Giáo trình độc chất học tập 2

Chia sẻ: 123968574 123968574 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

Thêm vào BST

Báo xấu

382
lượt xem 108
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'giáo trình độc chất học tập 2', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình độc chất học tập 2

Hóa ch Các hoá ch HCBVTV) có vai trò quan tr nghi ày r ã dùng 3,1 tri ho Vv à thuôc tr th ì mùa màng s Chính vì lý do trên nên vi s ên th ày àng thu nh à súc v à: clo h phosphor h Ph Hi ày càng nhi m - Các lo - Các ch (phytohormon): ví d cytokinin, gibberelin. Các ch ày có vai trò quan tr ình v à, chín c - Các hóa ch (pesticides): s òng tr lo y thi M ù các nhà khoa h às ã có nhi ên c ch êu trên, nh ày v Th ên 5 ví d ). T dioxin khi s à 2, 4, 5 T. Gây ng Gây ng ài vì chúng tích lu ình h ình s ãl c tiêu c 1.1. Phân lo Có nhi - Phân lo ên ho - Phân lo di - Phân lo ch s di - Phân lo êu hóa. -N àc àm 3 lo Thu (do n thu c
ùng ph s ã êu chu TCVN). B b ùng Tên ch Công d 1. Nhóm phospho h Methylparathion Di ên cây tr (H ùng ) à gia súc, LD50=10 -50 mg/kg Diazinon (Basudin) Di à tuy ùng, tr hoa màu. LD50 = 300 - 400 mg/l Tr ùng h Sumithion (Fenitrothion) qu LD50 = 800 mg/kg Kitazin (Iprobenphos) Tr d ). LD50 = 490 mg/kg Hinosan (Edifenphos) Tr LD50 = 100 - 260 mg/kg Monocro - tophos Di dùng ). (H ùng ) = 8 - 23 mg/kg 50 Monitor (Methanidophos) Tr sâu, tr dung d à 60%). (H ùng ) = 30 mg/kg 50 Acephate Tr d òa n ). LD50 = 940 mg/kg Tr àu, cây c Dipterex (clorofos) trùng. LD50 = 150 - 400 mg/kg Malathion (Carbofos) Tr d ). LD50 = 2800 mg/kg Dimethoat (Bi - 58) Di ùng. LD50 = 235 mg/kg Di dùng sau n ). Di Glyphosate khó tr LD50 = 1300 mg/kg Di à( ùng 2 - 5 2. Nhóm clo h kg/ha). H ùng Dalapon LD50 = 9330 mg/kg Di Anvil (Hexaconazol) dây leo, qu LD50 = 2190 mg/kg Tr c Herbicode safener). Dùng ph Fenclorim lo LD50 5000 mg/kg Methoxyclor Tr LD50 = 6000 mg/kg Tr nh ). LD50 = 3. Nhóm Carbamat
410 mg/kg Fenobncarb (Bassa) Cartap (Padan, Patap) Tr b òa n ) LD50 = 345 mg/kg Thiobencarb (Saturn) Di ên n 50 = 1300 mg/kg Carbaryl (Sevin) Di ên nhi ngô, rau, cà chua. LD50 = 560 mg/kg 4. Nhóm Pyrethroid Di ùng tr nh ). Cypermethrin (Sherpa) LD50 = 251 mg/kg Fenvalerate Tr LD50 = 451 mg/kg D ùng d bông, l 0,25 - 0,5 kg/ha) Fusilade (Fluazofopbutyl) MCPA Di c -1 kg/ha). LD50 = 700 mg/kg (2 metyl 4 cloro phenoxy acetic acid) MCPB Di ùng ph LD50 = 4700 mg/kg 6. H Tr à chua, khoai tây, b d b ). Maneb LD50 = 7900 mg/kg Zineb Di d th ). LD50 = 5200 mg/kg Ziram Tr g lá, th d th ). LD50 = 1400 mg/kg 7. Nhóm