̀ ́ Ở ̣ ̣ ̣ S  GIAO DUC & ĐAO TAO NGHÊ AN

ườ Tr ắ ng THPT B c Yên Thành

Đ  tàiề :

Ạ Ộ Ụ Ả Ệ Ị GIÁO D C B O V  TÀI NGUYÊN DU L CH QUA HO T Đ NG

Ạ Ộ Ố Ả Ắ Ệ Ở Ị ƯƠ TR I NGHI M T I M T S  DI TÍCH, DANH TH NG Đ A PH NG

Ớ Ọ Ệ Ị CHO H C SINH L P 12 TRÊN Đ A BÀN HUY N YÊN THÀNH

ị Môn: Đ a lí

ả ỳ Tác gi ị : Cung Th  Qu nh Hoa

ổ ọ ộ T  chuyên môn: Khoa h c xã h i

ạ ố ệ Yên Thành ­ 2020. S  đi n tho i: 0965966289

Ụ Ụ M C L C

Ộ N I DUNG TRANG

Ở Ầ Ầ I. PH N M  Đ U 3

ề ọ 1.1. Lí do ch n đ  tài 3

ụ ứ 1.2. M c đích nghiên c u 4

ứ ạ 1.3. Ph m vi nghiên c u 4

ứ ệ ụ 1.4. Nhi m v  nghiên c u 4

ươ ứ 1.5. Ph ng pháp nghiên c u 4

ớ ủ ề 1.6. Tính m i c a đ  tài 5

Ộ II. N I DUNG 6

ươ ơ ở ự ễ ơ ở ậ Ch ng I. C  s  lí lu n và c  s  th c ti n 6

ớ ả ề ạ ệ ậ ọ ắ 1. Lí lu n v  d y h c g n v i tr i nghi m 6

ữ ơ ả ộ ố ậ ệ 1.1. M t s  khái ni m, thu t ng  c  b n 6

ạ ộ ủ ệ ệ   ả 1.2. Ý nghĩa c a ho t đ ng tr i nghi m sáng taojtrong vi c 9

ị ọ ậ h c t p Đ a lí

ơ ở ự ễ 2. C  s  th c ti n 10

ủ ể ệ ắ 2.1. M t s  di tích, danh th ng tiêu bi u c a Ngh  An và 10

ệ ộ ố huy n Yên Thành

ề ạ ự ạ ắ ả ọ ớ 2.2. Th c tr ng chung v  d y h c g n v i tr i nghi m ệ ở 10

ị môn Đ a lí

ễ ớ ệ ả 2.3. Th c ti n v  d y h c g n v i tham quan tr i nghi m t 12

ề ạ ở ắ ọ ắ ườ ự các di tích – danh th ng ạ   i ị ng THPT trên đ a bàn Yên Thành các tr

ươ ứ ệ ả ạ Ch ch c ho t đ ng tr i nghi m t i di 14

ứ ổ ng II. Cách th c t ươ ệ ắ tích, danh th ng trên quê h ạ ộ ng Yên Thành, Ngh  An

ệ ữ ắ ớ ươ   ng 14

M i liên h  gi a các di tích, danh th ng v i ch ớ 1. ị ố trình đ a lí l p 12

1.1. ớ ề ệ ắ Gi i thi u khái quát v  các di tích, danh th ng 14

1.2. ọ ị ọ ộ ạ Các bài h c/n i dung d y h c đ a lí có liên quan 22

3

ạ ộ ế ệ ả ờ 1.3. Th i gian ti n hành ho t đ ng tr i nghi m 23

ạ ộ ệ ả ạ 2.  Cách th c t i các di tích, 23

ắ ch c ho t đ ng tr i nghi m t ươ ứ ổ danh th ng trên quê h ứ ng Yên Thành

ứ ổ ứ ạ ộ ệ ả 2.1. Cách th c t ch c ho t đ ng tr i nghi m 23

ạ ộ ủ ệ ả ộ 2.2. Các n i dung c a ho t đ ng tr i nghi m 26

ể ệ 2. 3. Giáo án th  nghi m 35

ậ ế III. K t lu n 45

ả ủ ề ệ 3.1. Hi u qu  c a đ  tài 45

ả ộ 3.2. Kh  năng nhân r ng 48

ữ ế ị 3.3. Nh ng ki n ngh 48

4

1.1.

Ở Ầ Ầ I. PH N M  Đ U

ọ ề Lí do ch n đ  tài

ậ ố ế ầ qu c t

ề ộ ở ố

ế Hi n nay, h i nh p n n kinh t ạ  m i ng ữ ầ ộ

ụ ươ ề ố ủ ế ố i có đ  y u t ớ ng t ượ ng m i hóa. Đ  làm đ do hóa, th

ế ộ  đang tr  thành xu th  toàn c u đòi ứ ế ườ ự i s  năng đ ng, nh y bén, kĩ năng s ng và v n ki n th c phong ệ ườ ạ ệ  chân – thi n – ệ ặ i, đ c bi t trong c đi u đó, giáo ạ ươ ừ ả ớ ệ ỏ ở ỗ h i  phú. Xã h i hi n đ i luôn c n nh ng con ng ỹ ứ ụ ướ m , đ c và tài. Đây cũng chính là m c tiêu giáo d c h ể ạ ế ỉ ủ ự ế ỉ th  k  XXI ­ th  k  c a t ấ ượ ổ ụ d c ph i không ng ng đ i m i, nâng cao ch t l ng ph ng pháp đào t o.

ấ ạ ữ ự ế ả ề ự ệ ọ ừ ả  tr i nghi m th c t H c t ớ ọ

ượ

ủ ọ ậ ừ ả ề

ườ ộ ệ ằ tr i nghi m ngày càng đ ả ệ i do tính hi u qu  mà nó đem l ạ ộ ế ộ ọ ậ ọ ụ ể ủ c liên h  b ng v n hi u bi

ồ ố ể ệ ố ượ ơ ở

ạ ạ ộ ệ t và kinh nghi m c  th  c a ng ứ ả ữ ạ ộ ả ạ ạ

ệ ố ộ ể ự ớ ụ ự ể

ướ ụ ầ ị ầ ẩ ng mà b

ữ ư ớ ủ ổ ọ ườ ứ ữ ề ề

ươ   ướ ng, ph ng , tr i nghi m sáng t o là xu h ụ   ườ ủ i làm giáo d c. pháp h c m i đã thu hút r t nhi u s  quan tâm c a nh ng ng ự ệ   c nhân r ng và thu hút s  tham Mô hình h c t p t ệ ả   i. H c t p tr i nghi m là gia c a nhi u ng ạ ộ   ộ m t quá trình xã h i bao g m ho t đ ng d y và ho t đ ng h c. Hai ho t đ ng ườ ọ   i h c, này đ ứ   trên c  s  đó, giáo viên h  th ng hóa nh ng tri th c, kĩ năng, kĩ x o, đáp  ng ắ   ệ ọ t ho t đ ng tr i nghi m sáng t o c n g n m c tiêu d y h c. Đ  th c hi n t ễ ấ   ự ườ ng v i xã h i, hình thành và phát tri n năng l c, ph m ch t th c ti n nhà tr ộ  ứ ọ cho h c sinh đáp  ng nh ng yêu c u đ i m i giáo d c theo đ nh h ụ giáo d c đ  ra cũng nh  đáp  ng kì v ng c a nh ng ng   i dân vào n n giáo ụ ủ ấ ướ d c c a đ t n c.

ị ả ư ạ ở Đ a lí đ i" đ a vào gi ng d y

ị ổ ụ ữ ượ ằ c coi là "ngành h c v  th  gi ọ các tr ứ ơ ả ế

ọ ứ

ứ ộ ố ờ ồ

ư ậ ườ ng t ủ ự ấ ướ ế ộ ế

ệ ấ

ả ệ ệ ẫ ả

ệ ạ ầ ủ ọ ế ả ứ ấ ọ ề ế ớ ườ   ng ề  ph  thông nh m m c đích trang b  cho h c sinh nh ng ki n th c c  b n v ị ữ ụ ể ế   khoa h c đ a lí, cũng nh  v n d ng nh ng ki n th c đó vào cu c s ng đ  bi t ử ớ ứ   cách  ng x  v i môi tr  nhiên và xã h i xung quanh, đ ng th i đáp  ng ể ầ ớ ị ệ v i yêu c u phát tri n c a đ t n c. Vì th , khi hình thành khái ni m đ a lí   ượ ự  ố ằ ị ệ ọ (nh t là các khái ni m đ a lí chung) không có gì t c t t b ng vi c h c sinh đ ắ ề ượ ấ ẽ   c rõ nét và kh c sâu mình tr i nghi m và rút ra khái ni m s  làm v n đ  đ ứ ả   ọ ơ h n. Vi c h c tr i nghi m giúp t o h ng thú cho h c sinh mà v n đ m b o ươ cung c p ki n th c theo yêu c u c a ch ng trình.

ắ ệ ự ế

ệ ọ ả ạ ộ ệ ạ ạ ộ ớ ả ạ

ặ ở ơ ọ ử ắ

ẽ ả ả ộ ị

ơ ớ ở ị

ự ự ữ ề ố ắ  hào v i nh ng giá tr  văn hóa truy n th ng do ông cha đ  l

ng, yêu đ t n

ơ ậ ươ ơ ề ọ   ị ổ ứ T  ch c ho t đ ng d y – h c đ a lí g n v i tr i nghi m th c t  cho h c ự ằ   sinh b ng th c hi n ho t đ ng tr i nghi m sáng t o các di tích văn hóa, danh ị ệ ắ    n i h c sinh sinh th ng, đ c bi t là các di tích văn hóa l ch s , danh th ng  ượ ấ   ọ ế ẽ ố c sinh đ ng, s  giúp h c sinh c m th y s ng s  khi n cho bài gi ng đ a lí  đ ộ ố ẽ ồ ưỡ   ọ ng bài h c đ a lí g n bó h n v i cu c s ng   xung quanh các em, s  b i d ể ạ   ị ớ ọ i, h c sinh s  t ươ ọ   ư ấ ướ c mình h n cũng nh  kh i d y cho h c càng thêm yêu quê h ủ ể sinh khát khao tìm hi u, khám phá và phát huy ti m năng c a quê h ng mình.

5

ị ệ ệ

ộ ắ ề ượ ậ

ụ ế

ệ ấ ỉ ậ

ườ

ả ừơ ị ủ ề ủ ươ ậ ượ ộ ầ ồ . Tuy nhiên, h u h t ng ng t n ị ị ng, đ t n

ế ươ c giá tr  c a ti m năng du l ch đ a ph ấ ướ ầ ệ ủ ươ

ể ể ề ớ ỉ Huy n Yên Thành, t nh Ngh  An là m t vùng giàu ti m  năng du l ch.   ả   ệ c l p danh m c qu n Huy n Yên Thành có trên 200 di tích – danh th ng đã đ ạ   ượ ố lí, trong đó có 23 di tích đ c công nh n là di tích qu c gia, 35 di tích x p h ng ề ấ ỉ ệ   c công nh n nh t t nh Ngh  An. Đó là c p t nh, là huy n có nhi u di tích đ ứ ệ ự ề    hào mà nhân dân và Đ ng b  huy n Yên Thành đang ra s c phát huy ni m t ể ơ ị ữ i dân n i đây đ  nh ng giá tr  đó mãi mãi tr   ặ   ạ ự ự ấ ượ ư i. Đ c ch a th c s  th y đ ng mang l ề  ọ ể ả ệ c c n ph i hi u rõ v t, các em h c sinh – ch  nhân c a quê h bi ứ ả ồ ị ở ị ng mình đ  có ý th c, trách nhi m b o t n và phát tài nguyên du l ch     đ a ph ế ơ ầ ẵ huy ti m năng s n có, góp ph n phát tri n kinh t n i mình sinh ra và l n lên.

ị ỗ ả ở ộ

ệ ố ẹ ứ ữ

ố ụ ả ề ị ữ ả

ắ ị ố ẹ ữ ề ầ   B n thân m i giáo viên Đ a lí chúng tôi luôn trăn tr , mu n góp m t ph n ố t đ p, giáo d c ý th c và trách   ư ạ   ử  gìn và b o v  các di tích l ch s , danh lam th ng c nh cũng nh  t o ươ   ng t đ p ngay trên quê h

ỏ ụ nh  bé vào vi c giáo d c nh ng truy n th ng t ệ ệ nhi m gi ọ cho h c sinh ni m đam mê khám phá nh ng giá tr  t mình.

ấ Xu t phát t

ể ờ ữ ứ ượ ướ ị ớ

ằ ả ầ

ề ệ ổ ữ ừ ệ ỗ ự ế ứ ạ ạ ườ i tr

ế ị ạ ộ ệ ọ ả

ả ụ ả ệ ắ ở ị ệ ị ươ ọ đ a ph

ộ ố ệ ”. ủ ả   ệ ồ c trách nhi m c a b n  nh ng lí do trên, đ ng th i ý th c đ ụ   ọ ậ thân trong vi c n  l c tìm hi u, h c t p nh ng đ nh h ng m i trong giáo d c   nh m nâng cao ki n th c chuyên ngành, góp ph n nâng cao hi u qu  trong ng ph  thông nên tôi quy t đ nh ch n đ  tài sáng công vi c gi ng d y t   ạ   ị ki n:ế “Giáo d c b o v  tài nguyên du l ch qua ho t đ ng tr i nghi m t i ớ   ng cho h c sinh l p 12 trên đ a bàn m t s  di tích, danh th ng  huy n Yên Thành

1.2. M c đích nghiên c u:

ụ ứ

ứ ổ ứ Nghiên c u cách th c t

ả ệ ạ ươ ộ ắ ở ị

ứ ạ i các di tích văn hóa và danh th ng  ứ ừ ơ ậ

ọ ậ ủ ọ ươ ứ ả ệ ầ ị ạ ộ   ủ  ch c và các n i dung c a lo i hình ho t đ ng ự ị   tr i nghi m t ng, đó là th c đ a  đ a ph ụ và tham quan. T  đó kh i d y h ng thú h c t p c a h c sinh và giáo d c tinh   ủ th n, ý th c b o v  tài nguyên du l ch c a quê h ng mình.

ầ ổ ớ ươ ạ ị ướ ể Góp ph n đ i m i ph ọ ng pháp d y h c theo đ nh h ng phát tri n năng

1.3.

l c.ự

ứ ạ Ph m vi nghiên c u:

ề ượ ứ ạ ơ ở ụ Đ  tài đ

c ti n hành nghiên c u t ơ ở ườ ọ ự ệ ườ ế ở ạ ng s  t i và 2 c  s  tr ổ  i c  s  giáo d c THPT(trung h c ph   ng khác trong huy n, trong lĩnh v c môn

thông)  là tr ị Đ a lí.

ụ ạ ộ ệ ị

ọ ớ

ậ ộ ị ng Yên Thành  –  trên đ a bàn các xã thu c đ a ph n tr

1.4.

ọ ụ ả ố ượ Đ i t ạ ự ế ệ  cho h c sinh l p 12 t nghi m th c t ươ ả c nh trên quê h đóng và có h c sinh đang theo h c t ả   ng áp d ng: Giáo d c b o v  tài nguyên du l ch qua ho t đ ng tr i ộ ố ắ   i  m t s  di tích văn hóa, danh lam th ng ị ườ   ng ng. ọ ạ ườ i tr

ụ ứ ệ Nhi m v  nghiên c u:

ộ ố ấ ề ậ Đ  tài t p trung làm rõ m t s  v n đ ề sau:

6

ắ ở ị ươ ế ươ ị ­ Các di tích, danh th ng đ a ph ng có liên quan đ n ch ng trình đ a lí

THPT

ứ ộ ố ị ứ ệ ả

ướ ề ­ Nghiên c u và đ  xu t m t s  đ nh h ệ ị ụ ng giáo d c ý th c b o v  tài   ự ế ạ   i các di tích văn hóa, t

ả ệ ử ắ ấ ạ ộ nguyên du l ch thông qua ho t đ ng tr i nghi m th c t ị ị l ch s  và danh th ng trên đ a bàn huy n Yên Thành.

ươ ứ 1.5. Ph ng pháp nghiên c u:

ả ạ ố ­ Kh o sát, th ng kê, phân lo i:

ứ ổ ứ ủ ệ ẫ

Kh o sát các tài li u h ệ ướ ự ị ạ ộ ị

ạ   ả  ch c c a hai lo i hình ho t ng d n cách th c t ả ộ   đ ng tr i nghi m đó là th c đ a và tham quan nói chung và trong b  môn đ a lí nói riêng.

ạ ổ ợ ­ Phân tích, t ng h p, quy n p:

ướ Trên c  s  phân tích c  th  m c đích, các b

ơ ở ề ệ

ệ ế ự ọ ổ ậ ố ư ụ ể ụ ụ ể ủ ừ ươ ố ượ ng pháp n i b t, t ạ ộ   ộ ế c ti n hành m t ho t đ ng ươ ở ị ọ ng,  đ a ph ng h c sinh    ầ   ớ ợ i  u, phù h p v i nhu c u

ả tr i nghi m, đi u ki n c  th  c a t ng đ i t ữ ườ t l a ch n nh ng ph ng i vi ủ ự ễ th c ti n và tâm lí c a các em.

ư ạ ự ệ ­ Th c nghi m s  ph m:

ồ ả ệ ự Sau khi xây d ng đ  c

ụ ứ

ự ớ ả ị

ạ ắ ươ i tr

ọ ượ ọ

ậ ế ọ

ườ ệ ạ ờ ờ ữ ự i các tr

ồ ả ự ơ ở ể ệ

ả ủ ệ ượ ự ủ ề ươ c s  góp ý, ph n bi n c a đ ng môn,   ng, đ ạ   ứ ổ ệ ế ằ ệ chúng tôi ti n hành th c nghi m b ng vi c áp d ng cách th c t  ch c ho t ử ự ế ạ ố ệ ọ ắ ộ   i s  di tích l ch s  – văn hóa, danh  t đ ng d y h c g n v i tr i nghi m th c t ố ườ   ạ ả ng ng Yên Thành cho h c sinh kh i 12 t lam th ng c nh trên quê h ầ   ả ế c nh ng k t qu  ban đ u, chúng tôi năm h c 2018 – 2019. Khi đã thu nh n đ ế ụ ạ ườ   ệ ế ng đ n năm h c 2019 – 2020, chúng tôi ti p t c ti n hành th c nghi m t i tr ộ ồ ng THPT khác đ ng th i nh  các đ ng nghi p nhân r ng mô hình t   ế ệ   ệ trong huy n.   K t qu  th c nghi m là c  s  đ  chúng tôi đánh giá tính hi u ế qu  c a sáng ki n kinh nghi m này.

1.6.

ớ ủ ề Tính m i c a đ  tài

ể ọ ướ ế ở ộ c h t Đ c th  hi n tr

ả ượ ệ ố ượ  n i dung và đ i t ắ ươ

ể ệ ộ ố ừ ộ

ề ố ộ

ộ ề ậ ả ng đ  h c sinh khám phá, ả   ng Yên tr i nghi m: m t s  di tích văn hóa, danh lam th ng c nh trên quê h ồ ờ ạ   Thành. Đó là Đình S ng thu c xã Lăng Thành; Nhà th  Tr ng Nguyên H  Tông ứ ọ   Th c thu c xã Th  Thành; Đ n Đ c Hoàng thu c xã Phúc Thành; núi Tháp ộ Lĩnh – đ n C  thu c xã H u Thành.

ộ ả ệ ự ạ ộ ướ

ấ ề ệ ủ ố

ề ữ

ắ ng đ u có nh ng di tích l ch s   ả ữ ư

ở ứ ừ ị ớ  m c đ  c m ch ng. Và v i nh ng đ a ch  này, ngu n t

ỉ ữ ệ ộ ầ ư ề ả ồ

ẫ   Các n i dung th c hi n ho t đ ng tr i nghi m mà giáo viên h ng d n ớ ề Ở ỗ ự   đ u xu t phát và g n li n v i không gian s ng c a các em.   m i khu v c ị ườ ử – văn hóa và danh th ng tiêu bi u. Nh ng ữ   ể ắ tr ị ệ ỉ ỉ  ượ ặ c khai thác ho c ch đ a ch  mà các em tr i nghi m là nh ng đ a ch  ch a đ ồ ư ệ   ỉ ị ớ  li u m i khai thác  trong sách giáo khoa ch a h  có và ngu n tài li u tham kh o cũng không có   nhi u.ề

7

ớ ộ ạ ượ ế ệ ả

ộ ọ ả ả ạ ờ

ớ ị ng và tính liên h

ả ứ ị ổ ậ ủ ị ứ ị ự ễ ề ươ ề ừ ể ằ

ặ ọ ị ụ ạ ễ ộ c di n ra   N i dung d y h c trên l p và n i dung ti n hành tr i nghi m đ ế   ữ ừ trong cùng m t kho ng th i gian. T  đó đ m b o tính li n m ch gi a ki n ệ  ế th c đ a lí trong sách giáo khoa v i ki n th c đ a lí đ a ph   th c ti n. T  đó toát lên đ c đi m n i b t c a đ a lí vùng mi n, nh m nâng cao tính giáo d c trong d y h c đ a lí.

ư ượ ố ở ấ ứ ộ ạ ế Sáng ki n ch a đ c công b b t c  cu c thi hay t p chí nào.

II. N I DUNG ơ ở ự ễ

1.

ươ ơ ở ậ Ch ng I: C  s  lý lu n và c  s  th c ti n

1.1.

ậ ề ạ ọ ắ ớ ả ệ Lí lu n v  d y h c g n v i tr i nghi m

ữ ơ ả ộ ố ệ ậ M t s  khái ni m, thu t ng  c  b n

ệ ả * Tr i nghi m

ế ệ ị ừ ể ừ t đ nh nghĩa: T  đi n ti ng Vi

ề ự ”, còn nghi m ệ có nghĩa là “kinh qua th c t

ự ả

ạ ộ ệ ữ ệ ả ế   ừ Tr iả  có nghĩa là “đã t ng qua, t ng bi t, ấ ậ ự ế ị ừ   t ng ch u đ ng  nh n th y đi u đó ế ủ ể ượ ư ậ đúng”. Nh  v y, tr i nghi m có nghĩa là quá trình ch  th  đ   c tr c ti p tham gia ho t đ ng và rút ra nh ng kinh nghi m cho b n thân .

ả ệ ễ t Nam “ Theo T  đi n Bách khoa Vi

ả tr i nghi m ấ

ả ủ ể ả ậ ộ

i”

ự ệ ứ ệ ữ ễ

ầ ự ế

ượ ả   c di n d i theo hai ắ   ạ ấ là b t kì m t tr ng thái có màu s c ả ọ i thành b  ph n (cùng   ườ . Theo nghĩa h pẹ   ủ ừ ố   ờ là nh ng tín hi u bên trong, nh  đó các s  ki n đang di n ra đ i ọ ự   ượ c ý th c chuy n thành ý ki n cá nhân, góp ph n l a ch n t ủ ể ề ơ ầ ế ộ ỉ ừ ể ệ ” đ ệ ộ nghĩa. Tr i nghi m theo nghĩa chung nh t “ ạ ậ ượ c ch  th  c m nh n, tr i qua, đ ng l xúc c m nào đ ờ ố ứ ớ v i tri th c, ý th c…) trong đ i s ng tâm lí c a t ng ng ệ ả tr i nghi m “  ứ ớ v i cá nhân đ giác các đ ng c  c n thi t, đi u ch nh hành vi c a cá nhân”.

* Sáng t oạ

ạ ệ ượ ử ụ ữ ề ậ ồ

Khái ni m sáng t o đ ạ ữ ề ạ ậ

ướ c đây ch a h  có, ch a t n t ớ c s  d ng đ ng nghĩa v i nhi u thu t ng  khác   ư ự ư    duy hay óc sáng t o…Các thu t ng  này đ u có liên quan nh : s  sáng t o, t ữ ố ấ   ự ả ộ ộ ế s  s n xu t, đ n m t thu t ng  g c Latin “Crear” và mang m t nghĩa chung là “ ư ồ ạ . ư ề ộ ạ i” t o ra, sinh ra m t cái gì đó mà tr

ặ Ngoài ra, sáng t o cũng đ ầ ế

ữ ớ ự ả ấ ể ọ

ấ ộ ậ ả ế ấ ậ ị ớ ề ậ   ạ ạ là t o ra nh ng giá tr  m i v  v t ụ   ị ch t ho c tinh th n. Tìm ra cái m i, cách gi i quy t m i, không b  gò bó, ph ệ   thu c vào cái đã có. Có th  sáng t o trong b t kì lĩnh v c nào: khoa h c, ngh thu t, s n xu t – kĩ thu t, kinh t ể ượ c hi u “ ớ ạ ị , chính tr  v.v…”

ệ ạ ệ

ư ậ ạ ư ế ở ọ ườ ề ớ

ượ ng và đ ớ ườ ườ ụ ể ừ ả ố ạ Nh  v y, dù quan ni m nh  th  nào thì sáng t o chính là vi c t o ra cái   ộ   c huy đ ng i bình th ạ   i khi t o ra cái m i cho cá nhân, m i ng m i. Sáng t o là ti m năng có  ỗ trong t ng hoàn c nh s ng c  th . M i ng

8

ệ ạ c xem xét trên bình di n cá nhân, còn t o ra cái m i liên

ượ ế ả ộ ề ạ ượ ớ ộ ệ thì sáng t o đó đ quan đ n c  m t n n văn hóa thì sáng t o đó đ ạ c xét trên bình di n xã h i.

