Giáo trình sản lượng rừng phần 8

Chia sẻ: Asdfada Asfsgs | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:24

Thêm vào BST

Báo xấu

169
lượt xem 38
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nếu đường cong sinh trưởng đường kính không đại diện cho các cấp đất, thì tổng tiết diện ngang và trữ lượng cũng mắc sai số hệ thống đáng kể, mà khó có thể đánh giá được. Hiện nay, với những lâm phần trong chu kỳ kinh doanh có tiến hành tỉa thưa một số lần, thì phương pháp dự đoán tổng tiết diện ngang thông qua trữ lượng và hình cao đang được sử dụng phổ biến

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình sản lượng rừng phần 8

®ång thêi ph¶i dù ®o¸n ®−îc ph©n bè N/D cho c¸c bé phËn l©m phÇn vµo n¨m diÔn ra tØa th−a. Dùa vµo sinh tr−ëng ®−êng kÝnh b×nh qu©n vµ mËt ®é ®Ó dù ®o¸n tæng tæng tiÕt diÖn ngang chØ phï hîp cho ®èi t−îng lËp biÓu s¶n l−îng kh«ng qua tØa th−a. H¹n chÕ c¬ b¶n cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ, rÊt khã x¸c lËp ®−îc ®−êng sinh tr−ëng b×nh qu©n ®¹i diÖn cho tõng cÊp ®Êt. NÕu ®−êng cong sinh tr−ëng ®−êng kÝnh kh«ng ®¹i diÖn cho c¸c cÊp ®Êt, th× tæng tiÕt diÖn ngang vµ tr÷ l−îng còng m¾c sai sè hÖ thèng ®¸ng kÓ, mµ khã cã thÓ ®¸nh gi¸ ®−îc. HiÖn nay, víi nh÷ng l©m phÇn trong chu kú kinh doanh cã tiÕn hµnh tØa th−a mét sè lÇn, th× ph−¬ng ph¸p dù ®o¸n tæng tiÕt diÖn ngang th«ng qua tr÷ l−îng vµ h×nh cao ®ang ®−îc sö dông phæ biÕn. Trong ®ã tr÷ l−îng ë c¸c tuæi ®−îc suy diÔn tõ tr÷ l−îng ban ®Çu cïng víi suÊt t¨ng tr−ëng vµ c−êng ®é tØa th−a cho tr−íc. Dù ®o¸n sinh tr−ëng tæng tiÕt diÖn ngang trªn c¬ së m« h×nh t¨ng tr−ëng ZG lµ ph−¬ng ph¸p ®−îc nhiÒu t¸c gi¶ sö dông, v× ph−¬ng ph¸p nµy kh«ng nh÷ng ¸p dông cho ®èi t−îng rõng trång ®Òu tuæi, mµ cßn ¸p dông cho ®èi t−îng rõng trång kh¸c tuæi, thËm chÝ c¶ rõng tù nhiªn hçn loµi kh¸c tuæi. Ngoµi ra, cßn ¸p dông ®−îc cho nh÷ng l©m phÇn trong chu kú kinh doanh cã hoÆc kh«ng tiÕn hµnh tØa th−a. Môc ®Ých thiÕt lËp m« h×nh nµy lµ dù ®o¸n t¨ng tr−ëng ZG trong kho¶ng thêi gian tõ thêi ®iÓm A1 ®Õn A2 nµo ®ã. Víi rõng ®Òu tuæi, mçi kho¶ng thêi gian nµy t−¬ng øng mét ®Þnh kú sinh tr−ëng hoÆc lµ mét n¨m. Luü tÝch cña t¨ng tr−ëng ZG tõ ®Þnh kú nµy ®Õn ®Þnh kú kh¸c, ta ®−îc sinh tr−ëng tæng tiÕt diÖn ngang cña l©m phÇn. Dù ®o¸n sinh tr−ëng tæng tiÕt diÖn ngang dùa vµo lý thuyÕt cña Marsh lµ vÝ dô minh ho¹ ®iÓn h×nh cho ph−¬ng ph¸p. Alder,D .(1980) x¸c lËp c¸c ph−¬ng tr×nh cã d¹ng tæng qu¸t d−íi ®©y ®Ó dù ®o¸n tæng tiÕt diÖn ngang t¹i thêi ®iÓm A2 trªn c¬ së tæng tiÕt diÖn ngang t¹i thêi ®iÓm A1 vµ chØ sè cÊp ®Êt cña l©m phÇn: ZG = G(a + bS - lnG)A-1 (3.82) 169
Trong ®ã tham sè a, b ®−îc −íc l−îng th«ng qua ®¼ng thøc: ZG A⋅ + ln G = a + bS G A LnG = a + bS − 1 (a + bS − ln G ) (3.83) 2 1 A 2 ë c¸c ph−¬ng tr×nh trªn : A: Tuæi l©m phÇn. G: Tæng tiÕt diÖn ngang t¹i thêi ®iÓm A1 S: ChØ sè cÊp ®Êt. G2: Tæng tiÕt diÖn ngang t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc ®Þnh kú. G1: Tæng tiÕt diÖn ngang t¹i thêi ®iÓm b¾t ®Çu kÞnh kú. §èi víi nh÷ng l©m phÇn cã tØa th−a, th× G1 vµ G2 chÝnh lµ tæng tiÕt diÖn ngang sau lÇn tØa th−a nµy vµ tr−íc lÇn tØa th−a tiÕp theo. A1, A2: Thêi ®iÓm b¾t ®Çu vµ kÕt thóc ®Þnh kú. Tõ nh÷ng biÕn sè ë c¸c ph−¬ng tr×nh trªn cho thÊy, ph−¬ng tr×nh (3.82) ¸p dông cho c¸c l©m phÇn ®ång tuæi, ph−¬ng tr×nh (3.83) ¸p dông cho c¶ l©m phÇn ®Òu tuæi vµ kh¸c tuæi. NÕu lµ l©m phÇn tù nhiªn th× chØ sè S chÝnh lµ cÊp n¨ng suÊt (gi¸ trÞ chiÒu cao t−¬ng øng víi cì kÝnh nµo ®ã ®−îc chän lµm c¬ së vµ ®−îc x¸c ®Þnh qua biÓu ®å cÊp chiÒu cao). Vanclay,J.K. (1999) dù ®o¸n t¨ng tr−ëng tæng tiÕt diÖn ngang cho c¸c l©m phÇn Cypress pine ë Queensland dùa vµo ph−¬ng tr×nh: LnZG = -3,071 + 1,094LnG + 0,007402G.S-0,2258G (3.84) Víi: ZG: t¨ng tr−ëng hµng n¨m vÒ tæng tiÕt diÖn ngang (m2/ha/n¨m). S: cÊp n¨ng suÊt ®−îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së biÓu ®å cÊp chiÒu cao. G: tæng tiÕt diÖn ngang hiÖn t¹i . 170
