Giáo trình Bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống phanh (Nghề: Kỹ thuật máy nông nghiệp - Trung cấp) - Trường Trung cấp Tháp Mười

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:30

Thêm vào BST

Báo xấu

7
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống phanh (Nghề: Kỹ thuật máy nông nghiệp - Trung cấp) được biên soạn với mục tiêu nhằm giúp sinh viên trình bày đầy đủ các yêu cầu, nhiệm vụ và phân loại hệ thống phanh trên máy kéo; Giải thích được cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ thống phanh dẫn động thủy lực và phanh dẫn động khí nén trên máy kéo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống phanh (Nghề: Kỹ thuật máy nông nghiệp - Trung cấp) - Trường Trung cấp Tháp Mười

SỞ LAO ĐỘNG - THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI ĐỒNG THÁP TRƯỜNG TRUNG CẤP THÁP MƯỜI  GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN: Sửa chữa và bảo dưỡng hệ phanh NGHỀ: Kỹ thuật máy nông nghiệp TRÌNH ĐỘ: Trung cấp Ban hành kèm theo Quyết định số:03a/QĐ- TTCTM ngày 08 tháng 01 năm 2020 của Trường Trung cấp Tháp Mười Tháp Mười, năm 2020 1
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các tiêu đề đích về đào tạo và tham khảo. Mọi tiêu đề đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với tiêu đề đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. 2
LỜI GIỚI THIỆU Hiện nay, cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ trên thế giới, lĩnh vực cơ khí chế tạo nói chung và nghề Công nghệ ôtô ở Việt Nam nói riêng đã có những bước phát triển mạnh mẽ cả về số lượng và chất lượng đóng góp cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Việc biên soạn giáo trình Sửa chữa và bảo dưỡng hệ thống phanh nhằm đáp ứng nhu cầu giảng dạy của đội ngũ giáo viên cũng như học tập của học sinh nghề KỸ THUẬT MÁY NÔNG NGHIỆP tạo sự thống nhất trong quá trình đào tạo nghề Kỹ thuật máy nông nghiệp đáp ứng nhu cầu thực tế sản xuất của các doanh nghiệp của mọi thành phần kinh tế là vấn đề cấp thiết cần thực hiện. Nội dung biên soạn theo hình thức tích hợp giữa lý thuyết và thực hành với những kiến thức, kỹ năng nghề được bố trí kết hợp khoa học nhằm đảm bảo tốt nhất mục tiêu đề ra của từng môn học, mô-đun. Trong quá trình biên soạn, tác giả đã tham khảo nhiều chuyên gia đào tạo nghề Công nghệ ôtô để cố gắng đưa những kiến thức và kỹ năng cơ bản nhất phù hợp với thực tế sản xuất, đặc biệt dễ nhớ, dễ hiểu không ngoài mục đích nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng tốt nhu cầu sản xuất hiện nay. Trong quá trình biên soạn mặc dù có rất nhiều cố gắng nhưng không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của quý thầy cô giáo và các bạn học sinh để giáo trình ngày càng hoàn thiện hơn. Tháp Mười, ngày…..........tháng…........... năm 2018 Chủ biên Huỳnh Văn Hoàng 3
