Giáo trình công nghệ in - Chương 1

Chia sẻ: Lê Thế Lâm | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:0

Thêm vào BST

Báo xấu

280
lượt xem 84
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ngành In đã có một lịch sử hình thành và phát triển lâu đời, sự phát triển mạnh mẽ trong thế kỷ 20 đã làm thay đổi bộ mặt của Công nghệ In thế giới. Trong những năm gần đây cùng với sự phát triển vượt bậc của các ngành vật lý, hoá học và Công nghệ thông tin đã góp phần thúc đẩy sự tiến bộ của ngành in cũng như làm thay đổi hoàn toàn bộ mặt của ngành Công nghiệp này. Hiện nay xu thế này vẫn tiếp tục diễn ra...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình công nghệ in - Chương 1

Giaùo trình Coâng ngheä In Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân In Chöông 1 : MÔÛ ÑAÀU MUÏC ÑÍCH MOÂN HOÏC : Khaùi quaùt ñaëc ñieåm cuûa caùc phöông phaùp in , trang thieát bò töông öùng vôùi töøng phöông phaùp in vaø coâng ngheä cuûa noù 1. GIÔÙI THIEÄU : 1.1 Toång quan veà Coâng ngheä In Ngaønh In ñaõ coù moät lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån laâu ñôøi, söï phaùt trieån maïnh meõ trong theá kyû 20 ñaõ laøm thay ñoåi boä maët cuûa Coâng ngheä In theá giôùi. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây cuøng vôùi söï phaùt trieån vöôït baäc cuûa caùc ngaønh vaät lyù, hoaù hoïc vaø Coâng ngheä thoâng tin ñaõ goùp phaàn thuùc ñaåy söï tieán boä cuûa ngaønh in cuõng nhö laøm thay ñoåi hoaøn toaøn boä maët cuûa ngaønh Coâng nghieäp naøy. Hieän nay xu theá naøy vaãn tieáp tuïc dieãn ra Cuøng vôùi ñoøi hoûi ngaøy caøng cao cuûa söï phaùt trieån veà kinh teá vaø xaõ hoäi, caùc loaïi aán phaåm vaø bao bì cuõng ñoøi hoûi phaûi ñaùp öùng ñöôïc nhieàu hôn veà soá löôïng vaø ñeïp hôn veà myõ thuaät. Chính vì theá ñaõ ñöa ñeán nhieàu söï caûi tieán mang tính caùch maïng trong ngaønh In veà trang thieát bò vaø Coâng ngheä nhö heä thoáng in Kyõ thuaät soá, caùc phöông phaùp in NIP, söï keát hôïp nhieàu phöông phaùp in treân cuøng moät heä thoáng…. Duø coù nhieàu thay ñoåi veà thieát bò nhöng caùc phöông phaùp in veà cô baûn vaãn khoâng coù suï thay ñoåi lôùn, caùc phöông phaùp in söû duïng phoå bieán trong lónh vöïc bao bì vaø aán phaåm hieän nay laø : • Caùc phöông phaùp in truyeàn thoáng : In Offset, In Oáng Ñoàng, In Flexo vaø in Löôùi • Caùc phöông phaùp in NIP : In Laser, in phun • Caùc phöông phaùp in ñaëc bieät : In tieàn, in treân caùc vaät lieäu khoâng truyeàn thoáng Ñaây laø caùc PP in chuû yeáu cuûa Coâng ngheä in hieän nay, noù bao goàm caû caùc PP in truyeàn thoáng vaø caùc PP in môùi. Vôùi moãi PP in coù lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån khaùc nhau. Saûn phaåm cuûa chuùng cuõng coù tính rieâng bieät, do ñoù veà baûn chaát chuùng cuõng khaùc nhau. Caùc PP in truyeàn thoáng ñaõ ñöôïc söû duïng trong saûn xuaát In töø raát laâu vaø hieän nay vaãn laø caùc PP in chieám öu theá. Haàu heát caùc saûn phaåm ñeàu ñöôïc saûn xuaát töø caùc PP In naøy. PP NIP ñang ñöôïc öùng duïng roäng raõi, nhöng chuû yeáu laø trong caùc thieát bò vaên phoøng vaø in caù nhaân, gaàn ñaây caùc PP naøy ñöôïc söû duïng nhieàu trong in caùc Poster quaûng caùo vaø nhaõn haøng. Trong caùc phöông phaùp in keå treân thì in Offset chieám tyû troïng cao nhaát, trong hai daïng in Offset laø tôø rôøi vaø in cuoän thì in Offset Sheetfed Offset Others Bieân soaïn : Cheá Quoác Long 33
