Giáp xác họ Melitidae (Crustacea – Amphipoda) biển Việt Nam

33(2): 1-18 T¹p chÝ Sinh häc 6-2011<br /> <br /> <br /> <br /> Gi¸p x¸c hä Melitidae (Crustacea - Amphipoda) biÓn ViÖt Nam<br /> <br /> §Æng Ngäc Thanh, Lª Hïng Anh<br /> <br /> ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt<br /> <br /> Hä Melitidae Bousfield, 1973 lµ hä lín cña (λ: 106o34.50' E; ϕ: 17o54.70' N); §ång Híi<br /> Ph©n bé Gammaridea Bé Amphipoda cã khi ®−îc (λ: 107o31.50'E; ϕ: 17o30.60' N); Cån Cá<br /> coi lµ t−¬ng ®−¬ng víi hä Hadjiidae Karaman (λ: 107o20.00'E; ϕ: 17o05.00' N); ThuËn An<br /> 1943, cã khi ®−îc ®Æt trong hä lín Gammaridae (λ: 107o38.00’E; ϕ: 16o35.30’N); §µ N½ng<br /> Leach 1814, hoÆc t¸ch mét bé phËn thµnh hä<br /> (λ: 108o15.00' E; ϕ: 16o11.90' N); Dung QuÊt<br /> Maeridae Krapp - Schickel, 2008. Trong vïng Ên<br /> (λ: 108o47.60' E; ϕ: 15o28.80' N); Sa Huúnh<br /> §é - T©y Th¸i B×nh D−¬ng, gi¸p x¸c Melitidae<br /> (λ: 109o04.76E; ϕ: 14o39.70’N) vµ Quy Nh¬n<br /> ®F ®−îc ®iÒu tra thèng kª ë biÓn Ên §é [18], biÓn<br /> (λ: 109o18.90' E; ϕ: 13o45.40' N). MÉu vËt thu<br /> Trung Quèc [20], biÓn §«ng Nam Th¸i B×nh<br /> vµo c¸c th¸ng 3 vµ th¸ng 8 hµng n¨m (tõ 2007<br /> D−¬ng [23], miÒn Trung Th¸i B×nh D−¬ng, quÇn<br /> ®Õn nay).<br /> ®¶o Marshall, Hawai [22], biÓn Australia [12,<br /> 15], NhËt B¶n [8, 16, 17], ViÔn §«ng (Nga) [19], Ven bê §«ng, T©y Nam Bé (Cµ Mau, Kiªn<br /> biÓn Th¸i Lan [21].... Giang, ®¶o Phó Quèc) gåm 50 ®iÓm thu mÉu<br /> (hai ®ît: th¸ng 9/2007 vµ 3/2009).<br /> ë vïng biÓn ViÖt Nam, nhãm gi¸p x¸c nµy<br /> còng nh− Amphipoda nãi chung Ýt ®−îc nghiªn Ngoµi khèi l−îng mÉu vËt trªn, cßn sö dông<br /> cøu, ngoµi mét sè tµi liÖu t¶n m¸t cña Imbach c¸c mÉu vËt Amphipoda biÓn ven bê ViÖt Nam,<br /> (1967); §Æng Ngäc Thanh (1965), míi cho biÕt ®F ®−îc thu vµ l−u tr÷ qua nhiÒu n¨m ë mét sè<br /> mét sè Ýt loµi: Eriopisa elongata; Eriopisella c¬ quan nghiªn cøu biÓn nh−: ViÖn Tµi nguyªn<br /> propagatio Imbach; Melita vietnamica Dang (= vµ M«i tr−êng biÓn H¶i Phßng (2003), ViÖn<br /> Eriopisa vietnamica). Sinh häc nhiÖt ®íi - tp. Hå ChÝ Minh (2002),<br /> ViÖn H¶i d−¬ng häc Nha Trang (2002), Trung<br /> i. ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu t©m nghiªn cøu vµ Ph¸t triÓn An toµn & M«i<br /> tr−êng DÇu khÝ - TCT DÇu khÝ ViÖt Nam (2002).<br /> 1. MÉu vËt MÉu vËt ®−îc thu trong kho¶ng thêi gian th¸ng<br /> MÉu vËt ®−îc sö dông trong c«ng tr×nh 5/2008 t¹i c¸c ®Þa ®iÓm: C¶ng Nghi S¬n, Thanh<br /> nghiªn cøu nµy ®−îc thu thËp trùc tiÕp tõ vïng Hãa (ký hiÖu NSJ: 25 mÉu); má dÇu Th¨ng<br /> biÓn ven bê ViÖt Nam ë nhiÒu thêi gian kh¸c Long, Bµ Rþa - Vòng Tµu (ký hiÖu TLJ: 155<br /> nhau, ë nhiÒu ®Þa ®iÓm, sinh c¶nh kh¸c nhau: mÉu); má dÇu Cöu Long, Bµ Rþa - Vòng Tµu<br /> (ký hiÖu CLJ: 51 mÉu), biÓn T©y Nam Bé (Cµ<br /> Rõng ngËp mÆn, bFi båi, th¶m cá biÓn... thu<br /> Mau, Kiªn Giang).<br /> mÉu trªn bÒ mÆt bFi triÒu víi ®é s©u xuèng 5 cm<br /> b»ng khung vu«ng 50 × 50 cm. 3. Ph−¬ng ph¸p<br /> Vïng ®¸y s©u tõ 2 - 15 m, sö dông gÇu cuèc Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu chñ yÕu vÉn lµ<br /> bïn Petersen 20 × 20 cm ®Ó thu mÉu. MÉu vËt ph©n tÝch ®Æc ®iÓm h×nh th¸i kinh ®iÓn, sö dông<br /> thu ®−îc th−êng ®−îc röa s¹ch b»ng sµng hay c¸c tµi liÖu ph©n lo¹i häc Amphipoda c¬ b¶n,<br /> tói läc cã kÝch th−íc m¾t l−íi 0,5 mm. MÉu vËt cËp nhËt c¸c kÕt qu¶ míi nhÊt vÒ Amphipoda<br /> ®−îc b¶o qu¶n b»ng dung dÞch formalin n−íc Gammaridea thÕ giíi vµ khu vùc nh−: J. L.<br /> biÓn 10%. Barnard et S. Karaman (1991); Gurianova<br /> (1951); J. K. Lowry & L. E. Hughes (2009); J.<br /> 2. §Þa ®iÓm<br /> K. Lowry et R. T. Springthorpe (2005, 2009);<br /> Ven biÓn miÒn Trung, cô thÓ: §Ìo Ngang Traudl Krapp-Schickel (2009); Chandani<br /> <br /> <br /> 1<br /> Appadoo and Alan A. Myers (2003); Ren, X.Q. 20 loµi thuéc 9 gièng (b¶ng 1). Trong sè nµy,chØ<br /> (2002); A. Schellenberg (1938); T.E. cã 3 loµi ®F ®−îc c¸c t¸c gi¶ tr−íc ®©y ph¸t<br /> Sivaprakasam (1968); Imbach (1967); P.J. hiÖn: Victoriopisa elongata (Bruzelius);<br /> Margulis (1968); Nagata (1965); A. Hirayama Eriopisella propagatio Imbach, 1967; Eriopisa<br /> (1987); T.R. Sawicki et al. (2005); Somchai, B. vietnamica (Dang, 1967). C¸c loµi cßn l¹i lµ<br /> (1985) vµ c¸c tµi liÖu kh¸c. MÉu vËt ®F nghiªn nh÷ng loµi míi ®−îc ph¸t hiÖn cho khu hÖ<br /> cøu c¸c mÉu chuÈn ®−îc l−u gi÷ bé s−u tËp mÉu Amphipoda biÓn ViÖt Nam (17 loµi) trong ®ã cã<br /> vËt ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt. 6 loµi míi cho khoa häc. Cho tíi nay, ®©y lµ<br /> mét trong 2 hä cã sè loµi nhiÒu nhÊt trong Ph©n<br /> II. KÕt qu¶ nghiªn cøu bé Amphipoda Gammaridea ®F t×m thÊy trong<br /> vïng biÓn ViÖt Nam (Ampeliscidae vµ<br /> KÕt qu¶ ph©n tÝch mÉu vËt ®F x¸c ®Þnh ®−îc Melitidae).<br /> <br /> B¶ng 1<br /> Danh lôc c¸c loµi thuéc hä Melitidae ®· thèng kª ®−îc hiÖn nay ë biÓn ViÖt Nam<br /> STT Tªn loµi Loµi míi §Þa ®iÓm t×m thÊy<br /> Hä Melitidae Bousfield, 1973<br /> Gièng Ceradocus Costa, 1853<br /> Trung Bé (vÞnh Nha Trang -<br /> Kh¸nh Hßa), §«ng Nam Bé<br /> 1 Ceradocus laevis OlerÖd, 1970 *<br /> (Vòng Tµu), T©y Nam Bé<br /> (Cµ Mau, Kiªn Giang)<br /> VÞnh B¾c Bé (Nghi S¬n -<br /> 2 Ceradocus nghisonensis sp. nov. **<br /> Thanh Hãa)<br /> VÞnh B¾c Bé (Nghi S¬n -<br /> 3 Ceradocus multidentatus sp. nov. **<br /> Thanh Hãa)<br /> VÞnh B¾c Bé (Nghi S¬n -<br /> 4 Ceradocus setosus sp. nov. **<br /> Thanh Hãa)<br /> Gièng Elasmopus Costa, 1853<br /> VÞnh B¾c Bé (Th¸i B×nh, H¶i<br /> 5 Elasmopus minimus Chevreux, 1907 *<br /> Phßng), Trung Bé (Ninh ThuËn)<br /> Gièng Eriopisa Stebbing, 1890<br /> Eriopisa vietnamica (Dang, 1967) nov.<br /> 6 Thanh Hãa<br /> comb.<br /> Gièng Eriopisella Chevreux, 1920<br /> Trung Bé (vÞnh Nha Trang -<br /> 7 Eriopisella propagatio Imbach, 1967 Kh¸nh Hßa), T©y Nam Bé<br /> (Cµ Mau, Kiªn Giang)<br /> T©y Nam Bé (Cµ Mau,<br /> 8 Eriopisella schelellensis (Chevreux, 1907) *<br /> Kiªn Giang)<br /> Gièng Linguimaera Pirlot, 1936<br /> Trung Bé, §«ng Nam Bé<br /> 9 Linguimaera leo Krapp-Schickel, 2003 *<br /> (Vòng Tµu)<br /> Gièng Mallacoota J. L. Barnard, 1972<br /> Trung Bé (vÞnh Nha Trang -<br /> Mallacoota insignis (Chevreux, 1901) nov.