Giáo trình Quản lý môi trường: Phần II

Chia sẻ: Nguyễn Thị Ngọc Lựu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:49

Thêm vào BST

Báo xấu

165
lượt xem 43
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Quản lý môi trường: Phần II trình bày các nội dung chính: các công cụ pháp luật trong quản lý môi trường, luật môi trường, chính sách môi trường, kế hoạch hóa công tác môi trường, phân tích đánh giá và quy hoạch môi trường, sự cố môi trường,... Đây là tài liệu tham khảo dành cho sinh viên Môi trường.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Quản lý môi trường: Phần II

CHÆÅNG III.CAÏC CÄNG CUÛ PHAÏP LUÁÛT TRONG QUAÍN LYÏ MÄI TRÆÅÌNG Phaïp luáût laì hãû thäúng caïc qui tàõc xæí xsæû mang tênh cháút bàõt buäüc chung do nhaì næåïc âàût ra , thæûc hiãûn vaì baío vãû nhàòm âaût âæåüc caïc muûc kinh tãú xaî häüi vaì phaït triãøn bãön væîng vaì phaït triãøn âáút næåïc . Phaïp luáût laì cäng cuû âàûc træng vaì quan troüng nháút cuía nhaì næåïc trong quaín lyï xaî häüi , nãn hiãún phaïp vaì caïc bäü luáût (luáût mäi træåìng ) laì cäng cuû quaín lyï mäi træåìng coao nháút cuía dáút næåïc . Trãn cå såí hiãún phaïp vaì phaïp luáût chênh phuí vaì caïc cå quan chæïc nàng cuía Nhaì næåïc vaûch ra caïc muû tiãu , âënh hæåïng låïn : caïc chiãún læåüc phaït triãøn bãön væîng âáút næåïc ; caïc muûc tiãu cuû thãø vaì kãú hoaûch âãø âaût âæåüc caïc muûc tiãu âoï theo nhæîng mäúc thåìi gian cuû thãø . Dæûa trãn caïc bäü luáût , caïc muûc tiãu vaì chiãún læåüc , âàûc âiãøm cå cáúu täø chæïc vaì caïc nguäön læûc cuû thãø cuía tæìng quäúc gia ; caïc cå quan chæïc nàng cuía chênh phuí seî phäúi håüp haình âäüng taûo ra caïc cäng cuû , caïc chênh saïch vaì giaíi phaïp cho tæìng giai âoaûn vaì tæìng lénh væûc quaín lyï cuía nhaì næåïc . 3.1.LUÁÛT MÄI TRÆÅÌNG Mäùi quäúc gia coï nhæîng caïch riãng âãø hçnh thaình caïc qui âënh phaïp lyï dæåïi daûng caïc bäü luáût , nhàòm muûc âêch baío vãû mäi træåìng . åí nhiãöu næåïc coï caïc luáût baío vãû mäi træåìng riãng cho tæìng thaình pháön mäi træåìng tæû nhiãn , xaî häüi , vê duû åí Myî ban haình luáût kiãøm soaït ä nhiãùm næåïc , khäng khê luáût næåïc saûch , khäng khê saûch , næåïc uäúng an toaìn , quaín lyï âåïi costal zone v.v. ÅÍ caïc næåïc âang phaït triãøn tæång tæû nhæ Viãût Nam , luáût mäi træåìng taûo ra khung phaïp lyï cho caïc qui âënh chi tiãút dæåïi luáût cuía caïc ngaình chæïc nàng nhæ Bäü KH, CN vaì MT, Bäü Y tãú , Bäü Näng Nghiãûp vaì v..v . Caïc bäü luáût mäi træåìng thæåìng âæåüc bäø sung , hoaìn chènh vaì chi tiãút hoaï theo quaï trçnh phaït triãøn kinh tãú xaî häüi . Luáût baío vãû mäi træåìng Viãût Nam âæåüc Quäúc häüi thäng qua ngaìy 27/12/1993 vaì âæåüc Chuí tëch næåïc ra quyãút âënh säú 29L/CTN ban haình vaìo thaïng 1/1994 laì quy âënh phaïp luáût cao nháút cuía nhaì næåïc vãö mäi træåìng . Luáût coï 7 chæång vaì 55 âiãöu . Chæång âáöu tiãn cuía luáût baío vãû mäi træåìng âæa ra caïc âiãöu khoaín chung vaì giaíi thêch caïc caïc thuáût ngæî âæåüc sæí duûng trong luáût . Chæång 2 âæa ra caïc biãûn phaïp ngàn ngæìa ä nhiãùm vaì huíy hoaûi mäi træåìng . Chæång 3 âæa ra caïc chiãún læåüc æïng phoï våïi ä nhiãùm vaì huíy hoaûi mäi træåìng . Chæång 4 quy âënh caïc chæïc traïch quaín lyï mäi træåìng cuía Bäü KHCN vaì MT , Cuûc mäi træåìng åí cáúp trung æång vaì UÍy ban nhán dán caïc tènh vaì thaình phäú åí
cáúp âëa phæång . Chæång 5 kiãu goüi håüp taïc quäúc tãú vãö mäi træåìng . Chæång 6 gäöm caïc âiãöu xæí lyï caïc vi phaûm luáût naìy . Caïc âiãöu khoaín thi haình luáût naìy âæåüc trçnh baìy trong chæång 7 . Luáût baío vãû mäi træåìng Viãût Nam 1993 laì bäü luáût khung cuía nhaì næåïc Viãût Nam vãö caïc váún âãö baío vãû mäi træåìng , theo thåìi gian seî hoaìn thiãûn vaì bäø sung bàòng caïc quy âënh dæåïi luáût cuía Bäü KHCN & MT vaì cå quan quaín lyï nhaì næåïc khaïc . Do âæåüc ban haình åí nhæîng thåìi âiãøm khaïc nhau vaì do nhæîng quan âiãøm khaïc nhau khi xáy dæûng luáût giæîa luaût mäi træåìng vaì caïc bäü luáût khaïc cuía mäùi quäúc gia , cuîng nhæ giæîa luáût cuía quäúc gia naìy våïi caïc quäúc gia khaïc vaì luáût mäi træåìng quäúc tãú coï thãø coï caïc máu tháùn . Viãûc xem xeït caïc máu thuáùn vaì caïc biãûn phaïp khàõc phuûc máu thuáùn laì nhiãûm vuû cuía cå quan nhaì næåïc coï tháøm quyãön cuîng laì quaï trçnh âaìm phaïn giæîa caïc quäúc gia. Tåc do caïc häüi nghë quäúc tã vaì caïc täø chæïc mäi træåìng liãn hiãûp quäúc âæa ra : caïc táûp qurong quan hãû giæîa caïc quäúc gia vãö mäi træåìng hçnh thaình caïc nguyãn tàõc , quy phaûm phaïp lyï quäúc tãú nhàòm ngàn chàûn , loaûi træì moüi thiãût haûi do caïc nguäön khaïc nhau gáy ra cho mäi træåìng cuía tæìng quäúc gia vaì mäi træåìng thiãn nhiãn nàòm ngoaìi quyãön taìi phaïn quäúc gia . Âoï laì caïc âiãöu æåïc quäúc tãú , caïc hiãûp âënh kyï giæîa caïc quäúc gia , caïc cäng æaïn