Giáo trình Lắp ráp và sửa chữa mối ghép ren, mối ghép then (Nghề: Nguội lắp ráp cơ khí - Trung cấp) - Trường Cao đẳng Cơ giới (2022)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:69

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Lắp ráp và sửa chữa mối ghép ren, mối ghép then (Nghề: Nguội lắp ráp cơ khí - Trung cấp) được biên soạn gồm các nội dung chính sau: Lắp ráp mối ghép ren cố định : Vít, vít cấy, bu lông-đai ốc; Lắp ráp mối ghép ren truyền lực : Trục vít-đai ốc; Hiệu chỉnh mối ghép ren và chống nới lỏng mối ghép ren; Lắp ráp mối ghép then: then bằng, then vát và then bán nguyệt. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Lắp ráp và sửa chữa mối ghép ren, mối ghép then (Nghề: Nguội lắp ráp cơ khí - Trung cấp) - Trường Cao đẳng Cơ giới (2022)

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠ GIỚI GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN: LẮP RÁP VÀ SỬA CHỮA MỐI GHÉP REN, MỐI GHÉP THEN NGHỀ: NGUỘI LẮP RÁP CƠ KHÍ TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP Ban hành kèm theo Quyết định số: 780 /QĐ-CĐCG-KT&KĐCL / QĐ-CĐCG Ngày 09 tháng 12 năm 2022 của Trường Cao đẳng Cơ giới Quảng Ngãi, năm 2022 (Lưu hành nội bộ) 1
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. 2
LỜI GIỚI THIỆU Trong những năm qua, dạy nghề đã có những bước tiến vượt bậc cả về số lượng và chất lượng, nhằm thực hiện nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực kỹ thuật trực tiếp đáp ứng nhu cầu xã hội. Cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ trên thế giới, lĩnh vực cơ khí chế tạo nói chung và ngành nguội lắp ráp cơ khí nói riêng ở Việt Nam đã có những bước phát triển đáng kể. Chương trình khung quốc gia nghề nguội lắp ráp cơ khí đã được xây dựng trên cơ sở phân tích nghề, phần kỹ năng nghề được kết cấu theo các môđun. Để tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở dạy nghề trong quá trình thực hiện, việc biên soạn giáo trình nghề theo theo các môđun đào tạo nghề là cấp thiết hiện nay. Mô đun “ Lắp ráp và sửa chữa mối ghép ren, mối ghép then” là mô đun đào tạo nghề được biên soạn theo hình thức tích hợp lý thuyết và thực hành. Trong quá trình thực hiện, nhóm biên soạn đã tham khảo nhiều tài liệu có liên quan, kết hợp với kinh nghiệm trong thực tế sản xuất. Mặc dù có rất nhiều cố gắng, nhưng không tránh khỏi những khiếm khuyết, rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của độc giả để giáo trình được hoàn thiện hơn. Quảng Ngãi, ngày 09 tháng 12 năm 2022 Tham gia biên soạn 1. Tạ Hữu Đạt Chủ biên 2. ………….............. 3. ……….............…. 3
MỤC LỤC ĐỀ MỤC TRANG Lời giới thiệu 2 Mục lục 3 Bài 1. Lắp ráp mối ghép ren cố định : Vít, vít cấy, bu lông-đai ốc 11 Bài 2. Lắp ráp mối ghép ren truyền lực : Trục vít-đai ốc 24 Bài 3. Hiệu chỉnh mối ghép ren và chống nới lỏng mối ghép ren 35 Bài 4. Lắp ráp mối ghép then: then bằng, then vát và then bán 46 nguyệt Bài 5. Lắp ráp mối ghép then hoa 58 Tài liệu tham khảo 68 4
