Giáo dục kỹ năng ứng phó với hành vi xâm hại thân thể cho học sinh tiểu học

KHOA HỌC XÃ HỘI<br /> <br /> <br /> <br /> Giáo dục KỸ NĂNG ỨNG PHÓ<br /> VỚI HÀNH VI XÂM HẠI THÂN THỂ CHO HỌC SINH TIỂU HỌC<br /> Bùi Thị Loan<br /> Trường Đại học Hùng Vương<br /> <br /> Nhận bài ngày 5/11/2017, Phản biện xong ngày 27/12/2017, Duyệt đăng ngày 28/12/2017<br /> <br /> <br /> TÓM TẮT<br /> <br /> <br /> L ựa chọn phối hợp các phương pháp nghiên cứu: Phân tích, tổng hợp, điều tra,<br /> quan sát, thống kê toán học, bài viết tập trung làm rõ thực trạng kỹ năng ứng phó<br /> với hành vi xâm hại thân thể cho học sinh tiểu học trên địa bàn thị xã Phú Thọ; xác<br /> định một số yếu tố ảnh hưởng đến kỹ năng ứng phó của các em. Từ đó, bài viết đề<br /> xuất một số biện pháp nhằm rèn luyện kỹ năng ứng phó cho học sinh tiểu học, giúp<br /> các em vượt qua những thách thức, trở ngại, rủi ro trong cuộc sống, biết cách ứng phó<br /> với những tình huống có thể khiến bản thân gặp nguy hiểm.<br /> Từ khóa: Kỹ năng ứng phó, xâm hại thân thể, học sinh tiểu học<br /> <br /> <br /> 1. Đặt vấn đề Kỹ năng ứng phó với hành vi xâm hại<br /> Thế giới bên ngoài luôn ẩn chứa những thân thể ở HSTH là khả năng các em vận<br /> cạm bẫy, nguy hiểm với các em lứa tuổi học dụng tri thức, vốn kinh nghiệm đã có để<br /> sinh tiểu học (HSTH) và mỗi khi các em rời ứng phó những nguy hiểm từ hành động<br /> xa tầm tay của cha mẹ, của những người thân của người khác nhằm tránh gây tổn thương<br /> yêu, họ lại thường lo lắng và tìm cách ngăn về cơ sở giải phẫu và hoạt động sinh lý, đảm<br /> cấm con trước những nguy cơ rủi ro nhưng bảo cho thân thể được an toàn, khỏe mạnh<br /> lại không giải thích cho trẻ vì sao và hậu quả và phát triển đầy đủ [5].<br /> có thể xảy ra như thế nào? [3]. Do đó, nếu Biểu hiện của kỹ năng ứng phó với hành<br /> trẻ em không có những kiến thức cần thiết vi xâm hại thân thể ở HSTH [5]:<br /> để nhận diện và biết cách lựa chọn cách ứng • Ứng phó với hành vi xâm hại tình dục<br /> phó tích cực để vượt qua những thách thức hoặc hành vi bạo lực từ người khác:<br /> mà hành động theo cảm tính thì rất dễ gặp Khi bị người khác đánh hoặc trấn lột,<br /> trở ngại, rủi ro trong cuộc sống. Vì vậy, giáo bị đe dọa, bỏ đói, bắt lao động quá<br /> dục kỹ năng ứng phó với hành vi xâm hại sức hoặc bị người khác cố tình sờ<br /> thân thể cho HSTH được coi là một vấn đề mó vào cơ quan sinh dục, bị người<br /> cấp bách. khác bắt khỏa thân để họ thỏa mãn<br /> <br /> Tạp chí Khoa học & Công nghệ số 4 (9) – 2017  3<br /> KHOA HỌC XÃ HỘI<br /> <br /> mục đích của mình như chụp hình, 3. Những kết quả đạt được của<br /> nhìn, sờ… [5]. nghiên cứu thực trạng<br /> • Biết ứng phó với những tình huống Qua Bảng 1 cho thấy: Kỹ năng ứng phó<br /> như: Người lạ rủ đi chơi, cho quà bánh, với hành vi xâm hại thân thể của HSTH tại<br /> người lạ yêu cầu mở cửa khi ở nhà một thị xã Phú Thọ nhìn chung là còn thấp, chưa<br /> mình, người lạ yêu cầu cung cấp thông thể hiện được sự thành thục và linh hoạt.