3.6. M« h×nh tr÷ l−îng l©m phÇn. Tr÷ l−îng lµ chØ tiªu s¶n l−îng tæng hîp ph¶n ¸nh n¨ng suÊt l©m phÇn. V× thÕ, dù ®o¸n tr÷ l−îng lµ träng t©m cña dù ®o¸n s¶n l−îng. Th«ng qua c¸c biÓu s¶n l−îng ®· lËp, cã thÓ thèng kª mét sè ph−¬ng ph¸p dù ®o¸n tr÷ l−îng d−íi ®©y. 3.6.1. Dù ®o¸n tr÷ l−îng th«ng qua ®éng th¸i ph©n bè sè c©y theo ®−êng kÝnh vµ ®−êng cong chiÒu cao. T¹i mçi thêi ®iÓm ®iÒu tra, viÖc x¸c ®Þnh tr÷ l−îng l©m phÇn th−êng dùa vµo ph©n bè N/D vµ ®−êng cong chiÒu cao H/D. Tõ ph©n bè N/D x¸c ®Þnh sè c©y cho tõng cì kÝnh, ®ång thêi tõ ®−êng cong chiÒu cao, x¸c ®Þnh chiÒu cao t−¬ng øng. Qua ®ã, cã thÓ x¸c ®Þnh M th«ng qua biÓu thÓ tÝch 2 nh©n tè, hoÆc cã thÓ dùa vµo t−¬ng quan gi÷a f1,3 víi D vµ H. Tõ m« h×nh ®éng th¸i N/D vµ H/D dù ®o¸n tr−íc ph©n bè N/D vµ ®−êng cong H/D cho l©m phÇn ë c¸c thêi ®iÓm cÇn thiÕt lµm c¬ së x¸c ®Þnh tr÷ l−îng. Theo ph−¬ng ph¸p nµy, víi mçi loµi c©y, t−¬ng øng víi tõng cÊp ®Êt, x¸c lËp mét m« h×nh ®éng th¸i N/D vµ H/D ( môc 1.3). 3.6.2. Dù ®o¸n tr÷ l−îng dùa vµo sinh tr−ëng thÓ tÝch. T¹i mçi thêi ®iÓm, tr÷ l−îng l©m phÇn ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: M = N. V (3.85) Nh− vËy, nÕu biÕt ®−îc quy luËt biÕn ®æi theo tuæi cña mËt ®é vµ thÓ tÝch c©y b×nh qu©n, sÏ dù ®o¸n ®−îc quy luËt biÕn ®æi cña tr÷ l−îng. Ph−¬ng ph¸p dù ®o¸n sinh tr−ëng tr÷ l−îng ®−îc nhiÒu t¸c gi¶ sö dông, ®Æc biÖt cho ®èi t−îng trong chu kú kinh doanh kh«ng tiÕn hµnh tØa th−a. NguyÔn Ngäc Lung (1999) ¸p dông ph−¬ng ph¸p nµy dù ®o¸n tr÷ l−îng cho c¸c l©m phÇn Th«ng ba l¸, trong ®ã: MËt ®é ®−îc x¸c ®Þnh theo m« h×nh mËt ®é tèi −u. 171
ThÓ tÝch c©y b×nh qu©n ®−îc x¸c ®Þnh th«ng qua ph−¬ng tr×nh sinh tr−ëng theo ®¬n vÞ cÊp ®Êt. Khi nghiªn cøu lËp biÓu s¶n l−îng cho c¸c loµi c©y: Sa méc, Th«ng ®u«i ngùa, Mì, QuÕ, Vò TiÕn Hinh vµ c¸c céng sù (2000, 2003) còng dù ®o¸n sinh tr−ëng tr÷ l−îng trªn c¬ së sinh tr−ëng thÓ tÝch.Trong ®ã, sinh tr−ëng thÓ tÝch ®−îc x¸c ®Þnh tõ sinh tr−ëng ®−êng kÝnh vµ sinh tr−ëng chiÒu cao kÕt hîp víi ph−¬ng tr×nh thÓ tÝch. Víi ®a phÇn c¸c biÓu s¶n l−îng lËp cho c¸c loµi c©y trång ë n−íc ta, ®Òu sö dông sinh tr−ëng thÓ tÝch cña c©y b×nh qu©n ®Ó dù ®o¸n tr÷ l−îng. Sù kh¸c biÖt vÒ ph−¬ng ph¸p lËp biÓu cña mçi t¸c gi¶ lµ ph−¬ng ph¸p thiÕt lËp m« h×nh mËt ®é tèi −u vµ ®−êng cong sinh tr−ëng thÓ tÝch cho tõng cÊp ®Êt. 3.6.3. Dù ®o¸n tr÷ l−îng th«ng qua tæng tiÕt diÖn ngang. T¹i mçi thêi ®iÓm, tr÷ l−îng l©m phÇn ®−îc x¸c ®Þnh theo nhiÒu ph−¬ng ph¸p vµ c«ng thøc kh¸c nhau, trong ®ã cã c«ng thøc: M = G.HF (3.86) Tõ c«ng thøc (3.86) nhËn thÊy, ®Ó dù ®o¸n sinh tr−ëng tr÷ l−îng l©m phÇn, cÇn biÕt quy luËt sinh tr−ëng cña tæng tiÕt diÖn ngang vµ quy luËt biÕn ®æi theo tuæi cña h×nh cao HF. Ph−¬ng ph¸p thiÕt lËp c¸c m« h×nh nµy ®· ®−îc giíi thiÖu ë môc 3.5. Tuy vËy, ®Ó dù ®o¸n G vµ HF theo c¸c m« h×nh trªn, cÇn cã m« h×nh mËt ®é tèi −u vµ ®−êng cong cÊp ®Êt (x¸c ®Þnh H0 hoÆc Hg). Dù ®o¸n tr÷ l−îng l©m phÇn trªn c¬ së m« h×nh tæng tiÕt diÖn ngang ®· ®−îc NguyÔn ThÞ B¶o L©m (1996) ¸p dông ®Ó lËp biÓu s¶n l−îng cho c¸c l©m phÇn Th«ng ®u«i ngùa vïng §«ng b¾c.Tr−íc ®ã ph−¬ng ph¸p nµy ®· ®−îc Alder.D. (1980) ¸p dông lËp biÓu s¶n l−îng cho loµi Cupressus lusitanica ë Kenya.Tuy nhiªn, t¸c gi¶ kh«ng sö dông c«ng thøc (3.86) mµ sö dông quan hÖ sau ®Ó x¸c ®Þnh tr÷ l−îng: M = F(G,H0) (3.87) 3.6.4. Dù ®o¸n tr÷ l−îng tõ m« h×nh sinh tr−ëng vµ m« h×nh tØa th−a. 172