Acetamid Tr àng niên, c cafê, khoai tây. Diphenamid LD50 = 1050 mg/kg Pretilaclor (Sofit, Rifit) Tr ic cho lúc c 0,3 - 0,5 kg/ha). LD50 = 6100 mg/kg Metolaclor Tr ùng cho ru LD50 = 2780 mg/kg 8. D Di c òa di òa th ). Simazin LD50 > 5000 mg/kg Altrazin Tr LD50 = 1870 - 3080 mg/kg 9. D Tr D Fufi - one LD50 = 1190 mg/kg Fenoaprop - Ethyl Di LD50 = 2350 mg/kg Ghi chú: - Me: g - CH3; - Et: g - C2H5; - Ph: g - C 6 H5
LD: n ì chu 1.2. S ù hay b b à do v òn ng gia vào các ph thu ào: Kh òa tan trong n à trong dung môi; M (hoá h Sau khi tham gia các ph ành các h S an c 95% thu D ào th àm 3 lo - Lo - 2 tu - Lo ình: th - 18 tháng. - Lo m tr ên. S à phong phú tu vào tính ch ên ngoài. ình luân chuy àc có th ào nhi - Ph các h - Ph kh kh - NO2 thành - NH2 nh parathion. - Ph thu enzym: ví d ên k carboxyesterase d ày ch vú, không có ùng. Vì v n là thu v H3CO S CH2COOC2H5
P + H2O enzym H3CO S CH - CH2COOC2H5 H3CO S CH2COOH P + 2 C2H5OH H3CO S CH - CH2COOH Thu còn t ul à àc ên cây tr . ày làm gi à Vì v êu chu ih t Thu (chu ành 4 nhóm: - 50 mg/l 50 - = 50 - 200 mg/l 50 - ình : LD50 = 200 - 1000 mg/l - : LD50 > 1000 mg/l 2. Ng ã nêu, n s àc ành 3 nhóm chính: Thu sâu, thu à thu ày chúng tôi gi thu D ào c ành 5 nhóm: Các h ùng, rotenon t àn mát, h à thu 2.1. Ng phospho h Các h (PPHC) do b ành các h h à không tích l ên r ãi trong nông nghi b ùng phá ho ùng thú y di ìs ãi ên ng à gia súc ( kho - ào vi ). c có nhi àd xu à: -D -D -D diazimon, cyanophenphos. -D dithiophosphat: malathion, dimethoat.
-D methamidophos. a. C à tính ch Các h PPHC) là các ch à các g phosphoric. Ch trùng là Tetraetyl pyrophosphat (TEPP). Ngày nay có hàng ngàn h hoá h R1 R3 P R2 O R1 và R2 là nh là nh 3 nhóm h ý hóa tính c * Parathion - methyl: Tên g - parathion, Wonfatox, Metaphos, Foliol. - Tên hóa h - dimethyl - O, 4 - nitrophenylphosphorothioat. - Công th 8H10O5NPS. - Tính ch acid, th à trung tính, tan nhi
=14 - 24 50 mg/kg Thu Parathion - methyl là lo có tác d Trong m òn S ào th paranitrophenol h methyl- parathion ho *Clorofoc và Dichlorovos. Dichlorovos: Tên g - Công th H3 C O P H3CO OCH = CCL2 O, O - dimethyl - O (2, 2 - diclovinyl) phosphat Dichlorovos là ch l àu, ít tan trong và tan nhi u , b v Chlorofoc: H3CO O P H3CO CH = CCL2 OH O, O - dimethyl (1 - oxy, 2, 2, 2 tricloetyl) phosphat Chlorofoc là ch g màu, d LD50 = 56 - 108 mg/kg. à lo tr ùng d nhanh và m ên có th àm ch àng hóa, s àng, tr à gián. S ào th à *Methamidophos: Tên g - Tên hóa h - Dimethylphosphoamidothioat. - Công th 2H8NO2PS. - Tính ch ên ch - 75% 200g/100 ml 140g/100 ml) tan ít trong xylen và benzen. B à nhi 0 (40 C). LD50 = 30 mg/kg. à chua, rau qu à lo trùng có tác d àn
