Giáo trình Chế tạo phôi hàn (Ngành: Hàn - Trình độ Cao đẳng) - Trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:48

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Chế tạo phôi hàn (Ngành: Hàn - Trình độ Cao đẳng) bao gồm những nội dung chính sau: Bài 1: Cắt phôi bằng máy cắt lưỡi thẳng; Bài 2: Cắt phôi bằng máy cắt lưỡi đĩa; Bài 3: Cắt phôi bằng ngọn lửa ÔXy - Khí cháy; Bài 4: Cắt phôi trên máy cắt khí bán tự động (Máy cắt con rùa); Bài 5: Cắt phôi bằng plasma; Bài 6: Khoan kim loại; Bài 7: Mài kim loại; Bài 8: Gập, uốn kim loại; Bài 9: Ghép kim loại tấm bằng mối móc, viền mép kim loại. Mời các bạn cùng tham khảo giáo trình để biết thêm nội dung chi tiết!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Chế tạo phôi hàn (Ngành: Hàn - Trình độ Cao đẳng) - Trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc

TÒA GIÁM MỤC XUÂN LỘC TRƯỜNG CAO ĐẲNG HÒA BÌNH XUÂN LỘC GIÁO TRÌNH MÔN HỌC: CHẾ TẠO PHÔI HÀN NGÀNH: HÀN TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG (Ban hành kèm theo Quyết định số: /QĐ-CĐHBXL ngày ..… tháng ....... năm…….. của Hiệu Trưởng Trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc) Đồng Nai, năm 2021 (Lưu hành nội bộ)
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. 1
LỜI GIỚI THIỆU Chế tạo phôi hàn là một quy trình thiết yếu trong việc sản xuất và lắp ráp các cấu kiện cơ khí, đặc biệt trong các công đoạn hàn. Môn học này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan và chi tiết về cách chuẩn bị và gia công các phôi hàn, từ việc chọn lựa nguyên liệu đến việc thực hiện các bước chế tạo chính xác để đảm bảo chất lượng sản phẩm cuối cùng. đã được đưa vào Bài trình đào tạo dành cho người học trình độ Cao đẳngthuộc chuyên ngành Kỹ thuật sửa chữa lắp ráp máy tính tại Trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc. Nội dung của giáo trình bao gồm các Bài sau: Bài 1: Cắt phôi bằng máy cắt lưỡi thẳng Bài 2: Cắt phôi bằng máy cắt lưỡi đĩa Bài 3: Cắt phôi bằng ngọn lửa ÔXy - Khí cháy Bài 4: Cắt phôi trên máy cắt khí bán tự động (Máy cắt con rùa) Bài 5: Cắt phôi bằng plasma Bài 6: Khoan kim loại Bài 7: Mài kim loại Bài 8: Gập, uốn kim loại Bài 9: Ghép kim loại tấm bằng mối móc , viền mép kim loại Trong quá trình biên soạn, chúng tôi đã tham khảo và trích dẫn từ nhiều tài liệu được liệt kê tại mục Danh mục tài liệu tham khảo. Chúng tôi chân thành cảm ơn các tác giả của các tài liệu mà chúng tôi đã tham khảo. Bên cạnh đó, giáo trình cũng không thể tránh khỏi những sai sót nhất định. Nhóm tác giả rất mong nhận được những ý kiến đóng góp, phản hồi từ quý đồng nghiệp, các bạn người học và bạn đọc. Trân trọng cảm ơn./. Đồng Nai, ngày tháng năm 2021 Tham gia biên soạn 1. Chủ biên Th.S. Trần Hữu Tuyển 2. KS. Huỳnh Anh Thiện 3. KS. Trịnh Văn Đoán 4. ThS. Lê Văn Tấn 5. K.s. Bùi Kiên Định 2
