Giảng văn. MÙA LẠC (Nguyễn Khải)

Chia sẻ: Cuncon2211 Cuncon2211 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

247
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giúp học sinh: 1. Cảm nhận được số phận éo le, bất hạnh và những nét tính cách nổi bật, những khát vọng mạnh mẽ chân chính của và sự biến đổi số phận của những con người bất hạnh(Đào).

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giảng văn. MÙA LẠC (Nguyễn Khải)

Ngày soạn: 27 / 11/ 2005 Tiết PPCT: 42 - 43_Giảng văn. Bài MÙA LẠC (Nguyễn Khải) I- Mục đích, yêu cầu: Giúp học sinh: 1. Cảm nhận được số phận éo le, bất hạnh và những nét tính cách nổi bật, những khát vọng mạnh mẽ chân chính của và sự biến đổi số phận của những con người bất hạnh(Đào). 2. Tìm hiểu tư tưởng nhân đạo, thấy được thành công về nghệ thuật của tác phẩm. 3. Rèn kĩ năng phân tích tác phẩm tự sự (phân tích nhân vật). II- Chuẩn bị: 1. Giáo viên: - Giáo án, SGK, tài liệu tham khảo. - PP: Giảng+ Gợi mở bằng câu hỏi. 2. Học sinh: Đọc -> tóm tắt TP và trả lời câu hỏi Sgk. III- Tiến trình bài dạy: 1. Ổn định:
Ý nghĩa tư tưởng từ các pho tượng trong bài Các vị La Hán 2. Bài cũ: chùa Tây Phương? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Mùa lạc -> khám phá mới của Nguyễn Khải. Hoạt động của GV và HS TG Ghi bảng HS đọc Tiểu dẫn Sgk. I- Giới thiệu chung: GV giới thiệu nhanh về tác giả. 1. Tác giả (Sgk) H: Những hiểu biết về tập truyện cùng tên -> 2. Tác phẩm: hiểu TP? (Hoàn cảnh sáng tác? Bối cảnh? - Xuất xứ: Rút từ tập truyện Những khám phá riêng?) ngắn Mùa lạc (1960): HS tóm tắt TP. + Kết quả chuyến thâm nhập GV hướng dẫn HS tóm tắt. thực tế. + Bối cảnh: nông trường ĐB. - Nhân vật trung tâm? + Nét đặc sắc: Sự biến đổi số - Liên quan đến Đào có chi tiết nào phận co người. quan trọng? - Tóm tắt: -> sự hồi sinh (của H: Cảm hứng chủ đạo của thiên truyện? (sự người + cảnh từ vùng đất hồi sinh -> thể hiện ở cảnh (mùa lạc bội thu, chết) -> cảm hứng chủ đạo. xanh tốt), ở người (mảnh đất chết >< nơi xây
dựng cuộc đời mới)). H: Cảm hứng “hồi sinh” được Nguyễn Khải II- Phân tích: thể hiện như thế nào trong truyện? (Ở nhân 1. Nhân vật Đào: vật nào?) - Ngoại hình chịu nhiều thua GV hướng dẫn HS phân tích nhân vật Đào. thiệt: thô, không có nhan sắc. H: Đào xuất hiện trong hoàn cảnh nào? (lao - Tuổi quá lứa lỡ thì (28). động, cạnh Huân – một thanh niên đẹp trai). - Ngôn ngữ: quyết liệt, mạnh H: Tại sao tác giả nhận xét “gặp một lần có mẽ, chua ngoa -> có cá tính thể nhớ mãi, dễ phân biệt”? mạnh, bản lĩnh. - Ngoại hình? (gò má cao … hai bàn tay * Số phận: ngón to……) - Trước khi lên nông trường - Tuổi tác? (28 tuổi) ĐB: - Cánh ăn nói? (ngôn ngữ quyết liệt, sắc + Chịu nhiều bất hạnh. nhọn, chua ngoa; vận dụng nhiều ca dao, tục ngữ -> có cá tính, bướng bỉnh) + Cuộc sống vất vả, tạm bợ -> phó mặc cho số phận, không GV chuyển ý: Điều khiến người đọc không hy vọng vào tương lai. thể quên nhân vật này là số phận. => Tâm lí phức tạp: HS đọc đoạn văn nói về quá khứ của Đào. Nhúm mình >< quyết liệt H: Em biết gì về cuộc sống của Đào trước khi lên nông trường Điện Biên? Liều lĩnh >< dễ ghen tị
- Gia đình?(chồng chết, con chết -> không Bất cần >< tủi hờn người thân). * Giọng văn đầy xót xa, cảm - Cuộc sống? (tạm bợ tối đâu là nhà, ngã đâu thông, chia sẻ. là giường) - Từ khi lên nông trường ĐB: H: Hoàn cảnh đó tác động đến suy nghĩ, lối + Tìm thấy niềm vui. sống của Đào như thế nào? + Khát khao hạnh phúc trở - Lối sống? (táo bạo liều lĩnh … dễ tủi lại. hờn). + Muốn quên quá khứ -> xây - Suy nghĩ? (tiêu cực: phó mặc cho số dựng cuộc đời mới -> ĐB -> phận) quê hương thứ 2. GV giảng: Cơn lốc số phận đã quét vào cái => Tâm tính thay đổi: vui vẻ, phần tơ non nhất của người con gái – tuổi hòa đồng, bao dung, đôn hậu. thiếu nữ, quét vào cái phần khát khao nhất của người đàn bà – chồng con và mái ấm gia @ Nhận xét: đình -> làm phai tàn nhan sắc mái tóc …… - Đào có sự chuyển biến trong tàn hương nổi càng nhiều, làm héo cả tâm tâm lí, tính cách. hồn muốn chết nhưng …… phải sống => cái đốp chát bên ngoài là phản ứng của nỗi đau - Nguyên nhân: tâm thế. + Cuộc sống mới, sôi động. H: Giọng kể của tác giả? -> thái độ gì? + Con người mới: cảm thông, GV chuyển ý -> ghi đề mục lên bảng. tin tưởng, yêu thương nhau.