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN Tên mô đun: LẮP RÁP VÀ SỬA CHỮA MỐI GHÉP REN, MỐI GHÉP THEN Mã mô đun: MĐ19 Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của mô đun: - Vị trí: Mô đun được bố trí sau khi học sinh đã học xong mô đun MĐ14, MĐ15, MĐ16, MĐ17. - Tính chất: Mô đun chuyên môn nghề bắt buộc. - Mô đun học tích hợp giữa lý thuyết và thực hành. Mục tiêu mô đun: - Kiến thức: A1. - Trình bày được các loại ren, then thông dụng : Kí hiệu, tiêu chuẩn và cách biểu diễn ren, then trên bản vẽ, quy ước kí hiệu ren A2. - Trình bày được cấu tạo, nguyên lý làm việc của các loại mối ghép ren, mối ghép then, các kết cấu lắp ghép ren và then thông dụng A3. - Phân biệt ren trái - ren phải, ren truyền lực, ren bắt chặt và phạm vi sử dụng các loại ren - Kỹ năng: B1. - Lắp được các loại mối ghép ren, then điển hình: Mối ghép bu lông- Đai ốc, Mối ghép vít cấy, mối ghép vít, mối ghép then bằng, then vát, then bán nguyệt B2. - Hiệu chỉnh được các mối ghép ren, then, chống nới lỏng cho các mối ghép ren bằng các phương pháp thông dụng - Năng lực tự chủ và trách nhiệm: C1. Bố trí vị trí làm việc hợp lý và đảm bảo an toàn và vệ sinh công nghiệp. C2. Nêu cao tinh thần trách nhiệm chăm sóc bảo quản máy và thực hiện tốt công việc thực tập. C3. Rèn luyện tính kỷ luật, cẩn thận, tỉ mỉ của học viên. 5
1. Chương trình khung nghề nguội lắp ráp cơ khí Thời gian đào tạo (giờ) Trong đó Mã Thực Tín MH, Tên môn học, mô đun Tổng Lý hành/thực Thi/ chỉ MĐ số thuyế tập/thí kiểm t nghiệm/ tra bài tập I Các môn học chung 12 255 94 148 13 MH 01 Chính trị 2 30 15 13 2 MH 02 Pháp luật 1 15 9 5 1 MH 03 Giáo dục thể chất 1 30 4 24 2 MH 04 Giáo dục quốc phòng - An ninh 2 45 21 21 3 MH 05 Tin học 2 45 15 29 1 MH 06 Ngoại ngữ (Anh văn) 4 90 30 56 4 II Các môn học, mô đun chuyên môn 67 1375 442 856 77 ngành, nghề II.1 Các môn học, mô đun kỹ thuật cơ sở 20 325 213 92 20 MH 07 Điện kỹ thuật 3 45 42 0 3 MH 08 Cơ ứng dụng 3 45 34 9 2 MH 09 Vật liệu học 3 45 30 12 3 MH 10 Dung sai lắp ghép và đo lường kỹ 45 30 12 3 3 thuật MH 11 Vẽ kỹ thuật 3 60 30 27 3 MH 12 Thiết bị cơ khí 3 45 27 14 4 MH 13 Kỹ thuật an toàn và bảo hộ lao động 2 40 20 18 2 II.2 Các môn học, mô đun chuyên môn 47 1050 232 754 57 MĐ 14 Chuẩn bị cho lắp ráp và vận hành 30 15 13 2 2 thiết bị MĐ 15 Gia công chi tiết bằng dụng cụ cầm 90 30 55 5 4 tay MĐ 16 Gia công chi tiết có sự hỗ trợ của 60 20 36 4 2 máy MĐ 17 Lắp ráp mạch điện cơ bản 3 60 12 44 4 MĐ 18 Hàn điện cơ bản 3 60 10 46 4 MĐ 19 Lắp ráp và sửa chữa mối ghép ren, 60 13 43 4 3 mối ghép then MĐ 20 Tháo lắp, điều chỉnh và sửa chữa ổ 60 15 41 4 3 trục MĐ 21 Tháo lắp và điều chỉnh bộ truyền 90 18 68 4 4 bánh răng, bộ truyền xích 6
MĐ 22 Tháo lắp và điều chỉnh bộ truyền đai, 90 18 68 4 4 bánh ma sát MĐ 23 Tháo lắp và điều chỉnh cơ cấu biến 60 10 48 2 2 đổi chuyển động MĐ 24 Lắp ráp và điều chỉnh mối ghép của 90 20 66 4 4 máy MĐ 25 Nâng hạ, vận chuyển thiết bị bằng 60 6 50 4 2 phương pháp thủ công và cơ giới MĐ 26 Lắp đặt máy công cụ 3 60 15 41 4 MĐ 27 Lắp đặt đường ống 3 60 12 44 4 MĐ 28 Thực tập sản xuất 5 120 15 101 4 Tổng 79 1630 536 1004 90 2. Chương trình chi tiết mô đun Thời gian Số Tên các bài trong mô đun Tổng Lý Thực Kiểm TT số thuyết hành