Giá trị của que thử bán định lượng albumin niệu trong tầm soát albumin niệu vi lượng trên bệnh nhân đái tháo đường

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 1 * 2015<br /> <br /> GIÁ TRỊ CỦA QUE THỬ BÁN ĐỊNH LƯỢNG ALBUMIN NIỆU TRONG TẦM SOÁT<br /> ALBUMIN NIỆU VI LƯỢNG TRÊN BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG<br /> Nguyễn Thị Thanh Thảo*, Nguyễn Văn Trí**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Xác định độ nhạy, độ chuyên, giá trị tiên đoán dương, giá trị tiên đoán âm của que thử bán định<br /> lượng albumin niệu với xét nghiệm chứng là tỷ số albumin/creatinin niệu.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 247 bệnh nhân ĐTĐ được xét nghiệm ACR niệu, có 200 bệnh<br /> nhân có ACR niệu ≤300 mg/g được thử nước tiểu tìm albumin niệu vi lượng bằng que thử bán định lượng<br /> albumin niệu.<br /> Kết quả: Có 95/200 bệnh nhân có albumin niệu vi lượng được xác định bằng que thử bán định lượng<br /> albumin niệu. Ss, Sp, PPV, NPV của que thử bán định lượng albumin niệu lần lượt là 94,2%, 87,7%, 85,2%,<br /> 95,2%.<br /> Kết luận: Với độ nhạy cao và giá trị tiên đoán âm cao, que thử bán định lượng albumin niệu có thể là một<br /> phương tiện có giá trị tốt trong tầm soát albumin niệu vi lượng trên bệnh nhân ĐTĐ.<br /> Từ khóa: Albumin niệu vi lượng (MAU), đái tháo đường (ĐTĐ), que thử bán định lượng albumin niệu.<br /> Từ viết tắt: ACR: albumin/creatinin ratio, ĐTĐ: đái tháo đường, MAU: microalbuminuria, Ss: sensitivity<br /> (độ nhạy), Sp:specificity (độ chuyên), PPV: positive predictive value (giá trị tiên đoán dương), NPV: negative<br /> predictive value (giá trị tiên đoán âm)<br /> <br /> ABSTRACT<br /> UTILITY OF THE SEMIQUANTIATIVE ALBUMINURIA DIPSTICK TEST IN SCREENING FOR<br /> MICROALBUMINURIA IN DIABETIC PATIENTS.<br /> Nguyen Thi Thanh Thao, Nguyen Van Tri<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 19 - Supplement of No 1 - 2015: 174 - 178<br /> Objective: define sensitivity, specificity, positive predictive value, negative predictive value of the<br /> semiquantiative albuminuria dipstick test with the reference test is urine albumin/creatinin ratio (ACR).<br /> Patients and methods: 247 diabetic patients were first measured albuminuria by ACR test.Then, there<br /> were 200 patients with ACR ≤300 mg/g being examined microalbuminuria by the semiquantiative albuminuria<br /> dipstick test. 2<br /> Results: There was 95/200 patients who were defined to have microalbuminuria by the semiquantiative<br /> albuminuria dipstick test. Ss, Sp, PPV, NPV of the semiquantiative albuminuria dipstick test are 94.2%, 87.7%,<br /> 85.2%, 95.2%, respectively.<br /> Conclusion: With the high sensitivity and high positive predictive value, the semiquantiative albuminuria<br /> dipstick test is a good method for screening of microalbuminuria in diabetic patients.<br /> Key words: microalbuminuria, diabetes, semiquantiative albuminuria dipstick test.<br /> nghiệm tiện lợi để xác định albumin niệu vi<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> lượng. Que thử bán định lượng albumin niệu là<br /> Tầm soát albumin niệu vi lượng được xem là<br /> một phương tiện nhanh chóng, chính xác, kinh<br /> quy trình bắt buộc phải làm khi tiếp cận bệnh<br /> tế để xác định albumin niệu vi lượng đã được sử<br /> nhân đái tháo đường. Do đó, cần một xét<br /> * Nội trú Bộ môn Lão khoa, ĐH Y Dược TP. HCM<br /> ** Bộ môn Lão khoa, ĐH Y Dược TP. HCM<br /> Tác giả liên lạc: BS. Nguyễn Thị Thanh Thảo ĐT: 0908041390 Email:tvmdnguyenthao@gmail.com<br /> <br /> 174<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 1 * 2015<br /> dụng nhiều nơi trên thế giới. Tuy nhiên tại Việt<br /> Nam xét nghiệm này vẫn chưa được kiểm định về<br /> giá trị và chưa được sử dụng thường quy.Trên cơ<br /> sở đó, chúng tôi thực hiện nghiên cứu này.