H: Đào lên nông trường Điện Biên với mục -> giúp con người biết ước đích gì? (quên quá khứ). mơ, khát khao. H: Từ khi lên nông trường, cuộc sống, tính => Đào là con người có tâm cánh của Đào có gì thay đổi? hồn phong phú, tươi sáng, luôn hướng tới cuộc sống tốt - Lá thư của Dịu -> tác động gì đến Đào? đẹp. Tâm trạng Đào? (giận dữ -> cảm giác êm đềm -> những dòng văn (tuyệt bút) đầy tính * Cái nhìn tin yêu, nhân ái nhân văn) của tác giả. - Thái độ của Đào với mọi người? 2. Nhân vật Huân: + Cách nói chuyện với Huân?(rụt rè khác - Vẻ đẹp ngoại hình. hẳn ngày thường -> khiến Huân bất ngờ) - Tâm hồn: vị tha, trong sáng, + Phản ứng của Đào trước những lời trọc cao thượng, yêu thương, ghẹo của mọi người? (sẵn sàng tha thứ Hôn thông cảm với mọi người. nay chị sẵn sàng tha thứ…… đấy là anh em, -> cuộc đời gia khổ đã rèn là người làng họ nhà gái cả. Hành trình số luyện tâm hồn, tư tưởng -> phận của Đào là hành trình từ tuyệt vọng -> tươi sáng. khát vọng; bất hạnh -> hạnh phúc; mặc cảm, tủi hớn -> niềm vui. => Vẻ đẹp lý tưởng (quan niệm của nhà văn về con H: Cuối TP, Đào đã có một quyết định quan người mới) trọng, quyết định đó là gì? (ở lại Điện Biên - > quê hương thứ hai) 3. Ý nghĩa tư tưởng: H: Điều gì -> những thay đổi đó? (Quan - Môi trường mới + con người
niệm của Nguyễn Khải về hoàn cảnh?) (môi mới tốt đẹp, lành mạnh -> trường tốt đẹp, cuộc sống nhân ái, con người thay đổi số phận con người. bao dung giàu lòng nhân hậu …… ở Điện - Niềm tin ở tương lai và sức Biên là chiếc môi che chở cho những số phận mạnh ý chí của con người bất hạnh). (chiến thắng hoàn cảnh, vượt H: Qua nhân vật Đào, tác giả muốn gửi gắm lên số phận). tâm sự gì? => Triết lí sâu sắc về cuộc đời “Sự sống nảy sinh từ … ở đời GV hướng dẫn HS phân tích nhanh nhân vật này không có con đường Huân. cùng, chỉ có những ranh giới, - Đây là nhân vật lý tưởng được tác giả gửi điều cốt yếu là phải có sức gắm suy nghĩ, quan niệm, lí tưởng thẩm mỹ mạnh để bước qua những của mình. ranh giới ấy…” - Cho HS tìm những chi tiết miêu tả ngoại 4. Đặc sắc nghệ thuật: hình, tính cách, nội tâm?(tình yêu vị tha, cao thượng; luôn biết yêu thương thông cảm với - Miêu tả sinh động cuộc mọi người). sống, tâm lí, tính cách nhân vật qua cảnh thiên nhiên, sinh H: Qua phân tích nhân vật Đào em hiểu gì về hoạt và qua ngôn ngữ, hành nhan đề TP? Kết thúc câu chuyện tại sao động. không phải một đám cưới? - Xây dựng những đoạn triết - Nghĩa đen? (mùa thu hoạch lạc) lí xen kẽ. - Nghĩa bóng? (Mùa lạc -> mùa vui) - Giọng trần thuật linh hoạt ->
(Đầu Tp đầu vụ -> cuối Tp cuối vụ thu thể hiện tình cảm của tác giả. hoạch lạc) H: Niềm vui đ1o diễn ra ở đâu? (Nông III- Tổng kết: trường Điện Biên, trước đây, là nơi như thế nào?) -> Ý nghĩa nhân đạo của Tp thêm sâu - Quan tâm đến con sắc: nơi chiến tranh ác liệt >< nơi sự sống hồi người. sinh, đem lại hạnh phúc cho những tâm hồn, - Tin tưởng ở tương lai. những số phận bị tổn thương. HS đọc đoạn văn cuối Tp Ở đời không có con đường cùng … … vượt qua ranh giới đó. H: Tác giả muốn nói điều gì? Thử bình luận đoạn triết lí đó? GV định hướng HS đánh giá những thành ônng về nghệ thuật. H: Những thành công về nghệ thuật của Tp? - Nghệ thuật xây dựng nhân vật? - Giọng văn? - Nghệ thuật tả cảnh? GV định hướng hoạt động tổng kết, đánh giá Tp.
HS khái quát tư tưởng chủ đề Tp. 4. Củng cố: Giá trị nhân đạo sâu sắc của TP? Hướng dẫn: * Xem lại yêu cầu Bài viết số 3 - Lập dàn bài khái quát * Chuẩn bị bài Tác gia Tố Hữu. Đọc và trả lời câu hỏi Sgk.