Dù ®o¸n tr÷ l−îng tõ m« h×nh sinh tr−ëng vµ m« h×nh tØa th−a ¸p dông cho nh÷ng l©m phÇn cã tiÕn hµnh tØa th−a ë mçi ®Þnh kú trong chu kú kinh doanh. Khi ¸p dông ph−¬ng ph¸p, cÇn biÕt tr÷ l−îng ban ®Çu (M0), m« h×nh t¨ng tr−ëng vµ m« h×nh tØa th−a. - Tr÷ l−îng ban ®Çu M0 lµ tr÷ l−îng l©m phÇn tr−íc lÇn tØa th−a thø nhÊt. - M« h×nh t¨ng tr−ëng lµ c¸c ph−¬ng tr×nh suÊt t¨ng tr−ëng thÓ tÝch PV lËp theo ®¬n vÞ cÊp ®Êt. - M« h×nh tØa th−a lµ m« h×nh x¸c ®Þnh c−êng ®é tØa th−a cho mçi ®Þnh kú. C−êng ®é tØa th−a cã thÓ tÝnh theo phÇn tr¨m sè c©y, tæng tiÕt diÖn ngang hoÆc tr÷ l−îng. NÕu c−êng ®é tØa th−a x¸c ®Þnh theo Nc% hay Gc% th× cÇn ph¶i quy vÒ Mc% (xem môc 1.2.3.2). Tõ c¸c m« h×nh trªn, viÖc dù ®o¸n M l©m phÇn ®−îc tiÕn hµnh tuÇn tù theo c¸c b−íc sau: - X¸c ®Þnh tr÷ l−îng nu«i d−ìng t¹i tuæi tØa th−a lÇn ®Çu (A1): ⎡ Mc% A ⎤ ⎢1 − 1⎥ =M (3.88) M 1A1 ⎢ 100 ⎥ 2 A1 ⎢ ⎥ ⎣ ⎦ - X¸c ®Þnh tr÷ l−îng tr−íc tØa th−a lÇn thø 2 (A2): M 2 A1 = (3.89) M ⎡ PVA 2 ⎤ 1A 2 ⎢1 − ⎥ ⎢ ⎥ 100 ⎦ ⎣ - X¸c ®Þnh tr÷ l−îng nu«i d−ìng t¹i tuæi A2: ⎡ Mc% A 2 ⎤ =M 1− 1A 2 ⎢ ⎥ (3.90) M 2A2 ⎢ 100 ⎥ ⎣ ⎦ Cø nh− vËy dù ®o¸n cho ®Õn ®Þnh kú cuèi cïng. 173
ë c¸c c«ng thøc trªn: M1Ai, M2Ai: Tr÷ l−îng tr−íc vµ sau tØa th−a t¹i tuæi Ai. Mc%Ai: C−êng ®é tØa th−a theo tr÷ l−îng t¹i tuæi Ai. PVAi: SuÊt t¨ng tr−ëng thÓ tÝch t¹i tuæi Ai. Ta biÕt r»ng, gi÷a c¸c ®¹i l−îng N, Dg, Hg, G, M cã mèi liªn quan mËt thiÕt víi nhau, v× thÕ m« h×nh dù ®o¸n s¶n l−îng l©m phÇn sÏ bao gåm nhiÒu m« h×nh thµnh phÇn vµ c¸c m« h×nh nµy còng liªn quan mËt thiÕt víi nhau. NÕu c¸c m« h×nh nµy ®−îc thiÕt lËp ®éc lËp nhau, th× gi÷a chóng khã tr¸nh khái nh÷ng m©u thuÉn, mµ thùc tÕ khã cã thÓ chÊp nhËn ®−îc. Ch¼ng h¹n M π2 kh«ng b»ng tÝch cña G vµ HF, G kh«ng b»ng tÝch cña N vµ D g , M kh«ng 4 b»ng tÝch cña N vµ ⎯V… Th«ng th−êng khi lËp biÓu s¶n l−îng cho mét loµi c©y nµo ®ã, m« h×nh mËt ®é ®−îc thiÕt lËp tr−íc, sau ®ã cã thÓ cã 2 c¸ch: 1) Tõ m« h×nh sinh tr−ëng G vµ m« h×nh HF dù ®o¸n M, Dg. 2) Tõ m« h×nh sinh tr−ëng M vµ m« h×nh HF dù ®o¸n G, Dg. ViÖc lùa chän c¸ch thø nhÊt hay c¸ch thø 2 tuú thuéc vµo sai sè dù ®o¸n c¸c ®¹i l−îng Dg, G, M cña tõng tr−êng hîp. 3.7. X¸c ®Þnh thêi ®iÓm tØa th−a. Nh− phÇn trªn ®· ®Ò cËp, muèn dù ®o¸n biÕn ®æi theo tuæi cña mËt ®é tõ m« h×nh mËt ®é tèi −u, cÇn thiÕt ph¶i biÕt tr−íc thêi ®iÓm tØa th−a. Thêi ®iÓm tØa th−a l©m phÇn ®−îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tuæi tØa th−a lÇn ®Çu vµ thêi gian gi·n c¸ch gi÷a c¸c lÇn tØa th−a tiÕp theo. Thêi ®iÓm tØa th−a lÇn ®Çu phô thuéc ®Æc tÝnh sinh tr−ëng loµi c©y, ®iÒu kiÖn lËp ®Þa (hay cÊp ®Êt), mËt ®é ban ®Çu. C¸c l©m phÇn ®−îc tØa th−a nh»m 2 môc ®Ých chÝnh lµ ®iÒu tiÕt mËt ®é vµ lîi dông s¶n phÈm. Th«ng th−êng thêi ®iÓm tØa th−a lÇn ®Çu diÔn ra sau khi t¨ng tr−ëng ZD ®¹t cùc ®¹i. §èi víi c¸c 174
