Giáo trình hướng dẫn lập luận một số vần đề về nhập khẩu tư bản và vai trò của nhà đầu tư nước ngoài p5

Chia sẻ: Fwet Ret | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

78
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'giáo trình hướng dẫn lập luận một số vần đề về nhập khẩu tư bản và vai trò của nhà đầu tư nước ngoài p5', kinh tế - quản lý, kinh tế học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình hướng dẫn lập luận một số vần đề về nhập khẩu tư bản và vai trò của nhà đầu tư nước ngoài p5

V× vËy, vÊn ®Ò ®Æt ra lµ cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch thÝch hîp ®Ó khuyÕn khÝch ph¸t triÓn DNTN vµ ®ßi hái ph¶i cã sù hç trî cña Nhµ níc ®èi víi c¸c DNTN. §èi t¸c níc ngoµi: Thêi kú ®Çu míi thùc hiÖn luËt ®Çu t níc ngoµi chñ yÕu lµ c¸c c«ng ty nhá, thËm chÝ c¶ c«ng m«i giíi ®Çu t vµo níc ta. phÇn lín lµ c«ng ty thuéc khu vùc §«ng ¸-TBD vµ T©y- B¾c ©u. VÒ khu vùc c¸c níc ®Çu t vµo ViÖt Nam th× khu vùc §«ng B¾c ¸(gåm NhËt B¶n, Hµn Quèc, Hång K«ng) chiÕm 55,4% sè dù ¸n vµ 40,8 vèn ®¨ng ký cña tÊt c¶ dù ¸n ®ang cßn hiÖu lùc. §Çu t c¸c níc ASEAN vµo ViÖt Nam tõ n¨m 1997 trë l¹i ®©y cã chiÒu híng suy gi¶m do t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh- tiÒn tÖ khu vùc vµ nh÷ng h¹n chÕ vÒ kh¶ n¨ng phôc håi kinh tÕ (Singapore, vÉn gi÷ vÞ trÝ hµng ®Çu víi 236 dù ¸n vµ 7,2 tû USD vèn ®¨ng ký). §Çu t c¸c níc Ch©u ¢u nh Ph¸p, Hµ Lan vÉn n»m trong sè 10 níc ®Çu t lín nhÊt vµo ViÖt nam, Hoa Kú ®øng ë vÞ trÝ 13 víi h¬n 1,1 tû USD vèn ®¨ng ký trong n¨m 2002. d) Thùc tr¹ng ®Çu t cña mü vµo ViÖt Nam. 37
TÝnh ®Õn ngµy 31-8-2001, Mü cã dù ¸n cßn hiÖu lùc víi tæng sè vèn ®Çu t ®¨ng ký lµ 1058 triÖu USD vµ vèn ®Çu t thùc hiÖn ®¹t 489,4 triÖu USD, Mü cã 82 dù ¸n ®Çu t vµo ngµnh c«ng nghiÖp chiÕm 58,6% tæng sè vèn ®Çu t lµ 306,2 triÖu USD, tiÕp ®Õn lµ ngµnh dÇu khÝ, c«ng nghiÖp nhÑ, x©y dùng vµ thùc phÈm. N«ng, l©m nghiÖp cã 16 dù ¸n chiÕm 13,5% tæng vèn ®Çu t. Theo h×nh thøc ®Çu t, Mü cã 83 dù ¸n 100% vèn níc ngoµi (chiÕm 64,3% tæng sè dù ¸n), víi tæng sè vèn ®Çu t lµ 554,3 triÖu USD (chiÕm 52,4% tæng vèn ®Çu t); TiÕp theo lµ h×nh thøc liªn doanh cã 33 dù ¸n (25,6%) víi vèn ®Çu t lµ 369,8 triÖuUSD (34,9%) vµ hîp ®ång hîp t¸c liªn doanh cã 11 dù ¸n (10,1%) víi tæng vèn ®Çu t lµ 134,1 triÖu USD (12,7%). C¸c dù ¸n ®Çu t cña Mü ®Çu t t¹i 26 tØnh thµnh phè nhng tËp trung chñ yÕu t¹i thµnh phè HCM víi 37 dù ¸n, víi vèn ®Çu t lµ 187,5 triÖu USD; Hµ Néi: 22 dù ¸n víi 158,1 triÖu USD vµ §ång Nai víi 14 dù ¸n, víi vèn ®Çu t lµ 181,4 triÖu USD; 3 ®Þa ph¬ng nµy chiÕm 56% tæng sè dù ¸n vµ 50% tæng vèn ®Çu t cña Mü t¹i ViÖt Nam. §©y lµ nh÷ng ®Þa bµn cã c¬ së h¹ tÇng vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh tèt h¬n so víi c¸c tØnh thµnh trong c¶ níc. 38