tra* 1 Lắp ráp mối ghép ren cố định : Vít, vít 10 3 7 cấy, bu lông-đai ốc 2 Lắp ráp mối ghép ren truyền lực : Trục 10 2 6 2 vít-đai ốc 3 Hiệu chỉnh mối ghép ren và chống nới 10 2 8 lỏng mối ghép ren 4 Lắp ráp mối ghép then: then bằng, then 20 3 15 2 vát và then bán nguyệt 5 Lắp ráp mối ghép then hoa 10 3 7 Cộng 60 13 43 4 3. Điều kiện thực hiện mô đun: 3.1. Phòng học Lý thuyết/Thực hành: Đáp ứng phòng học chuẩn 3.2. Trang thiết bị dạy học: Projetor, máy vi tính, bảng, phấn, tranh vẽ.... 3.3. Học liệu, dụng cụ, mô hình, phương tiện: Giáo trình, mô hình thực hành, bộ dụng cụ nghề lắp ráp cơ khí,… 3.4. Các điều kiện khác: Người học tìm hiểu thêm về các tài liệu trong công ty, nhà máy thực tế, các website ô tô liên quan. 4. Nội dung và phương pháp đánh giá: 4.1. Nội dung: - Kiến thức: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức - Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kỹ năng. 7
- Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp. + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. 4.2. Phương pháp: Người học được đánh giá tích lũy môn học như sau: 4.2.1. Cách đánh giá - Áp dụng quy chế đào tạo Trung cấp hệ chính quy ban hành kèm theo Thông tư số 09/2017/TT-BLĐTBXH, ngày 13/3/2017 của Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội. - Hướng dẫn thực hiện quy chế đào tạo áp dụng tại Trường Cao đẳng Cơ giới như sau: Điểm đánh giá Trọng số + Điểm kiểm tra thường xuyên (Hệ số 1) 40% + Điểm kiểm tra định kỳ (Hệ số 2) + Điểm thi kết thúc môn học 60% 4.2.2. Phương pháp đánh giá Phương pháp Phương pháp Hình thức Chuẩn đầu ra Số Thời điểm đánh giá tổ chức kiểm tra đánh giá cột kiểm tra Thường xuyên Viết/ Tự luận/ A1, C1, C2 1 Sau 10 giờ. Thuyết trình Trắc nghiệm/ Báo cáo Định kỳ Viết và Tự luận/ A2, B1, C1, C2 2 Sau 20 giờ thực hành Trắc nghiệm/ thực hành Kết thúc môn Vấn đáp và Vấn đáp và A1, A2, A3, B1, B2, 1 Sau 60 giờ học thực hành thực hành C1, C2, C3 trên mô hình 4.2.3. Cách tính điểm - Điểm đánh giá thành phần và điểm thi kết thúc môn học được chấm theo thang điểm 10 (từ 0 đến 10), làm tròn đến một chữ số thập phân. - Điểm môn học là tổng điểm của tất cả điểm đánh giá thành phần của môn học nhân với trọng số tương ứng. Điểm môn học theo thang điểm 10 làm tròn đến một chữ số 8
thập phân, sau đó được quy đổi sang điểm chữ và điểm số theo thang điểm 4 theo quy định của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội về đào tạo theo tín chỉ. 5. Hướng dẫn thực hiện môn học 5.1. Phạm vi, đối tượng áp dụng: Đối tượng Trung cấp nguội lắp ráp cơ khí 5.2. Phương pháp giảng dạy, học tập môn học 5.2.1. Đối với người dạy * Lý thuyết: Áp dụng phương pháp dạy học tích cực bao gồm: Trình chiếu, thuyết trình ngắn, nêu vấn đề, hướng dẫn đọc tài liệu, bài tập cụ thể, câu hỏi thảo luận nhóm... * Thực hành: - Phân chia nhóm nhỏ thực hiện bài tập thực hành theo nội dung đề ra. - Khi giải bài tập, làm các bài Thực hành, thí nghiệm, bài tập:... Giáo viên hướng dẫn, thao tác mẫu và sửa sai tại chỗ cho nguời học. - Sử dụng các mô hình, học cụ mô phỏng để minh họa các bài tập. * Thảo luận: Phân