ạ ọ ạ ộ ạ ộ ạ ộ ụ ệ ả * Ho t đ ng giáo d c, ho t đ ng d y h c và ho t đ ng tr i nghi m sáng

t oạ

ộ ạ ộ ụ ủ

Theo nghĩa r ng ho t đ ng giáo d c là  ạ ượ ng c a nhà giáo d c, đ

ự ị ợ ữ ụ i n i dung giáo d c t

ể ả ộ ạ ộ ụ ụ ệ

ạ ộ ẹ ọ ạ ộ   “nh ng ho t đ ng có ch  đích, có ự ệ ủ ướ ặ ế c th c hi n thông qua   k  ho ch ho c có s  đ nh h ữ ằ   ườ ọ ụ ớ ể ứ i h c nh m i ng nh ng cách th c phù h p đ  chuy n t ạ ộ   ụ . Ho t đ ng giáo d c này bao g m: ho t đ ng ồ ự th c hi n m c tiêu giáo d c” ụ ạ d y h c và ho t đ ng giáo d c theo nghĩa h p.

ữ ẹ

ể c hi u là  ướ ng, thi ự ằ ấ ứ

ủ  ạ ộ ạ ộ ượ ụ nh ng ho t đ ng có ch Ho t đ ng giáo d c theo nghĩa h p đ ế ế ổ ị ế ứ ụ  ch c trong và t k , t   đích, có k  ho ch, do nhà giáo d c đ nh h ụ   ụ ệ ườ ờ ọ ng nh m th c hi n m c tiêu giáo d c  h c, trong và ngoài nhà tr ngoài gi ự   ị ố ẩ ẹ theo nghĩa h p, hình thành ý th c, ph m ch t, giá tr  s ng, hay các năng l c tâm lý xã h iộ ...

ướ ứ

quá trình ng Ho t đ ng d y h c là   ằ i h c nh m giúp ng ườ ể ọ ạ ườ ọ ộ ệ ệ ạ   ẫ ườ ạ ổ  ch c và h ng d n ho t i d y t ọ ứ ộ ườ ọ   i h c lĩnh h i tri th c khoa h c, kinh ể   i đ  phát tri n trí tu  và hoàn thi n nhân cách

ạ ộ ọ ủ ệ ủ ườ ọ i h c. ộ đ ng h c c a ng nghi m c a xã h i loài ng ng

ọ ạ ộ ể ằ ặ

ạ ẹ ư ậ ụ ể ằ ẩ

ờ ố ặ ổ ụ ệ ả

ụ ụ

ẹ ạ ộ ạ ộ ạ ộ ụ ư ờ ớ

ạ   ệ ủ ế Nh  v y, ho t đ ng d y h c ch  y u nh m phát tri n m t trí tu , ho t ủ ế ấ ạ   ộ đ ng giáo d c theo nghĩa h p ch  y u nh m phát tri n m t ph m ch t đ o ứ ươ ng trình giáo d c ph  thông hi n hành, đ c, đ i s ng tình c m. Trong ch   ạ ộ ộ   ệ ự ụ ho t đ ng giáo d c (nghĩa h p) th c hi n các m c tiêu giáo d c thông qua m t ậ   ạ  lên l p, ho t đ ng t p lo t các ho t đ ng nh  ho t đ ng giáo d c ngoài gi th …ể

ị ớ ụ ươ ng ch Theo đ nh h

ụ ổ ọ ướ ộ

ỉ ộ ẹ ụ ạ ự

ọ ệ ạ ộ

ụ ủ

ệ ấ ả ớ ụ ủ

ể ớ ổ ệ

ả ạ ộ ữ ạ ộ ể c hi u là “ ạ ộ ạ ự ượ

ộ ộ ả ạ

ch c ngoài gi ạ ộ

ậ ớ ạ ộ ạ ộ ụ ể ủ ọ

ạ ọ ộ ủ ỗ

ạ ơ ộ ự ế ệ ạ ẽ ộ ệ ậ ự ữ ứ ụ ế ọ ạ ộ ng trình giáo d c ph  thông m i, ho t đ ng giáo   ạ   ủ ạ ộ ồ ụ d c (theo nghĩa r ng) bao g m ho t đ ng d y h c và các m c tiêu c a ho t ệ ạ ộ   ẽ ượ ộ c th c hi n ch  trong m t ho t đ ng đ ng giáo d c (nghĩa h p) nói trên s  đ ệ   ư ậ ạ ộ ạ ả có tên g i là ho t đ ng tr i nghi m sáng t o. Nh  v y, ho t đ ng tr i nghi m ệ ạ ẽ ự ụ   sáng t o s  th c hi n t t c  các m c tiêu và nhi m v  c a các ho t đ ng giáo ụ ạ ộ ờ ụ ậ  lên l p, ho t đ ng t p th ,... và thêm vào đó là nh ng m c tiêu d c ngoài gi   ạ ọ ậ   ệ ậ ụ ệ và nhi m v  giáo d c c a giai đo n m i. V y khái ni m ho t đ ng h c t p các ho tạ   ể ượ ườ ả ng ph  thông có th  đ tr i nghi m sáng t o trong nhà tr ọ   ạ ớ ế ễ ụ ộ đ ng giáo d c th c ti n đ c ti n hành song song v i ho t đ ng d y h c ủ ệ ạ ộ ườ trong nhà tr   ng. Ho t đ ng tr i nghi m sáng t o là m t b  ph n c a quá ố   ờ ọ ượ ổ ứ ụ c t  h c các môn văn hóa trên l p và có m i trình giáo d c, đ ệ ổ ự   ỗ ợ quan h  b  sung, h  tr  cho ho t đ ng d y h c. Thông qua các ho t đ ng th c ả   ữ hành, nh ng vi c làm c  th  và các hành đ ng c a h c sinh, ho t đ ng tr i ệ   nghi m sáng t o s  khai thác kinh nghi m c a m i cá nhân, t o c  h i cho các ư    và đ a ra em v n d ng m t cách tích c c nh ng ki n th c đã h c vào th c t

9

ữ ủ ừ ưỡ c nh ng sáng ki n c a mình, t đó phát huy và nuôi d ạ   ng tính sáng t o

ế ủ ọ ỗ ượ đ ủ c a m i cá nhân c a h c sinh ”.

ấ ệ ạ ộ ờ

ừ ế ả ổ T  khái ni m này cho th y, so v i các ho t đ ng ngoài gi ạ ộ ườ ệ c ti n hành hi n nay trong tr

ả ề ộ ứ ẽ

ươ ớ ụ ệ ể ợ ớ ớ  lên l p đang   ệ   ng ph  thông thì ho t đ ng tr i nghi m ạ   ng pháp và hình th c ho t ữ   t m i ho t đ ng ph i phù h p v i m c tiêu phát tri n nh ng

ơ ạ ộ ấ ị ả ủ ọ ỗ ự ặ ấ ẩ ượ đ ạ sáng t o s  phong phú h n c  v  n i dung, ph ộ đ ng. Đ c bi ph m ch t, năng l c nh t đ nh c a h c sinh.

ộ ệ ụ ề ọ Hi p h i “Giáo d c tr i nghi m” qu c t

ả là m t ph m trù bao hàm nhi u ph

ố ế ị ươ ệ ề ả ạ ườ ọ i h c tham gia các tr i nghi m th c t

ế

i đ  tăng c ể ể ng hi u bi ự ả ự ả     đ nh nghĩa v  h c qua tr i ườ ạ   i d y ng pháp trong đó ng ả ự ế   , sau đó ph n ánh, ị   ị t, phát tri n kĩ năng, đ nh hình các giá tr ộ   i đóng góp tích c c cho c ng

ộ ệ nghi m “ệ ộ ế khuy n khích ng ể ườ ế ạ ể ổ t ng k t l ế ớ ố s ng và phát tri n các năng l c b n thân, ti n t ồ đ ng và xã h i”

ả ạ ộ Ho t đ ng hoc t p tr i nghi m sáng t o còn đ

ượ ế ự

ạ ệ ượ ọ ng cũng nh  môi tr

ể ả

ườ ẫ ng d n và t ấ ự ệ ỹ ạ ộ   ể “ho t đ ng c hi u là   ễ   ự ạ ộ c tr c ti p ho t đ ng th c ti n ộ ướ ự   ườ i s ng gia đình và xã h i d ứ   ạ  ch c c a nhà giáo d c, qua đó phát tri n tình c m, đ o đ c,    đó tích lu  kinh nghi m riêng cũng

ề ậ ừ ụ giáo d c, trong đó, t ng cá nhân h c sinh đ ư ườ ng nhà tr trong môi tr ướ ụ ổ ứ ủ h ừ ẩ ph m ch t nhân cách, các năng l c…, t ạ ủ ư nh  phát huy ti m năng năng sáng t o c a cá nhân mình”.

ệ ướ ướ ề ng, h

ị ự ệ ả

ẳ Các khái ni m này đ u kh ng đ nh vai trò đ nh h ạ ộ ụ ộ phát). Nhà giáo d c không t ỉ ỗ ợ ị ả ự ế ứ ọ ẫ ủ ng d n c a nhà   ổ  ụ giáo d c (không ph i là ho t đ ng tr i nghi m t ch c, phân công h c sinh m t cách tr c ti p mà ch  h  tr , giám sát.

ự ượ H c sinh đ

ạ ộ ự ả ầ ạ ễ ộ

ọ ủ ề ấ ế ạ ộ ạ ươ ề

ể c tr c ti p, ch  đ ng tham gia các ho t đ ng. Ph m vi các ẩ   ự ch  đ  hay n i dung ho t đ ng và k t qu  đ u ra là năng l c th c ti n, ph m ứ ơ ả ủ ự ch t và ti m năng sáng t o; và ho t đ ng là ph   ng th c c  b n c a s  hình thành và phát tri n nhân cách con ng ủ ộ ế ạ ộ ườ i.

ọ ẫ ả ậ Tuy v y, không ph i giáo viên nào cũng h

ặ ệ

ộ ả ệ ữ ữ ả ủ ạ

ạ ườ ư ạ ộ ọ ướ ả ắ ớ ọ ậ

ủ ả ọ

ả ấ ọ ừ ế ễ

ộ ề ự ườ ế ổ ứ ừ ộ i tham gia,v a là ng ồ ế i ki n thi t, t

ự ả ằ

ườ

ỗ ọ ườ ộ ộ ẽ ng b c l i th

ườ ề ủ

ướ ụ ổ ớ ị

ươ ng đ i m i ch ẩ ự ấ ủ ọ ươ ể ệ ạ   ng d n h c sinh tham gia ho t ộ ầ đ ng tr i nghi m thành công. Chúng ta c n ph i n m v ng đ c tr ng (nét khác   ọ   ệ ạ ộ t) c a m t ho t đ ng tr i nghi m sáng t o so v i nh ng ho t đ ng d y h c bi ệ ặ ọ ớ   ạ ng h c t p đa d ng, h c đi đôi v i khác. Đó là vi c đ t h c sinh trong môi tr ớ   ề ắ ườ  chính hành đ ng c a b n thân, h c trong nhà tr hành, h c t ng g n li n v i ọ ậ   ạ ộ ờ ố i quy t các v n đ  th c ti n đ i s ng c ng đ ng. Trong ho t đ ng h c t p gi ườ ạ ộ   ừ  ch c ho t đ ng này, các em v a là ng ặ   ủ ả ệ cho chính mình b ng chính s  tr i nghi m c a b n thân. Nói cách khác, khi đ t ệ ề ạ ệ ả   ng tr i nghi m và sáng t o, m i h c sinh s  có đi u ki n phát trong môi tr ạ   ở ự ự ủ ủ  tính sáng t o  ch  c a mình. B i con ng huy tính tích c c, t ủ  ớ ợ ạ ộ trong hành vi c a mình thông qua các ho t đ ng. Đi u này phù h p v i ch   ng phát ng trình giáo d c và sách giáo khoa theo đ nh h tr tri n năng l c, ph m ch t c a h c sinh hi n nay.

10

ả ặ ể ủ ượ ọ ậ

ự ọ ạ ộ ự

ườ ế Đ c đi m c a ho t đ ng tr i nghi m là h c sinh đ ể ọ ễ ậ ượ ứ

ạ ộ ế ạ ộ ọ ủ ớ ạ ề ị ứ ư ạ

ệ c h c t p trong môi ế ng th c ti n, tr c ti p tham gia các ho t đ ng đ  khám phá, chi m lĩnh tr ệ ế ả c ti n hành ki n th c. Vì v y, ho t đ ng tr i nghi m trong d y h c đ a lí đ ọ ậ ế ngoài không gian c a l p h c có  u th  và t o ni m vui, h ng thú h c t p cho ọ h c sinh.

* Tài nguyên du l chị

ị ủ ướ ộ ộ Theo Lu t du l ch năm 2005 c a Qu c h i N c c ng hòa xã h i ch

ệ ị

ị ế ố ơ ả ể ị ố ủ  ộ ể ơ ở ể ị    Tài nguyên du l ch là c  s  đ  phát tri n ngành du l ch. Đó là ị ế ố ự  nhiên, di tích l ch s  – văn hoá, công trình lao  t   ể ượ ử ụ   c s  d ng i và các giá tr  nhân văn khác có th  đ    c  b n đ  hình thành các khu du l ch,

ằ ể ế ị ị ị ị ậ nghĩa Vi t Nam: ả c nh quan thiên nhiên, y u t ườ ạ ủ ộ đ ng sáng t o c a con ng ị ầ ứ nh m đáp  ng nhu c u du l ch, là y u t đi m du l ch, tuy n du l ch, đô th  du l ch.

ị ổ

Theo Pirojnik, 1985: “Tài nguyên du l ch là t ng th  t ủ ử ả ầ ườ ộ

ệ ự ụ ẻ ủ ọ ế ầ

ể ữ ệ ả ề ự ệ ạ ươ ể ầ ờ

nhiên, văn hoá và   ị ể   l ch s  cùng các thành ph n c a chúng trong vi c khôi ph c và phát tr n th ự ủ ự ứ l c và trí l c c a con ng   i, kh  năng lao đ ng và s c kho  c a h , nh ng tài ấ   ế ượ ử ụ c s  d ng cho nhu c u tr c ti p và gián ti p cho vi c s n xu t nguyên này đ ớ ụ ệ   ị ị d ch v  du l ch v i nhu c u th i đi m hi n t ng lai và trong đi u ki n i hay t ậ ỹ ế  – k  thu t cho phép.” kinh t

ọ ậ ị ạ ộ ủ ệ ả ạ 1.2.  Ý nghĩa c a ho t đ ng tr i nghi m sáng t o trong h c t p đ a lí

ề ế ứ *V  ki n th c:

ự ạ ộ

ấ ự ệ ượ ể ượ ệ

ị ắ ễ ự ễ ầ ụ ể   ng đ a lí m t cách chân th c, c  th  vì + Cung c p s  ki n, t o bi u t ở ớ   ứ ị ả ự ọ ị ế ế các h c s nh đ c tr c ti p tr i nghi m. G n ki n th c đ a lí trong sách v  v i ớ ễ ể ứ ị ế th c ti n làm cho ki n th c đ a lí g n gũi, d  nh , d  hi u.

ệ ố ượ ả + Hình thành khái ni m, hi u đ ữ c b n ch t và nh ng m i liên h  bên

ộ ế ệ ượ ủ ệ ị ng đ a lí t ể ự  nhiên và kinh t ấ  xã h i. trong c a các hi n t

ứ ị ắ ọ ố

ệ ự ệ ữ ế ề ế + Giúp h c sinh kh c sâu, nh  lâu ki n th c đ a lí, hình thành các m i liên ộ  xã h i. ớ  nhiên và kinh t h  gi a đi u ki n t

ề * V  kĩ năng

ổ ọ ậ ứ ệ ả

ề   + T  ch c ho t đ ng h c t p tr i nghi m sáng t o góp ph n phát tri n ệ ư ế ả ặ ộ ạ ộ kh  năng quan sát, tìm tòi suy nghĩ, đ c bi ầ  duy đ n cao đ … ạ ả t là kh  năng t

ạ ộ ề ệ ả ắ ớ

ổ ứ ế ạ ậ ể ộ

ể ớ ườ ượ ỏ ọ ự ễ   +T  ch c ho t đ ng tr i nghi m sáng t o luôn luôn g n li n v i th c ti n ạ ộ   ồ chính vì th  nó nâng cao tính c ng đ ng, t p th , có th  coi đây là ho t đ ng ạ ờ đ i th t ra kh i ph m vi không gian l p h c. ng có ý nghĩa v

ọ ề ệ ứ ệ ọ ớ

ệ ộ ố ự

ế ứ ọ ự ử ệ

ề ệ   H c sinh có đi u ki n nghiên c u khoa h c, làm vi c v i tài li u, rèn ự ự ọ   ể luy n m t s  các kĩ năng, phát tri n năng l c cho h c sinh: năng l c t  h c, ợ ự ự năng l c giao ti p  ng x , năng l c h p tác, năng l c công ngh  thông tin và   truy n thông.

11

ề ộ * V  thái đ

ầ ả

ươ ự ứ ệ ệ + Góp ph n vào vi c giáo d c t ấ ướ c và con ng ụ ư ưở ọ ng, tình c m cho h c sinh. Đó là lòng  t   ườ   i, ý th c trách nhi m trong xây d ng kinh

yêu quê h ả ế  và b o v  t t ng, đ t n ố ệ ổ  qu c.

ọ ạ ế ế ả + Hình thành cho h c sinh lòng t

ứ ể

ỡ ự ủ ự

ọ ậ ắ ườ ọ ệ ố ọ ự  tin, ý chí quy t tâm đ t k t qu  cao   ọ   ự ầ ậ trong h c t p, lòng trung th c, tinh th n t p th , ý th c giúp đ  nhau trong h c ỷ ạ ạ ự ụ ậ   t p, kh c ph c ch  quan, t i t o ra tâm th  đ ng l c tích c c cho  l ệ ng ế ộ  mãn,  ớ i h c, cho h c sinh quen v i vi c làm có tính h  th ng.

ươ ng (th  hi n

ữ ạ ộ ấ ả ẩ + Hình thành nh ng ph m ch t: s ng yêu th ữ  gìn, b o v  đ t n

ệ ng, đ t n

ả t Nam, các giá tr  di s n văn hoá c a quê h ườ ế ể ệ ở ự ẵ    s  s n sàng ố ề c, phát huy truy n th ng gia   ọ   ấ ướ c; tôn tr ng ể t khoan dung và th ươ i, bi i, yêu th

ệ ệ ố tham gia các ho t đ ng gi ị đình Vi ươ ế ớ ề các n n văn hoá trên th  gi ộ ố hi n yêu thiên nhiên, cu c s ng), s ng t ố ệ ấ ướ ủ ng con ng ự ủ ố  ch , s ng trách nhi m…

ơ ở ự ễ 2. C  s  th c ti n

ể ủ ỉ ộ ố ệ ắ ệ   2.1. M t s  di tích, danh th ng tiêu bi u c a t nh Ngh  An và huy n

Yên Thành

ệ ị

ề ề ử ề ắ ố ả

ổ ậ ấ ệ

ắ ượ ể ồ ắ ố

ệ ố ấ ơ   ử Ngh  An là vùng đ t có b  dày l ch s  và giàu truy n th ng văn hóa . N i ổ ệ   ị đây n i lên nhi u di tích l ch s  ­ văn hóa và danh lam th ng c nh n i b t. Hi n ả   ỉ nay t nh Ngh  An có 1.395 di tích, danh th ng đã đ c ki m kê, phân c p qu n ế   c x p h ng g m 4 di tích Qu c gia lí, trong đó có 375 di tích, danh th ng đ ấ ỉ ặ đ c bi ượ ạ t, 137 di tích qu c gia và 235 di tích c p t nh.

ử ề Các di tích l ch s  văn hóa tiêu bi u nh  đ n Cuông

Di n Châu, đ n th ở ư ề ề

ư ộ ở

ệ ồ ồ ồ

ườ ả Yên Thành,…V  danh lam th ng c nh có v

ư ở ấ Ồ ế ở ể ị ờ  ễ ở Mai Thúc Loan    Kim Liên ­ Nam Đàn, đ n Quang Trung     TP Vinh;  Khu di ụ ở ủ ị    Nam Đàn, nhà c  Phan B i Châu  tích l u ni m Ch  t ch H  Chí Minh   Nam ồ ở ư    H ng Nguyên, nhà đ ng chí Phan Đăng Đàn, nhà đ ng chí Lê H ng Phong  ố ắ ề   n qu c gia Pù Mát, hang L u  Th m  m, núi Quy t…

ả ế ị ị ủ ủ ỉ ắ ể ướ

ệ ệ ố ọ ệ ể i, huy n có h  th ng di tích dày đ c (

ấ ỉ ệ ạ ố

ấ ỉ ệ ậ

ế c công nh n nh t t nh Ngh  An ừ ứ ề ố

ờ ồ ồ ư ồ ề ư ư ư ệ

ả ờ ệ   Huy n Yên Thành là m t trong sáu tuy n du l ch tr ng đi m c a t nh trên ơ ở ề c  s  ti m năng và kh  năng phát tri n du l ch c a huy n tr   c m t và trong ặ trong đó có 23 di tích  ệ ạ ươ t ng lai. Hi n t ậ ượ   đ c công nh n là di tích qu c gia, 35 di tích x p h ng c p t nh),  là huy n có ữ ượ ề  trong đó có nh ng di tích tiêu nhi u di tích đ   ệ   ể bi u nh  : Đình S ng, đ n Đ c Hoàng, nhà th  H  Tông Th c, khu l u ni m   Bác H  v  thăm Vĩnh Thành,   nhà l u ni m đ ng chí Phan Đăng L u, chùa Gám, nhà th  và lèn đá B o Nham...

ồ ệ ừ ươ ừ ắ ậ ồ V  danh th ng có h  V  V ng, h  Tăm H ng, r ng lim H u Thành và

ề Lăng Thành...

ề ạ ọ ắ ớ ả ự ạ ệ ở ị 2.2.  Th c tr ng chung v  d y h c g n v i tr i nghi m môn đ a lí

12

ị ệ ọ

ệ ố

ứ ơ ả ệ ữ ế ớ ồ ưỡ ầ

t Nam, góp ph n b i d ế ở ườ  tr ế i và Vi ự ng lòng yêu n ộ ừ ề ấ   ng THPT có vai trò quan tr ng trong vi c cung c p ề ự    nhiên, ể   ướ c, hi u    đó hình thành ý ấ  nhiên và v n đ  kinh t t v  các hi n t xã h i, t ng t

ộ , xã h i th  gi ệ ượ ể ộ B  môn đ a lí  ọ cho h c sinh nh ng ki n th c c  b n, khách quan, có h  th ng v  t ế kinh t ế ề bi ứ ư th c, t duy phát tri n.

ọ ẫ ổ ở ườ  tr Tuy nhiên, th c tr ng h c đ a lí

ề ị ẫ ạ ứ ấ ậ ề ấ

ự ế ứ ế ọ ị ớ ề ấ ầ

ả ể ớ ị

ố ọ ộ ự ng t

t, đa s  h c sinh không hi u đ ế ụ ấ ủ ế ứ ệ ng ph  thông hi n nay v n còn   ọ   ở ặ nhi u b t c p. Ki n th c đ a lí v n mang tính ch t sách v  n ng n  nên h c ấ   ọ sinh không m y h ng thú v i môn h c này. H u h t h c sinh đ u c m th y ượ   ệ ặ ọ c h c đ a lí khó nh  và mau quên. Và đ c bi ọ   ệ ượ ả  ­  xã h i và cũng không coi tr ng  nhiên, kinh t b n ch t c a các hi n t ớ ả m ng ki n th c này v i lí do đây là “môn ph ”.

ị ộ ầ ả ướ ổ ở ườ  tr Nh ng năm g n đây, b  môn đ a lí ng ph  thông c  n

ỉ ề ổ

ữ ị ươ ạ ọ ệ ọ ng pháp d y h c. Nhi u ph

ớ ượ ng pháp d y h c m i đ ậ

ạ ọ ự ọ ể ấ ộ i k t qu  t

c nói chung ề ộ   ự và trên đ a bàn t nh Ngh  An nói riêng đã có nhi u thay đ i tích c c v  n i ươ ề c giáo viên dung, ph   ả ạ   ả ư ạ ạ ế ti n hành trong quá trình gi ng d y nh : d y h c d  án, th o lu n nhóm, d y ế   ả ố ạ ế ề ọ t, giúp h c sinh có th  lĩnh h i ki n h c nêu v n đ …đã mang l ố ơ ộ ứ th c m t cách t t h n.