loµi c©y trång sinh tr−ëng nhanh ë n−íc ta, thêi ®iÓm nµy th−êng ®Õn vµo lóc l©m phÇn tõ 3 ®Õn 5 tuæi. Thêi ®iÓm tØa th−a lÇn ®Çu diÔn ra vµo lóc mµ kÝch th−íc cña nh÷ng c©y tØa th−a ®¸p øng yªu cÇu cña môc ®Ých kinh doanh. Ngoµi ra, thêi ®iÓm nµy còng nªn c¨n cø vµo c−êng ®é tØa th−a dù kiÕn tr−íc. NÕu tØa th−a víi c−êng ®é nhá, tuæi tØa th−a ®Õn sím, th× hiÖu qu¶ cña viÖc tØa th−a kh«ng cao, s¶n phÈm tØa th−a ph©n t¸n, khã tËn thu, gi¸ trÞ kinh tÕ thÊp. Khi tØa th−a víi c−êng ®é võa ph¶i, tuæi tØa th−a ®Õn muén h¬n, s¶n phÈm thu ®−îc tõ tØa th−a sÏ nhiÒu h¬n, tõ ®ã viÖc tØa th−a võa cã hiÖu qu¶ kinh tÕ võa cã t¸c dông ®iÒu tiÕt mËt ®é. Tuy nhiªn, ®Ó ®¶m b¶o cho l©m phÇn sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn tèt sau mçi lÇn tØa th−a, th× c−êng ®é tØa th−a còng ®−îc khèng chÕ ë møc hîp lý. Tõ c¸c vÊn ®Ò ®Æt ra ë trªn nhËn thÊy, thêi ®iÓm tØa th−a lÇn ®Çu còng nh− c¸c lÇn tiÕp theo nªn ®−îc x¸c ®Þnh th«ng qua c−êng ®é tØa th−a vµ môc ®Ých kinh doanh. §Ó gióp ®éc gi¶ cã ®iÒu kiÖn tham kh¶o, d−íi ®©y lÇn l−ît giíi thiÖu mét sè ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh thêi ®iÓm tØa th−a mµ c¸c nhµ l©m nghiÖp th−êng dïng. C¨n cø vµo lý thuyÕt cña Marsh (Alder,D.-1980), ng−êi ta tiÕn hµnh bè trÝ c¸c thÝ nghiÖm kho¶ng c¸ch (víi mËt ®é kh¸c nhau). Mçi cÊp mËt ®é t−¬ng øng víi mét lÇn tØa th−a. Tõ kÕt qu¶ thu ®−îc th«ng qua ®o ®Õm ®Þnh kú ë c¸c « ®Þnh vÞ, x¸c ®Þnh c¸c ®−êng sinh tr−ëng tæng tiÕt diÖn ngang t−¬ng øng víi tõng cÊp mËt ®é (h×nh 3.16). Ngoµi ra, c¨n cø vµo kÕt qu¶ thu ®−îc tõ c¸c « ®Þnh vÞ trªn cïng ®iÒu kiÖn lËp ®Þa, x¸c ®Þnh tæng tiÕt diÖn ngang cÇn ®¹t tíi tr−íc khi l©m phÇn ®−îc tiÕn hµnh tØa th−a, còng nh− tæng tiÕt diÖn ngang cÇn ®Ó l¹i sao cho hîp lý sau mçi lÇn tØa th−a.Tõ ®ã c¨n cø vµo c¸c ®−êng sinh tr−ëng tæng tiÕt diÖn ngang, x¸c ®Þnh kú gi·n c¸ch gi÷a 2 lÇn tØa th−a liªn tiÕp. Tõ kú gi·n c¸ch, kÕt hîp víi tuæi tØa th−a lÇn ®Çu suy ra tuæi t−¬ng øng víi c¸c lÇn tØa th−a l©m phÇn. Néi dung cÇn tiÕn hµnh x¸c ®Þnh thêi ®iÓm tØa th−a l©m phÇn theo ph−¬ng ph¸p võa tr×nh bµy ë trªn ®−îc minh ho¹ b»ng sè liÖu ë c¸c « thÝ nghiÖm kho¶ng c¸ch cña Alder,D. (1980) d−íi ®©y: C¸c « thÝ nghiÖm ®−îc bè trÝ theo 4 cÊp mËt ®é kh¸c nhau: 1300, 900, 175
500 vµ 300 c©y/ha. T−¬ng øng víi mçi «, x¸c ®Þnh mét ®−êng sinh tr−ëng tæng tiÕt diÖn ngang. Sau ®ã x¸c ®Þnh kú gi·n c¸ch gi÷a c¸c lÇn tØa th−a theo c¸c ®iÒu kiÖn ban ®Çu: LÇn tØa th−a G tr−íc tØa th−a G sau tØa th−a N sau tØa th−a (m2/ha) (m2/ha) 1 28 22 900 2 35 28 500 3 35 30 300 ChÆt chÝnh 35 ChÆt chÝnh Tõ ®−êng sinh tr−ëng t−¬ng øng víi mçi cÊp mËt ®é ë h×nh 3.16, x¸c ®Þnh kho¶ng thêi gian cÇn thiÕt ®Ó tæng tiÕt diÖn ngang ®¹t ®−îc theo thiÕt kÕ ban ®Çu: - Tõ khi trång rõng ®Õn thêi ®iÓm tØa th−a lÇn 1 (t−¬ng øng víi N=1300) - Tõ sau tØa th−a lÇn 1 ®Õn thêi ®iÓm tØa th−a lÇn 2 (t−¬ng øng víi N=900). - Tõ sau tØa th−a lÇn 2 ®Õn tr−íc tØa th−a lÇn 3 (t−¬ng øng víi N=500). - Tõ sau tØa th−a lÇn 3 ®Õn lÇn chÆt chÝnh (t−¬ng øng víi N=300). Kho¶ng thêi gian ®Ó tæng tiÕt diÖn ngang cña mçi ®−êng sinh tr−ëng chuyÓn tõ gi¸ trÞ G2Ai ®Õn gi¸ trÞ G1A(i+1) chÝnh lµ kú gi·n c¸ch gi÷a lÇn tØa th−a thø i vµ i+1. Trong ®ã, G2Ai lµ tæng tiÕt diÖn ngang cña l©m phÇn sau lÇn tØa th−a thø i, cßn G1A(i+1) lµ tæng tiÕt diÖn ngang cña l©m phÇn tr−íc lÇn tØa th−a thø i+1. Ch¼ng h¹n, nh− ë vÝ dô trªn, tæng tiÕt diÖn ngang sau tØa th−a lÇn 1 (G2A1) lµ 22m2/ha vµ tæng tiÕt diÖn ngang tr−íc lÇn tØa th−a thø 2 (G1A2) lµ 35m2/ha. Thêi gian ®Ó tæng tiÕt diÖn ngang cña l©m phÇn cã mËt ®é 900c©y/ha chuyÓn tõ 22m2/ha lªn 35m2/ha lµ 5 n¨m (h×nh 3.16). Tõ ®ã, kÕt hîp víi tuæi tØa th−a lÇn ®Çu, suy ra tuæi tØa th−a cho c¸c lÇn tiÕp theo: 176