MỤC LỤC Bài 1. Bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống phanh dẫn động phanh thuỷ lực...................................... 7 1. Mục đích và yêu cầu của bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống phanh dẫn động thủy lực......................7 2. Quy trình tháo lắp.............................10 3. Thực hành tháo, lắp nhận dạng các bộ phận và chi tiết..............................................12 4. Quy trình bảo dưỡng............................12 5. Quy trình sửa chữa.............................14 6. Thực hành bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống phanh dẫn động thủy lực.................................14 Bài 2. Bảo dưỡng hệ thống phanh dẫn động khí nén ................................................... 15 1. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ thống phanh dẫn động khí nén..................................15 2. Quy trình tháo lắp. ...........................18 3. Thực hành tháo, lắp nhận dạng các bộ phận và chi tiết..............................................19 Bài 3. Bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống phanh dẫn động khí nén....................................... 22 1. Mục đích và yêu cầu của bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống phanh dẫn động khí nén......................22 2. Quy trình bảo dưỡng............................23 3. Quy trình sửa chữa.............................25 4. Thực hành bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống phanh dẫn động khí nén..................................26 Bài 4. Bảo dưỡng và sửa chữa cơ cấu phanh tay . . .27 1. Nhiệm vụ, yêu cầu của cơ cấu phanh tay.........27 2. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của cơ cấu phanh tay...............................................27 3. Hiện tượng, nguyên nhân sai hỏng và phương pháp kiểm tra bảo dưỡng, sửa chữa cơ cấu phanh tay.....29 4. Bảo dưỡng và sửa chữa cơ cấu phanh tay.........30 4
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN Tên mô đun: Sửa chữa và bảo dưỡng hệ thống phanh. Mã mô đun: MĐ 27 Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của mô đun: - Vị trí: Trước khi học mô đun này học sinh phải hoàn thành: MĐ13, MĐ 14, MH 15. - Tính chất: Là mô đun chuyên môn nghề. - Ý nghĩa và vai trò của mô đun: Giúp cho học viên hiểu được nguyên lý hoạt động của hệ thống phanh. Có thể khắc phục hoặc sửa chữa những hư hỏng thông thường. Mục tiểu: - Về kiến thức: + Trình bày đầy đủ các yêu cầu, nhiệm vụ và phân loại hệ thống phanh trên máy kéo. + Giải thích được cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ thống phanh dẫn động thủy lực và phanh dẫn động khí nén trên máy kéo. + Trình bày được cấu tạo và nguyên lý hoạt động của các bộ phận (dẫn động phanh và cơ cấu phanh bánh xe) của hệ thống phanh dẫn động thủy lực và phanh hơi. + Phân tích được những hiện tượng, nguyên nhân sai hỏng chung và của các bộ phận hệ thống phanh dẫn động thủy lực và phanh dẫn động khí nén trên máy kéo. - Về kỹ năng: + Trình bày được phương pháp bảo dưỡng, kiểm tra và sữa chữa được những sai hỏng của các bộ phận hệ thống phanh. + Sử dụng đúng các dụng cụ kiểm tra, bảo dưỡng và sửa chữa đảm bảo chính xác và an toàn. - Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: + Rèn luyện được tính kỷ luật, nghiêm túc, có tinh thần trách nhiệm cao trong học tập. + Chủ động và tích cực thực hiện nhiệm vụ trong quá trình học. 5
