Geisha - Thêm một nét văn hóa độc đáo của Nhật Bản

Chia sẻ: Nguyen Phong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:22

Thêm vào BST

Báo xấu

216
lượt xem 34
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phương tây cho rằng Geisha là một dạng gái điếm cấp cao nhưng với người Nhật, Geisha là các nghệ sĩ thực thụ với khả năng đàn, hát, múa và kỹ năng chuyện trò với khách. Geisha khởi nguồn là những người giải trí chuyên nghiệp, ban đầu họ hầu hết là nam giới. Mời các bạn cùng tham khảo tài liệu để hiểu hơn về nét văn hóa đọc đáo này của Nhật Bản.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Geisha - Thêm một nét văn hóa độc đáo của Nhật Bản

Geisha-thêm một nét văn hóa độc đáo của Nhật Bản Bên cạnh những Samurai, Kimono, Kakemono, diều giấy, hoa Anh Đào... Geisha cũng đc biết đến như 1 trong những yếu tố quan trọng góp phần xây dựng nền văn hóa xứ Phù Tang. Nguồn gốc của geisha
Phương Tây cho rằng geisha là một dạng gái điếm cấp cao nhưng với người Nhật, geisha là các nghệ sĩ thực thụ với khả năng đàn, hát, múa và kỹ năng chuyện trò với khách. Geisha khởi nguồn là những người giải trí chuyên nghiệp, ban đầu họ hầu hết là nam giới. Geisha sử dụng kỹ năng nghệ thuật truyền thống Nhật Bản, trong đó có âm nhạc, múa và kể chuyện. "Geisha thành phố" (machi geisha) hoạt động tự do tại các buổi tiệc bên ngoài các khu phố giải trí, trong khi các "geisha khu phố" (kuruwa geisha) làm giải trí cho khách trong các buổi tiệc trong các khu phố giải trí.
Geisha nam (đôi khi được gọi là hōkan) đã dần dần suy giảm, và cho đến năm 1800, sô lượng các geisha nữ (ban đầu được gọi là onna geisha với nghĩa là "geisha nữ") đã gấp ba lần số geisha nam, và tên gọi geisha bắt đầu được hiểu với nghĩa như ngày nay là người phụ nữ làm nghề giải trí với trình độ cao. Trong thời thơ ấu, giai đoạn đầu tiên, đôi khi geisha làm việc với vai trò người hầu gái hay người giúp việc cho các geisha có kinh nghiệm, và tiếp theo, trong giai đoạn huấn luyện là vai trò geisha học việc (maiko). Kiểu đào tạo này cũng tồn tại trong các truyền thống khác của Nhật Bản, khi học viên sống trong nhà, bắt đầu với việc làm việc nhà và giúp đỡ người thợ chính, và cuối cùng chính người đó sẽ trở thành một người thợ chính.
Geisha hiện đại Các geisha hiện đại vẫn sống trong những ngôi nhà geisha truyền thống gọi là okiya tại các khu vực gọi là hanamachi ( - "hoa nhai" - khu phố hoa), đặc biệt trong thời gian học việc của họ. Tuy nhiên, nhiều geisha giàu kinh nghiệm lại chọn cách sống trong những căn hộ của chính mình.
Hiện nay, những người phụ nữ trẻ muốn được trở thành geisha thường bắt đầu đợt đào tạo sau khi đã hoàn thành trung học cơ sở hay thậm chí trung học phổ thông hoặc đại học, nhiều người bắt đầu nghề nghiệp của họ khi đã ở tuổi trưởng thành. Geisha vẫn học những nhạc cụ truyền thống như shamisen, shakuhachi (sáo trúc), và trống, cũng như những bài hát truyền thống, múa cổ điển Nhật, trà đạo, ikebana (cắm hoa Nhật), văn học và thơ ca.