chia nhóm nhỏ thảo luận theo nội dung đề ra. * Hướng dẫn tự học theo nhóm: Nhóm trưởng phân công các thành viên trong nhóm tìm hiểu, nghiên cứu theo yêu cầu nội dung trong bài học, cả nhóm thảo luận, trình bày nội dung, ghi chép và viết báo cáo nhóm. 5.2.2. Đối với người học: Người học phải thực hiện các nhiệm vụ như sau: - Nghiên cứu kỹ bài học tại nhà trước khi đến lớp. Các tài liệu tham khảo sẽ được cung cấp nguồn trước khi người học vào học môn học này (trang web, thư viện, tài liệu...) - Sinh viên trao đổi với nhau, thực hiện bài thực hành và báo cáo kết quả - Tham dự tối thiểu 70% các giờ giảng tích hợp. Nếu người học vắng >30% số giờ tích hợp phải học lại mô đun mới được tham dự kì thi lần sau. - Tự học và thảo luận nhóm: Là một phương pháp học tập kết hợp giữa làm việc theo nhóm và làm việc cá nhân. Một nhóm gồm 2-3 người học sẽ được cung cấp chủ đề thảo luận trước khi học lý thuyết, thực hành. Mỗi người học sẽ chịu trách nhiệm về 1 hoặc một số nội dung trong chủ đề mà nhóm đã phân công để phát triển và hoàn thiện tốt nhất toàn bộ chủ đề thảo luận của nhóm. - Tham dự đủ các bài kiểm tra thường xuyên, định kỳ. - Tham dự thi kết thúc môn học. 9
- Chủ động tổ chức thực hiện giờ tự học. 6. Tài liệu tham khảo: Tài liệu tham khảo . -Sửa chữa thiết bị cơ khí -Sổ tay thợ sửa chữa cơ khí –Giáo sư tiến sĩ khoa học KT : Nguyễn minh Đường ; -Sửa chữa bảo trì hệ thống khí nén –Nhà xuất bản Đà Nẵng . Tác giả : - Nguyễn thành Trí . - Châu ngọc Thạch 10
BÀI 1: LẮP RÁP MỐI GHÉP REN CỐ ĐỊNH Mã bài: MĐ 19-01 Giới thiệu: 1. Lắp ráp mối ghép bu lông-đai ốc 2. Lắp ráp mối ghép vít: Vít đầu chỏm cầu, vít đầu trụ, vít đầu chìm, vít đầu nửa chìm 3. Lắp ráp mối ghép vít cấy 4. Kiểm tra yêu cầu kỹ thuật của các mối ghép ren cố định Mục tiêu: - Trình bày được cấu tạo, nguyên lý lắp ghép của mối ghép ren cố định - Lắp ráp được các loại mối ghép ren cố định thông thường: Mối ghép vít, vít cấy, bu lông - đai ốc - Sử dụng thành thạo các loại dụng cụ lắp ráp mối ghép ren cố định - Kiểm tra được mối lắp ráp đạt yêu cầu kỹ thuật - Đảm bảo an toàn trong quá trình thực tập. Phương pháp giảng dạy và học tập bài mở đầu - Đối với người dạy: Sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn đáp, dạy học theo vấn đề); yêu cầu người học nhớ các giá trị đại lượng, đơn vị của các đại lượng. - Đối với người học: Chủ động đọc trước giáo trình trước buổi học Điều kiện thực hiện bài học - Phòng học chuyên môn hóa/nhà xưởng: Phòng học chuyên môn - Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác - Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: Chương trình môn học, giáo trình, tài liệu tham khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan. - Các điều kiện khác: Không có Kiểm tra và đánh giá bài học - Nội dung:  Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức  Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kĩ năng.  Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. - Phương pháp:  Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng)  Kiểm tra định kỳ lý thuyết: không có  Kiểm tra định kỳ thực hành: không có Nội dung chính: 11