Giaùo trình Coâng ngheä In Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân In tôø rôøi chieám tyû troïng raát cao. Neáu xeùt treân soá löôïng maùy in söû duïng vaø tyû troïng saûn phaåm thì in Offset tôø rôøi chieám öu theá vôùi 80% cô caáu maùy moùc vaø saûn phaåm Hình 1.1 : Maùy in Offset tôø rôøi Soá löôïng maùy in Offset tôø rôøi vaø saûn löôïng vöôït troäi laø nhôø tính ña daïng cuûa noù veà saûn phaåm töø caùc aán phaåm ñeán bao bì vaø khaû naêng linh hoaït cuûa noù cho pheùp in ñöôïc treân nhieàu loaïi giaáy coù ñoä daøy vaø kích thöôùc khaùc nhau. In Offset tôø rôøi cho pheùp in ñöôïc treân caùc loaïi vaät lieäu in laø kim loaïi, nhöïa vaø caùc loaïi maøng. Ñaùp öùng ñöôïc caùc ñôn haøng coù soá löôïng nhoû, chaát löôïng in cao phuø hôïp ñöôïc vôùi haàu heát caùc yeâu caàu cuûa saûn phaåm. So vôùi caùc maùy in söû duïng cho caùc PP in Flexo, OÁng ñoàng möùc ñaàu tö cho maùy tôø rôøi töông ñoái thaáp hôn. Caùc giaûi phaùp nhaèm taêng naêng suaát vaø kieåm soaùt chaát löôïng in tôø rôøi cuõng ñöôïc ñaàu tö raát cao. Caùc loaïi maùy in OÁng ñoàng, Flexo, in Offset cuoän thöôøng söû duïng ñeå in caùc maët haøng chuyeân duïng vaø coù saûn löôïng lôùn 1.2 Giôùi thieäu moân hoïc Moân hoïc naøy cung caáp nhöõng kieán thöùc toång quaùt veà caùc thieát bò vaø coâng ngheä cuûa caùc phöông phaùp in. Nhöõng ñaëc tính tieâu bieåu cuûa töøng phöông phaùp in laøm neàn taûng cho caùc moân hoïc chuyeân ngaønh, noù cuõng cung caáp nhöõng thoâng tin vaø caùc ñaëc tröng tieâu bieåu cuûa thieát bò cuûa moãi phöông phaùp in töông öùng. Moân hoïc naøy ñoøi hoûi phaûi coù kieán thöùc cuûa in Ñaïi cöông 1.3 Caùc saûn phaåm cuûa Coâng ngheä In Haàu heát caùc saûn phaåm caàn trang trí ñeàu laø saûn phaåm cuûa quaù trình in hoaëc döôùi hình thöùc naøy hoaëc döôùi hình thöùc khaùc. Trong ngaønh in thöôøng chia ra caùc daïng saûn phaåm theo daïng in bao bì, in aán phaåm vaø in thöông maïi. Bao bì bao goàm caùc daïng bao bì hoäp, bao bì carton, bao bì maøng nhöïa meàm, caùc loaïi maøng phöùc hôïp… Ñaây laø nhöõng saûn phaåm coù soá löôïng haøng in lôùn vaø do ñoù ñoøi hoûi phaûi coù nhöõng thieát bò phuø hôïp Hình 1.2 : Caùc daïng bao bì vaø nhaõn haøng In aán phaåm bao goàm caùc saûn phaåm saùch baùo, taïp chí, nguyeät san… ñaây laø nhöõng saûn phaåm ñoøi hoûi thôøi gian saûn xuaát nhanh, giaù thaønh töông ñoái reû. 4 Bieân soaïn : Cheá Quoác Long Hình 1.3 : Caùc daïng
Giaùo trình Coâng ngheä In Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân In Saûn phaåm in thöông maïi laø nhöõng daïng Brochure, Poster, thieäp, caùc saûn phaåm duøng cho quaûng caùo…. Nhöõng saûn phaåm naøy ñoøi hoûi chaát löôïng in cao keøm vaøo ñoù laø nhöõng daïng hieäu öùng nhö phuû boùng, môø hay coù caùc hình aûnh ñoøi hoûi phaûi gaáp, caán beá phöùc taïp Hình 1.4 : Caùc saûn phaåm cuûa in thöông maïi 1.4 Xu höôùng phaùt trieån • Cô caáu saûn phaåm: Döï ñoaùn trong nhöõng naêm tôùi saûn löôïng caùc saûn phaåm cao caáp (nhö cataloge, bao bì myõ phaåm…) seõ taêng vaø chieám 45% saûn löôïng in toaøn caàu. Töông töï nhö vaäy caùc saûn phaåm reû tieàn (nhö baùo chí …) cuõng gia taêng vaø chieám saûn löôïng töông öùng 100% 90% Saûn phaåm cao 28% 27% 80% 35% 36% caáp 45% 70% Chaát löôïng 60% trung bình 50% 49% 49% 34% 30% 10% 40% Caùc saûn phaåm 30% reû tieàn 20% 45% 31% 34% 10% 23% 24% 0% Hình 1.4 : Bieåu ñoà 1990 ñoaùn cô caáu saûn phaåm ñeán naêm 1973 1981 1986 döï 2010 2010 Hình 1.5 : Xu höôùng phaùt trieån cuûa saûn phaåm ñeán 2010 Caùc saûn phaåm trung bình seõ thu heïp saûn löôïng vaø chæ coøn chieám 10% saûn löôïng in toaøn caàu. Lyù do chính cuûa söï thay ñoåi cô caáu naøy laø do khuynh höôùng naâng cao giaù trò saûn phaåm qua caùc hình thöùc bao bì vaø quaûng caùo. Saûn phaåm giaù reû coù khuynh höôùng ñöôïc phaùt mieãn phí. Maët khaùc cuøng vôùi söï phaùt trieån kinh teá vaø thu nhaäp cao hôn ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån laøm gia taêng caùc saûn phaåm tieâu duøng cao caáp. • Saûn phaåm in : Theo caùc phaân tích vaø thoáng keâ cuûa Printpromotion thì töø nay ñeán naêm 2010 saûn phaåm coù möùc taêng tröôûng cao nhaát laø bao bì vaø coù tính oån ñònh cao Caùc saûn phaåm khaùc coù tyû troïng taêng tröôûng thaáp hôn, Bieân soaïn : Cheá Quoác Long 35
