intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình phân tích khối ưu tuyến thượng thận với phương pháp ghi hình phóng xạ p3

Chia sẻ: Sa Fasf | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

89
lượt xem
8
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Xạ hình xương với máy SPECT hoặc Gamma Camera có độ phân giải cao sẽ giúp phát hiện tốt hơn các tổn thương xương. Xạ hình xương là phương pháp đặc biệt có giá trị trong việc đánh giá đáp ứng điều trị bằng xạ trị hay hoá chất các tổn thương di căn. 99m Tc - V DMSA đang được sử dụng để ghi hình cho nhiều loại khối u như ung thư giáp thể tuỷ, carcinoma tế bào vảy vùng đầu...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình phân tích khối ưu tuyến thượng thận với phương pháp ghi hình phóng xạ p3

  1. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Mét sè biÕn ®æi th«ng th−êng vÒ sinh lý cã trong c¸c khèi u ® ®−îc sö dông ®Ó ghi h×nh b»ng PET, ®ã l trong ®a sè c¸c tr−êng hîp, khèi u th−êng ph¸t triÓn rÊt nhanh so víi tæ chøc b×nh th−êng. §iÒu n y cã ý nghÜa l viÖc sö dông c¸c tiÒn th©n (percursor) cña DNA (nh− thymidine...) trong khèi u th−êng t¨ng h¬n nhiÒu so víi tæ chøc b×nh th−êng. Th«ng th−êng, khèi u th−êng t¨ng tèc ®é tæng hîp protein so víi tæ chøc l nh, do ®ã viÖc vËn chuyÓn v kÕt hîp nhiÒu typ acid amin trong tæ chøc ung th− sÏ t¨ng lªn so víi tæ chøc b×nh th−êng. Mét ®iÓm ®Æc biÖt n÷a l c¸c khèi u th−êng cã hiÖn t−îng t¨ng ph©n huû glucose kÞ khÝ v −a khÝ h¬n so víi c¸c tæ chøc b×nh th−êng. §iÒu n y cã nghÜa l rÊt nhiÒu khèi u cã nhu cÇu sö dông glucose cao h¬n tæ chøc b×nh th−êng. Nh− vËy nÕu ta ®¸nh dÊu mét sè chÊt l tiÒn th©n cña AND, hoÆc glucose… víi c¸c ®ång vÞ phãng x¹ thÝch hîp nh− 11C, 18F, 15O..., th× c¸c DCPX n y sÏ th©m nhËp v o trong tÕ b o khèi u theo c¬ chÕ chuyÓn ho¸. ChÝnh v× vËy chóng ta sÏ ghi h×nh ®−îc khèi u mét c¸ch kh¸ ®Æc hiÖu víi c¶ th«ng tin vÒ chuyÓn ho¸ v h×nh ¶nh gi¶i phÉu cña khèi u. Trong ®ã c¸c th«ng tin vÒ h×nh ¶nh chuyÓn ho¸ chiÕm −u thÕ næi tréi h¬n l c¸c th«ng tin vÒ h×nh ¶nh gi¶i phÉu. Do sù ph¸t triÓn cña kü thuËt ghi h×nh, nªn hiªn nay cã xu h−íng kÕt hîp 2 ph−¬ng ph¸p ghi h×nh SPECT víi CT (SPECT - CT) hoÆc PET víi CT (PET - CT) trªn cïng mét m¸y, nghÜa l bÖnh nh©n ®ång thêi võa ®−îc chôp CT võa ®−îc chôp SPECT hoÆc PET. Nh− vËy h×nh ¶nh thu ®−îc sÏ cho ta l h×nh ¶nh CT (h×nh ¶nh cÊu tróc) v h×nh ¶nh cña PET hay SPECT (h×nh ¶nh chøc n¨ng v chuyÓn ho¸). Sau ®ã hai h×nh ¶nh n y ®−îc trén l¹i l m mét. V× vËy trªn mét l¸t c¾t (slide) chóng ta sÏ cã ®ång thêi h×nh ¶nh cÊu tróc v h×nh ¶nh chøc n¨ng. §iÒu n y sÏ cung cÊp cho thÇy thuèc nh÷ng th«ng tin chÈn ®o¸n sím, chÝnh x¸c víi ®é nh¹y, ®é ®Æc hiÖu v ®é chÝnh x¸c cao. PET CT CT PET H×nh 4.94: M¸y PET - CT S CT SPECT P CT E C T H×nh 4.95: M¸y SPECT - CT