*Diazinon. Tên g din. - Tên hóa h - Diethyl - O,2 - isopropyl - 6 - methyl - pyrimidin - 4 - ylphosphorothioat. - Công th 12H21N2O3PS. - Tính ch LD50 = 300 - 400 mg/kg. - Diazinon có tác d c * Dimethoa: Tên g - Tên hóa h - Diethyl - S - methyl - carbomoylphosphorothioat. - Công th 5H12NO3PS2. - Tính ch th àu tr à các dung môi h à trung tính, th 50 = 250 - 680 mg/kg. Là lo ùng cho các lo à chua, tr ùng và tr c * Parathion: Tên g - Tên hóa h - Diethyl - 0,4 - nitrophenyl - thiophosphat. 0 - Tính ch àu, sôi C, ít tan trong dung môi h ài ánh sáng. V 50 = 250 - 680 mg/kg. * Triclophot: Tên g - Tên hóa h -Dimethyl - oxy 2, 2, 2 - tricloetyl phosphonat. - 830 - Tính ch t: Ch ùi, nhi 0 C. Tan t - LD50 = 400 - 850 mg/kg. * Malation: Tên g - Tên hóa h - Dimethyl - 1, 2 - dicarbetocidi - thiophosphat. - 1570C. Không tan - Tính ch àu vàng, mùi khó ch à axit nh phá hu - LD50 = 620 - 1600 mg/kg. Các h à niêm m Nguyên nhân d às tai n t àb à gia súc còn b àng lo do th . Các d à tri ch tu àm Kho gian t ch Nhi tri òng vài giây. Tuy nhiên, m fenthion hoà tan trong m sau vài ngày và tri vài tu àng tháng do thu các mô m ào máu. (toxicokinetic)
-S Các h th tiêu hóa, da, và m -S trong các mô m -S Nh men oxy hóa có ch (MFO) tính c do bi ành các ch àm gi k ình thành nên diclordimetyl vinylphosphat (DDVP) r DDVP l zym, ti ành O, O - dimetylphosphat và ày gây nên tác d gi - t hóa h à ch . -S H à carbamat th à hoàn toàn. Các PPHC ch tan nhi êu hóa, ch i tr òn ph thì h ài. Nhóm parathion th ti s . Bò s 28 ngày trong s v òn thu òn ò.
d. gia súc, gia c Các h ên quá trình d kinh. C às s à truy bi à àng t àng. Ph -) c th àng t ào th à sinh ra m ìl - 2 mg. Acetylcholin là ch kinh th (giao c à phó giao c ,t và dây th ùng c v ào th ão. Có hai lo ch à th à th t (ti và cholin t ào. àng t ào h ylcholin s phân b (AChE). N Acetylcholin d à phá hu êm tr S Acetylcholinesterase. Trên m -) có tác d Acetylcholin thành Acid Acetic và cholin. Phospho h AChE thành ph v à làm m ChE, làm gi v ình tr à d à Acetylcholin tích t các xinap th .S ày gây ra s ên t m ên. S às synapes d à chuy ài thành các tri giao c ) và nicotinic ( à - các b ) ch ìv àng r và t ành các h Enzym acetylcholinesterase (AChE) b Acetylcholine (ACh) tích t l - ào bài ti - - - ão, ACh làm t à hành vi, suy gi 2 lo - Enzym acetylcholinesterase (AChE) còn à enzym Cholinesterase th t t vì v òn g à enzym ChE h ), trong h à th ành cholin và acid acetic.