Giaùo trình Coâng ngheä In Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân In ñoù laø do nhu caàu veà saûn phaåm vaø khuynh höôùng tieâu duøng. Chi phí cuûa bao bì chieám khaù cao trong tyû troïng saûn xuaát, bao bì khoâng chæ laø nôi chöùa saûn phaåm maø coøn laø caùch cung caáp thoâng tin vaø laø moät hình thöùc quaûng caùo, vì theá hình thöùc cuûa bao bì luoân phaûi ñoåi môùi, in aán ñeïp ñeå coù theå gaây aán töôïng vôùi ngöôøi tieâu duøng. Hộp carton 3 - 4% Bao bì mềm 3 - 4% Nhãn decal 6 - 8% Nhãn dán 0 - 2% màng một lớp 12 - 15% Quảng cáo 3,8% In thöông 2,7% maïi 2,8% Sách Báo 1,8% Tạp chí 3,2% Taêng tröôûng ñeán 2010 Hình 1.6 : Tieâu ñieåm laø thò tröôøng bao bì ñeán 2010 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Bieåu ñoà cho thaáy caùc saûn phaåm thoâng thöôøng nhö bao bì meàm, bao bì carton, caùc saûn phaåm in thöông maïi vaø aán phaåm taêng tröôûng vôùi möùc ñoä thaáp. Rieâng bao bì maøng moät lôùp coù möùc taêng tröôûng raát cao veà saûn löôïng. Do ñoù vieäc thay ñoåi cô caáu veà saûn xuaát vaø cung caáp thieát bò cho thò tröôøng naøy ñöôïc chuù troïng raát nhieàu. Töø nhöõng yeâu caàu ñoù thuùc ñaåy xu höôùng caûi tieán coâng ngheä vaø thieát bò maùy moùc phuïc vuï cho ngaønh In. • Naâng cao naêng löïc saûn xuaát cuûa thieát bò : Tieâu bieåu cho xu höôùng naøy laø bieán moät maùy in Offset thaønh moät toå hôïp bao goàm caùc ñôn vò traùng phuû tröôùc in, traùng phuû sau in, beá caán, ñuïc loã… nhaèm ruùt bôùt thôøi gian saûn xuaát vaø giaûm hö hoûng. Möïc thoâng thöôøng Phuû matt taïi ñôn vò cuoái cuøng Ñoä boùng cao Heä thoáng saáy khoâ lieân hôïp Hình 1.6 : Maùy in Offset ñöôïc phaùt trieån theâm caùc thieát bò gia coâng 6 Bieân soaïn : Cheá Quoác Long
Giaùo trình Coâng ngheä In Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân In Maùy in Offset khoâng chæ ñôn thuaàn ñeå in maø coøn cho pheùp thöïc hieän caùc yeâu caàu traùng phuû ñeå gia taêng giaù trò cuûa saûn phaåm maø khoâng caàn phaûi qua theâm caùc coâng ñoaïn gia coâng beà maët nhö caùch laøm truyeàn thoáng. Ñieàu naøy laøm taêng tính ña daïng cuûa saûn phaåm in Offset. Khoâng nhöõng theá noù coøn ñaùp öùng caùc yeâu caàu ngaøy caøng cao cuûa saûn phaåm. Hình 1.7 : Caùc saûn phaåm in ñoøi hoûi gia coâng traùng phuû Naâng cao naêng löïc saûn xuaát vaø kieåm soaùt chaát löôïng treân toaøn boä daây chuyeàn saûn xuaát : Heä thoáng naøy söû duïng maùy tính cho pheùp keát noái caùc coâng ñoaïn tröôùc in – in vaø sau in ñöôïc kieåm soaùt baèng heä thoáng maùy tính trung taâm Management Production Hình 1.8 : Heä Prepress Press Postpress Stitchmaster ST Stahlfolder TH thoáng Prinect 400 Speedmaster SM kieåm soaùt Form Proofer Suprasetter 105 MCL 102 toaøn boä chu Prinect Auto Polar 137 Register Prinect Prinect Prinect Prinect Data Signa Printready Prinance Control Station System Prinect Prinect Prinect Prinect CP2000 Prinect FCS Prinect Compucut Stahlfolder KH MetaDimension MetaShooter + Prepress Center 100 Prinect Profile Image Interface Tollbox Control Thoâng soá cuûa saûn phaåm veà maøu saéc, khoå, caùch gia coâng… ñöôïc thieát laäp trong quaù trình tröôùc in ñöôïc ñöa xuoáng maùy in ñeå ñieàu chænh maøu saéc cuõng nhö ñöôïc ñöa ñeán maùy gia coâng thaønh phaåm ñeå thöïc hieän. Trong quaù trình in maùy queùt kieåm soaùt maøu cuûa tôø in sau ñoù so saùnh vôùi thoâng soá cuûa töø heä thoáng tröôùc in seõ luoân luoân ñieàu chænh maøu treân toaøn boä vuøng in, ñaûm baûo cho caùc tôø in coù maøu chính xaùc vaø ñeàu maøu treân taát caû saûn phaåm. Heä thoáng naøy cho pheùp keát noái caùc coâng ñoaïn töø tröôùc in ñeán sau in, ñieàu khieån vaø ñöa thoâng soá ñeán töøng coâng ñoaïn treân Bieân soaïn : Cheá Quoác Long 37