MỤC LỤC LỜI GIỚI THIỆU .......................................................................................................... 2 MỤC LỤC....................................................................................................................... 3 GIÁO TRÌNH MÔN HỌC ............................................................................................ 4 BÀI 1: CẮT PHÔI BẰNG MÁY CẮT LƯỠI THẲNG ........................................... 11 BÀI 2. CẮT PHÔI BẰNG MÁY CẮT LƯỠI ĐĨA ....................................................... 15 BÀI 3. CẮT PHÔI BẰNG NGỌN LỬA ÔXY - KHÍ CHÁY ...................................... 19 BÀI 4. CẮT PHÔI TRÊN MÁY CẮT KHÍ BÁN TỰ ĐỘNG (MÁY CẮT CON RÙA)23 BÀI 5. CẮT PHÔI BẰNG PLASMA ............................................................................ 27 BÀI 6. KHOAN KIM LOẠI ......................................................................................... 31 BÀI 7. MÀI KIM LOẠI............................................................................................... 35 BÀI 8 GẬP, UỐN KIM LOẠI................................................................................... 39 BÀI 9 : GHÉP KIM LOẠI TẤM BẰNG MỐI MÓC , VIỀN MÉP KIM LOẠI ......... 43 TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................... 47 3
GIÁO TRÌNH MÔN HỌC 1. Tên môn học: CHẾ TẠO PHÔI HÀN 2. Mã môn học: MĐ13 3. Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của môn học: 3.1. Vị trí: Giáo trình dành cho người học trình độ Cao đẳngtại trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc. 3.2. Tính chất: Là mô đun chuyên môn nghề. 3.3. Ý nghĩa và vai trò của môn học: môn học này dành cho đối tượng là người học thuộc chuyên ngành Hàn. Môn học này đã được đưa vào giảng dạy tại trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc từ năm 2021 đến nay. Nội dung chủ yếu của môn học này nhằm cung cấp các kiến thức thuộc lĩnh vực chế tạo phôi hàn: Xác định được phương pháp chế tạo phôi hàn đảm bảo tính kinh tế và kỹ thuật với từng loại kết cấu; nêu được thực chất, đặc điểm và phạm vi ứng dụng của một số loại máy cắt thông dụng; nêu được các phương pháp khai triển hình học đơn giản. 4. Mục tiêu của môn học: 4.1. Về kiến thức: A1. Xác định được phương pháp chế tạo phôi hàn đảm bảo tính kinh tế và kỹ thuật với từng loại kết cấu. A2. Nêu được thực chất, đặc điểm và phạm vi ứng dụng của một số loại máy cắt thông dụng. A3. Nêu được các phương pháp khai triển hình học đơn giản. 4.2. Về kỹ năng: B1.Tính toán khai triển phôi chính xác, đúng kích thước bản vẽ. B2. Vận hành sử dụng thành thạo các loại dụng cụ, thiết bị chế tạo phôi hàn. B3.Cắt, vát mép, làm sạch phôi hàn đúng yêu cầu kỹ thuật. 4.3. Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: C1.Thực hiện tốt công tác an toàn và vệ sinh công nghiệp. 5. Nội dung của môn học 5.1. Chương trình khung 4
Thời gian học tập (giờ) Trong đó Mã Số Thực hành/ MH/ Tên môn học/mô đun tín Tổng Thực MĐ chỉ số Lý tập/Thí Kiểm thuyết nghiệm/Bài tra tập/Thảo luận I Các môn học chung 21 435 172 240 23 MC01 Giáo dục chính trị 4 75 41 29 5 MC02 Pháp luật 2 30 18 10 2 MC03 Giáo dục thể chất 2 60 5 51 4 MC04 Giáo dục quốc phòng an ninh 4 75 36 35 4 MC05 Tin học 3 75 15 58 2 MC06 Tiếng anh 6 120 57 57 6 II Các môn học, mô đun chuyên môn 96 2270 440 1757 73 II.1 Môn học, mô đun cơ sở 12 210 138 60 12 MĐ 2 30 28 2 07 An toàn lao động + TCSX MĐ Vẽ kỹ thuật 2 45 13 30 2 08 MĐ Dung sai- kỹ thuật đo 2 30 28 2 09 MĐ Vật liệu cơ khí 2 30 28 2 10 5