Ngày nay, Kyoto là nơi có truyền thống geisha còn lại mạnh nhất. Hai trong số các khu phố geisha truyền thống và danh tiếng nhất là Gion và Pontochō đều ở Kyoto. Geisha trong các khu phố này được gọi là geiko. Các "khu phố hoa" Shimbashi, Asakusa và Kagurazaka tại Tokyo cũng nổi tiếng. Geisha ở Kyoto Họ sống vô cùng kín đáo và tách biệt trong 1 khu nhà trà lớn ( tea house ) dưới sự quản ý vô cùng nghiêm ngặt. Vật liên lạc duy nhất giữa địa điểm này với thế giới bên ngoài là chiếc điện thoại. Chỉ có những khách mời đặc biệt mới đc đi vào tòa
nhà này, và để có được vinh dự đó người ta cũng phải trả cái giá cắt cổ lên tới 3000 đô la ( cho 1 đêm giải trí ). Để trở thành 1 geisha thật sự, các maiko được đào tạo rất kỹ những điệu múa cổ truyền và điều tối quan trọng là cử chỉ của họ phải thật duyên dáng, nữ tính kèm theo nụ cười tươi tắn cởi mở. 1 tuần chỉ có 1 ngày các Geisha và Maiko đc nghỉ ngơi, họ được phép ăn vận bình thường và trang điểm bình thường. Tuy vậy ngày nghỉ này cũng không phải tự do hoàn toàn đối với các maiko, họ vẫn có 1 người đi theo giám sát phòng trừ việc bị hại bất ngờ và mất đi sự trinh trắng Geisha ở Tokyo
Khác với Kyoto, nhịp sống của người dân Tokyo vội vã hơn. Kèm theo sự du nhập của văn hóa phương tây trong thời kỳ mở cửa, văn hóa và hình tượng Geisha ở đây cũng có nhiều thay đổi. Cuộc sống của họ tự do và có thể nói là khá thoải mái, duy chỉ có việc họ phải ở chung căn hộ với các mama-san 9 ng quản lý các Geisha). Các mama-san thường rất thoải mái trong sinh hoạt, công việc của họ là liên lạc với các trụ sở quản lí Geisha để biết được lịch hẹn kèm địa điểm các Geisha hải tới tiếp khách. Các trụ sở này đều nằm dưới sự quản lý của chính phủ, họ là trung tâm môi giới giữa khách hàng và các Geisha.
Mỗi Geisha đều có 1 hợp đồng lao động, sau khi hành nghề, tên của họ được đánh dấu bằng các thẻ gỗ treo trên bảng phân công lịch hàng ngày. Nhờ những thẻ này mà người môi giới có thể nắm được rõ Geisha nào đang ốm, đi du lịch hoặc đã đặt chỗ trước mà đặt hàng cho khách. Thường thường, các Geisha có cuộc sống tự do thoải mái tới tầm gần 6h tối. Họ phải đến các hiệu làm đầu để mang tóc giả về trang điểm trước 6 h mà bắt đầu làm việc. 1 ngày làm việc của Geisha chính xác l à vào lúc kim đồng hồ điểm 6h tối. Các geisha ở Tokyo ko tự trang điểm mà được sự giúp đỡ của những chuyên gia hóa trang riêng, họ có thể đến chỗ làm bằng nhiều phương tiện khác nhau như xe ké, taxi... Bắt đầu bữa tiệc, 1 Geisha có kinh nghiệm lâu năm trong nghề sẽ đứng ra múa, hát trước tiếng đàn của điệu múa truyền thống mà 1 Geisha khác sẽ chơi. Chỉ những bữa tiệc trang trọng và đặc biệt thì nghi thức này mới được chú ý đến nhiều. Không khí lúc đó luôn trang nghiêm và sâu l ắng. Kết thúc khúc dạo đầu, khách bước vào phần chính của buổi tiệc, các geisha bắt đầu xuất hiện để bưng các món ăn lên bàn tiệc. Nhiệm vụ của họ là tiếp chuyện và chơi với khách . Có khá nhiều trò chơi phổ biến như oằn tù tì, đi vòng quanh trong điệu nhạc và cướp gối khi tiếng nhạc dứt. Các Geisha luôn phải giữ cho không khí của buổi tiệc t hật vui vẻ bằng những câu truyện cười hoặc các trò chơi thú vị, đó cũng đồng thời là ý nghĩa sự có mặt của Geisha. Geisha biểu diễn nghệ thuật
Geisha thường được thuê để tham dự các buổi tiệc và tụ họp, theo truyền thống là tại các quán trà chaya hoặc tại các nhà hàng Nhật Bản truyền thống (ryōtei). Thời gian làm việc của họ được đo theo thời gian một cây hương cháy hết, và được gọi là senkōdai hoặc gyokudai. Một từ khác để miêu tả chi phí là "ohana", hay phí hoa. Khách hàng thỏa thuận sắp xếp qua văn phòng hiệp hội geisha kenban, nơi quản lý lịch làm việc của từng geisha và sắp xếp các cuộc hẹn của cô trong cả việc huấn luyện lẫn tiếp khách.
