intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình công nghệ tạo phôi nâng cao chương 3

Chia sẻ: Luuvan Qui | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

151
lượt xem
57
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'giáo trình công nghệ tạo phôi nâng cao chương 3', kỹ thuật - công nghệ, cơ khí - chế tạo máy phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình công nghệ tạo phôi nâng cao chương 3

  1. Gi¸o tr×nh: C«ng nghÖ t¹o ph«i n©ng cao 30 Ch−¬ng 3 Tæng quan vÒ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt c¸n 3.1. S¶n phÈm c¸n S¶n phÈm c¸n ®−îc sö dông rÊt réng r·i trong tÊt c¶ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n nh−: ChÕ t¹o m¸y, cÇu ®−êng, c«ng nghiÖp «t«, m¸y ®iÖn, x©y dùng, quèc phßng v.v... bao gåm kim lo¹i ®en vµ kim lo¹i mµu. S¶n phÈm c¸n cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i nh− ph©n lo¹i theo thµnh phÇn ho¸ häc, c«ng dông cña s¶n phÈm, theo m¸c vËt liÖu... Tuy nhiªn chñ yÕu ng−êi ta dùa vµo h×nh d¸ng, tiÕt diÖn ngang cña s¶n phÈm mµ ph©n lo¹i vµ chóng ®−îc chia thµnh 4 lo¹i chÝnh sau: 3.1.1. ThÐp h×nh: lµ lo¹i thÐp ®a h×nh ®−îc sö dông rÊt nhiÒu trong ngµnh chÕ t¹o m¸y, x©y dùng, cÇu ®−êng ...vµ ®−îc ph©n thµnh 2 nhãm a/ ThÐp h×nh cã tiÕt diÖn ®¬n gi¶n: bao gåm thÐp cã tiÕt diÖn trßn, vu«ng, chö nhËt, dÑt, lôc l¨ng, tam gi¸c, thÐp gãc ... • ThÐp trßn cã ®−êng kÝnh φ = 8 ÷ 200 mm, cã khi ®Õn 350 mm. • ThÐp d©y cã ®−êng kÝnh φ = 5 ÷ 9 mm vµ ®−îc gäi lµ d©y thÐp, s¶n phÈm ®−îc cuén thµnh tõng cuén. • ThÐp vu«ng cã c¹nh a = 5 ÷ 250 mm. • ThÐp dÑt cã c¹nh cña tiÕt diÖn: h x b = (4 ÷ 60) x (12 ÷ 200) mm2. • ThÐp tam gi¸c cã 2 lo¹i: c¹nh ®Òu vµ kh«ng ®Òu: - Lo¹i c¹nh ®Òu: (20 x20 x 20) ÷ (200 x 200 x 200). - Lo¹i c¹nh kh«ng ®Òu: (30 x 20 x 20) x (200 x 150 x 150) b/ ThÐp h×nh cã tiÕt diÖn phøc t¹p: ®ã lµ c¸c lo¹i thÐp cã h×nh ch÷ I, U, T, thÐp ®−êng ray, thÐp h×nh ®Æc biÖt. 3.1.2. ThÐp tÊm: ®−îc øng dông nhiÒu trong c¸c ngµnh chÕ t¹o tµu thuû, « t«, m¸y kÐo, chÕ t¹o m¸y bay, trong ngµy d©n dông. Chóng ®−îc chia thµnh 3 nhãm: a/ ThÐp tÊm dµy: S = 4 ÷ 60mm; B = 