MĐ Cơ kỹ thuật 2 30 28 2 11 MĐ AutoCad 2 45 13 30 2 12 II.2 Môn học, mô đun chuyên môn 84 2060 302 1697 61 MĐ Chế tạo phôi hàn 6 140 20 116 4 13 MĐ Hàn điện cơ bản (1,2) 9 240 40 194 6 14 MĐ Gá lắp kết cấu hàn 2 40 8 30 2 15 MĐ Quy trình hàn 2 40 8 30 2 16 MĐ Hàn khí 6 140 20 116 4 17 MĐ Hàn điện nâng cao 7 180 30 145 5 18 MĐ Hàn MIG, MAG cơ bản 5 120 16 100 4 19 MĐ Hàn TIG cơ bản 5 120 16 100 4 20 MĐ Hàn MIG, MAG nâng cao dây lõi 5 120 16 100 4 21 thuốc (FCAW ) MĐ Kiểm tra chất lượng hàn 2 40 8 30 2 22 MĐ Hàn đắp 2 60 12 44 4 23 6
MĐ Hàn ống 4 80 16 60 4 24 MĐ Hàn kim loại màu và thép hợp kim 5 120 24 92 4 25 MĐ Tính toán kết cấu hàn 3 60 40 16 4 26 MĐ Hàn ống CN cao 5G 4 80 16 60 4 27 MĐ Hàn tự động dưới lớp thuốc (UP) 3 80 12 64 4 28 MĐ Thực tập tốt nghiệp 14 400 0 400 29 Tổng cộng 117 2705 612 1997 96 5.2. Chương trình chi tiết môn học Số Tên các bài trong mô đun Thời gian TT Tổng số Lý thuyết Thực hành Kiểm tra 1 Cắt phôi bằng mắy cắt lưỡi thẳng 8 1 7 2 Cắt phôi bằng máy cắt lưỡi đĩa 8 1 7 Cắt phôi bằng ngọn lửa Ôxy- khí 3 32 10 21 1 cháy Cắt phôi trên máy cắt khí bán tự 4 8 1 7 động (máy cắt con rùa) 5 Cắt phôi bằng Plasma 8 1 7 6 Khoan kim loại 16 2 13 1 7 Mài kim loại 8 1 7 8 Gập uốn kim loại 12 1 11 7
Số Tên các bài trong mô đun Thời gian TT Tổng số Lý thuyết Thực hành Kiểm tra Ghép kim loại bằng mối móc , viền 9 36 2 33 1 mép kim loại 10 Kiểm tra kết thúc mô đun 4 4 Cộng 140 20 113 7 6. Điều kiện thực hiện môn học: 6.1. Phòng học Lý thuyết/Thực hành: Xưởng thực hành cơ khí 6.2. Trang thiết bị dạy học: Phòng máy vi tính, bảng, phấn, tô vít. 6.3. Học liệu, dụng cụ, mô hình, phương tiện: Giáo trình, mô hình học tập,… 6.4. Các điều kiện khác: Người học tìm hiểu thực tế về công tác xây dựng phương án khắc phục và phòng ngừa rủi ro tại doanh nghiệp. 7. Nội dung và phương pháp đánh giá: 7.1. Nội dung: - Kiến thức: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức - Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kỹ năng. - Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp. + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. 7.2. Phương pháp: Người học được đánh giá tích lũy môn học như sau: 7.2.1. Cách đánh giá - Áp dụng quy chế đào tạo Cao đẳnghệ chính quy ban hành kèm theo Thông tư số 09/2017/TT-LĐTBXH, ngày 13/3/2017 của Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội. - Hướng dẫn thực hiện quy chế đào tạo áp dụng tại Trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc như sau: 8
Điểm đánh giá Trọng số + Điểm kiểm tra thường xuyên (Hệ số 1) 40% + Điểm kiểm tra định kỳ (Hệ số 2) + Điểm thi kết thúc môn học 60% 7.2.2. Phương pháp đánh giá Phương pháp Phương pháp Hình thức Chuẩn đầu ra Số Thời điểm đánh giá tổ chức kiểm tra đánh giá cột kiểm tra Tự luận/ Viết/ A1, A2 Thường xuyên Trắc nghiệm/ 1 Sau 16 giờ. Thuyết trình B1, B2 Báo cáo Sau 136 Định kỳ Thực hành Thực hành A3, B3, C1 2 giờ A1, A2, A3. Kết thúc môn Sau 136 Thực hành Thực hành B1, B2, B3. 1 học giờ C1. 