quäúc tãú dæåüc caïc quäúc gia cäng nháûn vaì raìng buäücvãö màût phaïp lyï : caïc phaïn quyãút cuía caïc toaì aïn quäúc tãú , caïc toaì troüng taìi quäúc tãú , caïc nghë quyãút vaì caïc quyãút âënh cuía häüi nghë quäúc tãú . Caïc âiãöu æåïc quäúc tãú vãöbvmt coï thãø phán loaûi theo phaûm vi taïc âäüng thaình : caïc âiãöu æåïc quäúc tãú phäø cáûp toaìn cáöu nhæ caïc cäng æåïc âadaûng sinh hoüc , cäng æåïc khung vãö thay âäøi khê háûu , caïc cäng æåïc Ramsar , Cites , Marpol, v.v; caïc âiãöu æåïc quäúc tãú khu væûc vaì song phæång nhæ :caïc qui âënh phaïp lyï vãö mäi træåìng åí Cháu Phi , Cháu AÏ , Cháu Myî La Tinh vaì v.v.Caïc táûp quaïn quäúc tãú vãö mäi træåìng trong lénh væûc mäi træåìng nhæ : nghéa vuû khäng gáy haûi vãö mäi træåìng cuía quäúc gia naìy âäúi våïi quäúc gia khaïc , nguyãn tàõc sæí duûng mäi træåìng mäüt caïch cäng bàòng giæîa caïc quäúc gia , nhæng vàn kiãûn quan troüng cuía caïc täø chæïc mäi træåìng quäúc tãú hay häüi nghëqt vãö mäi træåìng , v. v.Caïc vàn baín coï tênh cháút khuyãún nghë cuía caïc täø chæïc quäúc tãú nhæ caïc quyãút âënh cuía Häüi âäöng cuía Täø chæïc vãö Håüp taïc vaì Phaït triãøn kinh tãú (OECD), caïc cå quan chuí chäút cuía Cäüng âäöng Cháu Áu. 3. 2. CHÊNH SAÏCH MÄI TRÆÅÌNG
Chênh saïch quaín lyï laì täøng thãø caïc quan âiãøm, caïc chuáøn mæûc , caïc biãûn phaïp, caïc thuí thuáût maì Nhaì næåïc sæí duûng nhàòm âaût âæåüc nhæîng muûc tiãu chiãún læåüc cuía âáút næåïc . Näüi dung cuía chênh saïch coï thãø trçnh baìy theo så âäö hçnh 3.1. Mäùi mäüt chênh saïch ra âåìi , phaït huy taïc duûng âãöu theo nhæîng quy luáût nháút âënh vaì trong nhæîng giåïi haûn nháút âënh . Thäng thæåìng åí giai âoaûn âáöu chênh saïch êt âæåüc xaî häüi hæåíng æïng do noï coìn måïi laû , chi phäúi vaì san seí låüi êch cuía nhiãöu âäúi tæåüng , do nhæîng ngæåìi thæûc thi chênh saïch chæa âuí kinh nghiãûm vaì hiãøu biãút . Tiãúp theo, chênh saïch theo quaïn tênh cuía mçnh seî phaït huy âæåüc hiãûu quaí theo mong muäún cuía nhaì hoaûch âënh . Sau giai âoaûn naìy , chênh saïch tråí nãn quen thuäüc våïi nhæîng ngæåìi thæûc thi , khaí nàng taïc âäüng khäng coìn máúy , âoìi hoíi phaíi coï nhæîng hçnh thæïc måïi thay âäøi , nãúu khäng seî tråí nãn läùi thåìi . Sang giai âoaûn thæï tæ 4, chênh saïch háöu nhæ máút hiãûu læûc vaì cáön phaíi thay thãú bàòng mäüt chênh saïch måïi. Hçnh 3.1. Caïc näüi dung cuía chênh saïch Chênh saïch Caïc quan âiãøm Caïc biãûn phaïp Caïc thuí thuáût Caïc Muûc tiãu bäü pháûn Nhæ váûy, chênh saïch mäi træåìng laì täøng thãø caïc quan âiãøm , caïc thuí thuáût nhàòm thæûc hiãûn caïc muûc tiãu baío vãû mäi træåìng vaì phaït triãøn bãön væîng âáút næåïc trong mäüt khoaíng thåìi gian tæì 5-10 nàm . Cuû thãø hoaï chênh saïch mäi træåìng trãn cå såí caïc nguäön læûc nháút âënh âãø âaût caïc muûc tiãu do chênh saïch
mäi træåìng âàût ra laì nhiãûm vuû cuía chiãún læåüc mäi træåìng . chiãún læåüc mäi træåìng cáön phaíi coï tênh thæûc thi vaì tênh håüp lyï âãø âaût âæåüc muûc tiãu cuû thãø cuía chênh saïch . Chiãún læåüc quäúc gia vãö baío vãû thiãn nhiãn vaì mäi træåìng Viãût Nam nàm 1986 laì mäüt vê duû chiãún læåüc mäi træåìng . Chênh saïch mäi træåìng Viãût Nam âæåüc trçnh baìy trong kãú hoaûch quäúc gia vãö mäi træåìng vaì phaït triãøn láu bãön âæåüc chênh phuí næåïc Cäüng hoaì xaî häüi chuí nghéa Viãût Nam thäng qua ngaìy 12/6/1991 coï caïc muûc tiãu âënh hæåïng cå baín laì : thoaí maîn nhæîng nhu cáöu cå baín vãö tinh tháön, váût cháút vaì vàn hoaï cho caïc thãú hãû hiãûn taûi vaì tæång lai thäng qua viãûc quaín lyï khän kheïo taìi nguyãn thiãn nhiãn ; xáy dæûng vaì thæûc hiãûn caïc chênh saïch ,kãú hoaûch haình âäüng vaì cå chãú täø chæïc nhàòm sæí duûng láu bãön taìi nguyãn thiãn nhiãn trong quaï trçnh phaït triãøn cuía âáút næåïc ; phaït triãøn phaíi âi âäi våïi baío vãû mäi træåìng vaì phaït triãøn kinh tãú xaî häüi trong mäúi quan hãû haìi hoaì våi taìi nguyãn thiãn nhiãn vaì mäi træåìng . Muûc tiãu cuû thãø cuía chênh saïch mäi træåìng Viãût Nam nàm 1991 laì : duy trç caïc quaï trçng sinh thaïi thiãút yãúu vaì caïc heû thäúng âaím baío cuäüc säúng vaì âang chi phäúi phuïc låüi cuía Viãût Nam ; duy trç sæû giaìu coï vaì âa daûng gien cuía caïc loaìi thuáön dæåîng vaì hoang daûi phuûc vuû låüi êch hiãûn taûi vaì tæång lai ; âaím baío sæí duûng láu bãön taìi nguyãn thiãn nhiãn bàòng caïch quaín lyï mæïc âäü vaì phæång thæïc sæí duûng ; duy trç cháút læåüng täøng thãø vãö mäi træåìng cáön thiãút cho sæû täön taûi cuía con ngæåìi; âaût âæåüc mæïc vaì sæû phán bäú dán säú cán bàòng våïi khaí nàng saín xuáút cuía thiãn nhiãn . Caïc chênh saïch cho caïc váún âãö cuû thãø cuía âáút næåïc nhæ sau Quaín lyï täút vaì baío vãû diãûn têch ræìng coìn laûi, phuûc häöi vaì måí räüng diãûn têch caïc khu ræìng phoìng häü , ræìng âáöu nguäön , ræìng âàûc duûng vaì giao âáút