chúng và loài gia súc, gia c alkylamin 1 và R2 (ph càng dài thì àng cao. G acid 3 càng m thì àng cao (khi ng Se2+ HCN g ào R3 s ). Thay nguyên t n ày l phosphat. * Li à li ts - Dipterex (triclorfon): Li p.o. ê là 5 - 10 mg/kg, bò 75 - 100 mg/kg, dê c - 200 mg/kg, ng LD50 à mái là 80 mg/kg, li 120 mg/kg th àng lo mg/kg th per.ose. liên t ày có th ch . - Parathion: Li à 25 mg/kg; c ê và bò 25 - 50 mg/kg th à 5 mg/kg, gà giò 3,13 mg/kg th - Malation: ã gây bi mg/kg th ò là 100 mg/kg th à giò 3 tu tu 50 = 200 - 400 mg/kg th 3500 mg/kg th tr ch ). - Diazinon: Li mg/kg th ê 300 mg/kg; ng Li à 14 mg/kg th Theo Gary D. Osweiler, m fos, à trong kho - 20 mg/kg. N c à 5% - 50%. C àn ùng ph ùng m , chúng có th tác d . Ví d ùng ph -etyl làm gi 50. Dùng ph - etyl v kháng và LD50 Nhi ùng ph - Thu à - Haloxon, 1 lo có tác d - Levamisol là thu ùng thông qua phong t c à curare c - Thu ch s ình oxy hóa phosphoryl hóa PPHC. - dài và duy trì tác d Nhi ùng trong chi à: Tabun có LD50 là 0,35 - 0,40 mg/kg; Soman LD50 = 0,1 mg/kg; Sarin LD50 = 0,04 - 0,1 mg/kg th Tamerin - este có LD50= 0,01 - 0,1 mg/kg th
Th ùng PPHC là 1 - 56 ngày, tùy lo à 0,1 - 2 ppm. c gia c Gia c f. Ch Khi súc v ng , có th ên các tri àng và các k xét nghi òng thí nghi * Các tri àng Khi súc v à các receptor t tri àng c ng - Các tri kích thích h giao c à gi sáng, kích thích các tuy b ... B không t - Các tri nicotin: Do s olin lo - Các tri Trung tâm hô h à tu àn b suy hô h ê sâu. - Các tri ngo :X - 14 ngày hay mu y ti àt .B ái tri à do ch Trong ng , tri à luôn luôn x ài giây sau nhi ôh ài gi tiêu hoá; nhi à tri ch ình ho trong nh ày sau, nguyên nhân tr à suy hô h Suy hô h à co th ph Sau khi b Tri mi - 30 phút, qua da 4 - 6 gi ài súc v (trâu, bò, ng b c ên, ch ãi, nhu , huy ( có th ) ti ày nghe, nhìn và xúc giác t Th toàn thân r tri ê. Con v th , nh ày
- Trâu, bò: Ch ãi, thè l ài, b ch 0 ìn s ãi, k ình th C), m ch ình th - Ng B ch ãi, à khó, co 39,50 gi ày nhanh thì thân nhi 410C), m -C Ch ãi, th gi -L y - Chó: Ch ãi, à khó, co gi - Gia c Ch ãi, xã cánh, và khó. Sau khi xu ên 15- 20 phút thì con v Ng ình là các bi Ho , có nh r à các ch lipid huy (hyperlipemia) do m d lipolisis). H ên k phát các b ùng, truy àng ão r lo ên s th . Tr m ài nhi N àn toàn h kinh ên quan t thoái hóa c ào th . Do quá trình myelin hóa c ph ), gia c li vú, các chi sau c (atropin không có tác d tr h ày). * Ch - Xét nghi cholinesteraza (ChE): có hai lo t à trong h (còn g à enzym th ì liên quan tr ch c butyro cholinesterase có trong huy do gan s (còn g à enzyme gi Tuy nhiên, vì ùh àng c l d ùng à theo dõi ti Hàm ão giúp ch - PPHC và s :T à cho k ìm ch ày, d trong máu b às s - Các t à ít có giá tr th êu hóa giãn r à ch Ngoài các tri êu trên, m ài li - Các h òn cytocromoxydase, carboalhydrase, carbooxydase, aminase, dehydrogenase.
