intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Giáo trình ô tô ( dùng cho hệ cao đẳng ) - Chương 4

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST
Báo xấu
148
lượt xem 60
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

TÍNH KINH TẾ NHIÊN LIỆU CỦA Ô TÔ 4.1. CÁC CHỈ TIÊU KINH TẾ NHIÊN LIỆ U CỦA ÔT Ô: Tính kinh tế chung của ôt ô được đá nh giá bằn g giá thà nh theo đơn vị số lượng và quãng đường vậ n chuyển: tấ n- km hoặc một hàn h khách- km. Tổng giá thà nh vậ n chuyển của ôt ô phụ thuộc và o: kết cấu của ôtô,

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình ô tô ( dùng cho hệ cao đẳng ) - Chương 4

  1. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn CHÖÔNG 4 TÍNH KINH TEÁ NHIEÂN LIEÄU CUÛA OÂ TOÂ M P. HC uat T y th K Muïc tieâu: pham u DH S ngkhaû naêng: Sau khi hoïc xong chöông naøy caùc sinh©vieânocoù Tru yen lieäu cuûa oâtoâ. teá u 1. Neâu ñöôïc caùc chæ tieâu kinhn qnhieân Ba 2. Vieát ñöôïc phöông trình tieâu hao nhieân lieäu cuûa oâtoâ. 3. Trình baøy ñöôïc ñaëc tính tieâu hao nhieân lieäu cuûa oâtoâ khi chuyeån ñoäng oån ñònh. 68 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  2. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn 4.1. CAÙC CHÆ TIEÂU KINH TEÁ NHIEÂN LIEÄ U CUÛA OÂT OÂ: Tính kinh teá chung cuûa oât oâ ñöôïc ñaù nh giaù baèn g giaù thaø nh theo ñôn vò soá löôïng vaø quaõng ñöôøng vaä n chuyeån: taá n- km hoaëc moät haøn h khaùch- km. Toång giaù thaø nh vaä n chuyeån cuûa oât oâ phuï thuoäc vaø o: keát caáu cuûa oâtoâ, tình traï ng kyõ thuaät cuûa chuùng, giaù thaøn h löôïng nhieân lieäu tieâ u thuï, ñieàu kieä n ñöôøng xaù , ñieàu kieän khí haä u khi söû duïng oât oâ, tieàn löông phaûi traû … Tính kinh teá nhieâ n lieäu cuûa oât oâ ñöôïc ñaùn h giaù baè ng möùc tieâ u hao nhieân lieäu treâ n quaõng ñöôøng 100km hoaëc möùc tieâ u hao nhieân lieä u cho moät taá n-km. Ñoái vôùi oât oâ khaùc h ñöôïc tính theo möùc tieâu hao nhieân lieä u treân moät haøn h khaùch-km hoaëc 100km. Möùc tieâu hao nhieâ n lieäu cho moät ñôn vò quaõn g ñöôøng chaïy qñ cuûa oâtoâ ñöôïc tính theo bieåu thöùc: 100Q l qñ  (4.1)   S*  100 km  Trong ñoù: Q – Löôïng tieâ u hao nhieâ n lieä u (l). S*– Quaõng ñöôøng chaïy ñöôïc cuûa oât oâ (km). HCM TP. t thua g m Ky Möùc tieâu hao nhieâ n lieäu treân ñôn vò quaõn hañöôøng chaï y tính theo coâng thöùc (4.1) p khoâ ng keå ñeá n khoái löôïng haø ng hoaù maø g toâHvaäu chuyeån ñöôïc maëc duø khi oâtoâ chuyeân chôû oâ D S n n haøng hoaù thì löôïng nhieâ n lieä u tieâu Truoseõ lôùn hôn khi khoâng coù chuyeân chôû haø ng hoaù . Cho n © thuï ye neân caàn ñaù nh giaù tính kinh qu nhieân lieäu cuûa oât oâ theo moät ñôn vò haø ng hoùa vaän chuyeån. Ví Ban teá duï ñoái vôùi oâtoâ vaän taûi, möùc tieâ u hao nhieân lieäu cho moät ñôn vò haøn g hoùa qc ñöôïc tính theo bieåu thöùc sau: Q n  kg  qc (4.2)   G t St  t.km  Trong ñoù: Gt – Khoái löôï ng haøn g hoaù chuyeân chôû (t). St – Quaõn g ñöôøng chuyeân chôû cuûa oât oâ khi coù haø ng hoùa (km).  