T¸c ®éng cña hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt - Mü ®Õn triÓn väng thu hót ®Çu t trùc tiÕp cña Mü vµo ViÖt Nam. C¬ héi ®Çu t trùc tiÕp cña Mü vµo ViÖt Nam thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm chÝnh sau: Thø nhÊt, víi møc thuÕ suÊt cña nhiÒu mÆt hµng gi¶m tõ 40-60% xuèng cßn 3%, xuÊt khÈu ViÖt Nam sang Mü sÏ t¨ng. Ng©n hµng ThÕ giíi dù b¸o xuÊt khÈu ViÖt Nam sang Mü sÏ t¨ng tõ 368 triÖu USD (møc n¨m ngo¸i) lªn 1 tû USD/n¨m trong vßng 4 n¨m tíi. §iÒu nµy sÏ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp Mü ®Çu t vµo ViÖt Nam, ®Æc biÖt cã lîi cho ngµnh s¶n xuÊt quÇn ¸o, giµy dÐp v× c¸c doanh nghiÖp Mü muèn tËn dông lîi thÕ nh©n c«ng rÎ ë ViÖt Nam "ViÖt Nam thùc sù lµ n¬i lý tëng cho s¶n xuÊt, vµ ®iÒu nµy sÏ cßn trë nªn tèt h¬n trong thêi gian tíi". §ã lµ lêi ph¸t biÓu cña «ng Lalit Monteiro. (Tæng gi¸m ®èc h·ng Nike t¹i ViÖt Nam) Thø hai, HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt - Mü sÏ lµm cho vÞ thÕ cña ViÖt Nam ®îc n©ng trªn trêng quèc tÕ do ®ã sÏ cã mét sè nhµ ®Çu t níc ngoµi ®Õn ®©y ®Ó x©y dùng nhµ m¸y s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu ®i Mü vµ nh÷ng nhµ ®Çu t níc ngoµi kh¸c ®ang ®Çu t t¹i ViÖt Nam sÏ cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt. 39
Thø ba, b»ng nh÷ng cam kÕt thùc hiÖn dÇn viÖc minh b¹ch ho¸, gi¶m thuÕ xuÊt, bá hµng rµo phi thuÕ quan, cëi më h¬n n÷a cho ®Çu t níc ngoµi, b¶o vÖ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ M«i trêng kinh doanh cña ViÖt Nam ch¾c ch¾n sÏ ngµy cµng tèt h¬n vµ mäi bªn ®Òu cã lîi. §iÒu ®ã ®ång nghÜa víi ®Çu t trùc tiÕp cña Mü vµo ViÖt Nam sÏ t¨ng. II. Thùc tr¹ng thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ë ViÖt Nam 1. Quy m« nhÞp ®é thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¨ng m¹nh Tõ khi luËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam cã hiÖu lùc cho ®Õn hÕt ngµy 12 n¨m 2001 th× nhÞp ®é thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¨ng nhanh tõ 1988 ®Õn 1995 c¶ vÒ sè lîng dù ¸n còng nh vèn ®¨ng ký. 9000 8492.3 8000 7000 6530.8 6000 4649.1 5000 3892 3765.6 4000 2900 3000 2156 2436 2012.4 1322.3 2000 839 1568 582.5 371.8 1000 0 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 40
§å thÞ: Vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i ViÖt Nam Nh×n vµo b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy, vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®· ®ãng gãp mét phÇn kh«ng nhá trong tæng sè vèn tiÕn hµnh CNH, H§H ®Êt níc. T khi luËt ®Çu t ra ®êi n¨m 1988 ®· cã 371,8 triÖu USD ®Õn nay con sè ®· t¨ng lªn hµng ngh×n (n¨m 1996 lµ 8497,3 triÖu USD). Thêi kú ®Çu t¨ng m¹nh nhÊt vµo nh÷ng n¨m 1993, 1994, 1995 vµ sau ®ã cã xu híng gi¶m xuèng vµo nh÷ng n¨m 1996, 1997, 1998, 1999 vµ ®Õn n¨m 2001, 2002, 2003 ®ang t¨ng lªn cho thÊy tÝn hiÖu kh¶ quan h¬n. Sù biÕn ®éng trªn phÇn nµo do