Trang điểm Ngày nay, việc trang điểm truyền thống của một geisha tập sự là một trong những nét đặc trưng có thể nhận ra họ, tuy nhiên, chỉ trong các buổi trình diễn đặc biệt, các geisha từng trải nói chung vẫn được trang điểm với bộ mặt dày lớp phấn trắng mà tạo nên tính cách của maiko.
Trang điểm truyền thống của một geisha tập sự bao gồm một lớp phấn nền dày, màu trắng với thỏi son màu đỏ và phần sắc đỏ và đen quanh mắt và lông mày. Trong giai đoạn khởi đầu của mình, maiko sẽ được một "người chị" giúp đỡ phần trang điểm (một geisha kinh nghiệm sẽ cố vấn cho cô) hoặc "mẹ" (okami) của ngôi nhà mà geisha đang ở và tập sự. Dần dần, maiko sẽ tự trang điểm lấy cho bản thân.
Sau khi geisha đã làm việc được ba năm, cô sẽ thay đổi trang điểm sang phong cách dịu hơn. Lý do cho việc làm này là cô đã trở thành một geisha thuần thục, và kiểu trang điểm đơn giản sẽ cho thấy nét đẹp tự nhiên của cô. Trong một vài buổi tiệc trang trọng các geisha thuần thục sẽ vẫn trang điểm kiểu lớp phấn trắng d ày. Đối với các geisha trên ba mươi tuổi, việc trang điểm dày chỉ được thực hiện khi biểu diễn múa đặc biệt vì tính chất buổi diễn đòi hỏi như vậy. Trang phục Áo kimono của các cô maiko màu sắc sặc sỡ, với những hình thiết kế, bắt mắt, vui tươi, còn áo kimono của các cô geisha thường trang nhã hơn. Ngày xưa, các cô bận áo kimono phản ảnh với mùa đang thời, vào mùa hè vải nhẹ và mát, mùa đông
vải dầy hơn. Theo cổ truyền xưa của Nhật một năm có đến 28 mùa, mỗi mùa có một biểu tượng riêng, cuối tháng ba là mùa của chim hoạ mi, tháng hai cũng mùa xuân nhưng là mùa hoa anh đào, đầu tháng mười một là mùa hoa cúc, tháng mười cảnh lá phong đổi màu vv.. Áo kimono như bức tranh, có khi cả một phong cảnh được hoạ trên áo. Ngoài ra ngực áo lúc nào cũng có thêu hình thể huy hiệu của giòng họ. Tay áo kimono của các cô maiko dài, có khi xuống tới tà áo. Cổ áo của các cô maiko màu đỏ, cổ áo của geisha màu trắng. Cổ áo là phần rời, mỗi ngày phải có người đính cổ áo vào với cái áo lót. Sau thời kỳ thực tập, các cô maiko sẽ trở thành geisha qua buổi lễ được gọi là eriage, nghĩa là “thay đổi cổ áo”. Cổ áo của các cô geisha bây giờ chỉ có màu trắng, từ đây cô không còn bé bỏng nữa, cô đã trở thành một geisha chuyên nghiệp.