<br /> 10 * Kh¸nh Hßa), §«ng Nam Bé<br /> comb.<br /> (Vòng Tµu)<br /> Gièng Melita Leach, 1814<br /> 11 Melita koreana Stephensen, 1944 * §«ng Nam Bé (Vòng Tµu)<br /> <br /> <br /> 2<br />  VÞnh B¾c Bé (H¶i Phßng,<br /> 12 Melita haiphongensis sp. nov. ** Th¸i B×nh), Trung Bé (vÞnh<br /> Nha Trang - Kh¸nh Hßa)<br /> Gièng Quadrimaera Krapp-Schickel,<br /> Ruffo, 2000<br /> 13 Quadrimaera anhi sp. nov. **<br /> Trung Bé (vÞnh Nha Trang -<br /> Quadrimaera serrata (Schellenberg, 1938)<br /> 14 * Kh¸nh Hßa), §«ng Nam Bé<br /> nov. comb.<br /> (Vòng Tµu)<br /> Trung Bé (vÞnh Nha Trang -<br /> Quadrimaera seratipalma (Nagata, 1965)<br /> 15 * Kh¸nh Hßa), §«ng Nam Bé<br /> nov. comb.<br /> (Vòng Tµu)<br /> Trung Bé (vÞnh Nha Trang -<br /> 16 Quadrimaera quadrimana (Dana, 1853) * Kh¸nh Hßa), §«ng Nam Bé<br /> (Vòng Tµu)<br /> 17 Quadrimaera vietnamica sp. nov. **<br /> Gièng Victoriopisa Karaman and<br /> Barnard, 1979<br /> VÞnh B¾c Bé, §«ng Nam Bé<br /> Victoriopisa chilkensis (Chilton, 1921)<br /> 18 * (Vòng Tµu), T©y Nam Bé (Cµ<br /> nov. comb.<br /> Mau, Kiªn Giang)<br /> Victoriopisa elongata (Bruzelius, 1850) VÞnh B¾c Bé, Trung Bé (vÞnh<br /> 19 *<br /> nov. comb. Nha Trang - Kh¸nh Hßa)<br /> Victoriopisa ovata (Dang et Le, 2005) nov.<br /> 20 * VÞnh B¾c Bé<br /> comb.<br /> Ghi chó: (*). Loµi ghi nhËn míi cho ViÖt Nam; (**). Loµi míi cho khoa häc.<br /> <br /> Ph©n lo¹i häc hä Melitidae §Çu: C¹nh tr−íc ®Çu l−în sãng. M¾t trßn<br /> (Amphipoda - Gammaridea) biÓn ®en. R©u 1 dµi tíi nöa th©n; ®èt cuèng 1 h¬i<br /> ViÖt Nam ng¾n h¬n ®èt 2; ngän 22 - 25 ®èt, nh¸nh phô 5 -<br /> 6 ®èt. R©u 2 ®èt cuèng 4 dµi h¬n ®èt 5, ngän cã<br /> ThuËt ng÷ dïng trong m« t¶: R©u 1, 2 7 ®èt. Hµm trªn cã palp ®Æc tr−ng, ®èt 1 cã r¨ng<br /> (Antenna 1, 2); §èt cuèng r©u (Peduncular lín; ®èt 3 rÊt ng¾n, chØ b»ng 1/3 - 1/4 ®èt 2.<br /> article); Hµm trªn (Mandibula); Hµm d−íi 1, 2 Ngùc: Cµng 1 tr¸i vµ ph¶i ®èi xøng; ®èt 5 vµ<br /> (Maxillula 1, Maxilla 2); Cµng 1, 2 ®èt 6 dµi gÇn b»ng nhau; ®èt 6 h×nh gÇn bÇu<br /> (Gnathopoda 1, 2); §èt bông (Pleonit segment); dôc, palm dµi tíi 2/5 c¹nh d−íi; c¹nh c¸c ®èt cã<br /> Ch©n ngùc 3-7 (Pereopoda 3-7); §èt ®u«i 1-3 t¬ rËm. Cµng 2 tr¸i vµ ph¶i mÊt ®èi xøng. Cµng<br /> (Urosomit 1-3); Ch©n ®u«i 1-3 (Uropoda 1-3); 2 ph¶i nhá h¬n; ®èt 6 h×nh bÇu dôc, palm chiÕm<br /> Nh¸nh ngän ch©n ®u«i (Ramus uropoda). 1/2 c¹nh d−íi, ®iÓm cuèi cã mÊu nhá tËn cïng,<br /> cã thÓ kh«ng nh×n râ; c¹nh d−íi kh«ng cã mÊu,<br /> Hä Melitidae Bousfield, 1973 chØ cã t¬ rËm; vuèt tr¬n dµi tíi cuèi palm. Cµng<br /> Gièng Ceradocus Costa, 1853 2 tr¸i lín h¬n, ®èt 5 h×nh cèc dÑp; ®èt 6 h×nh<br /> ellip dµi, c¹nh l−ng trßn, palm dµi tíi 3/4 c¹nh<br /> 1. Ceradocus laevis Olerod, 1969<br /> d−íi, tËn vïng b»ng mét mÊu nhá. ë kho¶ng 1/3<br /> Ceradocus laevis Olerod, 1970: p. 376 - ®Çu ngän cã 2 mÊu låi lín, nhän ®Çu, ng¨n c¸ch<br /> 384, fig. 46 - 71. bëi mét vÕt lâm réng, trªn mÆt cã gai; vuèt to<br /> MÉu vËt nghiªn cøu: NhiÒu mÉu vËt, thu b¶n, c¹nh d−íi gå ghÒ ë 1/2 ®o¹n gèc; c¹nh sau<br /> thËp ë S¬n H¶i - Nha Trang, Vòng Tµu. c¸c ®èt basis c¸c ch©n ngùc 3 - 7 kh«ng cã r¨ng.<br /> M« t¶: (Con ®ùc). Bông: C¹nh l−ng c¸c ®èt bông trßn kh«ng<br /> <br /> <br /> 3<br /> cã gai. Epimera 3 cã gãc d−íi - sau thµnh mòi NhËn xÐt: So víi m« t¶ gèc (Olerod, 1969),<br /> nhän nhá, c¹nh sau chØ cã 3 r¨ng nhá ë ®o¹n mÉu vËt ë ViÖt Nam kh«ng cã sai kh¸c lín,<br /> gÇn d−íi cïng. Ch©n ®u«i 1 - 2 cã cÊu t¹o b×nh ngoµi cÊu t¹o c¸c mÊu låi ë phÇn ngän palm con<br /> th−êng, hai nh¸nh ngän b»ng nhau, hoÆc ng¾n ®ùc ph¸t triÓn h¬n, so víi m« t¶ cña Olerod, cã<br /> h¬n gèc. Ch©n ®u«i 3 cã nh¸nh ngän h×nh l¸ thÓ do mÉu vËt m« t¶ gèc nµy cßn non.<br /> réng, dµi h¬n gèc, c¹nh cã viÒn t¬. Telson cã Ceradocus laevis ®−îc ®Æc tr−ng bëi: kh«ng cã<br /> d¹ng 2 l¸ dµi, ngän cã gai dµi, chÜa xiªn h×nh hµng r¨ng ë c¹nh l−ng c¸c ®èt bông, cã 2 mÊu<br /> ch÷ V. låi lín ë phÇn ngän palm trªn ®èt 6 con ®ùc cã<br /> Con c¸i: Cã sai kh¸c ë cÊu t¹o cµng 2, ®èt 6 mÊu nhá ë ®iÓm tËn cïng palm, phÇn d−íi c¹nh<br /> kh«ng cã c¸c mÊu låi ph¸t triÓn ë phÇn ngän sau Epimera cã 3 r¨ng, gãc d−íi sau h×nh thµnh<br /> palm. r¨ng nhän.<br /> §Þa ®iÓm t×m thÊy: Vòng Tµu, Nha Trang. 2. Ceradocus nghisonensis sp. nov. (h×nh 1)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1<br /> 3<br /> 2 7<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 4 5<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 6<br /> 8<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 9 10<br /> <br /> 1, 2, 7, 10 1 mm 3, 4, 5, 6, 8, 9 0.1 mm<br /> H×nh 1. Ceradocus nghisonensis Dang et Le sp. nov.<br /> 1. §Çu vµ r©u 1; 2. R©u 2; 3. Md; 4. Ch©n hµm 2; 5. TÊm m«i; 6. Cµng 1; 7. Cµng 2 tr¸i; 8. §èt 6 vµ<br /> 7 phãng to cña cµng 2 tr¸i; 9. Epimera 3; 10. PhÇn ®u«i.<br /> <br /> <br /> 4<br />  Holotyp: 1 ♂, IEBR/CA H 0021, Nghi S¬n - vuèt réng b¶n vµ ng¾n, kh«ng cã mÊu r¨ng tËn<br /> Thanh Hãa, th¸ng 3- 2008. cïng palm. Ngoµi ra, 2 loµi nµy cßn cã sai kh¸c<br /> ë sè l−îng ®èt ngän r©u 1 vµ 2, còng nh− mét sè<br /> Paratyp: 3 ♂, IEBR/CA P 0021-3, Nghi<br /> ®Æc ®iÓm kh¸c. C¸c ®Æc ®iÓm trªn còng ph©n<br /> S¬n - Thanh Hãa, th¸ng 3- 2008.<br /> biÖt loµi míi nµy víi c¸c loµi míi kh¸c ®−îc m«<br /> MÉu vËt nghiªn cøu: 4 mÉu ®ùc (5,2 - 5,8 t¶ ë vïng biÓn ViÖt Nam còng nh− c¸c loµi ®F<br /> mm), Nghi S¬n - Thanh Hãa, 3 - 2008. Con c¸i biÕt cña gièng Ceradocus nh−: C. oxyodus<br /> ch−a biÕt. Berents, 1983; C. rubromaculatus Stimpson,<br /> M« t¶: 1856; C. yaldala Berents, 1983 t×m thÊy ë Great<br /> Barrier Reep Australia (Traudl - Krapp Schickel,<br /> §Çu: C¹nh tr−íc ®Çu th¼ng, ®Çu trßn. R©u 1<br /> 2009).