Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ tổ trưởng chuyên môn ở các trường trung học phổ thông huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hoá

VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số 431 (Kì 1 - 6/2018), tr 4-10<br /> <br /> GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN<br /> Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG<br /> HUYỆN THỌ XUÂN, TỈNH THANH HOÁ<br /> Nguyễn Quang Dũng - Trường Trung học phổ thông Thọ Xuân 4, tỉnh Thanh Hóa<br /> Ngày nhận bài: 05/04/2018; ngày sửa chữa: 09/04/2018; ngày duyệt đăng: 12/04/2018.<br /> Abstract: To meet the requirements of the education reform at high school, building qualified<br /> professional group leaders is required with aim to enhance effectiveness of professional group<br /> activities and help principal in teaching management. The research analyses the solutions to<br /> improve quality of professional group leaders at high schools in Tho Xuan district, Thanh Hoa<br /> province in order to improve quality of teaching at high schools in the district.<br /> Keywords: Professional group, leader, teacher, high school.<br /> trọng trong một tập thể sư phạm. Trong bộ máy tổ chức<br /> nhà trường, ĐNTTCM có một vị trí quan trọng trong việc<br /> quyết định sự thành công và xây dựng thương hiệu của<br /> nhà trường. Một ĐNTTCM có trình độ cao, có đầy đủ<br /> phẩm chất và năng lực cần thiết, yêu nghề, tận tụy với<br /> công việc sẽ là động lực cơ bản tạo nên mọi thành tích<br /> chung của nhà trường. Vì vậy, HT phải biết nhìn nhận,<br /> đánh giá đúng vai trò của ĐNTTCM; có những chủ<br /> trương, giải pháp thích hợp để xây dựng, phát triển, nâng<br /> cao năng lực cho họ.<br /> 2.2. Thực trạng công tác nâng cao chất lượng đội ngũ<br /> tổ trưởng chuyên môn của các trường trung học phổ<br /> thông huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa<br /> 2.2.1. Khái quát về đội ngũ tổ trưởng chuyên môn ở các<br /> trường trung học phổ thông huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa<br /> Nhìn chung, ĐNTTCM ở các trường THPT huyện<br /> Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa đều có phẩm chất tốt, đạt chuẩn<br /> và trên chuẩn về trình độ đào tạo, tuổi đời phần đa trong<br /> độ tuổi 35-45, thường được bổ nhiệm từ những giáo viên<br /> (GV) có năng lực chuyên môn tốt và trước khi được bồi<br /> dưỡng về nghiệp vụ quản lí, lí luận chính trị, nhiều người<br /> trình độ ngoại ngữ và tin học còn nhiều hạn chế.<br /> 2.2.2. Quản lí công tác bồi dưỡng đội ngũ tổ trưởng<br /> chuyên môn của hiệu trưởng<br /> Hàng năm, thực hiện kế hoạch của Sở GD-ĐT về<br /> công tác bồi dưỡng ĐNTTCM, các trường đã chọn cử và<br /> tạo điều kiện để các tổ trưởng chuyên môn (TTCM) được<br /> tham gia bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ. Công tác<br /> bồi dưỡng về năng lực quản lí giáo dục đã được thực hiện<br /> nhưng số lượng còn ít. Mặt khác, hình thức, nội dung và<br /> thời gian đào tạo, bồi dưỡng cũng nặng tính lí luận, ít có<br /> chương trình bồi dưỡng sát với thực tế quản lí của những<br /> cơ sở giáo dục. Nội dung đào tạo, bồi dưỡng chưa theo<br /> kịp với những đổi mới của giáo dục phổ thông, chưa gắn<br /> liền với yêu cầu xây dựng một đội ngũ chuẩn hoá, hiện<br /> <br /> 1. Mở đầu<br /> Đội ngũ tổ trưởng chuyên môn (ĐNTTCM) trường<br /> trung học phổ thông (THPT) có vai trò to lớn trong việc<br /> thực hiện nhiệm vụ dạy học, giáo dục của nhà trường.<br /> Đây là lực lượng trực tiếp triển khai những hoạt động<br /> theo mục tiêu, nội dung, phương pháp đổi mới giáo dục<br /> phổ thông. Xây dựng ĐNTTCM đảm bảo chất lượng là<br /> một trong những công tác trọng tâm, thường xuyên của<br /> hiệu trưởng (HT) để thực hiện nhiệm vụ quản lí chuyên<br /> môn, nâng cao chất lượng dạy học.