zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Kỹ Thuật - Công Nghệ

» Điện - Điện tử

GIÁO TRÌNH MÁY ĐIỆN - PHẦN IV - MÁY ĐIỆN KHÔNG ĐỒNG BỘ - CHƯƠNG 1

Chia sẻ: Nguyễn Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

111
lượt xem 28
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chương 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ MÁY ĐIỆN KHÔNG ĐỒNG BỘ (MĐKĐB) Mục tiêu: Sau khi học xong chương này sinh viên phải : ? Mô tả được kết cấu các bộ phận của MĐKĐB. ? Nêu được nhiệm vụ từng bộ phận của máy. ? Nêu được tên và lý do chọn loại vật liệu chế tạo các bộ phận máy.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: GIÁO TRÌNH MÁY ĐIỆN - PHẦN IV - MÁY ĐIỆN KHÔNG ĐỒNG BỘ - CHƯƠNG 1

Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn PHAÀN IV. MAÙY ÑIEÄN KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ Chöông 1. ÑAÏI CÖÔNG VEÀ MAÙY ÑIEÄN KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ (MÑKÑB) Muïc tieâu: Sau khi hoïc xong chöông naøy sinh vieân phaûi :  Moâ taû ñöôïc keát caáu caùc boä phaän cuûa MÑKÑB.  Neâu ñöôïc nhieäm vuï töøng boä phaän cuûa maùy.  Neâu ñöôïc teân vaø lyù do choïn loaïi vaät lieäu cheá taïo caùc boä phaän maùy.  Trình baøy ñöôïc nguyeân lyù laøm vieäc cuûa MÑKÑB.  Giaûi thích ñöôïc cô sôû taïo moâmen quay cuûa ñoäng cô .  Phaân tích ñöôïc caùc cheá ñoä laøm vieäc khaùc nhau cuûa MÑKÑB.  Giaûi thích ñöôïc yù nghóa caùc ñaïi löôïng ñònh möùc ghi treân nhaõn maùy. Noäi dung: I. CAÁU TAÏO Maùy ñieän khoâng ñoàng boä laø maùy ñieän quay, caáu taïo HCM TP. goàm caùc boä phaän chính sau: huat Ky t 1.PHAÀN TÓNH (STATO) p am -Loõi saét: laø phaàn daãn töø. Ñöôïc gheùp baèngucaùh laù theùp HS c gD kyõ thuaät ñieän, hai maët coù sôn © Tcuon n daøy 0,35; 0,5 caù rh ñieä yen mm gheùp laïi. Neáu loõiBtheùqungaén, caùc laù theùp ñöôïc gheùp laïi thaønh moät khoái. Vôùi loõi an p theùp daøi, caùc laù theùp ñöôïc gheùp laï i thaønh töøng xeáp daøi 6 ñeán 8 cm, ñaët caùch nhau 1 cm ñeå thoâng gioù ngang truïc. Maët trong cuûa loõi theùp coù xeû raõnh ñeå ñaët daây quaán. Hình daïng raõnh coù theå laø kieåu hôû, nöûa kín, nöûa hôû. -Daây quaán: ñöôïc ñaët trong caùc raõnh cuûa loõi theùp vaø caùch ñieän vôùi loõi theùp. Daây quaán thöôøng laø daây tieát dieän troøn hoaëc tieát dieän chöõ nhaät coù boïc caùch ñieän ñöôïc quaán thaønh töøng boái vaø ñaët vaøo caùc raõnh theo sô ñoà ñaõ xeùt trong phaàn 2. -Voû maùy: duøng coá ñònh loõi theùp vaø daây quaán. Thöôøng laøm baèng gang hoaëc nhoâm. Vôùi maùy coâng suaát lôùn laøm baèng theùp taám uoán vaø haøn laïi. Tuøy theo caùch laøm nguoäi maø daïng voû maùy khaùc nhau. Hình 1.1.Keát caáu stato 2.PHAÀN QUAY ( ROTOR) -Loõi saét: ñöôïc gheùp baèng caùc laù theùp kyõ thuaät ñieän. Loõi saét ñöôïc eùp leân truïc maùy. Phía ngoaøi coù xeû raõnh ñeå ñaët daây quaán. 