+ Thực hiện đúng quy trình an toàn lao động và vệ sinh công nghiệp. Nội dung của mô đun: 6
Bài 1. Bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống phanh dẫn động phanh thuỷ lực Giới thiệu: Mục đích và yêu cầu của việc bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống phanh dẫn động thủy lực, hệ thống phanh cơ Mục tiêu của bài: - Giải thích được hiện tượng, nguyên nhân sai hỏng và phương pháp kiểm tra bảo dưỡng, sửa chữa hệ thống phanh dẫn động thủy lực - Thực hành kiểm tra, bảo dưỡng sửa chữa hệ thống phanh dẫn động thủy lực - Chấp hành đúng quy trình, quy phạm trong nghề công nghệ máy kéo, máy kéo - Rèn luyện tính kỷ luật, cẩn thận, tỉ mỉ của học viên. Nội dung bài: 1. Mục đích và yêu cầu của bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống phanh dẫn động thủy lực. 1.1. Mục đích: - Phanh có nhiệm vụ làm giảm tốc độ di chuyển của xe khi gặp chướng ngại vật đột ngột. Riêng đối với máy kéo thì 2 phanh nối với bàn đạp riêng nên có chức năng hỗ trợ cho quá trình quay vòng, với máy kéo bánh lốp phanh có thêm chức năng hỗ trợ xe vượt vũng lầy. Ngoài ra phanh còn có khả năng để cho xe đứng trên dốc khi động cơ không làm việc và xe không có số. Với máy kéo xích có thêm phanh hãm trục ly hơn để hỗ trợ cho quá trình ra vào số khi xe đổi hướng chuyển động. 1.2. Yêu cầu - Đảm bảo hiệu quả phanh cao, êm và dừng xe trong thời gian nhanh, an toàn. - Đảm bảo hạn chế hiện tượng trượt lết của bánh xe khi phanh (ABS). - Điều khiển nhẹ nhàng, thuận tiện. - Cấu tạo đơn giản, điều chỉnh dễ dàng, thoát nhiệt tốt và có độ bền cao. + Hiện tượng sai hỏng và nguyên nhân. TT Hiện tượng Nguyên nhân Cách khắc phục 1 cần đẩy piston xilanh Thay cần đẩy mới Bàn đạp phanh chạm chính bị cong. Điều chỉnh sai các thanh Kiểm tra, điều chỉnh lại 7
nối hoặc khe hở má phanh Thiếu dầu hoặc lọt khí và Bổ xung dầu và xả khí hệ sàn xe khi phanh hệ thống phanh thống Xilanh chính hỏng Thay mới nhưng không hiệu Má phanh mòn quá giới Thay mới quả hạn Điều chỉnh sai má phanh Điểu chỉnh lại Đường dầu phanh bị tắc, Má phanh ở một bánh dầu không hồi về được Thông lại hoặc thay mới xe bị kẹt với tang 2 sau khi phanh trống sau khi nhả Xilanh con ở cơ cấu phanh phanh bánh xe đó bị Sửa chữa hoặc thay mới hỏng, piston kẹt Điều chỉnh các cần dẫn động sai, hành trình tự do Điều chỉnh lại bàn đanh phanh không Má phanh ở tất cả các có. Xilanh dầu chính bị bánh xe bị kẹt với 3 hỏng, piston kẹt, cupen tang trống sau khi Sửa chữa hoặc thay mới cao su nở làm dầu không nhả phanh hồi về được Dầu phanh có tạp chất Thay chi tiết hỏng, tẩy rửa, khoáng, bẩn làm cupen nạp dầu mới, xả khí xilanh chỉnh hỏng 4 Xe bị lệch sang một Làm sạch má phanh, thay Má phanh bánh xe một bên khi phanh piston xilanh bánh xe nếu bên bị dính dầu chảy dầu Khe hở má phanh – tang trống của các bánh xe Điều chỉnh lại chỉnh không đều. Đường dầu tới một bánh Kiểm tra, thông hoặc thay xe bị tắc đường dầu mới Xilanh bánh xe của một Sửa chữa hoặc thay mới 8