Đi đôi với áo là đai obi. Đai áo cô geisha được cột tươm tất thành một cái hộp ngang lưng, màu sắc hợp với áo kimono cô đang bận, trong khi đó đai obi của các cô maiko dài thòng lòng, được cột thành từng vòng, kẹp cho ngay bằng những cái móc, đuôi dây thòng xuống tà áo. Về bề ngang, đai áo được buộc lên tới ngực, và đoạn cuối xuống tới rốn. Vải đai obi dầy hơn vải áo kimono, hàng lụa, thêu kim tuyến, màu sắc lúc nào cũng sáng và tươi thắm hơn màu áo. Ngắm một cô maiko, không phải chỉ thấy vẽ đẹp của cái áo kimono mà còn ở cái đai obi nữa. Cả áo và
đai nặng trên 40lbs. Vào thời kỳ đầu tập sự, các cô maiko khoảng 15 tuổi, cô Mineko cho biết lúc đó cô cân nặng 79lbs, mà cái áo kimono của cô nặng tới 44 lbs. Thế nên phải có người giúp cô bận áo kimono vào. Mỗi chiều, trước khi ra cổng, các cô đã trang điểm sẵn sàng. Theo lịch trình định sẵn, người bận áo kimono chuyên nghiệp sẽ đi một lượt tới các nhà okiya để giúp bận áo cho các cô geisha. Bận áo kimono là nghề gia truyền, thường gia đình đó cũng sản xuất áo kimono. Đây là những người đàn ông duy nhất được phép có mặt
trong nhà okiya vào lúc chiều sẩm. Áo kimono hình chữ T, có độ dài bằng nhau, thế nên trừ người rất cao, áo đứng dễ dàng, không bị sỗ, không bị nhăn, bổn phận người bận áo kimono phải kéo áo cho thật kỹ càng, thẳng thớm, túm một khúc áo bỏ vào đai, khúc kia gấp lại vào nơi khác cho thật gọn gàng để cô geisha giữ được thăng bằng, và quân bình khi đi đứng. Những phụ nữ Nhật không bận áo kimono quen, cần phải có phần đai độn bên trong cho áo được ngay ngắn, còn các cô geisha bận áo kimono hàng ngày, nên ít khi phải dùng đai độn, trông dáng áo mềm mại, dịu dàng hơn.
Chân các cô geisha, maiko, mang tất trắng tabi. Tất tabi cũng giống nh ư giầy có kích thước, các cô cần mang tất số nhỏ hơn guốc một kích để tất ôm vào chân và bám vào guốc dễ hơn. Tất tabi may chìa ra như găng tay có hai phần, phần cho ngón chân cái, và tất cả ngón kia bỏ vào phần còn lại. Tất được gài lại bằng nút. Các cô maiko mang đôi guốc okobo cao tới 6 inches, các cô geisha mang guốc geta thấp hơn. Guốc bằng gỗ, có coi bằng xà cừ. Với guốc cao như thế, thì các nàng phải đi những bước chân nhỏ nhắn, từ tốn, tà áo kimono quấn quít nơi gót chân tựa những ngọn sóng lăn tăn trên bãi biển. Kiểu tóc
Kiểu tóc của geisha đã thay đổi nhiều qua các thời kỳ lịch sử. Trong quá khứ, có thời kỳ phụ nữ thường để xoã tóc, có thời kỳ họ lại vấn tóc lên. Trong thế kỷ 17, những người phụ nữ lại bắt đầu cột tóc lên lần nữa và trong thời gian này đã phát triển kiểu tóc truyền thống shimada - một dạng của kiểu tóc chignon mà đa số geisha thực thụ sử dụng. Có 4 loại kiểu tóc shimada chính: kiểu taka shimada, kiểu này thường có búi tóc cao, được những cô gái trẻ, chưa chồng sử dụng; kiểu tsubushi shimada, có búi tóc thấp hơn được những người phụ nữ nhiều tuổi hơn sử dụng; kiểu uiwata, kiểu tóc có búi tóc được vấn với một mảnh vải bông màu; và kiểu tóc mà được chia múi tương tự như quả đào, chỉ được các maiko sử dụng.
Nhiều geisha hiện đại sử dụng tóc giả trong cuộc sống chuyên nghiệp của họ. Các bộ tóc giả đó phải được bảo dưỡng định kỳ bởi các nghệ nhân có kỹ năng cao. Làm tóc theo kiểu truyền thống là một nghệ thuật đang lụi tàn dần. Những quy định dành cho 1 Geisha