  2. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k 4.2. DCPX v nh÷ng biÕn ®æi sinh lý trong khèi u B¶ng 4.1: Mét sè biÕn ®æi sinh lý trong khèi u v DCPX dïng trong ghi h×nh b»ng PET Thay ®æi sinh lý häc trong khèi u DCPX (Tracer) FDG , 11C - glucose T¨ng sö dông glucose 11 C - methionine, 11C - ACHC, T¨ng vËn chuyÓn amino acid/ tæng hîp protªin 11 C - Tyrosine 11 C - thymidine, 11C - fluorodeoxyuridine T¨ng tæng hîp DNA 18 Gi¶m oxy v o khèi u F - fluoromisonidazole F - β - estradiol T¨ng biÓu lé receptor estrogen 18 15 O - H2O; 62Cu - PTSM T¨ng dßng m¸u tíi khèi u 18 T¨ng kh¸ng nguyªn F g¾n kh¸ng thÓ ®¬n dßng kh¸ng khèi u T¨ng l−u gi÷ (duy tr×) c¸c thuèc ho¸ 5 - 18F - Fluorouracil; 11C - daunoubicin chÊt dïng cho ®iÒu trÞ 4.3. Mét sè ®Æc ®iÓm cña ghi h×nh khèi u ung th− b»ng PET ( FDG - PET) Ng−êi ta thÊy r»ng ho¹t ®éng chuyÓn ho¸ trong c¸c tæ chøc ung th− th−êng xuÊt hiÖn tr−íc nh÷ng thay ®æi vÒ cÊu tróc. V× vËy, h×nh ¶nh ghi ®−îc b»ng PET víi c¸c DCPX thÝch hîp cã thÓ gióp chóng ta ph¸t hiÖn rÊt sím v chÝnh x¸c c¸c khèi u ung th− so víi c¸c ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n h×nh ¶nh kh¸c nh− CT, MRI... PET cßn gióp ®¸nh gi¸ sím, chÝnh x¸c c¸c ®¸p øng ®iÒu trÞ ung th−. Nh÷ng thay ®æi n y diÔn ra sím h¬n v tr−íc rÊt nhiÒu nh÷ng thay ®æi trong cÊu tróc gi¶i phÉu. Ngo i ra do ghi h×nh víi PET theo c¬ chÕ chuyÓn ho¸ nªn rÊt cã Ých trong viÖc ph©n biÖt mét sè tæ chøc ung th− víi mét chøc sÑo x¬, ho¹i tö... còng nh− gióp ph¸t hiÖn c¸c ung th− t¸i ph¸t sím h¬n rÊt nhiÒu so víi nh÷ng thay ®æi vÒ gi¶i phÉu v thÓ tÝch khèi u ®−îc ph¸t hiÖn b»ng c¸c ph−¬ng ph¸p ghi h×nh th«ng th−êng (X quang, CT, MRI...). VÒ mÆt kü thuËt, PET cã thÓ ghi l¹i v t¸i t¹o ¶nh theo 3 chiÒu kh«ng gian. §é d y mét líp c¾t kho¶ng 3 - 4mm v cã thÓ c¾t theo 3 chiÒu (n»m ngang, chiÒu ®øng tr−íc - sau v ph¶i - tr¸i). PET cã thÓ ghi h×nh to n th©n hoÆc tõng phÇn cña c¬ thÓ. H×nh 4.96: Sù ph©n bè cña FDG ë ng−êi b×nh th−êng (FDG tËp trung ë n o, tim, gan, l¸ch, tuû sèng, th¶i qua ®−êng thËn, b ng quang ...). Ghi h×nh PET víi 18F – FDG.