bánh xe bị hỏng Sự tiếp xúc không tốt Rà lại má phanh, thay má giữa má phanh và tang phanh mới cho khít trống ở một số bánh xe Thiếu dầu, có khí trong Bổ xung dầu và xả khí hệ thống dầu Điều chỉnh má phanh 5 Bàn đạp phanh nhẹ không đúng, khe hở quá Điều chỉnh lại lớn Xilanh chính bị hỏng Sửa hoặct thay mới Rà lại hoặc thay má phanh Má phanh và tang trống và tiện láng lại bề mặt, bị cháy, trơ, chai cứng thay tang trống mới Phanh ăn kém, phải Chỉnh má phanh không 6 đạp mạnh bàn đạp đúng, độ tiếp xúc không Kiểm tra, điều chỉnh lại phanh tốt Hệ thống trợ lực không Kiểm tra, sửa chữa hoạt động Các xilanh bánh xe bị kẹt Sửa chữa hoặc thay mới Má phanh mòn trơ đinh Có tiếng kêu khi Thay má phanh mới 7 tán phanh Đinh tán má phanh lỏng Thay má phanh mới Mâm phanh hỏng Kiểm tra, xiết chặt lại 8 Tiêu hao dầu xilanh công tác hoặc ở thay chi tiết hỏng nhiềuRò rỉ dầu ở các đầu nối ốngKiểm tra xilanh chính 9 Tiêu hao dầu xilanh công tác hoặc ở thay chi tiết hỏng nhiềuRò rỉ dầu ở các đầu nối ốngKiểm tra xilanh chính + Yêu cầu bảo dưỡng và sửa chữa. a. Kiểm tra bên ngoài các bộ phận dẫn động phanh: - Dùng kính phóng đại để quan sát các vết nứt, chảy rỉ bên ngoài các đường ống dầu và các bộ phận của dẫn động phanh. - Kiểm tra hành trình và tác dụng của bàn đạp phanh, nếu không có tác dụng phanh cần tiến hành sửa chữa kịp thời. 9
b. Kiểm tra khi vận hành - Khi vận hành ô tô thử đạp phanh và nghe tiếng kêu ồn khác thường ở cụm dẫn động phanh, nếu có tiếng ồn khác thường và phanh không còn tác dụng theo yêu cầu cần phaỉ kiểm tra và sửa chữa kịp thời. * Quy trình bảo dưỡng dẫn động phanh Bước 1. Chuẩn bị dụng cụ và nơi làm việc - Bộ dụng cụ tay tháo lắp dẫn động phanh. - Mỡ bôi trơn, dầu phanh, bình chứa dầu và dung dịch rửa. Bước 2. Tháo rời và làm sạch các chi tiết - Tháo các bộ phận của dẫn động phanh trên ô tô. - Tháo rời xi lanh phanh, bộ điều hoà và bộ trợ lực. Bước 3. Kiểm tra bên chi tiết - Kiểm tra bên ngoài các chi tiết: pít tông, cúpben và xi lanh. - Kính phóng đại và mắt thường. Bước 4. Lắp và bôi trơn các chi tiết -Tra mỡ bôi trơn chốt bàn đạp, đai ốc điều chỉnh. - Lắp các chi tiết. Bước 5. Điều chỉnh dẫn động phanh - Điều chỉnh hành trình bàn đạp - Điều chỉnh bộ điều hoà (độ dài A) và bộ trợ lực Bước 6. Xả không khí - Đổ đủ mức dầu phanh. - Xả hết bọt khí trong xi lanh và đường ống Bước 7. Kiểm tra tổng hợp và vệ sinh công nghiệp - Vệ sinh dụng cụ và nơi bảo dưỡng sạch sẽ, gọn gàng 2. Quy trình tháo lắp. 2.1. Chuẩn bị dụng cụ và nơi làm việc - Bộ dụng cụ tay nghề tháo lắp. - Bàn tháo lắp. 2.2. Làm sạch bên ngoài cơ cấu phanh và xi lanh 10
- Dùng giẻ lau làm sạch bên ngoài cơ cấu phanh và xi lanh chính. 2.3. Tháo rời cơ cấu phanh (hình. 1-4) - Tháo lò xo guốc phanh. - Tháo chốt lệch tâm và guốc phanh. - Tháo xi lanh và pít tông bánh xe. Mâm phanh Bu lông hãm xi lanh Guốc phanh Lò xo Tang trống Ốc hãm 2.4. Tháo rời xi lanh chính (hình. 1-2) - Dùng kìm tháo phanh hãm pít tông. - Dùng khí nén tháo pít tông, lò xo và van hồi dầu. - Tháo bình dầu. Pit tông và cúp pen Phanh hãm Bình dầu Xi lanh chính Lò xo Hình 1-2. Tháo lắp xi lanh chính 11