ọ ệ ị Ph ng pháp d y h c tr i nghi m th c t

ươ ắ ọ

ữ ệ

ở ng  ộ ặ ừ ệ ầ t là t

ị ả ạ ự ế ạ ử    t i các di tích văn hóa ­ l ch s , ổ ườ ể ị ạ ở   ng ph  thông đã và đang danh th ng tiêu bi u trong d y h c đ a lí   các tr ị ệ ỉ ư ả ướ ườ ượ c cũng nh  trên đ a bàn t nh Ngh  An ng THPT trên c  n c khá nhi u tr đ   ả ự ự  ấ ể ườ ủ ế  trung tâm) tri n khai và cho th y hi u qu  th c s (ch  y u là nh ng tr ộ ọ ậ ủ ọ   ừ ấ ả  t nhìn t  tinh th n và thái đ  h c t p c a h c t c  các góc đ , đ c bi ố ớ sinh đ i v i môn đ a lí.

ả ề ạ ộ ẽ

ế ề ể ế ề ấ ự ế ệ Tuy nhiên, đ  ti n hành ho t đ ng tr i nghi m th c t ư ề ặ

ẫ ệ ế ệ ề ả ệ ặ ầ

ổ ế

ượ ế ở ế ế c tham gia

ề ệ

ệ ả ạ

ả ấ ả ộ ấ ệ ề ế ở

ể ế , đi u này s  liên ờ quan đ n nhi u v n đ , nh  v  m t th i gian, đi u ki n, kinh phí… Đây cũng   ạ ộ ượ   chính là lí do d n đ n vi c ti n hành ho t đ ng tr i nghi m m c d u đã đ c ố ầ ọ ư ề ườ   ng ph  thông đã ti n hành, nh ng s  l n ti n hành trong năm h c và nhi u tr ậ   ấ ạ ố ớ ọ ố ượ ng h c sinh đ đ i t  các kh i l p còn còn r t h n ch . Th m ề ề ườ ề ng nông thôn, mi n núi, khi đi u ki n còn nhi u khó khăn thì chí nhi u tr   ị ạ ộ ế ệ   i các di tích l ch vi c ti n hành ho t đ ng tr i nghi m, nh t là tr i nghi m t ử ư   ị  trung tâm thành ph  là c  m t v n đ  n u không nói là ch a s , các đ a danh  ớ ế ế bi ố t đ n lúc nào m i có th  ti n hành.

ư ế ệ ệ Nh  chúng ta đã bi

ả ắ

ể c ki m kê, ồ ượ ế c x p h ng, g m 4 di ấ ỉ ấ ố ệ ặ ố phân c p qu n lý, trong đó có 375 di tích, danh th ng đ tích Qu c gia đ c bi ượ t, hi n nay Ngh  An có 1.395 di tích đã đ ạ t, 137 di tích Qu c gia và 235 di tích c p t nh.

ằ ắ ụ

ố ắ ệ

ượ ủ ớ ươ ướ ẹ ề ề ắ ệ ố ể Có th  nói, h  th ng di tích – danh th ng Ngh  An đ ưỡ ưỡ d ng b ng tín ng ỏ ứ ứ ố s c s ng, s c lan t a lâu b n, mãnh li ữ ế ề đ n, chùa chi n, b n n c sinh ra và nuôi   ộ ề ng, đ o lý và phong t c truy n th ng c a dân t c nên có     t. Di tích danh th ng v i mái đình, ngôi ậ   ng, g n bó m t ạ ề ứ c… là nh ng ký  c đ p v  quê h

13

ế ớ ườ ồ t v i văn hóa làng xã, văn hóa tâm linh c a m i ng i. Đó cũng là ngu n tài

ể ể ươ ủ thi ị ở ị nguyên vô cùng quý giá đ  phát tri n du l ch ỗ  đ a ph ng.

ỡ ầ ấ ư ở ỉ

ị ọ ệ ặ

ầ ươ ở ừ Trên c  n ị  t ng đ a ph ườ ả ướ ươ i dân

ộ ư ậ ể

ữ ươ t ng đ a ph ạ ạ ộ ị Ở ề ầ ố c m t cách t ể ề

ả ề ớ ờ ố ề ặ

ụ ư ớ ọ

ườ các xã (ph

ượ ư ờ ầ c đ a vào khai thác trong d y

ng) ọ ẽ ự ư

ự ế ở ạ ấ ị

ư ọ

ế ặ ỉ ề i, ho c có nhi u em không bi

ị ọ ỏ ế ấ t r t ít  ứ ư ượ ế ự ế ỉ ề   c cũng nh    t nh Ngh  An có r t nhi u di tích t m c . Song, ở ừ   ng, di tích văn hóa có đ c tr ng, v  trí quan tr ng riêng trong ả ư   ả ị ng. Vì v y c n ph i chú ý, c n ph i đ a tâm linh ng ượ ọ   i đa vào khai thác trong ho t đ ng d y và h c đ  khai thác đ ữ ấ ị ủ   ng, có r t nhi u nh ng di tích, đi m du  nhi u đ a ph nh ng giá tr  c a nó.  ệ ư ồ ư ệ ị   l ch mà ngu n t  li u trong sách giáo khoa ch a h  có và ngu n tài li u tham ạ ầ ấ ầ kh o cũng không có nhi u, m c d u r t g n gũi v i đ i s ng, sinh ho t hàng   ạ   ờ ữ ngày v i các em h c sinh, ví d  nh : Nh ng ngôi đình làng, nhà th  Tr ng  ,… Đây th c sự ự  ể ả ề ề ở Nguyên, hay k  c  đ n th  th n, chùa chi n  ạ – h c s  mang tính giáo ỉ ế ị ữ   là nh ng đ a ch  n u đ ự ự ề ư ụ ấ   , đi u này ch a th c s  có s  quan tâm thích d c r t cao. Nh ng trong th c t ữ ự ế ọ   đáng trong d y h c đ a lí. B i th c t  cho th y, có nh ng di tích hay đ a danh ả ị ố ngay trên đ a bàn mà h c sinh đang theo h c, đang sinh s ng nh ng b n thân các   ớ   ậ ự ể t gì. Th m chí m i em ch  có s  hi u bi ch  nghe tên ch  ch a đ c đ n tham quan th c t .

ị ạ ệ ế

ố ề ả ắ

ọ ữ ả

ẽ ươ ắ ớ ị

ủ ự ơ ng cho h c sinh tình c m t

ơ

ấ ẽ ồ ưỡ ố ộ ề ự ể ư

ả ị i, càng thêm yêu quê h ộ c mình h n và có m t cái nhìn r ng m  cho s  phát tri n kinh t ấ ng. Tuy v y, v n đ  này ch a đ ừ ậ ầ ạ

ạ ở ế ệ ề

ị ạ ộ   i các di tích văn hóa, đ a danh du l ch Ti n hành ho t đ ng tr i nghi m t ọ ậ ủ ọ   ớ ươ ng, g n li n v i không gian sinh s ng, h c t p c a h c ngay chính trên quê h ở ị   ể ướ ị ng h c sinh vào tìm hi u nh ng di s n văn hóa   đ a sinh cũng chính là đ nh h ộ ố   ọ ả ng, s    giúp các em c m th y bài h c đ a lí g n bó h n v i cu c s ng ph ữ   ớ ọ  hào v i nh ng xung quanh c a các em, s  b i d ươ ấ   ể ạ ng đ t giá tr  văn hóa truy n th ng do cha ông đ  l ị   ế ủ ể ở ướ  c a đ a n ỉ  ặ ề ượ ươ c chú ý đ  khai thác nhi u ho c ch ph ệ ọ ở ự ớ   m i khai thác c m ch ng. Đó chính là th c tr ng trong d y h c   huy n Yên ự   Thành chúng tôi. Đây cũng chính là lí do khi n tôi trăn tr  và th c hi n đ  tài này.

ự ễ ắ ớ ả 2.3. Th c ti n v  d y h c đ a lí g n v i tham quan tr i nghi m   t ạ   i

ị ắ ở ề ạ ọ ị ườ  các Tr ệ ng THPT trên đ a bàn Yên Thành. các di tích – danh th ng

ậ ợ 2.3.1.Thu n l i

ệ ự Trong quá trình th c hi n phong trào “Xây d ng tr

ầ ự ọ ạ ộ ng THPT đã luôn có nhi u ho t đ ng, nh

ườ ề ơ ầ ư ở ệ ị

ự ế ạ ộ ưở ứ ng  ng. G n nh   ả các tr ừ ườ ế ắ ả ch c nhi u ho t đ ng đ n  n, đáp nghĩa đ ườ  nhà tr

ừ ế ạ

1 km đ n 5 km) nên vi c đi l ế ả ư ế ọ

ườ   ng h c thân thiên, ư  ề ả ượ   c đông đ o giáo viên và ề   ng THPT, đ u có di tích l ch ng đ n các di tích, danh   ự   ả ệ i kh o sát th c ổ ứ    ch c cho h c sinh đ n chăm sóc cũng nh  ti n hành ấ li u và t ệ ậ ợ ọ h c sinh tích c c”, h u h t các tr ề ứ ệ ổ vi c t ọ t tình h h c sinh nhi ử s  và danh lam th ng c nh, và kho ng cách t ắ th ng không xa (trong kho ng t ư ệ ế ư ầ , s u t m t t ả ạ ộ ho t đ ng tr i nghi m r t thu n l i.

14

ạ ể ị

ủ ả ọ ạ Khi tri n khai d y h c t ệ ự ủ ườ ng là s   ng h  nhi

ế ị ệ ấ ố ớ   ậ ợ i các di tích trên đ a bàn, thu n l i nh t đ i v i ề ủ   t tình c a Đ ng  y và chính quy n, nhân dân các ọ ộ ế ố ế ứ    h t s c quan tr ng quy t đ nh

ấ ượ ạ ộ ủ ệ ả ộ nhà tr xóm, các xã trên huy n nhà. Đây là m t y u t ế đ n ch t l ng c a ho t đ ng tr i nghi m.

ạ ả ả ườ i   tr

ấ ạ Trong   quá   trình   gi ng   d y   t ả ổ ứ ọ ậ  ch c h c t p bài b n, khoa h c, có ch t l ề ổ ệ ớ

ủ ẳ ở ắ ế ổ ươ  góp ý, đánh giá gi

ự ế ữ

ườ ầ ặ ng cũng đã t

ủ ọ ươ ứ ả ả ạ ượ ổ  ng,   b n   thân   giáo   viên   đã   đ c   t ậ   ộ ấ ượ ng các n i dung t p chuyên môn t   ng pháp c a S  GD&ĐT Ngh  An. Các thành hu n chuyên đ  đ i m i ph ồ   ờ ạ viên trong t  d y th ng th n, chân thành, c u ti n. Đ ng ề ệ nghi p luôn có nh ng trao đ i b  ích v  chuyên môn tr c ti p ho c trên e­mail,   ổ  trên trang Facebook riêng c a t ộ ch c thao gi ng, h i th o đ i m i ph ổ ổ ủ ổ . Ban chuyên môn c a nhà tr ớ ổ ng pháp d y h c.

ỉ ế ể ừ Không ch  th , k  t

ệ ườ ạ ộ ạ ể ọ ở ấ ả t c  các t  t

ạ ự ứ ứ ớ ọ

ộ ị ư ế ậ ạ ọ   ế ọ  năm h c 2014   – 2015 đ n nay, ho t đ ng d y h c ệ   c s  Giáo d c đào t o Ngh  An chú tr ng tri n khai. ổ  ệ ộ c th c hi n r ng rãi  ạ    ch c h c sinh tham quan, dã ngo i, ử ổ  ộ

ứ ạ ả ụ ượ ở tr i nghi m sáng t o đ ượ Ở ạ ộ  các tr ng THPT, ho t đ ng này đ ư ổ ề chuyên môn v i nhi u hình th c nh  t ạ ộ ạ thành l p các câu l c b  nh :  Câu l c b  Ti ng Anh, câu l c b  l ch s , t ổ ch c các bu i ngo i khóa ,...

ờ ầ ệ

ữ ệ ạ

ị Th i gian g n đây, trên đ a bàn huy n Yên Thành và  ạ ộ ạ ả ấ ữ ọ ả ử ị ở ườ  tr ng chúng tôi ư ạ nói riêng cũng đã có nh ng ho t đ ng d y h c tr i nghi m sáng t o nh  tham quan các di tích l ch s  cách m ng, nhà máy s n xu t s a TH True Milk…

ề ạ

ạ ộ ữ ệ ệ ắ ứ Không ch  th , trên m ng Internet, nhi u nhà nghiên c u cũng đã có bài ạ . Đó là nh ng tài li u quý báu t sâu s c v  ho t đ ng tr i nghi m sáng t o

ả ả ỉ ế ề ế vi ọ ỏ ể đ  chúng tôi h c h i, tham kh o.

ờ ắ ề ử

ự ướ ữ ướ  n ộ c và gi ị c c a dân t c Vi

ố ề ệ ể ả ị

ị ố ộ ị ắ ế ầ

ị ắ ị ể ầ ị

ọ ườ ậ ự ư ể ề ị

ề ị

ể ượ ố ớ ả ớ ọ

ổ ế ữ ề ấ ả ố ớ ị

ệ ớ ị ị n giá tr  du l ch vô cùng l n lao các em đang có m t đi u ki n thu n l

ủ ả ố

ộ ươ – văn hóa c a quê h ể ệ ớ ộ ị ị ữ ề ấ

ớ   ề Yên Thành là m t vùng quê có truy n th ng l ch s  lâu đ i, g n li n v i ủ t Nam, là vùng quê giàu   quá trình d ng n ự  truy n th ng văn hóa và giàu tài nguyên du l ch, k  c  tài nguyên du l ch t   nhiên và tài nguyên du l ch nhân văn. Trên kh p đ a bàn Yên Thành, h u h t xã   nào cũng có di tích, danh th ng, đ a danh tiêu bi u, h u nh  trên đ a ph n các ị   ng h c đóng, đ u có tài nguyên du l ch nhân văn, đ a đi m thu hút s  quan tr ủ   tâm c a nhi u du khách . Đó là kho tài nguyên phong phú đ  giáo viên đ a lí khai ạ c sinh ra và l n lên thác trong quá trình gi ng d y. Đ i v i các em h c sinh, đ   ề   trên m nh đ t giàu truy n th ng văn hóa, v i nh ng đ a danh n i ti ng, ti m ậ ợ ể  ề ẩ i đ ng, tăng thêm tình yêu, khám phá, tr i nghi m v n đ a lí    ự ơ ả   ứ ni m h ng thú v i b  môn đ a lí, nh t là đ  hình thành nh ng năng l c c  b n ả cho b n thân.

ạ ộ ư ệ

ơ ở ể Các ho t đ ng th c ti n này là c  s  đ  chúng tôi rút kinh nghi m, đ a ra ủ ề ễ ớ ặ ự ợ ả ữ i pháp phù h p v i đ c thù đ  tài c a mình. nh ng gi

2.3.2. Khó khăn

15

ệ ữ ự Bên c nh nh ng thu n l

ộ ố ề ọ ạ c h t là tình tr ng h c sinh hi n nay tr

ọ ị ị

ụ ể ả ề ọ

ộ ữ ụ ế ớ

ữ ữ ấ ớ ặ   ậ ợ i, khi th c hi n đ  tài này chúng tôi cũng đã g p ướ ạ   ở ệ ế  nên ng i, ữ ể ọ ế ờ ọ  h c đ a lí vì th  mà   ưỡ ạ   ụ ộ ng: h c trò u  o i, th  đ ng, giáo viên đ c tho i ố   ở  h c tr  nên khô khan. Các em ti p xúc v i nh ng đ i ư ế ữ   ng trên nh ng trang gi y nh  ti p xúc v i nh ng câu ch  vô

ạ m t s  khó khăn mà tr không ch n môn đ a lí đ  h c, coi là môn ph . Nh ng gi ở nhi u lúc tr  nên khiên c ờ ọ ả trên b c gi ng. Gi ệ ượ ượ t ng, hi n t h n. ồ

ệ ề ề ề

ị ệ ư ậ ị

ề ơ ở ạ ầ ử ọ ề ị ề M c dù huy n Yên Thành có nhi u ti m năng v  du l ch, nhi u di tích l ch   ề   ố c công nh n di tích l ch s  Qu c gia, nh ng vi c tuyên truy n v  di ư   ạ i ch a nhi u. C  s  h  t ng ch a

ư ặ ườ ề ặ ượ ử s  đã đ ắ tích, danh th ng trong nhân dân và h c sinh l ượ ầ ư  nên đ c đ u t đ ng đi vào nhi u di tích còn g p khó khăn.

ờ ệ Th i gian, đi u ki n, kinh phí đ  t

ề ọ ấ ư ệ ề ề

ủ ậ

li u, t ố ợ ứ ể ổ ộ ả ệ ạ ệ ả ạ ộ ể ổ ứ    ch c các ho t đ ng tr i nghi m các di ố ả ầ ư ờ ế    th i gian, công ắ ổ ứ  ch c tuyên truy n v  di tích, danh th ng trong giáo   ớ ự   ườ ng xây d ng ệ   ắ ạ ộ i di tích, danh th ng có hi u

tích trong năm h c r t khó b  trí. Vì th  chúng tôi ph i đ u t ứ ể ư ầ s c đ  s u t m t ứ ọ viên và h c sinh, ph i h p v i các b  ph n ch c năng c a nhà tr ạ ế k  ho ch đ  t  ch c ho t đ ng tr i nghi m t qu . ả

ằ ử ồ

ủ ộ ệ ề ờ ố

ậ ượ ệ ữ ụ

ả ằ ạ ộ ệ

ậ ạ ơ ở

ờ ọ ở ườ ố ượ ị  tr

ấ ố ọ ề ạ ộ ả

ể ế ữ ơ

ệ ế ở ể ử ư ữ

ề ề ế ệ

ư ể ờ ọ ị ị

ự ế ữ ầ ở

ữ i  o, xa r i nh ng giá tr  l ch s    đó nh c nh  chúng tôi c n có nh ng gi ộ ố ị ng. Th c t ớ ờ ố ồ ưỡ ạ ử   Quê lúa Yên Thành là m t huy n n a trung du mi n núi, n a đ ng b ng, ế ủ ế   kinh t  ch  y u là nông nghi p. Nh ng năm qua đ i s ng c a nhân dân đã có ạ ộ ở ắ ề ụ c các b c ph  huynh chú ý nhi u kh i s c, các ho t đ ng giáo d c cũng đã đ   ẻ   ữ ơ ề nhi u h n nh t là nh ng ho t đ ng nh m tăng tính tr i nghi m cho con tr .   i c  s  THPT trên đ a bàn Yên Thành sinh s ng trong Tuy v y đa s  h c sinh t c tham  h c  gia đình còn nhi u khó khăn, ngoài gi   ng ít khi các em đ ạ ộ ơ   ở  các câu l c b , các trung tâm vui ch i gia nh ng ho t đ ng tr i nghi m khác  ạ ữ ả hay đ n gi n là nh ng chuy n tham quan dã ngo i. Các em có th  ti p thu   ứ ừ ố   ữ  sách v  nh ng nh ng kĩ năng m m đ  x  lí tình hu ng nhanh nh ng tri th c t ỏ  ụ ẫ ộ ố trong cu c s ng v n còn thi u h t. Đó là ch a k , nhi u h c sinh hi n nay t ử – văn hóa  ế ớ ả ổ ơ ờ ra ch i b i, lêu l ng, sa vào th  gi ả ắ ươ ố ẹ ủ i pháp t đ p c a quê h t   ự   ể ế ố đ  k t n i các em v i đ i s ng xã h i, nh t là cu c s ng xung quanh, xây d ng ố ố l i s ng lành m nh b i d ấ ớ ng tình yêu v i di tích l ch s ử – văn hóa dân t c.ộ

ầ ệ ạ ộ ỉ ế ề

ư ậ

ể ợ ứ ớ ặ ẩ ấ ổ

ụ ạ ộ ữ ộ

ặ ạ ơ ớ ệ ầ ữ

ọ ớ ặ ả

ư ứ

ế ậ ả ồ ư ệ ử ị ề ị ạ   ả ệ ổ ứ  ch c ho t đ ng tr i nghi m sáng t o Không ch  th , v  ph n tài li u t ọ   ư ố ớ ệ ố ọ cho h c sinh THPT ch a t p h p thành h  th ng nh  đ i v i THCS (trung h c ẩ ự   ề ầ ơ ở c  s ). V i đ c đi m tâm lí, l a tu i, yêu c u chu n v  ph m ch t năng l c ệ   ữ ầ đ u ra, chúng tôi không th  áp d ng máy móc nh ng gì đã có trong tài li u ạ ộ   ạ ả THCS. H n n a, m c dù ho t đ ng tr i nghi m sáng t o là m t ho t đ ng ư ề ộ không m i trong d y h c trong nh ng năm g n đây, nh ng n i dung đ  tài   ệ   ố ượ ộ ẻ chúng tôi đ t ra là khá m i m , đó chính là n i dung và đ i t ng tr i nghi m, ớ ả i pháp ti p c n v i các di tích khi khai thác cũng nh  cách th c khai thác và gi   ươ   ệ ng  li u trong sách giáo khoa, tài li u tham kh o v  l ch s  đ a ph ngu n t

16

ệ t là đ i v i các di tích trên quê h ọ ố ớ ế ươ ng mà chúng tôi ệ ạ ộ ề ệ ả ớ không có nhi u, đ c bi ố mu n gi i thi u và cho h c sinh ti n hành ho t đ ng tr i nghi m.

ữ ế ợ ễ ặ ớ

ừ ủ ơ ở ề

ậ ợ ậ ổ ứ ườ ạ ộ ứ ọ ả ự i và khó khăn đ t ra trong th c ti n k t h p v i ánh   ộ ố ộ   ấ ng, chúng tôi đã đ  xu t cách th c và m t s  n i ạ ơ ở  ạ i c  s ệ  ch c ho t đ ng tr i nghi m sáng t o cho h c sinh t

T  nh ng thu n l sáng c a c  s  lí lu n soi đ ả dung, gi i pháp t ụ ủ giáo d c c a mình.

ứ ổ ứ ệ ạ ả Ch ng II: Cách th c t ch c ho t đ ng tr i nghi m t i di tích, danh

ắ ươ ươ th ng trên quê h ạ ộ ệ ng Yên Thành, Ngh  An.

ệ ữ ớ ố ắ ươ ị 1. M i quan h  gi a các di tích, danh th ng v i ch ng trình đ a lí

l p 12ớ

ỉ ể ọ ụ ể ạ ộ ệ ả ọ ị Chúng tôi đã ch n 4 đ a ch  đ  h c sinh ho t đ ng tr i nghi m, c  th :

ừ ệ ộ Đình S ng thu c xã Lăng Thành, Yên Thành, Ngh  An

ệ ề ả ậ ộ Núi Tháp Lĩnh – đ n C  thu c xã H u Thành, Yên Thành, Ngh  An.

ứ ệ ề ộ Đ n Đ c Hoàng thu c xã Phúc Thành, Yên Thành, Ngh  An.

ạ ờ ọ ộ ồ

1.1.

ố Nhà th  Tr ng Nguyên H  Tông Th c thu c xã Th  Thành, Yên Thành, ệ Ngh  An.

ề ắ ệ ớ i thi u khái quát v  các di tích, danh th ng

phía Đông Nam c a xã Lăng Thành, cách thành ph Gi 1.1.1. Đình S ngừ ằ ở Đình S ng  ừ n m

ủ ệ ỵ ề ề ắ

ệ ổ

ấ ạ ậ ạ ắ ổ ị ố     Yên Thành 7 km v  phía Đông Vinh 65 km v  phía Tây B c và cách huy n l ậ ấ ớ B c.ắ   Đây di tích c  nh t và đ p nh t v i quy mô ngh  thu t trang trí, điêu ẹ   ệ ư ấ ủ kh c, ch m tr  vào lo i b c nh t c a Đông Thành nh  huy n x a.