116 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn Hình 1.2.roâ to loàng soùc Daây quaán: coù hai loaïi rotor daây quaán vaø rotor loàng soùc. +Rotor loàng soùc: Trong moãi raõnh cuûa loõi saét ñaët thanh daãn baèng ñoàng hay nhoâm. Caùc thanh daãn ñöôïc noái taét ôû hai ñaàu baèng caùc thanh ñoàng hoaëc nhoâm. +Rotor daây quaán: Trong caùc raõnh ñaët daây quaán raûi nhö daây quaán stato. Ñoái vôùi maùy côõ nhoû duøng daây quaán ñoà ng taâm hai lôù p. Maùy côõ lôùn duø ng daây quaán soùng. Daây quaán ba pha cuûa rotor, moät ñaàu ñöôïc ñaáu sao, ba ñaàu kia noái vôùi ba vaønh tröôït, thoâng qua ba choåi than noái vôù i ba ñieän trôû beâ n ngoaøi vaø sau ñoù noái chuïm laïi. Hình1.3.roâ to daây quaán 3.KHE HÔÛ KHOÂNG KHÍ GIÖÕA STATO VAØ ROTOR Ñeå haïn cheá doøng ñieän töø hoùa laáy töø löôùi, nghóa laø naâng cao heä soá coân g suaát thì khe hôû cuûa maùy phaûi nhoû. Thöôøng trong maùy côõ nhoû vaø vöøa .kheM roäng 0,2 ñeán P HC hôû uat T h Ky t 1mm. pham H Su ng D II. NGUYEÂN LYÙ LAØM VIEÄCTruo © n u ye Ñaët ñieän aùp xoay chieàquba pha vaøo daây quaán stato,trong daây quaán coù doøng ñieän Ban 60 .f xoay chieàu ba pha, seõ taïo ra töø tröôøng quay vôù i toác ñoä n1  trong ñoù P: soá ñoâi P cöïc; f: taàn soá doøng ñieän löôùi. Töø tröôøng naøy queùt leâ n daây quaán rotor laøm caûm öùng trong daây quaán rotor sññ e2. Do daây quaán rotor ñöôïc noái ngaén maïch neân trong daây quaán coù doøng ñieän i2. Töø thoâng do doøng ñieän rotor sinh ra hôïp vôùi töø thoâng cuûa stato, taïo thaønh töø thoâng toång ôû khe hôû. Doøng ñieän trong daây quaán rotor taùc duïng vôùi töø tröôøng khe hôû sinh ra moment vaø laøm cho rotor quay vôùi toác ñoä n. Toác ñoä quay rotor luoân khaùc toác ñoä quay töø tröôøng ( n  n1 ). Vì vaäy ñöôïc goï i laø ñoäng cô khoâng ñoà ng boä. Giaû söû n = n1, nghóa laø toác ñoä rotor baèng toác ñoä töø tröôøng quay, seõ khoâng coù chuyeån ñoäng töông ñoá i giöõa daây quaán rotor vaø töø tröôøng quay neân sññ e2 = 0 vaø doøng ñieän trong daây quaán rotor i2 = 0. Löïc ñieän töø taùc duïng leâ n thanh daãn baèng 0 neân rotor quay chaäm laïi. Khi n < n1 laïi coù chuyeån ñoäng töông ñoái giöõa stato vaø rotor neân hieän töôïng laëp laïi nhö treân. Nhö vaäy toác ñoäc quay cuûa rotor luoân luoân nhoû hôn toác ñoä quay cuûa töø tröôøng. Söï sai khaùc giöõa toác ñoä quay cuûa rotor vaø stato goï i laø heä soá tröôït. Thöôøng ñöôïc tính theo phaàn traêm. n n 1 S%  .100 n1 117 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn Cheá ñoä laøm vieäc cuûa MÑKÑB tuøy theo giaù trò cuûa heä soá tröôït. MÑKÑB coù theå laøm vieäc ôû ba cheá ñoä: -Cheá ñoä ñoä ng cô: laø chuû yeáu. Khi ñoù rotor quay cuø ng chieàu vôùi töø tröôøng vaø 0  n  n hay 1  s  0 . 