BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG
SỬ DỤNG MÀU SẮC THÍCH HỢP
CHO HỌC SINH LỚP 1
1
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN:
Đất nước ta đang bước vào thời kỳ đổi mới, thời kỳ công nghiệp hoá, hiện
đại hoá đất nước, phù hợp với truyền thống Việt Nam. Yếu tố cơ bản và nền
tảng để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững đó là phát
triển nguồn nhân lực con người. Hay nói cách khác là phát triển và đổi mới
giáo dục trong đó có môn Mĩ thuật - một môn học chính thức của cấp tiểu
học. Xuất phát từ nhận thức trước đây thường xem môn Mĩ thuật là môn phụ
cho nên các ngành, các cấp chưa quan tâm nhiều về trí tuệ, thời gian cũng
như trang thiết bị, đồ dùng học tập đặc biệt là phương pháp dạy học chủ yếu
còn mang nặng phương pháp dạy học cổ truyền, máy móc, rập khuôn, chưa
chú trọng đến giáo dục thẩm mĩ. Vì vậy hiệu quả chưa cao, chưa đáp ứng
được mục tiêu môn học. Mà chúng ta đã biết giáo dục thẩm mĩ cho học sinh
là nhiệm vụ chính của môn Mĩ thuật. Bởi con người ta luôn có khát vọng
vươn tới cái đẹp, mà muốn cho mỗi người trong đó có trẻ em tiếp cận và cảm
thụ một cách đầy đủ về cái đẹp nói chung, về màu sắc nói riêng thì việc rèn
luyện kĩ năng sử dụng màu sắc phù hợp cho học sinh lớp 1 là một việc làm
hết sức cần thiết. Có năng khiếu và yêu thích môn vẽ nhưng phải có kĩ năng
chuẩn mực để vẽ đẹp, hợp lí và sáng tạo. Đối với lớp 1 là lứa tuổi nhỏ nhất
trong bậc tiểu học, cần có sự uốn nắn, rèn luyện ngay từ đầu.
Trong chương trình giáo dục mới, môn Mĩ thuật được xem như là một
phương tiện giáo dục quan trọng trong việc giáo dục thẩm mĩ cho học sinh.
Ngoài việc cung cấp cho học sinh một số kiến thức mĩ thuật phổ thông còn
giúp các em hiểu biết về cái đẹp, hoàn thành các bài tập của chương trình,
đồng thời còn tạo điều kiện để học tốt các môn học khác. Và điều quan trọng
hơn vận dụng những hiểu biết kiến thức mĩ thuật vào học tập cũng như sinh
hoạt hàng ngày.
2
Môn Mĩ thuật rèn luyện cho học sinh cách quan sát, khả năng tìm tòi, tư
duy, sáng tạo để góp phần hình thành phẩm chất của người lao động mới.
Giúp học sinh nhận thức được vẽ đẹp của Mĩ thuật dân tộc và có ý thức giữ
gìn và bảo tồn nền mĩ thuật đậm đà bản sắc dân tộc của chúng ta. Vì vậy,
muốn giáo dục cái đẹp để các em tiếp nhận và cảm thụ được một cách đầy
đủ, biến nó thành những giá trị thẩm mĩ thực sự cho bản thân thì việc giáo
dục thẩm mĩ nói chung và rèn luện kĩ năng sử dụng màu sắc thích hợp cho
học sinh đặt ra phải được giải quyết tốt ở những năm học đầu cấp Tiểu học.
Để giúp các em biết bộc lộ tình cảm của bản thân mình với mọi người,
với tự nhiên, xã hội, thì những người thầy giáo, cô giáo đóng một vai trò hết
sức quan trọng để đạt được mục tiêu môn học đề ra. Gắn giáo dục thẩm mĩ
với các môn học khác, với đặc thù của địa phương phải được tiến hành một
cách thường xuyên, nghiêm túc để các em có những tư duy tốt về thẩm mĩ, để
các em mang lại nhiều cái hay, cái đẹp cho cuộc sống, cho xã hội.
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN:
Trong cuộc sống hàng ngày, khi ngôn ngữ con người chưa hình thành và
phát triển thì đã có nhu cầu thiết thực về màu sắc. Trẻ mới sơ sinh nằm chơi
đã muốn nhìn các màu sắc rực rỡ có cách nhìn màu sắc đẹp như (hoa, quần,
áo...). Từ đôi mắt nhận biết màu sắc đến bàn tay vẽ, sử dụng màu bất kì ở
đâu, nơi nào trẻ cũng thích màu sắc rực rỡ, ngộ nghĩnh.
Thực tế cho thấy môn vẽ trang trí đối với học sinh lớp 1, các em rất thích,
dạy cũng vẽ, không dạy cũng vẽ, vẽ theo ngẫu hứng, theo ý thích như: vẽ
bông hoa, chiếc lá, con vật ...