600 ÷ 5.000mm; L = 4000 ÷ 12.000 mm b/ ThÐp tÊm máng: S = 0,2 ÷ 4 mm; B = 600 ÷ 2.200 mm. c/ ThÐp tÊm rÊt máng (thÐp l¸ cuén): S = 0,001 ÷ 0,2mm; B = 200 ÷ 1.500 mm; L = 4000 ÷ 60.000 mm. 3.1.3. ThÐp èng: ®−îc sö dông nhiÒu trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp dÇu khÝ, thuû lîi, x©y dùng... Chóng ®−îc chia thµnh 2 nhãm: Tr−êng ®¹i häc B¸ch khoa - §¹i häc §µ n½ng
  2. Gi¸o tr×nh: C«ng nghÖ t¹o ph«i n©ng cao 31 a/ èng kh«ng hµn: lµ lo¹i èng ®−îc c¸n ra tõ ph«i thái ban ®Çu cã ®−êng kÝnh φ = 200 ÷ 350 mm; chiÒu dµi L = 2.000 ÷ 4.000 mm. b/ èng c¸n cã hµn: ®−îc chÕ t¹o b»ng c¸ch cuèn tÊm thµnh èng sau ®ã c¸n ®Ó hµn gi¸p mèi víi nhau. Lo¹i nµy ®−êng kÝnh ®¹t ®Õn 4.000 ÷ 8.000 mm; chiÒu dµy ®¹t ®Õn 14 mm. 3.1.4. Lo¹i thÐp cã h×nh d¸ng ®Æc biÖt ThÐp cã h×nh d¸ng ®Æc biÖt ®−îc c¸n theo ph−¬ng ph¸p ®Æc biÖt: c¸n bi, c¸n b¸nh xe löa, c¸n vá « t« vµ c¸c lo¹i cã tiÕt diÖn thay ®æi theo chu kú. 3.2. M¸y c¸n 3.2.1. C¸c bé phËn chÝnh cña m¸y c¸n M¸y c¸n gåm 3 bé phËn chÝnh dïng ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh c«ng nghÖ c¸n. a/ Gi¸ c¸n: lµ n¬i tiÕn hµnh qu¸ tr×nh c¸n bao gåm: c¸c trôc c¸n, gèi, æ ®ì trôc c¸n, hÖ thèng n©ng h¹ trôc, hÖ thèng c©n b»ng trôc, th©n m¸y, hÖ thèng dÉn ph«i, c¬ cÊu lËt trë ph«i ... b/ HÖ thèng truyÒn ®éng: lµ n¬i truyÒn m«men cho trôc c¸n, bao gåm hép gi¶m tèc, khíp nèi, trôc nèi, b¸nh ®µ, hép ph©n lùc. c/ Nguån n¨ng l−îng: lµ n¬i cung cÊp n¨ng l−îng cho m¸y, th−êng dïng c¸c lo¹i ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu vµ xoay chiÒu hoÆc c¸c m¸y ph¸t ®iÖn. Tr−êng ®¹i häc B¸ch khoa - §¹i häc §µ n½ng
  3. Gi¸o tr×nh: C«ng nghÖ t¹o ph«i n©ng cao 32 3.2.2. Ph©n lo¹i m¸y c¸n C¸c lo¹i m¸y c¸n ®−îc ph©n lo¹i theo c«ng dông, theo sè l−îng vµ bè trÝ trôc c¸n, theo vÞ trÝ trôc c¸n. a/ Ph©n lo¹i theo c«ng dông: cã c¸c lo¹i sau - M¸y c¸n ph¸: dïng ®Ó c¸n ph¸ tõ thái thÐp ®óc gåm cã m¸y c¸n ph«i thái Blumin vµ m¸y c¸n ph«i tÊm Slabin. - M¸y c¸n ph«i: ®Æt sau m¸y c¸n ph¸ vµ cung cÊp ph«i cho m¸y c¸n h×nh vµ m¸y c¸n kh¸c. - M¸y c¸n h×nh cì lín: gåm cã m¸y c¸n ray-dÇm vµ m¸y c¸n h×nh cì lín. - M¸y