giao ræìng cho caïc âån vë ngoaìi quäúc doanh . Muûc tiãu chung cuía chênh saïch naìy laì âãún nàm 2000coï thãø âæa diãûn têch che phuí ræìng lãn 40 - 50%. Quy hoaûch täøng håüp vãö sæí duûng âáút âãø sæí duûng täúi æu nguäön taìi nguyãn thiãn nhhiãn quê naìy cuía quäúc gia . Näüi dung qui hoaûch laì ; xaïc âënh khaí nàng sæí duûng vaì sæû sæí duûng cuía âáút ; giaï trë mäi træåìng , sæïc chëu âæûng vaì mæïc âäü dãù huyí hoaûi cuía âáút , chênh saïch phán phäúi sæí duûng âáút ; nhæîng kyí nàng truyãön thäúng , caïc låüi êch vaì nguyãûn voüng phaït triãøn cuía dán chuïng âëa phæång , chênh saïch di âán håûp lyï . Chênh saïch khai thaïc vaì quaín lyï láu bãön hãû sinh thaïi âáút ngáûp næåïc nhàòm giaíi toaí sæïc eïp khai thaïc vä täüi vaû , bàòng caïc caïch : qui hoaûch täøng thãø khu væûc âáút ngáûp næåïc ; xáy dæûng vaì thæûc hiãûn nghiãm nghàût caïc qui chãú coï
liãn quan âãún khai thaïc âáút ngáûp næåïc ; gàõn låüi êch cuía ngæåìi dán baío täön hãû sinh thaïi âáút ngáûp næåïc ; chuyãøn giao caïc kyîï thuáût sæí duûng âáút thêch håüp ; giaïo duûc náng cao nháûn thæïc cuía dán chuïng vaì ngæåìi quaín lyï âëa phæång vãö yï nghéa , låüi êch , caïch thæïc baío täön , khaí nàng khai thaïc láu bãön hãû sinh thaïi naìy . Khai thaïc vaì quaín lyï láu bãön taìi nguyãn næåïc , cán bàòng cung cáöu , phoìng ngæìa ä nhiãùm vaì suy thoaïi taìi nguyãn næåïc , haûn chãú háûu quaí thiãn tai liãn quan tåïi taìi nguyãn næåïc , phuûc vuû láu daìi cho saín xuáút vaì âåìi säúng cuía nhán dán . Quaín lyï täøng håüp læu væûc , DTM caïc dæû aïn sæí duûng taìi nguyãn næåïc v.v. xáy dæûng caïc tiãu chuáøn âãø haûn chãú ä nhiãùm næåïc kiãøm soaït cháút thaè cäng nghiãûp xáy dæûng caïc cå såí sæí lyï næåïc thaíi kiãøm soaït sæí duûng hoaï cháút trong näng nghiãûp . Chinh saïch baío vãû âa daûng sinh hoüc âæåüc trçnh baìy trong chæång trçnh quäúc gia vãö âa daûng sinh hoüc âæåüc chênh phuí phã duyãût theo nghë âënh 845/TTg ngaìy 22/12/1995 våïi caïc muûc tiãu træåïc màõt laì : baío vãû caïc hãû sinh thaïi âàûc hæîu cuía âáút næåïc ; baío vãû caïc thaình pháön cuía sæû âa daûng sinh hoüc hiãûn nay âang bë khai thaïc quaï mæïc ; xuïc tiãún vaì xaïc âënh giaï trë sæí duûng cuía táút caí caïc thaình pháön cuía sæû âadaûng sinh hoüc . Kiãøm soaït ä nhiãùm trong quaï trçnh cäng nghiãûp hoaï , hiãûn âaûi hoaï âáút næåïc bàòng caïc biãûn phaïp phoìng ngæìa , ngàn chàûn vaì giaím thiãøu ä nhiãùm . Phoìng ngæìa vaì haûn chãú caïc háûu quaí cuía thiãn tai baîo luût , haûn haïn , næït âáút , âäüng âáút våïi caïc biãûn phaïp chuí âaûo : ngàn chàûn phaï ræìng , träöng vaì baío vãû ræìng nháút laì ræìng âáöu nguäön xáy dæûng caïc cäng trçnh phoìng häü nhæ âã, keì ,âáûp , nghiãn cæïu vaì aïp duûng caïc giaíi phaïp thêch nghi våïi âiãöu kiãûn thiãn tai nhæ qui hoaûch vuìng, bäú trê laûi cå cáúu saín xuáút nháút laì caïc ngaình coï liãn quan nhiãöu âãún taìi nguyãn thiãn nhiãn . 3.3.KÃÚ HOÜACH HOAÏ CÄNG TAÏC MÄI TRÆÅÌNG Kãú hoaûch hoaï sæû phaït triãøn laì nhiãûm vuû quan troüng cuía báút kyì chênh quyãön nhaì næåïc táûp trung naìo .Trong nãön kinh tãú dán chuí táûp trung kãú hoaûch hoaï mang tênh cháút phaïp lãûnh âæåüc âæa ra tæì trãn xuäúng táûn cå såí saín xuáút kãø caí âáöu vaìo cho tåïi âáöu raqui trong nãön kinh tãú thë træåìng , kãú hoaûch hoaï cuía nhaì næåïc chè mang tênh cháút âënh hæåïng , giaïn tiãúp thäng qua caïc chè tiãu , ngán saïch , chênh saïch vaì caïc bäü luáût . Quaï trçnh âäøi måïi cuía næåïc ta trong nhæîng nàm qua âang dáùn âãún sæû âäøi måïi trong cå chãú kãú hoaûch hoaï cuía âáút næåïc ( hçnh V.2 )
Hçnh 3.2. Cå chãú kãú hoaûch hoaï sæû phaït triãøn kinh tãú xaî häüi : Hãû thäúng caïc Nguäön læûc Muûc tiãu Tiãöm nàng tàng Tàng khaí nàng Phaït triãøn Náng cao mæïc säúng caïc mäúi taïc âäüng Bãön væîng caïc táöng låïp dán cæ Kãú hoaûch hoaï sæû phaït triãøn kinh tãú âáút næåïc theo cå chãú trãn âæåüc hçnh thaình trãn cå såí xem xeït vaì giaíi quyãút caïc mäúi liãn hãû quäúc gia - vuìng laînh thäø vaì caïc ngaình kinh tãú (hçnh 3.3) . Hçnh 3.3. Cå Chãú hçnh thaình cäng taïc kãú hoaûch hoaï âáút næåïc . Chiãún læåüc phaït triãøn täøng thãø kinh tãú xaî häüi cuía quäúc gia Chiãún læåüc phaït Chiãún læåüc phaït triãøn triãøn Caïc vuìng laînh thäø Theo så âäö trãn , kãú hoaûch phaït triãøn kinh tãú quäúc gia caï bäún cáúp xáy dæûng chuí yãúu : kãú hoaûch phaït triãøn täøng thãø kinh tãú - xaî häüi cuía âáút næåïc , kãú hoaûch phaït triãøn kinh tãú ngaình , kãú hoaûch phaït triãøn kinh tãú cuía caïc vuìng laînh thäø , kãú hoaûch phaït triãøn cuía caïc cå såí saín xuáút , doanh nghiãûp. Theo thåìi gian coï thãø chia kãú hoaûch daìi haûn ( 10 - 15 nàm), kãú hoaûch trung haûn (5 nàm ) kãú hoaûch haìng nàm haìng quê . Hãû thäúng caïc cå quan xáy dæûng kãú hoaûch phaït triãøn kinh tãú Viãût Nam âæåüc trçnh baìy trong pháön 3.4. nguyãn tàõc xáy dæûng kãú hoaûch tæì trung æång âãún âëa phæång . Tuy nhiãn , caïc kãú hoaûch naìy mang tênh cháút âënh hæåïng giaïn tiãúp vaì âi keìm våïi caïc chênh saïch thæûc hiãûn kãú hoaûch . Hçnh 3.4. så âäö quan hãû cuía caïc cå quan xáy dæûng kãú hoaûch åí VN