LÇn tØa th−a Thêi gian(tuæi) Kú gi·n c¸ch (n¨m) Tuæi tØa th−a 1 0-8 8 8 2 8,5-13,5 5 13 3 14,5-18,5 4 17 ChÆt chÝnh 20-23 3 20 H×nh 3.16. S¬ ®å x¸c ®Þnh thêi ®iÓm tØa th−a theo lý thuyÕt cña Marsh §èi víi rõng trång ë ViÖt Nam, còng cã thÓ ¸p dông ph−¬ng ph¸p trªn cña Alder,D.(1980) ®Ó x¸c ®Þnh thêi ®iÓm tØa th−a vµ kú gi·n c¸ch, trªn c¬ së ®−êng sinh tr−ëng tæng tiÕt diÖn ngang x¸c lËp theo cÊp mËt ®é t−¬ng øng víi tõng cÊp ®Êt. KÕt qu¶ x¸c ®Þnh thêi ®iÓm tØa th−a vµ kú gi·n c¸ch ®èi víi c¸c l©m phÇn Mì cÊp ®Êt I d−íi ®©y lµ vÝ dô minh ho¹ cho c¸c b−íc tiÕn hµnh (theo sè liÖu biÓu s¶n l−îng Mì cña Vò TiÕn Hinh vµ céng sù, 2000). Ph−¬ng tr×nh tæng tiÕt diÖn ngang c¬ b¶n: LnG = -4,52061 + 0,5538LnN + 1,4525LnH0 (3.91) 177
Gi¶ sö, c¸c l©m phÇn Mì cÊp ®Êt I ®−îc tiÕn hµnh tØa th−a 3 lÇn trong chu kú kinh doanh, t−¬ng øng víi mçi lÇn tØa th−a, cã mét sè ®iÒu kiÖn cho tr−íc d−íi ®©y: G1(m2/ha) G2(m2/ha) LÇn tØa th−a N1 N2 1 2200 1500 22 18 2 1500 1100 25 22 3 1100 700 30 24 ChÆt chÝnh 700 30 (N1, N2, G1, G2 lµ mËt ®é, tæng tiÕt diÖn ngang l©m phÇn tr−íc vµ sau tØa th−a). T−¬ng øng víi tõng cÊp mËt ®é, x¸c ®Þnh chiÒu cao H0 t¹i thêi ®iÓm tæng tiÕt diÖn ngang cña l©m phÇn ®¹t tíi gi¸ trÞ cho tr−íc theo ph−¬ng tr×nh tæng qu¸t: [( ] ) H = e LnG + 4,52061 − 0,5538LnN / 1,4525 (3.92) 0 Víi: N = 2200c©y/ha, tõ ph−¬ng tr×nh (3.92), suy ra chiÒu cao t−¬ng øng víi G=22m2/ha: [( ] ) H = e Ln22 + 4,52061− 0,5538ln 2200 / 1,4525 = 10,03m (3.93) 0 Víi: N = 1500c©y/ha: - ChiÒu cao t−¬ng øng víi G = 18m2/ha. [( ] ) H = e Ln18 + 4,52061 − 0,5538 ln 1500 / 1,4525 = 10,1m (3.94) 0 - ChiÒu cao t−¬ng øng víi G = 25m2/ha. [( ] ) H = e Ln25 + 4,52061 − 0,5538 ln 1500 / 1,4525 = 12,7m (3.95) 0 T−¬ng tù nh− vËy, x¸c ®Þnh cho c¸c tr−êng hîp kh¸c. 178
Víi N = 1100c©y/ha. - ChiÒu cao t−¬ng øng víi G = 22m2/ha: H0 = 13,1m. - ChiÒu cao t−¬ng øng víi G = 30m2/ha: H0 = 16,1m. Víi N = 700c©y/ha. - ChiÒu cao t−¬ng øng víi G = 24m2/ha: H0 = 16,5m. - ChiÒu cao t−¬ng øng víi G = 30m2/ha: H0 = 19,2m. Cuèi cïng, tõ H0, tra biÓu ®å ®−êng cong cÊp ®Êt I lËp cho c¸c l©m phÇn Mì (Vò TiÕn Hinh, 2000), x¸c ®Þnh tuæi t−¬ng øng: Ph¹m vi Thêi gian Kú gi·n c¸ch LÇn tØa th−a Tuæi tØa th−a H0(m) ( tuæi) (n¨m) 1 0-10,03 0-7,2 7 7 2 10,1-12,7 7,3-9,0 2 9 3 13,1-16,1 9,1-11,5 2 11 ChÆt chÝnh 16,5-19,2 12-15 3 14 Nh− vËy, víi c¸c ®iÒu kiÖn cho ban ®Çu, tõ m« h×nh tæng tiÕt diÖn ngang, x¸c ®Þnh tuæi tØa th−a lÇn 1, 2, 3 vµ tuæi khai th¸c chÝnh cho c¸c l©m phÇn Mì cÊp ®Êt I t−¬ng øng lµ: 7, 9, 11 vµ 14. Ngoµi ra, cã thÓ x¸c ®Þnh c¸c thêi ®iÓm trªn tõ c¸c ®−êng sinh tr−ëng tæng tiÕt diÖn ngang cña mçi cÊp mËt ®é. Mçi ®−êng sinh tr−ëng nµy ®−îc x¸c lËp trªn c¬ së ph−¬ng tr×nh (3.91). Víi mçi cÊp mËt ®é, thay H0 t−¬ng øng tõng tuæi ®−îc x¸c ®Þnh tõ biÓu cÊp ®Êt. Kú gi·n c¸ch gi÷a 2 lÇn tØa th−a phô thuéc vµo c¸c nh©n tè chñ yÕu sau: - §Æc tÝnh sinh tr−ëng loµi c©y. - §iÒu kiÖn sinh tr−ëng (cÊp ®Êt). - C−êng ®é tØa th−a mçi lÇn. 179
