Giáo trình máy CD/VCD: Phần 2 - Cao đẳng nghề Đăk Lắk

-72-<br /> <br /> GIÁO TRÌNH MÁY CD/VCD<br /> <br /> Bài 10: Mạch Focus Servo<br /> Giới thiệu : Đây là bài học giới thiệu về sơ đồ mạch điện, chức năng, nhiệm vụ và<br /> nguyên lý hoạt động của mạch focus servo . Đồng thời, hướng dẫn học sinh thực hành<br /> về các nội dung: Chẩn đoán, kiểm tra, sửa chữa và thay thế các linh kiện hư hỏng trong<br /> mạch focus - servo của máy CD/VCD.<br /> Mục tiêu thực hiện: Giúp cho học viên có khả năng<br /> - Trình bày đúng chức năng và nhiệm vụ của các khối trong mạch Focus - Servo.<br /> - Trình bày đúng nguyên lý hoạt động của mạch Focus - Servo.<br /> - Chẩn đoán, kiểm tra và sửa chữa được những hư hỏng của mạch Focus - Servo.<br /> - Cân chỉnh được mạch Focus - Servo.<br /> Nội dung chính:<br /> 10.1. Khái niệm về mạch servo:<br /> Trong hệ thống máy phát lại CD, VCD, … Có 4 loại mạch Servo, được trang bị<br /> để đảm bảo đọc các pits và flats đã được ghi lên đĩa một cách chính xác. Đó là Focus Servo, Tracking - Servo, Slide - servo, Spindle - Servo.<br /> 10.2. Nguyên tắc dò sai lệch hội tụ trong máy CD/VCD:<br /> Nhiệm vụ của mạch focus - servo điều khiển vật kính lên xuống theo chiều<br /> thắng đứng để đảm bảo chùm tia laser hội tụ đúng các pits và flats trên bề mặt đĩa<br /> thông qua cuộn hội tụ (Focus coil) được bố trí trên mắt đọc.<br /> Để nhận biết sự hội tụ người ta sử dụng biện pháp loạn thị bằng cách dùng một<br /> thấu kính hình trụ có đặc tính thay đổi hình dạng chùm tia từ hình elip dọc qua hình<br /> tròn rồi đến hình elip ngang như ở (hình 10.1).<br /> <br /> Hình 10.1 – Nguyên tắc dò hội tụ trong máy CD/VCD<br /> Việc dò sai lệch hội tụ được thực hiện thông qua 2 cặp photo diode nhận dạng<br /> A – C và B – D và mạch khuếch đại sai biệt dùng OPAMP. Các tín hiệu thu được từ<br /> các cặp photo diode (A+C) và (B+D) và được so sánh với nhau để có tín hiệu sai lệch<br /> [(A+C) - (B+D)].<br /> - Khi vật kính quá gần : thì chùm sáng phản xạ hội tụ trên 4 photo diode nhận dạng<br /> A, C và B, D có hình dạng Elip đứng và lúc này cặp photo diode (A+C) thu ánh sáng<br /> nhiều hơn cặp photo diode (B+D), tức tín hiệu điện (A+C) > (B+D) -> ngõ ra OPAM<br /> có tín hiệu sai lệch dương (hoặc âm) cấp cho mạch focus servo để đưa tín hiệu điều<br /> chỉnh vật kính ra xa.<br /> <br /> -73-<br /> <br /> GIÁO TRÌNH MÁY CD/VCD<br /> <br /> - Khi vật kính quá xa : Chùm sáng phản xạ hội tụ trên 4 photo diode nhận dạng A, C<br /> và B, D có hình dạng Elip ngang và lúc này cặp photo diode (A+C) thu ánh sáng ít hơn<br /> cặp photo diode (B+D), tức tín hiệu điện (A+C) < (B+D) -> ngõ ra OPAM có tín hiệu<br /> sai lệch âm (hoặc dương) cấp cho mạch focus - servo để đưa tín hiệu điều chỉnh vật<br /> kính lại gần hơn.<br /> - Khi vật kính ở vị trí hội tụ đúng: Chùm sáng phản xạ hội tụ trên 4 photo diode<br /> nhận dạng A, C và B, D có hình dạng hình tròn và lúc này cặp photo diode (A+C) thu<br /> ánh sáng bằng cặp photo diode (B+D), tức tín hiệu điện (A+C) = (B+D) -> ngõ ra<br /> OPAM có tín hiệu sai lệch là 0, cấp cho mạch focus - servo. Lúc này mạch focus servo sẽ không hiệu chỉnh vật kính.