2.5. Tháo rời má phanh - Khoan các đinh tán. - Tháo má phanh 2.6. Làm sạch chi tiết và kiểm tra - Dùng giẻ sạch và dung dịch rửa làm sạch các chi tiết. B. QUY TRÌNH LẮP * Ngược lại quy trình tháo (sau khi sửa chữa và thay thế các chi tiết hư hỏng) * Các chú ý - An toàn khi tháo lắp lò xo hồi vị guốc phanh. - Tháo lắp nhẹ nhàng, tránh làm hỏng các cúp pen và đệm của pít tông. - Thay dầu phanh đúng loại và tra mỡ các chốt, cam lệch tâm. - Thay thế các chi tiết theo định kỳ bảo dưỡng (đệm cao su, cúp pen, phanh hãm, má phanh). - Điều chỉnh khe hở của má phanh. 3. Thực hành tháo, lắp nhận dạng các bộ phận và chi tiết. 1. Làm sạch bên ngoài các bộ phận . 2. Kiểm tra bên ngoài các bộ phận của hệ thống phanh. 3. Kiểm tra và cấp đủ dầu phanh vào bình chứa. 4. Xả không khí trong hệ thống phanh. 5. Kiểm tra và điều chỉnh hành trình bàn đạp phanh. 6. Kiểm tra và điều chỉnh khe hở của má phanh. 7. Vệ sinh công nghiệp. 4. Quy trình bảo dưỡng. 4.1. Khi phanh xe có tiếng kêu ồn khác thường a) Hiện tượng Khi phanh xe có tiếng ồn khác thường ở cụm dẫn động phanh, đạp phanh càng mạnh tiếng ồn càng tăng. b) Nguyên nhân - Dẫn động phanh: bàn đạp phanh và ty đẩy mòn lỏng các chốt xoay. 4.2. Phanh kém hiệu lực, bàn đạp phanh chạm sàn xe (phanh không ăn) 12
a) Hiện tượng Khi phanh xe không dừng theo yêu cầu của người lái và bàn đạp phanh chạm sàn, phanh không có hiệu lực. b) Nguyên nhân - Dẫn động phanh: thiếu dầu phanh, mòn xi lanh, pit tông và cúp pen hoặc hở đường ống dầu phanh, dầu phanh không đúng chất lượng, lẫn nhiều không khí hoặc điều chỉnh sai hành trình tự do (quá lớn). - Bộ trợ lực phanh hỏng (nếu có) 4.3. Khi phanh xe bị kéo lệch về một bên a) Hiện tượng - Khi phanh xe bị kéo lệch về một bên hay bị lệch đuôi xe. b) Nguyên nhân - Áp suất lốp và độ mòn của hai bánh xe phải và trái không giống nhau. - Bộ điều hoà lực phanh hỏng. - Pít tông, xi lanh bánh xe (hay guốc phanh) bị kẹt về một bên bánh xe. 4.4. Bó phanh (phanh bó cứng) a) Hiện tượng Khi xe vận hành không tác dụng vào bàn đạp phanh và cần phanh tay, nhưng cảm thấy có sự cản lớn (sờ tang trống bị nóng lên). b) Nguyên nhân - Bàn đạp phanh bị kẹt hoặc cong. - Ty đẩy bị kẹt hoặc điều chỉnh không đúng kỹ thuật. 4.5. Bàn đạp phanh nặng nhưng phanh không ăn và xe bị rung giật a) Hiện tượng Khi vừa đạp phanh xe đã tạo lực phanh lớn, nhưng phanh không ăn, làm rung giật xe. b) Nguyên nhân - Bàn đạp cong, mòn chốt. - Dẫn động phanh mòn xi lanh, pít tông. - Dầu phanh có nhiều không khí. 13
- Bộ trợ lực phanh hỏng. Hình 1-3: Sơ đồ cấu tạo cơ cấu điều khiển phanh chân 5. Quy trình sửa chữa. 5.1. Hư hỏng và kiểm tra: - Hư hỏng chính của bàn đạp phanh là: cong, nứt và mòn lỗ, chốt của thanh đẩy - Kiểm tra: dùng thước cặp đo độ mòn của lỗ, chốt so với tiêu chuẩn kỹ thuật. Dùng kính phóng đại để quan sát các vết nứt bên ngoài bàn đạp phanh và thanh đẩy. 5.2. Sửa chữa: - Bàn đạp phanh bị mòn lỗ, chốt xoay có thể hàn đắp gia công lại lỗ, bị cong, vênh tiến hành nắn hết cong, lò xo gãy phải thay thế. - Ty đẩy mòn mòn lỗ, chốt xoay có thể hàn đắp gia công lại lỗ, bị cong, tiến hành nắn hết cong 6. Thực hành bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống phanh dẫn động thủy lực. - Bảo dưỡng. + Bảo dưỡng thường xuyên. + Bảo dưỡng định kỳ. - Sửa chữa. + Cơ cấu phanh. + Hệ thống dẫn động phanh. 14