7.2.3. Cách tính điểm - Điểm đánh giá thành phần và điểm thi kết thúc môn học được chấm theo thang điểm 10 (từ 0 đến 10), làm tròn đến một chữ số thập phân. - Điểm môn học là tổng điểm của tất cả điểm đánh giá thành phần của môn học nhân với trọng số tương ứng. Điểm môn học theo thang điểm 10 làm tròn đến một chữ số thập phân, sau đó được quy đổi sang điểm chữ và điểm số theo thang điểm 4 theo quy định của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội về đào tạo theo niên chế. 8. Hướng dẫn thực hiện môn học 8.1. Phạm vi, đối tượng áp dụng: Đối tượng cao đẳng Hàn. 9
8.2. Phương pháp giảng dạy, học tập môn học 8.2.1. Đối với người dạy * Lý thuyết: Áp dụng phương pháp dạy học tích cực bao gồm: thuyết trình ngắn, nêu vấn đề, hướng dẫn đọc tài liệu, bài tập tình huống, câu hỏi thảo luận…. * Bài tập: Phân chia nhóm nhỏ thực hiện bài tập theo nội dung đề ra. * Thảo luận: Phân chia nhóm nhỏ thảo luận theo nội dung đề ra. * Hướng dẫn tự học theo nhóm: Nhóm trưởng phân công các thành viên trong nhóm tìm hiểu, nghiên cứu theo yêu cầu nội dung trong bài học, cả nhóm thảo luận, trình bày nội dung, ghi chép và viết báo cáo nhóm. 8.2.2. Đối với người học: Người học phải thực hiện các nhiệm vụ như sau: - Nghiên cứu kỹ bài học tại nhà trước khi đến lớp. Các tài liệu tham khảo sẽ được cung cấp nguồn trước khi người học vào học môn học này (trang web, thư viện, tài liệu...) - Tham dự tối thiểu 70% các buổi giảng lý thuyết. Nếu người học vắng >30% số tiết lý thuyết phải học lại môn học mới được tham dự kì thi lần sau. - Tự học và thảo luận nhóm: là một phương pháp học tập kết hợp giữa làm việc theo nhóm và làm việc cá nhân. Một nhóm gồm 8-10 người học sẽ được cung cấp chủ đề thảo luận trước khi học lý thuyết, thực hành. Mỗi người học sẽ chịu trách nhiệm về 1 hoặc một số nội dung trong chủ đề mà nhóm đã phân công để phát triển và hoàn thiện tốt nhất toàn bộ chủ đề thảo luận của nhóm. - Tham dự đủ các bài kiểm tra thường xuyên, định kỳ. - Tham dự thi kết thúc môn học. - Chủ động tổ chức thực hiện giờ tự học. 9. Tài liệu tham khảo: 1, Chế tạo phôi và công nghệ hàn PGS.TS. Nguyễn Hữu Tuấn Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật 2016 2, Công nghệ chế tạo phôi hàn TS. Đào Văn Thanh Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội2017 3, Hướng dẫn chế tạo phôi và kỹ thuật hàn TS. Lê Thị Minh Hồng Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật 2018 4, Chế tạo phôi hàn và ứng dụng trong công nghiệp TS. Nguyễn Quang Hưng Nhà xuất bản Đại học Bách Khoa TP.HCM 2020 10
BÀI 1: CẮT PHÔI BẰNG MÁY CẮT LƯỠI THẲNG  GIỚI THIỆU BÀI Trong bài học này, chúng ta sẽ khám phá một kỹ thuật quan trọng trong chế tạo phôi hàn, đó là chế tạo phôi hàn bằng mỏ cắt khí cầm tay. Đây là một phương pháp phổ biến và hiệu quả trong ngành cơ khí, đặc biệt khi cần tạo ra các phôi từ các tấm kim loại với kích thước và hình dạng chính xác  MỤC TIÊU BÀI 1 Sau khi học xong Bài này, người học có khả năng:  Về kiến thức: - Vận hành sử dụng máy cắt kim loại tấm, máy cắt đột liên hợp, dụng cụ cắt cầm tay (kéo, đục) thành thạo đảm bảo an toàn - Tính toán khai triển phôi đảm bảo đúng hình dáng chi tiết, đúng kích thước bản vẽ, xếp hình pha băng trên tấm vật liệu đạt hiệu suất sử dụng cao.  