<br /> tin của gia đình qua điện thoại lúc ở Cụ thể: Khả năng ứng phó với những tình<br /> nhà một mình [5]. huống có thể khiến bản thân gặp nguy hiểm<br /> • Ứng phó với những nguy hiểm xảy ra trong mối tương tác với người khác đạt mức<br /> từ hành động của bản thân: Leo trèo, độ thấp với mức điểm trung bình là 1.61.<br /> chơi, với tay ở ban công, chơi ở những Khả năng ứng phó với những nguy hiểm<br /> nơi vắng vẻ như ao hồ, sông suối… từ môi trường và các vật dụng xung quanh<br /> • Ứng phó với các nguy hiểm từ môi trường đạt mức độ thấp với mức điểm trung bình<br /> xung quanh: Nước, lửa, dao kéo, các vật là 1.54.<br /> dụng dễ vỡ, hóa chất, vật nuôi [2]… Lý do có thể dễ dàng giải thích như sau:<br /> Việc nhận diện những nguy hiểm với bản<br /> 2. Đối tượng và phương pháp thân đã khó, việc ứng phó trong những tình<br /> nghiên cứu huống nhất định gây xâm hại thân thể lại<br /> Nghiên cứu được thực hiện trên 120 học càng khó hơn. Điều này đòi hỏi trẻ không chỉ<br /> sinh (HS), 18 giáo viên (GV), 25 phụ huynh có kiến thức về việc ứng phó mà trẻ còn cần<br /> học sinh (PHHS) thuộc các trường trên địa phải có những trải nghiệm trong cuộc sống<br /> bàn thị xã Phú Thọ: Trường tiểu học Hùng thì kỹ năng mới thành thục và linh hoạt.<br /> Vương, Trường tiểu học Lê Đồng, Trường Khả năng ứng phó với hành vi xâm hại<br /> tiểu học Phong Châu, Trường tiểu học tình dục hoặc hành vi bạo lực từ người khác<br /> Trường Thịnh. Thời gian khảo sát từ ngày đạt mức độ thấp nhất với mức điểm trung<br /> 12/9/2017 đến 15/11/2017. bình là 1.36. Những bài tập để khảo sát kỹ<br /> Để có được kết quả nghiên cứu khách năng này ở học sinh tiểu học, đa phần được<br /> quan, chúng tôi sử dụng phối hợp các lấy từ các câu chuyện thực tế, qua các ví dụ<br /> phương pháp như: phân tích, tổng hợp, điều điển hình cho nên tính thực tiễn rất cao.<br /> tra, quan sát, thống kê toán học, nghiên cứu Chẳng hạn:<br /> trường hợp điển hình. Có 3 mức độ đánh giá Tình huống: Chiều ngày 30.6.2012, Phú<br /> kỹ năng ứng phó với hành vi xâm hại thân rủ cháu D 6 tuổi là hàng xóm, qua phòng trọ<br /> thể của HSTH là Yếu, Trung bình và Tốt. của mình chơi. Tại đây, Phú thực hiện hành<br /> Mức “Yếu” được đánh giá bằng điểm trung vi xâm hại với cháu như sờ mó vào ngực,<br /> bình (ĐTB) thấp nhất là 1 và mức “Tốt” có mông và bộ phận sinh dục của cháu... Xong<br /> ĐTB cao nhất là 3. Điểm càng cao thì mức việc, Phú cho cháu 5.000 đồng tiền mua kẹo<br /> độ biểu hiện kỹ năng ứng phó với hành vi và dặn cháu D: Không được nói với ai, nếu<br /> xâm hại thân thể của HSTH càng tốt (mức không chú sẽ đánh chết [1].<br /> Tốt: 2,41–3 điểm; mức Trung bình: 1,71–2,4 Câu hỏi: Nhận xét về hành động của bạn<br /> điểm; mức Yếu: 1–1,7 điểm). nhỏ trong câu chuyện.<br /> <br /> 4  Tạp chí Khoa học & Công nghệ số 4 (9) – 2017<br />  KHOA HỌC XÃ HỘI<br /> <br /> Bảng 1. Đánh giá kỹ năng ứng phó với hành vi xâm hại thân thể của học sinh tiểu học tại Thị xã Phú Thọ<br /> Tiêu chí<br /> Kỹ năng Mức độ Tính đầy đủ Tính thành Tính linh Đánh giá<br /> (%) thạo (%) hoạt (%) chung<br /> Tốt 42.7 31.1 53.7<br /> Ứng phó với những tình huống có thể Trung bình 56.6 65.2 43.3<br /> khiến bản thân gặp nguy hiểm trong mối X = 1.60<br /> Kém 2.7 3.7 3.0 Mức độ thấp<br /> tương tác với người khác.