CHƯƠNG 1: LẮP RÁP CHI TIẾT-CƠ CẤU MÁY. Mục tiêu: -Nắm vững nguyên tắc lắp ráp chi tiết cơ cấu. -Vận dụng được phương pháp lắp ráp các chi tiết và cơ cấu máy vào thực hành lắp ráp . -Kiểm tra được các mối ghép cơ bản và cơ cấu máy sau khi lắp . Nội dung: Chất lượng làm việc của máy có được đảm bảo đúng tính năng kỹ thuật và tuổi thọ của máy có được đảm bảo hay không? điều đó phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng lắp ráp các chi tiết trong máy. vì vậy để đảm bảo độ làm việc chính xác của máy thì phải nắm vững kỹ thuật lắp ráp chi tiét máy và bộ phận máy. Chương1 giới thiệu toàn bộ kỹ thuật lắp ráp mối ghép cơ bản và cơ cấu máy thường dùng trong các máy công cụ. I-KHÁI NIỆM VỀ LẮP RÁP. 1-Khái niệm: Quá trình lắp ráp các chi tiết máy theo một trình tự công nghệ,hoàn thiện lại thành các cơ cấu ,bộ phận máy,từ các bộ phận lắp thành máy bảo đảm tính năng kỹ thuật được gọi là quá trình lắp ráp. Ví dụ: Để tạo thành trục chính máy tiện thì phải có các chi tiết máy lắp hợp thành,theo một trình tự nhất định 11 10 8 7 6 5 4 3 2 1 9 Hình 1 :Cụm trục chính Máy T6M12 7 12
2-Nguyên tắc lắp ráp. Muón lắp ráp đạt yêu cầu kỹ thuật cần tuân theo các nguyên tắc sau: -Đọc bản vẽ lắp để tìm hiểu mối quan hệ của các chi tiết và đặc tính của các mối ghép,trên cơ sở đó chuẩn bị các dụng cụ lắp,đồ gá lắp hợp lý để đảm bảo an toàn cho tiết máy trong quá trình lắp. -Xác định trình tự lắp và phải thực hiện lắp theo một trình tự nhất định,chi tiết nào cần lắp trước,chi tiết nào lắp sau. -Sau khi lắp xong phải kiểm tra,điều chỉnh mối ghép sao cho sai lệch không vượt quá trị số cho phép bằng dụng cụ đo kiểm . II-LẮP RÁP MỐI GHÉP CỐ ĐỊNH. 1-Lắp ráp mối ghép ren. 1.1-Lắp vít cấy: -Vít cấy là chi tiét thường dùng để lắp vào các chi tiết cơ sở ,sau đó lắp các chi tiết khác vào rồi cố định mối ghép bằng mũ ốc. 5 -Mối ghép vít cấy cơ bản gồm (H2) 4 1-Thân (Chi tiết cơ sở). 3 2-Vít cấy. 2 3-Chi tiết lắp . 1 4-Vòng đệm. 5-Mũ ốc. 1.1.1-Yêu cầu lắp: +Vít cấy lắp vào thân phải thẳng. Hình 2:Mối ghép vít cấy +Chiều cao của vít cấy không được quá cao,hoặc thấp. +Khi vặn không bị lắc đảo. 1.1.2-Phương pháp lắp: a) Công tác chuẩn bị : +Làm sạch các chi tiết của mối ghép ; +Kiểm tra chất lượng của các chi tiết ; +Chuẩn bị dụng cụ : Dụng cụ thường dùng là clê,hoặc đồ gá chuyên dùng
b) Trình tự lắp : Vì đặc điểm kết cấu của vít cấy 2 đầu đều chế tạo ren,nên việc lắp vít cấy không thể dùng các dụng cụ lắp thông thường mà phải có dụng cụ lắp chuyên dùng hoặc theo vị trí và điều kiện làm việc của mối ghép mà chọn phương pháp lắp cho phù hợp có thể lắp theo phương pháp sau: -Lắp bằng 2 mũ ốc công: +Tạo mũ ốc tạm thời cho vít cấy bằng cách lắp 2 mũ ốc vào đầu trên của vít cấy ,rồi vặn cho 2 mũ ốc công nhau (H.3a). -Lắp vít cấy tạo mũ vào thân1,dùng clê vặn mũ ốc cho đến khi vít được lắp vào thân 1 đúng theo yêu cầu,Tháo 2 mũ ốc ra khỏi vít cấy -Lắp chi tiết 2 vào vít cấy (H.3b) -Lắp vòng đệm 4(H.3c) -Lắp mũ ốc 5 (H.3d),dùng clê xiết chặt mũ ốc đạt yêu cầu. a b c d Hình 3 : Trình tự lắp mối ghép vít cấy -Lắp vít cấy bằng tay vặn kiểu bánh cóc (H4) Tay vặn kiểu bánh cóc có đầu 1 với con lăn lắp với tay quay 2 qua bánh cóc. Khi quay tay quay theo hướng vặn vít cấy ,tay quay và đầu tỳ vào nhau theo hướng vuông góc với bề mặt và đầu quay vặn vít cấy vào .Khi quay theo chiều ngược lại ,đầu tỳ sẽ bị trượt trên các mặt nghiêng 55º.Lò so nén 3 giữ cho tay quay và đầu 1 luôn luôn cố định Hình 4 :Tay vặn kiểu bánh cóc
