Giáo án bài: Cảnh ngày xuân (Trích Truyện Kiều) - GV. Trương Thị Hồng Dịu

Chia sẻ: Trương Thị Hồng Dịu | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

230
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhằm giúp các bạn đang học chuyên ngành Sư phạm Văn có thêm tài liệu tham khảo trong quá trình giảng dạy về Truyện Kiều, mời các bạn cùng tham khảo nội dung giáo án bài "Cảnh ngày xuân trích Truyện Kiều" dưới đây. Hy vọng nội dung bài giáo án là tài liệu tham khảo hữu ích cho các bạn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo án bài: Cảnh ngày xuân (Trích Truyện Kiều) - GV. Trương Thị Hồng Dịu

TRƯỜNG THCS – THPT BÁC ÁI Tên bài dạy: CẢNH NGÀY XUÂN Người soạn: Trương Thị Hồng Dịu Ngày soạn: 20/08/2015 Giáo án giảng dạy: CẢNH NGÀY XUÂN (Trích Truyện Kiều) Nguyễn Du A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Về kiến thức Bút pháp nghệ thuật tượng trưng, ước lệ của Nguyễn Du trong miêu tả nhân vật. Tài năng trong việc đặc tả thiên nhiên. 2. Về kỹ năng Đọc – hiểu một tác phẩm truyện thơ Nôm trong văn học trung đại. Biết vận dụng bài học để miêu tả thiên nhiên và nhân vật. Phân tích một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu cho bút pháp nghệ thuật cổ điển. 3. Về thái độ: Giáo dục HS sự trân trọng, đề cao giá trị, vẻ đẹp của con người và thiên nhiên. B. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1.Giáo viên: SGK, SGV, giáo án bài soạn, đọc tài liệu, nghiên cứu soạn bài. Tìm đọc tư liệu về Nguyễn Du. Lời bình cho “Truyện Kiều”. Đọc tác phẩm “Truyện Kiều”. 2. Học sinh: SGK, bài soạn. C. PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH
Vấn đáp, tái hiện, giải thích minh họa, giảng bình, gợi mở, hướng dẫn học sinh làm việc với SGK. D.CÁC BƯỚC LÊN LỚP 1.Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ: Đọc thuộc lòng đoạn trích? Trình bày giá trị nội dung và nghệ thuật của « Chị em Thúy Kiều » ? 3. Bài mới a. Lời vào bài “Ngày xuân con én đưa thoi Thiều quang chín chục đã ngoài 60 Cỏ non xanh tận chân trời Cành lê trắng diểm một vài bông hoa”. Tiếp theo đoạn tả chân dung hai chị em Kiều là đoạn tả cảnh ngày xuân trong tiết thanh minh hai chị em Kiều đi chơi xuân. Qua đoạn trích này các em sẽ thấy được tài năng của Nguyễn Du trong việc đặc tả thiên nhiên. b. Tiến trình dạy bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG CẦN ĐẠT Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu I. Tìm hiểu chung chung 1.Tác giả: Nguyễn Du Giới thiệu đôi nét về tác giả Nguyễn Du? 2.Tác phẩm Đoạn trích nằm ở phần nào của tác phẩm ? a. Vị trí: Nằm ở sau đoạn tả Phương thức biểu đạt? chị em Thúy Kiều. GV: đọc mẫu, nêu yêu cầu đọc: nhẹ nhàng, say b.Phương thức biểu đạt: sưa. Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu Trình bày đại ý tác phẩm? cảm. Bố cục mấy phần? Nội dung? c. Đại ý Đoạn trích tả cảnh chị em Thúy
Kiều chơi xuân trong tiết thanh minh. d. Bố cục Gồm 3 phần: + 4 câu thơ đầu: Bức tranh thiên nhiên mùa xuân. + 8 câu tiếp: Cảnh lễ hội trong tiết thanh minh. + 6 câu còn lại: Cảnh chị em Thúy Kiều du xuan trở về. II.ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Đọc – giải nghĩa từ khó 2. Bức tranh thiên nhiên mùa Hoạt động 2: Hướng dẫn HS đọc – hiểu xuân văn bản Hình ảnh: GV gọi HS đọc và giải thích từ khó + Chim én đưa thoi. GV gọi HS đọc 4 câu thơ đầu + Thiều quang: Ánh sáng mặt trời. Cảng ngày xuân được miêu tả bằng những + Màu xanh cỏ non: “Cỏ non xanh hình ảnh nào? tận chân trời”. Những hình ảnh đó gợi ấn tượng gì về + Màu trắng hoa lê: “Cành lê trắng mùa xuân? điểm một vài bông hoa”. Câu thơ nào gợi lên vẻ đẹp sâu sắc nhất Gợi tả không gian trong trẻo, tinh của mùa xuân? khôi, giàu sức sống. Với bút pháp chấm GV giảng bình cách miêu tả, cách dùng từ phá bức tranh mùa xuân hiện lên thật “điểm” so sánh với cách miểu tả của Nguyễn đẹp với màu sắc cỏ non làm nền, hoa lê trắng điểm xuyến gợi sự hài hòa, tươi Trãi đẹp. “Cỏ non như khói ...”  Vẻ đẹp khoáng đạt, thanh khiết, HS lần lượt trả lời