ỳ ư ẻ ừ

ướ . Tr

ọ ặ ữ ộ ớ ệ

ề ợ ể ữ

ế ể ể ế Chính vì l

ư ủ ồ ậ ợ  mà còn có nhi u l ấ ẻ ừ ữ ộ

ơ ị ế ộ i th  đ c đáo đó mà vùng đ t k  S ng đã s m tr ườ i Kinh và là m t trong nh ng trung tâm kinh t ủ ủ

ễ ị ử ị

ể ặ ị ấ ườ

ủ ừ ế ạ ộ ộ

ươ ễ ế ọ ượ

ề ầ

ượ

ổ Làng Qu  Lăng x a có tên là g i là k  S ng, đây là m t ngôi làng c , có   ừ   ộ ế ươ ị ố ộ c m t là cánh đ ng r ng l n, sau là núi r ng đ a th  t ng đ i đ c đáo ủ ấ ệ ộ   i cho vi c phòng th  trong trùng đi p, m t vùng đ t không nh ng thu n l ế ề ế i th  v  phát chi n tranh, ti n có th  đánh, lui có th  gi   ở  ớ ợ .   tri n kinh t ế   ầ thành n i qu n c  c a ng , ủ ả ướ ọ   c nói chính tr , văn hóa quan tr ng c a ph  Châu Di n nói riêng và c a c  n ừ ệ ử ủ   chung. Theo l ch s  c a huy n Yên Thành và l ch s  đ a ph  khi ng thì ngay t ệ   nhà Đ ng l y huy n Hàm Hoan trong châu đ  đ t ra Di n Châu, làm thành ề ủ m t trong 12 châu c a An Nam đô h  ph . T  năm 679 đ n h t tri u đ i nhà   ỵ  ơ ế ỉ ẻ ừ ụ c ch n làm n i đóng l Đinh năm 979, liên t c trong 3 th  k , k  S ng đã đ ễ   ề ỵ ở ủ ở ủ ế ễ –  năm đ u tiên c a tri u ti n Lê, l s  c a Di n Châu. Đ n năm 980   s  Di n ộ ẻ ề –  Công   Trung  Th ể ế ượ c  chuy n   đ n  k   D n   Châu   đ   ng,  nay  thu c   xã  Văn ệ Thành, huy n Yên Thành.

ượ ừ ệ i đình S ng thì đình S ng đ ạ ạ i t

Theo các văn bia hi n còn l ự ắ ầ ừ ể ỳ c nhân dân   ơ ộ ọ   làng Qu  Lăng b t đ u xây d ng vào tháng 11 năm 1583 đ  làm n i h i h p,

17

ạ ủ ư ượ ằ

ộ ữ ư ạ

ở ặ ừ ề ắ ố

ế ớ ồ ổ

ư ầ ế ự

ộ ẻ ẹ ậ ộ ể ị ầ ủ ờ ơ ứ   sinh ho t văn hóa c a dân làng. Nguyên x a đình đ c làm b ng tranh tre, n a ế   ằ lá n m gi a m t vùng dân c  đông đúc, xung quanh có làng m c, cây đa, b n ư ả ụ ướ   c và con sông S ng u n khúc nh  d i l a m m ch  n ng phù sa t m mát n ổ ặ ắ   cho ru ng đ ng. Cùng v i ki n trúc c  đ c s c nh  c u đá, c ng làng... đã tôn ổ ủ vinh v  đ p đ c đáo, tinh túy c a ngôi đình c . Đ n năm 1797, làng d ng thêm   tòa H u cung đ  làm n i th  các v  th n Thành hoàng c a làng.

ả ủ ừ ữ ắ ạ Ả ( nh: Nh ng ch m kh c tinh x o c a đình S ng)

ứ ữ ư Nguyên x a đình đ

ằ ạ ừ ế

ạ ề ở ặ ế

ư ả ề ễ ế  t

trong các d p l ờ ầ ị ễ ọ ị ủ ỗ ậ ự ơ

ộ ằ ượ   c làm b ng tranh tre, n a lá n m gi a m t vùng dân ố   ướ ư c  đông đúc, xung quanh có làng m c, cây đa, b n n c và con sông S ng u n   khúc nh  d i lu  m m ch  n ng phù sa. Đ n năm 1979, do nhu c u văn hóa    tr ng nên cao, ngôi đ n đã không đ  ch  cho dân làng làm l ầ   ụ làng đã xây d ng têm nhà H u cung làm n i bài trí th  ph ng các v  nhân th n ị ẽ ầ ừ và nhiên th n. T  đó, c  vào d p l    c u yên vào ngày 15/3 âm l ch hàng năm ừ làng l ứ ạ ổ ứ ễ ớ ạ i đình S ng. ầ  ch c l l n t i t

ượ ồ ạ Trong quá trình t n t

ạ ẹ ư ử c ghi l

ể i và phát tri n, đình đã đ ế ượ i: Vào năm Đinh Mão 1927, dân làng Qu

ắ ỗ ề ể ẩ ạ

ụ ạ ồ

ọ ầ ố ạ ỗ ừ

ỳ ứ ắ ủ ự ậ ặ ầ ổ ủ ổ

l p ra t ẩ ọ ề ệ ở ề ẩ ậ ử ề ầ c tu s a nhi u l n vào các   ượ ự   c trùng tu, xây d ng năm 1637, 1677, 1797, 1844, 1913 và đ n năm 1929 đình đ ả ơ ả ị ệ ạ   i trong b n s  th o l ch s  quê l i to đ p nh  ngày nay. Vi c này đ ỳ  ạ ươ ng, xã Lăng Thành còn chép l h ề ỗ   ử ạ ị ấ ệ i đình. V  g , Lăng b t tay vào vi c chu n b  l y g , ti n b c... đ  tu s a l ắ   làng chia cho 11 giáp là giáp Đông, giáp Tây, giáp Nam, giáp B c, giáp Nghè, giáp Danh, giáp Tr  Sáo, giáp Th  C u, giáp Đ ng L c, giáp Đa, giáp Trung đi   ấ ủ ề  t nh t trong r ng c a làng Qu  Lăng. V ch n và khai thác các lo i g  lim t ừ ệ ư  ợ  vi c bán các ch c s c c a làng nh ti n, làng đ t cho th  5 ngàn quan thu t ổ ợ  ề  th hi u xã, th n t  c a làng tu b  theo đinh, đi n. V  ngói, làng t ị ế   m  lò, d p theo khuôn riêng và nung theo tiêu chu n. Sau 3 năm chu n b , đ n

18

ở ạ ạ ệ ự ướ ự c kh i công d

ừ ắ

ộ ượ i đình S ng đ ờ ể ườ

ợ ủ ỉ

ộ ườ ễ ệ ễ

ệ ệ ầ

ạ ạ ượ ờ

ự ờ

ồ ộ ị ươ ệ ề ơ

i đình đã đ ả ẫ ộ ự ủ ạ ầ

ỉ  năm 1929, vi c tôn t o, xây d ng l i s  ch ạ ủ ố   đ o c a đ c công Hoàng Doãn Cù. Đ  rút ng n th i gian thi công, làng đã thuê ỳ   ợ ệ ệ hai hi p th , m t hi p th  c a ông phó Tu ­ ng i làng Phú Minh, xã Qu nh ệ ị ệ ư ỳ ệ nghĩa, huy n Qu nh L u, t nh Ngh  An     –  ch u trách nhi m làm các vì phía ớ – ng ợ ủ i xã Di n Hoa, huy n Di n Châu  Đông, m t hi p th  c a ông phó T i  –  ị ế ch u trách nhi m làm các vì phía Tây. Sau 6 tháng thi công, đ n đ u năm 1930,   ớ ễ   ế ệ c hoàn thành v i ki n trúc th i Nguy n vi c trùng tu, tôn t o l ượ ữ ớ c xây d ng trong th i kì v i quy mô đ  s . Hai nhà T  vu và H u vu cũng đ   ả   ế ề này. Đ n nay, đ a ph ng v n còn truy n mi ng nhi u th  ca dân gian ph n ầ   ánh ph n nào không khí sôi đ ng c a làng trong l n tôn t o, xây d ng đình năm ư 1929 nh  sau:

ờ ọ ề ấ “B y gi h p xã đinh, ti n

ườ ỏ ệ ườ ỏ Ng i b  vô đi n, ng i b  vô đình.

ướ ậ ấ D i trên ai n y thu n tình

ậ ả ố Tr ng đánh r p rình reo ca c  đêm.

ỗ ộ ề Ba năm kéo g  m t mi n

ề ắ ợ ứ Đ p n n thuê th  t c thì làm ngay”.

ệ ừ ữ ư ỏ t là t ổ ế ủ ợ  khi công trình th y l

ự i Vách B c đ ụ ị ng xuyên b  lũ l

ở ạ ườ ơ ả

ợ ư th a

ẳ ữ ừ ằ ộ

ầ d n ằ ớ ấ ộ ả ố ẫ ư ồ ộ ơ

ơ ộ ề ẻ

ằ ướ ắ ạ ầ ợ

ổ ụ ạ ườ ừ ồ ị  ầ ư  sau nh ng năm 1930 – 1931, các ki n trúc c  quanh đình đã d n b Nh ng t ắ ượ ặ ấ   c đào m t mát và h  h ng. Đ c bi ấ ắ   t kéo dài nên đ p, xây d ng vào năm 1978, vùng đ t này th ả ờ  quanh đình ph i d i đi n i khác, c nh quan quanh đình   làng m c, ch  búa  ớ cũng th t.   ề   ệ Hi n nay, đình S ng n m gi a m t vùng đ t r ng b ng ph ng, b n b  là ữ nh ng cánh đ ng r ng l n, tuy h i xa nh ng c nh quan n i  đây v n thoáng   ạ   đãng, mát m . N m cách đình m t quãng v  phía Đông là sông Dinh, 1 đo n ấ ằ   ệ ố i tiêu Vách B c, phía Tây là làng m c, ch  búa s m u t n m trong h  th ng t ữ ữ xen gi a nh ng v n đ i và r ng c  th  b t ngàn.

ả ử ừ

ị ớ ơ ắ ề ủ ị ứ c v i Qu

ị ể ữ ẫ ử ủ ấ ộ ọ

ỳ ộ ộ ả ữ ủ ầ

ự ơ ắ ớ ầ ạ

ừ ừ ế ố ơ

ư ế ầ ươ ng nh  t

ừ ậ ạ ộ ậ  đào, hát chèo, v t cù l ể ổ ứ ị  ch c đ a ph ng. Tr

ị , đ ng th i, đình còn là n i t c đây đình S ng tr ộ ướ ế ư ả

ụ ữ

ễ ế ậ ờ ố ẻ  ữ ượ ầ  đ Tr i qua bao nhiêu thăng tr m c a l ch s , đình S ng v n gi ỳ  ườ ữ ẹ đ p nguyên s  và g n li n v i nh ng ch ng tích l ch s  c a đ t và ng ậ ủ   Lăng. Trong nh ng năm 1930 – 1931, đình là đ a đi m h i h p bí m t c a Chi ệ ộ   b   Qu   Lăng   –   m t   trong   nh ng   Chi   b   Đ ng   đ u   tiên   c a   huy n   Yên ệ   t Thành.Sau đó, th c dân Pháp dùng làm n i b t b , giam c m cách m ng Vi ệ ủ   ưở ng d t c a Minh. Trong kháng chi n ch ng Mĩ, đình S ng t ng là n i đóng x ờ ề   ễ Quân khu 4 trong m t th i gian dài. Ngày nay, đình là trung tâm di n ra nhi u ả ắ ệ ướ   ho t đ ng mang đ m b n s c văn hóa đ a ph c ki u, hát  th n, r ộ ồ ả ơ ổ ứ ộ ọ ủ    ch c h i h p c a các ươ   c đây có 5 công trình đoàn th , t ả ậ   là Đình, H u cung, nhà T  vu – H u vu và m t nhà Mi u nh ng nhà T  vu và ườ ị ỡ ể H u vu đã b  d  đ  làm tr   ng h c nên hi n nay còn 3 h ng m c công trình là ế ượ Đình, H u cung và nhà Mi u đ ờ ướ ữ ọ ệ c làm theo l ạ i ki n trúc th i Nguy n.

19

2 đ

ồ ệ ượ n di n tích 4.206m Đình còn có m t m nh v

ầ ả ờ ộ ộ ớ c tr ng rau, cây ăn qu ườ

ướ ể ố

ạ ề ườ ằ ặ ướ c còn hai m t tr ố

ả ưỡ ầ ườ ắ ổ

ấ ố ả ắ

ấ ơ ố ng r ng r t đ n gi n, rõ nét thì bít đ c phía trái đ

ư

ướ ớ ỗ ợ

ế . Đình dài 24,7m, r ng 11,2m, quay m t v ằ ấ ạ ượ ằ ỏ

ượ ạ   ch m

ượ ử ườ ự ọ

ẹ ả  ẻ   ng b  góc xung quanh là m t l p b  rào b ng cây xanh.Tòa đình hai đ u xây t ấ ơ   ờ ề c sau đ  tr ng. Trên b  nóc trang trí r t đ n v  phía tr ố ầ ả gi n, phía ngoài trang trí gi ng b n góc mái đ u là các đ u đao d ng vân mây,   ệ ầ ữ   ng bít đ c đ p n i các gi a là hình  nh l ng long ch u nguy t. Hai đ u t ổ ố ế ồ ọ ệ ộ t r ng cách đi u r t sinh đ ng. Trong khi bít đ c ph i đ p n i hình h a ti   ượ ẻ ườ   ồ ượ ả c trang trí có v  r m t ặ ề  ộ ẫ ấ ắ ả rà nh ng v n r t s c s o và tinh t   phía Nam,  khung  làm hoàn  toàn b ng  g   lim, kích  th c  l n,  l p  ngói  âm ộ ứ ề ươ   ng. N n nhà đ c làm b ng đ t s n s i, có đ  c ng cao, móng đình cao d ườ ằ ớ ơ ằ n đình. Xung quanh móng đ c gi ng b ng đá ong. h n 0,5m so v i sân và v   ế ổ ộ tinh   vi. tr trúc   đ c   đáo, Trong   đình   có   ki n     ử ự   ạ ị ụ ữ ắ i l ch s  d ng c kh c ch  2 m t, d ng vào năm 1637, ghi l Đình có 2 bia đá đ ờ ề ơ   ể ủ đ n, th i gian tu s a và s  đóng góp c a m i ng i. Bia có ki u dáng đ n ả ả gi n, m nh mai và còn nguyên v n.

ộ ả ế Qua tòa đình là kho ng sân l

ậ ể ậ ồ

ệ ệ ỗ

ườ ắ ử ắ ượ ả c ch m l ng tinh vi, s c x o. Phía tr

ườ ề

ng. Trong nhà có bài trí 2 long ngai, 2 h ượ

ng đá cao 0,24m đ ị ộ ư ươ  h ậ ế ế ỡ

ộ    thiên r ng 8m là đ n nhà H u cung. Theo tài ớ   ầ li u ki m kê di tích năm 1964, thì ban đ u, nhà H u cung g m có 3 gian, v i ợ   ằ ượ c làm hoàn toàn b ng g  lim, mái l p di n tích là 81,6m2. Khung nhà cũng d ở ằ ươ   ng, đóng m  b ng c a bàn khoa. Trên các xà, kèo ng, 3 phía xây t ngói âm d ạ ướ ộ ượ ng quan văn, đ   c đ p phù điêu t ở ồ  ươ quan võ   2 bên t ng án và nhi u đ ẹ ế  khí đ p, trong đó có m t l   c làm vào năm 1875. t ố   ư Nh ng do chi n tranh mà tòa h u cung đã b  phá d  trong chi n tranh ch ng M .ỹ

ề ế

ổ ộ ố ở ỉ

Ngoài ra, ngôi đình c  này còn nhi u công trình khác, tuy nhiên đ n nay,   ộ   i m t s  công trình chính cùng văn bia, đây tr  thành m t ễ ộ ủ ể ễ ộ ạ ngôi đình  ch  còn l ị đ a đi m di n ra các l h i, cu c vui c a làng.

ộ ế ể ừ ữ

ạ ậ ệ ổ ẹ đ p vào lo i b c nh t

ị ớ ớ ế ử

ừ ị

ượ c a   nhà   n c   s   h   tr

ụ ữ ng đã đ u t

ượ ậ ự ỗ ợ ủ ộ ố ạ  trùng tu, nâng c p m t s  h ng m c, nh m gi ể ấ ọ

ứ ề ề ố ụ ủ ả ổ

ế ủ ừ ể

ể ượ ử

ứ ệ

ỏ ộ  m t làng quê trù phú bên dòng sông có t ộ ổ Có th  nói, Đình S ng là m t trong nh ng công trình ki n trúc c , có quy   ạ ậ ấ ở  ồ ộ ắ mô đ  s , ngh  thu t trang trí, điêu kh c ch m tr ủ ề ị ữ ệ   Ngh  An. V i nh ng giá tr  to l n v  l ch s , văn hóa và ki n trúc c a di tích, ử ế c công nh n là di tích l ch s  ki n trúc ngày 29/10/2003, Đình S ng đã đ   ề ị   ướ ế ố c,   chính   quy n   đ a Qu c   gia.   Đ n   năm   2010,   đ ư  ữ ằ ầ ư ươ  gìn nh ng t ph ế   ậ ệ ệ li u quý, giúp cho các nhà khoa h c tìm hi u, nghiên c u v  ngh  thu t ki n ế ệ  ơ trúc c a di s n văn hóa c  và cũng là n i giáo d c truy n th ng cho các th  h ứ ớ ế   mai sau. Đình S ng x ng đáng là đi m đ n c a du khách khi đ n v i xã Lăng ệ ủ ị ng c a l ch s  dân Thành nói riêng, huy n Yên Thành nói chung, và là bi u t   ừ ờ ư ớ   ộ ạ t c t  th i x a v i i huy n, ch ng t ữ nh ng nét văn hóa dân t c.

1.1.2. Núi Tháp Lĩnh – đ n Cề

20

ừ ữ

ổ ừ ư ệ ố ỉ

ệ ượ ả ấ ả ằ

ắ ậ ầ

ệ ẩ c b o v  c n m t. ừ ồ ư ộ ự ữ ề ổ

ậ     Núi Tháp Lĩnh là khu r ng nguyên sinh n i lên gi a trung tâm xã H u ơ   ơ Thành, huy n Yên Thành (t nh Ngh  An). T  x a, n i đây là ch n “c m s n” ệ ậ  N m cách trung tâm huy n Yên Thành kho ng 7km   nên đ ọ ủ ề   v  phía B c, khu r ng già nguyên sinh g n 20 ha c a xã H u Thành m c lên ủ   ữ gi a nh ng cánh đ ng lúa mênh mông nh  m t “lá ph i”, ni m t  hào c a ườ ng ơ i dân n i đây.

ờ ừ ế ừ ỉ ế ừ ở ậ t t bao gi t r ng lim có t

, ch  bi ọ Không ai bi ừ

ầ ệ ớ ỏ

ườ ổ ố

ệ ừ ổ

ả ủ ế ậ ở ườ t, lim

ụ ươ ắ ng, tr c…

ư ề ộ ồ ỳ ướ ờ    th  l p làng ( d i th i ơ ươ ớ   nhà Lê) r ng lim trên núi Tháp Lĩnh  ( còn g i là Tháp S n) đã xanh t i. V i ữ   ừ di n tích g n 20ha, núi Tháp Lĩnh có hàng ngàn cây lim t i nh . Có nh ng  to t ể   cây lim hàng trăm năm tu i 2 ­ 3 ng i ôm không xu  và vô s  cây con, cây ạ   cháu…Ông L i Văn Ngân ­ ng i trông coi b o v  r ng Tháp Lĩnh (59 tu i, trú ế ạ  đây ch  y u là lim xanh và lim sâu róm. t   i xã H u Thành) cho bi ề  Đây cũng là  Ngoài ra , núi Tháp Lĩnh còn có nhi u cây trai, g , h ậ ơ ư ụ ủ n i c  ng  c a nhi u loài đ ng v t nh  chim, k  nhông, ch n, sóc…

ế ổ ườ Ả ( nh: Cây lim hàng trăm năm tu i to đ n 2 – 3 ng i ôm)

ỉ ậ

ề ự ườ ổ ố ậ ơ ủ  hào c a ng

ướ ừ ậ

ư ạ ồ ề   ừ R ng lim trên núi Tháp Lĩnh không ch  là lá ph i mà còn là báu v t truy n ị ờ   i dân n i đây. Theo cu n “ Xã H u Thành  đ a chí đ i, là ni m t ọ ử ằ ở ữ ồ   ị  đ ng – l ch s ” thì: “ Đ ng Tháp hay còn g i là rú Tháp không cao, n m   gi ạ ở ộ ủ ẫ   ậ ằ  đ ng Tháp cây r ng r m r p, nay v n c đây  b ng c a xã H u Thành. Tr ế   ỗ ề ả ộ ừ ộ còn m t khu r ng nguyên sinh r ng kho ng 19ha v i nhi u cây g  quý hi m ủ ụ ắ nh : lim, g , tr c… g m có trên 100 ch ng lo i”.

ế ừ ễ ậ ấ

ặ ữ ứ ơ

ổ ụ ừ ố ề

ở Đ t chân đ n núi Tháp Lĩnh, d  dàng nh n th y khu r ng lim xanh này   ế   ế  nguyên nét hoang s . Càng ti n sâu vào khu r ng càng ch ng ki n còn gi ộ   ề nhi u cây lim xanh c  th , thân, cành bám nhi u rêu m c, buông tán cây r ng tr  nên uy nghi, hùng vĩ.

21

ố ư ừ ơ ự ườ  ng

ườ

ừ ứ ấ

ả t, chúng ph i th a nh n h ả ồ ạ ị c c a làng: “H ừ ặ ở ộ ơ ấ   i dân n i đây ự ậ ậ ữ ư ả    nh   báu v t v y. Năm 1885, th c dân Pháp ư ạ i lên đ  phá ho i núi Tháp Lĩnh, nh ng b  nhân dân làng   ễ  ậ ươ ướ ủ ng  ạ   i 10 cây”. T  đó, núi

ị  núi Tháp Lĩnh thì b  ph t và ph i tr ng l ộ ươ ở T  xa x a, núi Tháp Lĩnh tr  thành ch n “ c m s n”, t ệ ề đ u có trách nhi m b o v , gìn gi ể ề ầ nhi u l n cho ng ế ệ ậ Đ c H u đ u tranh quy t li ai ch t m t cây  Tháp Lĩnh ngày m t xanh t i.

ế ế ỹ

ề ắ ả ng đi vào gi

ơ

ự ộ ộ ả ờ ọ ậ ặ ố

ề ầ ạ ư

ự ấ ố ố ố   Trong kháng chi n ch ng th c dân Pháp và đ  qu c M , núi Tháp Lĩnh là ề ơ ừ ườ i phóng n i d ng chân cho nhi u đoàn b  đ i mi n B c trên đ   ườ   ườ ừ ề ng cho sinh viên khoa Toán tr mi n Nam. N i đây cũng t ng là gi ng đ ng ỹ ơ ạ ọ   Đ i h c Vinh h c t p trong su t th i gian s  tán. Gi c M  nhi u l n ném bom ườ ế   ố xu ng núi Tháp Lĩnh nh ng gãy cây nào, ng i kéo nhau đ n ươ i xanh tr  l san l p h  bom, d ng cây, chăm sóc cây t ơ i dân n i đây l ở ạ i.

ổ ứ Năm 2001, xã H u Thành đã t

ầ ậ ượ ạ ỏ ắ ỉ ồ

ộ ổ ơ ạ ộ

ổ ạ ườ i hai con đ

ạ ầ ỉ ụ   ặ  ch c đi thu nh t hàng ngàn h t lim r ng ờ ươ ố   xu ng và  m b u đ c hon 500 cây con. Đ ng th i, làm c , c t t a cành cho ụ ố ơ h n 200 g c lim, g , trai có đ  tu i trên 100 năm. Đoàn thanh niên xã này đã   ệ   ộ ể ả đào m t con hào r ng   3m, dài h n 300m ch y vòng quanh núi đ  b o v , ọ   ạ không cho trâu bò vào phá ho i cây c i. Và tu b  l ng ch y d c ườ s ố n núi và lên đ nh núi cao g n 150m.

ừ ơ Núi Tháp Lĩnh là khu r ng còn hoang s , nguyên sinh, là n i t n t

ồ ậ ị ị ơ ồ ạ ườ i các i dân

ả ồ ế ể ngu n gen sinh v t quý hi m. Đây còn tài ngyên du l ch giá tr  mà ng ầ c n phát b o t n và phát tri n.

ằ ướ ề N m nép d i chân núi Tháp Lĩnh là ngôi đ n C  linh thiêng. Đ n th ờ

ớ ấ ướ ẩ ầ ầ ị ề th n khai kh n và các v  công th n có công v i đ t n ả c.

ị ườ ề

ờ ậ i trông coi đ n C ứ

ỉ ữ ả

ư ậ

ậ ơ ủ ứ ườ ữ ự ớ

ạ ế ươ ộ i dân đ a ph

ờ ể ưở ng đ  t ớ ị ễ ế

.