<br /> X 1.58 1.73 1.49<br /> Tốt 34.1 42.7 52.4<br /> Ứng phó với những nguy hiểm từ môi Trung bình 56.7 56.7 45.1 X = 1.61<br /> trường và các vật dụng xung quanh. Kém 10.2 0.6 2.4 Mức độ thấp<br /> X 1.75 1.58 1.50<br /> Tốt 53.3 65.9 61.0<br /> Ứng phó với hành vi xâm hại tình dục Trung bình 36.0 34.1 39.0 X = 1,39<br /> hoặc hành vi bạo lực từ người khác. Kém 10 0 0 Mức độ thấp<br /> X 1.46 1.34 1.39<br /> <br /> Nếu là bạn nhỏ trong câu chuyện em sẽ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học<br /> làm gì, em có dám kể lại chuyện với người sinh tiểu học thì nhiều giáo viên còn thấy e<br /> khác: Bố mẹ, bạn bè, anh em không? ngại, không biết dùng từ ngữ thích hợp để<br /> Nhiều học sinh tiểu học đã trả lời: Em sẽ giải thích cho trẻ. Họ cho rằng, đây là những<br /> không dám nói với cha mẹ vì sợ bị chú đánh. vấn đề nhạy cảm rất khó dạy cho trẻ.<br /> Thực tế đã có nhiều trường hợp trẻ bị xâm hại<br /> tình dục nhiều lần nhưng do sợ không dám 3.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến kỹ năng<br /> nói với người lớn. Chính vì hiện tượng tâm lý ứng phó với hành vi xâm hại thân thể cho<br /> này, khi cha mẹ phát hiện tình trạng của con HSTH<br /> thì trẻ cũng đã bị xâm hại nhiều lần rồi. ■■ Yếu tố ảnh hưởng từ gia đình:<br /> Khi trao đổi phỏng vấn với đa số các phụ Có 25.2% PHHS thừa nhận là ít khi cho<br /> huynh về tình huống này và hỏi họ đã bao con có cơ hội trải nghiệm cuộc sống: cha mẹ<br /> giờ hướng dẫn con cách xử lý tình huống hạn chế không cho trẻ chơi với bạn bè hoặc<br /> tương tự như trên chưa thì đa số phụ huynh tham gia các hoạt động ngoài trời vì sợ con<br /> thừa nhận, chưa bao giờ trò chuyện và bị bắt nạt, bị nhiễm các thói quen xấu từ bạn.<br /> hướng dẫn con. HSTH cần phải được giáo Có 25.1% PHHS có suy nghĩ sai lầm:<br /> dục rằng: Cho dù người khác dụ dỗ, cho HSTH còn nhỏ nên luôn cần được cha mẹ<br /> mình những món quà, đồ ăn, thức uống mà ở bên cạnh bảo vệ. Những tai nạn xảy ra với<br /> mình yêu thích, thậm chí cho mình tiền thì các em còn chưa nhiều nên chưa cần dạy<br /> cũng không được đồng ý cho người ta thực trẻ kỹ năng ứng phó với hành vi xâm hại<br /> hiện những hành vi xâm hại như bạn nhỏ thân thể.<br /> trong câu chuyện. Nếu người khác có thực Có 10.6% PHHS khẳng định: Cách ứng<br /> hiện hành vi trên với mình thì cần kể lại cho xử chưa đúng của cha mẹ khi bản thân gặp<br /> cha mẹ biết ngay. những tình huống thiếu an toàn, nguy hiểm<br /> Mặt khác, ngay kể cả giáo viên tiểu học khiến trẻ bắt chước. Một PHHS chia sẻ là<br /> ở những trường khảo sát, khi chúng tôi trò đã rất bất ngờ và cả hoảng sợ khi nhìn thấy<br /> chuyện nhằm tìm hiểu thực tế giảng dạy kỹ hành động lấy mũi dao nhọn để gãi ngứa sau<br /> <br /> Tạp chí Khoa học & Công nghệ số 4 (9) – 2017  5<br /> KHOA HỌC XÃ HỘI<br /> <br /> lưng của cậu con trai lớp 3 của mình. Khi Đứng ở vị trí thứ 2, giáo viên chưa được<br /> mắng cháu thì cháu nói rằng: “Hôm trước tập huấn nhiều về phương pháp giáo dục kỹ<br /> con cũng thấy bố làm như vậy. Tại sao con năng ứng phó với hành vi xâm hại thân thể<br /> làm giống như bố mà lại bị mẹ mắng?”