Giáo trình học C++ cơ bản

PHẦN 1: C++ CƠ BẢN<br /> 1.0 Viết chương trình đầu tiên<br /> Ở các bài trước, chúng ta đã biết về quy trình làm việc để tạo ra một chương trình C++, những công<br /> cụ cần thiết và IDE mà chúng ta sẽ sử dụng để phát triển chương trình. Đến đây chắc các bạn cũng<br /> đang háo hức muốn bắt tay vào viết một cái gì đó. Trong bài này, chúng ta sẽ cùng viết một chương<br /> trình mà bất cứ lập trình viên C++ nào cũng từng trải qua. Một chương trình huyền thoại mang<br /> tên "Hello World".<br /> Để bắt đầu viết chương trình, chúng ta cùng mở IDE Visual studio 2015 lên và tạo một project. Tại<br /> giao diện Start Page của Visual studio, các bạn click chọn New Project.<br /> <br /> Cửa sổ tạo project mới hiện ra, các bạn chọn Empty project, đặt tên cho project là HelloWorld. Sau<br /> đó, ở phần location các bạn có thể chọn đường dẫn thư mục để lưu project này vào.<br /> <br /> Nhấn chọn OK để hoàn tất việc tạo project mới. Ngay khi Visual studio thiết lập project bạn vừa tạo.<br /> Bạn có thể nhìn vào cửa sổ Solution Explorer (mặc định là bên trái) để xem cấu trúc tổ chức của<br /> một project như thế nào.<br /> <br /> Project HelloWorld được Visual studio tổ chức dưới dạng cây thư mục để quản lý mã nguồn và tài<br /> nguyên.<br /> Trong project HelloWorld, hiện tại chúng ta quan tâm đến 2 phần chính:<br /> •<br /> <br /> •<br /> <br /> Header Files: dùng để chứa các phần khai báo class, khai báo hàm hoặc phần khai báo một<br /> số hằng số được sử dụng cho chương trình. Các file được chứa trong phần Header thường<br /> có phần đuôi mở rộng là .h, .hpp.<br /> Source Files: là nơi chứa các file định nghĩa các hàm, các class... Các file được đặt trong này<br /> thường có dạng .cpp.<br /> <br /> Bây giờ chúng ta cùng tạo file chương trình đầu tiên. Các bạn click chuột phải vào tên project ở trong<br /> khung Solution Explorer, chọn đến dòng Add và click chọn New Item...<br /> <br /> Trong cửa sổ Add New Item, các bạn chọn loại file cần thêm là C++ File (.cpp), đặt tên file ở textbox<br /> Name phía bên dưới. Để tạo một thói quen tốt, file này các bạn đặt tên là main.cpp sau đó click Add.<br /> <br /> Sau khi add file main.cpp xong, cùng nhìn lại phần tổ chức project trong cửa số Solution<br /> Explorer xem điều gì đang xảy ra.<br /> <br /> Chúng ta đã có thêm 1 file được đặt sẵn trong phần Source Files. Một file có đuôi mở rộng là .cpp<br /> luôn được đặt trong phần này. Phía bên phải là phần soạn thảo mã nguồn cho file main.cpp đã được<br /> mở sẵn. Như đã nói ở trên, file đầu tiên cần tạo cho project nên đặt tên là main.cpp để tạo một thói<br /> quen tốt, chắc các bạn sẽ thắc mắc và đặt câu hỏi tại sao?<br /> <br /> Trước hết, chúng ta cùng viết một ít mã lệnh cho HelloWorld program.<br /> Nhấn tổ hợp phím Ctrl + S để lưu lại những gì bạn đã viết. Ở mức độ hiện tại, mình chỉ yêu cầu các<br /> bạn viết theo những gì mình đã viết, chưa yêu cầu các bạn phải hiểu được những dòng mã trên có ý<br /> nghĩa gì. Sau khi lưu file main.cpp lại, chúng ta đã có được file mã nguồn C++ đầu tiên. Các bạn có<br /> thể muốn xem thử file main.cpp vừa được lưu đang nằm chổ nào. Để xem thư mục gốc của project,<br /> các bạn click chuột phải vào tên project HelloWorld trong cửa sổ Solution Explorer rồi chọn Open<br /> Folder in File Explorer.<br /> <br /> Và chúng ta thấy file main.cpp như trong hình bên dưới.<br /> <br /> Quay lại với màn hình làm việc của Visual studio. Các bạn click chuột vào menu item BUILD trên<br /> Tool bar, sau đó chọn Build Solution (hoặc nhấn phím F7).<br /> <br /> Thực hiện bước này, Visual studio sẽ biên dịch file main.cpp của bạn để tạo thành file object .obj,<br /> đồng thời liên kết file main.obj tạo thành file chương trình (có đuôi .exe). Chúng ta chuyển qua thư<br /> mục gốc của project chứa file main.cpp lúc nãy, double click vào thư mục Debug, chúng ta thấy file<br /> main.obj là kết quả của quá trình biên dịch mã nguồn.<br /> <br /> Quay lui thư mục chứa file main.cpp ban đầu, cùng chuyển lui một thư mục ngoài nữa. Chúng ta lại<br /> thấy một thư mục có tên là Debug khác.<br /> <br /> Vào trong thư mục Debug này, các bạn sẽ thấy file .exe đã được Visual studio tạo ra.<br /> <br /> Bây giờ, các bạn mở file HelloWorld.exe này bằng cách double click vào nó. Cùng xem kết quả xuất<br /> hiện trên màn hình.<br /> <br /> Như các bạn thấy, trong cửa số Console, chúng ta có một dòng chữ xuất hiện: "Hello World.", và một<br /> dòng gợi ý cho người dùng rằng: Hãy nhấn 1 phím bất kì để kết thúc chương trình.<br /> Ngoài cách chạy trực tiếp file HelloWorld.exe trong thư mục Debug, các bạn còn có thể chạy chương<br /> trình ngay trên màn hình làm việc của Visual studio, bằng cách click chuột phải vào tên project trong<br /> cửa sổ Solution Explorer -> Debug -> Start new instance.<br /> <br />