Qua sự hướng dẫn và phương pháp rèn luyện của giáo viên, các em vẽ
đẹp hơn, vẽ màu mạnh dạn và tự tin hơn, có ý thức lựa chọn màu sắc thích
hợp, sắp đặt màu phù hợp, có màu đậm, có màu nhạt, không lạm dụng màu
quá nhiều. Điều đó khẳng định nhiệm vụ của nhiều giáo viên cần quan tâm
3
nắm vững phương pháp giảng dạy, sử dụng đồ dùng dạy học khoa học và có
tâm huyết trong những giờ giảng thì kết quả càng tốt hơn, chất lượng bài vẽ
ngày càng tiến bộ, khả năng sử dụng màu vẽ của các em ngày càng đẹp hơn.
Hiểu được các mục tiêu trên và nắm bắt tình hình thực tế địa phương, xác
định được trách nhiệm, yêu cầu cụ thể của bản thân đối với môn học đó chính
là lí do để tôi đi sâu nghiên cứu thể nghiệm về biện pháp rèn luyện kĩ năng sử
dụng màu sắc phù hợp cho học sinh lớp 1.
III. PHẠM VI, NHIỆM VỤ CỦA KINH NGHIỆM
1. Phạm vi nghiên cứu:
- Kinh nghiệm không đi sâu vào nghiên cứu những vấn đề mở rộng về
kiến thức cơ bản của môn Mĩ thuật cho học sinh mà chỉ nghiên cứu về rèn
luyện kĩ năng sử dụng màu sắc phù hợp cho học sinh lớp 1.
- Đối tượng nghiên cứu là học sinh khối 1 thuộc đơn vị tôi đang công tác.
2. Nhiệm vụ của kinh nghiệm
- Biện pháp rèn luyện kĩ năng sử dụng màu sắc phù hợp cho học sinh lớp
1.
- Thực trạng kết quả học vẽ của học sinh được xem xét nghiên cứu qua bài
thực hành.
- Trên cơ sở đó đề xuất một một số ý kiến nhằm gây ấn tượng ban đầu tốt
về mức độ màu sắc, cách sử dụng màu nhằm nâng cao chất lượng dạy - học
môn Mĩ thuật ở cấp Tiểu học.
IV. CÁC PHƯƠNG PHÁP SỬ DỤNG ĐỂ NGHIÊN CỨU KINH
NGHIỆM
1. Phương pháp điều tra quan sát.
2. Phương pháp đàm thoại vấn đáp.
3. Phương pháp trắc nghiệm.
4
4. Phương pháp phân tích tổng hợp.
5. Phương pháp rèn luyện kĩ năng vẽ màu.
6. Phương pháp nghiên cứu xem xét sản phẩm của học sinh.
V. TÀI LIỆU THAM KHẢO:
- Chương trình và sách giáo viên từ khối 1 đến khối 5
- Vở tập vẽ từ khối 1 đến khối 5
- Sách giáo khoa từ khối 4 đến khối 5
- Tài liệu đổi mới chương trình, sách giáo khoa từ khối 1 đến khối 5 và một
số tài liệu tham khảo khác.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
II. THỰC TRẠNG:
Trường tôi đang công tác đóng trên địa bàn trung tâm kinh tế, văn hoá của
huyện nhà. Được sự chỉ đạo sát sao của ban giám hiệu nhà trường và đại đa
số phụ huynh quan tâm đến việc học tập của con em. Học sinh có tương đối
đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập. Phương tiện, thiết bị dạy học cơ bản đảm
bảo cho hoạt động của thầy và trò. Học sinh ham thích học vẽ, so với một số
nơi khác thì môn Mĩ thuật ở đơn vị tôi công tác sớm được quan tâm. Bởi vậy,
khi xem tranh vẽ của các em học sinh ta thấy khá đẹp về hình vẽ: dí dỏm, ngộ
nghĩnh, hồn nhiên, màu sắc tươi sáng, phong phú và hấp dẫn, gần gũi với
cuộc sống. Đó chính là kết quả của những giá trị thẩm mĩ mà các em thể hiện
qua tranh,
Trên đây là những điều kiện thuận lợi trong việc dạy học Mĩ thuật cho học
sinh. Song bên cạnh đó, vẫn còn tồn tại không ít hạn chế gây khó khăn cho
dạy học Mĩ thuật, đó là: một bộ phận dân cư làm nghề sông nước, công việc
không ổn định, đời sống kinh tế còn khó khăn dẫn đến ảnh hưởng học tập của
học sinh. Điều khó khăn hơn đối với lứa tuổi này, đó là sự cảm nhận mọi vật
xung cuộc sống các em nói chung và cảm nhận về màu sắc nói riêng đã theo