ả  ổ ậ Ông Mai Công Đ nh (77 tu i, trú xã H u Thành) – ng ễ   ộ ầ ể ạ k  l i vào th i nhà Lê, trong m t l n đi qua xã H u Thành, đ c thánh Nguy n ấ ữ   H u Ch  (quê Thanh Hóa) nhìn th y núi Tháp Lĩnh phong c nh h u tình, là vùng  Để  ấ ế đ t lành chim đ u nên đã đ a con cháu đ n khai hoang, chiêu dân l p làng. ề   ỉ ưở ễ i dân đã d ng đ n ng nh  công  n c a đ c thánh Nguy n H u Ch , 5 ng t ụ ể ươ ầ ả ướ ộ ủ   ng khói th  ph ng. Ngày C  d i chân núi Tháp Lĩnh, g n m  c a ông đ  h ườ ớ ế   ươ ắ ị ồ ằ ng nh  đ n i đ n th p h r m, m ng m t, ng ng l ẻ ầ   ồ ươ ngài. Vào các d p l i đây gieo qu , c u ng không quên t , T t, con cháu h i h phúc, c u anầ

ờ ầ ả ề ầ ị Qua nhi u th  h , đ n C  v  sau còn th  th n trăn và các v  công th n có

ớ ấ ướ ề công v i đ t n ế ệ ề c.

1.1.3. Đ n Đ c Hoàng

ứ ề

ề ệ Ố

ệ ộ ượ ồ ự ề ộ

ồ ồ ị

ầ ọ

ủ ấ ủ ệ Ố ị ư ẹ ệ ả ứ Đ n Đ c Hoàng thu c làng H ng Phong, thôn Di u  c xã Phúc Thành,   ữ ừ ậ   ấ c xây d ng trên m t gò đ t cao gi a r ng lim r m huy n Yên Thành. Đ n đ ệ Ố ề   ệ Ố ạ ạ r p ven h  Di u  c, c nh chùa Thung Viên thanh t ch. H   Di u  c có nhi u ộ   ượ c xem là m t tên g i khác nhau là đ m Th y Ô, bàu Ác, Di u  c liên đàm, đ ồ  ệ ặ t, trong h trong tám c nh đ p nh t c a Đông Thành nh  huy n x a. Đ c bi

22

ậ ạ ướ ườ c ăn sâu vào t n hai bên v

ệ Ố ộ

ươ ả

ắ ồ ọ ng g i là hai m t r ng . Phong c nh  ả ẫ ủ ấ ứ ả ộ ấ ấ

ạ ướ ế ạ

ế ả

ề ế ế ậ ộ ả   ạ ề n đ n, t o nên m t c nh Di u  c có hai l ch n ị   ườ ượ ề i dân đ a c ng quan đ c đáo, thông thoáng và xanh mát cho ngôi đ  n, đ ị  ư ẹ ở  đay mùa nào cũng đ p nh ng thi v ph ứ   ẹ ự ơ ở ơ h n c  v n là mùa hè, nh t là mùa sen n , phong c nh n i đây đ p t a b c ề ổ ữ ả   tranh th y m c. Và trong b c tranh  y th p thoáng m t ngôi đ n c  gi a c nh ườ ả   ệ i xem có c m non xanh n c bi c, hòa quy n cùng thiên nhiên t o cho ng ượ ư   c đông đ o du giác th  thái, nh  nhàng, thanh thoát đ n nao lòng, thu hút đ ứ khách th p ph ẹ ả ươ ng đ n vi ng thăm và vãn c nh. Đó là đ n Đ c Hoàng.

ạ ề ư

ử ượ Theo s  sách x a ghi l ầ ứ ể ờ ẹ ướ ề ầ

ắ ố ả ạ ờ

ạ ắ ễ ầ ượ ẫ ờ i, đ n Đ c Hoàng là công trình văn hóa, tâm linh.   ố   ự c), v  sau ph i ẫ ạ ươ ng Hoàng Tá Th n, M u Li u H nh, B ch Y   ả   c th  chính v n là Th n R n và Sát h i

ạ ươ ố Lúc đ u đ c nhân dân xây d ng đ  th  Th n R n ( m  n ư ầ th  đa th n nh  Sát H i Đ i v ậ công chúa, Ph t Thích ca. Trong đó đ ng Hoàng Tá Th n.  Đ i v

ử ề ứ ị Ả ( nh: Di tích văn hóa – l ch s  đ n Đ c Hoàng)

ỉ ộ ầ ề ư ự ượ c xây d ng t

ệ ừ ờ ượ

ế ệ ứ Đ n Đ c Hoàng đ ỏ ơ ơ ế ế

ồ ượ ệ ệ

ư ế ẹ đ

ườ ắ

ế ấ

ư ẫ

ắ ẽ ẹ ắ

ượ ự ấ ạ ừ ủ ạ ủ ấ ậ th i Tr n nh ng  lúc đó ch  là m t ngôi     ng đi n, năm 1882 xây thêm Trung mi u nh  đ n s . Năm 1505 xây nhà Th ạ ệ ố   ặ ằ đi n và đ n năm 1936 xây thêm H  đi n. Di tích có m t b ng ki n trúc b  trí ư   ạ ệ ữ ể theo ki u ch  Tam g m 3 tòa nhà H  đi n, Trung đi n và Th ng đi n còn l u ề ễ ổ ờ ữ ượ ầ   c g n nh  nguyên v n ki n trúc c  th i Lê – Nguy n cùng nhi u công gi ướ ế ư ụ ợ c… Tuy quy mô trình ph  tr  khác nh  nghi môn, t c ôn, sân v   n, gi ng n ỗ ồ ộ ườ ầ   ệ ạ ng nét ch m kh c trên các c u ki n g  không c u ki n trúc không đ  s , đ ự  ệ ổ ạ ứ ề t. Đó là s i có v  đ p c  kính riêng bi kì, bóng b y nh ng đ n Đ c Hoàng l ộ  ủ ỏ ộ duyên dáng m c m c c a các công trình, ch c kh e, thanh thoát c a các b ề   c s   m cúng và có chi u sâu c a không gian. ph n c u thành. T  đó t o đ

23

ờ ả ạ ả

ả ế ươ ng nghi ngút, ánh đèn n n m   o t o cho du khách Trong khung c nh khói h ạ ả c m giác linh thiêng bàng b c bao trùm c  không gian.

ế ấ

ể ể ặ ắ ề ế

ệ ế ư ạ ệ ọ ể ự ế ợ

ắ ấ ế ữ ằ

t trang trí

ộ ụ ầ

ố ậ ề ườ ấ ố ỗ ớ ữ ề ể

ệ ộ ượ ữ ể

ấ ẩ ầ ợ

ặ ờ ỏ ươ ắ ừ

ể ả ạ

ọ ươ ễ ự ể ờ ọ ọ

ầ ớ ớ

ở ộ ố ữ Nhà H  đi n có 3 gian, 4 vì k t c u theo ki u giao nguyên, gian gi a xây   ạ ệ   ồ ch ng liêm ki u v ng lâu. Có th  nói, nét đ c s c v  ki n trúc là tòa H  đi n. ạ ộ  ề ữ ở ổ ế  đây có s  k t h p gi a ki n trúc c  truy n và hi n đ i. N u nh  các b ơ ư ượ ế ỗ ầ ậ   ph n g  trong ba tòa ki n trúc chính g n nh  đ c bào tr n bóng thì nh ng cá ậ ộ ễ ở ữ ấ ạ ượ    nh ng b  ph n xây đ p b ng vôi c phô di n  i đ  nh t, tài hoa nh t l tinh t ụ ể   ể ệ ở ạ ệ ộ ấ ả ượ ế ữ v a trên các chi ti c th  hi n m t cách c  th ,  H  đi n. T t c  đ ạ ộ ề ạ ắ   i cho đ n m t vx sinh đ ng, màu s c trang nhã, t o dáng thanh thoát… đem l ủ ả ộ ứ ẹ    linh và  đ y đ  c  b  t đ p linh thiêng và tôn nghiêm. Trên vòm cu n, h i t ờ   ủ ượ c bàn tay tài hoa c a ng i hoa van hình hoa lá cách đi u. M i con v t đ u đ ợ ổ ồ ể   ạ ng nét m m m i, uy n chuy n th  th i h n vào r t s ng đ ng, v i nh ng đ ỗ   ồ ọ ả ế c xây ki u ch ng diêm trên gian gi a, sàn lát g , đ n tinh x o. V ng lâu đ ắ ầ ng, các đ u đao và đ u kìm đ p hình con s u  n trong mái l p ngói âm d   ữ ờ ư  mây, gi a b  nóc đ p hình m t tr i t a sáng. V ng lâu v a mang ý nghĩa nh ứ   ừ ắ ộ ầ m t l u ng m c nh, v a mang ý nghĩa bi u d ng công tr ng và s  linh  ng ể  ồ ủ c a thân, đ ng th i là khát v ng “ đăng cao vi n v ng” (lên cao đ  trông) đ ườ   ể ầ g n gũi v i th n linh. Nó khác v i ki u nhà chông diêm 2 t ng 8 mái th ng găp ầ  m t s  di tích khác.

ồ ế ấ ườ Nhà Trung đi n g m 3 gian, 2 h i, 4 vì k t c u ki u t

ệ ễ ơ ồ ờ ở ữ ứ ầ ờ

ờ ầ

ộ ệ ư ằ khí khác nh  giá treo chiêng b ng g , l ờ ạ ữ ộ ố ồ ế  m  s  đ  t

ệ ể ứ ệ   ng xây bít  tru, t ạ ễ ờ ả ố   đ c. Trung đi n bài trí ba cung th    ba gian: gian ph i th  Li u H nh công ặ   ắ chúa – “ Li u s n giáng  ng”, gian gi a là th   Th n R n, Gian th  bên trái đ t m t long ngai th  B ch Y công chúa – “ Th n thông y”. Ngoài ra, nhà Trung   ỗ ư ươ   ư ng  h đi n còn l u gi ố đá, ki u bát c ng…

ồ ệ ượ ộ ỗ ờ ọ ỗ

ứ ậ c th  trong chùa ch  ít khi đ ườ ờ ạ ề i đ n. Đi u đó ch ng t

ờ ệ ể ng đi n g m 2 gian th  d c, 3 vì, m i vì có 4 c t g  lim. Đây là   ỉ ấ   ng chúng ta ch  th y ỏ  ứ ượ c th  t ự   ộ  huy n Yên Thành phát tri n m t cách hài hòa, t o nên nét đ c

ề ự ữ ợ ồ Nhà Th ờ gian th  Hoàng Tá Th n, Ph t Thích Ca Mâu Ni. Th ề ậ ượ ượ ng Ph t đ t ở ạ các tôn giáo  ể ệ ắ s c riêng, th  hi n rõ v  s  hòa h p gi a Tam giáo đ ng nguyên.

ạ ề ể ừ ứ Đ n Đ c Hoàng t

ệ ệ ướ ự

ị ủ ươ ứ ễ ộ ỉ ng, nhân dân trong vùng đã t

ề ầ ị

ớ ể ưở

ủ ấ

ộ ễ ộ ầ ộ ầ ụ  h i ngày nay còn t

ạ ộ

ể ẩ ườ ề ậ

ờ ạ ư ệ ậ ơ ồ ủ   ở  lâu đã tr  thành đi m sinh ho t văn  hóa tâm linh c a ỉ  i s  ch huy n Yên Thành nói riêng và t nh Ngh  An nói chung. Hàng nă, d ổ ạ    h i vào  ch c l đ o c a chính quy n đ a ph ừ ế ố  ngày 29 tháng1 đ n ngày 1 tháng   cu i tháng Giêng, đ u tháng Hai âm l ch ( t ị ầ ượ ạ ổ  ứ ờ ạ ề i t c th  t i đ n. Và c  3 năm l ng nh  công lao c a các v  th n đ 2) đ  t ộ   ầ ễ ễ ộ ệ ứ ễ ộ ớ ầ ồ  và ph n h i.  h i l n m t l n (c p huy n). L  h i bao g m ph n l ch c l ầ ễ ề ạ ộ ủ ệ  và Ngoài vi c khôi ph c các ho t đ ng truy n th ng, dân gian c a ph n l   ổ ạ   ề ớ ớ ườ ổ ứ ng xuyên đ i m i v i nhi u ho t  ch c và th ph n h i, l ư ơ   ả ắ ạ ộ đ ng văn hóa – th  thao phong phú, đa d ng, đ m đà b n s c dân t c nh : b i ề ớ ậ ọ i, ch i gà, v t, bóng chuy n… Cùng v i các thuy n, kéo co, đ y g y, c  ng   ề ố   trò ch i dân gian là các lo i hình ngh  thu t dân gian truy  th ng nh : tu ng,

24

ồ ị

ặ ế ườ ươ ự ầ ng c u xin s  bình an cho mình và ng ng đ n đây dâng h

ố múa r i, ca trù, ví d m… Ngoài ra, vào ngày m ng 1 và 15 âm l ch hàng tháng   ườ   i nhân dân th thân.

ề ề Đ n Đ c Hoàng là ngôi đ n n i ti ng linh thiêng, l

ề ề ớ ạ ằ ở ộ ị ư ượ

ổ ế ứ ẳ ờ ượ ồ

ứ ẹ ướ ọ ơ ộ

ườ ữ ả ồ ứ ầ

ườ ồ

ữ ậ ộ ử ị

m t v  trí có i n m  ử ắ   ả c g i g m c nh quan đ p. V  v i di tích đ n Đ c Hoàng du khách nh  đ ữ c hòa mình vào thiên   c v ng vào cõi tâm linh sâu th m, đ ng th i đ nh ng  ủ ữ   ậ ộ ố ữ ng nh t. Nh ng nhiên th  m ng và quên đi nh ng lo toan c a cu c s ng th ẹ ấ   ượ ư ủ ề ể ẽ ẹ c l u gi , b o t n đ  nét đ p  y v  đ p văn hóa c a đ n Đ c hoàng c n đ ị ấ ờ   ng t n theo th i gian. Vì nh ng giá tr   y ngày 24/01/1998, B  Văn hóa, mãi tr ứ ề ế ị   thông tin đã ra Quy t đ nh công nh n đ n Đ c Hoàng là di tích l ch s  văn hóa ố ấ c p qu c gia.

ờ ạ ồ ề ố 1.1.4. Đ n th  Tr ng Nguyên H  Tông Th c

ố ở ề ồ ẻ ồ Đ n th  tr ng nguyên H  Tông Th c làng Tam Công – K  Cu i, nay là

ệ ệ ọ ỉ ờ ạ ọ làng Tam Th , xã Th  Thành, huy n Yên Thành, t nh Ngh  An.

ờ ồ ầ ạ

ỗ ầ ẻ ư ố ổ ế ồ ổ ồ

ồ ch c Trung th  l nh. Năm 1372, H  Tông Th c đ

ữ ứ ệ

ẩ ứ  Ông là ng

ệ t Nam vào b  l ch s ệ ạ

ườ ầ ướ ọ ồ ở ế ề ề ọ ộ

ủ ườ ỗ ạ ở ầ ọ ỏ Tr ng nguyên H  Tông Th c là danh nhân đ i Tr n, sinh năm Giáp Tý ị ơ   (1324), là nhà văn tài hoa n i ti ng, nhà th  , nhà chính tr , nhà ngo i giao tài ỗ i.ỏ  Năm 17 tu i (1341) H  Tông Th c d  thi Đình và đ  Tr ng Nguyên. Sau ạ ố ự gi   ế   ầ ố ượ c vua Tr n Hi u khi đ  đ u khoa thi, tuy tu i còn tr  nh ng H  Tông Th c đ ứ   ố ượ ư ệ c giao ch c Tông cho gi ượ ạ ọ ỹ c thăng Hàn lâm Hàm lâm vi n đ i h c s . Tám năm sau, năm 1386, ông đ   ướ   ư ư ệ ệ c i đ u tiên đ a danh x ng n vi n kiêm Th m hình vi n s . ử  ệ tệ  Nam v i ý nghĩa Qu c hi u và ghi tên n ộ ị ố Vi c Vi ố ớ ố ồ ả ướ  Ngh  An, H  Tông Th c là c nhà do ông so n th o. Đ i v i dòng h  H   n   ố   ộ ả ườ i m  đ u cho n n khoa b ng c a m t th  gia v ng t c, có truy n th ng ng ọ ế hi u h c, h c gi i đ  đ t. ề i, nhi u ng

ồ ố ượ ọ ờ V  đ n th  Tr ng Nguyên H  Tông Th c, hay còn đ c g i là nhà th ờ

ề ề ọ ạ dòng H  Tam Công:

ừ ấ ờ ạ ọ Nhà th  đ c xây d ng t

ự ờ ạ

ờ ượ ệ ự ượ ự ạ ộ ậ c xây d ng l

ế ầ ấ

ứ ộ ố ế ế ọ   i xóm Tam Th , xã Th  Thành,  r t lâu đ i, t ỏ   Yên Thành, Ngh  An. Th i Lê – M c, sau m t tr n binh h a tàn phá, làng Tam ạ ọ ượ ờ ế i. Đ n năm 1919, nhà c xây d ng l i, nhà th  cũng đ Th  đ   ứ  ờ ượ ầ ờ ượ c trùng tu l n th  nh t. Đ n năm 2010, nhà th  đ th  đ c trùng tu l n th ổ hai và b  sung thêm m t s  công trình thi t y u.

ơ ệ ệ ả

ụ ế ế

ồ ỉ ồ ử ế ơ

ờ ế ộ ủ ố ề ộ ướ ỗ ợ ủ ề ờ  ệ ớ          Hi n nay, v i khuôn viên r ng h n 2000 mét vuông. Ngoài nhà th ữ ạ ệ ồ ớ ượ    ­ h u đi n, còn có nhà khách, nhà bia, nhà l n g m th ng đi n, h  đi n và t ả ộ   m  mi u. Theo ban qu n lí ph  trách nhà th  cho bi t, ngu n kinh phí xây ự d ng và kinh phí tu s a cho đ n nay đã lên đ n h n 30 t  đ ng. S  ti n này   ượ đ c h  tr  và ti n đóng góp,  ng h  c a con cháu trong dòng t c. c nhà n

ể ậ ộ ị Năm 1991, nhà th  đ

ờ ượ ộ ố ố

ử ự ự ủ ộ ọ c B  văn hóa, th  thao và du l ch công nh n là di   ề   ị tích l ch s  qu c gia (B  văn hóa  – thông tin, QĐ s  154/QĐ VH). Đây là ni m ọ ồ    hào c a bà con dòng t c h  H  nói riêng, nhân xã Th  Thành, nhân vinh d , t

25

ệ ưở ỉ ả ế

ế ế ệ ẻ ươ ề ố ớ ụ   ệ ng đ n vi c giáo d c ý dân huy n Yên Thành nói chung. Nó không ch   nh h ướ ố ề ứ   c, yêu quê th c, truy n th ng hi u hoc mà còn giáo d c truy n th ng yêu n ươ ng lai. h ố ng đ i v i th  h  tr  t

ớ ọ ồ ố ợ

Ủ ở ễ ộ ề ờ ồ ị

ậ ọ   Hàng năm,  y ban nhân dân xã Th  Thành ph i h p v i h  H  Tam  h i đ n th  H  Tông Th c vào ngày 9 và 10 tháng Giêng âm l ch.   ọ

ắ ả ướ ề ễ ộ ồ ụ ộ ố Công m  l L  h i thu hút đông đ o nhân dân trong xã, các xã lân c n và con cháu dòng h H  trên kh p c  n ả c v  đây t h i.

ạ ọ ị ộ ọ 1.2.Các bài h c/ n i dung d y h c đ a lí có liên quan

ọ ầ ư ượ ề Nh  tôi đã trình bày

ộ ậ ở ề ệ ấ ỉ ắ

ệ ả ệ ấ

ấ ố

ạ ầ

ữ ở ọ ị ỉ c ghi  ph n lí do ch n đ  tài, huy n Yên Thành đ ụ ể  ệ ậ nh n là m t huy n có nhi u di tích, danh th ng b c nh t t nh Ngh  An. C  th ượ ủ ỉ c  y ban nhân dân t nh Ngh  An phân c p qu n lí, trong đó là có 192 di tích đ   ế ị ộ ượ ể   – Th  thao và du l ch x p h ng c p qu c gia, 35 c B  văn hóa   có 23 di tích đ ấ ỉ ệ ả ạ ộ di tích c p t nh. Tuy nhiên, trong ho t đ ng tr i nghi m l n này chúng tôi đã   ố ch n ra b n đ a ch  trên b i nh ng lí do sau đây:

ứ ậ ợ ề ặ ị ậ ợ ẽ ệ ự i v  m t đ a lí nên s  thu n l ọ   i trong vi c l a ch n

ấ  Th  nh t, thu n l ạ ờ th i gian, kinh phí, đi l i…

ứ ữ ỉ ớ ư ượ ỉ

ặ c khai thác, ho c ch  khai thác  ề ư ồ ở     li u trong sách giáo khoa ch a h  có và ngu n tài

ứ ầ ệ ề ị Th  hai, là nh ng đ a ch  m i, ch a đ ồ ư ệ ừ m c c m ch ng, ngu n t ả li u tham kh o cũng không có nhi u.

ự ự ỉ ầ ữ ụ ứ ở ị Th  ba, th c s  mang tính giáo d c cao, b i đây là nh ng đ a ch  g n gũi

ọ ậ ủ ố ớ v i không gian sinh s ng, h c t p hàng ngày c a các em.

ộ ố ộ ọ

Quan tr ng h n, nh ng đ a danh  này có m i quan h  v i m t s  n i dung ị ộ ố ơ ữ ủ ế ủ ị ươ ệ ớ ố ụ ể ớ ng trình đ a lí l p 12, c  th : và m t s  bài, ch  y u c a ch

ề ể ấ ầ ộ ộ ị ị ­ N i dung bài 31: V n đ  phát tri n ngành du l ch – thu c ph n Đ a lí các

ế ớ ị ngành kinh t ­ Đ a lí l p 12.

ộ ị ị ươ ớ ị ầ ­ N i dung ph n Đ a lí đ a ph ng: bài 44, bài 45 – Đ a lí l p 12

ụ ả ộ ưở ế ự ể ­ N i dung m c II – Các nhân tó  nh h ng đ n s  phát tri n và phân b ố

ớ ị ị ụ các ngành d ch v  ­ Đ a lí l p 10.

ấ ừ ữ ế ị ọ ố ỉ ị nh ng lí do trên, chúng tôi đã quy t đ nh ch n b n đ a ch  này

Xu t phát t ế ệ ả ể ọ đ  h c sinh ti n hành tr i nghi m.

ạ ộ ờ ệ ế ả 1.3.Th i gian ti n hành ho t đ ng tr i nghi m

ọ ư ụ ạ

ọ ị ế ọ

ế ị ầ ế ả ọ

ạ ự ế ờ ọ ủ ớ ủ ế ả ờ ị

ỳ ủ ể ể ả ọ ọ ờ ỳ

ữ ộ ớ ứ   Căn c  vào n i dung d y h c trên l p cũng nh  m c tiêu “d y – h c đ a lí ớ ả ắ ệ   g n v i tr i nghi m th c t ”, chúng tôi đã quy t đ nh cho h c sinh ti n hành ứ ừ ầ ệ ả  tu n 25 đ n tu n 27 c a năm h c. T c là tr i nghi m vào kho ng th i gian t   ướ   ế c t 27 c a PPCT Đ a lí l p 12 cho đ n tr kho ng th i gian sau khi h c xong ti ở   ị khi ki m tra đ nh k  c a h c k  II. Chúng tôi ch n kho ng th i đi m đó b i nh ng lí do sau:

26

ộ ớ ộ ượ ợ

M t là: Phù h p v i n i dung ch ớ ớ ộ

ng trình l p 12 mà các em đ ệ ớ ộ ớ ư ậ ả ả ự ế ẽ ả ệ ượ ọ ả ớ ạ ọ   ươ c h c ề   trên l p v i n i dung ho t đ ng tr i nghi m. Nh  v y s  đ m b o tính li n ữ ộ m ch gi a n i dung đ ạ ộ c h c trên l p v i n i dung tr i nghi m th c t .

ộ ầ ệ ủ ề ự ủ ộ ị

ươ ừ

ng Yên Thành” trong ph n đ a lí đ a ph ế ị ớ ị ả ể ầ ố ứ ữ ề ạ Hai là: M t ph n hi n th c hóa n i dung c a ch  đ : ‘‘Tài nguyên du l ch ố   ả ị ng. T  đó, đ m b o n i ủ   ặ ươ ng và đ c đi m c a

ươ trên quê h ị li n m ch ki n th c gi a đ a lí qu c gia v i đ a lí ph vùng mi n.ề

2.

ướ ớ ồ ỳ ở ọ ỳ ể ộ ị Ba là: H ng t i l ng ghép vào n i dung ki m tra đ nh k h c k  II.

ệ ả ạ i các di tích, danh

2.1.