-Lắp vít cấy bằng đầu vặn vít cấy vạn năng (H5) Đầu này được dùng để vặn và tháo vít cấy có đường kính từ 8 14 mm,có thể lắp được vào máy khoan chạy bằng khí nén .Đai ốc thay thế 1 để vặn vào vít cấy và tỳ vào viên bi 2 rồi đến tấm chặn 3 .Khi vít cấy đã vặn vào chi tiết rồi viên bi bắt đầu trượt dưới tấm chặn tạo ra tiếng lách cách .Khi đó quay ngược đầu vặn ,vít cấy được tháo ra khỏi đầu vặn. 1.2-Lắp ráp mối ghép bu lông mũ ốc : Hình 5: Đầu vặn vít cấy vạn năng -Mối ghép bu lông mũ ốc dùng ghép 2 chi tiết lại với nhau. -Mối ghép bu lông (H.6) gồm các chi tiết: 5 +Chi tiết 1,2 4 3 +Bu lông 3. +Vòng đệm 4. 2 +Mũ ốc 5. 1.2.1-Yêu cầu lắp: 1 Để mối ghép đảm bảo yêu cầu làm việc khi lắp cần phải đạt các yêu cầu sau: Hình 6:Mối ghép bu lông mũ ốc -Chọn bu lông mũ ốc có cùng bước ren , đường kính. -Các đầu ren của bu lông phải nhô ra khỏi mũ ốc không quá 2 đến 3 vòng ren. -Mối ghép phải chắc chắn,có các chi tiết phụ để hãm, chống mối ghép tự nới lỏng khi làm việc. -Khi lắp bề mặt của mũ ốc phải áp sát vào mặt chi tiết không bị kênh, hở. -Lực vặn phải vừa đủ không làm cháy ren. 1.2.2-Phương pháp lắp: +Ghép 2 chi tiết 1,2 sao cho tâm 2 lỗ lồng bu lông trùng nhau ;
+Lồng bu lông 3 vào 2 chi tiết ; +Lắp vòng đệm 4 vào đầu bu lông ; +Vặn mũ ốc 5 vào bu lông 3,theo 2 giai đoạn : *Vặn sơ bộ bằng tay cho mũ ốc sát vào vòng đệm 4; *Siết chặt mũ ốc 5 bằng clê hay mỏ lết. 1.3-Lắp ráp mối ghép vít. -Mối ghép vít dùng để định vị chi tiết tại vị trí cố định hoặc dùng để khắc phục sự chuyển vị dọc trục dưới tác dụng của lực ngẫu nhiên hoặc tải trọng xuất hiện khi làm việc. 3 -Mối ghép vít( H7) gồm các chi tiết: 2 +Chi tiết cố định 1; +Chi tiết lắp 2; +Vít 3 1 -Yêu cầu lắp và phương pháp lắp tương tự như mối ghép bu lông mũ ốc. Hình 7 :Mối ghép vít -Khi lắp nhiều vít cần chú ý thứ tự xiết chặt như sau: +Vít lắp theo hàng dọc thì xiết vít từ giữa sang 2 bên như : H8.a; 1 +Vít lắp theo hình tròn thì xiết đối xứng vị trí như: H8.b ; 3 4 2 1 3 2 a b Hình 8a,b : Thứ tự lắp vít vào mối ghép -Mối ghép ren trong quá trình làm việc dưới tác dụng của tải trong hoặc do rung động thường hay bị nới lỏng vì vậy sau khi lắp xong các mối ghép cố
định bằng ren, cần phải sử dụng các biện pháp phòng chống nới, phụ thuộc vào kết cấu không gian cho phép của mối ghép mà lựa chọn biện pháp phòng chống nới cho phù hợp ,dưới đây là một số biện pháp chống nới của mối ghép ren thường dùng (H9): Hình 9a : Dùng vòng đệm vênh . Hình 9b : Dùng đai ốc công Vít hãm đai ốc Đai ốc Hình 9c : dùng vít cố định 2-Lắp ráp mối ghép then -Mối ghép then dùng để truyền mô men xoắn cho các mối ghép như bánh răng và trục,Bánh đai với trục... Mối ghép then có thể là then bằng,then vát,then hoa...