<br /> ®èt cuèng 1 ng¾n h¬n ®èt 2, ngän 15 ®èt, nh¸nh<br /> phô 4 ®èt. R©u 2 dµi v−ît qu¸ cuèng r©u 1, ®èt 2 3. Ceradocus multidentatus sp. nov. (h×nh 2)<br /> cã r¨ng nhän dµi, ®èt 4 h¬i dµi h¬n ®èt 5, c¹nh<br /> bªn cã t¬ th−a, ngän 11 ®èt. Md cã incisor, Holotyp: 1 ♂, IEBR/CA H 0022, Nghi S¬n -<br /> lacinia vµ molar ®Òu ph¸t triÓn, palp 3 ®èt, ®èt 1 Thanh Hãa, 3 - 2008.<br /> cã mÊu r¨ng nhän, ®èt 2 h¬i cong, hÑp, ®èt 3 Paratyp: 3 ♂, IEBR/CA H 0022 - 3, 3 -<br /> ng¾n b»ng 1/3 ®èt 2. Mx nh¸nh trong h×nh tr¸i 2008 SK. 1.2.B. Nghi S¬n - Thanh Hãa.<br /> ®µo, c¹nh cã viÒn t¬. Mx 2 cã 2 nh¸nh xÊp xØ MÉu vËt nghiªn cøu: 4 mÉu ®ùc, 5 mÉu c¸i<br /> b»ng nhau, ngän cã hµng t¬ rËm. (5,3 - 5,9 mm). Nghi S¬n - Thanh Hãa, 3 - 2008.<br /> Ngùc: Cµng 1 tr¸i vµ ph¶i ®èi xøng. §èt 5 M« t¶:<br /> h×nh cèc dµi, ®èt 6 dµi gÊp 2 ®èt 5, palm ng¾n<br /> ch−a tíi 1/2 c¹nh d−íi ®èt 6, c¹nh cã t¬ vµ gai §Çu: C¹nh tr−íc uèn l−în, m¾t trßn, n©u<br /> rËm; vuèt cong dµi tíi cuèi palm. Cµng 2 tr¸i vµ ®en. R©u 1 ®èt cuèng 1 dµi b»ng 2/3 ®èt, ngän<br /> ph¶i mÊt ®èi xøng. Cµng 2 tr¸i cã ®èt 2 mËp dµi, 15 ®èt, nh¸nh phô 3 ®èt; r©u 2 v−ît qu¸ cuèng<br /> c¹nh nh½n, ®èt 5 h×nh tam gi¸c; ®èt 6 h×nh ellip, r©u 1. R©u 2 cã ®èt cuèng 4 h¬i dµi h¬n ®èt 5,<br /> chiÒu réng dµi h¬n 1/2 chiÒu dµi, c¹nh l−ng c¹nh bªn cã viÒn t¬ th−a; ngän cã 7 ®èt. Md cã<br /> nh½n, palm h¬i xiªn, dµi tíi 1/3 c¹nh d−íi, incisor, lacinia vµ molar ph¸t triÓn; palp cã 3<br /> kh«ng cã mÊu r¨ng tËn cïng palm, kho¶ng gi÷a ®èt, ®èt 1 cã r¨ng nhän, ®èt 2 dµi cã phÇn gèc<br /> palm cã hai mÊu låi h×nh gÇn vu«ng, b»ng ®Çu, h¬i låi, ®èt 3 ng¾n chØ b»ng 1/4 ®èt 2, c¹nh vµ<br /> gi÷a co khe hÑp, c¹nh trªn cã gai; vuèt tµy, phÇn ®Çu ngän cã viÒn t¬ dµi. Mx 1 cã nh¸nh trong<br /> nöa gèc réng b¶n, dµi ch−a tíi cuèi palm. Cµng h×nh tr¸i ®µo, viÒn t¬ m¶nh. Mx 2 cã 2 nh¸nh<br /> 2 ph¶i nhá h¬n; ®èt 5 h×nh cèc; ®èt 6 c¹nh cã réng b¶n, dµi xÊp xØ b»ng nhau, viÒn t¬ rËm.<br /> hµng gai vµ t¬ rËm. Ngùc: Cµng 1 tr¸i vµ ph¶i ®èi xøng; ®èt 2<br /> Bông: C¹nh l−ng c¸c ®èt bông (Pleonit) cã dµi, c¹nh trßn; ®èt 5 dµi gÇn b»ng ®èt 6, h×nh<br /> hµng r¨ng nhá. Epimera 3 cã gãc d−íi sau thµnh c«n, c¹nh d−íi cã hµng t¬ rËm; ®èt 6 dµi, h×nh<br /> r¨ng nhän lín, c¹nh sau cã 5 r¨ng lín, phÇn ®Çu bÇu dôc, ngän h¬i vuèt nhá, palm chiÕm 1/2<br /> c¹nh bông cã 3 r¨ng lín. Ch©n ®u«i 1 cã nh¸nh c¹nh d−íi, c¹nh nh½n; vuèt ng¾n hÑp, c¹nh tr¬n.<br /> ngän dµi h¬n cuèng. Ch©n ®u«i 2 cã nh¸nh ngän Cµng 2 tr¸i vµ ph¶i mÊt ®èi xøng. Cµng 2 ph¶i<br /> dµi gÇn b»ng cuèng. Ch©n ®u«i 3 cã d¹ng 2 l¸ cã coxa gÇn vu«ng, ®èt 2 dµi c¹nh tr¬n, ®èt 5<br /> réng, so le nhau, c¹nh bªn d¹ng r¨ng c−a vµ viÒn h×nh cèc, cã t¬ rËm. §èt 6 h×nh gÇn ch÷ nhËt<br /> gai. Telson d¹ng hai nh¸nh chÜa xiªn. dµi, c¹nh l−ng th¼ng, tr¬n, palm h¬i xiªn, chiÕm<br /> gÇn 1/2 c¹nh d−íi, kho¶ng gi÷a cã mét vÕt lâm<br /> ý nghÜa tªn loµi: Tªn ®Þa ®iÓm t×m thÊy loµi réng, n«ng, phÝa ngän cã mÊu låi nhän, ®Çu cã<br /> míi (Nghi S¬n). gai vµ t¬ dµi, phÝa gèc cã mÊu gê thÊp, dµi tíi<br /> NhËn xÐt: Loµi míi Ceradocus hÕt palm, trªn cã gai vµ t¬ dµi, kh«ng cã r¨ng<br /> nghisonensis sp. nov. ®Æc tr−ng bëi ®èt 6 cµng 2 tËn cïng. PhÇn cßn l¹i c¹nh d−íi gå ghÒ, cã viÒn<br /> con ®ùc. Sè l−îng r¨ng lín ë phÇn ®u«i Epimera c¸c tóm t¬ dµi; vuèt hÑp dµi tíi ®iÓm cuèi palm,<br /> 3. So víi Ceradocus laevis, loµi míi sai kh¸c râ c¹nh d−íi tr¬n, phÇn gÇn gèc h¬i låi. Cµng 2 tr¸i<br /> rÖt ë cÊu t¹o ®èt 6 cµng 2, víi c¸c mÊu låi h×nh cã cÊu t¹o sai kh¸c: ®èt 5 h×nh cèc dÑp, ®èt 6<br /> gÇn vu«ng n»m s¸t nhau ë kho¶ng gi÷a palm, h×nh gÇn bÇu dôc, gê phÝa gèc vÕt lâm gi÷a<br /> <br /> <br /> 5<br /> palm kh«ng râ, phÇn c¹nh d−íi phÝa ®u«i palm rÊt ph¸t triÓn.<br /> h¬i cã d¹ng sãng, vuèt tµy h¬n.<br /> NhËn xÐt: So víi c¸c loµi Ceradocus ®F t×m<br /> Bông: C¹nh l−ng c¸c ®èt bông cã hµng gai thÊy ë biÓn ViÖt Nam, loµi míi Ceradocus<br /> kÐm ph¸t triÓn. Epimera 3 cã gãc d−íi sau thµnh multidentatus sp. nov. cã sai kh¸c râ rÖt ë cÊu<br /> mòi nhän lín, c¹nh sau phÇn trªn vµ phÇn d−íi, t¹o bé r¨ng ph¸t triÓn ë Epimera 3, gåm c¶ r¨ng<br /> phÇn ®Çu c¹nh bông ®Òu cã r¨ng lín. Ch©n ®u«i phÇn trªn, phÇn d−íi vµ c¹nh bông. Loµi míi<br /> 1 vµ 2 cã nh¸nh ngän ng¾n h¬n cuèng. Ch©n còng sai kh¸c ë cÊu t¹o ®èt 6 cµng 2 con ®ùc (vµ<br /> ®u«i 3 cã nh¸nh ngän h×nh 2 l¸ réng dµi b»ng c¸i) ë vÕt lâm lín vµ c¸c mÊu h×nh thµnh palm.<br /> nhau, c¹nh bªn cã r¨ng c−a vµ gai. Telson h×nh So víi c¸c loµi ë biÓn Australia th−êng còng cã<br /> 2 tÊm tam gi¸c dµi chÎ tíi gÇn gèc, chÜa xiªn. bé r¨ng ë Epimera 3 ph¸t triÓn, song sai kh¸c<br /> ý nghÜa tªn loµi: Loµi cã bé r¨ng ë Epimera nhiÒu ë cÊu t¹o cµng 2.<br /> <br /> <br /> <br /> 2<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 4<br /> 1<br /> 3 6 7 5<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 9<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 10 8<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 11<br /> 12 13<br /> <br /> 2, 4, 9 1 mm<br /> <br /> <br /> 1, 3, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13 0.1 mm<br /> <br /> H×nh 2. Ceradocus multidentatus Dang et Le sp. nov.<br /> 1. §Çu; 2. R©u 1; 3. Nh¸nh phô r©u 1; 4. R©u 2; 5. Pal cña Md; 6. Mx 1; 7. Mx 2; 8. Cµng 2 tr¸i; 9.<br /> Cµng 2 ph¶i; 10. §èt 6 vµ 7 cña cµng 2 ph¶i; 11. Epimera 3; 12. Ch©n ®u«i 3; 13. Telson.<br /> <br /> 6<br /> 4. Ceradocus setosus sp. nov. (h×nh 3) IEBR/CA H 0023 - 4, Nghi S¬n, TÜnh Gia,<br /> Thanh Hãa, th¸ng 3 - 2008.<br /> Holotyp: 1 ♂, IEBR/CA H 0023, Nghi S¬n -<br /> Thanh Hãa, 3 - 2008. MÉu vËt nghiªn cøu: 3 mÉu ®ùc, 2 mÉu<br /> c¸i. Nghi S¬n - Thanh Hãa.<br /> Paratyp: 2 ♂, 2 ♀ (5,1 - 5,7 mm),<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 2 6<br /> <br /> 4 3<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 5<br /> <br /> <br /> <br /> 7 9<br /> <br /> <br /> <br /> 11<br /> <br /> 8<br /> 3; 4 0.1 mm 10 12<br /> 2; 9; 12 0.1 mm 1; 5; 6; 7; 8; 10; 11 1 mm<br /> <br /> H×nh 3. Ceradocus setosus Dang et Le sp. nov.<br /> 1. §Çu vµ r©u 1, r©u 2; 2. Md; 3. Mx 1; 4. Mx 2; 5. Cµng 1; 6. Cµng 2 ph¶i; 7. Cµng 2 tr¸i; 8. Ch©n<br /> ngùc 3; 9. Epimera 2 vµ 3; 10. Ch©n ®u«i 1; 11. Ch©n ®u«i 2; 12; 12. Telson.