Về kỹ năng: - Gá phôi chắc chắn. - Cắt kim loại tấm đúng kích thước bản vẽ, ít biến dạng, ít ba via. - Nắn thẳng phôi sau khi cắt đảm bảo yêu cầu kỹ thuật ít biến dạng bề mặt kim loại  Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: - Thực hiện tốt công tác an toàn lao động và vệ sinh phân xưởng  PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY VÀ HỌC TẬP BÀI 1 - Đối với người dạy: sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn đáp, dạy học theo vấn đề); yêu cầu người học thực hiện câu hỏi thảo luận và bài tập BÀI 1(cá nhân hoặc nhóm). - Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình (BÀI 1) trước buổi học; hoàn thành đầy đủ câu hỏi thảo luận và bài tập tình huống BÀI 1 theo cá nhân hoặc nhóm và nộp lại cho người dạy đúng thời gian quy định.  ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN BÀI 1 - Phòng học chuyên môn hóa/nhà xưởng: Xưởng cơ khí - Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác 11
- Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: Bài trình môn học, giáo trình, tài liệu tham khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan. - Các điều kiện khác: Không có  KIỂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ BÀI 1 - Nội dung:  Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức  Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kỹ năng.  Năng lực tực chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. - Phương pháp:  Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng)  Kiểm tra định kỳ: Không kiểm tra.  NỘI DUNG BÀI 1 1. Phôi hàn, vật liệu chế tạo phôi hàn Phôi hàn là các phần tử hoặc chi tiết được chuẩn bị để thực hiện các quá trình hàn, mục đích của nó là kết nối hai hoặc nhiều phần lại với nhau thông qua việc làm nóng và kết dính giữa các thành phần. Các loại vật liệu chế tạo phôi hàn: Thép carbon: Là loại vật liệu phổ biến nhất, dễ hàn và có độ bền cao. Thép không gỉ: Chống ăn mòn, thích hợp cho môi trường nhiều hóa chất. Nhôm: Nhẹ và có khả năng chống oxi hóa tốt. Titan: Được sử dụng trong ứng dụng có yêu cầu về độ bền cao và trọng lượng nhẹ. Ngoài ra, còn các loại vật liệu khác như đồng, hợp kim nhôm, hợp kim magiê, được sử dụng trong các ngành công nghiệp cụ thể. 2. Vận hành sử dụng máy cắt, dụng cụ cắt kim loại tấm Việc sử dụng máy cắt và dụng cụ cắt kim loại tấm đòi hỏi người vận hành phải nắm vững các kỹ thuật và quy trình làm việc để đảm bảo hiệu quả và an toàn. 12
Các bước sử dụng máy cắt: Chuẩn bị công cụ: Kiểm tra các dụng cụ cắt, máy cắt, đảm bảo chúng trong tình trạng tốt trước khi sử dụng. Khai triển, vạch dấu: Sử dụng thước đo và bút vạch dấu để xác định vị trí cắt. Lắp đặt phôi: Đặt phôi lên máy cắt một cách chính xác để tránh sai lệch trong quá trình cắt. Cắt: Bật máy và thực hiện các thao tác cắt. Cần chú ý đến áp lực và tốc độ cắt. Kiểm tra: Sau khi cắt xong, kiểm tra lại chi tiết phôi để đảm bảo kích thước và độ chính xác. 3. Khai triển, vạch dấu phôi Khai triển và vạch dấu phôi là quy trình xác định kích thước và hình dạng của phôi dựa trên bản vẽ thiết kế. Quy trình vạch dấu