<br /> Trong những năm qua, việc xây dựng ĐNTTCM ở<br /> các trường THPT trên địa bàn huyện Thọ Xuân, tỉnh<br /> Thanh Hóa đã được HT quan tâm chỉ đạo và đã đạt được<br /> những kết quả nhất định. Tuy nhiên, trong quá trình thực<br /> hiện các trường vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập như: xây<br /> dựng ĐNTTCM còn thiếu cơ sở khoa học, mang tính chủ<br /> quan, hoạt động bồi dưỡng, đào tạo cho ĐNTTCM chưa<br /> thường xuyên, hoạt động của tổ chuyên môn (TCM)<br /> chưa thực sự hiệu quả, vì thế đã ảnh hưởng đến việc nâng<br /> cao chất lượng dạy học và giáo dục trong nhà trường,<br /> chưa đáp ứng tốt yêu cầu đổi mới giáo dục THPT trong<br /> giai đoạn hiện nay.<br /> Để đáp ứng yêu cầu của đổi mới giáo dục THPT, việc<br /> xây dựng ĐNTTCM có chất lượng là vấn đề quan trọng,<br /> là điều kiện để các TCM hoạt động có nền nếp, có chất<br /> lượng và hiệu quả, giúp HT thiết lập trật tự, kỉ cương<br /> trong hoạt động dạy học và nâng cao hiệu quả quản lí.<br /> Việc nghiên cứu tìm những giải pháp quản lí nâng cao<br /> chất lượng ĐNTTCM các trường THPT huyện Thọ<br /> Xuân, tỉnh Thanh Hóa là hết sức cần thiết.<br /> 2. Nội dung nghiên cứu<br /> 2.1. Khái niệm về đội ngũ tổ trưởng chuyên môn<br /> ĐNTTCM là lực lượng chủ yếu tham mưu cho HT<br /> trong việc xây dựng chương trình để tổ chức giảng dạy<br /> và giáo dục ở các cơ sở giáo dục. Đây là bộ phận rất quan<br /> <br /> 4<br /> <br /> VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số 431 (Kì 1 - 6/2018), tr 4-10<br /> <br /> đại hoá, trong xu thế hội nhập và đáp ứng yêu cầu của sự<br /> nghiệp đổi mới.<br /> Hầu hết TTCM trước khi đề bạt chưa qua đào tạo, bồi<br /> dưỡng về nghiệp vụ quản lí. Việc đề bạt cũng mang tính<br /> nhu cầu, dựa vào tín nhiệm, hoặc chỉ xét về mặt năng lực<br /> chuyên môn chưa xét đến năng lực quản lí chỉ đạo, chưa<br /> chú trọng đến cơ cấu độ tuổi, giới tính và đặc thù vùng.<br /> Để đảm nhiệm công việc và hoàn thành nhiệm vụ được<br /> giao, ĐNTTCM phải tự bồi dưỡng, tích lũy về kinh<br /> nghiệm, do đó không tránh khỏi ý chí chủ quan. Tính<br /> chuyên nghiệp trong thực hiện nhiệm vụ chưa cao, quy<br /> trình quản lí còn thiếu nguyên tắc chỉ đạo và do đó tính<br /> hiệu quả mang lại chưa thực sự cao.<br /> Trong những năm gần đây, được sự quan tâm của<br /> lãnh đạo Sở GD-ĐT, sự tham mưu đắc lực của cấp ủy<br /> chính quyền và Công đoàn các nhà trường, ĐNTTCM cơ<br /> bản được bồi dưỡng về lí luận chính trị và chuyên môn<br /> nghiệp vụ. Ngoài các lớp bồi dưỡng lí luận chính trị dành<br /> riêng cho cán bộ quản lí (CBQL), ĐNTTCM của các<br /> trường cũng đã được tham gia các lớp đào tạo trình độ<br /> nghiệp vụ chuẩn và trên chuẩn, tạo điều kiện thuận lợi để<br /> ĐNTTCM trường THPT tham gia học tập nâng cao trình<br /> độ cả về lí luận chính trị và trình độ chuyên môn. Mặc dù<br /> vậy, HT các trường cũng cần xác định, đây là một nhiệm<br /> vụ quan trọng cần được quan tâm đầu tư và tiến hành<br /> thường xuyên nhằm đổi mới công tác quản lí nâng cao<br /> chất lượng của mỗi trường.<br /> Để nâng cao chất lượng ĐNTTCM cho các trường<br /> THPT huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa, hiện nay có rất<br /> nhiều giải pháp khác nhau, trong phạm vi bài viết, chúng<br /> tôi tập trung đi sâu một số giải pháp cơ bản sau:<br /> 2.3. Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ tổ trưởng<br /> chuyên môn của các trường trung học phổ thông<br /> huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa<br /> 2.3.1. Tăng cường nhận thức về tầm quan trọng của việc<br /> nâng cao chất lượng đội ngũ tổ trưởng chuyên môn<br /> trường trung học phổ thông<br /> 2.3.1.1. Mục tiêu<br /> Trong công tác quản lí nói chung, quản lí TCM nói<br /> riêng, tăng cường nhận thức về tầm quan trọng của việc<br /> nâng cao chất lượng đội ngũ, ĐNTTCM là một việc làm<br /> quan trọng, thiết thực nhằm tạo nên sự đồng thuận cao<br /> trong tập thể. Trong bối cảnh đổi mới giáo dục phổ<br /> thông hiện nay, tăng cường nhận thức về tầm quan<br /> trọng của việc nâng cao chất lượng ĐNTTCM trường<br /> THPT là biện pháp quan trọng để thực hiện Chỉ thị số<br /> 40/CT-TW ngày 15/6/2004 của Ban Bí thư Trung ương<br /> Đảng và Quyết định số 09/2005/QĐ-TTG của Thủ<br /> tướng Chính phủ về xây dựng và nâng cao chất lượng<br /> đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục; Nghị quyết số 29NQ/TW ngày 04/11/2013 về đổi mới căn bản, toàn diện<br /> <br /> GD-ĐT, trong đó đội ngũ nhà giáo, CBQL giáo dục là<br /> lực lượng then chốt.<br /> Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc nâng<br /> cao chất lượng ĐNTTCM trường THPT đáp ứng yêu cầu<br /> trong đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay đối với huyện<br /> Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa nói riêng và các trường THPT<br /> nói chung. Đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm<br /> của HT trong công tác quản lí nhà trường.<br /> 2.3.1.2. Nội dung<br /> TCM là tổ chức cơ sở của bộ máy hành chính nhà<br /> trường; là nơi trực tiếp quản lí, rèn luyện và bồi dưỡng giáo<br /> viên (GV) về chuyên môn, nghiệp vụ, về phẩm chất - đạo<br /> đức nhà giáo...; thông qua các hoạt động của TCM, năng lực<br /> giảng dạy, trình độ tay nghề, nghiệp vụ của GV từng bước<br /> được nâng cao. Mặt khác, TTCM có vai trò quan trọng<br /> trong việc xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ, quản lí kế<br /> hoạch và hoạt động của tổ viên; là nơi để triển khai, kiểm<br /> tra, đánh giá các mục tiêu và nội dung của việc đổi mới<br /> chương trình giáo dục phổ thông. Trong bộ máy tổ chức của<br /> nhà trường, TTCM có vai trò và vị trí rất quan trọng: là<br /> người giúp HT trực tiếp điều hành, chỉ đạo, tổ chức thực<br /> hiện kế hoạch của nhà trường và các hoạt động của TCM,<br /> là cầu nối giữa HT-GV; tham mưu cho HT trong việc phân<br /> công lao động sư phạm, sắp xếp, bố trí đội ngũ GV hợp lí<br /> để phát huy khả năng của họ; TTCM còn là người trực tiếp<br /> theo dõi, đánh giá phẩm chất, năng lực của tổ viên.<br /> Ngoài ra, TTCM đóng vai trò là chỗ dựa đáng tin cậy<br /> về chuyên môn; là trung tâm đoàn kết, tập hợp các thành<br /> viên trong tổ để xây dựng TCM thành một tập thể lao động<br /> tích cực. TTCM có trách nhiệm quản lí GV bộ môn trong<br /> tổ của mình (trọng tâm là quản lí hoạt động chuyên môn);<br /> tạo động cơ, khuyến khích các thành viên trong tổ hăng<br /> hái, nhiệt tình trong công tác, tăng cường tích lũy kiến<br /> thức; tìm tòi các biện pháp để đầu tư phát triển kĩ năng sư<br /> phạm, chuyên môn cho GV. TTCM là người nắm được cụ<br /> thể nhất về thực lực của từng GV trong tổ để có kế hoạch<br /> bồi dưỡng, sử dụng và phân công công việc một cách hợp<br /> lí; xây dựng, phát hiện và bồi dưỡng các nhân tố mới để từ<br /> đó hạn chế được những yếu kém, phát huy được thế mạnh<br /> của tổ. TTCM cần phải hiểu rõ hoàn cảnh, nguyện vọng,<br /> nhu cầu của từng GV để có biện pháp quản lí thích hợp;<br /> tạo ra trong TCM môi trường sư phạm đoàn kết, thân ái;<br /> tăng cường năng lực hợp tác nhóm; xây dựng tinh thần<br /> đồng đội; thông cảm và chia sẻ trong tập thể; nêu cao tinh<br /> thần học hỏi, giúp đỡ lẫn nhau trong công tác để cùng hoàn<br /> thành nhiệm vụ được giao. Chính vì thế, cần phải nhận<br /> thức được tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng<br /> ĐNTTCM trong nhà trường nói chung và trường THPT<br /> nói riêng là việc cần thiết, cần được quan tâm, đầu tư đúng<br /> mức, nhằm góp phần giúp HT thực hiện tốt nhiệm vụ<br /> chính trị theo đúng kế hoạch.