<br /> <br /> <br /> 7<br />  M« t¶: 25 ®èt), song kh¸c ë cÊu t¹o cµng 2 vµ epimera<br /> §Çu: §Çu nhá, m¾t trßn, n©u. R©u 1 ®èt 3, r¨ng ë c¹nh l−ng c¸c ®èt bông. §Æc ®iÓm nµy<br /> cuèng 1 dµi b»ng ®èt 2, c¹nh cã t¬ th−a, ngän cã còng sai kh¸c víi c¸c loµi thÊy ë biÓn Australia.<br /> 25 ®èt, nh¸nh phô 5 ®èt. R©u 2 ë ®èt cuèng 2 cã Gièng Elasmopus, 1853<br /> r¨ng dµi, ®èt cuèng 4 dµi b»ng ®èt 5; ngän cã 15<br /> ®èt. Md ë palp cã 3 ®èt, ®èt 1 ng¾n vµ cã mÊu 5. Elasmopus minimus Chevreux, 1907<br /> r¨ng nhän, ®èt 2 dµi cã viÒn t¬, ®èt 3 ng¾n chØ MÉu vËt nghiªn cøu: 6 mÉu ®ùc, 6 mÉu<br /> b»ng 1/4 ®èt 2, ®èt nµy h¬i låi ë phÇn gèc. Mx 1 c¸i. Th¸i B×nh, H¶i Phßng, Kh¸nh Hßa.<br /> cã tÊm trong h×nh tr¸i ®µo, viÒn t¬ m¶nh. Mx 2<br /> cã 2 nh¸nh réng b¶n, dµi xÊp xØ b»ng nhau, viÒn M« t¶: Con ®ùc: 4,5 mm.<br /> t¬ rËm. §Çu: Thïy tr−íc ®Çu nhá, m¾t kh«ng ph¸t<br /> Ngùc: Cµng 1 tr¸i vµ ph¶i ®èi xøng; ®èt 2 triÓn. M¾t trßn, mµu n©u s¸ng. R©u 1 ®èt cuèng<br /> dµi, c¹nh trßn; ®èt 5 réng dµi b»ng ®èt 6; ®èt 6 1 dµi gÇn b»ng ®èt 2; ®èt 3 dµi b»ng 1/2 ®èt 2;<br /> cã phÇn ngän vuèt nhá, palm dµi tíi qu¸ nöa ngän trªn 17 ®èt, nh¸nh phô 2 ®èt. R©u 2 ë ®èt<br /> c¹nh d−íi; c¹nh vµ mÆt c¸c ®èt 5 vµ 6 cã t¬ rËm; cuèng 2 cã r¨ng lín, ®èt cuèng 4 dµi b»ng ®èt 5;<br /> vuèt nhá dµi hÕt palm. Cµng 2 tr¸i vµ ph¶i mÊt ngän cã trªn 7 ®èt. Md ë palp cã 3 ®èt, ®èt 1<br /> ®èi xøng. Cµng 2 ph¶i nhá, ®èt 2 hÑp dµi, ®èt 5 ng¾n vµ cã mÊu r¨ng nhän, ®èt 2 dµi cã viÒn t¬,<br /> h×nh cèc, c¹nh d−íi cã tóm t¬ rËm. §èt 6 h×nh ®èt 3 ng¾n chØ b»ng 1/4 ®èt 2, ®èt nµy h¬i låi ë<br /> c«n, palm h¬i xiªn, chiÕm tíi 1/2 c¹nh d−íi, phÇn gèc. Mx 1 cã tÊm trong h×nh tr¸i ®µo, viÒn<br /> c¹nh cã t¬ rËm, phÇn cßn l¹i c¹nh d−íi cã viÒn t¬ m¶nh. Mx 2 cã 2 nh¸nh réng b¶n, dµi xÊp xØ<br /> t¬ dµi; mÆt c¸c ®èt 5, 6 cã phñ c¸c hµng t¬ ng¾n; b»ng nhau, ngän cã hµng t¬ rËm.<br /> vuèt m¶nh dµi tíi cuèi palm. Cµng 2 tr¸i lín, Ngùc: Cµng 1 cã ®èt coxa lín, gãc tr−íc<br /> cÊu t¹o sai kh¸c: ®èt coxa h×nh gÇn vu«ng, ®èt 2 vu«ng, gãc sau trßn; ®èt 2 dµi; ®èt 5 h¬i dµi h¬n<br /> dµi hÑp, ®èt 5 h×nh tam gi¸c, ®èt 6 h×nh bÇu dôc, ®èt 6; ®èt 6 h×nh gÇn ch÷ nhËt, palm h¬i xiªn, cã<br /> ®Çu vuèt nhá, c¹nh l−ng nh½n, palm h¬i xiªm t¬ vµ gai sï s×; vuèt dµi hÕt palm; c¸c ®èt 4 vµ 5<br /> chiÕm tíi 1/2 c¹nh d−íi, cã mÊu tËn cïng nhá cã phñ t¬ dµi. Cµng 2 cã ®èt coxa gÇn vu«ng; ®èt<br /> vµ gai dµi, kho¶ng gi÷a palm cã vÕt lâm réng, 2 hÑp dµi, ®èt 5 h×nh cèc, c¹nh bªn cã viÒn t¬<br /> n«ng, phÝa ngän cã 2 mÊu låi (mét vu«ng vµ rËm; ®èt 6 dµi gÊp 2 lÇn ®èt 5, ®Çu ngän vuèt<br /> mét nhän), phÝa sau cã mÊu låi nhän lín, trªn nhá, palm chiÕm tíi 1/2 c¹nh d−íi, kh«ng cã<br /> c¸c mÊu cã gai vµ t¬ rËm, phÇn c¹nh d−íi cßn r¨ng; vuèt nhá dµi tíi cuèi palm, c¹nh trong h¬i<br /> l¹i cã viÒn t¬ dµi, mÆt cã 6 gai to ng¾n, cøng, l−în sãng, c¹nh ngoµi c¸c ®èt 5 vµ 6 cã phñ t¬<br /> n»m r¶i r¸c; vuèt ng¾n, phÇn gèc h¬i tµy. C¸c rËm. Ch©n ngùc 3 - 7 cã cÊu t¹o b×nh th−êng, c¸c<br /> ch©n ngùc 5, 6 vµ 7 cã cÊu t¹o t−¬ng tù nhau, ®èt coxa 1 - 2 h×nh gÇn vu«ng, coxa 3 - 5 bÌ to.<br /> ®èt 2 réng, c¹nh sau cã d¹ng r¨ng c−a. Bông: C¹nh l−ng c¸c ®èt bông nh½n.<br /> Bông: C¹nh l−ng c¸c ®èt bông cã hµng r¨ng Epimera 3 cã gãc d−íi sau thµnh mÊu r¨ng nhá,<br /> nhá. Epimera 3 cã gãc d−íi sau thµnh mòi nhän c¹nh sau tr¬n. Ch©n ®u«i 1 cã nh¸nh ngän dµi<br /> lín, c¹nh sau cã r¨ng lín. Ch©n ®u«i 1 cã nh¸nh h¬n cuèng. Ch©n ®u«i 2 cã nh¸nh ngän dµi b»ng<br /> ngän dµi h¬n cuèng. Ch©n ®u«i 2 cã nh¸nh ngän cuèng. Ch©n ®u«i 3 cã 2 nh¸nh ngän so le, dµi<br /> ng¾n h¬n cuèng. Ch©n ®u«i 3 bÞ rông mÊt. h¬n cuèng, ngän cã t¬ cøng. Telson cã d¹ng hai<br /> Telson cã d¹ng hai nh¸nh chÎ ®«i tíi gÇn gèc, thïy dµi trßn ®Çu xÎ ®Õn gèc, ngän cã t¬ cøng.<br /> chÜa xiªn. NhËn xÐt: So víi m« t¶ cña Pirlot (1936),<br /> ý nghÜa tªn loµi: Loµi cã nhiÒu t¬ rËm ë mÉu vËt ë ViÖt Nam kh«ng cã g× sai kh¸c lín vÒ<br /> c¸c phÇn phô. c¸c ®Æc ®iÓm cña loµi: r©u 1, r©u 2, cµng 1, cµng<br /> 2 (con ®ùc), Epimmera 3.<br /> NhËn xÐt: Loµi míi Ceradocus setosus sp.<br /> nov. cã sai kh¸c víi c¸c loµi ë gièng Ceradocus Gièng Eriopisa Stebbing, 1890.<br /> ®F t×m thÊy ë biÓn ViÖt Nam ë r©u 1, cÊu t¹o<br /> 6. Eriopisa vietnamica (Dang, 1967)<br /> cµng con ®ùc vµ ®Æc ®iÓm nhiÒu t¬ rËm trªn c¸c<br /> phÇn phô. Víi Ceradocus laevis, loµi míi gièng Melita vietnamica Dang, N. T., 1967. TËp<br /> ë cÊu t¹o r©u 1 cã nh¸nh ngän nhiÒu ®èt (22 - san Sinh vËt ®Þa häc, VI (3 - 4): 167, fig. 3a-b.<br /> <br /> <br /> 8<br />  M« t¶: gi÷a th©n, ®èt cuèng 1 ng¾n h¬n ®èt 2. Nh¸nh<br /> Con ®ùc: R©u 1 b»ng 2/3 ®é dµi th©n, ®èt ngän phô 1 ®èt, nh¸nh chÝnh 20 ®èt. R©u 2 dµi<br /> cuèng 2 dµi h¬n ®èt 1 vµ b»ng 2/3 ®èt 3; nh¸nh v−ît qu¸ cuèng r©u 1, ®èt 4 dµi h¬n ®èt 5, nh¸nh<br /> ngän 15 ®èt, nh¸nh phô 2 ®èt. R©u 2 cã ®èt 4 ngän 3 ®èt. Cµng 1 cã ®èt 5 ng¾n h¬n ®èt 6,<br /> h¬i dµi h¬n ®èt 5, dµi tíi ®Çu ®èt 2 cña r©u 1; h×nh tÊm dµi; ®èt 6 h×nh tam gi¸c, palm dµi qu¸<br /> ngän 5 ®èt, c¸c ®èt ph×nh to ë phÇn gi÷a. Md cã nöa c¹nh d−íi, nhiÒu t¬; vuèt dµi qu¸ palm.<br /> palp m¶nh, ®èt 3 h¬i ng¾n h¬n ®èt 2, ®Çu ngän Cµng 2 cã ®èt 5 h×nh cèc, dµi b»ng ®èt 6, ®èt<br /> cã t¬ dµi. Cµng 1 cã ®èt 5 dµi h¬n ®èt 6, ®èt nµy nµy h×nh tam gi¸c cÊu t¹o nh− ë cµng 1. Md<br /> ph×nh to víi mét mÊu låi dµi h×nh ngãn ë c¹nh palp cã ®èt 3 dµi h¬n ®èt 2. Ch©n ngùc 7 cã ®èt<br /> d−íi; vuèt d¹ng mãc. Cµng 2 cã cÊu t¹o b×nh 2 réng b¶n, h×nh thµnh thïy låi ë gãc d−íi sau.<br /> th−êng, ®èt 6 cã palm h¬i xiªn vµ cã r¨ng. Ch©n Ch©n ®u«i 2 víi nh¸nh ngän dµi h¬n cuèng víi<br /> ®u«i 1 vµ 2 cã hai nh¸nh ngän b»ng nhau. Ch©n hµng gai h×nh l−îc ë gi÷a c¹nh tr−íc cuèng<br /> ®u«i 3 cã ®èt 1 nh¸nh ngoµi dµi b»ng 2 lÇn ®èt nh¸nh trong. Ch©n ®u«i 3 cã nh¸nh ngoµi rÊt<br /> gèc; ®èt ngän 1 rÊt lín, ®èt ngän 2 dµi b»ng 1/2 dµi, ®èt 2 h×nh que côt, ®Çu cã 2 t¬ ngän.<br /> ®èt ngän 1; Nh¸nh trong d¹ng vÈy. Telson chÎ Epimera 3 cã lâm gi÷a ë c¹nh sau, tr¬n, gãc<br /> ®«i tíi gèc. d−íi sau h×nh thµnh r¨ng nhän lín.