Quäúc häüi Chênh phuí Bäü kãú hoaûch vaì âáöu tæ Caïc tènh , thaình phäú Caïc ngaình træûc thuäüc trung æång caïc täøng cäng ty låïn Caïc quáûn , huyãûn Caïc cå såí saín xuáút kinh doanh Trong nàm nàm 1996 - 2000 coï 11 chæång trçnh phaït triãøn kinh tãú cuía âáút næåïc âaî âæåüc láûp kãú hoaûch : phaït triãøn näng nghiãûp vaì kinh tãú näng thän , phaït triãøn cäng nghiãûp ; phaït triãøn kãút cáúu haû táöng ; phaït triãøn khoa hoüc , cäng nghãû vaì Baío vãû mäi træåìng sinh thaïi ; phaït triãøn kinh tãú dëch vuû ; phaït triãøn kinh tãú âäúi ngoaûi ; phaït triãøn giaïo duûc âaìo taûo ; chæång trçnh giaíi quyãút caïc váún âãö vàn hoaï xaî häüi ; chæång trçnh phaït triãøn caïc vuìng laînh thäø ; chæång trçnh phaït triãøn kinh tãú xaî häüi miãön nuïi vaì âäöng baìo dán täüc ; chæång trçnh xoaï âoïi giaím ngheìo . Caí chæång trçnh laì sæû kãút håûp haìi hoaì giæîa muûc tiãu tàng træåíng kinh tãú vaì muûc tiãu phaït triãøn bãön væîng . Nhæ váûy yãúu täú mäi træåìng âaî âæåüc xem xeït trong quaï trçnh kãú hoaûch sæû phaït triãøn kinh tãú xaî häüi cuía âáút næåïc . Tuy nhiãn ,
caïc kãú hoaûch trãn váùn mang nàûng yãúu täú phaït triãøn , yãúu täú mäi træåìng coìn åí thæï yãúu . Do váûy , trong quaï trçnh thæûc hiãûn , tçnh traûng mäi træåìng cuía âáút næåïc chæa caíi thiãûn , ä nhiãùm mäi træåìng âang khaï nghiãm troüng åí caïc khu væûc âä thë vaì khu cäng nghiãûp , naûn phaï ræìng âang xaíy ra , luî queït , ngáûp luût vaì haûn haïn xaíy ra thæåìng xuyãn , ä nhiãùm thuäúc baío vãû thæûc váût vaì hoaï cháút näng nghiãûp âang lan traìn v.v.. Kãú hoaûch hoaï cäng taïc mäi træåìng . Kãú hoaûch hoaï cäng taïc mäi træåìng laì mäüt näüi dung quan troüng trong näüi dung cuía cäng taïc kãú hoaûch hoaï sæû phaït triãøn kinh tãú âáút næåïc nhàòm âaím baío sæû phaït triãøn bãön væîng , taïi taûo tiãöm nàng , taïi taûo nguäön læûc cho caïc giai âoaûn phaït triãøn cao hån . Näüi dung kãú hoaûch hoaï cäng taïc mäi træåìng cuía nhaì næåïc phaíi bao quaït âæåüc 5 váún âãö sau : - Thæûc hiãûn viãûc giaïo duûc mäi træåìng , phäø cáûp kiãún thæïc vãö mäi træåìng vaì tuyãn truyãön hoaût âäüng baío vãû mäi træåìng . - Xáy dæûng cå chãú chênh saïch luáût phaïp vãö mäi træåìng vaì baío vãû mäi træåìng . - Hçnh thaình quy hoaûch , chiãún læåüc vaì caïc chæång trçnh , caïc dæû aïn cuû thãø vãö mäi træåìng vaì baío vãû mäi træåìng . - Xáy dæûng maûng læåïi âiãöu tra , quan saït , dæû baïo , baïo âäüng , kiãøm tra vaì kiãøm soaït vãö mäi træåìng . - Håüp taïc quäúc tãú trong lénh væûc mäi træåìng . Nàm näüi dung trãn phaíi âæåüc thãø hiãûn trong kãú hoaûch nhaì næåïc vaì phaíi âæåüc kãú hoaûch hoaï . Mäúi quan hãû cuía chuïng våïi quaï trçnh xáy dæûng kãú hoaûch kinh tã xaî häüi cuía âáút næåïc coï thãø trçnh baìy theo så âäö hçnh VI .5 Cäng taïc giaïo duûc tuyãn truyãön , phäø cáûp kiãún thæïc vãö mäi træåìng cáön phaíi âi træåïc mäüt bæåïc nhàòm trang bë cho caïc táöng låïp dán cæ trong xaî häüi nhæîng hiãøu biãút täúi thiãøu vãö mäi træåìng âãø tæì âoï hoü coï thãø säúng hoaì nháûp våïi thiãn nhiãn , baío vãû , duy trç vaì laìm saûch thiãn nhiãn . Bãn caûnh âoï , cáön xáy dæûng chæång trçnh giaín daûy håüp lyï vãö mäi træåìng cho caïc cáúp hoüc , hçnh thaình ngaình âaìo taûo caïn bäü nghiãn cæïu vaì laìm cäng taïc mäi træåìng åí caïc træåìng âaûi hoüc trong caí næåïc . Tæìng bæåïc âæa caïc yãúu täú mäi træåìng vaìo tênh toaïn caïc chè tiãu kinh tãú . Chè thë säú 36 - CT / TW cuía Bäü chênh trë vãö tàng cæåìng cäng taïc baío vãû mäi træåìng trong thåìi kç cäng nghiãûp hoaï , hiãûn âaûi hoaï âáút næåïc coï ghi
roî caïc giaíi phaïp : âæa näüi dung giaïo duûc mäi træåìng vaìo chæång trçnh giaïo duûc cuía táút caí caïc báûc hoüc trong hãû thäúng giaïo duûc quäúc dán , taûo âiãöu kiãûn cho ngæåìi dán thæåìng xuyãn nháûn âæåüc caïc thäng tin vãö mäi træåìng , âáøy maûnh caïc phong traìo quáön chuïng vãö baío vãû mäi træåìng , täø chæïc hãû thäúng âaìo taûo caïn bäü , chuyãn gia thuäüc lénh væûc mäi træåìng moüi cáúp , moüi trçnh âäü vaì caïc ngaình nghãö khaïc nhau . Xáy dæûng hãû thäúng cå chãú chênh saïch luáût phaïp nhàòm baío vãû mäi træåìng laì hãút sæïc cáön thiãút trong cäng taïc kãú hoaûch hoaï mäi træåìng . Trong tçnh hçnh hiãûn nay cuía næåïc ta , mäüt säú âãøm cå baín trong näüi dung naìy laì : hãû thäúng caïc vàn baín phaïp quy dæåïi luáût mäi træåìng vaì âäöng bäü hoaï caïc bäü luáût liãn quan tåïi baío vãû mäi træåìng ; âæa caïc chè tiãu mäi træåìng vaì phaït triãøn bãön væîng vaìo kãú hoaûch vaì thäúng kã cuía nhaì næåïc ; náng xcao vai troì cuía cäng taïc