n – Tyû troïng nhieân lieä u (kg/l). 4.2. PHÖÔNG TRÌNH TIEÂ U HAO NHIEÂN LIEÄ U CUÛA OÂT OÂ: Khi oâtoâ chuyeån ñoäng, tính kinh teá nhieân lieäu cuûa noù phuï thuoäc vaø o tính kinh teá nhieâ n lieäu cuûa ñoäng cô ñaët treân oâtoâ vaø tieâ u hao coâng suaát ñeå khaéc phuïc löïc caû n chuyeån ñoäng. Khi thí nghieä m ñoäng cô treân beä thí nghieäm, ta xaùc ñònh ñöôïc möùc tieâ u hao nhieâ n lieä u theo thôøi gian (kg/h) vaø coân g suaát phaùt ra cuûa ñoäng cô Ne (kW). Möùc tieâ u hao nhieâ n lieä u theo thôøi gian ñöôïc xaùc ñònh theo bieåu thöùc:  kg  Qn (4.3) GT  h t Trong ñoù: t – Thôøi gian laøm vieäc cuûa ñoäng cô (h). 69 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  3. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn Ñeå ñaù nh giaù tính kinh teá nhieâ n lieäu cuûa ñoäng cô, ta duøng suaát tieâ u hao nhieâ n lieäu coù ích ge:  kg  G T Q n (4.4) ge      kW.h  Ne Ne t Trong ñoù: Ne – Coân g suaát coù ích cuûa ñoäng cô (kW). Thoâng qua thí nghieäm ñoäng cô vaø tính toaùn, ta xaâ y döïng ñöôïc ñoà thò quan heä giöõa coâng suaát ñoäng cô vaø suaát tieâ u hao nhieâ n lieäu vôùi soá voøng quay cuûa truïc khuyûu ñoäng cô: Ne = f(ne ) vaø ge = f(ne ) Ñoà thò naøy ñöôïc trình baøy treân hình 4.1 vaø ñöôïc goïi laø ñöôøng ñaëc tính ngoaøi cuûa ñoän g cô. Ne M ge P. HC Ne uat T y th K pham H Su ng D ruo n©T quye an B ge ne Hình 4.1: Ñaëc tính ngoaøi cuûa ñoäng cô. Töø coâ ng thöùc (4.1) vaø (4.4) ta ruùt ra ñöôïc bieå u thöùc ñeå xaùc ñònh möùc tieâ u hao nhieâ n lieäu nhö sau: 100g e N e t 100g e N e 1 qñ  (4.5)    S* n v n  100 km  70 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  4. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn Trong ñoù: S* v vaän toác chuyeån ñoän g cuûa oâtoâ (km/h). t Khi oâtoâ chuyeån ñoäng, coâng suaát cuûa ñoäng cô phaùt ra caàn thieát ñeå khaéc phuïc caùc löïc caûn chuyeån ñoäng vaø ñöôïc bieåu thò theo phöông trình caân baèn g coâ ng suaát nhö sau: ( P ψ    ω    j )v PP Ne (kW) (4.6) 1000η Trong ñoù: P  ;P  ;P j – Caùc löïc caûn chuyeån ñoäng (N). v – Vaä n toác chuyeån ñoäng cuûa oât oâ (m/s). Nhö vaä y möùc tieâ u hao nhieân lieäu cuûa oâtoâ phuï thuoäc vaøo suaát tieâ u hao nhieâ n lieä u coù ích cuûa ñoäng cô vaø coâ ng suaát tieâ u hao ñeå khaéc phuïc caùc löïc caûn chuyeån ñoäng. Töø coâng thöùc (4.5) vaø (4.6) ta coù coâng thöùc tính möùc tieâ u hao nhieân lieäu: HCM TP.  y thuat ,g e ( P ψ  P ω   P j ) 1 K qñ  (4.7) m  pha 100 km  H Su ρn η ng D Truo laø © Phöông trình (4.7) goïiuyenphöông trình ñaù nh giaù möùc tieâu hao nhieâ n lieä u cho oâtoâ q chuyeån ñoäng khoâng oån Banñònh. Khi oâtoâ chuyeån ñoäng oån ñònh Pj = 0 , thì möùc tieâu hao nhieân lieä u seõ laø: ,g e ( P ψ  P ω ) 1 qñ  (4.8)    100 km  ρn η Töø phöông trình (4.7) vaø (4.8) ta ruùt ra nhaän xeùt sau: Möùc tieâu hao nhieân lieä u treâ n moät ñôn vò quaõn g ñöôøng chaïy giaû m khi khi suaát tieâu hao nhieân lieä u coù ích cuûa ñoäng cô giaûm , nghóa laø neáu ñoäng cô coù keát caáu vaø quaù trình laøm vieäc hoaøn thieä n thì giaûm ñöôïc möùc tieâ u hao nhieân lieäu cuûa oât oâ treân moät ñôn vò quaõ ng ñöôøn g chaïy. Tình traï ng laøm vieäc cuûa heä thoá ng truyeàn löïc khoâng toát seõ laøm giaûm hieä u suaát truyeà n löïc vaø laø m taên g möùc tieâ u hao nhieâ n lieäu treân moät ñôn vò quaõn g ñöôøng chaï y. Khi löïc caû n chuyeån ñoäng taên g leân thì möùc tieâu hao nhieâ n lieäu seõ taên g. Trong quaù trình oâtoâ taê ng toác seõ laøm taê ng möùc tieâu hao nhieân lieäu. 4.3. ÑAËC TÍNH TIEÂU HAO NHIEÂN LIEÄU CUÛA OÂTOÂ KHI CHUYEÅN ÑOÄNG OÅN ÑÒNH: Söû duïng phöông trình (4.8) ñeå phaâ n tích tính toaùn möùc tieâu hao nhieân lieä u, ta seõ gaë p nhieàu khoù khaên vì trò soá suaát tieâu hao nhieâ n lieä u coù ích cuûa ñoäng cô g e p huï thuoäc vaøo soá voøng quay cuûa truïc khuyûu ñoäng cô n e vaø möùc ñoä söû duïng coâng suaát cuûa ñoäng cô YN. Vì vaä y ta giaûi quyeát vaá n ñeà naøy baèn g phöông phaùp xaâ y döïng ñöôøng ñaëc tính tieâu hao nhieân lieä u cuûa oât oâ. 71 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  5. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn Ñaàu tieâ n, döïa vaøo thí nghieäm ñoäng cô treâ n beä thí nghieäm ñeå laäp ñoà thò suaát tieâu hao nhieân lieä u coù ích cuûa ñoäng cô theo möùc ñoä söû duïng coâ ng suaát cuûa ñoäng cô g e = f(YN) töông öùng vôùi caùc soá voøng quay khaùc nhau cuûa ñoäng cô (hình 4.2). Qua ñoà thò naøy ta coù nhaän xeùt: möùc ñoä söû duïng coâ ng suaát cuûa ñoäng cô caøn g taê ng vaø soá voøng quay cuûa truïc khuyûu ñoäng cô caø ng giaûm thì möùc tieâ u hao nhieâ n lieä u caøn g giaû m, vì g e caøng giaûm . Vì theá khi möùc ñoä söû duïng coâng suaát ñoäng cô nhö nhau (ví duï taïi ñieåm YN1) thì suaát tieâu hao nhieâ n lieäu coù ích cuûa ñoäng cô ge ôû soá voø ng quay n e’’’ seõ nhoû hôn khi ôû soá voøn g quay ne’’ vaø ne’. ge M P. HC uat T y th K ne’ pham H Su ng D ’’ ruo n©T ne quye an B ne,,, 0 YN YN1 Hình 4.2: Ñoà thò ñaëc tính taûi troïng cuûa ñoäng cô( ne’> ne’’ >n e’’’). Tieáp ñoù ta xaây döïng ñoà thò caân baèng coâng suaát cuûa oâtoâ khi chuyeån ñoäng oå n ñònh vôùi caùc heä soá caûn  cuûa caùc loaïi