phôi: Phân tích bản vẽ: Đọc hiểu các ký hiệu và thông số kỹ thuật trên bản vẽ. Chọn dụng cụ vạch dấu: Sử dụng thước, compa, bút vạch dấu hoặc bút sơn để tạo ra các đường vạch chính xác. Thực hiện vạch dấu: Thực hiện việc vạch dấu trên bề mặt phôi theo các hướng dẫn từ bản vẽ. Kiểm tra lại các dấu đã vạch: Đảm bảo các điểm đánh dấu chính xác trước khi tiến hành cắt. 4. Kỹ thuật cắt phôi tấm bằng máy, bằng tay Kỹ thuật cắt bằng máy: Lựa chọn máy cắt: Dựa vào vật liệu và độ dày của phôi để chọn máy cắt phù hợp (máy cắt plasma, máy cắt laser, máy cắt tia nước, v.v.). Cài đặt các thông số: Điều chỉnh các thông số cắt như tốc độ, áp lực và lượng khí (nếu cần). Theo dõi quá trình cắt: Thực hiện và theo dõi để phát hiện kịp thời các vấn đề phát sinh. Kỹ thuật cắt bằng tay: Dụng cụ cần thiết: Sử dụng các dụng cụ như cưa tay, dao cắt kim loại, kéo cắt kim loại. Kỹ thuật cắt: Duy trì lực đều và điều khiển chính xác dụng cụ để đạt được đường cắt mịn và chính xác. Bảo trì dụng cụ: Đảm bảo rằng dụng cụ luôn sắc bén và được bảo trì định kỳ để hiệu suất cắt tốt nhất. 5. Công tác an toàn lao động và vệ sinh phân xưởng 13
An toàn lao động: Đeo trang thiết bị bảo hộ: Mũ, kính bảo hộ, găng tay, giày bảo hộ trước khi bắt đầu công việc. Thực hiện quy tắc an toàn: Tuân thủ các quy tắc an toàn lao động, hạn chế những hành vi nguy hiểm trong quá trình vận hành máy. Địa điểm làm việc: Giữ khu vực làm việc sạch sẽ và ngăn nắp, tạo điều kiện thuận lợi và an toàn khi làm việc. Vệ sinh phân xưởng: Duy trì vệ sinh: Thường xuyên tiến hành dọn dẹp, thu gom phế liệu và rác thải. Kiểm tra thiết bị: Đảm bảo các thiết bị và máy móc luôn trong tình trạng tốt và an toàn trước khi vận hành. Đào tạo nhân viên: Cung cấp chương trình đào tạo định kỳ về an toàn lao động và vệ sinh môi trường cho toàn bộ nhân viên.  TÓM TẮT BÀI 1 Trong Bài này, một số nội dung chính được giới thiệu: 1. Phôi hàn, vật liệu chế tạo phôi hàn. 2. Vận hành sử dụng máy cắt , dụng cụ cắt kim loại tấm 3. Khai triển, vạch dấu phôi 4. Kỹ thuật cắt phôi tấm bằng máy, bằng tay 5.Công tác an toàn lao động và vệ sinh phân xưởng  CÂU HỎI VÀ TÌNH HUỐNG THẢO LUẬN BÀI 1 Câu hỏi 1. Quá trình cắt bằng mỏ cắt cầm tay yêu cầu điều kiện gì để đảm bảo chất lượng cắt và độ an toàn? Câu hỏi 2. Mô tả các bước cần thực hiện để lắp ráp thiết bị cắt khí và tạo ngọn lửa cắt đúng cách. Câu hỏi 3. Khi chế tạo phôi từ thép tấm và thép ống bằng mỏ cắt cầm tay, những lỗi thường gặp nào có thể xảy ra và cách khắc phục chúng là gì? 14
BÀI 2. CẮT PHÔI BẰNG MÁY CẮT LƯỠI ĐĨA  GIỚI THIỆU BÀI 2 Trong ngành chế tạo cơ khí và hàn, việc chế tạo phôi hàn chính xác và hiệu quả từ vật liệu thép tấm đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng của các sản phẩm cuối cùng. Một trong những phương pháp phổ biến và hiệu quả để chế tạo phôi hàn từ thép tấm là sử dụng máy cắt khí.  MỤC TIÊU BÀI 2 Sau khi học xong Bài này, người học có khả năng:  Về kiến thức: - Trình bày đúng cấu tạo và nguyên lý làm việc của máy cắt đĩa ( lưỡi cắt bằng đá).  