baío vãû mäi træåìng trong viãûc xáy dæûng vaì xeït duyãût caïc dæû aïn , chæång trçnh , kãú hoaûch phaït triãøn kinh tãú xaî häüi , cuía caïc cáúp ; caïc ngaình , tàng cæåìng vai troì quaín lyï mäi træåìng trong quaín lyï nhaì næåïc ; nghiãn cæïu sæí duûng caïc cäng cuû kinh tãú trong quaín lyï taìi nguyãn vaì mäi træåìng , thäng qua caïc cå chãú giaï , phê , thuãú Hçnh 3.5. Så âäö täø chæïc xáy dæûng cäng taïc kãú hoaûch hoaï mäi træåìng åí Viãût Nam Kãú hoaûch hoaï phaït triãøn quäúc gia Kãú hoaûch hoaï lénh væûc mäi træåìng Giaïo duûc , tuyãn truyãön Phäø cáûp Xáy dæûng hãû thäúng phaïp luáût Caïc ngaình âëa cå chãú chênh saïch phæång Hçnh thaình caïc dæû aïn , chæång trçnh cuû thãø Xáy dæûng hãû thäúng quan tràõc , âiãöu tra , dæû baïo , kiãøm soaït Håüp taïc quäúc tãú vaì khu væûc
Hçnh thaình caïc qui hoaûch chiãún læåüc vaì caïc chæång trçnh , caïc dæû aïn cuû thãø vãö baío vãû mäi træåìng daìi nhaûn , trung haûn , haìng nàm, nhæ : chæång trçnh täø chæïc hãû thäúng quaín lyï mäi træåìng caïc cáúp , hãû thäúng caïc khu baío vãû vaì væåìn quäúc gia , hãû thäúng caïc traûm quan tràõc mäi træåìng quäúc gia; caïc chæång trçnh xæí lyï ä nhiãùm åí caïc khu væûc troüng âiãøm; caïc chæång trçnh baío vãû nguäön næåïc; caïc dæû aïn quy oaûch mäi træåìng nhæîng vuìng kinh tãú troüng âiãøm; täø chæïc hãû thäúng quyî mäi træåìng; v.v. Âiãöu tra , quan tràõc , dæû baïo , âaïnh giaï hiãûn traûng vaì diãùn biãún mäi træåìng åí caïc vuìng vaì lénh væûc quan troüng cuía âáút næåïc . Cuû thãø phaíi tiãún haình thæåìng xuyãn cäng taïc láûp baïo caïo hiãûn traûng mäi træåìng quäúc gia vaì caïc tènh; hoaìn thaình viãûc nghiãn cæïu thiãút láûp hãû thäúng quan tràõc mäi træåìng quäúc gia; xáy dæûng hãû thäúng dæî liãûu quäúc gia vãö mäi træåìng; xáy dæûng caïc cå såí váût cháút cho viãûc æïng phoï quäúc gia våïi caïc sæû cäú vaì tai biãún mäi træåìng; thiãút láûp hãû thäúng tiãu chuáøn mäi træåìng quäúc gia phuì håüp vaì bao truìm lãn toaìn bäü caïc näüi dung Håüp taïc quäúc tãú trong lénh væûc mäi træåìng bao gäöm viãûc nghiãn cæïu vaì phã chuáøn caïc cäng æåïc quäúc tãú vãö mäi træåìng; tham gia vaìo caïc chæång trçnh nghiãn cæïu quäúc tãú coï liãn quan chàût cheî våïi sæû phaït triãøn cuía dáút næåïc; håüp taïc quäúc tãú vaì håüp taïc våïi caïc næåïc laïng giãöng trong caïc chæång trçnh nghiãn cæïu mäi træåìng quan troüng; tranh thuí sæû viãûn tråü vãö kinh tãú vaì kinh nghiãûm næåïc ngoaìi trong viãûc âaìo taûo vaì náng cao nàng læûc nghiãn cæïu; quaín lyï mäi træåìng âáút næåïc , v. v. Mäüt säú vê duû nhæ chæång trçnh quaín lyï læu væûc säng Mã Cäng , chæång trçnh nghiãn cæïu biãún âäøi khê háûu toaìn cáöu vaì suy thoaïi táöng äzän, caïc chæång trçnh håüp vãö âaìo taûo vaì nghiãn cæïu mäi træåìng . Mäüt säú chè tiãu kinh tãú, xaî häüi , mäi træåìng âang âæåüc âãö nghë âæa vaì cäng taïc kãú hoaûch hoaï thæåìng xuyãn. Baíng 3.1 Caïc chè tiãu kinh tãú Chè tiãu Näüi dung Säú âo nàm 1995 1. Tàng træåíng kinh tãú Mæïc tàng thæûc GDP 9.5 % 2. Thu nháûp bçnh quán Thu nháûp bçnh quán âáöu ngæåìi ( 1500 USD tênh theo phæång phaïp sæïc mua tæång âæång ) 3. Thæång maûi quäúc tãú Caïn cán thæång maûi B B = 3000 tr. USD Thám huût taìi khoaín vaíng lai D D = 10 % GDP
4. Nåü næåïc ngoaìi Dëch vuû traí nåü ( DSR ) gäúc vaì laîi DSR = 4 % so våïi XK 5.Laûm phaït Chè säú tàng giaï CPI CPI=4.5% 6.Viãûc laìm Tyí lãû lao âäüng coï ciãûc laìm 93% 7.Phán phäúi thu nháûp Chè säú GINI phaín aïnh sæû báút GINI=0.37 quán bçnh trong phán phäúi 20% dán säú chiãúm 6.7%GDP 8. Thu ngán saïch Mæïc huy âäüng thuãú so våïi GDP 20% 9. Âáöu tæ Tyí lãû âáöu tæ so våïi GDP 27% 10. Häø tråü quäúc tãú Qui mä ODA thæûc huy âäüng ODA= 4% GDP Baíng 3.2. Caïc chè tiãu xaî häüi Chè tiãu Näüi dung Säú âo nàm 1993 1. Tàng dán säú Tàng tæû nhiãn 2.3% 2. Sæïc khoeí Tyí lãû tæí vong treí em 3.8% 3. Næåïc saûch Tyí lãû duìng næåïc saûch 44% 4. Dinh dæåîng Tiãu duìng calo/ngæåìi.nàm 2100 cal/ ng.nàm 5. An toaìn læång thæûc Saín læåüng læång thæûc qui thoïc 359 kg/ng . nàm 6. Giaïo duûc Säú nàm âi hoüc trung bçnh 5.4 nàm 7. Phaït triãøn phuû næî Tyí lãû næî biãút chæî 82.3% 8.Chè tiãu cho caïc nhu cáöu Tyí lãû chi tiãu cho giaïo duûc , y tãú Giaïo duûc 10% , xh trong ngán saïch y tãú 4% 9.Sæû tham gia cuía cäüng âäöng trong sinh hoaût chênh trë 10. Liãn kãút vaì thäúng nháút vãö màût xaî häüi Baíng 3.3 Caïc chè tiãu vãö mäi træåìng Chè tiãu Näüi dung Säú âo nàm 1993 1. Tyí lãû taïi taûo väún ræìng Diãûn têch ræìng âæåüc taïi taûo 2% 2. Âáút æåït ven biãøn Tyí lãû máút caïc vuìng âáút æåït 3. Thäø nhæåîng Tyí lãû xoïi moìn
4. Âa daûng sinh hoüc biãøn Tyí lãû saín læåüng / træî læåüng caï 22.7% 5. Nàng læåüng Tiãu duìng nàng læåüng bçnh quán 100kg qui dáöu moí 6. Dæû træî moí Säú nàm coìn khai thaïc Than 720 nàm dáöu 44 nàm 7. Chi tiãu ngán saïch Tyí lãû ngán saïch daình cho mä 6.2% træåìng 8. Ä nhiãùm khäng khê 9. Ä nhiãùm næåïc 10. Tiãu luî