Bài 2. Bảo dưỡng hệ thống phanh dẫn động khí nén Mục tiêu của bài: - Giải thích được cấu tạo, nguyên lý hoạt động và phương pháp bảo dưỡng hệ thống phanh dẫn động khí nén. - Tháo lắp, nhận dạng và kiểm tra các bộ phận của hệ thống phanh dẫn động khí nén. - Chấp hành đúng quy trình, quy phạm trong nghề công nghệ máy kéo, máy kéo. - Rèn luyện tính kỷ luật, cẩn thận, tỉ mỉ của học viên. Nội dung bài: 1. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ thống phanh dẫn động khí nén. 1.1. Cấu tạo. Hình 2.1: Sơ đồ cấu tạo hệ thống phanh khí a. Dẫn động phanh bao gồm: Máy nén khí lắp phía trên động cơ, dùng để nén không khí đạt áp suất quy định ( 0,6 – 0,8 MPa) sau đó nạp vào bình chứa khí nén. Bình chứa khí nén dùng để chứa khí nén (đủ cho 10 lần đạp phanh, khi máy nén khí hỏng). Van điều chỉnh áp suất lắp trên đường ống khí nén từ máy nén 15
đến bình chứa khí nén, dùng để ổn định áp suất ( 0,6 – 0,8 MPa) của hệ thống phanh. Bàn đạp phanh, đồng hồ báo áp suất và đường ống dẫn khí nén. Tổng van điều khiển lắp phía dưới bàn đạp phanh, dùng để phân phối khí nén đến các bầu phanh bánh xe và xả không khí nén ra ngoài khi thôi phanh. Bầu phanh bánh xe lắp ở gần bánh xe có tác dụng dẫn động trục cam phanh thực hiện quá trình phanh ô tô. b. Cơ cấu phanh bánh xe bao gồm: Mâm phanh được lắp chặt với trục bánh xe, trên mâm phanh có lắp xi lanh bánh xe. Trục cam tác đông lắp trên mâm phanh và tiếp xúc với hai đầu guốc phanh, dùng để dẫn động đẩy hai guốc phanh và má phanh thực hiện qua trình phanh. Guốc phanh và má phanh được lắp trên mâm phanh nhờ hai chốt lệch tâm, lò xo hồi vị luôn kéo hai guốc phanh tách khỏi tang trống. Ngoài ra còn có các cam lệch tâm hoặc chốt điều chỉnh. Hình 2.2: Sơ đồ cấu tạo cơ cấu phanh khí nén 1.2. Nguyên lý hoạt động. 0 a. Trạng thái phanh xe 0.0 Khi người lái đạp bàn đạp phanh, thông qua ty đẩy làm cho pít tông điều khiển chuyển động nén lò xo và đẩy van khí nén mở cho khí nén từ bình chứa 16
phân phối đến các bầu phanh bánh xe, nén lò xo đẩy cần đẩy và xoay cam tác động đẩy hai guốc phanh ép chặt má phanh vào tang trống tạo nên lực ma sát, làm cho tang trống và moayơ bánh xe giảm dần tốc độ quay hoặc dừng lại theo yêu cầu của người lái. b. Trạng thái thôi phanh Khi người lái rời chân khỏi bàn đạp phanh, lò xo của pít tông điều khiển và van khí nén sẽ hồi vị các van và pít tông điều khiển về vị trí ban đầu làm cho van khí nén đóng kín đường dẫn khí nén từ bình chứa và xả khí nén của bầu phanh bánh xe ra ngoài không khí. Lò xo của bầu phanh hồi vị, đẩy cần đẩy và trục cam tác động về vị trí không phanh và lò xo guốc phanh kéo hai guốc phanh rời khỏi tang trống. Khi cần điều chỉnh khe hở giữa má phanh và tang trống, tiến hành điều chỉnh xoay hai chốt lệch tâm (hoặc chốt điều chỉnh) của hai guốc phanh và hai cam lệch tâm trên mâm phanh. 17