<br /> <br /> 5<br /> <br /> VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số 431 (Kì 1 - 6/2018), tr 4-10<br /> <br /> được quy mô phát triển, sự biến động về số lượng HS,<br /> đội ngũ GV nhà trường trong thời điểm hiện tại và tương<br /> lai (từ 5-10 năm). Quan trọng nhất là phải tính đến việc<br /> xây dựng đội ngũ kế cận cho số lượng TTCM cần phải<br /> thay thế. Tiếp tục bồi dưỡng cho TTCM đang đảm nhiệm<br /> chức vụ; bảo đảm sự chuyển tiếp liên tục và vững vàng<br /> giữa các thế hệ TTCM của nhà trường.<br /> Để thực hiện công tác quy hoạch được tốt, cần có sự<br /> tác động làm thay đổi về nhận thức, tư duy và phương<br /> thức tổ chức thực hiện và nhằm làm cho công tác đó thực<br /> sự đi vào nền nếp, đúng với các yêu cầu đổi mới về công<br /> tác quản lí cán bộ theo định hướng của Đảng và Nhà<br /> nước trong giai đoạn hiện nay.<br /> Tuyển chọn CBQL các trường THPT là nhằm phát hiện<br /> người có “tâm”, “tầm”, “tài” để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ<br /> của công tác quản lí nhà trường. Tuyển chọn CBQL các<br /> trường THPT phải lựa chọn trong số nguồn quy hoạch<br /> CBQL và nhu cầu thực tế của mỗi nhà trường. Tuyển chọn<br /> đúng sẽ góp phần duy trì sự ổn định và phát triển nhà trường,<br /> ngược lại nếu tuyển chọn sai sẽ gây tư tưởng hoài nghi<br /> không những đối với tập thể lãnh đạo mà còn mất lòng tin<br /> đối với GV, nhân viên trong trường. Tuyển chọn CBQL<br /> trường THPT phải đảm bảo “chuẩn” do cấp có thẩm quyền<br /> ban hành; phải dựa trên nguyên tắc công khai, dân chủ và<br /> thu thập đầy đủ các thông tin, nhằm trọng dụng người có tài,<br /> có đức, có năng lực quản lí thực thụ.<br /> Từ thực trạng ĐNTTCM ở các trường THPT huyện<br /> Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa, chúng tôi đề xuất khi xây<br /> dựng quy hoạch ĐNTTCM cần chia thành các nhóm như<br /> sau: - Nhóm có đủ năng lực, phẩm chất, đáp ứng tốt yêu<br /> cầu của công việc; - Nhóm có triển vọng phát triển nhưng<br /> cần phải đào tạo, bồi dưỡng thêm về trình độ lí luận chính<br /> trị, chuyên môn nghiệp vụ, năng lực tổ chức, quản lí;<br /> - Nhóm hạn chế về phẩm chất, năng lực, trình độ cần thay<br /> thế (trong đó, hạn chế do lớn tuổi, sức khỏe yếu...);<br /> - Nhóm kế cận, dự nguồn. Nhóm kế cận, dự nguồn được<br /> tuyển chọn từ những GV dạy giỏi, có phẩm chất, năng<br /> lực tốt, có sức khỏe, nhiệt tình, có uy tín với đồng nghiệp.<br /> HT cần tạo môi trường và điều kiện công tác thích hợp<br /> để các đối tượng dự nguồn thể hiện, phát huy vai trò của<br /> mình, từ đó có thể đánh giá, lựa chọn đúng đắn. Ngoài<br /> ra, HT còn phải thường xuyên thăm dò ý kiến, lắng nghe<br /> dư luận nhằm đảm bảo tính khách quan trong tuyển chọn,<br /> quy hoạch ĐNTTCM.<br /> 2.3.3. Bố trí, sử dụng đội ngũ tổ trưởng chuyên môn<br /> 2.3.3.1. Mục tiêu<br /> Bố trí, sử dụng ĐNTTCM phù hợp với năng lực, sở<br /> trường là một khâu quan trọng trong công tác cán bộ vì<br /> TTCM là người có tác động tiên quyết đến chất lượng và<br /> hiệu quả của tổ chức. Vì vậy, việc bố trí, sử dụng chính<br /> xác TTCM trường THPT có đủ phẩm chất, năng lực vừa<br /> <br /> 2.3.1.3. Cách thức thực hiện<br /> Để tăng cường nhận thức về tầm quan trọng của việc<br /> nâng cao chất lượng ĐNTTCM, HT cần xây dựng một<br /> kế hoạch giáo dục chính trị tư tưởng, xác định rõ tầm<br /> quan trọng của công việc này trong chiến lược phát triển<br /> GD-ĐT để tạo sự đồng thuận, nhất trí, nhằm tạo sự chung<br /> tay, góp sức của các tổ chức đoàn thể trong nhà trường<br /> thực hiện nhiệm vụ.