maët ñöôø ng khaùc nhau ñeå tìm ñöôïc möùc ñoä söû duïng coâng suaát khaùc nhau cuûa ñoäng cô YN (hình 4.3). Ta xaâ y döïng ñoà thò Ne = f(v) cho moät tæ soá truyeàn cuûa heä thoáng truyeàn löïc . Caên cöù vaø o phöông trình caâ n baèng coâ ng suaát cuûa oâtoâ khi chuyeån ñoäng oån ñònh, ta coù: N   N Ne (4.9)  Laäp ñöôøng cong coâ ng suaát phaùt ra cuûa ñoäng cô Ne =f(v), xuaát phaùt töø ñöôøng cong naøy , xaây döïng veà phía döôùi cuûa noù ñöôøng cong bieå u thò coâng suaát tieâu hao cho löïc caû n khoâng khí vaø coù keå ñeán coâng suaát tieâu hao cho ma saùt trong heä thoáng truyeàn löïc: Wv 3 N  f ( v)  (4.10)   72 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  6. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn Sau ñoù laä p caùc ñöôøng cong bieå u dieãn coâng suaát caûn cuûa maët ñöôøng vôùi caùc heä soá caû n Nψ khaùc nhau  f ( v) vaø coù keå ñeán coâ ng suaát tieâ u hao cho ma saùt trong heä thoáng truyeàn löïc: η N  Gv (4.11)    Döïa vaøo ñoà thò (hình 4.3), ta coù theå xaùc ñònh ñöôïc möùc ñoä söû duïng coâ ng suaát cuûa ñoän g cô YN öù ng vôùi soá voøng quay naø o ñoù cuûa ñoäng cô, töùc laø öù ng vôùi moät vaä n toác v naø o ñoù ôû soá truyeàn ñaõ cho vaø phuï thuoäc vaøo ñieà u kieä n ñöôøng xaù ñaõ cho. ge Ne N  a N . HCM Nc TP huat  Ky t pham H Su ng D ruo n©T quye an B b c v 0 v1 ne Hình 4.3: Ñoà thò caân baèng coâng suaát cuûa oâtoâ öùng vôùi caùc heä soá caûn  khaùc nhau cuûa maët ñöôøng. Chaún haïn nhö treân hình 4.3, ñeå ñaûm baûo cho oâtoâ coù theå chuyeån ñoäng ñöôïc vôùi vaän toác v1 treân loaïi ñöôøng coù heä soá caûn  1 thì caàn phaûi coù coâng suaát ñöôïc xaùc ñònh baèng toång soá hai ñoaïn (a+c). Coøn coâng suaát cuûa ñoäng cô phaùt ra taïi vaän toác naøy baèng toång soá hai ñoaïn (a+b). Töø ñoù ta xaùc ñònh ñöôïc möùc ñoä söû duïng coâng suaát ñoäng cô YN theo tyû soá: ac YN  (4.12) a b Neáu tính YN theo phaàn traêm ta coù: a c YN %  100 % (4.13) ab Nhö vaäy döïa vaøo ñoà thò hình 4.3, ta xaùc ñònh ñöôïc trò soá YN (öùng vôùi v,  cho tröôùc), cuõng töông öùng vôùi vaän toác v vaø soá truyeàn ñaõ cho, ta xaùc ñònh ñöôïc soá voøng quay cuûa truïc khuyûu ñoäng cô ne töông öùng theo bieåu thöùc: 73 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  7. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn  vi t  vg  ne  (4.14)   ph   πr b  Töø trò soá YN vaø ne tìm ñöôïc, döïa vaøo ñoà thò hình 4.2, ta xaùc ñònh ñöôïc trò soá suaát tieâu hao nhieân lieäu coù ích cuûa ñoäng cô ge. Sau khi tính toaùn ñöôïc trò soá cuûa caùc löïc caûn chuyeån ñoäng P  vaø P  , roài thay caùc trò soá vöøa tìm ñöôïc: ge, P  , P  vaøo phöông trình (4.8), ta xaùc ñònh ñöôïc trò soá cuûa möùc tieâu hao nhieân lieäu vaø töø