GV chốt ý: Chỉ với 4 câu thơ mở đầu Nguyễn sống động, có hồn. Du xây dựng nên một bức tranh tuyệt đẹp về mùa xuân. Ngày xuân thấm thoát trôi mau, tiết trời đã bước sang tháng 3, nhưng trong tháng cuối cùng của mùa xuân những cách chim én vẫn rộn ràng bay lượn như thoi đưa giữa bầu trời tươi sáng. Trong bức tranh ấy, thảm cỏ xanh non trải dài rộng tới chân trời là gam nền của bức tranh được điểm xuyến một vài bông lê trắng thông qua bút pháp chấm phá. Tạo nên vẻ đẹp hài hòa tới mức tuyệt diệu. Tất cả gợi lên vẻ đẹp mùa xuân: Mới mẻ, tinh khôi, giàu sức sống, khoáng đạt, trong trẻo, nhẹ nhàng thanh khiết. Chữ “điểm” làm cho 3. Cảnh lễ hội trong tiết sự vật có hồn chứ không tĩnh lại. thanh minh. GV gọi HS đọc 8 câu tiếp Lễ tảo mộ: Dọn dẹp, sửa sang lại Những hoạt động lễ hội nào được nhắc phần mộ người thân.... tới trong đoạn thơ? Hội đạp thanh: Chơi xuân ở chốn Tác giả đã sử dụng những từ ngữ nào để đồng quê. miêu tả về cảnh lễ hội? Tác dụng của các từ Các từ ghép: + Tính từ: Nô nức, gần xa: Gợi ngữ đó? tâm trạng náo nức của người đi hội. Em nhận xét gì về không khí lễ hội? + Danh từ: Yến anh, tài tử, giai Gv diễn giải thêm về nghĩa các từ Hán Việt nhân: Gợi sự đông vui, náo nhiệt. cho HS hiểu bài. + Động từ: Sắm sửa, dập dìu: Tám câu thơ gợi lên khung cảnh lễ hội thanh Gợi sự náo nhiệt. minh với rất nhiều hoạt động dễn ra cùng một  Các từ ghép kết hợp cấu trúc lúc. Và trong 8 câu thơ này tác giả cũng sử dụng sóng đôi, phép ẩn dụ, ( nhịp 2/2, mỗi từ rất nhiều từ loại như tính từ, danh từ, động từ để 2 tiếng) gợi không khí tấp nập, nhộn
gợi tả không khí rộn ràng, vui tươi của lễ hội. nhịp, vui tươi, hối hả. Ngoài ra trong 8 câu thơ này tác giả còn sử dụng cách nói ẩn dụ “nô nức yến anh” để gợi lên hình ảnh từng đoàn người nhộn nhịp đi chơi xuân như chim én, chim oanh bay ríu rít. Trong lễ hội đó, nhộn nhịp nhất là những nam thanh, nữ tú. Cũng qua cảnh lễ hội này, tác giả muốn gợi cho chúng ta về một truyền thống văn hóa lễ hội xưa để 4. Cảnh chị em Thúy Kiều du tưởng nhớ về những người đã mất. xuan trở về * HS đọc 6 câu còn lại Từ ngữ: Cảnh vật này được thể hiện qua những + Bóng ngả về Tây. từ ngữ nào? Nó có tác dụng gì? + Từ láy: Tà tà, thanh thanh, nao Cảnh vật, không gian trong 6 câu thơ cuối nao, thơ thẩn. có gì khác so với 4 câu thơ đầu? => Từ láy giàu sức tạo hình cho thấy Cảm nhận của em về khung cảnh thiên cảnh vật có sự thay đổi: Thời gian, trong 6 câu thơ cuối? không gian thay đổi; Cảnh vẫn mang cái Trong khung cảnh đó tâm trạng con người thanh, cái dịu của mùa xuân nhưng nó không còn tươi mới, rộn ràng nữa mà như thế nào? bắt đầu nhạt dần, lắng dần. 6 câu thơ cuối cảnh mang cái thanh, cái dịu với  Diễn tả tâm trạng con người màu nắng nhạt, với một nhịp cầu nhỏ bắc ngang. bâng khuâng, xao xuyến thơ thẩn Mọi chuyển động đều nhẹ nhàng: Mặt trời ngả trên dặm đường về, dự cảm có bóng về Tây, bước chân người thơ thẩn, dòng điều sắp xảy ra. nước uốn quanh. Tuy nhiên, không khí không còn rộ ràng nữa mà thay vào đó tất cả đang nhạt dần, lặng dần. Các từ láy trong 6 câu thơ này không chỉ đặc tả thiên nhiên nó còn bọc lộ tâm trạng con người. Hai từ “nao nao” đã nhuốm màu tâm trạng
lên cảnh vật. Gợi cảm giác bâng khuâng xao xuyến về một ngày vui sắp tàn, nó còn gợi lên dự III.Tổng kết cảm về điều sắp xảy ra. Đó là lúc Kiều gặp mộ Ghi nhớ SGK /Trang 87 Đạm Tiên và Kim Trọng. Hoạt động 3: Hướng dẫn HS tổng kết bài học GV gọi HS đọc ghi nhớ SGK/Trang 87 E. CỦNG CỐ VÀ DẶN DÒ 1. Củng cố Nắm những nét chính về bức tranh thiên nhiên cũng như phong cảnh lễ hội trong bài thơ. 2. Dặn dò Làm phần luyện tập SGK. Học bài, chuẩn bị bài: “Thuật ngữ”. F. RÚT KINH NGHIỆM ..................................................................................................................................................