<br /> 2.3.2. Lập quy hoạch đội ngũ tổ trưởng chuyên môn<br /> 2.3.2.1. Mục tiêu<br /> Nghị quyết Hội nghị Trung ương 2 (khóa VIII) đã<br /> khẳng định: “Quy hoạch cán bộ là một nội dung trọng yếu<br /> của công tác cán bộ, đảm bảo cho công tác cán bộ đi vào<br /> nền nếp, chủ động, có tầm nhìn xa, đáp ứng nhiệm vụ trước<br /> mắt và lâu dài”. Trên tinh thần đó, việc xây dựng, quy<br /> hoạch ĐNTTCM ở các trường THPT huyện Thọ Xuân là<br /> việc làm rất quan trọng, làm cơ sở cho việc đào tạo, bồi<br /> dưỡng, bổ nhiệm, luân chuyển cán bộ; giúp cho HT chủ<br /> động, tăng cường hiệu quả của công tác tổ chức, quản lí cán<br /> bộ. Nếu làm tốt công tác quy hoạch như tạo nguồn, bồi<br /> dưỡng, tuyển chọn, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại ở các trường<br /> THPT thì sẽ mang lại kết quả khả quan trong việc nâng cao<br /> chất lượng CBQL nói chung và TTCM nói riêng.<br /> 2.3.2.2. Nội dung<br /> Xây dựng, phát triển ĐNTTCM trường THPT đủ về<br /> số lượng, đồng bộ về cơ cấu, có phẩm chất, năng lực,<br /> chuẩn hóa về trình độ, đảm bảo sự kế thừa nhằm kiện<br /> toàn tổ chức bộ máy, thực hiện tốt yêu cầu nhiệm vụ của<br /> nhà trường.<br /> Quy hoạch cán bộ là sự chuẩn bị xây dựng đội ngũ cán<br /> bộ làm cơ sở để bố trí, sắp xếp cán bộ theo kế hoạch, dự<br /> kiến ban đầu và liên quan chặt chẽ đến các khâu của công<br /> tác cán bộ như đào tạo, bồi dưỡng, bố trí sử dụng cán bộ...<br /> Trong công tác cán bộ, quy hoạch cán bộ là một nội dung<br /> trọng yếu được Ðảng ta rất coi trọng. Quy hoạch cán bộ<br /> nhằm tạo ra sự chủ động, tránh tình trạng bị động, hụt<br /> hẫng; nó thể hiện tầm nhìn chiến lược trong công tác cán<br /> bộ. Quy hoạch cán bộ cũng nhằm đảm bảo tính kế thừa<br /> vững chắc, liên tục giữa các thế hệ cán bộ, giữ gìn đoàn<br /> kết nội bộ và sự ổn định của hệ thống chính trị. Bám sát<br /> các quan điểm của Đảng, trong những năm qua, các cấp<br /> ủy đảng ở các cơ sở giáo dục đã chủ động đẩy mạnh công<br /> tác quy hoạch. Nhờ vậy, chất lượng các khâu của công tác<br /> cán bộ từng bước đi vào nền nếp, ổn định; góp phần đào<br /> tạo, bồi dưỡng, tạo nguồn cán bộ, do đó chất lượng đội ngũ<br /> cán bộ không ngừng được nâng lên.<br /> 2.3.2.3. Cách thức thực hiện<br /> Quy hoạch ĐNTTCM là một việc làm mang tính<br /> chiến lược, nó thể hiện được tầm nhìn của HT trong công<br /> tác tổ chức. Để quy hoạch chính xác, HT phải dự báo<br /> <br /> 6<br /> <br /> VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số 431 (Kì 1 - 6/2018), tr 4-10<br /> <br /> củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực<br /> lãnh đạo và chất lượng công tác, vừa làm căn cứ để các<br /> cấp quản lí xây dựng quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và<br /> thực hiện các chính sách đối với cán bộ.<br /> 2.3.3.2. Nội dung<br /> Việc bổ nhiệm, miễn nhiệm, luân chuyển, sử dụng<br /> CBQL các trường THPT phải căn cứ vào Nghị quyết số<br /> 27/2003/NQ-TTg ngày 19/02/2003 của Chính phủ ban<br /> hành Quy chế bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển, từ<br /> chức, miễn nhiệm cán bộ, công chức lãnh đạo. Việc bổ<br /> nhiệm CBQL trường THPT được tiến hành khi có nhu<br /> cầu, là một công việc quan trọng trong công tác cán bộ,<br /> bởi CBQL là người góp phần quyết định đến chất lượng,<br /> hiệu quả của tổ chức và hoạt động của nhà trường. Do<br /> đó, việc lựa chọn và bổ nhiệm CBQL có đủ phẩm chất<br /> và năng lực cho các nhà