ñoù xaây döïng ñöôøng cong möùc tieâu hao nhieân lieäu cuûa oâtoâ khi chuyeån ñoäng oån ñònh. Qs c 3 f b M P. HC e a 2 uat T 1 y th d K pham H Su ng D ruo n©T quye v an 0 B vkt qñmin Hình 4.4: Ñoà thò ñaëc tính tieâu hao nhieân lieäu cuûa oâtoâ khi chuyeån ñoäng oån ñònh. Ñoà thò ôû hình 4.4 ñöôïc goïi laø ñoà thò ñaëc tính tieâu hao nhieân lieäu cuûa oâtoâ khi chuyeån ñoäng oån ñònh. Ñoà thò hình 4.4 cho pheùp ta xaùc ñònh ñöôïc möùc ñoä tieâu hao nhieân lieäu (l/100km) khi bieát caùc trò soá  vaø v. Qua ñoà thò naøy ta coù nhaän xeùt raèng: Treân moãi ñöôøng cong cuûa ñoà thò coù hai ñieåm ñaëc tröng cô baûn nhaát. Ñieåm thöù nhaát xaùc ñònh möùc tieâu hao nhieân lieäu nhoû nhaát qñmin khi oâtoâ chuyeån ñoäng treân loaïi ñöôøng coù heä soá caûn  (ví duï qñmin öùng vôùi ñöôøng 1 ), vaän toác taïi ñieåm ñoù ñöôïc goïi laø vaän toác kinh teá vaø kyù hieäu laø vkt. Ñieåm thöù hai cuûa ñöôøng cong (ñieåm cuoái cuøng cuûa ñöôøng cong) ñaëc tröng cho löôïng tieâu hao nhieân lieäu cuûa ñoäng cô laøm vieäc ôû cheá ñoä toaøn taûi (caùc ñieåm a,b,c). Caùc ñieåm naøy öùng vôùi vaän toác chuyeån ñoäng lôùn nhaát cuûa oâtoâ vmax vôùi caùc heä soá caûn  khaùc nhau. Ngoaøi ra coøn coù ñieåm baát thöôøng treân moãi ñöôøng cong (d,e,f) naèm veà phía beân phaûi cuûa vkt vaø loài leân treân öùng vôùi söï baét ñaàu hoaït ñoäng cuûa boä tieát kieäm nhieân lieäu, hoãn hôïp hoøa khí ñöôïc laøm giaøu theâm. Ñoái vôùi ñoäng cô dieâden thì ôû khu vöïc vaän toác nhoû, ñöôøng cong seõ thoaûi hôn so vôùi oâtoâ coù ñaët ñoäng cô xaêng, vì tính kinh teá nhieân lieäu cuûa ñoäng cô dieâden ôû khu vöïc vaän toác nhoû toát hôn so vôùi ñoäng cô xaêng. Caàn chuù yù raèng khi oâtoâ chuyeån ñoäng vôùi vaän toác kinh teá vkt thì ñaït ñöôïc möùc tieâu hao nhieân lieäu nhoû nhaát qñmin. Tuy nhieân ñieàu naøy khoâng coù nghóa laø ta mong muoán oâtoâ chuyeån 74 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  8. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn ñoäng vôùi vaän toác naøy, vì taêng vaän toác chuyeån ñoäng cuûa oâtoâ seõ taêng ñöôïc naêng suaát vaän chuyeån vaø giaûm ñöôïc giaù thaønh chung cho trong vaän taûi oâtoâ. Vì vaäy khi choïn vaän toác chuyeån ñoäng thích hôïp, khoâng nhaát thieát xuaát phaùt töø ñieàu kieän tính kinh teá cuûa nhieân lieäu cuûa oâtoâ maø caàn phaûi caên cöù vaøo caùc ñieàu kieän sau ñaây: - Thôøi gian vaän chuyeån caàn ít. - Ñaûm baûo an toaøn chuyeån ñoäng trong ñieàu kieän ñaõ cho. - Ñaûm baûo ñieàu kieän thích nghi cho ngöôøi laùi vaø haønh khaùch. M P. HC uat T y th K pham H Su ng D ruo n©T quye an B 75 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí
65 tài liệu
2431 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2