c¸n h×nh cì trung. - M¸y c¸n h×nh cì nhá (bao gåm c¶ m¸y c¸n d©y thÐp). - M¸y c¸n tÊm (c¸n nãng vµ c¸n nguéi). - M¸y c¸n èng. - M¸y c¸n ®Æc biÖt. b/ Ph©n lo¹i theo c¸ch bè trÝ gi¸ c¸n a b. c e d g a-m¸y c¸n ®¬n, b-m¸y c¸n mét hµng, c-m¸y c¸n hai cÊp, d-m¸y c¸n nhiÒu cÊp, e-m¸y c¸n b¸n liªn tôc, g-m¸y c¸n liªn tôc. - M¸y cã mét gi¸ c¸n (m¸y c¸n ®¬n a): lo¹i nµy chñ yÕu lµ m¸y c¸n ph«i thái Blumin hoÆc m¸y c¸n ph«i 2 hoÆc 3 trôc. - M¸y c¸n bè trÝ mét hµng (b) ®−îc bè trÝ nhiÒu lç h×nh h¬n. - M¸y c¸n bè trÝ 2 hay nhiÒu hµng (c, d) cã −u ®iÓm lµ cã thÓ t¨ng dÇn tèc ®é c¸n ë c¸c gi¸ sau cïng víi sù t¨ng chiÒu dµi cña vËt c¸n. - M¸y c¸n b¸n liªn tôc (e): nhãm gi¸ c¸n th« ®−îc bè trÝ liªn tôc, nhãm gi¸ c¸n tinh ®−îc bè trÝ theo hµng. Lo¹i nµy th«ng dông khi c¸n thÐp h×nh cì nhá. - M¸y c¸n liªn tôc (g): c¸c gi¸ c¸n ®−îc bè trÝ liªn tôc, mçi gi¸ chØ thùc hiÖn mét lÇn c¸n. §©y lµ lo¹i m¸y cã hiÖu suÊt rÊt cao vµ ngµy cµng ®−îc sö dông réng r·i. Bé truyÒn ®éng cña m¸y cã thÓ tËp trung, tõng nhãm hay riªng lÎ. Trong m¸y c¸n liªn tôc ph¶i lu«n lu«n ®¶m b¶o mèi quan hÖ: F1.v1 = F2.v2 = F3.v3 = F4.v4 .... = Fn.vn trong ®ã F, v lµ tiÕt diÖn cña vËt c¸n vµ vËn tèc c¸n cña c¸c gi¸ c¸n t−¬ng øng. Tr−êng ®¹i häc B¸ch khoa - §¹i häc §µ n½ng
  4. Gi¸o tr×nh: C«ng nghÖ t¹o ph«i n©ng cao 33 c/ Ph©n lo¹i theo sè l−îng vµ sù bè trÝ trôc c¸n - M¸y c¸n 2 trôc ®¶o chiÒu: lµ lo¹i m¸y c¸n sau mét lÇn c¸n th× chiÒu quay cña trôc l¹i ®−îc quay ng−îc l¹i. Lo¹i nµy th−êng dïng khi c¸n ph¸, c¸n ph«i, c¸n tÊm dµy. - M¸y c¸n 2 trôc kh«ng ®¶o chiÒu: dïng trong c¸n liªn tôc, c¸n tÊm máng. - M¸y c¸n 3 trôc: cã lo¹i 3 trôc c¸n cã ®−êng kÝnh b»ng nhau vµ lo¹i 3 trôc th× 2 trôc b»ng nhau cßn trôc gi÷a nhá h¬n gäi lµ m¸y c¸n Layma. - M¸y c¸n 4 trôc: gåm 2 trôc nhá lµm viÖc vµ 2 trôc lín dÉn ®éng ®−îc dïng nhiÒu khi c¸n tÊm nãng vµ nguéi. - M¸y c¸n nhiÒu trôc: Dïng ®Ó c¸n ra c¸c lo¹i thÐp tÊm máng vµ cùc máng. M¸y cã 6 trôc, 12 trôc, 20 trôc v.v... cã nh÷ng m¸y ®−êng kÝnh c«ng t¸c nhá ®Õn 3,5 mm ®Ó c¸n ra thÐp máng ®Õn 0,001 mm. - M¸y c¸n hµnh tinh: Lo¹i nµy cã nhiÒu trôc nhá tùa vµo 2 