Về kỹ năng: - Vận hành, sử dụng máy như: đóng mở máy, gá kẹp phôi, điều chỉnh bước tiến dao, thay lưỡi cắt thành thạo. - Khai triển phôi đúng hình dáng, đúng kích thước bản vẽ. - Cắt phôi đúng đường vạch dấu, đảm bảo phẳng ít ba via.  Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: - Thực hiện tốt công tác an toàn lao động và vệ sinh công nghiệp  PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY VÀ HỌC TẬP BÀI 2 - Đối với người dạy: sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn đáp, dạy học theo vấn đề); yêu cầu người học thực hiện câu hỏi thảo luận và bài tập BÀI 2 (cá nhân hoặc nhóm). - Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình (BÀI 2) trước buổi học; hoàn thành đầy đủ câu hỏi thảo luận và bài tập tình huống BÀI 2 theo cá nhân hoặc nhóm và nộp lại cho người dạy đúng thời gian quy định..  ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN BÀI 2 - Phòng học chuyên môn hóa/nhà xưởng: Xưởng cơ khí - Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác - Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: Bài trình môn học, giáo trình, tài liệu tham khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan. - Các điều kiện khác: Không có  KIỂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ BÀI 2 15
- Nội dung:  Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức  Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kĩ năng.  Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. - Phương pháp:  Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng/ thuyết trình)  Kiểm tra định kỳ: 1 điểm kiểm tra. 16
 NỘI DUNG BÀI 2 1. Cấu tạo và nguyên lý làm việc của máy cắt lưỡi đĩa Cấu tạo: Lưỡi cắt: Là bộ phận chính của máy, thường là lưỡi kim loại hoặc hợp kim với nhiều răng. Mô-tơ: Cung cấp năng lượng cho lưỡi cắt quay. Khung máy: Gồm các bộ phận chịu lực và giữ cho máy ổn định trong quá trình cắt. Bảng dẫn hướng: Giúp định hướng và giữ phôi trong quá trình cắt. Hệ thống điều chỉnh chiều cao và độ nghiêng: Cho phép điều chỉnh sâu và góc cắt. Nguyên lý làm việc: Khi mô-tơ hoạt động, nó làm quay lưỡi cắt với tốc độ cao. Phôi được đưa vào khu vực làm việc, lưỡi cắt sẽ tiếp xúc với phôi và cắt theo chiều của lưỡi. 2. Vận hành sử dụng máy cắt lưỡi đĩa Trước khi vận hành, cần kiểm tra tính năng của máy như lưỡi cắt, mô-tơ, và các khớp nối. Đảm bảo an toàn: Sử dụng kính bảo hộ, găng tay, và không mặc trang phục lỏng. Khởi động máy và theo dõi quá trình cắt, đảm bảo lưỡi cắt không bị kẹt. Sau khi cắt xong, tắt máy và làm sạch khu vực làm việc. 3. Khai triển vạch dấu phôi Sử dụng thước, compa hoặc dụng cụ đo để xác định các kích thước chính xác của phôi. Vạch dấu theo phương pháp thủ công hoặc bằng các dụng cụ vạch dấu tự động để đảm bảo độ chính xác. 4. Kỹ thuật cắt phôi bằng máy cắt đĩa Xác định đúng vị trí cắt dựa vào vạch dấu. Đặt phôi trên bàn máy và cố định chắc chắn. Điều chỉnh chiều cao lưỡi cắt để phù hợp với độ dày của phôi. Từ từ đưa phôi vào lưỡi cắt mà không gây căng thẳng cho máy. 5. An toàn khi sử dụng máy cắt lưỡi đĩa Đeo đầy đủ thiết bị bảo hộ cá nhân. Không để tay gần lưỡi cắt khi máy đang hoạt động. 17