trường vừa củng cố, kiện toàn tổ<br /> chức bộ máy, nâng cao năng lực lãnh đạo và chất lượng<br /> công tác, vừa làm căn cứ để các cấp quản lí xây dựng quy<br /> hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và thực hiện các chính sách<br /> đối với cán bộ. Việc miễn nhiệm CBQL các trường<br /> THPT nhằm củng cố và tăng cường sức mạnh bộ máy<br /> quản lí, tạo môi trường lành mạnh cho nhân tố mới phát<br /> triển; miễn nhiệm đúng đối tượng, đúng thời điểm là đem<br /> lại niềm tin cho cán bộ, GV, nhân viên nhà trường và còn<br /> có tác dụng giáo dục cán bộ. Việc giáng cấp, hạ bậc quản<br /> lí, hạ bậc công chức đối với CBQL giáo dục ít xảy ra,<br /> nhưng vấn đề này phải thường xuyên được quán triệt như<br /> một biện pháp có tính ngăn ngừa, răn đe nhằm góp phần<br /> nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL. Luân chuyển CBQL<br /> sẽ khắc phục được tình trạng quan liêu, trì trệ, kinh<br /> nghiệm, chủ quan, không chịu đổi mới, từ đó tự thân chủ<br /> động rèn luyện, phấn đấu trong hoàn cảnh mới, môi<br /> trường mới.<br /> 2.3.3.3. Cách thức thực hiện<br /> Trên cơ sở nội dung của bản quy hoạch xây dựng,<br /> nâng cao chất lượng và phát triển ĐNTTCM tại các<br /> trường THPT, nhu cầu và yêu cầu chất lượng ĐNTTCM<br /> của mỗi trường THPT trong huyện, thực trạng và chất<br /> lượng của ĐNTTCM đương chức và kế cận, lãnh đạo<br /> đơn vị phải vạch ra được mục tiêu (nguồn, số lượng, yêu<br /> cầu chất lượng) phải bổ nhiệm mới, phải bổ nhiệm lại và<br /> thay đổi TTCM nếu thấy có những TTCM không đủ<br /> phẩm chất và năng lực điều hành công việc của TCM.<br /> Tuy nhiên, việc xây dựng quy hoạch, bổ nhiệm, phân<br /> công nhiệm vụ cho ĐNTTCM phải phù hợp với kế hoạch<br /> năm học, không làm xáo trộn các hoạt động của TCM,<br /> làm dao động đến tư tưởng của GV. Mặt khác, việc lựa<br /> chọn, bổ nhiệm, bố trí, sử dụng hợp lí năng lực, sở trường<br /> của ĐNTTCM phải đi kèm với các tiêu chuẩn của<br /> CBQL, phải thực hiện theo đúng hướng dẫn về công tác<br /> cán bộ của Nhà nước; đồng thời phải kèm theo việc giải<br /> <br /> quyết đúng chế độ chính sách về lương, phụ cấp lương<br /> và các chính sách ưu đãi khác của ngành.<br /> Sử dụng đội ngũ CBQL, trong đó có ĐNTTCM<br /> trường THPT là một khâu quan trọng của việc nâng cao<br /> chất lượng đội ngũ cán bộ trong điều kiện hiện nay. Sử<br /> dụng đúng chỗ, đúng năng lực, sở trường sẽ phát huy<br /> được năng lực và phẩm chất của cán bộ. Sử dụng cán<br /> bộ không đúng năng lực, theo định kiến và ý muốn chủ<br /> quan của cá nhân, không những không phát huy được<br /> năng lực của cán bộ mà còn làm tổn hại đến chất lượng<br /> của cơ sở giáo dục. Sử dụng cán bộ là cả một nghệ thuật<br /> của người đứng đầu và của các cấp quản lí trực tiếp cán<br /> bộ; phải coi trọng công tác kiểm tra, đánh giá cán bộ là<br /> việc làm thường xuyên; phải ngăn ngừa kịp thời các<br /> biểu hiện làm giảm lòng tin đối với cán bộ, GV, nhân<br /> viên và HS nhà trường.<br /> 2.3.4. Bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ tổ<br /> trưởng chuyên môn<br /> 2.3.4.1. Mục tiêu<br /> Việc đào tạo, bồi dưỡng và nâng cao phẩm chất, năng<br /> lực cho ĐNTTCM thông qua công tác đào tạo, bồi dưỡng<br /> đội ngũ để thực hiện quy hoạch đã có là việc làm cần thiết<br /> nhằm nâng cao chất lượng ĐNTTCM đáp ứng được yêu<br /> cầu của đơn vị. Nói cách khác, công tác quy hoạch phải<br /> gắn chặt với công tác đào tạo, bồi dưỡng. Điều đó đã<br /> được Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương<br /> Đảng khoá IX kết luận: “Trên cơ sở quy hoạch, đẩy mạnh<br /> việc đào tạo và đào tạo lại cán bộ theo chức danh và cán<br /> bộ dự nguồn. Nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác<br /> đào tạo, chú ý bồi dưỡng phẩm chất chính trị, trình độ<br /> nghề nghiệp, năng lực thực tiễn, xử lí tình huống, khắc<br /> phục những biểu hiện tiêu cực trong quá trình đào tạo”.