Giaùo trình Coâng ngheä In Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân In caùc thieát bò cuï theå. Chuùng ta coù theå caøi ñaët tröôùc taát caû caùc thoâng soá treân maùy xuaát phim, ghi baûn, maùy in, maùy gaáp ñoùng cuoán, beá…. Cho moät saûn phaåm nhaát ñònh. Taïi moãi coâng ñoaïn thöïc hieän caùc maùy ñôn vò seõ chuyeån thoâng tin ngöôïc laïi maùy chuû, so saùnh giöõa thoâng soá cuï theå vaø thoâng soá caøi ñaët ban ñaàu. Giaûm bôùt thôøi gian vaø pheá phaåm 8 Bieân soaïn : Cheá Quoác Long
Giaùo trình Coâng ngheä In Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân In 2. CAÙC THUAÄT NGÖÕ CÔ BAÛN 2.1 In : In laø moät quaù trình sao cheùp (hay laäp laïi) trong ñoù möïc in taùc ñoäng vaøo Vaät lieäu in theo moät quy trình nhaát ñònh ñeå chuyeån taûi thoâng tin (hình aûnh, chöõ vieát, hình veõ thoâng qua moät vaät theå mang hình aûnh laøm trung gian (ví duï nhö baûn in) 2.2 Vaät theå mang hình aûnh trung gian : Laø nôi löu tröõ taát caû caùc yeáu toá thoâng tin caàn thieát (hình aûnh, chöõ vieát, hình veõ) tieáp xuùc vôùi möïc in, nhaän möïc taïo ra söï laäp laïi lieân tuïc caùc hình aûnh hay chöõ vieát treân Vaät lieäu in nhôø quaù trình in (trong thöïc teá coøn noù ñöôïc goïi laø baûn in hay khuoân in ) 2.3 Baûn in : Laø coâng cuï truyeàn möïc xuoáng vaät lieäu in hay vaät trung gian ñeå laäp laïi hình aûnh, chöõ vieát, hình veõ. Moät baûn in coù theå duøng ñeå taïo ra nhieàu taøi lieäu khaùc nhau 2.4 Hình aûnh in : Laø thoâng tin ñöôïc cung caáp bôûi toaøn boä caùc phaàn töû in coù treân baûn in ( hình aûnh, chöõ vieát, hình veõ) vaø ñöôïc theå hieän treân vaät lieäu in, laø saûn phaåm cuûa quaù trình in. 2.5 Phaàn töû in : Laø vuøng nhaän möïc treân baûn in vaø truyeàn möïc ñeán vaät lieäu in hay vaät trung gian ( ví duï : beà maët chöõ, ñöôøng keû, haït trame, caùc loã ) trong suoát quaù trình in. 2.6 Möïc in : laø chaát lieäu mang maøu saéc, theå hieän maøu treân vaät lieäu in thoâng qua quaù trình in 2.7 Vaät lieäu in : Laø vaät nhaän caùc hình aûnh in ( nhö giaáy, maøng plastic, maøng kim loaïi....) 2.8 Maùy in : Laø thieát bò thöïc hieän quaù trình in theo moät quy trình cho tröôùc. 2.9 Quy trình in : laø quaù trình taùi laäp laïi thoâng tin theo moät thuû tuïc hay trình töï nhaát ñònh. 2.10 Tính phaân cöïc : Taát caû caùc PP in ñeàu phaûi baûo ñaûm söï caùch bieät giöõa phaàn töû in vaø phaàn töû khoâng in treân baûn in, ñaây laø yeâu toá quan troïng ñeå ñaûm baûo chaát löông hình aûnh caàn in 2.11 Chu kyø in : Qua moät voøng quay cuûa oáng baûn, truyeàn möïc qua vaät lieäu in 3. PHAÂN LOAÏI Döïa vaøo nguyeân taéc söû duïng baûn in ngöôøi ta phaân ra coù hai kyõ thuaät in sau : 3.1 Kyõ thuaät in duøng baûn in : Caùc thoâng tin ñaàu vaøo töø nguyeân baûn (nhö slide, film, hình aûnh, döõ lieäu daïng soá, baûn in, caùc tôø in roài... ) ñöôïc chuyeån ñoåi töông öùng qua caùc vaät theå trung gian roài sau ñoù ñöôïc taùi laäp laïi qua qua trình in vôùi caùc maùy in phuø hôïp. Kyõ thuaät in naøy ñoøi hoûi phaûi duøng baûn in nhö caùc phöông phaùp in : in phaúng ( Offset ), in cao ( Typo, Flexo ), in loõm vaø in löôùi. Kyõ thuaät naøy cho pheùp in vôùi 1 soá löôïng lôùn caùc tôø in gioáng nhau, muoán thay ñoåi Bieân soaïn : Cheá Quoác Long 39