ắ Cách th c t ươ ạ ộ  ch c ho t đ ng tr i nghi m t ệ th ng trên quê h ứ ổ ứ ng Yên Thành, Ngh  An

ứ ổ ứ ạ ộ ệ ả Cách th c t ch c ho t đ ng tr i nghi m

ườ ng, chúng tôi t

ấ ệ ằ ọ ờ

ổ  ớ   ớ  lên l p v i ọ ự ế ứ ụ ộ ủ Đ c s  th ng nh t cao c a ban chuyên môn nhà tr ứ ch c ho t đ ng tr i nghi m cho h c sinh b ng hình th c ngoài gi ớ ự ướ s  h ượ ự ố ả ạ ộ ẫ ụ ể ủ ng d n c  th  c a giáo viên b  môn tr c ti p ph  trách l p h c.

Quy trình thi

ổ ọ ọ ạ ạ ạ ộ ạ ộ ế ế ể ệ t k  ho t đ ng tr i nghi m trong d y h c đ a lí  ệ tr ạ ị ị

ọ ả ố ầ

ầ ợ ữ ể ầ

ể ọ  ch c ti n hành, ch

ệ ạ ậ ầ

ươ ế ả ả ợ ờ

ị ầ ớ ườ ứ ổ ứ ạ ạ ộ ậ

ồ ể ằ ệ ướ ự ệ ả ầ ả ở ườ   ng ệ   ả ọ Trung h c ph  thông đ  ho t đ ng tr i nghi m trong d y h c đ a lí  đ t hi u ờ   ả ự ị ộ t, giáo viên c n ph i l a ch n n i dung, c n xác đ nh đ a đi m và th i qu  t ổ ứ ị ấ ố ng h c), c n có t nh t là nh ng đ a đi m g n v i tr  ch c phù h p (t gian t   ủ  ứ ề ộ ị ẩ ự ế s  chu n b  chu đáo v  n i dung, hình th c, cách th c t ọ ễ ụ ộ ng pháp d y h c, bi n pháp đ ng, linh ho t, v n d ng nhu n nhuy n các ph   ệ   ạ ư s  ph m phù h p, đ ng th i theo dõi, đánh giá k t qu  ho t đ ng tr i nghi m ế ế  ứ ủ ọ ề t k c a h c sinh có th  b ng nhi u hình th c khác nhau. Vì v y, quy trình thi ọ ị ạ ạ ộ ho t đ ng tr i nghi m trong d y h c đ a lí c n th c hi n các b c sau:

ướ ự ệ

ọ ậ ớ ế ặ ạ ầ ả ­ B c 1: L p k  ho ch tr i nghi m. Công vi c này th ọ ứ ụ

ươ ố ị

ệ ọ ng trình,  u th  c a t ng đ a ph ệ ủ ề ả ư ị

ứ ớ ố ượ ủ ầ ợ ứ ả ườ ệ   ng th c hi n vào ộ   ủ ầ đ u năm h c m i ho c đ u h c kì. Căn c  vào m c tiêu c a môn h c, n i ế ủ ừ ươ   dung c a sách giáo khoa, phân ph i ch ng,   nhu c u, h ng thú c a h c sinh mà giáo viên xác đ nh ch  đ  tr i nghi m cho ậ phù h p v i đ i t ủ ọ ng và kh  năng nh n th c.

ế ế ế ị

ủ ề   ả t k  k  ho ch ho t đ ng tr i nghi m (xác đ nh ch  đ , ờ ướ ­ B c 2: Thi ị ạ ộ ẩ ệ ạ ộ ụ ể ị ạ m c tiêu, đ a đi m, th i gian, công tác chu n b , các ho t đ ng...).

ướ ạ ộ ưở ế

ệ ự ổ ứ ả ả ­ B c 3: T  ch c ho t đ ng tr i nghi m. Đây là vi c bi n ý t ệ ệ ằ

ả ả ế ể ự

ủ ổ ả ệ ể ề ấ ẽ ữ ả ầ ố ợ ạ ệ

ặ ỗ ợ ở ụ

ế ả

ả ẫ ế ọ ầ ọ

ướ ụ ọ ậ ả ị ệ ụ ệ ẩ ả   ng tr i ệ   ệ nghi m trên văn b n, giáo án thành hi n th c, nh m ki m nghi m tính hi u ệ   ệ qu  và kh  thi c a k  ho ch tr i nghi m do giáo viên đ  xu t. Đ  th c hi n ự   ự thành công bu i tr i nghi m c n có s  ph i h p ch t ch  gi a giáo viên tr c ỉ  ự ượ ớ ọ ế ti p ph  trách v i h c sinh và l c l ng tham gia h  tr  (  đây chúng tôi ch ệ   ạ ộ ộ ề ậ c khi ti n hành ho t đ ng tr i nghi m, đ  c p đ n cán b  qu n lí di tích). Tr ướ giáo viên c n nêu rõ nhi m v  h c t p cho h c sinh và h   ng d n h c sinh ị ừ ướ c.   tr cách hoàn thành nhi m v  theo “k ch b n” đã chu n b  t

27

ơ ở ể ướ ­ B c 4: Đánh giá ho t đ ng tr i nghi m. Đây làm c  s  đ  rút ra bài

ữ ệ ạ ộ ả ầ ổ ứ ọ h c kinh nghi m cho nh ng l n t  ch c sau t ệ ố ơ t h n.

ụ ủ ệ 2.1.1. Vai trò, nhi m v  c a giáo viên

ượ ạ ộ

ụ ể

ng Yên Thành”,   ệ ị ệ ớ

ề ọ ồ ị ế ể ả ề i v  ngu n g c tên g i, đ c đi m, giá tr  văn hóa – du l ch, gi

ị ể ự ư ắ

ụ ệ ế ậ ạ ủ ể ệ ọ Trong ho t đ ng này, vai trò c a giáo viên và h c sinh đ   c th  hi n rõ ạ ộ ở ướ ườ ế ườ i k t thúc ho t đ ng, i kh i x   ng cũng là ng ràng. C  th  giáo viên là ng ấ ễ   ự ụ ệ ườ ề ụ ự i đ  xu t nhi m v  d a trên m c tiêu và th c ti n có nghĩa giáo viên là ng ự   ế ặ ườ ẽ ề ọ ố ượ i s  đánh giá v  các m t ki n th c, năng l c, ng h c sinh cũng là ng đ i t ủ ề ‘‘Tài nguyên  ớ ạ ộ ườ ọ ạ ượ i h c đ t đ c thông qua ho t đ ng. V i ch  đ kĩ năng mà ng ầ ệ   ọ ươ giáo viên yêu c u h c sinh th c hi n du l ch trên quê h ủ ế   ắ ụ i thi u v  các di tích, danh th ng (trong đó ch  y u nhi m v : Thuy t minh, gi ặ ả   ố ậ i t p trung lí gi ị ủ ệ   ệ ả pháp b o v , cũng nh  phát huy giá tr  c a di tích, danh th ng). Đ  th c hi n ụ ể ư nhi m v  đó, giáo viên l p k  ho ch c  th  nh  sau:

ổ ệ ướ ạ

ạ ươ ả ụ ệ ớ ấ ượ ạ ề

­ Tr ng, trình bày m c đích d y h c c a mình, đ  xu t đ ỡ ả

ể ườ ế ề ắ

ớ ờ

ở ầ ể ỡ ớ ố ươ ng đ  các em g p g ; gi

i thi u m t s  b c cao niên có th i gian sinh s ng  ề ệ ử ử ộ ố ậ ắ ệ ệ ỷ ệ ồ ủ ắ ị   ộ ầ c bu i tr i nghi m m t tu n, giáo viên liên h  v i lãnh đ o đ a ệ   ề ọ ủ c t o đi u ki n ph ư ở ử   ạ ệ ạ ộ giúp đ  trong quá trình tri n khai ho t đ ng tr i nghi m sáng t o nh  m  c a ờ   ồ ị i thuy t minh v  di tích, danh th ng... Đ ng th i, các di tích l ch s , c  ng    g n v i di tích và có gi ớ ị ớ   ặ ị nhi u k  ni m g n v i đ a danh đó c a đ a ph i ề thi u ngu n tài li u v  di tích, danh th ng...

ọ ệ ụ ụ

ế ự ố ớ

ữ ạ ớ

ể ờ

ề ớ ề ố ị ệ ầ ể ự ụ

ệ ệ ẩ ả ị ẩ ệ ề ầ

ữ ị ẫ ế ậ ạ

ệ   ­ Giao nhi m v  cho h c sinh: Giáo viên nêu rõ nhi m v , phân nhóm ệ ọ ố   ọ ườ ng sĩ s  l p h c 37 đ n 43 h c sinh, giáo viên chia làm b n th c hi n. Th ự   ữ ặ ằ nhóm, đ t tên nhóm, chú ý s  cân b ng gi a các nhóm v  gi i tính, năng l c, ệ ệ ổ ậ ặ   t là nh ng h t nhân văn ngh  n i b t. Cùng v i đi u đó, giáo viên yêu đ c bi ả ờ ầ   c u th i gian hoàn thành (sau 2 tu n tr i nghi m), công b  đ a đi m, th i gian ệ ự ế ả   d  ki n báo cáo s n ph m. Đ  th c hi n có hi u qu  nhi m v , giáo viên cũng ầ ươ ề   ng ti n mà các em c n chu n b . V  ph n mình, giáo viên đ  ra nh ng ph ậ ế ẩ chu n b  m u phi u thu th p thông tin và bài t p thu ho ch sau khi k t thúc   ạ ộ ho t đ ng.

ế ậ Phi u thu th p thông tin:

ủ ề ị ươ Ch  đ : Tài nguyên du l ch trên quê h ng Yên Thành

ọ ớ H c sinh:                         L p:

ữ ể ế ề ị ị Tên đ a danh Nh ng hi u bi t v  đ a danh

ắ ả

ệ   ạ : Trình bày c m nh n c a em sau ho t đ ng tr i nghi m ươ   i pháp ủ ề ị ị ả ạ ộ ậ ậ ủ Bài t p thu ho ch ư ộ ố ạ i m t s  di tích, danh th ng trên quê h t ng em. Hãy đ a ra gi ể ả ệ đ  b o v  và phát huy ti m năng du l ch c a các đ a danh đó.

28

ẫ ướ

ệ ự ạ ộ ệ ằ

ề ươ ệ ả ử

ể ự ể ệ ẩ ả ự ậ ướ t, tr

ướ ậ ấ ượ ẩ ơ ỉ ệ ụ ọ ậ ­ H ng d n các em th c hi n nhi m v  h c t p: Theo dõi các em trong   ạ ộ ỉ ề   quá trình th c hi n ho t đ ng nh m đi u ch nh kĩ năng ho t đ ng nhóm, kĩ ẩ   ự ng đ  th c hi n s n ph m. năng thu th p và x  lí thông tin, xây d ng đ  c ặ c t p th , giáo viên xem xét, c khi các em báo cáo s n ph m tr Đ c bi   ệ ử ể ả ể có th  giúp các em ch nh s a đ  s n ph m có ch t l ng hoàn thi n h n.

ệ ệ ự

ư ả ệ ủ ứ ề

ự ậ ượ ữ ậ ệ

ườ ạ

ườ ự

duy kèm theo, phong thái c a ng ầ ớ t đ p v i ng ạ ộ ọ ẩ ị ẩ ụ   ­ Th c hi n nhi m v  đánh giá: Đây là khâu th m đ nh s n ph m c a các ế ươ ừ   ng di n ki n th c, kĩ em. T  đó, giáo viên đ a ta nh ng nh n xét v  các ph ả   c trong quá trình tr i nghi m. Giáo viên năng và năng l c các em thu nh n đ ế ầ ủ ề ớ ợ ầ   c n có tiêu chí rõ ràng phù h p. V i ch  đ  này, bài thuy t trình c n trình bày ế ủ ơ ồ ư ạ   i thuy t trình rõ ràng, m ch l c, có s  đ  t ố ẹ ấ ượ ị l ch s , gây  n t   i nghe. Khi đánh giá c n chú ý đánh giá ng t ả c  quá trình h c sinh tham gia ho t đ ng.

ụ ủ ọ ệ 2.1.2.Vai trò, nhi m v  c a h c sinh

ọ ậ ả ự ả

ễ ủ ể ủ ề

ạ ộ H c sinh là ch  th  c a ho t đ ng h c t p. Các em ph i t ứ ườ ắ ộ

ừ ờ ố ề

ạ ụ ượ ả ở ế ệ

i quy t nhi m v  đ ậ ệ ầ ế ị ọ ệ    tr i nghi m ự ử   ị ằ trong th c ti n b ng nhi u hình th c khác nhau (khám phá các di tích l ch s , ỡ ớ ả ậ   ặ i qu n lí di tích, danh th ng...) thu th p g p g  v i các cán b  qu n lí, ng ế ợ   ừ  đ i s ng, sách v , báo chí, m ng internet...) k t h p  nhi u kênh (t thông tin t ỗ ọ   ể ả ả ủ ớ v i kinh nghi m c a b n thân đ  gi c giao. M i h c ờ sinh (nhóm) c n hoàn thành phi u thu th p thông tin nhanh chóng k p th i.

ữ ệ ề

ạ ộ ỹ ế ả ỹ ơ ả   Trong quá trình ho t đ ng, các em rèn luy n nhi u nh ng kĩ năng c  b n, ế   ỹ i quy t

ụ ọ ậ ư ệ ợ nh    k  năng quan sát, k  năng h p tác, k  năng thuy t trình và gi nhi m v  h c t p.

ườ ạ ộ ế ệ Chính các em cũng s  là ng

i báo cáo k t qu  ho t đ ng theo nhi m v ệ ế ả ạ ẽ c giao sau khi quá trình tr i nghi m k t thúc tr

ể ự ạ ả ọ

ọ ố ủ ể ả ọ

ầ ứ ủ ả ủ ạ ượ

ự ạ ộ ế ả ụ  ồ   ướ ậ ượ đ c t p th  các b n. Đ ng ạ ộ ệ ờ th i ho t đ ng d y h c này coi tr ng tính tr i nghi m nên s  đánh giá có ý   ẽ ự  ấ nghĩa nh t không ph i là đi m s  c a th y cô mà chính các em h c sinh s  t ậ   đánh giá đ c các năng l c, ki n th c c a b n thân và c a b n mình thu nh n ượ đ ế c sau khi k t thúc ho t đ ng.

ạ ộ ủ ộ ệ ả 2.2.Các n i dung c a ho t đ ng tr i nghi m: tham quan các di tích,

2.2.1.

danh th ngắ

ạ ộ ẩ ị Chu n b  cho ho t đ ng tham quan

ầ ễ

ọ c quan tr ng và c n thi ả ạ ộ ấ

ướ ổ i. Sau khi th o lu n và th ng nh t trong nhóm t ạ ế

ậ ẹ ọ c s   nh t trí c a h i cha m  h c sinh, giáo viên lên k  ho ch t ề ụ ể ứ ị

ờ ồ ố

ủ ộ ể ừ ệ ả ầ ộ   ế ể t đ  ho t đ ng tham quan di n ra m t Đây là b ố ậ ợ   cách thu n l  chuyên môn, ừ ầ ấ ượ ự    đ u năm đ ề ọ ả ọ ự h c, l a ch n đ a đi m c  th :  Đ n Đ c Hoàng, núi Tháp Lĩnh – đ n C  xã   ể ọ ạ ậ H u Thành, Đình S ng, Nhà th  Tr ng Nguyên H  Tông Th c. Đ  h c sinh   tham quan tr i nghi m giáo viên c n:

ủ ụ ổ ị ­ Xác đ nh m c tiêu c a bu i tham quan:

ề ế ứ + V  ki n th c:

29

ọ ự ề ộ

ệ   H c sinh có đi u ki n quan sát tr c quan sinh đ ng  các hi n v t, tài li u ị ệ ủ ị ử ế ế ị ị ị ệ liên quan đ n giá tr  văn hóa ­  l ch s , giá tr  kinh t ậ ươ  du l ch c a đ a ph ng.

ề + V  kĩ năng:

ệ ọ ậ

ậ ử ư ứ ầ ự ế

ế  chi m lĩnh ki n th c c n thi ậ t thu đ ụ ắ

ỹ ự ậ ị ệ ượ ứ i thích các hi n t

ộ ố   Rèn luy n cho các em m t s  kĩ năng h c t p nh  kĩ năng quan sát;  kĩ ượ   ế c năng thu th p, x  lí thông tin qua đó t ế   ế ớ ậ trong quá trình ti p c n v i các di tích, danh th ng; k  năng v n d ng ki n ọ ể ả   ng, s  v t đ a lí có trong di tích, th c liên môn đã h c đ  gi danh th ng.ắ

ớ ả ệ ướ ờ

ẫ ­ Liên h  tr ng d n tham quan trình bày rõ m c đích, yêu c u c a bu i tham quan đ

ườ i thuy t minh, ng ủ ạ ố ợ ệ ạ ạ ả

ế ổ ạ ế ữ ệ ả

ị ụ ầ ợ ướ ể ầ ẫ ậ ọ ớ ế ế ạ ng d n h c sinh t p trung tìm hi u, phù h p v i m c đích, yêu c u đ

ườ   i c v i ban qu n lí di tích, m i ng ể  ầ ụ ướ h ế ề cùng có k  ho ch ph i h p, t o đi u ki n cho k  ho ch đ t k t qu  cao.   ệ   Trong k  h ch tham quan tr i nghi m, giáo viên c n xác đ nh rõ nh ng tài li u ề  nên h ra.

ầ ủ ổ ế ụ ổ ­ Ph  bi n m c đích, yêu c u c a bu i tham quan

ượ ế ế ọ

ể Đ  thu đ ổ ế ướ ả c k t qu  cao, tr ụ ủ ầ

ọ ủ ọ ầ ọ ổ c khi h c sinh ti n hành tham quan, giáo   ữ   ổ viên ph  bi n rõ cho h c sinh m c đích, yêu c u c a bu i tham quan. Nh ng yêu c u quan tr ng c a h c sinh trong bu i tham quan là:

ứ ữ ệ ệ ậ ả + Ph i có ý th c gi ữ ậ ự  tr t t , gi gìn, b o v  các hi n v t trong các di tích,

ả danh th ngắ

ỏ ỏ ơ + Không đ ượ ự c t ý b  đoàn, b  nhóm đi n i khác

ọ ả ườ ề ượ ườ i đi u hành và đ c ng ề   i đi u

ệ ả ự ớ + M i vi c n y sinh ph i thông qua ng ệ ồ hàn đ ng ý m i th c hi n

ữ ế i thuy t minh, ng

ố ệ ở ầ ấ ữ ả   i qu n ể ự ệ + C n ghi chép nh ng s  li u, tài li u do ng ư ệ ượ  li u đ ặ lí cung c p, ho c nh ng ghi chú các t ườ c trình bày khi t ườ  tìm hi u

ệ ạ ả ả + Ph i có bài thu ho ch sau khi tham quan tr i nghi m

ự ữ ỉ ự ị ệ ị ý làm trái các quy đ nh ph  t ch u trách nhi m và hình

ạ ủ ườ + Nh ng cá nhân t ủ ph t c a giáo viên, c a nhà tr ng.

ự ế ể ờ ị

ả ờ ề ồ ề ạ ả

ứ   ộ ­ D  ki n th i gian tham quan: m t ngày cho c  4 đ a đi m : Đ n Đ c ừ   Hoàng, núi Tháp Lĩnh – đ n C , Đình S ng, Nhà th  Tr ng Nguyên H  Tông Th c.ố

ầ ẩ ọ ị ­ Yêu c u h c sinh chu n b :

ấ ả + Gi y bút, máy  nh, máy ghi âm…

ộ ố ề ắ ặ + Tìm hi u m t s  thông tin v  di tích, danh th ng trên Internet ho c tài

ệ ể ả li u tham kh o

ề ướ ố ự ư + T  túc v  n c u ng, t trang…

30

ổ ứ ụ ằ ế 2.2.2.Ti n trình t ứ    ch c ho t đ ng tham quan nh m giáo d c ý th c

ạ ộ ị ả ệ b o v  và phát huy tài nguyên du l ch.

ớ ứ ề ả ụ ể: Đ n Đ c Hoàng, núi Tháp Lĩnh – đ n C , Đình

ể ị V i 4 đ a đi m c  th ờ ạ ừ ố ề ồ S ng, Nhà th  Tr ng Nguyên H  Tông Th c.

ệ ả ọ Trong quá trình tham quan tr i nghi m t i m i di tích, h c sinh đ

ạ ụ ả ư ầ ớ ượ ậ   c t p ư ệ    li u

ệ i thi u và t ậ ổ ả ẩ ị ỗ ự  tham quan, ch p  nh, quay video, s u t m t trung nghe gi ệ ạ chu n b  cho bài t p thu ho ch sau bu i tr i nghi m.

ệ ả ạ ề ứ ờ ừ ế th i gian t 7h05 phút đ n 8h05 * Tr i nghi m t i đ n Đ c Hoàng (

phút)

ọ ạ ổ ứ ề ậ Các em h c sinh t p trung t

ủ ề ế ả ầ ồ

ề ấ i c ng đ n Đ c Hoàng lúc 7h05 phút. Các em ti n hành tham quan trong khuôn viên c a đ n, bao g m ph n c nh quan bên ngoài và c u trúc bên trong đ n.

ọ M t b n h c sinh trong nhóm đ c c  làm ng

ộ ạ ế ủ ề ề ặ ể ng d n viên trình ạ i theo dõi

ườ ướ i h ạ ử ượ ử ứ ụ ả ư ệ ẫ bày và thuy t trình v  đ c đi m c a đ n Đ c Hoàng. Các b n còn l ấ r t chăm chú và ghi chép, quay phim, ch p  nh làm t li u (g i kèm video).

(cid:0) M t s  hình  nh ghi l

ộ ố ả ạ i

ệ ả ạ ề ừ ế ờ ả (Th i gian t 8h20 phút đ  9h30 * Tr i nghi m t i Rú Tháp ­ đ n C

phút)

31

ậ ạ ế ế t c  h c sinh các nhóm t p trung t i núi Tháp Lĩnh ( rú Tháp)

Ti p đ n, t ệ ự ấ ả ọ ạ ộ và th c hi n các ho t đ ng:

ả Tham quan khuôn viên đ n Cề

ử ủ ề ề ị ả ớ i thi u v  l ch s  c a đ n C  và rú Tháp, ghi chép

ườ Nghe ng ẩ ệ ạ ả i qu n lí gi ị thông tin chu n b  cho bài thu ho ch

ừ Tham quan r ng lim trong rú Tháp

(cid:0) M t s  hình  nh ghi l

ộ ố ả ạ ử i (g i kèm video)

ệ ạ ả ừ ờ ừ  (th i gian t ế  14h05 phút đ n 15h05 phút ). * Tr i nghi m t i Đình S ng

ừ ạ ọ Đúng 14h, các em h c sinh t p trung t

ậ ắ ầ ừ ể ả ủ   ượ ự i Đình S ng. Đ c s  cho phép c a ộ   ề bác qu n lí di tích, các em b t đ u tham quan và tìm hi u v  Đình S ng. M t

32

ứ ướ ể ướ ẫ ị ẫ ng d n viên du l ch đ  h ạ   ng d n các b n

ọ h c sinh đ ng ra đóng vai là h ử tham quan (g i kèm video).

ọ ề ử ề ấ

ượ ả ớ Các em bi ữ

ặ ị

ư ử ệ ị

ẽ ể ậ ạ

ư ử ả ả ị

i pháp b o v ừ ươ ủ ề ị ề ị c v  l ch s  hình thành, v  v  trí, v  tên g i, v  c u trúc,   ễ ộ ự    h i, ... Sau đó c  l p đ c chia làm 4 nhóm, th c ỏ ủ ả ờ ư   i câu h i c a các nhóm đ a ra.Trong đó i m t th ” – tr  l ị ể ế ọ ố   i v  ngu n g c tên g i, đ c đi m, giá tr  l ch s , kinh t  ­ văn ế ớ ị ệ   i pháp b o v  và phát huy giá tr  du l ch? V i vi c thuy t trình, ắ   ọ ừ ụ ả i Đình s ng s  giúp h c sinh hi u sâu s c ệ  ế   ng nói chung và di tích Đình S ng nói

ế ượ t đ ạ ộ ề v  nh ng ho t đ ng và l ậ ả ụ ệ ệ hi n nhi m v  “gi ồ ả ề ậ t p trung lí gi ả ả ư hóa, đ a ra gi ư ả ờ i m t th , quan sát, ch p  nh t tr  l ủ ị giá tr  l ch s , văn hóa , ý nghĩa c a di tích và đ a ra ý ki n, gi ị và phát huy giá tr  di tích c a quê h riêng.

(cid:0) M t s  hình  nh ghi l

ộ ố ả ạ ử i (g i kèm video)

33

34

ệ ờ ờ ồ ạ ố , * Tr i nghi m t i Nhà th  Nhà th  Tr ng Nguyên H  Tông Th c

ờ ừ ả (th i gian t ạ  15h15 phút 16h15 phút).