1 Hình1.4.töông quan toác ñoä töø tröôøng vaø toác ñoä roâ to -Cheá ñoä maùy phaùt: rotor quay thuaän chieàu töø tröôøng nhöng vôù i toác ñoä lôùn hôn toác ñoä ñoàng boä vaø n  n1 hay s  0 . -Cheá ñoä haõm ñieän töø: rotor quay ngöôïc chieàu töø tröôø ng vaø n  0 hay s  1 III. CAÙC ÑAÏI LÖÔÏNG ÑÒNH MÖÙC Maùy ñieän khoâng ñoàng boä chuû yeáu laøm vieäc ôû cheá ñoä ñoäng cô ñieän. Treân nhaõn ñoäng cô ghi caùc trò soá ñònh möùc cuûa ñoäng cô khi taûi laø ñònh möùc. -Coâng suaát ñònh möùc: Pñm (w; kw) laø coâng suaát cô ôû ñaàu truïc ñoäng cô. Coù theå ghi theo ñôn vò HP (ngöïa), 1HP = 0,736 kw. Pñm = 3 Uñm Iñm cos dm dm -Doøng ñieän ñònh möùc: Iñm (A; kA) laø doøng ñieän daây ñònh möùc. HCM -Ñieän aùp ñònh möùc: Uñm (V;kV) laø ñieän aùp daây ñònh möùc. TP. huat -Caùch ñaáu daây: sao hoaëc tam giaùc. Ky t pham -Toác ñoä quay ñònh möùc: ( voøng/ phuùt) H Su D uong -Hieäu suaát ñònh möùc: dm © Tr yen cos  qu -Heä soá coâng suaát ñònh möùc: Ban dm -Taàn soá ñònh möùc: fñm -Soá pha -Caáp caùch ñieän ***** CHUÛ ÑEÀ GÔÏI YÙ THAÛO LUAÄN 1. Loõi theùp roto laøm baèng vaät lieäu gì, coù theå cheá taïo baèng theùp khoái khoâng. 2. caáu taïo stato cuûa ñoäng cô roto daây quaán vaø ñoäng cô roto loàng soùc coù gioáng nhau khoâng. 3. Caùc phöông phaùp laøm maùt maùy ñieän xoay chieàu. 4. Taïi sao loõi theùp stato cuûa MÑXC phaûi cheá taïo baèng theùp laù kyõ thuaät ñieän. 5. AÛnh höôûng cuûa ñoä roäng khe hôû khoâng khí giöõa stato vaø roto (taêng hoaëc giaûm) ñoái vôùi caùc thoâng soá cuûa maùy. 6. Vì sao khoâng caàn caùch ñieän giöõa thanh daãn roto loàng soùc vaø loõi theùp. 7. Caùc kieåu voû ñoäng cô. 8. Yeâu caàu veà quan heä giöõ soá raõnh cuûa stato Z1 vaø soá raõnh roto Z 2 9. MÑKÑB laøm vieäc döïa treân nguyeân lyù naøo. 10. Neáu vaønh ngaén maïch bò hôû, ñoäng cô coù khôûi ñoäng ñöôïc khoâng. 11. Trình baøy nguyeân lyù laøm vieäc cuûa ñoäng cô. 118 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn 12. Giaûi thích vì sao toác ñoä quay cuûa roto luoân luoân nhoû hôn toác ñoä quay cuûa töø tröôøng. 13. MÑKÑB coù theå laøm vieäc ôû nhöõng traïng thaùi naøo. 14. Heä soá tröôït, chieàu quay cuûa roto vaø moâmen khi maùy laøm vieäc ôû traïng thaùi maùy phaùt. 15. Khi naøo thì maùy laøm vieäc ôû traïng thaùi haõm. Heä soá tröôï t, chieàu quay cuûa roto vaø moâmen ôû traïng thaùi haõm. 16. Cuõng caâu hoûi nhö vaäy ñoái vôùi cheá ñoä ñoäng cô 17. YÙ nghóa cuûa coâng suaát ghi treân nhaõn ñoäng cô. 18. Nhaõn ñoäng cô ghi 380 V/ 220 V - Y /  . Neáu ñieän aùp daây cuûa löôùi laø 220 V , phaûi ñaáu ñoäng cô theo kieåu naøo. 19. Ñoïc caùc trò soá töø nhaõn ñoäng cô ñaõ söu taàm. IV. HÖÔÙNG DAÃN GIAÛI BAØI TAÄP ÖÙNG DUÏNG: BAØI TAÄP 1: Cho moät ñoäng cô ñieän khoân g ñoàng boä 3 pha rotor loøng soùc coù Pñm = 10 kW, Uñm = 220/380 V, daây quaán ñaáu  /Y, toác ñoä quay nñm = 960 vg/ph, soá cöïc 2pM 6, taàn soá f = 50 = P. HC uat T Hz, heä soá coâng suaát cos  = 0,8; hieäu suaát  = 0,85. y th K ham 1. Tính doøng ñieä n ñònh möùc cuûa ñoän g cô. Su p 2. Tính toång toån hao coâng suaát trong ñoänH cô. g Dg ruon n©T Gôïi yù: quye c cuûa ñoäng cô. Pñm: coâng suaát cô anñaàu truï B ôû Pñm = 3 . Uñm.Iñm. cos  ñm .  