<br /> Con c¸i: R©u 1 cã ®èt 3 ng¾n, nh¸nh ngän §Þa ®iÓm t×m thÊy: BiÓn T©y Nam Bé, vÞnh<br /> cã 8 ®èt, nh¸nh phô cã 2 ®èt. R©u 2 nh¸nh ngän Nha Trang (Imbach, 1967).<br /> cã 5 ®èt. Cµng 1 cã ®èt 6 ph×nh to, h×nh thµnh NhËn xÐt: So víi m« t¶ gèc cña Imbach<br /> mÊu låi trßn; vuèt ngän ng¾n. Cµng 2 cÊu t¹o (1967), mÉu vËt thu ®−îc ë biÓn T©y Nam Bé cã<br /> b×nh th−êng, ®èt 6 lín, palm xiªn. nh÷ng sai kh¸c: ®Çu cã vÕt m¾t, c¸c nh¸nh ngän<br /> §Þa ®iÓm t×m thÊy: Mãng C¸i - Qu¶ng r©u 1 vµ 2 cã nhiÒu ®èt h¬n. Tuy nhiªn, c¸c ®Æc<br /> Ninh, L¹ch Tr−êng - Thanh Hãa. ®iÓm c¬ b¶n cña loµi nh−: mÊu låi ë gãc d−íi<br /> c¹nh tr−íc ®Çu, nh¸nh phô r©u 1 cã 1 ®èt, thïy<br /> NhËn xÐt: Trong c¸c mÉu vËt ®F ph©n tÝch, låi trßn ë gãc d−íi sau ®èt 5, ch©n ngùc 7,<br /> ch−a thÊy cã loµi nµy. Cã thÓ ®©y lµ loµi sèng ë Epimera 3 cã r¨ng nhän ë gãc d−íi sau, theo m«<br /> vïng n−íc lî ven bê, nªn ch−a thu ®−îc trong t¶ cña Imbach ®Òu phï hîp.<br /> c¸c ho¹t ®éng thu mÉu vËt trong c«ng tr×nh nµy,<br /> tuy trong m« t¶ gèc cã ghi râ: MÉu vËt - 2 con 8. Eriopisella sechellensis (Chevreux, 1901)<br /> ®ùc, 3 con c¸i. Thanh Hãa - Vïng n−íc lî Eriopisa sechellensis Chevreux, 1901: 403,<br /> (§Æng Ngäc Thanh, 1967). V× vËy, cã thÓ coi fig. 19 - 23.<br /> loµi nµy - víi tªn gèc lµ Melita vietnamica<br /> Dang, 1967 - lµ cã ®ñ c¨n cø ®Ó ®−a vµo danh M« t¶: C¬ thÓ nhá, c¹nh tr−íc ®Çu th¼ng,<br /> lôc loµi Amphipoda Gammaridea biÓn ViÖt m¾t ®en nh×n râ. R©u 1 cã ®èt 2 dµi h¬n ®èt 1,<br /> Nam. Tuy nhiªn, víi nh÷ng ®Æc ®iÓm cña r©u, ®èt 3 ng¾n. Nh¸nh ngän phô 1 ®èt, nh¸nh chÝnh<br /> cµng, ch©n ®u«i, Md palp, loµi nµy ph¶i ®−îc 17 ®èt. R©u 2 cã ®èt 4 gÇn b»ng ®èt 5, nh¸nh<br /> chuyÓn sang gièng Eriopisa Stebbing, 1890. ngän 4 ®èt. Md cã palp 3 ®èt, ®èt 3 dµi h¬n ®èt<br /> Eriopisa vietnamica sai kh¸c víi tÊt c¶ c¸c loµi 2, ®èt 1 cã mÊu r¨ng. Cµng 1 cã ®èt 5 h×nh cèc,<br /> ®F biÕt ë c¸c ®Æc ®iÓm: ®èt 2 urosomit cã gai ®èt 6 cã palm dµi tíi 2/3 c¹nh d−íi, viÒn gai<br /> l−ng, ®èt 6 cña cµng 1 con ®ùc vµ ®Æc biÖt ë ng¾n. Vuèt tr¬n, dµi tíi cuèi palm. Cµng 2 cã<br /> nh¸nh ngän 2 con ®ùc cã c¸c ®èt ph×nh to ë ®èt 5 h×nh cèc, ®èt 6 h×nh gÇn tam gi¸c palm dµi<br /> ®o¹n gi÷a. tíi 1/2 c¹nh d−íi; vuèt m¶nh tr¬n dµi tíi 2/3<br /> c¹nh d−íi. C¸c ®«i ch©n ngùc 3 - 7 cã cÊu t¹o<br /> Gièng Eriopisella Chevreux 1920 b×nh th−êng. C¹nh l−ng th©n vµ Urosomit tr¬n<br /> 7. Eriopisella propagatio Imbach 1967 kh«ng cã gai hoÆc mÊu låi. Ch©n ®u«i 1 vµ 2 cã<br /> nh¸nh ngän ng¾n h¬n cuèng. Ch©n ®u«i 2 víi<br /> Eriopisella propagatio Imbach 1967: 84, hµng gai h×nh l−îc ë c¹nh tr−íc cuèng. Ch©n<br /> fig. 28. ®u«i 3 nh¸nh ngän dµi h¬n cuèng, nh¸nh ngoµi<br /> M« t¶: C¹nh tr−íc ®Çu h×nh thµnh thïy låi ë 2 ®èt, ®èt 1 dµi, c¹nh bªn cã hµng t¬ cøng, ®èt 2<br /> mÆt l−ng, gãc d−íi h×nh thµnh mòi nhän. M¾t h×nh que côt. Epimera 3 cã vÕt lâm gi÷a, c¹nh<br /> kh«ng ph¸t triÓn nh−ng cã vÕt. R©u 1 dµi tíi sau tr¬n, h×nh thµnh mòi nhän ë gãc d−íi sau.<br /> <br /> <br /> 9<br />  §Þa ®iÓm t×m thÊy: biÓn T©y Nam Bé. ngän ng¾n h¬n gèc. Ch©n ®u«i 3 bÞ rông mÊt.<br /> NhËn xÐt: So víi c¸c m« t¶ vµ h×nh vÏ cña Telson chÎ ®«i ®Õn gèc.<br /> Nagata, 1965: 302 - 305; Ren, 1992: 278 - 279, §Þa ®iÓm t×m thÊy: Ninh ThuËn.<br /> mÉu vËt loµi nµy nh×n chung phï hîp chØ c¸c NhËn xÐt: So víi loµi Linguimaera leo ®−îc<br /> nh¸nh ngän r©u 1 h¬n Ýt ®èt h¬n (17 ®èt so víi Traudle-Krapp Schickel (2003) m« t¶ tõ<br /> 21 - 22 ®èt) Eriopisella sechellensis upolu Australia mÉu vËt ë ViÖt Nam kh«ng cã sai<br /> (Barnard J. L., 1970: 143 - 145) cã sai kh¸c kh¸c g× lín ë cÊu t¹o r©u 1, r©u 2, cµng 1 vµ 2,<br /> quan träng ë cÊu t¹o c¸c ®èt 5 vµ 6 cña cµng 1 Epimera 2, 3 ë con ®ùc vµ c¸i. §©y lµ loµi<br /> vµ 2. ë ph©n loµi nµy, c¸c ®èt 5 vµ 6 ë cµng 1 Linguimaera duy nhÊt cho tíi nay thÊy ë biÓn<br /> ®Òu h×nh tÊm dµi, cßn ë mÉu vËt thu ®−îc ë biÓn ViÖt Nam.<br /> T©y Nam Bé cã h×nh tam gi¸c hoÆc h×nh cèc.<br /> Gièng Mallacoota J. L. Barnard, 1972<br /> Gièng Linguimaera Pirlot, 1936<br /> 10. Mallacoota insignis (Chevreux, 1901)<br /> 9. Linguimaera leo Krapp - Schicked, 2003<br /> Elasmopus insignis Chevereux, 1901: 406,<br /> Linguimaera leo Krapp - Schicked, 2003: figs 24-31; Maera insignis Schellenberg, 1938:<br /> 272, fig. 10 - 12. 50, figs 24; Barnard J.L 1955: 12.<br /> MÉu vËt nghiªn cøu: 4 con c¸i (Vòng MÉu vËt nghiªn cøu: 3 ®ùc, Ninh ThuËn,<br /> Tµu), 1 con ®ùc (Ninh ThuËn). Nha Trang.<br /> M« t¶: §Çu: C¹nh tr−íc ®Çu uèn l−în, h×nh M« t¶ (con ®ùc 5,5 - 6 mm): R©u 2 dµi v−ît<br /> thµnh thïy m¾t. M¾t h×nh h¹t ®Ëu. R©u 2 dµi qu¸ cuèng r©u 1. C¹nh tr−íc ®Çu th¼ng, kh«ng<br /> v−ît qóa cuèng r©u 1. R©u 1 cã ®èt cuèng 1 dµi h×nh thµnh thïy m¾t. M¾t n©u nh¹t. R©u 1 ng¾n,<br /> h¬n ®èt 2; ngän 26 - 32 ®èt, nh¸nh phô 3 - 4 ®èt cuèng 1 h¬i dµi ®èt 2; ngän chÝnh 28-32 ®èt,<br /> ®èt. R©u 2 ®èt 4 dµi h¬n ®èt 5, ngän 11 ®èt. Md nh¸nh phô 2 ®èt. R©u 2 ®èt 4 h¬i dµi h¬n ®èt 5,<br /> cã palp 3 ®èt, ®èt 1 ng¾n, ®èt 2 dµi, ®èt 3 ng¾n ngän 9 ®èt, ®èt 2 cã r¨ng lín. Md cã c¸c bé<br /> b»ng 1/2 ®èt 2; c¹nh chØ cã t¬ th−a. Mx 1 tÊm phËn incisor, lacinia, molar ph¸t triÓn; palp<br /> trong h×nh tam gi¸c, ngän cã 3 t¬. m¶nh 2 ®èt, dµi gÇn b»ng nhau, ngän cã 2 t¬<br /> Ngùc: Cµng 1 ë con ®ùc vµ c¸i cã cÊu t¹o dµi, c¹nh bªn nh½n. Mx 1 cã tÊm trong h×nh c«n<br /> gièng nhau; ®èt coxa h×nh b×nh hµnh; ®èt 5 dµi hÑp, ngän cã 2 t¬ dµi. Mx 2 cã 2 tÊm dµi b»ng<br /> h¬n ®èt 6, trªn mÆt ®èt, c¹nh d−íi vµ c¹nh tr−íc nhau. Cµng 1 nhá h¬n cµng 2. TÊm coxa h×nh<br /> cã t¬ rËm; ®èt 6 h×nh gÇn bÇu dôc dµi, palm b×nh hµnh, ®èt 2 dµi, ®èt 3,4 ng¾n, ®èt 5 ng¾n<br /> xiªn, c¹nh l−ng, c¹nh bông ®Òu cã t¬ rËm; vuèt h¬n ®èt 6, ®èt nµy ngän vuèt nhá; palm dµi tíi<br /> tr¬n. Cµng 2 con ®ùc kh¸c víi con c¸i ë ®èt 6; 3/4 c¹nh d−íi, tËn cïng b»ng mÊu nhá. Trªn<br /> ®«t 5 h×nh cèc dÑp, gãc tr−íc d−íi cã t¬ rËm. palm cã dFy 4 mÊu r¨ng lín, c¸ch nhau bëi 3 vÕt<br /> §èt 6 h×nh ch÷ nhËt dµi, 2 c¹nh song song, palm lâm réng, kÌm theo cßn cã t¬ vµ c¸c gai lín.