- Các h catecolamin và s steroid c ày còn th õr hypothalamus - ng th huy ên. - Khi ng (myopathia) c có th xu à ho - Ph có tác d . Ví d quái thai à. methyl và ethyl-paration gây quái thai c à gô và chim cút. - Gia súc có ch n ì thai có th ng , thai ch -N ên t ài 3 tháng s hi ”. S h õ. ày giúp gi kháng thu ùng, ký sinh trùng. *T Các gia súc ch ì ng ình, Có d ng , các m ch máu n ãn to, d ày và ru êm, ph th , ò có thoái hóa không bào ì ti Có th ào b àu ki Mao m ão và niêm m ài th * Ch -V ích thích th ch i không dùng APM. Phân bi nghi ìm -V tri - lo th co c . Xét nghi ìm clo h . g ên t vào máu; Dùng các ch th òng k các b * Các bi - Súc v à phòng ho ùng natri ý tránh b - - êu hóa Cho u êu hóa. gây nôn à chó. R ày n à sau khi gây nôn, r à bò (n r ày. Có th ùng các lo (Paraffinum liquidum) ãh ài. N ì không dùng d ì ph gi Ch ào m
Atropin là thu àm gi ình tr qu àm m à làm giãn ùng t 0,5 - 1 mg/kg, tiêm nh không dùng quá li Khi tiêm nh ên êm b àn nh à tiêm t ch d òn l êm b õi ã giãn tr l ình th ì ng êm atropin. Atropin không có tác d g trên li b ý là m ãn à tri Khi gia súc b àng lo êm b 2- 3 v àm tâng t atropin có th ùng ph v papaverin hydroclorid: 0,3 mg atropin sulfat + 4 mg papaverin hydroclorid cho 1 kg th Diphenhydramin dùng cho u ày ch dùng ph opin. Pralidoxime là thu à ch ã t - PAM (2 pyridine aldoxime methyl iodua ho àd có tác d - PAM s ành ph - oxime s ã kh à tái ho òn có tác d òng kh òn l ùng trong 24 - qu - 6 ngày sau nhi à sâu (parathion) làm men ChE ch ão hoá (slow aging) . Li - PAM - clorid dùng cho ti à 20 mg/kg th ài li ùng 25- 50 mg/kg th pha thành dung d à truy 5 - 6 phút). Li à 100 mg/kg th tr - 50 mg/kg th ành dung d êm b êm ch LD50 c - PAM - clorid à 95 mg/kg th à 190 mg/kg th ùng quá li Tri Obidoximclorid (toxogonin) có tác d - PAM - clorid. Li - 8 mg/kg th à 20 mg/kg th ành dung d êm t m ì sau 2 gi êm nh à tri - PAM - à oxim s -B à ch àm ch (do ,c polyvitamin. - Ch ùng k êm b h cortizon ph - àn, hô h - Trong y t à th tr . Li ital natri 5 - 30 mg/kg th cho u ên t ày.