  3. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Mét ®iÓm rÊt quan träng trong khi ®äc v ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ x¹ h×nh to n th©n víi FDG PET l : trong ®iÒu kiÖn b×nh th−êng, FDG ®−îc tËp trung ë tæ chøc n o, tËp trung Ýt ë c¬, nhiÒu ë c¬ tim (chñ yÕu theo GLUT1 v GLUT4), ë tuû x−¬ng v th¶i chñ yÕu qua ®−êng thËn. 4.4. Ghi h×nh mét sè lo¹i khèi u ung th− b»ng PET, PET - CT VÒ lý thuyÕt, ng−êi ta cã thÓ ghi h×nh cho hÇu hÕt c¸c khèi u b»ng kü thuËt PET, ung th− ®¹i trùc tr ng, lymphoma, melanoma (u h¾c tè), ung th− ®Çu mÆt cæ, ung th− phæi, ung th− tuyÕn gi¸p, ung th− di c¨n v o x−¬ng, mét sè lo¹i ung th− kh¸c nh− c¸c khèi u hÖ thÇn kinh trung −¬ng, ung th− tinh ho n, tiÒn liÖt tuyÕn, thËn... Gi¸ trÞ cña ghi h×nh b»ng PET (trong hÇu hÕt tr−êng hîp) gióp chóng ta: - Ph¸t hiÖn sím c¸c khèi u. - Ph©n lo¹i giai ®o¹n bÖnh. - Theo dâi sau ®iÒu trÞ v ®¸p øng sau ®iÒu trÞ. - Ph¸t hiÖn c¸c t¸i ph¸t v di c¨n... D−íi ®©y l mét sè h×nh ¶nh ghi h×nh khèi u b»ng kü thuËt PET, PET - CT: H×nh 4.97: H×nh ¶nh ung th− vïng cæ. Ghi h×nh to n th©n víi m¸y PET. - ¶nh bªn tr¸i: tr−íc ®iÒu trÞ - ¶nh gi÷a: sau ®iÒu trÞ ho¸ chÊt 4 th¸ng, c¸c tæn th−¬ng ® biÕn mÊt. - ¶nh bªn ph¶i: t¸i ph¸t sau ®iÒu trÞ ho¸ chÊt 8 th¸ng H×nh 4.98: Ung th− vó di c¨n. Ghi h×nh b»ng PET. - Bªn tr¸i: tr−íc ®iÒu trÞ ho¸ chÊt, nhiÒu æ di c¨n (c¸c ®iÓm s¸ng) - Bªn ph¶i: sau ®iÒu trÞ, ®¸p øng tèt víi ho¸ chÊt, hÇu hÕt c¸c æ di c¨n ® biÕn mÊt.
  4. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k PET CT H×nh 4.99: H×nh ¶nh u tÕ b o thÇn kinh ®Öm Ýt gai (oligodendroglioma), ghi h×nh b»ng m¸y PET - CT. H×nh ¶nh ho trén gi÷a PET v CT cho thÊy râ vÞ trÝ, møc ®é lan réng cña tæn th−¬ng... H×nh 4.100: Ghi h×nh víi 18F - FDG PET ë bÖnh nh©n nam, 30 tuæi, chÈn ®o¸n Lymphoma-Hodgkin: nhiÒu h¹ch ë cæ, trung thÊt, h¹ch c¶ 2 phÝa c¬ ho nh v xung quanh ®éng m¹ch chñ. Tr−íc ®iÒu trÞ 45 Gy 76 Gy §¸p øng Kh«ng ®¸p øng H×nh 4.101: Ghi h×nh PET víi 18F – FDG (theo dâi sau ®iÒu trÞ)
  5. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k CT PET PET vµ CT H×nh 4.102: H×nh ¶nh ung th− b ng quang di c¨n x−¬ng. Ghi h×nh b»ng m¸y PET - CT. H×nh ¶nh thu ®−îc l sù ho trén cña h×nh ¶nh PET v CT, ®Þnh vÞ ®−îc chÝnh x¸c vÞ trÝ tæn th−¬ng. (H×nh ¶nh trªn CT vÞ trÝ tæn th−¬ng kh«ng râ r ng). I -131 H×nh 4.103: Ung th− tuyÕn gi¸p - X¹ h×nh tuyÕn gi¸p víi I-131 ©m tÝnh. - 18F -FDG PET: d−¬ng tÝnh (vÞ trÝ mòi tªn) 18 F FDG PET H×nh 4.104: Ghi h×nh víi FDG PET ë bÖnh nh©n ung th− vó, 45 tuæi. NhiÒu æ tËp trung glucose ë h¹ch cæ, ë trung thÊt...
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2