Giaùo trình Coâng ngheä In Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân In noäi dung caàn phaûi taïo laïi baûn in khaùc. Caùc phöông phaùp naøy coøn goïi laø caùc phöông phaùp in truyeàn thoáng. 3.2 Kyõ thuaät in khoâng duøng baûn in (hay coøn goïi laø NIP : Non – impact printing) : Töø caùc thoâng tin ban ñaàu ñöôïc xöû lyù treân maùy tính vaø in tröïc tieáp sang vaät lieäu in maø khoâng qua vaät theå trung gian. Kyõ thuaät naøy cho pheùp in vôùi noäi dung cuûa caùc taøi lieäu in thay ñoåi theo töøng tôø in, coù theå in vôùi soá löôïng lôùn caùc tôø in coù noäi dung khaùc nhau. Hai phöông phaùp in thoâng duïng cuûa kyõ thuaät naøy laø phöông phaùp in tónh ñieän ( coøn goïi laø in laser ) vaø phöông phaùp in phun. 10 Bieân soaïn : Cheá Quoác Long
Giaùo trình Coâng ngheä In Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân In 4. CAÁU TRUÙC CHUNG CUÛA MOÄT MAÙY IN Moät maùy in baát kyø söû duïng cho phöông phaùp in naøo thì ñeàu laø nhöõng tích hôïp cuûa caùc heä thoáng sau : Heä thoáng cung caáp vaät lieäu, heä thoáng in, heä thoáng saáy, heä thoáng daãn vaø nhaän vaät lieäu. Caùc heä thoáng naøy coù caùc ñoøi hoûi vaø yeâu caàu nhö nhau nhöng seõ coù thieát keá hoaøn toaøn khaùc nhau ñeå phuø hôïp cho caùc maùy in daïng cuoän hay tôø rôøi, phuø hôïp vôùi phöông phaùp loaïi maùy in söû duïng nhö in Offset, in Flexo hay in Oáng ñoàng…. 4.1 Heä thoáng cung caáp vaät lieäu Coù 2 daïng : Daïng tôø rôøi vaø daïng cuoän. Phaûi ñaûm baûo caùc yeâu caàu sau • Cung caáp vaät lieäu oån ñònh trong suoát quaù trình in. • Coù khaû naêng cung caáp theâm vaät lieäu maø khoâng caàn döøng maùy • Söû duïng ñöôïc cho nhieàu loaïi vaät lieäu khaùc nhau Ñôn vò t raùng Trao nhaän Heä t hoáng phuû gi aáy vôùi heä caáp gi aáy t hoáng khí Heä thoáng Nhaän gi aáy caáp möïc ra vaø caáp aåm Cho pheùp caøi ñaët Thi eát bò röûa t röôùc caùc t hoâng soá gi aûm t hôøi gi an veà khoå i n vaø aùp chuaån bò m aùy Taát caû caùc maùy in duø laø PP in naøo cuõng phaûi coù heä thoáng naøy, noù cho pheùp Maùy in Offset tôø rôøi vôùi lieân tuïc, ñaûm Hình 1.9 : cung caáp vaät lieäu oån ñònh vaø caùc heä thoáng vaän haønh baûo toác ñoä phuø hôïp vôùi toác ñoä in. Vaät lieäu ñöa vaøo ñöôïc ñònh vò chính xaùc töø ñaàu ñeán cuoái quaù trình in. Heä thoáng naøy ñöôïc thieát keá phuø hôïp vôùi loaïi maùy in vaø vaät lieäu in. Heä thoáng Heä thoáng in laøm khoâ Heä thoáng Heä thoáng nhaän caáp giaáy giaáy ra Caáu truùc cuûa heä: Maùy in khaùc nhau tuøy thuoäc vaøo : maùy Hình 1.10 thoáng naøy Offset cuoän in cuoän hay maùy in tôø rôøi, vaät lieäu in laø giaáy hay caùc vaät lieäu khaùc. Vôùi moãi loaïi maùy in noù coù tính ñaëc thuø khaùc nhau. Moät yeáu toá quan troïng ñeå baûo ñaûm naêng suaát laø noù phaûi cho pheùp Bieân soaïn : Cheá Quoác Long 11 3
Giaùo trình Coâng ngheä In Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân In khi thay ñoåi cuoän (vôùi maùy in cuoän) hay thay ñoåi baøn giaáy (vôùi maùy in tôø rôøi) maø maùy in khoâng ñöôïc döøng. Haàu heát vieäc cung caáp theâm vaät lieäu cho maùy in ñeàu ôû daïng lieân tuïc (non-stop) ngay caû khi maùy in hoaït ñoäng ôû toác ñoä cao. 4.2 Heä thoáng In Moät heä thoáng in tieâu bieåu laø caáu thaønh cuûa caùc boä phaän sau : Caáp möïc oån ñònh vaø lieân tuïc, boä phaän in ñaûm baûo truyeàn möïc toát nhaát maø khoâng laøm hoûng vaät kieäu in, boä phaän caáp aåm (chæ coù ôû in Offset) Ñaây laø boä phaän chính ñeå truyeàn hình aûnh leân vaät lieäu in. Bao goàm : • Coá ñònh baûn in • Cung caáp möïc • Taïo aùp löïc ñeå truyeàn möïc Ñaây laø boä phaän aûnh höôûng lôùn ñeán chaát löôïng in vì noù tröïc tieáp truyeàn möïc vaøo vaät lieäu in. Vieäc truyeàn möïc phuï thuoäc vaøo aùp löïc in vì theá ñaây laø nôi ñoøi hoûi coù tính chính xaùc cao nhöng cuõng coù theå ñieàu chænh deã daøng töông öùng vôùi töøng loaïi