Không tắt máy khi lưỡi cắt vẫn quay. Thực hiện bảo dưỡng định kỳ cho máy. 6. Công tác an toàn và vệ sinh phân xưởng Đảm bảo khu vực làm việc luôn sạch sẽ và gọn gàng. Thực hiện quy trình vệ sinh máy và xung quanh sau khi sử dụng để giảm nguy cơ tai nạn. Đánh dấu rõ ràng khu vực nguy hiểm và cung cấp biện pháp phòng ngừa. Ngoài ra, việc đào tạo và nâng cao nhận thức về an toàn là rất quan trọng giúp giảm thiểu rủi ro trong quá trình sản xuất.  TÓM TẮT BÀI 2 Trong Bài này, một số nội dung chính được giới thiệu: 1: Cấu tạo và nguyên lý làm việc của máy cắt lưỡi đĩa 2: Vận hành sử dụng máy cắt lưỡi đĩa 3: Khai triển vạch dấu phôi 4: Kỹ thuật cắt phôi bằng máy cắt đĩa 5: An toàn khi sử dụng máy cắt lưỡi đĩa 6: Công tác an toàn và vệ sinh phân xưởng  CÂU HỎI VÀ TÌNH HUỐNG THẢO LUẬN BÀI 2 Câu hỏi 1. Trình bày cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy cắt đĩa. Những bộ phận chính của máy này có vai trò gì trong quá trình cắt kim loại? Câu hỏi 2. Khi chế tạo phôi hàn từ thép tấm bằng máy cắt đĩa, các bước khai triển và vạch dấu phôi có vai trò như thế nào trong việc đảm bảo chính xác và hiệu quả của quá trình cắt? Câu hỏi 3. Những sai hỏng thường gặp trong quá trình cắt thép tấm bằng máy cắtđĩalà gì? Đưa ra các biện pháp khắc phục để giảm thiểu các vấn đề này 18
BÀI 3. CẮT PHÔI BẰNG NGỌN LỬA ÔXY - KHÍ CHÁY  GIỚI THIỆU BÀI 3 Trong quy trình chế tạo và gia công cơ khí, việc hoàn thiện các chi tiết hàn là cực kỳ quan trọng để đảm bảo chất lượng và độ chính xác của sản phẩm. Một trong những công đoạn quan trọng là mài mép hàn và mép cùn để loại bỏ các khuyết tật và đạt được bề mặt mịn màng, đồng đều. Máy mài cầm tay là công cụ phổ biến và hiệu quả trong việc thực hiện công việc này.  MỤC TIÊU BÀI 3 Sau khi học xong Bài này, người học có khả năng:  Về kiến thức: - Liệt kê đầy đủ các loại dụng cụ, thiết bị cắt khí. - Trình bày rõ cấu tạo và nguyên lý làm việc của mỏ cắt, van giảm áp, chai chứa khí, máy sinh khí a-xê- ty-len, bình dập lửa tạt lại, ống dẫn khí.  Về kỹ năng: - Lắp rắp thiết bị, dụng cụ cắt khí đảm bảo an toàn, đúng tiêu chuẩn kỹ thuật. - Vận hành sử dụng thành thạo thiết bị, dụng cụ cắt khí. - Khai triển, tính toán phôi đúng hình dáng và kích thước của chi tiết. - Chọn chế độ cắt(chiều cao cắt, công suất ngọn lửa, tốc độ cắt, góc nghiêng mỏ cắt) hợp lý. - Gá kẹp phôi chắc chắn, phẳng, đảm bảo thoát xỉ tốt. - Cắt kim loại tấm, kim loại định hình đúng kích thước bản vẽ ít ba via, không cháy cạnh, mặt cắt phẳng. Chỉnh sửa phôi đạt hình dáng, kích thước theo yêu cầu kỹ thuật  Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: Thực hiện tốt công tác an toàn lao động và vệ sinh phân xưởng.  PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY VÀ HỌC TẬP BÀI 3 - Đối với người dạy: sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn đáp, dạy học theo vấn đề); yêu cầu người học thực hiện câu hỏi thảo luận và bài tập BÀI 3 (cá nhân hoặc nhóm). - Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình (BÀI 3) trước buổi học; hoàn thành đầy đủ câu hỏi thảo luận và bài tập tình huống BÀI 3 theo cá nhân hoặc nhóm và nộp lại cho người dạy đúng thời gian quy định.  ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN BÀI 3 19