CHÆÅNG IV PHÁN TÊCH ÂAÏNH GIAÏ VAÌ QUI HOAÛCH MÄI TRÆÅÌNG Phán têch vaì âaïnh giaï mäi træåìng mäüt dæû aïn , mäüt váún âãö kinh tãú xaî häüi , laì mäüt quaï trçnh phæïc taûp vaì liãn tuûc bao gäöm caïc näüi dung chênh sau : - Quan tràõc vaì âo âaûc mäi træåìng . - Âaïnh giaï mäi træåìng . - Kiãøm toaïn mäi træåìng . - Âaïnh giaï chu trçnh säúng . - Mä hçnh hoaï mäi træåìng . - Qui hoaûch mäi træåìng . - Kãú toaïn mäi træåìng . mäùi mäüt näüi dung trãn liãn quan våïi mäüt chuyãn âãö chi tiãút cuía chuyãn ngaình quaín lyï mäi træåìng . Caïc váún âãö trãn coï mäúi quan hãû máût thiãút våïi chu trçnh thæûc hiãûn dæû aïn theo mäüt så âäö täøng thãø ( Hçnh VII .1) Hçnh VII.1. Caïc váún âãö mäi træåìng trong viãûc thæûc thi caïc dæû aïn vaì nghiãn cæïu kinh tãú - xaî häüi . Xaïc âënh váún âãö Kãú toaïn Âaïnh giaï hiãûn traûng Mäi træåìng muûc tiãu Quan tràõc Âaïnh giaï vaì phán têch Kiãøm toaïn quan tràõc Mäi træåìng mäi træåìng mä hçnh hoaï Caïc xung âäüt Phán têch chi phê låüi êch Thæûc thi Læûa choün caïc váún âãö Chiãún læåüc Thanh tra Kiãøm soaït Chiãún thuáût
Biãûn phaïp ÂGTÂMT Thäng qua kãú hoaûch Xáy dæûng kãú hoaûch Hoaì nháûp mäi træåìng Qui hoaûch mäi træåìng 7.1. MONITORING MÄI TRÆÅÌNG Quan tràõc mäi træåìng hoàûc monitoring mäi træåìng laì táûp håüp caïc biãûn phaïp khoa hoüc , cäng nghãû , täø chæïc baío âaím kiãøm soaït mäüt caïch hãû thäúng traûng thaïi vaì khuynh hæåïng phaït triãøn cuía caïc quaï trçnh tæû nhiãn hoàûc nhán taûo våïi nhiãöu qui mä vaì nhiãöu loaûi âäúi tæåüng . Âiãöu khaïc biãût cå baín cuía monitoring mäi træåìng våïi caïc traûm khê tæåüng thuyí vàn åí caïc thäng säú , âäúi tæåüng , muûc âêch . Så âäö chung cuía chæång trçnh monitoring mäi træåìng âæåüc trçnh baìy trong hçnh VII.2 Hçnh 7.1. Så âäö chæång trçnh quan tràõc mäi træåìng . Âäúi tæåüng nghiãn cæïu Læûa choün vë trê vaì säú Caïc thäng säú cáön âo Thåìi gian thæûc hiãûn Læåüng vë trê cáön âo Âo âaûc Xaïc âënh caïc vë trê quan troüng Phaín aïnh caïc chè thë mäi træåìng Táön xuáút thåìi gian Cuía âäúi tæåüng keïo daìi Læûa choün thiãút bë láúy Máùu vaì thiãút bë âo Phæång phaïp láúy máùu Læüa choün kyî thuáût Âiãöu chènh chæång Phán têch Phaín aïnh trung trçnh monitoring thæûc vaì Sæí duûng phæång Baío quaín máùu phaïp têch tæång quan Ghi cheïp säú liãûu
Âaím baío âäü nhaûy pheïp âo Haûn chãú säú læåüng caïc Âèãm âo vaì táön suáút âo - Xæí lyï thäúng kã - Âäúi saïnh våïi taïc nhán Kãút luáûn vãö âäúi tæåüng Mæïc âäü phäø biãún thäng tin Bãn caûnh viãûc âoï , monitoring mäi træåìng coìn laì biãûn phaïp täøng håüp kiãøm soaït âäúi tæåüng ä nhiãùm . Monitoring mäi træåìng bao gäöm viãûc âo âaûc , ghi nháûn vaì kiãøm soaït thæåìng xuyãn liãn tuûc caïc hiãûn tæåüng tæû nhiãn vaì nhán taûo ( caïc loaûi hçnh vaì nguäön gäúc ä nhiãùm trong mäi træåìng cuîng nhæ cäng taïc quaín lyï mäi træåìng vaì kãú hoaûch sæí duûng taìi nguyãn . Muûc âêch cuía monitoring mäi træåìng bao gäöm : Taûo ra cå såí dæî liãûu vãö cháút læåüng caïc thaình pháön mäi træåìng phuûc vuû cho qui hoaûch vaì phaït triãøn kinh tãú xaî häüi . Taûo ra cå såí dæî liãûu cho viãûc kiãøm soaït cháút læåüng caïc thaình pháön mäi træåìng vaì ä nhiãùm mäi træåìng phaït sinh båíi caïc hiãûn tæåüng tæû nhiãn vaì nhán taûo .
Monitoring mäi træåìng coï ba mæïc âäü thãø hiãûn : phaït hiãûn caïc dáúu hiãûu thay âäøi cuía caïc thäng säú hoàûc thaình pháön mäi træåìng , xaïc âënh caïc giaï trë âënh læåüng cuía caïc thäng säú vaì thaình pháön mäi træåìng , kiãøm soaït sæû thay âäøi bàòng caïc biãûn phaïp kyî thuáût , cäng nghãû , täø chæïc . Hãû thäúng monitoring mäi træåìng bao gäöm : vë trê âaût caïc âiãøm quan tràõc , caïc phæång tiãûn kyî thuáût vaì nhán læûc thæûc hiãûn nguyãn tàõc , thu tháûp , phán tiïch thäng tin vaì caïc biãûn phaïp kiãøm soaït nguäön phaït sinh cháút ä nhiãùm . Ngæåìi ta chia hãû thäúng monitoring mäi træåìng theo csaïc tiãu chê khaïc nhau thaình : Theo quy mä quan tràõc : quy mä âëa phæång ( nhaì maïy, xê nghiãûp, thaình phäú khu cäng nghiãûp ); quy mä quäúc gia ( hãû thäúng quan tràõc mäi træåìng quäúc gia theo ngaình nhæ näng nghiãûp, nàng læåüng, nhiãùm xa, sinh thaïi nthæûc pháøm , v. v. ); quy mä toaìn cáöu ( hãû thäúng GEMES, v.v.). Theo tênh cháút hoüat âäüng quan tràõc : liãn tuûc hay giaïn âoaûn; cäú âënh hay læu âäüng . Theo muûc âêch hoaût âäüng cuía quan tràõc : quan tràõc mäi træåìng nãön , quan tràõc taïc âäüng ä nhiãùm . Yãu cáöu khoa hoüc cuía monitoring mäi træåìng gäöm ba yãúu täú quan troüng nháút : Tên khaïch quan coï nghéa laì ssäú liãûu cuía monitoring mäi træåìng phaíi coï âäü chênh xaïc vaì phaín aïnh trung thæûc cháút læåüng caïc thaình pháön mäi træåìng khu væûc khaío saït . Caïc säú liãûu quan tràõc åí caïc traûm hoàûc âiãøm do phaíi