<br /> Điều 16, Luật Giáo dục (2005) quy định: “CBQL<br /> phải không ngừng học tập, rèn luyện, nâng cao phẩm<br /> chất, đạo đức, trình độ chuyên môn, năng lực quản lí và<br /> trách nhiệm cá nhân”. Nâng cao năng lực, phẩm chất<br /> cho ĐNTTCM trường THPT là nhiệm vụ quan trọng,<br /> cần thiết để TTCM làm tốt công tác chỉ đạo, quản lí hoạt<br /> động TCM, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị<br /> của nhà trường.<br /> 2.3.4.2. Nội dung<br /> Đây là giải pháp nhằm khắc phục mặt tiêu cực, phát<br /> huy mặt tích cực trong mỗi con người, bù đắp những<br /> thiếu hụt, khiếm khuyết của mỗi cá nhân trong quá trình<br /> hoạt động. Quá trình đào tạo, bồi dưỡng là quá trình tạo<br /> ra chất mới và sự phát triển toàn diện trong mỗi con<br /> người. Phẩm chất, trình độ, năng lực của CBQL không<br /> chỉ được rèn luyện trong thực tiễn mà còn kết hợp với<br /> việc thường xuyên được cung cấp, bồi dưỡng tri thức và<br /> phương pháp làm việc, phương pháp quản lí.<br /> <br /> 7<br /> <br /> VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số 431 (Kì 1 - 6/2018), tr 4-10<br /> <br /> Đối với ĐNTTCM đương chức, việc đào tạo, bồi<br /> dưỡng là yêu cầu tất yếu. Phải kết hợp vừa bồi dưỡng tập<br /> trung theo kế hoạch và tự bồi dưỡng, trong đó coi trọng<br /> việc tự bồi dưỡng. Có kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên,<br /> định kì theo hình thức tập trung, tại chức, tự bồi dưỡng,<br /> trao đổi kinh nghiệm. Đa dạng hóa hình thức bồi dưỡng,<br /> tự bồi dưỡng. Đối với ĐNTTCM trong quy hoạch, công<br /> tác đào tạo, bồi dưỡng trước và sau quy hoạch đều có ý<br /> nghĩa quan trọng. Trước quy hoạch, việc đào tạo, bồi<br /> dưỡng cán bộ để tạo nguồn đưa vào quy hoạch. Trình độ<br /> cán bộ được đào tạo càng cao thì nguồn cán bộ đưa vào<br /> quy hoạch càng phong phú và có chất lượng. Không có<br /> nguồn cán bộ đã được đào tạo sẽ phải quy hoạch gượng ép<br /> hoặc làm một cách hình thức. Sau quy hoạch, việc đào tạo,<br /> bồi dưỡng có vai trò quyết định kết quả thực hiện quy<br /> hoạch. Xây dựng xong quy hoạch mới là bước khởi đầu,<br /> sau đó sẽ là một quá trình phải đào tạo, bồi dưỡng, thử<br /> thách, rèn luyện đối với cán bộ trong quy hoạch. Vì vậy,<br /> khi tiến hành quy hoạch cán bộ hàng năm, cần lựa chọn<br /> những GV có trình độ chuyên môn vững vàng, nhiệt tình,<br /> tâm huyết với nghề nghiệp, có thời gian công tác trong<br /> ngành ít nhất 5 năm trở lên, có tinh thần cống hiến, có uy<br /> tín trong cán bộ, GV. Việc đào tạo, bồi dưỡng phải gắn với<br /> bố trí, sử dụng cán bộ sau đào tạo, bồi dưỡng.<br /> Đội ngũ CBQL giáo dục nói chung và ĐNTTCM ở<br /> các trường THPT nói riêng cần được đào tạo, bồi dưỡng<br /> về lí luận và nghiệp vụ quản lí một cách phù hợp với<br /> đường lối, chính sách phát triển KT-XH, phát triển GDĐT của Đảng và Nhà nước. Qua tìm hiểu thực trạng chất<br /> lượng ĐNTTCM trường THPT trong bài viết này, chứng<br /> tỏ ĐNTTCM các trường học còn những hạn chế nhất định,<br /> đồng thời kinh nghiệm thực tiễn trong công tác quản lí có<br /> nhiều hạn chế với nhiều lí do khách quan, chủ quan. Chính<br /> vì vậy, dù là CBQL đương chức thì vẫn phải thường xuyên<br /> trang bị các kiến thức lí luận và nghiệp vụ bằng nhiều hình<br /> thức khác nhau như tự bồi dưỡng, gửi đi tham dự các khoá<br /> bồi dưỡng hoặc đào tạo nâng cao trình độ...