<br /> Mục tiêu nghiên cứu<br /> Xác định độ nhạy, độ chuyên, giá trị tiên<br /> đoán dương, giá trị tiên đoán âm của que thử<br /> bán định lượng albumin niệu với xét nghiệm<br /> chứng là ACR niệu<br /> Tìm mối liên quan giữa albumin niệu vi lượng<br /> với một số yếu tố lâm sàng và cận lâm sàng.<br /> <br /> PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Tiêu chuẩn chọn bệnh<br /> Bệnh nhân ĐTĐ khám tại phòng khám nội<br /> tiết bệnh viện Nhân Dân 115 từ tháng 10 năm<br /> 2013 đến tháng 4 năm 2014, không có tiêu chí<br /> loại trừ, đồng ý tham gia nghiên cứu.<br /> Tiêu chuẩn loại trừ<br /> Các nguyên nhân gây tăng albumin niệu cấp<br /> tính: các bệnh lý viêm nhiễm cấp tính, sốt, nhiễm<br /> ceton, tăng áp lực thẩm thấu máu, các bệnh lý<br /> khác có khả năng gây tổn thương thận cấp,<br /> nhiễm trùng tiểu hay có hồng cầu, bạch cầu<br /> trong nước tiểu, thai kỳ.<br /> Các nguyên nhân gây tăng albumin niệu<br /> mạn tính: hội chứng thận hư không do ĐTĐ, các<br /> bệnh lý cầu thận, ống thận và mô kẽ không do<br /> ĐTĐ, suy tim mạn, các bệnh lý tự miễn, bệnh lý<br /> ác tính, các bệnh lý truyền nhiễm: AIDS, viêm<br /> gan siêu vi…<br /> Tỷ trọng nước tiểu 1,02.<br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> Cắt ngang, mô tả, tiến cứu.<br /> Cỡ mẫu<br /> N (Ss) = z2x (Ss (1-Ss)) /(W2 x P)<br /> N (Sp) = z2x (Sp (1-Sp)) /(W2 x (1-P))<br /> Trong đó: Ss: độ nhạy theo nghiên cứu trước,<br /> Sp: độ chuyên theo nghiên cứu trước (theo<br /> nghiên cứu của tác giả Poulsen PL , SN = 95%, SP<br /> = 93%), z: giá trị phân phối tương ứng với độ tin<br /> cậy chọn lựa, chọn độ tin cậy 95% thìz=1,96, W:<br /> độ chính xác mong muốn, chọn W=0,05, P là tỷ lệ<br /> <br /> Nội Tổng quát<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> albumin niệu vi lượng trong dân số bệnh nhân<br /> ĐTĐ, dựa theo nghiên cứu MAPS là 40%.<br /> Tính ra: NSN là 183 bệnh nhân, NSP là 167<br /> bệnh nhân, chọn cỡ mẫu có số lượng cao hơn để<br /> tính được cả độ nhạy và độ chuyên, chọn N=183.<br /> Khái niệm que thử bán định lượng albumin niệu<br /> Dùng que Micral test của RocheR, hoạt động<br /> dựa trên phản ứng kháng thể gắn chuyên biệt<br /> với albumin trong nước tiểu, phức hợp kháng<br /> nguyên kháng thể sẽ phản ứng với chất chỉ thị<br /> màu có trên vùng đọc của que, ứng với mỗi mức<br /> màu là một giá trị albumin niệu, có 4 mức màu<br /> được biểu thị sẵn trên hộp chứa que là: trắng = 0<br /> mg/L, hồng nhạt = 20 mg/L, hồng vừa = 50 mg/L,<br /> hồng đậm tương đương ≥100 mg/L. Nếu que thử<br /> đổi màu trung gian thì giá trị albumin niệu sẽ là<br /> giá trị trung bình giữa hai mức màu. Que thử<br /> đổi màu ở mức ≥20 mg/L là tương đương với<br /> ACR niệu ≥30 mg/g.<br /> Sau khi nhúng que vào nước tiểu 5 giây, để<br /> que nằm ngang trong 1 phút, đọc kết quả trên<br /> vùng đọc của que bằng cách so màu với thanh<br /> màu có sẳn trên hộp chứa que. Từ đó xác định<br /> được mức albumin niệu.<br /> Một số tiêu chuẩn chẩn đoán và đánh giá<br /> <br /> Tiêu chuẩn chẩn đoán ĐTĐ của nghiên cứu:<br /> - Đã được chẩn đoán ĐTĐ và đang dùng<br /> thuốc điều trị ĐTĐ (có kèm theo toa thuốc) hay<br /> đang dùng các phương pháp điều trị ĐTĐ<br /> không dùng thuốc như tiết chế chế độ ăn, luyện<br /> tập thể dục.<br /> Hoặc<br /> Bệnh nhân mới được chẩn đoán ĐTĐ theo<br /> đúng tiêu chuẩn của ADA 2013, bao gồm:<br /> Đường huyết tương lúc đói ≥126 mg/dL (7<br /> mmol/L), hoặc<br /> Đường huyết tương bất kỳ ≥200 mg/dL (11,1<br /> mmol/L), kèm theo có các triệu chứng của tăng<br /> đường huyết hay cơn tăng đường huyết.<br /> Tiêu chuẩn chẩn đoán albumin niệu vi lượng<br /> Albumin niệu vi lượng khi chỉ số ACR trong<br /> khoảng 30-300 mg/g hoặc sự đổi màu của que<br /> <br /> 175<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 1 * 2015<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> thử bán định lượng albumin niệu ≥20 mg/L.<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> <br /> Bảng 3: Kết quả thử nước tiểu bằng que thử bán định<br /> lượng albumin niệu<br /> MAU<br /> (-)(