âäöng nháút vãö phåæng phaïp vaì thåìi gian âo , quy trçnh vaì quy phaûm âo âaûc .Caïc säú liãûu sau khi âo phaíi âæåüc tênh tæång quan nhau tæì doï ruït ra caïc säú liãûu täøng håüp vaì cå chãú tæång taïc giæîa caïc thaình pháön trong caïc khu væûc âo . Tênh âaûi diãûn cuía säú liãûu âo : Säú liãûu âo phaíi dæåüc âaûi diãûn cho khu væûc khaío saït vãö màût khäng gian vaì thåìi gian , säú liãûu phaín chaït læåüng mäi træåìng nãön hay mäi træåìng bë taïc âäüng . Tênh táûp trung vaìo caïc váún âãö chuí yãúu cuía âáút næåïc , Coï ráút nhiãöu caïc yãúu täú mäi træåìng cáön âæåüc quan tràõc , tuy nhiãn caïc säú liãûu quan tràõc cuía mäüt vuìng cuía quäúc gia trong tæìng giai âoaûn phaíi càn cæï vaìo nhæîng váún âãö chuí yãúu vãö mäi træåìng cuía vuìng vaì quäúc gia trong giai âoaûn âoï . Cuû thãø laì táûp trung vaìo caïc nguäön vaì nguyãn nhán gáy suy thoaïi vaì biãún âäüng mäi træåìng khu væûc hoàûc quäúc gia trong giai âoaûn . Thê duû våïi hoaût âäüng khai
thaïc taûi quaíng ninh , caïc näüi dung troüng tám cáön monitoring laì næåïc thaíi háöm loì , âaït âaï thaíi , buûi vaì biãún âäøi diãûn têch ræìng . Hãû thäúng monitoring mäi træåìng Viãût Nam Hãû thäúng monitoring mäi træåìng Viãût Nam hiãûn måïi bàõt âáöu hoaût âäüng . Theo caïc säú liãûu do cuûc mäi træåìng cäng bäú , hiãûn nay næåïc ta âaî coï 19 traûm quan tràõc mäi træåìng trongb âoï coï mäüt säú traûm linh âäüng âàût taûi caïc træåìng Âaûi hoüc xáy dæûng Haì Näüi , træåìng Âaûi hoüc Baïch khoa tp. Häö Chê Minh , Viãûn hoaï hoüc quán sæû , Phán viãûn Haíi dæång hoüc Haíi phoìng , phán viãûn Biãøn Nha trang .v.v. Hoaût âäüng cuía caïc traûm trãn chæa âaïp æïng caïc yãu cáöu cuía cäng taïc quaín lyï mäi træåìng . Caïc säú liãûu thu âæåüc chæa phaín aïnh cháút læåüng caïc thaình pháön mäi træåìng , khäng lãn tuûc , khäng bao quaït cho caïc vuìng cáön kiãøm soaït , chæa âæåüc xæí lyï v.v. Do hãû thäúng monitoring mäi træåìng chæa hoaìn chènh nãn khäng xáy dæûng âæåüc cå såí dæî liãûu mäi træåìng Viãût Nam . 7.2.PHÁN TÊCH SÆÛ CÄÚ MÄI TRÆÅÌNG Luáût baío vãû Mäi træåìng Viãût Nam âënh nghéa sæû cäú mäi træåìng laì caïc tai biãún hoàûc ruíi ro xáøy ra trong quaï trçnh hoaût âäüng cuaí con ngæåìi hoàûc biãún âäøi báút thæåìng cuía thiãn nhiãn . Sæû cäú mäi træåìng coï thãø xáøy ra do, baîo luût, næït âáút , âäüng âáút, nuïi læía phun, mæa axêt , mæa âaï , biãøn âäüng , khê háûu vaì caïc thiãn tai khaïc : hoaí hoaûn , chaïy ræìng , sæû cäú kyî thuáût cuía caïc hoaût âäüng caïc cå såí saín xuáút kinh doanh , cäng trçnh kinh tãú , khoa hoüc , quäúc phoìng ; sæû cäú trong trong tçm kiãúm , khai thaïc vaì váûn chuyãøn khoaïng saín ; sæû cäú trong loì phaín æïng haût nhán .v.v.Vãö màût toaïn hoüc , sæû cäú R âæåüc xem laì xaïc suáút P cuía viãûc xaíy ra caïc sæû kiãûn khäng mong muäún hoàûc coï haûi vaì täøng thiãût haûi D maì sæû cäú âem âãún . Âäúi væïi biãún cäú x, sæû cäú âæåüc tênh bàòng R(x) = P(x).D(x) Âäúi våïi mäüt nhoïm biãún cäú : Sæû cäú = ΣP(x).D(x) . Trong træåìng håüp biãún cäú laì mäüt haìm liãn tuûc thç sæû cäú âæåüc biãøu diãùn bàòng haìm båíi : ∞ Sæû cäú = ∫ P( x ).D( x )dx 0 Giæîa xaïc suáút xaíy ra sæû cäú vaì thiãût haûi do sæû cäú vaì thiãût haûi do sæû cäú gáy ra thæåìng coï quan hãû ngæåüc ( hçnh VII.3) Giæîa xaïc suáút xaíy ra sæû cäú vaì thiãût haûi do sæû cäú thæåìng coï quan hãû ngæåüc ( hçnh VII.3).
Hçnh VII.3. Quan hãû giæîa xaïc suáút xaíy ra sæû cäú P(x) vaì thiãût haûi do sæû cäú gáy ra D(x) . P D Sæû cäú mäi træåìng liãn quan chàût cheî våïi váún âãö an toaìn mäi træåìng . Tuy nhiãn , xaïc âënh mæïc âäü nguy hiãøm cuía sæû cäú mäi træåìng vaì taïc haûi cuía noï laì váún âãö khoï vç coï ráút nhiãöu nguyãn nhán dáùn âãún khaí nàng xaíy ra sæû cäú vaì taïc haûi sæû cäú âãún con ngæåìi phuû thuäüc vaìo caïc khäng gian xaíy ra sæû cäú . Âãø phán têch sæû cäú , cáön thæûc hiãûn 3 nhiãûm vuû chênh laì : xaïc âënh sæû cäú våïi sæû tråü giuïp cuía kháúi niãûm an toaìn ; læång gêa sæû cäú theo xaïc suáút coï thãø xaíy ra trong khung caính hãû thäúng an toaìn täúi æu ; læåüng giaï caïc háûu quaí cuía sæû cäú våïi viãûc täúi thiãøu hoaï taïc haûi vaì caïc biãûn phaïp phoìng ngæìa sæû cäú . Âãø phán têch âënh læåüng sæû cäú cáön phaíi traí låìi hai cáu hoíi : Xaïc suáút sæû cäú bàòng bao nhiãu vaì thiãût haûi sæû cäú seî nhæ thãú naìo nãúu xaíy ra . Mäüt säú phæång phaïp thäng duûng âãø æåïc læåüng xaïc suáút sæû cäú gäöm phán têch cáy thiãúu soït , phán têch cáy sæû cäú , phán têch nguyãn nhán vaì háûu quaí , phán têch sai láöm cuía con ngæåìi ,.v.v.Taïc haûi sæû cäú coï nhiãöu daûng nhæng thäng thæåìng trong phán têch sæû cäú mäi træåìng , ngæåìi ta chuï yï âãún ba daûng cå baín : phaït xaí caïc håüp cháút âäüc haûi , näø , chaïy . Duì coï caïc biãûn phaïp phoìng traïnh vaì giaím thiãøu , khaí nàng xaíy ra sæû cäú vaì taïc haûi