ể ệ ả ị Đ a đi m cu i cùng trong hành trình tham quan tr i nghi m đó là nhà th ờ

ạ ố ố ồ Tr ng Nguyên H  Tông Th c.

ầ ủ ạ ả Đúng 15h15 h c sinh t p trung đ y đ  t

ớ ậ ệ ượ ế ề i thi u v  di tích. Các em đ ạ c bi

ể ờ

ế ề ặ ờ ồ ấ ạ ể ệ

ự ổ ậ ề ượ ỏ ư ữ c h i thêm nh ng đi u ch a bi ị ế t và ng

ọ ấ ỉ ỉ ậ ả ọ ệ ủ   i đây. Đ i di n c a ban qu n lí di ữ tích ra ti p đón và gi t nh ng thông tin quý   ổ  ố ủ ự giá v  đ c đi m c a nhà th : ngu n g c xây d ng, quá trình xây d ng và tu b ủ nhà th ; khuôn viên, di n tích, c u t o, đi m n i b t và giá tr , ý nghĩa c a nhà   ườ ướ   ờ th …Các nhóm h c sinh đ ng i h ẫ d n gi i đáp r t t  m , t n tình.

ệ ượ ử ượ ườ ạ    do, ch p  nh quay video. M t nhóm đ i ớ Sau đó các em đ c c  làm ng di n đ ự c tham quan t ế i thuy t minh gi ụ ả ề ệ i thi u v  di tích.

ộ ố ả ạ ử M t s  hình  nh ghi l i: (g i kèm video).

35

36

2.2.3.

ư ầ ữ ử ắ ả ị S u t m nh ng di tích l ch s , danh lam th ng c nh trên quê

h ngươ

ặ ệ ư ầ Chúng tôi giao cho em các vi c s u t m không đ t yêu c u cao v  s

ỉ ơ ợ ư ứ ể

ị ế ng mà ch  kh i g i ý th c tinh th n bi ả ử

ử ế ề ị ượ ệ

ộ ở ộ ị ấ ắ ố ủ ươ

ụ ế  ­ du d ch c a các di tích – danh th ng quê h ả ướ ề ố  ầ ầ ượ ứ ả ồ l   t, hi u cũng nh  ý th c b o t n di ể  ệ ễ ố ự tích l ch s  văn hóa dân t c, rèn luy n kh  năng x  lí tình hu ng th c ti n đ ị ể ị   hoàn thành nhi m v ; m  r ng v n hi u bi c giá tr  l ch t v  đ a lí; th y đ ử   ng Yên s , văn hóa, kinh t Thành nói riêng và c  n c nói  chung.

ướ ứ ư ầ Tr

ồ ả ề ẫ ề ướ ừ

ươ ề ạ ể ể

ề ử

ề ủ

ườ i thân, các b c cao niên trong làng v  nh ng di tích c a đ a ph ể ươ ị ề ề ượ ề ắ

ả ớ ự ớ ươ

ử ắ ữ ủ ố ị

ề ệ ể  ế ng d n cách th c s u t m di tích.Các em có th c h t, giáo viên h ị ư ầ    nhi u ngu n khác nhau. Văn b n v  di tích l ch s u t m theo nhi u cách và t ử ị   s  đ a ph ng trong sách giáo khoa còn ít nên các em có th  lên m ng đ  tìm, ờ ạ ộ ề đi u này trong th i đ i công ngh  thông tin không khó. Sinh ra trong m t vùng   ị ố ữ   ỏ ừ ể  nh ng quê có truy n th ng l ch s  ­ văn hóa, các em cũng có th  tìm h i t ậ ươ ủ ị   ng ng. Qua ấ ằ ấ ng c a mình cũng có r t nhi u các di tích đó đ  các em th y r ng, trên quê h   ữ   ắ ỗ ị ử c g n li n v i nh ng tích l ch s , danh lam th ng c nh, m i đ a danh đ u đ ể ủ ứ  ề ệ ị ng ch câu chuy n l ch s , g n li n v i s  hình thành và phát tri n c a quê h ề ư  ỉ ử ủ ỉ không ch  có nh ng di tích l ch s  c a qu c gia, c a T nh nhà đã có nhi u t ế ấ li u nói đ n r t nhi u.

ọ ề ề ủ ạ

ọ ộ ữ ỗ

ỉ ầ ư ầ ư ầ ề ế ủ ể ớ i tham Trái v i ni m hi v ng không nhi u c a chúng tôi, các em h c sinh l   ạ   ệ ấ t tình. Không nh ng m i nhóm ch  c n s u t m m t di tích là đ t gia r t nhi ề ầ yêu c u đ  ra, mà các em trong nhóm ai cũng s u t m, th m chí các em còn   ấ ầ ủ ữ trình bày r t đ y đ  nh ng hi u bi t c a mình v  di tích.

2.2.4.

ế ạ Vi t thu ho ch cá nhân

ạ ộ ụ ủ ệ ả ố ộ ớ Đây là n i dung cu i cùng c a ho t đ ng tr i nghi m v i m c đích:

ạ ủ i nh ng kinh nghi m,  n t ng c a con ng

­ Nh m ghi chép l ở ấ ượ ệ ữ ạ ộ ạ ộ ả ạ

ế ố ệ ệ

ễ ự ả ọ ườ ễ ờ

ượ ượ ầ ườ ượ   ệ ằ c i đ ừ ự    th c ti n. B i vì ho t đ ng tr i nghi m sáng t o là ho t đ ng giáo rút ra t ủ ạ ụ   d c thông qua s  tr i nghi m, sáng t o c a cá nhân trong vi c k t n i kinh ờ ố ự ớ ệ c h c trong nhà tr   ng v i th c ti n đ i s ng, nh  đó các kinh nghi m đ ự ể ệ c tích lũy và d n chuy n hóa thành năng l c. nghi m đ

ơ ệ ạ ạ ơ ộ

ả ự ạ ủ ả ạ ộ ủ ộ ọ ộ

ạ ộ ạ ộ ự ọ

ế ế ẩ

ưở ự ế ẳ ỏ kh ng đ nh. Chính vì th , vi

ự ạ

ệ ọ ậ ươ ướ ề ắ ữ   ­ H n n a, ho t đ ng tr i nghi m, sáng t o t o c  h i cho h c sinh phát ự    giác, sáng t o c a b n thân, huy đ ng s  tham huy tính tích c c, ch  đ ng, t ủ ủ ấ ả ọ t c  h c sinh vào các ho t đ ng c a quá trình ho t đ ng. H c sinh   gia c a t ị ả   ạ ộ ọ ự ượ t k  ho t đ ng, tr i ng, tham gia chu n b , thi c trình bày, l a ch n ý t đ ự ị ế ể ệ    đánh giá, t t thu  quan đi m, t nghi m, bày t ọ ọ ộ  chiêm nghi m, ng m nghĩ,   ho ch chính là n i dung quan tr ng giúp h c sinh t ờ   ượ ả ữ c trong quá trình h c t p đ ng th i đánh giá nh ng gì b n thân thu nh n đ ộ ố ơ ở ị ng v  hành vi, thái đ  s ng đúng đ n trong t làm c  s  đ nh h ẫ ồ ng lai.

ừ ơ ở ữ ậ ấ T  nh ng c  s  trên, chúng tôi nh n th y vi

ế ạ ộ ạ ọ ậ ộ ả ự ệ ấ ọ t thu ho ch là n i dung có   ệ   vai r t quan tr ng trong quá trình th c hi n ho t đ ng h c t p tr i nghi m

37

ề ệ ạ ủ ọ ầ ọ

ạ ộ

, giáo viên đ a ra v n đ  sau: ả ệ ả

ả ạ ộ ư ng em. Hãy đ a ra gi

ắ ề ị ị ứ ể   ự sáng t o c a h c sinh. V  cách th c th c hi n, giáo viên yêu c u h c sinh tri n ụ ể ớ ủ ề  Tài  ẩ ả khai sau khi đã báo cáo xong các s n ph m ho t đ ng. C  th  v i ch  đ : ấ ư ươ ị ề nguyên du l ch trên quê h ng Yên Thành  Trình  ộ ố ạ ậ ủ   i m t s  di tích, danh bày c m nh n c a em sau ho t đ ng tr i  nghi m t ệ ể ả ươ th ng trên quê h   i pháp đ  b o v  và phát huy ủ ti m năng du l ch c a các đ a danh đó.

ủ ạ ấ ứ

ầ ệ ấ ấ

ậ ả ữ ả ọ

ả ệ ả ằ ươ ề ự  hào v  quê h

ọ ớ ề ả ề ấ ấ ề ứ ệ

ữ ể

ữ ự ế ệ

t th c và tinh th n trách nhi m đ  b o v , gìn gi ủ ộ ươ ẹ ể ơ ớ ẻ ấ   t, các em chia s  r t Nhìn chung, các em h c sinh làm bài thu ho ch khá t ế   “Qua chuy n đi th t suy nghĩ c a mình, v i đ  tài này các em r t h ng thú.   ể   tr i nghi m l n này, em c m th y r t thích thú. Chúng em tìm hi u và có thêm ự ế   . H c sinh nh ng thông tin quý giá v  các di s n b ng tr i nghi m th c t ng mình… Qua đây chúng em ai ai cũng c m th y r t vui và t   ệ   ơ ậ cũng kh i d y cho chúng em ni m đam mê, trách nhi m và ý th c trong vi c ả ả ệ ả   b o v , gìn gi  và phát tri n các di s n, di tích và em nghĩ chúng em ph i có ệ ệ các bi n pháp thi    và phát tri n di tích ngày m t t ầ i đ p h n”. ể ả ị  (Bài c a em tăng Th  Sâm, l p 12D7).

ầ ể ế ọ ệ ự

ễ ớ

ệ ấ ứ “Em nghĩ ph ọ ậ ươ ặ ậ ị

ự ế ể

ọ ằ ứ ụ , vì v y ta nên  ng d ng vào h c t p đ c bi ư ế ẽ ượ ứ ừ ơ ơ ứ H u h t h c sinh bi u hi n s  hào h ng khi h c theo hình th c tham quan ng pháp ệ t là  nh  th  s  không nhàm chán, giúp ể c kĩ h n và sâu h n. T  đó

ờ ố ọ ế ể ứ ứ ụ ớ ơ ữ ả tr i nghi m. Em Nguy n H u Sáng l p 12C1 cho r ng:  ự ế ọ h c này r t thú v  và th c t ị trong môn Đ a lí. Vì khi tìm hi u th c t ớ chúng em có h ng thú v i môn h c, tìm hi u đ nh  lâu h n và có th   ng d ng ki n th c trong đ i s ng.”

ạ ệ ữ

ệ ủ ắ

ộ ố ệ ư

ứ ừ ọ

ậ ả ng qu n lí đ m b o an ninh tr t t ủ ị ươ ấ

ấ ẩ ả ơ

ế ầ

ọ ủ ườ ễ ấ ị ả ư Trong bài thu ho ch, các em cũng đ a ra các bi n pháp h u ích, kh  quan   ể ả   ề ị ể ả “Đ  b o đ  b o v  và phát huy ti m năng du l ch c a các di tích, danh th ng.  ư   ị ủ ả ậ ơ ệ ẻ ẹ v  v  đ p và giá tr  c a c nh v t n i đây em xin đ a ra m t s  bi n pháp nh ẻ   ứ ủ ườ i; không v t rác b a bãi, không hái hoa b sau: Nâng cao ý th c c a  m i ng ứ ủ   ổ ế ề ườ ả ng tuyên truy n, ph  bi n sâu r ng, nâng cao nh n th c c a c nh…; tăng c ậ ự ệ ả ả ườ ầ   , v  sinh các t ng l p nhân dân…Tăng c ụ ườ ị ề ng qua Internet môi tr   ng; Cung c p thông tin v  dich v  du l ch c a đ a ph ạ   ẩ ầ ả ị ệ ố và h  th ng các  n ph m qu ng bá du l ch; C  quan qu n lí c n đ y m nh ồ ự ầ ư ơ ở   ộ ộ công tác xã h i hóa huy đ ng m i thành ph n kinh t , ngu n l c đ u t ớ ả ị ậ ậ v t ch t kĩ thu t du l ch..”  (Bài c a em Nguy n Th  Th o, l p 12C – tr c  s ng A)

ủ Bài thu ho ch c a các em không ch  đ

ự ạ ộ ỉ ượ ả ả ệ i thi u v

ớ ề ề ụ ạ ừ ề ờ

ố ờ ượ ề ả

ể ệ ệ ồ ấ ượ ng, có th i l ạ ể ệ ự ẹ

ấ   c th  hi n trên gi y mà các nhóm ề  ệ còn xây d ng m t video theo nhi m v  đã tr i nghi m, qu ng bá, gi ứ   di tích Đình S ng, v  nhà Th  và Tr ng Nguyên H  Tông Th c, v  đ n Đ c ầ   ng g n 10 Hoàng và núi Tháp Lĩnh – đ n C . Video khá ch t l ạ ề ủ ả phút, có nh c n n, hình  nh đ p… th  hi n s  sáng t o và tài năng c a các em   ệ ề v  công ngh  thông tin.

ỗ ể ệ ạ

ủ ứ ậ ả

ữ ả ủ ổ ố ẹ ộ ả   Có th  nói, m i bài thu ho ch là m t tr i nghi m riêng c a chính các em. ố   ổ Nhìn chung các em đã th  hi n nh ng thay đ i trong nh n th c, tình c m đ i ọ ự  ớ ộ v i b  môn nói chung và v i di s n văn hóa c a huy n nhà nói riêng. M i s ồ ừ ố ễ ủ    c a  g c r thay đ i t ể ệ ớ t đ p trong hành vi c a con ng ệ ủ ắ ườ ề i đ u b t ngu n t

38

ậ ứ ẽ ồ

ố ớ ươ ự ế ữ   ể nh n th c, nên qua đây chúng tôi có th  hi v ng r i đây các em s  có nh ng ộ hành đ ng thi t th c, ý nghĩa đ i v i quê h ọ ng.

2.3.

ệ ể Giáo án th  nghi m

ủ ề ị ươ Ch  đ : Tài nguyên du l ch trên quê h ng Yên Thành

ụ I. M c tiêu:

ề ộ ố ử ắ ị Thuy t trình v  m t s  di tích văn hóa l ch s , danh th ng trên quê h ươ   ng

ế Yên Thành

ị ắ ể ị ủ ử ị ị

ố ố ế ủ ệ

ị ươ ủ   1. Hi u sâu s c giá tr  l ch s  ­ văn hóa, giá tr  c a tài nguyên du l ch c a ộ ố ị   m t s  đ a danh xung quanh đ a bàn mà các em đang sinh s ng nói riêng cũng ư ứ ề ị   nh  trên đ a bàn huy n Yên Thành nói chung. Qua đó c ng c  ki n th c v  đ a ị lí đ a ph ng.

ề ế ỹ ỹ ỹ

2. Rèn luy n nhi u k  năng c  b n nh : K  năng thuy t trình, k  năng ệ ơ ả ế ụ ọ ậ ả ợ ỹ ệ quan sát, k  năng h p tác và gi ư i quy t nhi m v  h c t p…

ồ ưỡ ứ ị 3. B i d

ố ớ ị ố ự ữ ị

ề ụ ề ạ ố ố ử ệ   ng tình yêu, ý th c và trách nhi m đ i v i di tích l ch s  ­ văn ủ  nhiên c a quê   ướ   ố c

ấ ướ c. Giáo d c truy n th ng cách m ng, truy n th ng u ng n ng, đ t n ề ồ ề ọ ế ố ố hóa, giá tr  văn hóa truy n th ng, và nh ng giá tr  v n có t ươ h ớ nh  ngu n, truy n th ng hi u h c,…

4. Hình thành năng l c:ự

ữ ợ H p tác gi a các thành viên trong nhóm

ự ế Năng l c giao ti p

ự ệ ậ Năng l c nh n xét, đánh giá, rút kinh nghi m

ữ ể ệ ế ủ ử ụ ự Năng l c thông qua s  d ng ngôn ng  th  hi n chính ki n c a mình

ư ướ ự ệ ệ ả Năng l c sáng t o qua vi c tr i nghi m đóng vai nh : h ẫ ng d n viên,

ể ệ th  hi n các s  đ  t ạ ơ ồ ư  duy…

ướ ứ ế ả tu n th  27 cho đ n tr

ệ : Kho ng t ị ừ ầ ỳ ọ ỳ ầ ẩ ể ờ ị ướ ế ủ   ự c tu n 30 c a   t ki m tra đ nh k , h c k  II. Th i gian các em chu n b  = 2

ờ II. Th i gian th c hi n ọ c ti năm h c – tr tu n. ầ

ươ ự ệ III. Ph ng ti n th c hi n ệ :

ớ ị Sách giáo khoa đ a lí l p 12

ể ấ ổ S  tay gi y bút đ  ghi chép

ế ố ạ Máy tính k t n i m ng Internet

ạ ộ ệ ườ ứ IV. Hình th c ho t đ ng: Làm vi c theo nhóm 12 ­14 ng i.

ạ ộ ế V. Ti n trình ho t đ ng:

39

ạ ộ ủ ạ ầ ầ Yêu c u c n đ t

ọ   Ho t đ ng c a giáo viên và h c sinh

ượ ệ ạ ộ ế c   khái   ni m   tài Ho t đ ng 1:  Tìm ki m thông ể ­   Hi u   đ ị nguyên du l ch. tin

ệ ư ầ ­ S u t m đ ­ Giáo viên: ề ử ẫ ướ ắ

ươ ượ   c các tài li u,văn ị ả   b n v  các di tích l ch s  ­ văn hóa ể   ữ ư cũng nh  nh ng danh th ng tiêu bi u ủ ng Yên Thành.  c a quê h ệ ắ

ườ ả

ọ   + H ng d n h c ghi chép  khi ả ế ạ đ n   tham   quan   tr i   nghi m   t i   các   ỡ  ặ công trình di tích, danh th ng, g p g ụ  ớ ộ i qu n lí di tích, cán b  ph v i ng trách văn hóa các xã, các b c cao niên   ủ c a xóm, làng;

ướ ẫ

ế ọ +   H ng   d n  h c  sinh   ghi   vào ậ phi u thu th p thông tin

ệ ử + Li

ị ể

t kê các di tích l ch s  ­ văn hóa, các danh th ng tiêu bi u trên quê   ươ h ắ ng Yên Thành.

­  H c sinh:

ế ừ +   Tìm   ki m   thông   tin   t sách

giáo khoa

ừ ạ + Thông tin t m ng Internet

+ T  th c t

ườ ế ộ ừ ự ế ả i qu n lí di tích, cán b  ph

quan sát, ti p xúc ụ  ớ v i ng tráchvăn hóa các xã, các b c cao niên   ủ c a xóm, làng…

­  Giáo viên:

ạ ộ ử Ho t đ ng 2: X  lí thông tin ố ấ

ề ộ  duy v  n i dung gi ắ ầ ể ậ   ­   Th ng   nh t   thông   tin   đ   l p ớ   ượ ơ ồ ư c s  đ  t đ i ề ệ   thi u v  di tích, danh th ng trên quê ươ h ng Yên Thành. ế ổ ế ả ặ ủ ế ậ   ộ +   Yêu   c u   n p   phi u   thu   th p thông tin, sau đó trao đ i k t qu  tìm   ki m c a các nhóm. ắ ọ ­   Ch n  đ ể ớ th ng đ  gi ượ c   di   tích  ho c   danh ệ i thi u ọ

ư ấ ắ ể ể ặ

ữ ệ ự + T  v n vi c l a ch n di tích   ế   ho c danh th ng tiêu bi u đ  thuy t ặ trình, tránh trùng l p gi a các nhóm.

­  H c sinh:

ầ +   Nhóm   tr

ế

ưở ng   yêu   c u   các ả thành   viên   trình   bày   k t   qu   đã   tìm ki m.ế

40

ậ ả ấ

ố ị ủ

ộ   +   Th o   lu n   th ng   nh t   n i dung, ý nghĩa , giá tr  c a các di tích   ươ   ắ văn hóa, danh th ng… trên quê h ng Yên Thành

ố ấ

ặ ờ ằ ớ + Th ng nh t di tích ho c danh   ặ   i   ho c i   thi u   b ng   l

ệ ắ ể ạ ắ th ng   đ   gi ằ b ng đo n video ng n.

ạ ượ

ự ­ Xây d ng đ ả ả

­  Giáo viên:

ạ ị ủ ươ ộ ố ụ ự ủ ộ Ho t   đ ng   3:   Xây   d ng   ý   ả   ng   b   c c   n i   dung   c a   s n ả ưở t ph mẩ ơ ồ ư  c d ng s  đ  t ề  duy   đ m   b o   cái   nhìn   khái   quát   v ộ   n i dung và ý nghĩa, giá tr  c a các di ắ   ng Yên tích, danh th ng trên quê h ệ ả   i pháp b o v , phát Thành và các gi ị huy tài nguyên du l ch.

ẽ ơ ồ ư ế ­ Ti n hành v  s  đ  t duy và

ơ ồ ư ư ạ + Đ a ra các d ng s  đ  t duy ế ế vi t bài thuy t trình.

ế t   bài ế ẩ ị ­   Ti n   hành   chu n   b   bài   gi ớ   i

ẫ +   H ng   d n   cách   vi ế ướ thuy t trình. thi u .ệ

ề Cho   xem   m t   băng   đĩa   v   gi

ộ ệ ị

ệ ả ớ   ộ i thi u m t trong các đ a danh trong các   ế   di tích, danh th ng mà các em đã ti n hành tr i nghi m.

ệ ự ọ   +   T   v n   trong   vi c   l a   ch n

ư ấ ế ạ b n thuy t trình

+ Đ m b o các thành viên trong ệ ả ộ ề ụ ụ ể nhóm đ u có m t nhi m v  c  th .

­  H c sinh

ọ ự ứ

+ L a ch n hình th c, cách trình ằ   bày  bài  thuy t  trình  c a   nhóm  b ng ơ ồ ư s  đ  t ế  duy.

ố ả ỉ ẩ Công b  s n ph m hoàn ch nh: ươ ệ ớ ệ + Phân công nhi m v  các thành ẩ viên trong nhóm: chu n b  n i dung, ệ ng ti n cho vi c gi ph ụ ị ộ ệ i thi u. ơ ồ ư + S  đ  t duy

ộ ạ ả   Ho t   đ ng   4:   Báo   cáo   s n ế ph mẩ ạ ấ ộ

­  Giáo viên:

ề ấ ượ   ng + Bài   thuy t trình v   n t ả   ắ sâu   s c   nh t   sau   ho t   đ ng   tr i nghi mệ

ệ ị Công b  th i gian, đ a đi m c ụ ạ ộ ọ ề  ề ớ i   thi u   v   di   tích,   v +   Bài   gi ủ ạ   i   di   tích   c a   h c   sinh ho t   đ ng   t ể ể ẩ ả ể ố ờ th  đ  các em báo cáo s n ph m

41

ờ ổ ự ề + Th i gian: bu i chi u ằ b ng video do nhóm xây d ng

ạ ọ + T i phòng h c.

ế ự ờ + M i ban chuyên môn đ n d

­  H c sinh:

ơ ồ ư + Báo cáo s  đ  t ế ặ ấ    duy (qua gi y A0 ho c qua trình chi u PowerPoint).

ế ệ ạ + Đ i di n nhóm thuy t trình.

ế ớ + Ti n hành n i dung gi

ủ ệ ệ   ộ i thi u ề ộ ắ   ặ v  m t di tích ho c m t danh th ng ả đã tr i nghi m c a nhóm mình.

ả ả ự ­   Đ m   b o   s

­  Giáo viên:

ạ ả   Ho t   đ ng   5:   Đánh   giá   s n ộ đánh   giá   công, ụ ằ b ng,   khách   quan,   có   tác   d ng   thúc ơ ọ ậ ủ ọ ẩ đ y đ ng c  h c t p c a h c sinh. ạ ộ ẩ ộ ph m, quá trình ho t đ ng

ứ ộ

ự ự ư   +   Đ a   ra   tiêu   chí   đánh   giá   cá ở  các m c đ  đóng nhân trong nhóm    ụ ọ ậ ấ   góp vào nhi m v  h c t p chung: r t ư ự tích c c, tích c c, ch a tích c c.

ư

ệ ấ ắ ố ứ   + Đ a ra tiêu chí đánh giá m c ụ ượ   c   giao   t, hoàn thành,

ộ đ   hoàn   thành   nhi m   v   đ ủ c a nhóm: Xu t s c, t ư ch a hoàn thành.

ủ ọ

ề ộ

ế ợ ữ ạ ộ ậ ọ ậ ủ

+ K t h p đánh giá c a h c sinh ư đ a ra nh ng nh n xét v  toàn b  quá trình ho t đ ng h c t p c a chính các em.

­  H c sinh:

ướ ự ề ủ

ưở

+ D i s  đi u hành c a nhóm ự  tr ng, các thành viên trong nhóm t ẫ   đánh   giá   b n   thân   và   đánh   giá   l n nhau.

