quyết ñịnh hội chẩn của các chuyên khoa:<br /> tim mạch học can thiệp, phẫu thuật tim, nội tim mạch và gây mê hồi sức (7).<br /> Tình trạng hô hấp<br /> Tình trạng suy hô hấp ñược ñánh giá dựa trên chức năng hô hấp và tiền sử bệnh.Viêm nhiễm ở<br /> phổi ñược ñiều trị tích cực trước phẫu thuật. Suy hô hấp tăng nguy cơ phẫu thuật và kéo dài thời gian<br /> hồi sức, tuy nhiên bệnh phổi mãn tính không phải chống chỉ ñịnh phẫu thuật trừ phi bệnh nhân lệ<br /> thuộc oxygen và có tình trạng ứ thán ñáng kể.<br /> Bệnh lý thần kinh<br /> Bệnh nhân có tiền căn thiếu máu não thoáng qua hay ñột quỵ , hoặc khám nghe thấy âm thổi ở<br /> ĐM cảnh cần phải ñược khảo sát hệ mạch máu ngoài sọ. Vì thuyên tắc thường bắt nguồn từ túi phình<br /> quai ĐMC, tiền căn có tổn thương não khu trú không phải chống chỉ ñịnh phẫu thuật. Chụp CT não<br /> trước mổ giúp phát hiện nhồi máu não mới hay cũ trong việc quyết ñịnh trì hoãn phẫu thuật và tiên<br /> liệu dự hậu.(7)<br /> Khai thác bệnh sử và xét nghiệm tiền phẫu giúp phát hiện những bệnh lý nội khoa khác có ảnh<br /> hưởng ñến kỹ thuật bảo vệ các tạng và tiên lượng phẫu thuật như thói quen hút thuốc lá, bệnh tiểu<br /> ñường, suy thận, suy gan…<br /> <br /> Phương pháp vô cảm và tuần hoàn ngoài cơ thể<br /> Gây mê<br /> Tiền mê: Điều chỉnh những rối loạn trước mổ; Duy trì các thuốc ñiều trị trước mổ<br /> Khởi mê: Giai ñoạn khởi mê (To) chúng tôi dùng Propofol 0,5-1mg/kg, Fentanyl 5-10µg/kg,<br /> Vecuronium. Việc khởi mê ñủ liều, chậm, không làm bệnh nhân tụt huyết áp hơn 25% giá trị bình<br /> thường, nhưng ñảm bảo ñủ ñộ mê khi ñặt nội khí quản. Chúng tôi dùng Lidocaine 0,5-1mg/kg tiêm<br /> tĩnh mạch ñể tránh ho sặc, tăng huyết áp khi ñặt nội khí quản. Barbiturate ñược khuyến cáo dùng ñể<br /> bảo vệ não song lại gây ức chế chức năng cơ tim nên ít ñược dùng khi khởi mê.<br /> Theo dõi huyết ñộng qua TM trung ương, ĐM quay phải và ĐM ñùi. Trong trường hợp bệnh<br /> nhân có chức năng co bóp cơ tim kém, hẹp nhiều nhánh mạch vành, theo dõi huyết ñộng bằng catheter<br /> Swan-Ganz. Bệnh nhân thường ñược gây tê ñặt catheter vào ñộng mạch quay bên phải trước khi khởi<br /> mê ñể theo dõi huyết áp liên tục trong quá trình khởi mê. Sau khi khởi mê mới tiến hành các ñường<br /> theo dõi xâm lấn khác. Liều fentanyl dẫn ñầu từ 5-10µg/kg giúp ổn ñịnh huyết ñộng, giảm phóng<br /> thích các catecholamines nội sinh trong quá trình ñặt catheter ñộng mạch ñùi và catheter tĩnh mạch<br /> trung tâm(4).<br /> Methylprednisolone 2g dùng khi bắt ñầu phẫu thuật và trước khi chạy máy tim phổi nhân tạo. Nếu<br /> thời gian hạ thể nhiệt ngưng tuần hoàn kéo dài hơn 30 ph, steroids ñược tiếp tục cho 48 giờ sau mổ<br /> (125 mg mỗi 6 giờ trong 24 giờ, và 125 mg mỗi 12 giờ trong 24 giờ tiếp theo), kháng sinh dự phòng<br /> 30 phút trước khi rạch da.<br /> Duy trì mê: Duy trì mê bằng Sevoflurane, fentanyl 2-4µg/kg/giờ, hoặc sufentanyl 0,5µg/kg/giờ<br /> Vecuronium giai ñoạn trước tuần hoàn ngoài cơ thể. Trong giai ñoạn tuần hoàn ngoài cơ thể, thay<br /> Sevoflurane bằng Propofol 20-25mg/giờ.<br /> Theo dõi nhiệt ñộ thực quản, nhiệt ñộ trực tràng, lượng nước tiểu mỗi giờ.<br /> Giai ñoạn trước khi chạy máy tim phổi nhân tạo: các thì quan trọng là rạch da, cưa xương ức (T1)<br /> và phẫu tích trên thành ĐMC, ñặt các ống thông với các ñộng mạch: ñộng mạch cảnh (hoặc thân tay<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010<br /> <br /> 246<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> ñầu), ñộng mạch ñùi (T2) ñể chuẩn bị chạy máy. Nhận xét: tại các giai ñoạn T1, T2 huyết áp trung<br /> bình có tăng nhẹ nhưng không ñáng kể, giữ ñược áp lực tưới máu các cơ quan.