<br /> Như vậy, giải pháp này là một trong những giải pháp<br /> có ý nghĩa lớn lao, có tính quyết định trong việc nâng cao<br /> chất lượng đội ngũ CBQL giáo dục nói chung và<br /> ĐNTTCM ở các trường THPT nói riêng.<br /> 2.3.4.3. Cách thức thực hiện<br /> HT xác định nhu cầu và yêu cầu đào tạo, bồi dưỡng và<br /> hoàn cảnh của những TTCM có nhu cầu cần phải nâng cao<br /> trình độ chuyên môn, cập nhật các tri thức về xã hội, về lí<br /> luận chính trị và nghiệp vụ quản lí trường học. Xác định<br /> được các hình thức tổ chức đào tạo, bồi dưỡng: đào tạo<br /> nâng cao trình độ (nâng chuẩn trình độ), bồi dưỡng tại chỗ<br /> (kèm cặp nhau, tham gia vào thực tiễn công tác quản lí<br /> TCM tại trường), gửi đi bồi dưỡng tại các cơ sở bồi dưỡng<br /> CBQL của Sở GD-ĐT, Bộ GD-ĐT, các trường quản lí<br /> <br /> giáo dục,... Xác định được các nguồn kinh phí và cơ sở vật<br /> chất tối thiểu cho việc đào tạo, bồi dưỡng ĐNTTCM các<br /> trường THPT theo những hình thức đã được lựa chọn. Cải<br /> tiến các chính sách về chế độ ưu đãi đối với ĐNTTCM đi<br /> đào tạo, bồi dưỡng; có phụ cấp cho việc đi bồi dưỡng nâng<br /> cao hợp lí, chế độ sau khi đi học (đề bạt, lương, sử dụng,...)<br /> để động viên ĐNTTCM đi học tập nâng cao trình độ<br /> chuyên môn, nghiệp vụ quản lí.<br /> Thực trạng ĐNTTCM và công tác quản lí của HT ở<br /> các trường THPT trên địa bàn huyện Thọ Xuân, tỉnh<br /> Thanh Hóa cho thấy: việc tăng cường công tác bồi<br /> dưỡng, nâng cao phẩm chất đạo đức, năng lực cho<br /> ĐNTTCM là nhiệm vụ cấp thiết, quan trọng trong công<br /> tác quản lí của HT. Chúng tôi đề xuất các yêu cầu, nội<br /> dung bồi dưỡng sau: - Bồi dưỡng về phẩm chất chính trị,<br /> đạo đức nghề nghiệp; - Bồi dưỡng năng lực chuyên môn,<br /> nghiệp vụ sư phạm; - Bồi dưỡng năng lực quản lí. Để<br /> công tác bồi dưỡng nâng cao chất lượng ĐNTTCM thực<br /> sự mang lại hiệu quả, cần tiến hành xây dựng kế hoạch<br /> đào tạo, bồi dưỡng và phải tổ chức thực hiện tuân thủ<br /> theo kế hoạch đã được xây dựng.<br /> 2.3.5. Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá của hiệu<br /> trưởng đối với đội ngũ tổ trưởng chuyên môn<br /> 2.3.5.1. Mục tiêu<br /> Kiểm tra, đánh giá là một giải pháp để không ngừng<br /> nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, năng<br /> lực và hiệu quả công tác của cán bộ, là một trong những<br /> căn cứ để tuyển chọn, xây dựng quy hoạch, đào tạo bồi<br /> dưỡng, bố trí sử dụng, bổ nhiệm, miễn nhiệm, luân<br /> chuyển, khen thưởng, kỉ luật và thực hiện các chế độ<br /> chính sách đối với CBQL giáo dục. Kiểm tra, đánh giá là<br /> một trong bốn khâu quan trọng trong quy trình quản lí,<br /> có tác dụng giúp HT xác định hiệu quả quá trình quản lí<br /> của mình. Việc tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá<br /> về ĐNTTCM sẽ giúp HT biết được mặt mạnh, những<br /> hạn chế đối với ĐNTTCM mà mình quản lí, để có kế<br /> hoạch đào tạo, bồi dưỡng một cách hợp lí.<br /> 2.3.5.2. Nội dung<br /> Đánh giá chính xác cán bộ là cơ sở vững chắc để đào<br /> tạo và sử dụng hợp lí cán bộ, tạo ra động lực để cán bộ<br /> cống hiến sức lực, tâm trí hoàn thành tốt nhiệm vụ được<br /> giao. Đánh giá cán bộ không đúng, không chính xác dẫn<br /> đến sử dụng cán bộ một cách tùy tiện, làm mất đi động<br /> lực phấn đấu của từng cá nhân, có khi làm xáo trộn tâm<br /> lí của cả một tập thể, gây nên sự trầm lắng, trì trệ trong<br /> công việc. Bởi vậy, đánh giá cán bộ phải được xem xét<br /> thực hiện thống nhất trên nền tảng những quan điểm và<br /> phương pháp đúng đắn, khoa học.<br /> 2.3.5.3. Cách thức thực hiện<br /> Để đánh giá đúng ĐNTTCM, cần đánh giá một cách<br /> toàn diện. Để đánh giá toàn diện và có hệ thống, sau mỗi<br /> <br /> 8<br /> <br />