Vaät lieâu in Boä phaän naøy goàm heä thoáng caáp möïc ñaûm baûo caáp möïc ñeàu, oån ñònh vaø giöõ caân baèng veà tính chaát cuûa möïc trong suoát quaù trình in. Noù cuõng cho pheùp ñieàu chænh löôïng möïc cung caáp tuøy theo söï caàn thieát cuûa baûn in. Moät yeáu toá quan troïng khaùc laø noù phaûi coá ñònh baûn in , baûo ñaûm caùc ñieàu kieän truyeàn möïc vaø caùc yeáu toá khaùc (tieáp xuùc vôùi dao gaït, heä thoáng laøm aåm) ôû traïng thaùi beàn vöõng trong suoát quaù trình in. maët khaùc noù cuõng ñöôïc thieát keá ñeå coù theå thay baûn in moät caùch nhanh choùng vaø deã daøng khi thay ñoåi saûn phaåm in. Hình 1.11 : Ñôn vò in 4.3 Heä thoáng saáy Oáng ñoàng Duøng nhieät ñoä ñeå laøm dung moâi trong möïc bay hôi hoaëc kích thích möïc taïo phaûn öùng Oxy hoùa. TaÏo maøng treân beà maët vaät lieäu. Raát caàn thieát vôùi maùy in bao bì 12 Bieân soaïn : Cheá Quoác Long
Giaùo trình Coâng ngheä In Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân In Vôùi moãi PP in coù caùc loaïi maùy in töông öùng do ñoù cuõng caàn coù heä thoáng laøm khoâ thích hôïp. Heä thoáng naøy coøn ñöôïc thieát keá ñeå phuø hôïp vôùi loaïi möïc in töông öùng. Caùc daïng laøm khoâ thoâng duïng laø Duøng ñeøn UV, IR, duøng khoâng khí noùng, chuøm tia ñieän töû, phun boät ….. Vôùi in OÁng ñoàng coù toác ñoä in cao vaø möïc in loaõng vì theá sau moãi ñôn vò in ñeàu coù moät heä thoáng saáy söû duïng luoàng khí noùng ñeå laøm bay hôi dung moâi trong möïc. Töông töï nhö vaäy laø caùc maùy in Flexo cuõng ñöôïc laøm khoâ baèng khí noùng, neáu möïc in laø möïc UV thì sau moãi ñôn vò in laø heä thoáng saáy baèng ñeøn chieáu tia UV Hình 1.12 : Heä thoáng saáy trong in Offset Ngöôïc laïi, in Offset coù möïc ñaëc hôn thì heä thoáng saáy khoâ ñöôïc ñaët sau ñôn vò in cuoái cuøng. Heä thoáng laøm khoâ duøng UV hay IR tuøy theo saûn phaåm vaø möïc in. Ngoaøi ra in Offset cuõng coù theå ñaët heä thoáng saáy sau moãi ñôn vò in neáu in möïc UV. Trong khi in luïa vôùi lôùp möïc in daøy thì ñöôïc laøm khoâ baèng caùch phôi trong nhieät ñoä bình thöôøng neáu söû duïng möïc in thoâng thöôøng. Moät soá maùy in luïa ñöôïc thieát keá theâm heä thoáng saáy UV Laøm khoâ laø moät yeáu toá quan troïng trong Quaù trình in, noù tuøy thuoäc vaøo loaïi möïc in vaø thieát keá cuûa maùy in cuõng nhö saûn phaåm caàn in 4.4 Heä thoáng vaän chuyeån vaø nhaän vaät lieïâu in Phuï thuoäc loaïi maùy tôø rôøi hay cuoän • Vôùi maùy in tôø rôøi noù seõ nhaän laïi daïng tôø rôøi nhö ôû ñaàu vaøo • Vôùi maùy in daïng cuoän noù coù theå thu veà theo daïng cuoän, tôø rôøi, chia thaønh nhöõng cuoän nhoû, saûn phaåm ñaõ caân beá hoaëc gaáp, ñoùng cuoán… Caáu taïo cuûa boä phaän naøy hoaøn toaøn phuï thuoäc vaøo daïng maùy in cuoän hay tôø rôøi. Vôùi maùy in cuoän vaät lieäu laø moät baêng daøi ñi xuyeân suoát qua caùc ñôn vò in - saáy - ñaàu ra baèng heä thoáng caùc loâ daãn. Ñoäng löïc ñeå keùo baêng vaät lieäu ñi nhôø söï tieáp xuùc taïi vuøng eùp in vaø caùc loâ daãn coù gaén theâm moto ñoäng löïc. Bieân soaïn : Cheá Quoác Long 13 3
Giaùo trình Coâng ngheä In Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân In Hình 1.13 : Maùy in cuoän vôùi heä thoáng vaän chuyeån giaáy tröïc tieáp giöõa caùc ñôn vò in. cuøng heä thoáng Hình 1.14 : Vaän chuyeån giaáy giöõa caùc ñôn vò in tôø rôøi baèng oáng trung Trong khi caùc daïng tôø rôøi, vaät lieäu ñuôïc daãn xuyeân suoát maùy nhôø caùc truïc trung chuyeån coù gaén caùc “nhíp” ñeã giöõ giaáy, khi nhaän giaáy caùc nhíp naøy keïp chaët laïi, khi truyeàn giaáy qua OÁng keá tieáp noù môû ra ñeå nhíp cuûa oáng sau nhaän vaø chuyeån giaáy ñi. Caùc hoaït ñoäng naøy phaûi raát chính xaùc vaø ñoàng boä. 5. ÑAËC ÑIEÅM