Hình 2.3: Hoạt động của hệ thống phanh khí nén a. Bầu phanh bánh xe b. Cơ cấu phanh 2. Quy trình tháo lắp. a. Quy trình tháo rời các bộ phận Bước 1. Chuẩn bị dụng cụ và nơi làm việc Bộ dụng cụ tay nghề tháo lắp hệ thống phanh. Bàn tháo lắp. Bước 2. Làm sạch bên ngoài bộ phận Dùng giẻ lau làm sạch bên ngoài các bộ phận. Bước 3. Tháo rời cơ cấu phanh Tháo lò xo guốc phanh. Tháo chốt lệch tâm và guốc phanh. Tháo cụm trục cam tác động. Bước 4. Tháo rời tổng van điều khiển Tháo các bulông hãm. Tháo pít tông, van và các lò lo. Tháo công tắc đèn báo phanh. Bước 5. Tháo rời bầu phanh bánh xe Tháo các bulông hãm Tháo màng cao su và lò xo Bước 6. Tháo rời má phanh Khoan các đinh tán. Tháo má phanh. Bước 7. Làm sạch chi tiết và kiểm tra 0Dùng giẻ sạch và dung dịch rửa làm sạch các chi tiết. 1b. Quy trình lắp Ngược lại quy trình tháo (sau khi sửa chữa và thay thế các chi tiết hư hỏng) 0 Chú ý 0.0 Khi lắp các lò xo của bầu phanh cần tránh gây tai nạn. 18
0.1 Tra mỡ các chốt, cam lệch tâm, cụm trục cam tác động. 0.2 Thay thế các chi tiết theo định kỳ bảo dưỡng (đệm cao su, cúp pen, phanh hãm, má phanh). 1Điều chỉnh khe hở của má phanh. Thực hành tháo, lắp nhận dạng các bộ phận và chi tiết 0 Chuẩn bị: a. Dụng cụ: 1 Thiết bị kiểm tra áp lực phanh. 2 Dụng cụ tháo lắp hệ thống phanh. 3 Khay đựng dụng cụ, chi tiết. 4 Giá nâng cầu xe, kích nâng và gỗ chèn kê lốp xe. 1 Đồng hồ so. 2 Pan me, thước cặp, căn lá. b. Vật tư: 3 Giẻ sạch. 4 Giấy nhám. 5 Nhiên liệu rửa, dầu mỡ bôi trơn và dầu phanh. 6 Má phanh, đinh tán, các van khí nén, màng cao su, lò xo và các joăng đệm. 7 Tài liệu phát tay về các quy trình và tra cứu các yêu cầu kỹ thuật sửa chữa hệ thống phanh. Bố trí nơi làm việc cho nhóm học viên đủ diện tích, ánh sáng và thông gió. 3. Thực hành tháo, lắp nhận dạng các bộ phận và chi tiết. Tháo, lắp thành thạo, đúng quy trình và đúng yêu cầu kỹ thuật. Nhận dạng được các bộ phận hệ thống phanh. Sử dụng dụng cụ hợp lý, chính xác. Đảm bảo an toàn trong quá trình tháo, lắp hệ thống phanh. Tổ chức nơi làm việc khoa học, ngăn nắp, gọn gàng. 0 Chuẩn bị a. Dụng cụ: 1 Thiết bị kiểm tra áp lực phanh. 19
2 Dụng cụ tháo lắp hệ thống phanh. 3 Khay đựng dụng cụ, chi tiết. 4 Giá nâng cầu xe, kích nâng và gỗ chèn kê lốp xe. 5 Đồng hồ so. 6 Pan me, thước cặp, căn lá. b. Vật tư: 7 Giẻ sạch. 8 Giấy nhám. 9 Nhiên liệu rửa, dầu mỡ bôi trơn và dầu phanh. 10 Má phanh, đinh tán, các van khí nén, màng cao su, lò xo và các joăng đệm. 11 Tài liệu phát tay về các quy trình và tra cứu các yêu cầu kỹ thuật sửa chữa hệ thống phanh. Bố trí nơi làm việc cho nhóm học viên đủ diện tích, ánh sáng và thông gió. Quy trình tháo dẫn động phanh khí nén Bước 1. Chuẩn bị dụng cụ và nơi làm việc Bộ dụng cụ tay nghề tháo lắp hệ thống phanh. Kích nâng, giá kê chèn lốp xe. Bước 2. Làm sạch bên ngoài cụm hệ thống phanh Dùng bơm nước áp suất cao và phun nước rửa sạch các cặn bẩn bên ngoài gầm ô tô. Dùng bơm hơi và thổi khí nén làm sạch cặn bẩn và nước bám bên ngoài cụm dẫn động phanh. Bước 3. Tháo máy nén khí và bình chứa khí nén Xả khí nén. Tháo máy nén khí và bình chứa. Bước 4. Tháo tổng van điều khiển và bàn đạp phanh Tháo bàn đạp. Tháo tổng van điều khiển. Bước 5. Tháo rời bầu phanh bánh xe và các đường ống dẫn khí nén Tháo các bulông bầu phanh và chốt hãm cần đẩy với chạc xoay trục cam tác động. Tháo các ống dẫn khí nén. Bước 6. Tháo rời các bộ phận Tháo rời tổng van điều khiển. 20