<br /> xiªn chiÕm 1/3 c¹nh d−íi; phÝa trªn ®iÓm tËn Ch©n ngùc 3 - 4 cã c¸c ®èt cÊu t¹o b×nh th−êng,<br /> cïng cña palm cã mét mÊu h×nh r¨ng lín, tïy c¸c ch©n ngùc 5, 6, 7 cã c¸c ®èt 5 - 6 bÌ to, víi<br /> theo lµ mét vÕt lâm réng tíi 1/2 palm råi ®Õn mÊu låi ë gãc ngän sau. Ch©n ®u«i 1, 2 cã<br /> mét gß 3 mÊu r¨ng ch¹y tíi ch©n vuèt c¹nh bªn nh¸nh ngän gÇn b»ng gèc. Ch©n ®u«i 3 cã 2<br /> vµ trªn palm cã t¬ rËm råi ®Õn mét gê 3 mÊu nh¸nh ngän dµi b»ng gèc, réng b¶n, ngän cã<br /> r¨ng ch¹y tíi ch©n vuèt, c¹nh bªn vµ trªn palm nhiÒu gai lín. Telson 2 nh¸nh ng¾n xÎ ®«i tíi<br /> cã t¬ rËm; vuèt hÑp, ng¾n, cong, chØ tíi mÊu gÇn gèc. C¹nh l−ng ®èt 1 Urosomit cã 2 gai lín<br /> r¨ng tr−íc ®iÓm tËn cïng palm, c¹nh trong tr¬n. h×nh tam gi¸c.<br /> Bông: C¹nh l−ng c¸c ®èt bông tr¬n kh«ng NhËn xÐt: So víi m« t¶ vµ h×nh vÏ cña<br /> cã r¨ng. Epimera 3 cã c¹nh sau d¹ng r¨ng c−a, Barnard J. L (1971) kh«ng cã sai kh¸c ë cÊu t¹o<br /> epimera 2 c¹nh sau tr¬n, kh«ng r¨ng, gãc d−íi cµng 2, ch©n ®u«i 3, c¸c ch©n ngùc 5 - 7,<br /> sau thµnh mòi nhän. C¸c ch©n ngùc 3 - 7 cã cÊu Urosomit 1. So víi m« t¶ h×nh vÏ cña<br /> t¹o b×nh th−êng, c¹nh bªn c¸c ®èt chØ cã t¬ th−a, Schellenberg (1938), mÉu vËt ViÖt Nam cã sai<br /> vuèt tr¬n. Ch©n ®u«i 1 cã nh¸nh ngän dµi gÇn kh¸c ë cÊu t¹o r¨ng trªn palm ®èt 6 cµng 2, cã<br /> b»ng gèc, hai nh¸nh so le. Ch©n ®u«i 2 nh¸nh thÓ lµ sai kh¸c do sinh tr−ëng hoÆc giíi tÝnh.<br /> <br /> 10<br />  Gièng Melita Leach, 1814 - 7 kh«ng râ l¾m. C¸c ®Æc ®iÓm quan träng nh−:<br /> c¸c ®èt cuèng r©u 1, sè ®èt ngän, nh¸nh phô,<br /> 11. Melita koreana Stephensen, 1944 r¨ng ë Urosomite 2, cÊu t¹o ®Æc tr−ng propodus,<br /> Melita koreana Stephensen, 1944: 39, fig. 6- cµng 1, cµng 2 ®Òu phï hîp. RÊt tiÕc lµ ch©n<br /> 8; Nagata, 1965: 292; Melita koreana, Ren, ®u«i 3 bÞ mÊt. Chóng t«i cho r»ng, víi c¸c ®Æc<br /> 1992: 283, fig. 43; Chang Bae Kim, 1991: 286, ®iÓm trªn, cÇn coi Melita koreana Stephensen lµ<br /> fig. 78. mét loµi riªng, kh«ng thÓ coi lµ loµi synonym<br /> NhËn xÐt: So víi m« t¶ cña Stephensen vµ víi loµi Melita rylovae Bulycheva, 1955 nh− ý<br /> c¸c t¸c gi¶ kh¸c sau ®ã (Ren, 1992: 283, fig. kiÕn mét sè t¸c gi¶ kh¸c (Nagata, 1965).<br /> 43), mÉu vËt ë ViÖt Nam kh«ng cã g× sai kh¸c 12. Melita haiphongensis sp. nov. (h×nh 4)<br /> lín, ngoµi c¸c r¨ng ë c¹nh l−ng c¸c ®èt Pleon 6<br /> <br /> <br /> 3<br /> <br /> <br /> 2<br /> 1<br /> <br /> <br /> 10<br /> <br /> 11 12<br /> <br /> 5 8<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 4<br /> <br /> 6<br /> <br /> 9<br /> 7<br /> 13<br /> <br /> 14<br /> <br /> 15<br /> 17 16<br /> 1, 3, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13 1 mm<br /> <br /> 2, 4, 5, 9, 14, 15, 16 0.1 mm<br /> H×nh 4. Melita haiphongensis Dang et Le sp. nov.<br /> 1. R©u 1; 2. Nh¸nh phô r©u 1; 3. R©u 2; 4. Md; 5. Mx 1; 6. Cµng 1; 7. Cµng 2; 8. Coxa cµng 2; 9.<br /> Cµng 2 phãng to; 10. Ch©n ngùc 4; 11. Ch©n ngùc 3; 12. Ch©n ngùc 7; 13. Epimera 3; 14. Ch©n ®u«i<br /> 1; 15. Ch©n ®u«i 2; 16. Ch©n ®u«i 3; 17. Telson.<br /> <br /> <br /> 11<br />  Holotyp: 1 ♂, IEBR/CA H0030, H¶i Phßng, 7 - 9 ®èt. Md cã ®èt 3 palp ng¾n h¬n ®èt 2. Cµng<br /> 2002. 1 (con ®ùc) cã ®èt 6 bÇu dôc, dµi b»ng ®èt 5,<br /> palm b»ng 1/3 c¹nh d−íi. Cµng 2 cã ®èt 6 h×nh<br /> Paratyp: 4 ♂, 3 ♀, IEBR/CA P0030 - 7,<br /> ch÷ nhËt, palm th¼ng ngang, vÕt lâm gi÷a n«ng, 2<br /> H¶i Phßng, 2002.<br /> gê bªn thÊp gå ghÒ; vuèt lín, cã mÊu låi ë gi÷a<br /> M« t¶: (con ®ùc 4 - 4,5 mm). c¹nh ®u«i t−¬ng øng víi vÕt lâm gi÷a palm. R¨ng<br /> §Çu: Rostrum thïy m¾t kh«ng ph¸t triÓn. ngoµi nhá. Ch©n ®u«i 3 cã 2 nh¸nh ngän b»ng<br /> Cã vÕt lâm d−íi ®Çu. M¾t to ®en, gÇn trßn. R©u nhau. Epimera 3 cã c¹nh sau d¹ng r¨ng c−a lín.<br /> 1 dµi qu¸ 1/2 th©n. R©u 2 dµi v−ît qu¸ 1/2 r©u 1. Telson cã 2 nh¸nh chÎ ®«i tíi gÇn gèc.<br /> R©u 1 ®èt cuèng 1 ng¾n h¬n ®èt 2, ®èt 3 b»ng §Þa ®iÓm t×m thÊy: Vòng TÇu, Nha Trang.<br /> 1/2 ®èt 2; ngän 7 - 9 ®èt. Md cã incisor, lacinia,<br /> NhËn xÐt: Loµi Q. serrata (Schellenberg,<br /> morlar ph¸t triÓn; palp 3 ®èt, ®èt 2 cong, ®èt 3<br /> 1938) ®−îc x¸c lËp tõ ph©n loµi Maera<br /> dµi h¬n ®èt 2, ®Çu ngän cã t¬ dµi. Mx cã 1 tÊm<br /> trong nhän ®Çu, tÊm ngoµi dµi tíi ngän palp. Mx inaequifes serrata Sschellenberg, do cã nh÷ng<br /> 2 hai tÊm dµi b»ng nhau. ®Æc ®iÓm sai kh¸c, chñ yÕu ë Epimera 3 cã c¹nh<br /> sau d¹ng r¨ng c−a, kh¸c víi ph©n loµi Q.<br /> Ngùc: Cµng 1 ®èt coxa h×nh ch÷ nhËt dµi, inaequipes (Costa) cã d¹ng tr¬n. So víi m« t¶<br /> ®èt 2 hÑp dµi, c¸c ®èt 3, 4 gÇn vu«ng dµi b»ng cña Schellenberg (Schellenberg, 1938: 41) mÉu<br /> nhau; ®èt 5 h×nh b¸n nguyÖt; ®èt 6 ng¾n h¬n ®èt vËt ë ViÖt Nam kh«ng cã sai kh¸c lín, ngoµi c¸c<br /> 5, ngän ph×nh to vµ låi ë phÇn ngän, palm ng¾n gê trªn palm gå ghÒ h¬n, c¹nh sau Epimera 3 cã<br /> ë c¹nh tr−íc; vuèt nhá cong. C¹nh bªn vµ tr−íc r¨ng lín h¬n, sè ®èt ë ngän chÝnh r©u 1 cã khi<br /> c¸c ®èt 5, 6 cã t¬ rËm. Cµng 2 lín h¬n cµng 1, nhiÒu h¬n (25 ®èt).<br /> ®èt 5 h×nh cèc, ®èt 6 lín, h×nh gÇn vu«ng, c¹nh<br /> tr−íc d−íi v¸t, palm xiªn, chiÕm 1/2 c¹nh d−íi, 14. Quadrimaera serratipalma (Nagata, 1965)<br /> kh«ng cã r¨ng, chØ cã hµng t¬ vµ gai cøng. Ch©n Maera serratipalma Nagata, 1965: 300, fig<br /> ngùc 3 - 7 cÊu t¹o b×nh th−êng. 31- Ren, 1992: 280, fig 41.<br /> Bông: Ch©n ®u«i 1, 2 nh¸nh ngän ng¾n h¬n MÉu vËt nghiªn cøu: Nghi S¬n - Thanh Hãa,<br /> cuèng. Ch©n ®u«i 3 nh¸nh trong h×nh vÈy nhá, 5 - 2008.