. Từ ở HSTH.<br /> câu chuyện trên cho thấy, việc bắt chước của Đứng ở vị trí thứ 3, nội dung giáo dục kỹ<br /> trẻ diễn ra tự phát và vô thức. Do vậy, cha năng ứng phó với hành vi xâm hại thân thể<br /> mẹ, thầy cô cần chú ý tới từng hành động ở HSTH cho trẻ còn ít và chưa có quy định<br /> của bản thân để trẻ noi theo. thống nhất về nội dung giáo dục kỹ năng này<br /> Có 19.6% PHHS cho rằng: Cha mẹ ít dành trong trường tiểu học.<br /> thời gian cho con cũng như chưa tận dụng Ngoài ra theo các giáo viên, còn một số<br /> những tình huống thực tế trong cuộc sống nguyên nhân khác: Thời gian dành cho việc<br /> của trẻ trên các phương tiện truyền thông giáo dục kỹ năng ứng phó với hành vi xâm<br /> và tham khảo sách, truyện… để giáo dục kỹ hại thân thể ở HSTH trong chương trình<br /> năng giữ an toàn thân thể cho con. còn ít. Giáo viên chưa thực sự chủ động<br /> Có 15.5% PHHS cho rằng: Cha mẹ thiếu trong việc xây dựng nội dung kế hoạch giảng<br /> phương pháp giáo dục kỹ năng ứng phó dạy, còn ngại chưa đưa một số bài mới vào<br /> với hành vi xâm hại thân thể ở HSTH. Họ chương trình.<br /> thường ngăn cản gay gắt con trước những Khi chúng tôi đặt câu hỏi về việc nhà<br /> rủi ro mà không giải thích nguyên nhân, trường có tổ chức tuyên truyền cho học sinh<br /> hoặc cha mẹ thường làm thay khi trẻ gặp thường xuyên không, tất cả giáo viên được<br /> những tình huống khó khăn… hỏi đều có chung quan điểm: Nhà trường<br /> ■■ Yếu tố ảnh hưởng từ nhà trường: có tổ chức tuyên truyền nhưng cũng không<br /> Bảng 2 cho thấy: Bản thân học sinh chưa thường xuyên, chủ yếu là chỉ tổ chức vào một<br /> tích cực rèn kỹ năng ứng phó hành vi xâm dịp lễ nào đó có lồng ghép nội dung này.<br /> hại thân thể. Đây là nguyên nhân chiếm vị Như vậy, có thể khẳng định: Nhận thức<br /> trí quan trọng nhất. không đầy đủ chính là nguyên nhân sâu xa<br /> <br /> Bảng 2. Những yếu tố ảnh hưởng (từ phía nhà trường) đến giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình<br /> dục cho học sinh tiểu học<br /> Mức độ thực hiện<br /> Yếu tố ảnh hưởng<br /> Số lượng %<br /> • Nội dung giáo dục kỹ năng ứng phó hành vi xâm hại thân thể cho học sinh tiểu học còn 10 55.6<br /> nghèo nàn. Một số nội dung liên quan còn e dè chưa đưa vào chương trình dạy<br /> học sinh.<br /> • Lý luận về giáo dục kỹ năng ứng phó hành vi xâm hại thân thể của học sinh tiểu học 7 38.9<br /> còn hạn chế, tài liệu khan hiếm.<br /> • Bản thân học sinh chưa tích cực rèn kỹ năng ứng phó hành vi xâm hại thân thể. 15 83.3<br /> • Giáo viên chưa được tập huấn về phương pháp giáo dục kỹ năng ứng phó hành vi xâm 12 66.7<br /> hại thân thể của học sinh tiểu học.<br /> • Cơ sở vật chất, phòng học còn thiếu thốn, trang thiết bị, đồ dùng phục vụ cho các hoạt 8 44.4<br /> động còn hạn chế.