+ Các nhóm đánh giá l n nhau v

ẫ ệ ộ

ề  ụ ọ   ứ m c   đ   hoàn   thành   nhi m   v   h c t p.ậ

42

ố VI. C ng củ

ỏ ắ ệ Câu h i r c nghi m

a.

ừ ượ ự ừ Câu 1: Đình S ng đ c xây d ng t năm nào

b.

1580

c.

1583

d.

1780

1783

a.

ề ế ỗ Câu 2: Loài g  quý hi m có nhi u trong núi Tháp Lĩnh là

b.

S nế

c.

Lát

d.

Lim

Gụ

a.

ả ạ ươ ề ầ ắ ờ Câu 3: Đ n th  Sát H i đ i v ố ng Hoàng Tá Th n và th n r n là

b.

ứ ề Đ n Đ c Hoàng (xã Phúc Thành)

c.

ề ả Đ n C  (xã Nhân Thành)

d.

ề ờ ố Đ n th  Hoàng Tá Th n ( xã Long Thành)

ề ạ Đ n B ch Mã (xã Liên Thành)

ượ ử ậ ị c công nh n là di tích l ch s  ­ văn

a.

ờ ọ ồ Câu 4: Nhà th  h  H  Tam Công đ ấ ố hóa c p Qu c gia và năm nào

b.

1891

c.

1791

d.

2001

1991

a.

ừ ế ộ Câu 5: Di tích Đình S ng có ki n trúc gì đ c đáo

ữ ể ế ố Ki n trúc b  trí theo ki u ch  Tam

b. Bái đình đ

c.

ượ ắ ầ ạ ồ ượ ổ c điêu kh c, ch m tr  hình “r ng ch u, ph ng múa”

d.

ườ ế ấ ể ề ẻ Nhà Bái đ ng k t c u ki u giá chiêng k  chuy n

ể ườ ế ệ Ki n trúc ki u r ng ki u

ở ộ V. M  r ng

ế ủ ề ắ   t c a mình v  các di tích, danh th ng

ệ t kê và trình bày hi u bi Em hãy li ươ ế t trên quê h khác mà em bi ể ng Yên Thành.

43

ủ ề ắ ươ Ch  đ : Di tích, danh th ng trên quê h ng em

ọ ớ H c sinh:                         L p:

ữ ể ế ề Tên di tích, danh th ngắ Nh ng hi u bi t v  di tích

ạ ậ VI. Bài t p thu ho ch

ả ậ ủ Trình bày c m nh n c a em sau khi đ

ả ạ ệ i các di c tham quan tr i nghi m t ệ ể ả ả ư i pháp đ  b o v  và

ề ắ ị ượ ươ ắ tích, danh th ng trên quê h ng mình. Hãy đ a ra các gi ủ phát huy ti m năng du l ch c a các di tích, danh th ng đó.

VII. Ph  l cụ ụ :

ạ ộ ủ ệ ả ả Hình  nh m t s  s n ph m c a ho t đ ng tr i nghi m: Di tích, danh

ắ ươ th ng trên quê h ộ ố ả ẩ ng Yên Thành

1.Hình  nh các nhóm h c sinh th o lu n, làm s  đ  t

ậ ọ ề duy v  di tích, danh

ả ắ ả ề ơ ồ ư ị ả ệ ệ th ng và bi n pháp b o v , phát huy ti m năng du l ch

44

ế ắ ọ ả ệ ả i pháp b o v , phát

ề 2. H c sinh thuy t trình v  di tích, danh th ng và gi ằ ơ ồ ư ử duy (có g i kèm video) huy b ng s  đ  t

45

ủ ọ ể ậ ế ề ắ t v  di tích, danh th ng trên

ế 3. Phi u thu th p thông tin c a h c sinh: hi u bi quê em

46

ủ ọ ạ 4. Bài thu ho ch c a h c sinh

47

Ậ Ế III. K T LU N

ả ủ ề ệ 3.1. Hi u qu  c a đ  tài

ề ọ ­ V  phía h c sinh :

ệ ự ụ ả ệ

ạ ề i   m t   s

ươ Sau khi tri n khai, th c nghi m đ  tài  ả ớ ộ ố ệ ệ ng cho h c sinh l p 12 trên đ a bàn huy n Yên Thành

ệ ứ

ng s ả ự ệ “Giáo d c b o v  tài nguyên du ở ị   ắ   đ a   di   tích,   danh   th ng   ả ”, b n thân giáo   ở  Ở ườ ọ  tr  phía các em h c sinh.  ế ạ ủ ố ớ    ch c th c nghi m hai trên b n l p d y c a mình. K t qu  ban

ấ ể ạ ộ ị l ch   qua   ho t   đ ng   tr i   nghi m   t ọ ị ph ố ẹ ừ ữ ậ t đ p t viên đã thu nh n nh ng hi u  ng t ổ ứ ạ i, giáo viên t t ầ đ u cho th y:

ọ ứ Các em h c sinh r t hào h ng, thích thú h n trong các gi

ả ấ ệ ơ ổ ấ ạ ộ ờ ọ ậ ự

ấ ệ ẻ ờ ị

ớ ề ị ề ữ ượ c tham quan và h c t p t

ướ ữ ắ ơ ọ ậ ạ ỉ ấ c đây em ch  th y nó bình th

ế ả

ế ậ ộ ộ ụ ớ ườ ề ứ ị ế t v n d ng ki n th c t

ụ ứ ứ ị    h c đ a lí. Các em đã tham gia ho t đ ng tr i nghi m r t sôi n i, tích c c thu th p thông tin,   ề ữ   ấ ữ tài li u. Nhi u em chia s : em th y b t ng  và thú v  v  nh ng  giá tr , nh ng ủ ớ   ơ ấ ầ ẻ i nh ng n i r t g n g i v i đi u m i m  khi đ ế   ng và ít nh c đ n. mình – nh ng n i mà tr ơ ế   ờ ơ Qua đây chúng em càng yêu làng quê n i mình sinh ra nhi u h n. Nh  các ki n ố   ủ ế ứ ụ ể th c c  th , sinh đ ng mà kh  năng ti p thu ki n th c đ a lí c a các em đã t t ứ ừ ự ế ể  ơ h n. Các em lĩnh h i nhanh, nh  lâu và bi  đ  th c t ế ấ l y ví d  ch ng minh cho ki n th c trong sách giáo khoa.

48

Sau khi đ

ả ữ ệ ể ể ệ

ơ ữ ả ớ ộ ế ế

ồ ư ừ ạ ừ ể  m ng Internet, t

ệ ạ ộ ọ ậ ừ ả ộ

ế ọ ự ể

ế ư t h c, bi ạ ủ ể

ụ ộ ự ồ ả ụ ọ

ộ ố ự ế ổ ớ ầ ở ộ

ạ ứ ị ọ ậ ệ ậ ọ ựơ c tham quan tr i nghi m, h c sinh yêu thích h n v i b  môn   ứ   ề ế ủ ố ị t c a cá nhân v  nh ng ki n th c đ a lí và ham mu n th  hi n nh ng hi u bi ứ   ế ự ế t tìm hi u, tham kh o ki n th c  ngoài sách giáo khoa. Các em đã bi th c t ậ ự ế ừ  các ngu n khác nhau nh  t    các b c cao niên, sách  t th c t ộ ậ   ủ ộ ể ạ ệ báo, tài li u cha ông đ  l i…T  đó hình thành thói quen ch  đ ng, đ c l p ứ   trong vi c lĩnh h i tri th c và c  trong các ho t đ ng h c t p khác. Các em ế   t đ a ra các quan cũng tích c c tham gia phát bi u ý ki n trong các ti ổ ớ ờ ọ   ể  h c, đi m cá nhân c a mình đ  trao đ i v i giáo viên và các b n. Trong gi ả   ộ ọ h c sinh không còn ng i nghe m t cách th  đ ng, giáo viên không còn ph i “ ự ủ ệ ể ộ   đ c tho i” trên b c gi ng mà bi u hi n rõ s  sôi n i, tichs c c c a h c sinh. ấ   ế Ki n th c đ a lí cũng tr  nên sinh đ ng, g n gũi v i th c t  cu c s ng. Ch t ượ ượ l ng h c t p vì v y cũng đ c nâng cao rõ r t.

ệ Thông qua ho t đ ng tr i nghi m, giáo viên cũng đã phát hi n ra m t s

ạ ộ ề ệ ướ ự ế ả

ườ ướ ị

ng d n viên du l ch. Có nh ng em bình th ữ ẫ ệ ượ ư ạ ấ ộ ố     tin và có kh  năng thuy t trình tr c đám đông ữ   ng nhút nhát ưở   ng thì r t ch ng ch c và hoàn

ủ ả ể ạ h t nhân tiêu bi u. Nhi u em t trong vai trò là h ụ c giao nhi m v  làm nhóm tr nh ng khi đ ấ ắ thành xu t s c vai trò c a mình.

ỉ ề ọ ậ

ươ ậ

ề ừ ắ

ạ ộ ắ

ề ẩ ỏ ộ ự ơ ị ố ể ấ

ạ ứ ọ ụ   Đ  tài không ch  có tác d ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh mà còn có ứ ấ ướ ụ c, giúp các em có nh n th c đúng ng, đ t n ý nghĩa giáo d c tình yêu quê h   ứ ả   ươ ắ ng mình. T  đó nâng cao ý th c b o đ n v  các di tích, danh th ng trên quê h ả   ệ v  các di tích, danh th ng và tích c c tham gia các phong trào, ho t đ ng qu ng ư ượ   ị bá các đ a danh, đ  lan t a r ng h n giá tr  v n có ti m  n b y lâu ch a đ c phát huy nhi u. ề

ượ vi c các em đ

ả ủ ề Hi u qu  c a đ  tài còn đ ộ ố ậ

ể ệ ở ệ ự ề ự

ự ự ươ ế ệ

ệ ả

ệ ượ   c hình thành và c th  hi n  ử ư ể ự phát tri n m t s  kĩ năng, năng l c nh  năng l c thu th p và x  lí thông tin,   ử  ạ ộ ấ ự ợ năng l c h p tác, năng l c trình bày m t v n đ , năng l c sáng t o, kĩ năng s ứ   ạ ụ t báo cáo thu ho ch, kĩ năng  ng ng ti n tr c quan, kĩ năng vi d ng các ph ả   ẩ ệ ụ d ng   công   ngh   thông   tin   vào   vi c   làm   các   video   s n   ph m   sau   khi   tr i nghi m…ệ

ề ­ V  phía giáo viên:

ấ ệ ự Sau khi th c hi n đ  tài, giáo viên nh n th y vi c t

ắ ệ ớ ả

ươ ế ầ  là c n thi ợ ự ng năng l c h p tác, gi ấ ướ ng đ t n

ứ ệ ạ ị

ự ả ố ợ

ệ ả ạ ầ ọ ố

ề ờ ể ạ ậ ổ

ị   ậ ọ ệ ổ ứ ạ ề  ch c d y  ­ h c đ a ụ ấ ớ ự ế   t. Nó có ý nghĩa giáo d c r t l n cho lí g n v i tr i nghi m th c t ế ả ố ọ ồ ưỡ i quy t tình hu ng trong   h c sinh  trong vi c b i d ễ ị ố   ữ ứ ụ ự t c, ý th c gi th c ti n, giáo d c tình yêu quê h  gìn các giá tr  t ơ   ọ ậ ơ ươ ủ ẹ ng; T o h ng thú h n trong h c t p.   Cách th c hi n đ n đ p c a đ a ph ị ớ ạ ộ ả   gi n, chi phí ho t đ ng không t n kém phù h p v i  đ a bàn, hoàn c nh gia đình ế ủ c a các em h c sinh còn nhi u thi u th n. Ph m vi tr i nghi m g n gũi nên   ứ   ể  ch c các nhóm có th  linh ho t th i gian đ  khám phá thu th p thông tin, t ệ ậ luy n t p.

49

ư Trong gi

ả ỏ ở ỡ ả

ể ứ ấ ầ ở ứ ể ế ả ờ ậ ề  d y, giáo viên đ  ph i b  nhi u công s c đ  tìm hi u, đ a các   ớ   ữ ng vào bài gi ng, b i có nh ng ki n th c r t g n gũi v i ẹ    nên nh  nhàng,

ờ ạ ừ ượ ộ ế ố ụ ơ ả ứ ế ki n th c tr u t ọ h c sinh trong cu c s ng hàng ngày. Nh  v y bài gi ng tr ệ hi u qu  và thuy t ph c h n.

ế ả ­ Kh o sát sau khi k t thúc ho t đ ng ạ ộ :

ả ạ ọ

ố ượ ng châm kh o sát khách quan đ i t ụ ươ ỳ ủ ậ ọ ộ ỳ ề ể   ng d y h c. Trong đ  ki m ề  ư

ể ớ V i ph ị tra đ nh k  c a h c k  II, chúng tôi đã v n d ng đ a vào trong n i dung đ ki m tra.

ộ ộ ộ ượ ờ ộ ờ

ứ ứ ế ế ế ạ ả ớ

ể  Cùng m t th i đi m, cùng m t dung l ữ ả ư ượ ế ng th i gian, cùng m t n i dung ph m vi ki n th c, và gi a các l p có kh  năng ti p thu ki n th c ngang nhau, chúng tôi thu đ c k t qu  nh  sau.

ọ Năm h c 2018 ­ 2019

ớ ệ : ự * L p th c nghi m

L pớ Gi iỏ Khá Trung Y uế

bình

10/37 18/37 8/37 1/37 12C8

27.2 % 48.5% 21.6 % 2.7% (37HS)

7/37 15/37 11/37 4/37 12A4

18.9 % 40.5% 29.7% 10.9% (37 HS)

ớ ố * L p đ i ch ng ứ :

L pớ Gi iỏ Khá Trung bình Y uế

3/38 15/38 14/38 6/38 12C7

7.9% 39.5% 36.8% 15.8% (38 HS)

2/38 14/38 15/38 7/38 12A5

5.2% 36.9% 39.5% 18.4% (38 HS)

ọ Năm h c 2019 ­ 2020

ớ ệ : ự * L p th c nghi m

L pớ Gi iỏ Khá Trung bình Y uế

12D7 9/36 13/36 11/36 3/36

50

(36 HS) 25.0% 36.1% 30.6% 8.3%

12C1 10/38 15/38 11/38 2/38

(38 HS) 26.3% 39.5% 28.9% 5.3%

ớ ố * L p đ i ch ng ứ :

L pớ Gi iỏ Khá Trung Y uế

bình

12D6 3/37 12/37 15/37 7/37

(37HS) 8.1% 32.4% 40.6% 18.9%

12C2 2/39 11/39 18/39 8/39

(39HS) 5.1% 28.3% 46.1% 20.5%

ạ ượ ế ả ươ ự c k t qu  t ng t sau khi

Ở ơ ở ườ  c  s  tr ệ ng b n, chúng tôi cũng đã thu đ ể ờ ồ ụ nh  đ ng nghi p tri n khai áp d ng.

ế ườ ả ả K t qu  kh o sát tr ng A

L pớ Gi iỏ Khá Trung bình Y uế

ự ệ Th c nghi m 10/37 15/37 11/37 1/37

12A6(37HS) 27.0% 40.5% 29.7% 2.8%

ứ ố Đ i ch ng 5/35 12/35 15/35 3/35

12A8 (35HS) 14.3% 34.3% 42.9% 8.6%

ế ườ ả ả K t qu  kh o sát tr ng B

L pớ Gi iỏ Khá Trung bình Y uế

ự ệ Th c nghi m 9/36 14/36 12/36 1/36

12C (36 HS) 25.0% 39.0% 33.3% 2.7%

51

ứ ố Đ i ch ng 5/36 12/36 14/36 5/36

12D (36 HS) 13.9% 33.3% 33.5% 13.9%

ể ự ế

ứ ấ ớ ớ  gi

ể Qua b ng đi m các bài ki m tra sau th c nghi m ượ c c a l p đ ớ ệ ơ ớ ố ơ ứ ớ ể

ự ệ

ự ả ọ ậ ủ ọ ế ớ ị ệ  cho th y, k t qu  đ t ả ạ   ả ẳ ượ   ượ ủ ớ ế ệ c đ c ti n hành th c nghi m  khác h n so v i l p không đ ự   ỏ ủ ớ ố ỉ ệ ể ố ự i c a l p th c  đi m khá –  th c nghi m (l p đ i ch ng).  Phân ph i t  l ố ệ ệ ự ớ ở ỏ ọ ứ    các l p th c nghi m làm  h c sinh  nghi m cao h n l p đ i ch ng. Ch ng t ấ ừ ứ ố ở ọ ể t h n h c sinh  bài ki m tra t    các l p đ i ch ng. T  đó có th  cho th y, hình ữ ệ ọ ạ ứ th c d y h c mà tôi th c hi n trong quá trình th c nghi m đã có nh ng tác   ự ế ộ đ ng tích c c đ n k t qu  h c t p c a h c sinh l p 12 THPT trong môn đ a lí.

ộ ả 3.2.  Kh  năng nhân r ng

ề ụ ơ ở

ể ề ỉ ề ớ ọ ư ệ

ộ ắ ả

ư ế ợ

ệ ườ ớ ữ ể ị

ơ ư ị ươ ủ ệ

ế ề

ụ ể ả ỉ ở ng THPT, THCS không ch

ọ ả ầ ờ ề ấ ả t c  các tr ị ụ ể ở ươ ườ   ạ ng Đ  tài tuy m i ch  tri n khai trong ph m vi 3 c  s  giáo d c là tr ơ ở ườ ể  chúng tôi(2 năm h c li n k ) và 2 c  s  tr ng khác trong huy n nh ng có th ấ ử ị   cung c p m t mô hình đ a di tích l ch s  ­ văn hóa, danh lam th ng c nh vào ế   ạ ộ ả ụ các ho t đ ng giáo d c, k t h p h c đi đôi v i hành đ  nâng cao hi u qu  thi t ệ ổ ứ ạ ọ ự   th c vi c t ng THPT,  ch c d y h c qua di s n. H n n a, trên đ a bàn các tr ỉ ể ả   ng nào cũng có di tích, làng k  c  THCS c a T nh Ngh  an h u nh  đ a ph ắ   quê nào cũng có danh th ng, nhà th , đ n chùa... Vì th  đ  tài này có kh  năng ậ v n d ng đ  áp d ng cho t    Yên ề Thành, mà còn có th ườ ng khác. nhi u đ a ph

ữ ế ị 3.3. Nh ng ki n ngh

ạ ể ệ ứ ụ ậ ọ

ạ ọ

ị ủ ề ị ọ ạ ế ị ộ ố ấ ả ề ụ ệ ế ả   Đ  vi c d y h c đ a lí nói chung và v n d ng hình th c tham quan tr i ầ   ị ệ nghi m vào d y h c ch  đ  đ a lí du l ch nói riêng đ t k t qu  cao, góp ph n giáo d c toàn di n cho h c sinh, tôi xin ki n ngh  m t s  v n đ  sau:

ưở ủ ể ế ­ Ý t ng c a sáng ki n kinh nghi m có th  áp d ng r ng rãi trên c  s

ề ộ ụ ệ ự ễ

ả ắ ủ ộ ươ ẩ ụ ự ớ ạ ị ể ự ủ ấ ơ ở  ụ ụ ng, m c tiêu giáo d c là   ủ

ộ n i dung giáo d c ph i g n li n v i th c ti n đ a ph phát huy tính c c, ch  đ ng sáng t o và phát tri n ph m ch t năng l c c a ch ể ọ ậ th  h c t p.

ớ ọ ả ụ ệ nên áp d ng ph  bi n

ọ ị

ả ướ ị

ắ ọ ư ể ụ ệ ả

ươ ữ c ổ ế ở  ạ – h c g n v i tr i nghi m th c t ự ế ắ ệ ­ Vi c d y  ệ ỉ ắ ở ằ ơ ở ườ   ng h c, b i r ng trên kh p đ a bàn t nh Ngh  An nói riêng cũng các c  s  tr ươ   ng nào cũng có di tích, danh th ng tiêu c nói chung đ a ph nh  trên c  n ạ ộ ự ự ệ ạ bi u. Ho t đ ng này th c s  đem l   i hi u qu  giáo d c toàn di n cho h c sinh ủ ng lai c a đ t n –  nh ng ch  nhân t

ể ủ ấ ướ –. ề

ự ế ượ ề ệ ườ ế , đ

ả ờ ng xuyên th c hi n nh ng chuy n đi th c t ả ầ ạ ự ậ ắ

ờ ệ ể ậ ươ ể ề ế ấ ắ ơ ệ ấ ­ Các c p qu n lí c n t o đi u ki n v  kinh phí và th i gian đ  giáo viên   ấ   ắ ữ ọ c “ m t th y và h c sinh th ử   tai nghe”, t n tay s  hi n v t trong các danh lam th ng c nh, di tích l ch s … ọ   ủ ị c h c c a đ a ph ị ượ ữ t sâu s c h n nh ng v n đ  đã đ ng. Đ  các em hi u bi

52

ữ ứ ế ừ ượ ng, chung chung

ả trong sách v , rút ng n kho ng cách gi a ki n th c tr u t ớ v i th c t ở ắ ự ế ộ ố  cu c s ng.

ầ ệ

ữ ị ủ ượ ấ

ệ ấ ầ ể ọ ươ c. Đi u này r t c n thi

ụ ọ   ơ ườ ng và giáo viên c n quan tâm h n n a trong vi c giáo d c h c ­ Nhà tr ệ ử ị ữ ứ    gìn, b o v  và phát huy các giá tr  c a các di tích l ch s , danh sinh ý th c gi ủ ả ươ ở ị ả ắ   c trách nhi m c a b n thân  đ a ph ng đ  h c sinh th y đ lam th ng c nh  ể ố ớ ự ế ề ấ ướ ủ ng, đ t n đ i v i s  phát tri n c a quê h   t trong ệ ọ ố ụ giáo d c “kĩ năng s ng” cho h c sinh hi n nay.

ế

ộ ộ ị ủ ề Trên đây là toàn b  n i dung c a đ  tài sáng ki n kinh nghi m: ệ ạ ộ ố ạ ộ ả

ươ ở ị   đ a ph ề ắ ọ ể

ớ ỏ ạ ủ ệ ồ ị

ả ơ ệ  :“Giáo   ụ ả ệ   i m t s  di tích, d c b o v  tài nguyên du l ch qua ho t đ ng tr i nghi m t ệ ị   ng cho h c sinh l p  12 trên   đ a bàn  huy n Yên danh th ng   ấ ế ữ ắ Thành”. Ch c ch n đ  tài không th  tránh kh i nh ng thi u sót. Tôi r t mong   ậ ượ ự nh n đ   c s  góp ý chân thành c a quý v  và b n bè đ ng nghi p. Tôi xin chân thành c m  n!

53

Ả Ệ TÀI LI U THAM KH O

ắ ộ 1. Yên Thành ­ Di tích và danh th ng ­ NXB H i nhà văn – 2015

ị ằ ưở ễ ả ị

2. Nguy n Th  Liên, Nguy n Th  H ng, T ạ ị ạ ộ ệ ổ ườ ọ   ng Duy H i, Đào Th  Ng c ổ   ng ph  thông, NXB

ễ ả ứ Minh, T  ch c ho t đ ng tr i nghi m sáng t o trong tr ụ giáo d c 2006.

ạ ố 3. Theo Ph m Tâm ­ Qu c Huy/Vietnamnet: https://news.zing.vn/rung­lim­

co­thu­duoc­ca­xa­bao­ve­post1048398.html

4.   Theo   Lê   Quy t: https://thuonghieucongluan.com.vn/huong­uoc­ky­la­

ế giup­rung­lim­ngan­doi­xanh­tuoi­a63696.html? fbclid=IwAR1qXJ456bnzS67Cq1I7zWxKurrh5CccEC__s1FAASzJNM7GJMmp IgvC41Q

5.   Theo   báo   https://vietnamnet.vn/vn/kinh­doanh/thi­truong/nghe­an­ky­bi­

khu­rung­lim­xanh­nghin­tuoi­doc­nhat­giua­dong­bang­446333.html

ệ ổ ứ ạ ộ ệ ả ạ ụ    ch c ho t đ ng tr i nghi m  sáng t o THCS­ NXB giáo d c

ệ 6.Tài li u t t Nam ­2017 Vi

ệ ạ ọ ị ướ ể ộ 7.Tài li u d y h c theo đ nh h ự ng phát tri n năng l c 2014­ B  GD­ĐT.

ử ệ ậ ị ị 8. Xã H u Thành đ a chí – l ch s . NXB Ngh  An 2004

ớ ị ụ 9. Sách giáo khoa Đ a lí l p 10 – NXB Giáo d c

ớ ị ụ 10. Sách giáo khoa Đ a lí l p 12 – NXB Giáo d c

ờ ể ủ ộ ố ứ 11. L i k  c a m t s  nhân ch ng.

.

54