t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc ®èi víi ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo ViÖt Nam. PhÇn lín vèn ®Çu t níc ngoµi (trªn 70%) vµo ViÖt Nam lµ xuÊt ph¸t tõ c¸c nhµ ®Çu t ch©u ¸. Khi c¸c níc nµy l©m vµo cuéc khñng ho¶ng th× c¸c nhµ ®Çu t ë ®©y r¬i vµo t×nh tr¹ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh, kh¶ n¨ng ®Çu t gi¶m sót. Mét nguyªn nh©n kh¸c kh«ng kÐm phÇn quan träng ®ã lµ sù gi¶m sót vÒ kh¶ n¨ng hÊp dÉn do ®iÒu kiÖn néi t¹i cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Trong ®ã cã viÖc do gi¶m bít mét sè u ®·i trong luËt ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi n¨m 1996 so víi tríc. Sè lîng vèn cïng ®îc thÓ hiÖn qua c¸c dù ¸n, quy m« dù ¸n b×nh qu©n cña thêi kú 1988-2000 lµ 11,44 triÖu USD/1 41
dù ¸n theo sè lîng vèn ®¨ng ký. Tuy nhiªn quy m« dù ¸n theo vèn ®¨ng ký b×nh qu©n n¨m 1999 bÞ nhá ®i mét c¸ch ®ét ngét (5,04 triÖu USD/1 dù ¸n). Quy m« dù ¸n theo vèn ®¨ng ký b×nh qu©n cña n¨m 1999 chØ b»ng 40,06% quy m« b×nh qu©n thêi kú 1988-2001 vµ chØ b»ng 28,5% cña n¨m cao nhÊt lµ n¨m 1995. Quy m« vèn b×nh qu©n cña c¸c dù ¸n míi ®îc cÊp phÐp trong n¨m 2000 tuy ®· t¨ng lªn, nhng sang n¨m 2001 mÆc dï cã thªm dù ¸n víi quy m« ®Çu t lín (nhµ m¸y ®iÖn Phó Mü III sè vèn ®¨ng ký lµ 412,9 triÖu USD, m¹ng ®iÖn tho¹i di ®éng sè vèn ®¨ng ký 230 triÖu USD) dù ¸n chÕ biÕn n«ng s¶n phÈm t¹i TP HCM cã vèn ®¨ng ký 120 triÖu USD…). Nhng quy m« vèn b×nh qu©n cña c¸c dù ¸n ®¹t b»ng 97,4% møc b×nh qu©n n¨m 2000. §iÒu ®ã chøng tá n¨m 2001 cã nhiÒu dù ¸n ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo ViÖt Nam víi qui m« nhá. 2. C¬ cÊu vèn ®Çu t a) C¬ cÊu vèn ®Çu t FDI t¹i ViÖt Nam theo vïng l·nh thæ Trong thêi kú nµy th× vïng §«ng Nam Bé ®· chiÕm h¬n nöa tæng sè vèn ®Çu t 54%. TiÕp theo lµ §ång b»ng s«ng Hång víi 30%. Cßn c¸c vïng kh¸c th× con sè nµy lµ rÊt thÊp. Duyªn h¶i Nam Trung Bé lµ 8%. §ång b»ng S«ng Cöu Long 42
lµ 2%, B¾c Trung Bé (2%) vµ §«ng B¾c (4%). Cßn hai vïng T©y Nguyªn, T©y B¾c con sè nµy lµ 0%. Qua ®©y ta thÊy tØ lÖ vèn ®Çu t vµo c¸c vïng kh«ng ®ång ®Òu nhau. TËp trung ë vïng cã c¸c tØnh thµnh phè ph¸t triÓn. Cßn c¸c vïng kh¸c th× c¬ cÊu vèn lÎ tÎ, Ýt ái. §©y còng lµ ®iÒu bÊt cËp lµm cho ®Êt níc ph¸t triÓn kh«ng ®Òu, g©y nªn kho¶ng c¸ch giµu nghÌo. MÆt kh¸c ë tõng vïng th× tØ lÖ vèn còng kh¸c nhau. NÕu hai thµnh phè lín lµ Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh ®· chiÕm h¬n nöa (50,3%) tæng sè vèn ®Çu t cña c¶ níc th× 10 ®Þa ph¬ng cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi còng chiÕm tíi 87,8%. Thµnh phè Hå ChÝ Minh víi sè vèn ®¨ng ký 9991,3 triÖu USD (chiÕm 28,3% tæng vèn ®¨ng ký c¶ níc. Sè liÖu t¬ng øng cña c¸c ®Þa ph¬ng nh sau: Hµ Néi 7763,5 (22%); §ång Nai 34390 (9,7%); Bµ RÞa - Vòng Tµu 2515,9 (7,1%); B×nh D¬ng vµ B×nh Phíc 1677,9 (4,8%); H¶i Phßng 1507,7 (4,3%); Qu¶ng Ng·i 133,0 (3,8%); Qu¶ng Nam §µ N½ng 1013,7 (2,9%) Víi mong muèn thu hót ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi gãp phÇn lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ gi÷a c¸c vïng nªn chÝnh phñ ta ®· cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, u ®·i ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t vµo "nh÷ng vïng cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ, x· héi khã kh¨n, miÒn nói, vïng s©u, vïng xa". Tuy vËy, vèn níc ngoµi vÉn ®îc ®Çu t trùc tiÕp chñ yÕu vµo mét sè ®Þa bµn cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ kÕt cÊu h¹ tÇng vµ m«i trêng kinh tÕ. Vµ v× thÕ 43
®Çu t níc ngoµi theo vïng l·nh thæ ®Ó kÕt hîp ho¹t ®éng nµy víi viÖc khai th¸c tiÒm n¨ng trong níc, ®¹t kÕt qu¶ cha cao. §©y còng lµ vÊn ®Ò cÇn ®iÒu chØnh trong thêi gian tíi trong lÜnh vùc nµy. b) §TTTNN vµo ViÖt Nam ph©n theo ngµnh kinh tÕ §å thÞ 2: C¬ cÊu vèn FDI t¹i ViÖt Nam theo ngµnh kinh tÕ T/s¶n; 1% VH, Y tÕ, GD; 1% GTVT, bu ®iÖn; 9% X©y dùng; 12% CN; 38% N/L nghiÖp; 4% Dvô kh¸c; 21% KS, du lÞch; 13% TC, N/hµng; 1% Nh×n vµo ®å thÞ tÝnh c¶ thêi kú 1988-2001, c¸c dù ¸n ®Çu t vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chiÕm tØ träng lín c¶ vÒ sè dù ¸n lÉn vèn ®Çu t (38%), tiÕp ®ã lµ c¸c lÜnh vùc dÞch vô, kh¸ch s¹n - du lÞch, x©y dùng cßn c¸c ngµnh tµi chÝnh ng©n hµng, v¨n ho¸, y tÕ, gi¸o dôc, GTVT, bu ®iÖn chiÕm con sè nhá. Ta nhËn thÊy c¬ cÊu vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo ViÖt Nam ®· cã chuyÓn biÕn tÝch cùc, phï hîp h¬n víi yªu cÇu chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng phï hîp víi sù nghiÖp CNH- H§H. ë thêi kú ®Çu c¸c dù ¸n tËp trung chñ yÕu vµo lÜnh vùc 44
kh¸ch s¹n v¨n phßng cho thuª… tõ 1995, 1996 ®Õn nay c¸c dù ¸n ®· tËp trung vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt nhiÒu h¬n. Theo sè liÖu thèng kª trªn ®å thÞ ta nhËn thÊy r»ng sù phï hîp t¬ng ®èi cña c¸c chØ sè nµy víi yªu cÇu vÒ c¬ cÊu cña mét nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i, CNH: C«ng nghiÖp - dÞch vô - n«ng nghiÖp. ViÖt Nam ®i lªn tõ mét níc n«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp lµ mét thÕ m¹nh cña ViÖt Nam, tËp trung h¬n 75% sè lao ®éng. Vµ n«ng nghiÖp cña ViÖt Nam cã rÊt nhiÒu tiÒm n¨ng ®Ó khai th¸c. Sù thµnh c«ng cña sù nghiÖp CNH, H§H lµ thùc hiÖn CNH, H§H ë n«ng th«n, n«ng nghiÖp, ®Ó t¹o ra viÖc lµm, thu nhËp cho mét sè ®«ng lao ®éng còng nh t¸c ®éng lµm chuyÓn biÕn ®¸ng kÓ ®Õn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cña ®a sè d©n c ViÖt Nam. 3. T×nh h×nh sö dông vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi TiÕn ®é thùc hiÖn vèn ®Çu t cña c¸c dù ¸n. N¨m Vèn thùc So víi vèn Vèn níc Vèn trong hiÖn ®¨ng ký míi ngoµi (triÖu níc (triÖu (triÖu trong n¨m USD) USD) USD) (%) 45