<br /> • Thiếu sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong giáo dục kỹ năng ứng phó hành vi 9 50<br /> xâm hại thân thể của học sinh tiểu học.<br /> • Các yếu tố khác. 3 16,7<br /> <br /> <br /> 6  Tạp chí Khoa học & Công nghệ số 4 (9) – 2017<br />  KHOA HỌC XÃ HỘI<br /> <br /> dẫn đến kỹ năng ứng phó hành vi xâm hại tình huống và tổ chức các hoạt động phù<br /> thân thể cho HSTH còn hạn chế. Từ cách hợp, cũng có thể được thực hiện bằng cách<br /> nhìn nhận này có thể thấy, công tác tuyên cho trẻ trực tiếp quan sát trong thực tế.<br /> truyền, nâng cao nhận thức cho các em còn Trong cuốn sách “Học qua trải nghiệm”,<br /> hạn chế; tiếp đó là do yếu tố chủ quan từ David Kolb đã mô tả việc học là một quá<br /> chính các em – đang còn ở lứa tuổi tiểu học trình gồm bốn bước. Các bước này là:<br /> với đặc điểm nổi bật trong đời sống tâm lý là (1) Quan sát, (2) Suy nghĩ (tâm trí), (3) Cảm<br /> sống bằng cảm xúc, dễ tin người. Đây cũng nhận (cảm xúc), (4) Hành động (cơ bắp).<br /> chính là khoảng trống để đối tượng xấu lợi ■■ Điều kiện vận dụng:<br /> dụng thực hiện hành vi xâm hại đối với trẻ. • Giáo viên phải tin tưởng vào trẻ và<br /> năng lực của trẻ.<br /> 3.2. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng<br /> • Giáo viên tạo các hoạt động, cơ hội để<br /> ứng phó với hành vi xâm hại thân thể cho<br /> trẻ được trải nghiệm, thực hành mọi<br /> HSTH trên địa bàn tỉnh Phú Thọ<br /> lúc mọi nơi qua các hoạt động ở trường<br /> Biện pháp 1: Tạo cơ hội cho trẻ tương mầm non: giờ học, hoạt động vui chơi,<br /> tác, được trải nghiệm nhằm rèn luyện kỹ hoạt động ngoài trời, khi đi tham quan<br /> năng ứng phó với hành vi xâm hại thân thể ngoại khóa…<br /> cho HSTH.<br /> ■■ Ý nghĩa: Biện pháp 2: Xây dựng và đưa nội dung<br /> Để giáo dục và hình thành ứng phó hành giáo dục kỹ năng ứng phó hành vi xâm hại<br /> vi xâm hại thân thể cho học sinh tiểu học thì thân thể cho HSTH một cách toàn diện hơn<br /> điều quan trọng nhất là phải luôn tạo cơ hội theo hướng tích hợp với các hoạt động dạy,<br /> để trẻ được thực hành, luyện tập các hành vi hoạt động vui chơi và các hoạt động khác.<br /> thường xuyên, mọi lúc, mọi nơi; có như vậy, ■■ Ý nghĩa:<br /> trẻ mới hình thành nên kỹ năng một cách Việc giáo dục kỹ năng ứng phó hành vi<br /> bền vững. xâm hại thân thể cho HSTH theo hướng<br /> Kỹ năng này được hình thành thông qua tích hợp với các hoạt động dạy, vui chơi và<br /> tương tác với người lớn, với bạn cùng học. các hoạt động khác là quan điểm hiện đại,<br /> Trong khi tương tác, trẻ được thể hiện các không những phù hợp với tâm lý trẻ mà còn<br /> ý tưởng của mình, được trải nghiệm, được phù hợp với xu hướng giáo dục của thế giới<br /> đánh giá, xem xét về những kinh nghiệm mà hiện nay, góp phần nâng cao hiệu quả chất<br /> mình đã có trước đây. Hơn nữa, việc tổ chức lượng giáo dục kỹ năng này.