<br /> 10.3. Sơ đồ khối chức năng và nhiệm vụ của mạch focus servo:<br /> 10.3.1. Sơ đồ khối chức năng : (Hình 10.2)<br /> 310.2. Chức năng, nhiệm vụ của khối chức năng:<br /> - Focus Search: Có chức năng dò điểm hội tụ ban đầu khi có đĩa.<br /> - I-V-Comvert: Có chức năng đổi dòng điện ngõ vào sang điện áp ở ngõ ra.<br /> - FE (Focus Error): Tín hiệu sửa sai hội tụ có chức năng so sánh hai ngõ vào A + C, B<br /> + D. Nếu có sự chênh lệch về mức điện áp ngõ vào thì ngõ ra sẽ xuất hiện một mức<br /> điện áp dò hội tụ cho đến khi 2 tín hiệu này bằng nhau, tín hiệu ngõ ra được đưa đến<br /> mạch IC Servo để sửa dạng hội tụ.<br /> - FOK (Focus OK): Có chức năng tạo ra một tín hiệu dùng để xác định đầu laser nằm<br /> trên mặt phản chiếu của đĩa, tín hiệu này có mức cao khi chùm tia laser hội tụ trên đĩa.<br /> - Mạch FZC (Focus Zero cross): Có chức năng theo dõi khi tín hiệu vừa sai hội tụ tiến<br /> tới 0. Mạch này thường phối hợp với mạch FOK xác định thời điểm nào thì điều chỉnh<br /> hội tụ.<br /> <br /> Hình 10.2 – Sơ đồ khối chức năng của mạch Focus Servo<br /> <br /> -74-<br /> <br /> GIÁO TRÌNH MÁY CD/VCD<br /> <br /> 10.3.3 Nguyên lý hoạt động :<br /> Khi bắt đầu Play thì việc đầu tiên của mạch Focus - Servo là điểm hội tụ ban<br /> đầu cần phải đạt được hay nói khác đi là dịch chuyển thấu kính lên xuống theo trục<br /> thẳng đứng. Do vậy khối hoạt động đầu tiên trong mạch Focus - Servo là khối tìm<br /> kiếm hội tụ (Focus Search). Để thực hiện việc này thì vi xử lý xuất lệnh ra để điều<br /> khiển Swich S1 về vị trí b. Tiếp theo xuất lệnh điều khiển cho khối Focus seach để cho<br /> ra dạng sóng và dịch chuyển thấu kính như ở (Hình 10.3).<br /> <br /> Hình 10.3: Khối hoạt động dò tìm focus<br /> Khi đã phát hiện có tín hiệu RF hay ngõ ra của FOK chuyển mức, thì vi xử lý<br /> xuất lệnh chuyển Switch về vị trí a, lúc này là chế độ phát bình thường. Ngược lại nếu<br /> không nhận được tín hiệu FOK chuyển mức thì vi xử lý xuất lệnh cho hệ thống ngừng<br /> hoạt động. Ở chế độ play bình thường, tín hiệu nhận được từ quang Photodiode qua<br /> khối I-VConvert để biến đổi tín hiệu từ dòng điện sang điện áp rồi đưa để mạch FE để<br /> tạo ra tín hiệu cho phép vật kính dịch chuyển từ vị trí giữa đi lên hoặc xuống theo<br /> chiều thẳng đứng sao cho điểm hội tụ tốt nhất.<br /> 10.4. Phân tích mạch điện focus servo trên máy CD/VCD thực tế:<br /> 10.4. 1 Sơ đồ mạch điện các máy CD/VCD sử dụng IC Servo mã CXA 1082 BQ (BS)<br /> và một phần của IC RF.AMP mã CXA1081: (Hình 10.4 và 10.5)<br /> <br /> Hình 10.4 - Sơ đồ đường tín hiệu mạch Focus – Servo<br /> <br /> -75-<br /> <br /> GIÁO TRÌNH MÁY CD/VCD<br /> <br /> 10.4.2. Nguyên lý hoạt động của mạch focus Servo dùng IC – CXA 1082: (Hình<br /> 10.5)<br /> Các chân có chức năng liên quan đến mạch Focus Servo :<br /> - Chân 5 (FEO) : là chân cấp tín hiệu hội tụ ra cho mạch khuếch đại công suất hội tụ<br /> (Focus MDA).<br /> - Chân 6 (FE(-)) : là chân nhận tín hiệu hồi tiếp âm từ ngõ ra mạch MDA về mạch<br /> FE.amp hay chân nhận tín hiệu đảo của mạch FE.Amp.