cuía chuïng âäúi våïi con ngæåìi váùn luän täön taûi trong âåìi säúng loaìi ngæåìi , vç váûy viãûc quaín lyï sæû cäú dæåüc xem laì mäüt näüi dung quaín lyï mäi træåìng quan troüng cuía háöu hãút caïc quäúc gia . ÅÍ âáy coï bäún váún âãö cáön quan tám : Traïch nhiãûm cuía chênh phuí , vai troì cuía cäüng âäöng dán cæ , vai troì cuía caïc ngaình cäng nghiãûp vaì vai troì cuía caïc nghiãn cæïu khoa hoüc . ÆÏåc læåüng vaì quaín lyï sæû cäú cáön âæåüc tiãún haình dæåïi sæû taìi tråü cuía chênh phuí . Âiãöu tra sæû cäú giæî vai troì quan troüng trong chênh saïch phoìng ngæìa cuía caïc chênh phuí . Caïc chiãún læåüc âiãöu tra âæa chuïng ta âãún viãûc xaïc âënh , âënh vë ngaìy caìng nhiãöu sæû cäú vaì caïc taïc âäüng phuû cuía chuïng . Viãûc phán têch sæû
cäú cho pheïp dæa ra caïc biãûn phaïp phoìng traïnh vaì giaím thiãøu taïc haûi cuía sæû cäú . Bãn caûnh nhiãûm vuû phán têch sæû cäú caïc chênh phuí cáön tiãún haình hai loaût váún âãö keìm theo âæa ra caïc tiãu chuáøn âãø phán loaûi , âaïnh giaï vaì so saïnh caïc tçnh huäúng vaì sæû cäú våïi nhau ,.v.v.thæûc hiãûn chiãún læåüc cháúp nháûn sæû cäú . Táút caí nhæîng hoaût âäüng trãn dáùn âãún nhiãûm vuû quan troüng nháút cuía chênh phuí laì quaín lyï sæû cäú . Quaín lyï sæû cäú cuía chênh phuí coï thãø âæåüc tiãún haình åí ba cáúp âäü : cáúp nhaì maïy cäng nghiãûp , cáúp ngaình kinh tãú , cáúp toaìn xaî häüi . Vai troì cuía cäüng âäöng trong quaín lyï sæû cäú âæåüc thæûc hiãûn thäng qua caïc näüi dung : Laìm cho caïc qui âënh vaì caïc biãûn phaïp tråí nãn roî raìng vaì dãù hiãøu âäúi våïi dán cæ . Bãn caûnh âoï chênh phuí cáön phaíi tiãún haình phán vuìng vaì qui hoaûch viãûc xáy dæûng caïc nhaì maïy nháút laì caïc nhaì maïy coï tiãöm nàng gáy ä nhiãùm vaì sæû cäú mäi træåìng . Nhæîng näüi dung trãn cáön âæåüc âàûc biãût quan tám trong caïc vuìng âäng dán Vai troì cuía ngaình cäng nghiãûp trong quaín lyï sæû cäú âæåüc thæûc hiãûn thäng qua viãûc xáy dæûng caïc nhaì maïy coï mæïc âäü an toaìn cäng nghãû cao , âaìo taûo cäng nhán váûn haình täút caïc loaûi thiãút bë xæí lyï nghiãm tuïc caïc cháút thaíi phaït sinh , thæûc hiãûn âáöy âuí caïc biãûn phaïp phoìng ngæìa vaì æïng phoï caïc sæû cäú ,.v.v. Vai troì cuía nghiãn cæïu khoa hoüc trong quaín lyï sæû cäú thãø hiãûn trong caïc näüi dung : xaïc âënh vaì æåïc læåüng caïc loaûi sæû cäú ; nghiãn cæïu háûu quaí vaì táöm quan troüng cuía caïc thiãût haûi ; nghiãn cæïu caïc váût liãûu phoìng choïng chaïy näø ,.v.v.mä hçnh hoaï caïc sæû cäú ( caïc doìng khê gase phaït sinh tæì chu trçnh tuáön hoaìn , phaït xaû nhiãût , sæû näø máy gase , sæû säi cuía cháút loíng vaì håi nåí .v.v) nghiãn cæïu taïc haûi cuía mäüt säú cháút âäüc , phaït xaû nhiãût . soïng ámvåïi con ngæåìi vaì mäi træåìng . 7.3 . ÂAÏNH GIAÏ MÄI TRÆÅÌNG Âaïnh giaï mäi træåìng laì näüi dung âáöu tiãn trong nghiãn cæïu mäi træåìng khu væûc , phuûc vuû cho viãûc xáy dæûng caïc dæû aïn kinh tãú xaî häüi hoàûc âãö xuáút caïc chênh saïch vaì biãûn phaïp phaït triãøn quaín lyï kinh tãú xaî häüi , åí táút caí caïc qui mä :quäúc gia vuìng , khu væûc . Trong âaïnh giaï mäi træåìng phán biãût ba loaûi hçnh cå baín : - Âaïnh giaï hiãûn traûng mäi træåìng . - Âaïnh giaï taïc âäüng mäi træåìng .
- Âaïnh giaï chiãún læåüc mäi træåìng . Âaïnh giaï hiãûn traûng mäi træåìng Âaïnh giaï hiãûn traûng mäi træåìng laì bæåïc cáön thiãút âáöu tiãn trong caïc nghiãn cæïu vãö mäi træåìng . Näüi dung chênh cuía âaïnh giaï hiãûn traûng mäi træåìng bao gäöm : - Hiãûn traûng cháút læåüng caïc thaình pháön mäi træåìng ( khäng khê , næåïc âáút , hãû sinh thaïi , dán cæ, sæïc khoeí cäüng âäöng ). - Hiãûn traûng caïc nguäön taìi nguyãn khu væûc ( træî læåüng , cháút læåüng , tçnh traûng khai thaïc vaì sæí duûng ). - Tçnh traûng suy thoaïi vaì ä nhiãùm mäi træåìng khu væûc vaì caïc nguyãn nhán cuía chuïng. - Caïc xu hæåïng biãún âäüng mäi træåìng khu væûc trong tæång lai gáön . Theo luáût mäi træåìng Viãût Nam . Bäü KHCN & MT haìng nàm phaíi coï baïo caïo hiãûn traûng mäi træåìng Viãût Nam trçnh quäúc häüi vaìo caïc kyì hoüp . Baïo caïo trãn âæåüc xáy dæûng trãn cå såí täøng håüp caïc baïo caïo cuía caïc tènh vaì caïc baïo caïo chuyãn âãö cuía caïc täø chæïc vaì caïc nhaì mäi træåìng Viãût Nam , baïo caïo hiãûn traûng mäi træåìng Viãût Nam haìng nàm giuïp quäúc häüi vaì chênh phuí nháûn thæïc âuïng thæûc cháút tçnh traûng mäi træåìng âãø âãö xuáút këp thåìi caïc chênh saïch quaín lyï vaì phaït triãøn kinh tãú xaî häüi thêch håüp. Hçnh VII.4 . Så âäö qui trçnh láûp baïo caïo hiãûn traûng mäi træåìng . Xaïc âënh caïc muûc âêch xaî häüi Vaì nhæîng giaï trë cuía hãû sinh thaïi Xáy dæûng khung hoaût âäüng Caïc tiãu chuáøn læûa choün chè thë Caïc cå quan khaïc vaì nhæîng ngæåìi Mäi træåìng Coï sæí duûng dæî liãûu Læûa choün chè thë mäi træåìng Täøng håüp baïo caïo hiãûn traûng Mäi træåìng