ñm (W). Daây quaán ñaáu  /Y: choïn caùch ñaáu daây phuø hôïp vôùi ñieän aùp daây cuûa nguoàn ñieän. Coâng suaát ñieän ñoäng cô tieâu thuï: P1 = 3 . Uñm.Iñm. cos  ñm (W). Toång toån hao trong ñoän g cô: P = Pvaøo - Pra (W) BAØI GIAÛI 1/ Doøng ñieä n ñònh möùc thay ñoåi theo ñieän aùp laøm vieäc: Vôùi Uñm = 220 V. 10.10 3 Pñm Iñm = = = 38,59 (A). . 3.U ñm . cos  ñm 0,85. 3.220.0,8 Vôùi Uñm = 380 V. 10.10 3 Pñm Iñm = = = 22,34 (A). . 3.U ñm . cos  ñm 0,85. 3.380.0,8 2/ Toång toån hao coâng suaát trong ñoäng cô: 10.10 3 P - 10.103 = 1 764,7  P  ñm  Pñm = (W).  ñm 0,85 BAØI TAÄP 2: Cho moät ñoäng cô ñieän khoâng ñoàng boä 3 pha daây quaán stato noái hình tam giaùc, ñieän aùp löôùi 220 V, f = 50 Hz. Soá lieäu ñoäng cô: p = 2 ñoâi cöïc, I1 = 21 A, cos 1 = 0,82;  = 119 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn 0,837; s = 0,053. Tính toác ñoä ñoäng cô, coâng suaát ñieän ñoäng cô tieäu thuï P1, toång caùc toån hao, coâng suaát ñieän höõu ích P2,. Gôïi yù Ñieän aùp löôùi 220 V laø ñieän aùp daây. Ñoäng cô coù daây quaán noái hình tam giaùc töông öùng moãi cuoän daây chòu ñieä n aùp daây 220 V töø nguoàn. I1 laø doøng ñieän ño ñöôïc treâ n 1 pha daây quaán stato khi ñoäng cô ñang laøm vieäc. Heä soá tröôït s = 0,053 laø ñoä leäch giöõa toác ñoä quay cuûa töø tröôøng vaø rotor: n n s= 1 n1 (vôùi n1 toác ñoä ñoàng boä vaø n toác ñoä quay rotor). Hieäu suaát  ñaëc tröng cho hieäu quaû laøm vieäc cuûa ñoäng cô: P  = ñm P1 Coâng suaát ñieän ñoäng cô tieâu thuï: P1 = 3 . U1.I1. cos  (W). BAØI GIAÛI HCM Toác ñoä goùc cuûa ñoäng cô: TP. .(1 – s) thuat 2 .f  = 1 . (1 – s) = p ham Ky up 2 . 50 g DH S on ru.(1 – 0,053) = 148,68 = (rad/s). n ©2T uye Toác ñoä quay cuûaBñoänq cô: an g 60.f 60.50 n= .(1 – s) = .(1 – 0,053) = 1420 (vg/ph). p 2 Coâng suaát ñieän ñoäng cô tieäu thuï: P1 = 3 . U1.I1. cos  = 3 . 220.21. 0,82 = 6561 (W). Coâng suaát ñieän höõu ích: P2 = P1. 1 = 6561.0,837 = 5491 (W). Toång caùc toån hao coâng suaát:  P = P1 - P2 = 6561 – 5491 = 1070 (W). BAØI TAÄP TÖÏ GIAÛI Baøi 1 Moät ñoäng cô ñieän khoân g ñoàng boä 3 pha rotor loøn g soùc coù caùc thoâng soá ghi treân nhaõn maùy: coâng suaát ñònh möùc Pñm = 7 5 kW, toác ñoä ñònh möùc n ñm = 2930 vg/ph, heä soá coâng suaát ñònh möùc cos  ñm = 0,91; hieäu suaát ñònh möùc  ñm = 91 %, ñoäng cô ñaáu Y/  _380 V/220 V; ñieän aùp löôùi Ud = 380 V. 1. Tính coâng suaát taùc duïng vaø phaûn khaùng ñoäng cô tieâu thuï. 2. Tính doøng ñieä n, heä soá tröôït, cho p = 1. ÑS: 1/ P1 = 82,42 kW; Q1 = 37,56 kVAr. 2/ Iñm = 138 A; s ñm = 0,023. *** 120 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí

65 tài liệu

2431 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.