- Giai ®o¹n sinh tr−ëng l©m phÇn. Nh÷ng loµi c©y sinh tr−ëng nhanh, thêi gian gi·n c¸ch gi÷a hai lÇn tØa th−a liªn tiÕp ng¾n h¬n so víi nh÷ng loµi c©y sinh tr−ëng chËm. Víi cïng loµi c©y, khi sinh tr−ëng trªn ®iÒu kiÖn lËp ®Þa tèt, thêi gian gi·n c¸ch nµy còng ng¾n h¬n so víi khi chóng sinh tr−ëng trªn ®iÒu kiÖn lËp ®Þa xÊu. C−êng ®é tØa th−a cµng lín, thêi gian gi·n c¸ch gi÷a hai lÇn tØa th−a cµng dµi vµ ng−îc l¹i. Tuy nhiªn, víi mét l©m phÇn nÕu ®−îc tØa th−a nhiÒu lÇn víi c−êng ®é nhá, sÏ cho n¨ng suÊt cao h¬n so víi nh÷ng l©m phÇn ®−îc tØa th−a Ýt lÇn víi c−êng ®é lín. Së dÜ nh− vËy v×, tØa th−a nhiÒu lÇn víi c−êng ®é nhá, l©m phÇn sÏ ®−îc ®iÒu tiÕt mËt ®é th−êng xuyªn, c©y rõng lu«n cã kh«ng gian dinh d−ìng hîp lý, cÊu tróc l©m phÇn kh«ng bÞ thay ®æi m¹nh. C¸ch lµm nµy chØ thùc sù cã hiÖu qu¶ víi ®èi t−îng cã c−êng ®é kinh doanh cao, rõng ph©n bè ë nh÷ng n¬i cã ®Þa h×nh ®¬n gi¶n, thuËn lîi cho viÖc tØa th−a vµ thu håi s¶n phÈm. KÐo dµi kú gi·n c¸ch gi÷a c¸c lÇn tØa th−a vµ t¨ng c−êng ®é tØa th−a cã −u ®iÓm lµ, s¶n phÈm tØa th−a trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch th−êng lín, hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, nh−ng sau mçi lÇn tØa th−a, cÊu tróc l©m phÇn thay ®æi m¹nh, dÉn ®Õn tiÓu hoµn c¶nh thay ®æi. C©y rõng sau mét thêi gian nµo ®ã míi lîi dông triÖt ®Ó kh«ng gian dinh d−ìng. Nãi tãm l¹i, tuú theo ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ lùa chän mét trong hai ph−¬ng ¸n tØa th−a trªn Víi loµi B¹ch ®µn chanh vµ B¹ch ®µn liÔu ë L«i Chan (Trung Quèc), Nh−ng ThuËt Hïng (1989) ®· x¸c ®Þnh kú gi·n c¸ch gi÷a hai lÇn tØa th−a liªn tiÕp trªn c¬ së c−êng ®é tØa th−a theo tr÷ l−îng (Mc%) vµ suÊt t¨ng tr−ëng thÓ tÝch (PV). Sè n¨m = 2Mc%/PV (3.96) Qua mét sè biÓu s¶n l−îng ®· lËp nhËn thÊy, kú gi·n c¸ch gi÷a c¸c lÇn tØa th−a ®−îc ph©n thµnh c¸c lo¹i: 180
- TØa th−a víi kú gi·n c¸ch cè ®Þnh, cã thÓ lµ 2 n¨m (biÓu s¶n l−îng QuÕ ë Yªn B¸i, 1999, 2003), 3 n¨m (biÓu s¶n l−îng loµi Acacia nibotica ë Xu §¨ng, 1985), 5 n¨m (víi phÇn lín biÓu s¶n l−îng lËp cho c¸c loµi sinh tr−ëng nhanh ë ch©u ¢u) vµ 10 n¨m( cho nh÷ng loµi sinh tr−ëng chËm vïng «n ®íi). - TØa th−a víi kú gi·n c¸ch thay ®æi. TØa th−a víi kú gi·n c¸ch kh«ng cè ®Þnh ®−îc nhiÒu t¸c gi¶ vËn dông lËp biÓu s¶n l−îng cho c¸c loµi c©y trång ë n−íc ta, nh− biÓu s¶n l−îng Keo l¸ trµm toµn quèc (1996), biÓu s¶n l−îng Sa méc, Th«ng ®u«i ngùa, Mì (2000). Víi c¸c biÓu s¶n l−îng nµy, tuæi cµng cao, kú gi·n c¸ch cµng dµi. TØa th−a hµng n¨m hoÆc tØa th−a víi kú gi·n c¸ch cè ®Þnh cã −u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n khi lËp biÓu, ®ång thêi còng ®¬n gi¶n cho ng−êi ¸p dông biÓu. Tuy vËy, c¨n cø kÕt qu¶ nghiªn cøu ®èi víi mét sè loµi c©y trång ë n−íc ta nhËn thÊy, t¨ng tr−ëng diÖn tÝch t¸n (m2/ha) ®¹t cùc ®¹i rÊt sím vµ gi¶m nhanh theo tuæi, tõ ®ã tuæi l©m phÇn cµng cao, møc ®é biÕn ®æi cña mËt ®é cµng nhá. Tõ ®Æc ®iÓm ®ã nhËn thÊy, nÕu tØa th−a víi kú gi·n c¸ch kh«ng ®æi, th× c−êng ®é tØa th−a ë giai ®o¹n tuæi nhá qu¸ lín vµ ë c¸c giai ®o¹n sau l¹i qu¸ nhá. TØa th−a víi c−êng ®é nµy Ýt cã hiÖu qu¶ vÒ mÆt kinh tÕ còng nh− ®iÒu tiÕt mËt ®é l©m phÇn. Nh÷ng nhËn xÐt trªn ®©y ®−îc minh ho¹ b»ng c¸c ®−êng sinh tr−ëng diÖn tÝch t¸n còng nh− ®−êng cong biÕn ®æi theo tuæi cña mËt ®é c¸c l©m phÇn Mì ë h×nh 3.10 vµ 3.11. Gi¶ sö, cø 3 n¨m tiÕn hµnh tØa th−a l©m phÇn Mì mét lÇn, th× c−êng ®é tØa th−a ®−îc x¸c ®Þnh t−¬ng øng nh− sau: LÇn TT Tuæi N1 N2 Nc% Mc% 1 6 2500 1510 39,6 22,8 2 9 1510 1170 22,5 11,9 3 12 1170 1020 12,8 5,7 4 15 1020 940 7,8 2,5 5 18 940 900 4,2 1,9 Tõ sè liÖu trªn cho thÊy, c−êng ®é tØa th−a theo sè c©y vµ theo tr÷ l−îng tõ lÇn tØa th−a thø 3 trë ®i qu¸ nhá. Nh÷ng l©m phÇn ë tr¹ng th¸i nh− vËy, ch−a 181