2.2. Ng carbamat a. C à tính ch Các h àd thiocarbamic, và dithiocarbamic. HO C NH2 HO C NH2 HS C NH2 O S S Acid carbamic Acid thiocarbamic Acid dithiocarbamic ùng * Carbaryl: Tên g Sevin. - Tên hóa h - Naphtylmethylcarbamat. - Công th 12H11O2N. - Tính ch àm ùi. Nhi 0 142 v à oxy c - - Sevin c các d ch ng tác d ch ày có th y . Li à 560 mg/kg th d - naphtol ho - naphtylglucoronic, s - naphtol v Ph 2 0,5% trong H2SO4 loãng: n màu vàng, chuy ành da cam khi thêm dung d dung d 3 1% cho màu h * Isoprocard: Tên g - Tên hóa h - Cumenylmethylcarbamat. - Công th 11H15NO2. - Tính ch dung môi h b LD50 = 485 mg/kg. Thu Isoprocard tác d ùng tr màu và cây công nghi * Fenobucarb: Tên g : Bassa, BPMC, Fenobcarb, Baycarb, Osbac. - Tên hóa h - sec - Buthylphenylmethylcarbamat. - Công th 12H17NO2. - Tính ch - 98% à h ình àv Fenobucarb tác d àv ùng tr
* Butocarboxim: Tên g - Tên hóa h - (methylthio) butanone - O - methylcarbamoyloxime. - Công th 7H17N2O2S. - 85%) ch E) và(Z), tan ít trong òn kim lo Thu thu * Cartap: Tên g à Cartaphydroclorua. - Tên hóa h - 2 - Dimetylaminotrimetylenbis (thiocarbamt) hydroclorua. - Công th 7H16N3O2S2. - 97%) d 20%), c à metylic; b à ki òn kim lo Cartaphydroclorua tác d à th àu, và cây công nghi (toxicokinetic) Các h à các s quá trình phân h (1) Do tác d esterase; (2) Do các enzym c b ình thành, trong 1- naftol. V Carbamat cholinesterase là do acetylcholin tích l kinh tru à muscarin. Vì v ên lâm sàng có th ch ng Tuy nhiên có s ày: * Ester carbamat N- metyl s àm tích l ình carbamyl hóa này có th ên nhân là do carbamat ch ào b l óa h Còn tác d phospho h .Th M ên c ã xác acetylcholinesterase trong huy , mà ch ày gan và h ì v àb chóng tách ra kh ên chu êm 10 mg/kg th àk qu ày sau cho thu nhi à ru ão và các tuy ày c súc non bú s
Tuy v ên ng Carbamat enzym microsom ên thì các enzym - cytocromC reductase; aldolase, phosphofructokinase, glucozo - 6 - phosphatase… 450 Kho à li h phor h c à 500 - 800 mg/kg th 50 ò cho ên t ày, không th sàng th à dimetyl - carbamat, n ê - ã ng à sau 20 phút có th LD50 c à 942 mg/kg th bofuran ài nhai l là: c ê 0,25 mg/kg th ùng, cá và e. Ch * Các tri àng ãi , ch m N à phù ph Ng h Các thu s . Có th carbamat có m u thai, trong thai, trong s carbamat còn kích thích niêm m - Nhi òn có tác d Gây t n *T Các t ình. Có th t niêm m ày, ru ãn to. Có các bi Ng ho (có th là do ATPase và succinyldehydrogenase b ). Th nhi r à phòng. Ch ào m hì r êu hoá: - ch ày. - Cho than ho à dùng thu (tr v ùng thu - i à atropin sulfat. C các thu khôi ph toxogonin, TMB-4, PAM… vì nh d
-i 2.3. Ng Clo h gi à 60 nhi hình là DDT. Clo h à ngu th ài). Vì v ãb clo h -H DDT, methoxyclor, Perthane, difocol. - Nhóm aryl hydrocarbon: lindan (tictak), mirex, kepone, paradichlorobenzen. - Nhóm cyclodiene: Aldrin, Endrin, Dieldrin c lordan, Heptaclor, toxaphene. Dichlorodiphenyl trichloroethane (DDT) là m trong nh - ùng ti èo. T và các clo h ùng nông nghi ù... Clo h . Ng ch àx ãn th ãn tính nh ch Hi ãb Aldrin, Diedrin, Endoufungal, Kepone,.. Các clo h òn ên quan v ng d Trong nhóm này có các ch DDT, hexaclorbenzol, dieldrin và aldrin là nh ình, - HCN và metoxiclor thì ít tích l Do s rãi các thu trong cây tr à lâu. t à gia súc. DDT cao nh ão. ã ch ùng DDT làm ày, th àm Trong m - 11 ppm DDT. M nhi ày c ên. Theo k ên c àc à ho -6-phosphat-dehydrogenase (G6PD õr à m ì th nhi ãc Tt (Hungari c DDT b dùng còn vì tính quen thu ày.