<br /> - Chân 48 (FE) : là chân nhận tín hiệu dò sai lệch hội tụ từ mạch dò và khuếch đại sai<br /> lệch hội tụ từ IC RF.Amp (CXA 1081) đưa tới. Tín hiệu này sẽ cấp cho mạch sửa pha<br /> (Phase correction) và mạch so sánh điểm xuyên 0 hội tụ FZC bên trong IC – CXA<br /> 1082.<br /> - Chân 18 (Sens): Chính là ngõ ra tín hiệu của mạch FZC cấp cho mạch IC- DSP và<br /> cũng lien lạc với chân Sens của vi xử lý (Microcomputer) cấp cho mạch DSP.<br /> - Chân 41 (FOK): là chân nhận tín hiệu FOK từ mạch nhận diện tín hiệu dò hội tụ từ<br /> ICRF.<br /> Amp (CXA 1081) đưa tới. Chân này có mức cao hoặc thấp.<br /> - Chân 7 (Srch): là chân liên quan đến chức năng dò hội tụ (Search), chân này kết nối<br /> với tụ hoá (4.7u) cùng với R bên trong IC hình thành mạch định thời tạo dạng xung dò<br /> hội tụ. Ngoài ra còn có các chân liên quan đến chức năng hội tụ là :<br /> - Chân 2 (FGD) và 3 (FS3): là 2 chân kết nối với tụ gốm cùng với R bên trong IC hình<br /> thành mạch lọc thông thấp giảm tần số cao và được điều khiển bởi một chuyển mạch<br /> bên trong IC.<br /> - Chân 4 (LSB): là chân kết nối với tụ gốm cùng với R bên trong IC hình thành mạch<br /> định thời tăng độ rộng băng thông thấp cho mạch focus servo khi ở chế độ phát (Play).<br /> - Chân 17 (FSET): là chân thiết lập tần số đỉnh cho mạch focus Phase compensation<br /> (Khi R ngoài là 510K thì tần số đỉnh khoảng 1.2Khz).<br /> - Chân 29 (I.Set): là chân nhận dạng xung (đỉnh) dò hội tụ, nhảy Track hay dò nhanh<br /> (Forward) để tự động điều chỉnh các chuyển mạch bên trong IC khi ở các chế độ: mới<br /> đưa đĩa vào, Next, hay Forward …<br /> <br /> Hình 10.5 - Sơ đồ cấu trúc bên trong của CXA 1082 liên quan đến mạch<br /> FOCUS – SERVO<br /> <br /> -76-<br /> <br /> GIÁO TRÌNH MÁY CD/VCD<br /> <br /> 10.5. Khảo sát và phân tích mạch focus Servo trong máy CD/VCD đang thực<br /> hành ở xưởng:<br /> 10.5. 1. Cho sơ đồ mạch focus Servo ở máy VCD Hanel như sau hãy phân tích các<br /> đường tín hiệu liên quan đến mạch Focus Servo : (Xem hình 10.6):<br /> 10.5.2 Hướng dẫn thực hành:<br /> - Đọc phân tích sơ đồ mạch nguyên lý của máy CD/VCD đang thực hành.<br /> - Dò mạch điện.<br /> - Đo áp thực tế trên máy so với các thông số chuẩn trên Schematic của máy.<br /> 10.5.3 Thảo luận các hiện tượng hư hỏng có thể xảy ra ra theo nhóm: Gồm các hiện<br /> sau<br /> - Cụm thấu kính không dịch chuyển lên xuống.<br /> - Cụm thấu kính dịch chuyển không ổn định.<br /> <br /> Hình 10.6 – Mạch Servo của máy VCD Hanel<br /> 10.6. Chẩn đoán, kiểm tra và sửa chữa mạch Focus Servo:<br /> Những hiện tượng hư hỏng cơ bản đối với mạch focus Servo là :<br /> 10.6. 1 Cụm thấu kính không dịch chuyển lên xuống:<br /> a. Cách kiểm tra theo các bước sau:<br /> - Kiểm tra mạch điện từ mạch MDA lên mắt đọc.<br /> - Kiểm tra cuộn focus (dùng thang ohm để đo khoảng 7.5 ohm), hoặc dùng thang<br /> Rx 1 kích vào thì vật kính sẽ dịch lên xuống -> Tốt ( xem Hinh 10.7).<br /> - Kiểm tra nguồn cấp cho mạch MDA và mạch MDA Focus có chập, đứt không.<br /> <br />