Tuỳ theo tính chất và yêu cầu của mối ghép mà xác định phương pháp lắp ráp cho phù hợp và đạt yêu cầu kỹ thuật. 2.1-Lắp ghép then bằng. -Mối ghép then bằng (H10 )thường gồm các chi tiết : 1:then bằng ; 2: trục truyền ; 3:Bạc b 1 2 3 Hình 10 : Mối ghép then 2.1.1-Yêu cầu lắp. -Do đặc điểm làm việc của mối ghép then bằng là trưyền mô men bằng 2 mặt bên,then được lắp với trục theo kiểu lắp N 9/h9 và then lắp với bạc theo kiêu lắp Js9/h9, lắp ghép phải đảm bảo đúng dung sai lắp ghép . -Khi lắp phải đảm bảo lắp ghép thực hiện theo kích thước chiều rộng b của then với khe hở cho phép 0,02mm đến 0,04 mm. -Đảm bảo sự đồng phẳng của then trên suốt chiều dài,phải có khe hở giữa mặt trên của then với đáy rãnh bạc. 2.1.2-Phương pháp lắp. -Mối ghép then được lắp theo trình tự sau: +Lắp then 1 vào trục 2 (H.11) Hình 11:Lắp then vào rãnh then trên trục
Đặt then chính xác vào rãnh then trên trục dùng búa đồng gõ nhẹ,đều dọc theo chiều dài then,hoặc dùng máy ép ,ép đều then vào rãnh then tránh bị kênh . -Kiểm tra khe hở mặt bên của then bằng căn lá. +lắp trục then vào bạc:(H.12) 1 2 3 Hình 12: Lắp trục then vào bạc Để vị trí của then trên trục trùng với trí rãnh then trên bạc3 ,đóng trục theo chiều dọc trục để lắp then vào bạc.(Hoặc đóng bạc vào trục then ) Kiểm tra khe hở mặt trên của then và đáy rãnh bạc. 2.2 -Lắp ráp mối ghép then vát. -Đặc điểm làm việc của mối ghép then vát(H.13) là truyền mô men bằng mặt trên và mặt dưới then,với độ dốc của then là 1:100 h b Hình 13 :Mối ghép then vát 2.2.1-Yêu cầu lắp.
-Độ dốc của then và rãnh then phải trùng nhau, độ hở cho phép tiếp xúc của then giữa mặt trên và mặt dưới : 0,02 0,04mm. -Hai mặt bên của then phải có khe cho phép. 2.2.2-Phương pháp lắp. Để đảm bảo độ dốc của then và rãnh bạc đạt yêu cầu kỹ thuật,thì khi láp ráp then vào trục và bạc thì phải tién hành cạo sửa mặt vát của then theo vết màu . -Lắp then theo trình tự sau:(H14) +Lắp trục vào bạc sao cho rãnh then của trục và bạc trùng nhau. +Đặt then trùng vào rãnh then trên trục và bạc,gõ nhẹ then vào rãnh theo phương dọc trục để xác định điểm cạo,tháo then ra để cạo. Hình 14 : Lắp then vát vào trục,bạc Cứ làm như thế một số lần cho đến khi thấy vết màu bám đều cả mặt trên và mặt dưới của then thì lúc đó mới chính thức lắp then vào mối ghép. +Kiểm tra khe hở cho phép bằng nhét căn lá vào mặt trên và dưới của then. 2.3-Lắp ghép mối ghép then hoa. -Mối ghép then hoa (H15)được sử dụng khi cần truyền mô men xoắn lớn và cần có độ đồng tâm cao giữa trục và bạc.Tuỳ theo tính chất định tâm mà lắp ráp mối ghép then hoa thực hiện theo yếu tố nào : -Nếu định tâm theo đường kính ngoài (H15a) thì lắp ghép thực hiện theo D với các kiểu lắp cơ bản:H7/f7;H77/g6;H7/js6…