trôc to ®Ó lµm biÕn d¹ng kim lo¹i. M¸y nµy cã c«ng dông lµ c¸n ra thµnh phÈm cã chiÒu dµy rÊt máng tõ ph«i dµy; Mçi mét cÆp trôc nhá sau mçi lÇn quay lµm chiÒu dµy vËt c¸n máng h¬n mét tý. VËt c¸n ®i qua nhiÒu cÆp trôc nhá th× chiÒu dµy máng ®i rÊt nhiÒu. Ph«i ban ®Çu cã kÝch th−íc dµy S = 50 ÷ 125 mm, sau khi qua m¸y c¸n hµnh tinh th× chiÒu dµy s¶n phÈm cã thÓ ®¹t tíi 1 ÷ 2 mm. Tr−êng ®¹i häc B¸ch khoa - §¹i häc §µ n½ng
  5. Gi¸o tr×nh: C«ng nghÖ t¹o ph«i n©ng cao 34 - M¸y c¸n v¹n n¨ng: lo¹i nµy trôc c¸n võa bè trÝ th¼ng ®øng võa n»m ngang. M¸y dïng khi c¸n dÇm ch÷ I, m¸y c¸n ph«i tÊm ... - M¸y c¸n trôc nghiªng: dïng khi c¸n èng kh«ng hµn vµ m¸y Ðp ®Òu èng. 3.3. Quy tr×nh chung cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt c¸n Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt c¸n phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè: h×nh d¸ng s¶n phÈm, m¸c thÐp, ®iÒu kiÖn kü thuËt vµ nh÷ng ®Æc tr−ng riªng cña m¸y c¸n; ngoµi ra cßn phô thuéc vµo träng l−îng cña thái thÐp ®óc, thiÕt bÞ hiÖn cã cña ph©n x−ëng c¸n v.v... Quy tr×nh c«ng nghÖ c¸n thÐp c¸c bon vµ thÐp hîp kim thÊp Thái ®óc Nung nãng thái ®óc a/ Lµm nguéi Lµm ®iÒu nhiÖt C¾t ®Çu rãt, lµm s¹ch bavia C¸n ph¸ hoÆc c¸n ph«i b/ Nung thái ®óc tÊm C¸n ph«i C¸n trªn m¸y c¸n liªn C¾t, lµm nguéi, tôc kiÓm tra, lµm s¹ch Lµm nguéi s¶n phÈm Nung ph«i c/ KiÓm tra, tinh chØnh C¸n ra s¶n phÈm Thµnh phÈm Lµm nguéi, tinh chØnh KiÓm tra, lµm s¹ch Thµnh phÈm S¬ ®å c«ng nghÖ c¸n thÐp c¸c bon vµ hîp kim thÊp a/ S¬ ®å c«ng nghÖ h×nh a: dïng cho quy tr×nh c«ng nghÖ c¸n thÐp h×nh cì lín, c¸n ph«i tÊm vµ ph«i thái. Theo s¬ ®å nµy m¸y c¸n ph¸ vµ m¸y c¸n ph«i tÊm, ph«i thái ph¶i cã ®−êng kÝnh trôc c¸n D = 1,100 ÷ 1.150 mm; n¨ng suÊt c¸n rÊt lín ®Õn trªn 2,5 triÖu tÊn/n¨m. Thái ®óc cã träng l−îng G = 4,5 ÷ 10 tÊn, cã khi ®¹t tíi 15 ÷ 20 tÊn. Khi c¸n ph¶i t¨ng nhiÖt 2 ÷ 3 lÇn. Tr−êng ®¹i häc B¸ch khoa - §¹i häc §µ n½ng