CHUNG VEÀ COÂNG NGHEÄ Moãi phöông phaùp in ñeàu coù nhöõng ñaëc tröng rieâng veà thieát bò in, quy trình in cuõng nhö caùc yeáu toá phuø hôïp vôùi nhöõng lónh vöïc saûn phaåm rieâng. Tuy nhieân duø laø phöông phaùp in naøo cuõng coù nhöõng ñaëc ñieåm chung veà coâng ngheä nhö vaät lieäu in, cheá taïo khuoân…Vì theá naém roõ caùc ñieåm chung naøy cho pheùp chuùng ta coù caùi nhìn toång theå hôn cuûa quaù trình in 5.1 Nguyeân vaät lieäu Phöông phaùp in naøo cuõng söû duïng caùc vaät lieäu in phoå bieán nhö • Giaáy • Maøng Plastic • Maøng Kim loaïi Tuy nhieân moãi phöông phaùp in cuõng söû duïng cho nhöõng loaïi vaät lieäu rieâng bieät. Tính chaát cuûa nguyeân vaät lieäu coù moái lieân heä höõu cô vôùi loaïi möïc in vaø do ñoù noù phuï thuoäc vaøo thieát bò in. Vôùi caùc loaïi maøng moûng (maøng Plastic, kim loaïi) vaø ôû daïng cuoän thöôøng söû duïng cho in OÁng ñoàng vaø Flexo. Daïng vaät lieâu giaáy tôø rôøi phaàn lôùn söû duïng cho maùy in Offset tôø rôøi. Caùc vaät lieäu naëng nhö thieác hay nhöïa taám cho caùc maùy in chuyeân duïng. In löôùi in ñöôïc haàu heát treân caùc loaïi vaät lieäu vaø hình daïng beá maët ñaây laø öu ñieåm cuûa PP in naøy. Giaáy laø vaät lieäu söû duïng ñöôïc cho taát caû caùc phöông phaùp in cuõng nhö ñaùp öùng ñöôïc haàu heát caùc tieâu chuaån veà in vaø bao bì. 5.2 Hình thöùc chuyeån taûi hình aûnh 14 Bieân soaïn : Cheá Quoác Long
Giaùo trình Coâng ngheä In Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân In Taát caû caùc PP in ñeàu coù moät phöông caùch chung ñoù laø • Caáp möïc cho khuoân in ñoàng ñeàu • Taùch phaàn töû in vaø phaàn töû khoâng in • Truyeàn möïc ôû phaàn töû in treân khuoân (baûn in) qua vaät lieäu in baèng caùch tröïc tieáp hay qua vaät trung gian. • Möïc in ñöôïc laøm khoâ baèng vaät lyù hay hoùa hoïc baùm vaøo vaät lieäu in nhö moät hình thöùc löu giöõ thoâng tin Yeáu toá quan troïng ñoái vôùi taát caû caùc phöông phaùp in laø taùch bieät phaàn töû in vaø phaàn töû khoâng in, truyeàn möïc vaø taùi hieän phaàn töû in treân vaät lieäu in. Caùc hình thöùc in khaùc nhau seõ coù nhöõng thieát bò phuø hôïp ñeå ñaûm baûo caùc yeáu toá treân. 5.3 Cheá taïo khuoân in Vôùi caùc kyõ thuaät in truyeàn thoáng caàn coù moät baûn in cuï theå, coøn vôùi caùc phöông phaùp in NIP khoâng caàn thieát phaûi coù baûn in. Tuy nhieân thì duø laø phöông phaùp in naøo cuõng caàn phaûi qua coâng ñoaïn xöû lyù thoâng tin gioáng nhau töø baøi maãu ñöa vaøo ñeán khi bình trang, chæ töø ñaây trôû ñi thoâng tin caàn phaûi bieán chuyeån phuø hôïp vôùi phöông phaùp in. Quy trình chung nhö sau : BAØI MAÃU Hình aûnh Hình veõ Chöõ Xöû lyù Ñoà hoïa Nhaäp döõ aûnh lieäu DAØN TRANG BÌNH TRANG RIP HEÄ THOÁNG GHI BAÛN XUAÁT PHIM IN (baèng Laser hay khaéc PHÔI BAÛN (baèng PP quang hoùa) IN OFFSET, OÁNG IN LASER, IN PHUN ÑOÀNG.. IN OFFSET KTS FLEXO, IN LÖÔÙI THAØNH PHAÅM Bieân soaïn : Cheá Quoác Long 15 3 Hình 1.15 : Sô ñoà
Giaùo trình Coâng ngheä In Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân In Töø sô ñoà cho thaáy raèng duø söû duïng baát cöù phöông phaùp in naøo ñi nöõa thì töø thoâng tin ban ñaàu (baøi maãu) quy trình xöû lyù cuõng gioáng nhau, khi ñaõ ñöôïc chuaån hoùa vaø ñöa ñeán phöông phaùp in cuï theå thì quaù trình naøy ñöôïc chia thaønh hai daïng : tröïc tieáp vaø giaùn tieáp • Daïng tröïc tieáp (NIP) : Thoâng tin ñaõ ñöôïc xöû lyù ñöa ñeàn thaúng heä thoáng in, ñöôïc dieãn dòch theo thieát bò in vaø döõ lieäu naøy cho pheùp ñieàu khieån heä thoáng in (nhö in Laser hay in phun). Moät hình thöùc khaùc söû duïng daïng döõ lieäu soá truyeàn tröïc tieáp ñeán maùy laø in Offset khoâ, trong ñoù baûn in Silicone ôû daïng troøn ñöôïc ghi döõ lieäu baèng tia