cÇn thiÕt ph¶i tØa th−a. Ng−îc l¹i, nÕu quy ®Þnh tr−íc c−êng ®é tØa th−a, ch¼ng h¹n, c−êng ®é tØa th−a theo tr÷ l−îng tõ 16 ®Õn 20% (tØa th−a võa ph¶i tÇng d−íi), th× kú gi·n c¸ch sÏ t¨ng dÇn theo tuæi vµ c¸c l©m phÇn vÒ c¬ b¶n chØ ®−îc tØa th−a 1 ®Õn 2 lÇn víi chu kú kinh doanh d−íi 15 n¨m vµ tõ 2 ®Õn 3 lÇn víi chu kú kinh doanh trªn 15 n¨m(tæng diÖn tÝch t¸n cßn l¹i sau tØa th−a lµ 10000 m2/ha). NÕu ¸p dông nh− vËy, sÏ kh«ng lîi dông ®−îc s¶n phÈm trung gian khi kÝch th−íc c©y rõng ®· lín vµ l©m phÇn còng Ýt ®−îc ch¨m sãc nh− chÆt lo¹i bá nh÷ng c©y s©u bÖnh, c©y ®æ g·y… Tõ thùc tÕ ®ã, nhiÒu t¸c gi¶ ®· cho gi¶m dÇn c−êng ®é sau mçi lÇn tØa th−a, ®Ó sao cho võa ®iÒu hoµ ®−îc lîi Ých kinh tÕ võa c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn sinh tr−ëng cho c©y rõng nh»m ®¸p øng môc ®Ých kinh doanh. D−íi ®©y lµ vÝ dô minh ho¹ tõ sè liÖu trÝch dÉn ë c¸c biÓu s¶n l−îng lËp cho loµi Sa méc, Th«ng ®u«i ngùa, Mì (biÓu 3.7) BiÓu 3.7. Mét sè chØ tiªu tØa th−a x¸c ®Þnh cho c¸c loµi c©y: Sa méc, Th«ng ®u«i ngùa, Mì LÇn tØa th−a Loµi CÊp LÇn 1 LÇn 2 LÇn 3 c©y ®Êt Tuæi Nc% Mc% Tuæi Nc% Mc% Tuæi Nc% Mc% I 8 42 19,8 12 19 10,7 18 18,5 10,2 Sa II 9 41 19,3 15 23 11,5 méc III 10 39 18,5 16 21,3 10,7 IV 11 36 17 18 22,5 11,5 Th«ng I 8 30,5 19,1 12 23 13,6 16 22 13 ®u«i II 9 29,4 18,3 16 32,5 20,6 ngùa III 10 27,1 16,7 17 27,4 16,9 I 6 39,6 22,8 11 30,5 17 Mì II 7 40 23,0 13 29,3 16,2 III 8 38 21,8 IV 9 34 19,2 182
§Ó minh ho¹ cho c¸c ph−¬ng ph¸p dù ®o¸n s¶n l−îng, d−íi ®©y sÏ giíi thiÖu tæng qu¸t mét sè m« h×nh mµ c¸c t¸c gi¶ ®· sö dông ®Ó lËp biÓu cho ®èi t−îng rõng trång. 1) M« h×nh sinh tr−ëng tr÷ l−îng dïng lËp biÓu s¶n l−îng theo ®¬n vÞ cÊp ®Êt loµi Eucalyptus deglupta ë Philippin (Vanclay,J.K. 1999). Tr÷ l−îng ®−îc coi lµ hµm cña tuæi vµ chØ sè cÊp ®Êt. Ph−¬ng tr×nh cô thÓ: S Log( M + 1) = 3,534 − 14,02 / A + 0,2314 (3.97) A Trong ®ã: A: Tuæi l©m phÇn. S: ChØ sè cÊp ®Êt: S1 = 24m; S2 = 21m; S3 = 18m (biÓu 3.1) 2) M« h×nh Alder,D. (1980) ®Ò xuÊt ¸p dông cho rõng trång: M« h×nh l©m phÇn gåm c¸c m« h×nh thµnh phÇn sau: H0 = F1(A,S) (3.98) ZG = F2(H0,N) (3.99) HoÆc F2(H0,G),hoÆc F2(A,N,S),hoÆc F2(A,G,S) Nc/N1=F3(Gc/G1) (3.100) M=F4(Ho,G) (3.101) G0 = F5(N0) (3.102) ë c¸c m« h×nh trªn: H0: ChiÒu cao −u thÕ. A: Tuæi. S: ChØ sè cÊp ®Êt. 183
G1, Gc: Tæng tiÕt diÖn ngang l©m phÇn tr−íc tØa th−a vµ cña bé phËn tØa th−a. N1, Nc: Sè c©y / ha cña l©m phÇn tr−íc tØa th−a vµ cña bé phËn tØa th−a. G0, N0: Tæng tiÕt diÖn ngang vµ mËt ®é ban ®Çu. Trong ®ã, quan hÖ H0/A,S ®−îc m« t¶ b»ng d¹ng ph−¬ng tr×nh: H0 = b0 + b1/A + [(LnS - C1)/C2](b2+b3/A) Víi: c1 = b0 + b1/A0 c2 = b2 + b3/A0 Ao: Tuæi c¬ së. HÖ sè tØa th−a: TØa th−a c¬ giíi: KG = 1 TØa th−a chän tÇng d−íi: LÇn ®Çu: KG = 0,7 LÇn sau: KG = 0,9 Tr÷ l−îng chung: M = N .⎯V = N . F(Hg,Dg) Víi loµi Pinus Patula ë Kenya: ⎯V = b0 + b1.Dg2 + b2.Hg.Dg + b3Hg.Dg2 Víi gç th−¬ng m¹i( ®−êng kÝnh ®Çu nhá =20 cm) Mm = M(a - b.e-cDg) Tõ c¸c m« h×nh (3.98) ®Õn (3.102), t¸c gi¶ lËp b¶ng tra ZG theo mËt ®é (kho¶ng c¸ch c©y) vµ H0. 3) M« h×nh s¶n l−îng Th«ng ba l¸ cña NguyÔn Ngäc Lung (1999). - M« h×nh mËt ®é: 184
10 4 N= (3.103) 3,03 + BiT Víi Bi: Tham sè thay ®æi theo cÊp ®Êt. T: Tuæi. 3,03: T−¬ng øng víi mËt ®é trång 3300c©y/ha. - M« h×nh c©y chÆt gi÷a hai thêi ®iÓm: 10 4 Bi T2 Nc / ha = ∫ (3.104) dt 2 T1 Xi Víi: Xi = 3,03 + BiT. - M« h×nh tr÷ l−îng tØa th−a: Kv.Bi.m.e −b / T c T2 Mc / ha = ∫ (3.105) dt Xi 2 T1 - M« h×nh tæng tiÕt diÖn ngang tØa th−a: c T K ⋅ π ⋅ Bi ⋅ m 2 ⋅ e − 2 b / T 2 Gc / ha = ∫ G (3.106) dt 4X 2 T i 1 - M« h×nh sinh tr−ëng tr÷ l−îng: c 10 4 ⋅ m ⋅ e − b / T M / ha = (3.107) Xi - M« h×nh t¨ng tr−ëng th−êng xuyªn: ⎛ − c −1 − Bi ⎞ 4 ⋅ m⋅ e− b / Tc ⎜ Xi⋅ c ⋅ b ⋅ T ⎟ ZM/ ha = M' = 10 (3.108) ⎜ ⎟ X2 ⎜ ⎟ ⎝ ⎠ i - M« h×nh t¨ng tr−ëng b×nh qu©n: 185