<br /> cho trẻ trải nghiệm những tình huống thực tế ■■ Cách tiến hành:<br /> sẽ vừa tạo hứng thú cho trẻ, đồng thời nhiều • Xây dựng mục tiêu tích hợp nội dung<br /> kinh nghiệm quý báu được hình thành, kể cả giáo dục kỹ năng ứng phó hành vi xâm<br /> khi trẻ chưa thực hiện đúng trong quá trình hại thân thể cho HSTH. Ví dụ, trong<br /> thao tác. chủ đề về “Bản thân”, chúng ta có thể<br /> ■■ Cách tiến hành: giáo dục giới tính và tích hợp giáo dục<br /> Việc tạo cơ hội cho trẻ trải nghiệm có thể kỹ năng ứng phó hành vi xâm hại thân<br /> được tiến hành thông qua việc xây dựng các thể cho HSTH.<br /> <br /> Tạp chí Khoa học & Công nghệ số 4 (9) – 2017  7<br /> KHOA HỌC XÃ HỘI<br /> <br /> + Rà soát toàn bộ chương trình giáo dục nói riêng không chỉ trong gia đình, nhà<br /> dục tiểu học, xem xét nội dung nào trường mà trong toàn xã hội: Cần mở rộng<br /> có thể lồng ghép nội dung kỹ năng tự đối tượng tuyên truyền, không chỉ cán bộ<br /> bảo vệ cho trẻ. Tùy vào những chủ đề phụ nữ, người làm công tác bảo vệ và chăm<br /> theo tuần, tháng, học kỳ mà GV lựa sóc trẻ em mà cả các bậc phụ huynh. Việc tổ<br /> chọn những kỹ năng sống phù hợp chức tuyên truyền cần lan rộng trong nhân<br /> để giáo dục cho trẻ. Ví dụ trong chủ dân, tập trung nhiều hơn cho các xã, bản,<br /> đề về “Bản thân” chúng ta có thể giáo huyện vùng sâu, miền núi – nơi nhận thức<br /> dục giới tính và kỹ năng phòng chống của người dân còn hạn chế và đây chính<br /> bắt cóc. là kẽ hở để đối tượng xấu có nhiều cơ hội<br /> + Xây dựng mục tiêu của từng nội để đưa trẻ vào tình huống nguy hiểm, có<br /> dung và của kỹ năng ứng phó hành vi nguy cơ bị xâm hại. Đối với người phạm<br /> xâm hại thân thể cho HSTH cần đạt tội, cần xử lý nghiêm minh, kịp thời, đúng<br /> được về kiến thức, kỹ năng, thái độ. pháp luật, kiên quyết đấu tranh không để<br /> + Xác định các mức độ cần đạt được lọt tội phạm.<br /> dựa vào các tiêu chí và mức độ của ■■ Phát huy vai trò của cha mẹ và GV chủ<br /> từng kỹ năng. nhiệm trong việc quan tâm, chăm sóc và theo<br /> • Xây dựng kế hoạch bài học theo hướng dõi những bất thường ở HSTH:<br /> lồng ghép giáo dục kỹ năng ứng phó • Dạy cho các em 3 quy tắc động chạm<br /> hành vi xâm hại thân thể cho HSTH: dành cho các bộ phận tế nhị:<br /> + Xây dựng nội dung bài học. 1) Nếu các con tự chạm vào những bộ<br /> + Xác định phương pháp. phận trên cơ thể mình thì đó là điều<br /> + Thiết kế các hoạt động phù hợp. bình thường;<br /> ■■ Điều kiện vận dụng: 2) Sẽ là không bình thường nếu con<br /> • GV phải nắm chắc về chương trình chạm vào những bộ phận tế nhị trên<br /> giáo dục mầm non 2017. cơ thể người khác;<br /> • Biết những nội dung cần thiết của kỹ 3) Không để cho người khác chạm vào<br /> năng ứng phó hành vi xâm hại thân những vùng tế nhị của con (ngoại trừ<br /> thể cho HSTH. bác sĩ, y tá khi con đi khám bệnh).