laser, khi in noù nhaän möïc vaø truyeàn xuoáng giaáy. Caùc daïng in naøy cho pheùp in nhieàu baûn in coù noäi dung thay ñoåi lieân tuïc • Daïng giaùn tieáp (Caùc PP in truyeàn thoáng) : Baét buoäc phaûi söû duïng baûn in, maø chuùng ta goïi laø baûn in Offset, OÁng ñoàng , Flexo…Ñeå taïo ra caùc baûn naøy coù hai caùch. Phöông thöùc phoå bieán vaø laâu ñôøi laø xuaát qua phim (theo yeâu caàu cuûa töøng PP in) sau ñoù truyeàn qua baûn in baèng phöông phaùp quang hoùa. Caùch thöù hai laø söû duïng coâng ngheä ghi baûn tröïc tieáp, döõ lieäu töø maùy tính ñöa ra seõ ñieàu khieån ñaàu khaéc (khaéc baûn cô khí) hay ñaàu ghi laser (ghi baûn Offset) ñeå ñöa thoâng tin leân baûn. Nhö vaäy, roõ raøng laø duø chuùng ta caàn in baát kyø saûn phaåm naøo vôùi phöông phaùp in ñöôïc choïn löïa thì caùc coâng ñoaïn ñaàu vaøo ñeàu nhaát thieát phaûi thöïc hieän nhö nhau vaø trong phöông thöùc taïo khuoân in chuùng ta cuõng chæ taïo khuoân in cho caùc kyõ thuaät in truyeàn thoáng baèng moät trong hai phöông thöùc laø ghi baûn tröïc tieáp vaø quang hoùa. 5.4 Khaû naêng phuïc cheá hình aûnh Taát caû caùc phöông phaùp in ñeàu coù theå söû duïng ñeå phuïc cheá laïi hình aûnh. Tuy nhieân hình thöùc cuûa moãi phöông phaùp in laïi khaùc nhau vì theá khaû naêng taùi hieän laïi taàng thöù cuõng raát khaùc nhau. Vì vaäy ñeå taän duïng öu ñieåm cuûa taát caû caùc PP in xu höôùng hieän nay laø keát hôïp nhieàu coâng ngheä treân cuøng moät maùy in. Moãi PP in ñeàu coù öu theá rieâng cuûa mình vaø ñöôïc söû duïng sao cho toát nhaát trong vieäc phuïc cheá hình aûnh. PP in löôùi coù öu theá cho lôùp möïc in raát daøy phuø hôïp cho in phuû beà maët, ñoä daøy maøng möïc phuø hôïp cho caùc saûn phaåm in ngoaøi trôøi, nhöng laïi haïn cheá trong vieäc in caùc hình aûnh coù taàng thöù do giôùi haïn veà ñoä phaân giaûi cuûa löôùi in. In Offset cho pheùp in caùc hình aûnh vôùi ñoä phaân giaûi cao vôùi lôùp möïc moûng neân ñöôïc söû duïng roäng raõi ñeå in caùc aán phaåm cao caáp. In Flexo do giôùi haïn cuûa PP in cao vaø baûn in meàm neân ñöôïc öa chuoäng cho saûn phaåm bao bì. In oáng ñoàng cho pheùp phuïc cheá taàng thöù raát toát nhöng laïi haïn cheá do giaù thaønh cao vaø phaûi in vôùi soá löông lôùn. Tuy nhieân vôùi söï phaùt trieån Coâng ngheä hieän nay caùc PP in ñeàu coù khaû naêng in caùc saûn phaåm coù chaát löôïng cao, yeáu toá löïc choïn caàn phaûi caân nhaéc ñeán giaù thaønh. 16 Bieân soaïn : Cheá Quoác Long
Giaùo trình Coâng ngheä In Khoa Kyõ thuaät in – Boä moân In Vôùi söï phaùt trieån vöôït baäc cuûa bao bì trong töông lai cuõng nhö nhaèm ñaùp öùng söï taêng tröôûng cuûa caùc saûn phaåm cao caáp, cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa coâng ngheä. Caùc PP in khoâng coøn laø söï taùch bieät nöõa maø noù ñöôïc tích hôïp chung laïi ñeå taän duïng taát caû caùc öö ñieåm cuûa töøng PP in. Caùc coâng ñoaïn keát noái tieâu bieåu nhö : - Phuû keo tröôùc vaø sau in. - In Offset. - In OÁng ñoàng - In Flexo. - In Rotary screen (in löôùi daïng cuoän) - Gheùp moät hay nhieàu lôùp. - Beá, caán hoäp, nhaõn haøng. - Chia cuoän, ñuïc loå. - EÙp nhuõ noùng/ laïnh. - Taïo vaân. Gallus/ Arsoma R 200 TCS 250 RCS 330 EM 280 EM 260 EM 410 EM 510 KM 510 Offset Letterpress UV-Flexography WB-Flexography Rotascreen Hình 1.16 :Keát hôïp nhieàu phöông phaùp in Moät heä thoáng in coù theå laø söï tích hôïp cuûa nhieàu thaønh treân maùy moät maùy in phaàn nhö In Offset, in flexo, in OÁng ñoàng, in löôùi vaø in NIP. Noù cho pheùp in caùc saûn phaåm hình aûnh thoâng thöôøng keát hôïp vôùi traùng phuû töøng phaàn hay toaøn phaàn, in maõ vaïch, soá nhaûy… cho pheùp nhieàu löïa choïn raát ña daïng. Bieân soaïn : Cheá Quoác Long 17 3