<br /> nh¸nh ngoµi h×nh que dµi b»ng 2,5 cuèng, c¹nh<br /> bªn cã c¸c tóm gai cøng xÕp däc c¹nh ngoµi; M« t¶: §Çu cã c¹nh tr−íc gÇn th¼ng, cã<br /> ngän cã gai cøng. Telson h×nh 2 lµ ng¾n, dÝnh ë thïy m¾t, ant 1 cã ®èt cuèng 1 ng¾n h¬n ®èt 2;<br /> phÇn gèc, ngän cã t¬ dµi. ngän phô 6 ®èt, ngän chÝnh 12 ®èt. R©u 2 cã ®èt<br /> 4 dµi h¬n ®èt 5, ngän 6 ®èt. Palp Md cã ®èt 3<br /> ý nghÜa tªn loµi: tªn ®Þa ®iÓm t×m thÊy loµi ng¾n h¬n ®èt 2. Cµng 1 cã ®èt 6 h×nh bÇu dôc,<br /> ë biÓn ViÖt Nam. gÇn b»ng ®èt 5, c¹nh d−íi c¸c ®èt cã hµng t¬<br /> NhËn xÐt: Loµi míi sai kh¸c víi tÊt c¶ c¸c rËm. Cµng 2 (con ®ùc) cã ®èt 6 h×nh gÇn ch÷<br /> loµi ®F biÕt ë c¸c vïng biÓn l©n cËn (NhËt B¶n, nhËt dµi, palm th¼n ngang, kho¶ng gi÷a cã vÕt<br /> Trung Quèc) nh−: Melita tuberculata Nagata; lâm n«ng, hai bªn cã 2 hµng r¨ng nhá ®Òu, r¨ng<br /> M. rylovae Bulycheva; M. longidactyla ®Çu hµng trong lín, r¨ng ngoµi cïng nhá; vuèt<br /> Hirayama; M. koreana Stephensen ë cÊu t¹o låi ë kho¶ng gi÷a. Ch©n ®u«i 3 cã hai nh¸nh<br /> Cµng 1, 2, còng nh− ë r©u 1, 2, ch©n ®u«i 3. ngän b»ng nhau, dµi h¬n cuèng. Epimera 3 c¹nh<br /> sau lín, gãc sau h¬i nhän<br /> Gièng Quadrimaera Krapp-Schickel &<br /> Ruffo, 2000 §Þa ®iÓm t×m thÊy: Nghi S¬n (Thanh Hãa).<br /> 13. Quadrimaera serrata (Schellenberg, 1938) NhËn xÐt: So víi m« t¶ gèc (Nagata, 1965),<br /> mÉu vËt loµi nµy ë ViÖt Nam kh«ng cã sai kh¸c<br /> Quadrimaera serrata Lowry et Myers, lín, víi c¸c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña r©u 1, r©u 2,<br /> 2009: 633. Palp Md, cµng 1 vµ 2, epimera 3. Riªng ngän<br /> M« t¶: §Çu cã thïy m¾t trßn, m¾t to trßn, r©u 1 cã sè ®èt Ýt h¬n so víi m« t¶ gèc (12 so<br /> n©u ®en. R©u 1 dµi v−ît qu¸ 1/2 th©n. §èt gèc 1 víi 17).<br /> dµi gÇn b»ng ®èt 2. Ngän chÝnh 15 - 25 ®èt, ngän<br /> phô 7 - 10 ®èt. r©u 2 cã ®èt 4 dµi h¬n ®èt 5, ngän 15. Quadrimaera quadrimana (Dana, 1835)<br /> <br /> 12<br />  Quadrimaera quadrimara Traudl Krapp. cã r¨ng. Telson chÎ ®«i ®Õn gèc.<br /> Schickel, 2009: 629, fig. 21. §Þa ®iÓm t×m thÊy: Vòng Tµu, Nha Trang.<br /> M« t¶: §Çu nhá, c¹nh tr−íc ®Çu th¼ng, cã NhËn xÐt: MÉu vËt loµi nµy cã nh÷ng ®Æc<br /> thïy m¾t, m¾t trßn, mÇu n©u. R©u 1 cã ®èt ®iÓm c¬ b¶n cña loµi Quadrimaera quadrimana<br /> cuèng 1 nhá h¬n ®èt 2, ngän phô 5 - 6 ®èt, ngän (Dana) nh¸nh phô, r©u 1 cã 5 ®Õn 6 ®èt, Md<br /> chÝnh cã 15 - 16 ®èt. R©u 2 ®èt cuèng 4 dµi h¬n palp cã ®èt 3 dµi h¬n ®èt 2. Cµng 1 cã ®èt 6<br /> ®èt 5, ngän 7 ®èt, dµi tíi ngän cuèng r©u 1. Md h×nh bÇu dôc, cµng 2 cã ®èt 6 h×nh ch÷ nhËt,<br /> palp cã ®èt 3 dµi h¬n ®èt 3, t¬ ngän dµi. Cµng 1 palm cã r¨ng ngoµi dµi, lín, vÕt lâm c¹nh r¨ng<br /> cã ®èt 6 h×nh bÇu dôc dµi gÇn b»ng ®èt 5, c¹nh réng h×nh ch÷ V. Epimera cã c¹nh sau tr¬n.<br /> cã t¬ rËm. Cµng 2 (con ®ùc) ®èt 6 h×nh gÇn ch÷ C¹nh trong vuèt tr¬n, kh«ng cã mÊu låi, cÊu t¹o<br /> nhËt, ®¸y h¬i vuèt nhá, palm h¬i xiªn. R¨ng c¸c gê trô kho¶ng gi÷a palm h¬i kh¸c víi m« t¶<br /> ngoµi lín, dµi, c¹nh trong lµ vÕt lâm lín h×nh vµ h×nh vÏ cña Schellenberg (fig. 21) vµ Traudle<br /> ch÷ V tiÕp theo trªn kho¶ng gi÷a cña palm lµ 2 Krapp - Schickel (2009: fig. 21) song l¹i gÇn víi<br /> gå trô côt, th¼ng, mÆt gå ghÒ, cã gai nhá. Gi÷a 2 h×nh vÏ vµ m« t¶ cña J. L Barnard (1971: fig.<br /> trô lµ vÕt lâm réng, n«ng, ®¸y cã mét mÊu nhá. 38) so víi Q. pacifica mÉu vËt loµi nµy kh¸c ë<br /> Vuèt hÑp, dµi tíi r¨ng ngoµi, c¹nh trong gÇn nh− cÊu t¹o c¸c gê trô trªn palm, cao h¬n vµ ph©n râ<br /> tr¬n nh½n, chØ h¬i gîn ë kho¶ng gi÷a, kh«ng cã 3 gê trô côt vµ 1 mÊu nhá.<br /> mÊu låi. Ch©n ®u«i 3 cã nh¸nh ngän h×nh ngãn<br /> tay, h¬i dµi h¬n cuèng. Epimera 3 tr¬n, kh«ng 16. Quadrimaera vietnamica sp. nov. (h×nh 5)<br /> <br /> <br /> 2<br /> <br /> <br /> <br /> 5<br /> 1<br /> 3<br /> <br /> 4 7<br /> 6<br /> 8<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 9<br /> 12<br /> 10 11<br /> <br /> <br /> <br /> 14<br /> <br /> 13 15<br /> 16<br /> 1; 2; 4; 5; 6; 7; 8;<br /> 10; 11; 15; 16 0.1 mm 3; 9; 12; 13; 14 1 mm<br /> <br /> H×nh 5. Quadrimaera vietnamica Dang et Le sp. nov.<br /> 1. §Çu; 2. R©u 1; 3. R©u 2; 4. Mxp; 5. Md; 6. Mx 1; 7. Mx 2; 8. TÊm m«i; 9. Cµng 1; 10. Cµng 2<br /> (vuèt cã mÊu); 11. Cµng 2 (vuèt kh«ng cã mÊu); 12. Ch©n ngùc 3; 13. Ch©n ®u«i 1; 14. Ch©n ®u«i 2;<br /> 15. Ch©n ®u«i 3; 16. Telson.<br /> <br /> <br /> 13<br />  Holotyp: 1 ♂, IEBR/CA H0040, Vòng Tµu. mÊu låi nhá.<br /> Paratyp: 3 ♂, IEBR/CA P0040, Vòng Tµu. Bông: Ch©n ®u«i 3 cã hai nh¸nh ngän kh«ng<br /> M« t¶: b»ng nhau, dµi h¬n cuèng. Epimera 3 cã h×nh<br /> thµnh r¨ng ë gãc d−íi sau, c¹nh sau kh«ng cã<br /> §Çu: §Çu nhá, c¹nh tr−íc cã mÊu låi m¾t r¨ng.<br /> trßn. M¾t gÇn trßn, mµu n©u ®á hoÆc ®en. R©u 1<br /> cã ®èt cuèng 1 h¬i ng¾n h¬n ®èt 2; ®èt 3 rÊt §Þa ®iÓm t×m thÊy: Vòng Tµu, Nha Trang.<br /> ng¾n; ngän 28 ®èt, nh¸nh phô 10 ®èt, sîi m¶nh. NhËn xÐt: Loµi míi ®Æc tr−ng bëi: Ngän r©u<br /> R©u 2 cã ®èt cuèng 4 h¬i dµi h¬n ®èt 5; ngän 10 1 cã sè ®èt nhiÒu (27 - 28 ®èt). Md palp cã ®èt 3<br /> ®èt. Md palp cã ®èt 3 ng¾n b»ng 1/2 ®èt 2. rÊt ng¾n. Cµng 2 cã palm n»m nghiªng, r¨ng<br /> Ngùc: Cµng 1 cã ®èt 6 h¬i dµi h¬n ®èt 5, c¹nh ngoµi h×nh tam gi¸c lín vµ nhÊt lµ cÊu t¹o<br /> h×nh gÇn b¸n nguyÖt, palm ng¾n chØ tíi 1/3 c¹nh gê mÊu trªn palm ®Æc tr−ng, Epimera 3 cã c¹nh<br /> d−íi. C¹nh ®u«i c¸c ®èt cã t¬ rËm. Cµng 2 cã sau tr¬n. Víi c¸c ®Æc ®iÓm trªn, Quadrmaera<br /> ®èt 5 dÑp ng¾n; ®èt 6 h×nh cèc lín, phÇn gèc vietnamica sp. nov kh¸c víi tÊt c¶ c¸c loµi ®F<br /> vuèt nhá, palm xiªn m¶nh. R¨ng c¹nh ngoµi lín, biÕt cña gièng nµy ë vïng biÓn ViÖt Nam vµ ë<br /> h×nh tam gi¸c, vÕt lâm n«ng, hai bªn cã gê mÊu phÝa T©y Th¸i B×nh D−¬ng.<br /> thÊp, gê ngoµi lín h¬n, mÆt cã hµng gai ng¾n.<br /> 17. Quadrimaera anhi sp. nov (h×nh 6)<br /> Vuèt hÑp, ng¾n, c¹nh trong cã hoÆc kh«ng cã<br /> <br /> <br /> <br /> 2<br /> <br /> <br /> 1<br /> 3<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 5 6<br /> 4<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 9<br /> <br /> 8<br /> <br /> <br /> 7<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 11<br /> 10<br /> 3, 8 1 mm 1, 2, 7, 9, 10, 11 0.1 mm 4, 5, 6 0.1 mm<br /> H×nh 6. Quadrimaera anhi Dang et Le sp. nov.<br /> 1. §Çu; 2. R©u 1; 3. R©u 2; 4. Md; 5. Mx 1; 6. Mx 2; 7. Cµng 1; 8. Cµng 2; 9. §èt 6 vµ 7 cµng 2. 10.<br /> Epimera 3; 11. Ch©n ®u«i 3.