<br /> • Những nội dung của kỹ năng phải • Làm rõ các quy tắc: Hãy dạy cho các<br /> được lồng ghép ứng phó hành vi xâm con hiểu rằng, nếu người lớn có những<br /> hại thân thể cho HSTH một cách khéo hành động động chạm, xâm hại đến<br /> léo, linh hoạt, mềm dẻo theo chủ đề. những vùng trên cơ thể con thì đó là<br /> Ngoài ra, còn 1 số biện pháp giáo dục điều không bình thường và trái với<br /> kỹ năng ứng phó hành vi xâm hại thân thể các quy tắc thông thường. Cho các con<br /> cho HSTH: hiểu rằng cơ thể các con là của riêng<br /> ■■ Tích cực đẩy mạnh công tác tuyên các con và nếu có bất kì ai chạm vào<br /> truyền về đấu tranh phòng chống tệ nạn xã nó làm con cảm thấy khó chịu thì con<br /> hội nói chung và phòng chống xâm hại tình hoàn toàn có thể nói “không”.<br /> <br /> <br /> 8  Tạp chí Khoa học & Công nghệ số 4 (9) – 2017<br />  KHOA HỌC XÃ HỘI<br /> <br /> 4. Kết luận Tài liệu tham khảo<br /> Xâm hại thân thể trẻ em là một trong [1]  Bạch Băng (2011), Tuyển tập những câu<br /> những vấn nạn đang có chiều hướng gia chuyện vàng về khả năng tự bảo vệ mình,<br /> tăng phức tạp, đặc biệt ở các vùng nông thôn, NXB Kim Đồng.<br /> miền núi. HSTH khi bị xâm hại thường phải [2]  Liêm Chinh (2004), Dạy con kỹ năng sống,<br /> đối diện với nguy cơ của sự phát triển không NXB Phụ nữ.<br /> bình thường về tâm lý, xấu hổ, mặc cảm. Để [3]  Huyền Linh (2011), Cẩm nang tự vệ an toàn<br /> phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng xâm hại (trong nhà), NXB Thanh niên.<br /> thân thể trẻ em, cần có sự chung tay và phối [4]  Cù Thị Thúy Lan, Dương Minh Hào (2009),<br /> hợp chặt chẽ của cả gia đình, nhà trường, Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh tránh<br /> xã hội và bản thân trẻ trong việc trang bị xa những cám dỗ nguy hiểm, NXB Giáo dục<br /> kiến thức; định hướng thái độ và rèn luyện Việt Nam.<br /> kỹ năng ứng phó cho HSTH trước nguy cơ [5]  Mai Hiền Lê (2014), Kỹ năng giữ an toàn<br /> bị xâm hại thân thể, giúp các em nâng cao thân thể của trẻ mẫu giáo 5–6 tuổi, Luận án<br /> khả năng tự bảo vệ bản thân. Bởi như nhà Tiến sĩ tâm lý học, Viện Hàn lâm Khoa học<br /> giáo dục học Dorothy đã nói: “Cây giáo dục xã hội Việt Nam.<br /> chỉ đơm hoa thơm và kết trái ngọt khi có [6]  Mai Xuân Phương (2007), Trẻ em bị xâm hại<br /> sự chăm sóc và vun xới của nhà trường, gia tình dục những điều cần biết, Bộ Văn hóa<br /> đình và xã hội”. Thể thao và Du lịch – Tổng cục Du lịch.<br /> <br /> <br /> SUMMARY<br /> Sexual assault, physical abuse prevention and education<br /> for primary school children<br /> <br /> Bui Thi Loan<br /> Hung Vuong University<br /> <br /> <br /> B ased on a combination of selected research methods, such as analysis, synthesis,<br /> investigation, observation, mathematical statistics, this survey was conducted in<br /> some areas of Phu Tho town to gather information on how primary school students<br /> are trained about child sexual abuse prevention, and to find key factors that affect on<br /> their readiness. Moreover, the paper proposed some measures to improve the coping<br /> skills of primary students to help them overcome the challenges, obstacles, risks in<br /> life; as well as to handle dangerous situations.<br /> Keywords: the coping skills, physical abuse, primary school students<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Tạp chí Khoa học & Công nghệ số 4 (9) – 2017  9<br />