c M 10 4 ⋅ m ⋅ e − b / T ΔM / ha = = (3.109) T Xi.T - M« h×nh t¨ng tr−ëng t−¬ng ®èi: = c⋅b ⋅ T− c −1 − M' Bi PM = (3.110) M Xi - M« h×nh sinh tr−ëng tæng tiÕt diÖn ngang: c π ⋅ m 2 ⋅ e − 2b / T G / ha = (3.111) 4 Xi ë c¸c m« h×nh trªn, ®−êng kÝnh vµ thÓ tÝch c©y b×nh qu©n ®−îc m« t¶ b»ng hµm Schumacher, víi m = Ymax, b, c lµ c¸c tham sè. Kv lµ hÖ sè tØa th−a theo thÓ tÝch (tû lÖ gi÷a thÓ tÝch c©y chÆt víi thÓ tÝch c©y nu«i d−ìng), Kv = 0,4773. KG lµ hÖ sè tØa th−a theo tiÕt diÖn vµ b»ng 0,552. §éc gi¶ nµo muèn tham kh¶o s©u h¬n, xem NguyÔn Ngäc Lung (1999). 4) M« h×nh s¶n l−îng c¸c loµi c©y: Sa méc, Th«ng ®u«i ngùa, Mì cña Vò TiÕn Hinh (2000). - M« h×nh mËt ®é: 10 4 N / ha = (3.112) St Víi St = F(Ho) (3.113) - M« h×nh sinh tr−ëng c©y b×nh qu©n: + Víi Dg, Hg: Tr−íc lÇn tØa th−a ®Çu vµ gi÷a c¸c lÇn tØa th−a, x¸c ®Þnh Dg vµ Hg th«ng qua suÊt t¨ng tr−ëng PD, PH vµ gi¸ trÞ Dg, Hg cho tr−íc t¹i tuæi c¬ së A0. N¨m diÔn ra tØa th−a, Dg vµ Hg cña bé phËn nu«i d−ìng vµ bé phËn tØa th−a ®−îc suy diÔn tõ hÖ sè tØa th−a. 186
+ Víi thÓ tÝch: X¸c ®Þnh tõ Dg, Hg th«ng qua ph−¬ng tr×nh thÓ tÝch. - M« h×nh tæng tiÕt diÖn ngang. + Tr−íc lÇn tØa th−a ®Çu vµ gi÷a c¸c lÇn tØa th−a, G/ha ®−îc x¸c ®Þnh th«ng qua mËt ®é vµ Dg. + N¨m diÔn ra tØa th−a: Tæng tiÕt diÖn ngang cña bé phËn tØa th−a (Gc) ®−îc x¸c ®Þnh th«ng qua c−êng ®é chÆt theo tæng tiÕt diÖn ngang (Gc%) vµ tæng tiÕt diÖn ngang l©m phÇn tr−íc tØa th−a (G1): G ⋅ Gc% 1 Gc = (3.114) 100 Trong ®ã, Gc% ®−îc x¸c ®Þnh th«ng qua quan hÖ víi c−êng ®é tØa th−a theo sè c©y Nc%: Gc% = a + b.Nc% (3.115) Tæng tiÕt diÖn ngang cña bé phËn nu«i d−ìng (G2): G2 = G1 - Gc (3.116) Tõ G2, x¸c ®Þnh ®−êng kÝnh cho bé phËn nu«i d−ìng lµm c¬ së dù ®o¸n Dg gi÷a c¸c lÇn tØa th−a. - M« h×nh tr÷ l−îng: + Tr−íc lÇn tØa th−a ®Çu vµ gi÷a c¸c lÇn tØa th−a, tr÷ l−îng ®−îc x¸c ®Þnh th«ng qua thÓ tÝch c©y b×nh qu©n vµ mËt ®é. + N¨m diÔn ra tØa th−a: Tr÷ l−îng cña bé phËn tØa th−a (Mc) ®−îc x¸c ®Þnh th«ng qua c−êng ®é tØa th−a theo tr÷ l−îng (Mc%) vµ tr÷ l−îng l©m phÇn tr−íc tØa th−a(M1). M Mc% 1 Mc = (3.117) 100 Trong ®ã, Mc% ®−îc x¸c ®Þnh th«ng qua quan hÖ víi Nc%: 187
Mc% = a + b.Nc% (3.118) Tr÷ l−îng cña bé phËn nu«i d−ìng (M2): M2 = M1 - Mc (3.119) - T¨ng tr−ëng tr÷ l−îng: + T¨ng tr−ëng th−êng xuyªn hµng h¨m: ZM = M1(A+1) - M2A (3.120) + T¨ng tr−ëng b×nh qu©n chung vÒ tr÷ l−îng: ΔM = Mo/A (3.121) Víi: Mo = M1A + ∑Mc ë c¸c c«ng thøc trªn, M1A vµ M2A lµ tr÷ l−îng tr−íc vµ sau tØa th−a t¹i tuæi A, ∑Mc lµ tæng tr÷ l−îng tØa th−a tr−íc tuæi A. 5) M« h×nh s¶n l−îng QuÕ V¨n Yªn -Yªn B¸i. - M« h×nh mËt ®é: 8750m 2 N / ha = (3.122) St(m 2 ) ⎯St = F(Hg) - M« h×nh sinh tr−ëng c©y b×nh qu©n. + Sinh tr−ëng ®−êng kÝnh vµ chiÒu cao: x¸c ®Þnh trªn c¬ së suÊt t¨ng tr−ëng PD, PH vµ gi¸ trÞ Dg, Hg cho tr−íc t¹i tuæi c¬ së A0. ChiÒu cao Hg ®−îc chän ®Ó ph©n chia cÊp ®Êt, nªn gi¸ trÞ chiÒu cao cho tr−íc t¹i A0 ®−îc coi lµ chØ sè cÊp ®Êt. Tõ chØ sè cÊp ®Êt vµ quan hÖ Dg/Hg, x¸c ®Þnh gi¸ trÞ Dg cho tr−íc t¹i A0. + Sinh tr−ëng thÓ tÝch: Tõ sinh tr−ëng Dg, Hg kÕt hîp víi h×nh sè tù nhiªn f01, x¸c ®Þnh sinh tr−ëng thÓ tÝch, trong ®ã dùa vµo quan hÖ ®−êng th¼ng d01/d1,3, x¸c ®Þnh d01. 188