  6. Gi¸o tr×nh: C«ng nghÖ t¹o ph«i n©ng cao 35 b/ S¬ ®å c«ng nghÖ h×nh b: dïng cho quy tr×nh c«ng nghÖ c¸n thÐp h×nh trung b×nh. Còng cã thÓ c¸n trªn m¸y c¸n ph¸ hoÆc c¸n ph«i cã ®−êng kÝnh trôc D = 650 ÷ 900 mm. Thái ®óc träng l−îng nhá. Khi c¸n ph¶i t¨ng nhiÖt 2 ÷ 3 lÇn. c/ S¬ ®å c«ng nghÖ h×nh c: dïng cho quy tr×nh c«ng nghÖ c¸n thÐp h×nh cì nhá. Quy tr×nh nµy chØ cã 1 lÇn nung ph«i, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ng¾n h¬n. C¸c m¸y c¸n ®−îc bè trÝ hµng. Tuy nhiªn chÊt l−îng s¶n phÈm kh«ng cao. 3.4. ThiÕt bÞ c¸n Gi¸ c¸n: Lµ bé phËn chñ yÕu cña m¸y c¸n bao gåm: c¸c trôc c¸n gèi lªn æ ®ì vµ gèi tùa ®−îc ®Æt trong cöa sæ cña th©n m¸y, cã hÖ thèng nÐn trôc vµ c©n b»ng trôc. Trôc c¸n: Gåm ba phÇn: th©n trôc c¸n (1), cæ trôc (2) vµ ®Çu ch÷ thËp (3). Th©n trôc c¸n cã d¹ng trôc tr¬n (a) hoÆc cã c¸c r·nh t¹o lç h×nh (b), cæ trôc ®Ó l¾p æ ®ì, ®Çu ch÷ thËp lµ chç nèi víi bé phËn truyÒn dÉn. 3 2 1 2 3 3 2 1 2 3 a. Trôc c¸n th¼ng b. Trôc c¸n thÐp h×nh Trôc truyÒn: TruyÒn m« men xo¾n tõ hép ph©n lùc ®Õn cho c¸c trôc c¸n. Cã 3 lo¹i trôc truyÒn: Trôc khíp nèi hoa mai cã cÊu t¹o ®¬n gi¶n, gãc n©ng kh«ng lín dïng réng r·i ë c¸c m¸y c¸n h×nh, m¸y c¸n tÊm vµ m¸y c¸n cì nhá phi tiªu chuÈn. Trôc khíp nèi vu«ng: dïng nhiÒu trong c¸c m¸y c¸n cì nhá phi tiªu chuÈn, m¸y c¸n hçn hîp võa c¸n h×nh võa c¸n tÊm, hîp lý nhÊt lµ khi dïng c¸c lo¹i m¸y c¸n cã ®−êng kÝnh trôc 50÷200 mm. Tr−êng ®¹i häc B¸ch khoa - §¹i häc §µ n½ng
  7. Gi¸o tr×nh: C«ng nghÖ t¹o ph«i n©ng cao 36 a. 1 2 3 4 5 b a. s¬ ®å l¾p r¸p trôc nèi; b. khíp nèi vu«ng 1- b¸nh r¨ng ch÷ V, 2- khíp nèi, 3- gç ®Öm, 4- trôc nèi vu«ng, 5- trôc c¸n Trôc khíp nèi v¹n n¨ng: Cã kh¶ n¨ng truyÒn m« men xo¾n cho trôc c¸n ë gãc nghiªng α = 00÷100. Nã ®−îc sö dông nhiÒu trong m¸y c¸n, ®Æc biÖt trong c¸c lo¹i m¸y c¸n ph«i, m¸y c¸n ph¸, m¸y c¸n tÊm dµy, m¸y c¸n ren v.v... Hép b¸nh r¨ng ch÷ V: Ph©n phèi m«men xo¾n ra cho c¸c trôc c¸n. C¸c b¸nh r¨ng ®−îc chÕ t¹o tõ thÐp 40Cr hoÆc 40CrNi, r¨ng xiªn 2 phÝa cã kh¶ n¨ng chÞu t¶i lín vµ chèng ®−îc lùc däc trôc. Hép gi¶m tèc: ®−îc chÕ t¹o tõ c¸c b¸nh r¨ng nghiªng cã tõ 1 ®Õn 3 cÊp, mçi cÊp cã tû sè truyÒn tõ 4 ®Õn 6, hép gi¶m tèc 3 cÊp Ýt dïng. Tr−êng ®¹i häc B¸ch khoa - §¹i häc §µ n½ng
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
5=>2