<br /> <br /> 14<br />  Holotyp: 1 ♂, IEBR/CA H0040, Vòng Tµu. Ant1 cã ®èt cuèng 1 vµ 2 gÇn b»ng nhau, nh¸nh<br /> phô 2 ®èt. Ant 2 h¬i dµi h¬n cuèng Ant 1, ®èt 4-<br /> Paratyp: 3 ♂, IEBR/CA P0040-3, Vòng<br /> 5 gÇn b»ng nhau, nh¸nh ngän ng¾n h¬n ®èt<br /> Tµu. L−u gi÷ t¹i bé s−u tËp ViÖn ST & cuèng 5, gåm 1 ®èt dµi vµ 2-3 ®èt ng¾n kh«ng<br /> TNSV. nom râ. Cµng 1 cã ®èt 3 plam dµi h¬n ®èt 2 ®Çu<br /> M« t¶: PhÇn ®Çu: C¹nh tr−íc ®Çu gÇn cã hµng t¬ dµi. Con ®ùc cã ®èt 4 låi vÒ phÝa sau,<br /> th¼ng. M¾t h×nh bÇu dôc, mÇu n©u. R©u 1 cã ®èt ®èt 5 dµi h¬n ®èt 6, c¹nh sau cã t¬ rËm. §èt 6<br /> cuèng 1 ng¾n h¬n ®èt 2, ngän 15 ®èt, nh¸nh phô cã phÇn ngän bÌ to, palm ng¾n h¬n c¹nh ®u«i.<br /> 6 ®èt. R©u 2 cã ®èt cuèng 4 dµi h¬n ®èt 5, ngän Cµng 2 dµi h¬n cµng 1. §èt 5 h×nh cèc ng¾n.<br /> 6 ®èt. Cµng 1 cã ®èt 6 h×nh gÇn b¸n nguyÖt, h¬i §èt 6 h×nh gÇn bÇu dôc dµi, palm ng¾n h¬n nöa<br /> dµi, h¬n ®èt 5, c¹nh d−íi cã hµng t¬ rËm. palm c¹nh cuèng, uèn l−în, ®èt 7 h×nh vuèt cong.<br /> trªn ®èt 6 dµi tíi 1/2 c¹nh d−íi, vuèt chØ dµi tíi Ch©n ®u«i 1 vµ 2 cÊu t¹o b×nh th−êng, c¸c<br /> 1/2 palm. Cµng 2 cã ®èt 5 h×nh cèc dÑp, ®èt 6 nh¸nh ngän h¬i ng¾n h¬n cuèng. Ch©n ®u«i 3 cã<br /> gÇn h×nh ch÷ nhËt, c¹nh bªn song song. Palm nh¸nh ngoµi lín, gåm 2 ®èt, ®èt 2 ng¾n h¬n ®èt<br /> th¼ng ngang, r¨ng ngoµi ng¾n, h×nh tam gi¸c, 1, ®Çu ngoµi bÑt cã t¸m t¬ rËm. Trªn mÆt ®èt cã<br /> c¹nh phÝa trong kh«ng h×nh thµnh vÕt lâm nh− t¬ r¶i r¸c. Nh¸nh trong h×nh v¶y trßn, ®Çu cã t¬.<br /> thïy th¼ng. Kho¶ng gi÷a palm h×nh thµnh 2 gê Telson sÎ tíi gèc, 2 nh¸nh h¬i vuèt nhá vÒ phÝa<br /> trô, lín, gÇn vu«ng, ph¼ng ®Çu, cã hµng gai trªn ngän, ®Çu cã 1 t¬ lín.<br /> mÆt trô, gi÷a 2 trô lµ vÕt lo¸n s©u h×nh ch÷ U,<br /> vuèt lín dµi tíi ®Çu ngoµi palm víi mÊu låi ë §Þa ®iÓm t×m thÊy: VÞnh B¾c Bé (Mãng<br /> gi÷a c¹nh trong. Md palp cã ®èt 3 ng¾n h¬n ®èt c¸i, §å S¬n). §«ng Nam Bé, T©y Nam Bé (§µ<br /> 2. Epimera 3 cã gãc sau thµnh mòi nhän nhá, N¾ng, Vòng Tµu, Hµ Tiªn).<br /> c¹nh sau cã hµng r¨ng kÐm ph¸t triÓn, víi hµng NhËn xÐt: Loµi nµy thuéc Chilton m« t¶ tõ<br /> t¬ ng¾n. Up 3 cã 2 nh¸nh so le dµi h¬n cuèng. Chilka (Ên §é) víi tªn gèc lµ Niphasgus<br /> §Þa ®iÓm t×m thÊy: Vòng Tµu. chilkensis (Chilton, 1921) sau ®−îc ®æi sang<br /> NhËn xÐt: Loµi míi cã cÊu t¹o gÇn víi gièng Eriopisa (Barnard, 1935) vµ gÇn ®©y ®−îc<br /> Quadrimaera quadrimana ë cÊu t¹o c¸c gê trô chuyÓn ®æi sang gièng Victoriopisa Karaman<br /> trªn palm, song kh¸c ë cÊu t¹o r¨ng ngoµi ng¾n and Barnard, 1979 víi ®Æc ®iÓm cÊu t¹o ant 1, 2;<br /> vµ lín h¬n vµ nhÊt lµ kh«ng cã vÕt lâm h×nh ch÷ cµng 1 - 2 vµ nhÊt lµ Ch©n ®u«i 3 cã nh¸nh ngän<br /> V ë phÝa trong. Vuèt lín cã mÊu låi gi÷a. Ngoµi lín, 2 ®èt rÊt ®Æc tr−ng.<br /> ra, cßn cã sai kh¸c ë cÊu t¹o Epimera 3 cã hµng 19. Victoriopisa elongata (Bruzelius, 1850)<br /> r¨ng kÐm ph¸t triÓn kÌm theo hµng t¬, ®Æc ®iÓm<br /> kh«ng thÊy ë tÊt c¶ c¸c loµi trong gièng Eriopisa elongata Gurianova, 1951: 744, fig<br /> Quadrimaera ®F biÕt. Víi cÊu t¹o palm cã vÕt 514; Nagata, 1965: 303, fig 33; Imbach, 1967: 83.<br /> lâm gi÷a vµ 2 gê trô, kh«ng cã vÕt lâm lín, phÝa M« t¶: R©u 1 dµi qu¸ nöa th©n, nh¸nh phô 1<br /> trong r¨ng ngoµi, loµi míi gÇn víi Quadrimaera ®èt. R©u 2 dµi h¬n cuèng R©u 1. Cµng 1 cã ®èt<br /> cf. reishi (J. L Bamrd, 1979) song kh¸c nhiÒu ë 5 dµi b»ng ®èt 6, phÇn gi÷a h¬i ph×nh, cã t¬ rËm.<br /> c¸c cÊu t¹o kh¸c. Loµi míi còng cã cÊu t¹o §èt 6 h×nh tam gi¸c, palm xiªn, bÌ to, h¬i bÌ to,<br /> palm t−¬ng tù loµi Quadrimaera massavensis cã t¬ rËm. Vuèt dµi b»ng palm.<br /> (Kosmann, 1888) ë Hoµng H¶i. Cµng 2 cã ®èt 5 h×nh cèc ng¾n, ®èt 6 h×nh<br /> Gièng Victoriopisa Karraman and Bannard, bÇu dôc dµi, palm rÊt dµi vµ xiªn, cã t¬ rËm,<br /> 1979 ®iÓm tËn cïng kh«ng râ. Vuèt ngän dµi, cã t¬ ë<br /> c¹nh trong nhän. Up 1 vµ 2 cÊu t¹o b×nh th−êng.<br /> 18. Victoniopisa chilkensis (Chiilton, 1921) Ch©n ®u«i 3 rÊt dµi, b»ng chiÒu dµi c¸c ®èt bông<br /> Niphesgus chilkensis Chilton, 1921: 531- céng l¹i víi cuèng ng¾n, nh¸nh ngoµi dµi cã 2<br /> ®èt, ®èt 2 chØ h¬i ng¾n h¬n ®èt 1. vuèt nhá, c¹nh<br /> 535, fig 4; Eriopisa chilkensis Barnard 1935:<br /> bªn cã hµng t¬ th−a, ®Çu ngän vuèt nhá cã t¸m<br /> 283; Somchai Busarawich, 1985: 7, fig 4.<br /> t¬. Nh¸nh trong h×nh vÈy ng¾n h¬n phÇn gèc.<br /> M« t¶: Th©n dµi, hÑp, Epimera 3 cã gãc Telson xÎ ®«i t¬i gèc, c¸c thïy cã h×nh c«n, ®Çu<br /> d−íi sau gÇn vu«ng, gÇn b»ng. §Çu cã m¾t nhá. ngän chÎ ®«i, cã t¸m t¬ kh«ng ®Çu.<br /> <br /> <br /> 15<br />  §Þa ®iÓm t×m thÊy: VÞnh B¾c Bé (Mãng nh¸nh ngän ng¾n h¬n phÇn gèc. Ch©n ®u«i 2 cã<br /> C¸i, §å S¬n), Nam Trung Bé, §µ N½ng, nh¸nh ngän sole dµi b»ng phÇn cuèng. Ch©n<br /> Vòng Tµu. ®u«i 3-4 rÊt dµi, cuèng ng¾n, nh¸nh ngoµi lín cã<br /> NhËn xÐt: Victoriopisa elongata (Bruzelius) 2 ®èt, ®èt 1 dµi b»ng 2 lÇn phÇn cuèng, ®èt 2<br /> ®−îc t¸c gi¶ m« t¶ lÇn ®Çu víi tªn Eriopisa h×nh bÇu dôc lín, chØ h¬i ng¾n h¬n ®èt 1, ®Çu<br /> ngän cã tÊm t¬ rËm. Nh¸nh trong h×nh vÈy rÊt<br /> elongata Bruzelius, 1850. sau ®−îc ®æi sang<br /> nhá. Telson dµi, chÎ ®«i tíi gÇn gèc.<br /> gièng Victoriopisa Karaman et Barnard. VÒ h×nh<br /> th¸i ph©n lo¹i, loµi nµy rÊt gÇn víi Victoriopisa §Þa ®iÓm t×m thÊy: VÞnh B¾c Bé (Mãng<br /> chilkensis (Chilton) song cã thÓ cã nh÷ng sai C¸i, §å S¬n).<br /> kh¸c chi tiÕt sau: Nh¸nh phô R©u 1 chØ cã 1 ®èt, NhËn xÐt: Loµi Victoriopisa ovata Dang et<br /> ®èt 6 cµng 2 h×nh bÇu dôc dµi víi palm rÊt dµi, Le, 2005 sai kh¸c râ rµng víi c¸c loµi ®F biÕt V.<br /> ch©n ®u«i 3 cã ®èt 2 nh¸nh ngoµi ng¾n h¬n ®èt elongata vµ V. chilkensis ë cÊu t¹o cµng 1 vµ 2,<br /> 1, ®Çu ngän vuèt nhá, c¹nh bªn cã t¬, telson cã Epimera 3 vµ nhÊt lµ ë ch©n ®u«i víi ®èt ngän<br /> 2 thïy h×nh c«n, ®Çu chÎ ®«i, trong khi E. nh¸nh ngoµi h×nh bÇu dôc dµi<br /> chilkensis cã nh¸nh phô R©u 1 cã 2 ®èt, cµng 2<br /> cã ®èt ë h×nh bÇu dôc ng¾n, palm ng¾n, ch©n TµI LIÖU tham kh¶o<br /> ®u«i 3 cã ®èt 2 nh¸nh ngoµi h¬n ®èt 1, ®Çu côt<br /> c¹nh bªn trßn, telson cã thïy h×nh tÊm réng, ®Çu 1. Barnard J. L., 1969: The families and<br /> kh«ng chÎ ®«i víi chØ cã 1 t¬ cuèng. genera of marine gammaridean Amphipoda.<br /> Cã thÓ coi E. elongata lµ loµi gÇn víi E. Bull. US Nat., Mus., 271: 1- 535.<br /> chilkensis cã ph©n bè