<br /> Tuần hoàn ngoài cơ thể<br /> Thiết lập hệ thống tim phổi nhân tạo (TPNT) hay tuần hoàn ngoài cơ thể (THNCT) bao gồm hệ<br /> thống ống ĐM, ống TM, bình chứa máu, bộ trao ñổi oxy dạng màng, bộ 0phận trao ñổi nhiệt, máy<br /> bơm, bộ phận lọc, các ống thông vào ĐM và TM, bộ phận truyền dung dịch liệt tim, hệ thống ống hút.<br /> Bảo vệ cơ tim với dung dịch liệt tim có chất ñệm máu và làm lạnh tại chỗ.<br /> Hạ thân nhiệt: Bảo vệ não dựa trên hạ thể nhiệt ngưng tuần hoàn toàn thân, kết hợp với tưới máu<br /> não chọn lọc thuận chiều.<br /> Các nghiên cứu cho thấy ở thân nhiệt bình thường, thời gian não chịu ñựng ñược thiếu máu là 5<br /> phút. Thời gian ngừng tuần hoàn an toàn không gây tổn thương não không quá 25 phút ở 18oC và 38<br /> phút ở 13oC. Hoạt ñộng ñiện não ngưng ở 12,5oC song ở 18oC, 40% bệnh nhân còn có họat ñộng ñiện<br /> não(7).<br /> Trong nhóm bệnh nhân ñược khảo sát, nhiệt ñộ trung bình khi ngưng tuần hoàn và tưới máu<br /> não là 25oC, nhiệt ñộ thấp nhất là 20oC. Hạ nhiệt sâu (20oC) khi bệnh nhân lớn tuổi, có sẵn bệnh<br /> lý tim, thận, tổn thương phức tạp, ñặc biệt khi có bóc tách ĐMC. Hạ thân nhiệt vừa phải ở 32oC<br /> khi tổn thương khu trú ở ñoạn lên, không cần ngừng tuần hoàn. Áp lực tưới máu não giai ñoạn<br /> này (T4) ñược duy trì từ 60-80mmHg, lưu lượng tưới máu từ 10-20ml/kg/phút, thời gian tưới máu<br /> não trung bình là 50 phút. Có nhiều công trình nghiên cứu về phương pháp này. Frist và cộng sự<br /> (cs) tưới máu chọn lọc ñơn thuần thân tay ñầu(2) Bachet và cs cũng dùng 2 bơm cùng 2 trao ñổi<br /> nhiệt ñể tưới máu não qua thân tay ñầu và ĐM cảnh trái với máu ở nhiệt ñộ 6 và 10oC, truyền lưu<br /> lượng thấp, phần cơ thể còn lại truyền máu 28oC.(1) Kazui và cs gần ñây báo cáo kết quả phẫu<br /> thuật 50 bn thay quai ĐMC do xơ mỡ, áp dụng tưới máu não thuận chiều. Tử vong phẫu thuật<br /> 2%. Biến chứng thần kinh 4% tạm thời và vĩnh viễn. Thời gian tưới máu não trung bình 78<br /> phút(3).<br /> Dịch và máu truyền trong mổ<br /> Do ñặc ñiểm bệnh lý (mạch máu lớn), ñặc ñiểm của phương pháp ñiều trị (phẫu thuật có hạ thân<br /> nhiệt và dùng chống ñông), tất cả các trường hợp phẫu thuật ñều phải truyền máu(6). Loại dịch truyền<br /> chúng tôi dùng là NaCl 0,9%, 1/3 số trường hợp phải dùng thêm Haesteril 6%. Lượng máu truyền<br /> bình quân trong các trường hợp là 2-3 ñơn vị hồng cầu lắng, huyết tương tươi ñông lạnh (4ñơn vị) và<br /> tiểu cầu tùy nhu cầu.<br /> Thời gian gây mê, thời gian kẹp ĐMC<br /> Trong nhóm khảo sát, thời gian gây mê trung bình là, thời gian THNCT trung bình là 207 phút,<br /> thời gian hạ thân nhiệt trung bình là 50 phút. Khi hạ thân nhiệt càng lâu, nhiệt ñộ hạ càng sâu, càng<br /> mất nhiều thời gian ñể làm ấm bệnh nhân ñể tránh những rối loạn chuyển hóa xảy ra trong quá trình<br /> làm ấm, và do ñó kéo dài thời gian THNCT. Thời gian THNCT kéo dài >180 phút sẽ ảnh hưởng lên<br /> thời gian thở máy và nằm lại hồi sức của bệnh nhân vì những tác dụng phụ như: phản ứng viêm hệ<br /> thống, hội chứng phổi sau chạy máy, rối loạn ñông máu…Thời gian kẹp ĐMC trung bình là 152 phút,<br /> ñây là giai ñoạn thiếu máu cơ tim, dù ñược nuôi dưỡng bằng dung dịch liệt tim có chất ñệm là máu<br /> với thành phần K+ cao, thời gian này càng dài thì cơ tim càng bị tổn hại.<br /> <br /> Giai ñoạn sau mổ<br /> Thời gian thở máy sau mổ trung bình là 24 giờ, trường hợp thở máy lâu nhất là 21ngày. Các<br /> biến chứng thường gặp nhất là tim mạch (suy bơm, cung lượng tim thấp), có 5 trường hợp<br /> (7,3%), ñây là nguyên nhân chính gây tử vong cho bệnh nhân. Biến chứng chảy máu sau mổ phải<br /> mở ngực lại ñể cầm máu là 3 (4,4%) trường hợp.Có 8 trường hợp (11,7%) tăng creatinine máu<br /> trong ñó có 5 trường hợp (7,3%) phải chạy thận. Biến chứng thần kinh 5 trường hợp (7,3%) từ<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010<br /> <br /> 247<br /> <br />