Giới thiệu kinh nghiệm về giáo dục đào tạo thống kê của Trung Quốc

Giíi thiÖu Kinh nghiÖm vÒ<br /> Gi¸o dôc ®μo t¹o thèng kª cña trung quèc<br /> I. C¬ quan gi¸o dôc vµ båi d−ìng ®µo t¹o c«ng t¸c gi¸o dôc vµ båi d−ìng ®µo t¹o<br /> vÒ thèng kª thèng kª thuéc ph¹m vi qu¶n lý cña m×nh.<br /> 1. C¬ quan gi¸o dôc vμ båi d−ìng ®μo t¹o 2. Häc viÖn ®μo t¹o vÒ thèng kª Quèc gia<br /> vÒ thèng kª c¸c cÊp Nhμ n−íc, tØnh, huyÖn,<br /> Häc viÖn ®µo t¹o thèng kª Quèc gia<br /> khu, huyÖn<br /> (TiÒn th©n lµ Häc viÖn hµm thô truyÒn h×nh<br /> Côc thèng kª Quèc gia thµnh lËp Trung c¸n bé thèng kª Trung Quèc, thµnh lËp<br /> t©m Gi¸o dôc thèng kª (tªn cò lµ Trung n¨m 1985), lµ ®¬n vÞ sù nghiÖp gi¸o dôc, do<br /> t©m båi d−ìng ®µo t¹o c¸n bé thèng kª). Côc thèng kª Quèc gia l·nh ®¹o. Häc viÖn<br /> Trung t©m Gi¸o dôc thèng kª lµ ®¬n vÞ sù chñ yÕu sö dông biÖn ph¸p hµm thô ph¸t<br /> nghiÖp, do Côc thèng kª Quèc gia l·nh ®¹o, thanh truyÒn h×nh kÕt hîp víi gi¶ng dËy trùc<br /> tiÕp, tiÕn hµnh gi¸o dôc vµ båi d−ìng ®µo<br /> phô tr¸ch c«ng t¸c l·nh ®¹o, tæ chøc vµ<br /> t¹o chuyªn ngµnh ®èi víi c¸n bé thèng kª<br /> qu¶n lý hµnh chÝnh vÒ gi¸o dôc, båi d−ìng<br /> c¶ n−íc.<br /> ®µo t¹o vÒ thèng kª c¶ n−íc. Chøc n¨ng chñ<br /> yÕu cña Trung t©m Gi¸o dôc thèng kª lµ: Tæ 3. Héi ®ång biªn so¹n, thÈm ®Þnh gi¸o tr×nh<br /> chøc x©y dùng quy ho¹ch, chÕ ®é vµ ch−¬ng thèng kª toμn quèc<br /> tr×nh gi¸o dôc, båi d−ìng ®µo t¹o vÒ thèng Héi ®ång biªn so¹n, thÈm ®Þnh gi¸o<br /> kª c¶ n−íc; Qu¶n lý Häc viÖn ®µo t¹o thèng tr×nh thèng kª toµn quèc thµnh lËp n¨m<br /> kª Côc thèng kª Quèc gia, tiÕn hµnh chØ ®¹o 1988, gåm h¬n 60 nhµ thèng kª häc cã tiÕng<br /> vµ ®iÒu hoµ t¸c nghiÖp chuyªn ngµnh thèng trong vµ ngoµi n−íc, trùc thuéc sù l·nh ®¹o<br /> kª c¶ n−íc; Tæ chøc c«ng t¸c ®µo t¹o c¸n cña Côc Thèng kª Quèc gia, lµ c¬ quan chØ<br /> bé thèng kª c¶ n−íc; Qu¶n lý c«ng t¸c du ®¹o vµ t− vÊn cao nhÊt vÒ x©y dùng gi¸o<br /> nhËp kiÕn thøc n−íc ngoµi liªn quan trong tr×nh thèng kª c¶ n−íc. NhiÖm vô chñ yÕu<br /> cña Héi ®ång lµ: Nghiªn cøu ®iÒu tra t×nh<br /> hÖ thèng thèng kª; Qu¶n lý c«ng t¸c biªn<br /> h×nh gi¸o tr×nh thèng kª trong vµ ngoµi n−íc,<br /> so¹n, xuÊt b¶n gi¸o tr×nh thèng kª c¶ n−íc.<br /> lËp quy ho¹ch x©y dùng gi¸o tr×nh thèng kª<br /> Côc thèng kª TØnh, thµnh phè trùc c¶ n−íc, tæ chøc biªn so¹n vµ xuÊt b¶n gi¸o<br /> thuéc Trung −¬ng thµnh lËp c¬ quan gi¸o tr×nh thèng kª, du nhËp gi¸o tr×nh thèng kª<br /> dôc, ®µo t¹o, gäi lµ Trung t©m gi¸o dôc −u tó cña n−íc ngoµi, tæ chøc ®¸nh gi¸ chÊt<br /> thèng kª hoÆc Phßng gi¸o dôc c¸n bé thèng l−îng vµ khen th−ëng gi¸o tr×nh thèng kª<br /> kª; Côc thèng kª khu (CÊp d−íi tØnh, trªn xuÊt b¶n trong c¶ n−íc.<br /> huyÖn) thµnh lËp tr¹m c«ng t¸c gi¸o dôc, båi<br /> 4. Héi gi¸o dôc thèng kª Trung Quèc<br /> d−ìng ®µo t¹o thèng kª; Côc thèng kª<br /> huyÖn cã c¸n bé chuyªn tr¸ch hoÆc c¸n bé Héi gi¸o dôc thèng kª Trung Quèc ®−îc<br /> qu¶n lý kiªm nhiÖm vÒ gi¸o dôc thèng kª. thµnh lËp n¨m 1990, lµ ®oµn thÓ x· héi<br /> Nh÷ng c¬ quan, c¸n bé nãi trªn phô tr¸ch mang tÝnh quÇn chóng, cã chøc n¨ng tæ<br /> <br /> <br /> Th«ng tin Khoa häc Thèng kª sè 3/2004 - Trang 31<br /> chøc nghiªn cøu gi¸o dôc thèng kª c¶ n−íc II. Gi¸o dôc thèng kª cña c¸c tr−êng<br /> d−íi sù l·nh ®¹o cña Côc Thèng kª Quèc<br /> 1. Gi¸o dôc thèng kª cña tr−êng cao ®¼ng<br /> gia. Héi cã 6 Chi héi, ph©n bè t¹i mét sè ®Þa<br /> vμ trung häc chuyªn nghiÖp<br /> ph−¬ng, bé ngµnh c¶ n−íc. Ho¹t ®éng cña<br /> Héi tõ khi thµnh lËp ®Õn nay rÊt ®a d¹ng vÒ Tr−íc m¾t, c¶ n−íc cã 130 tr−êng cao<br /> h×nh thøc, ®· xuÊt b¶n Ên phÈm häc thuËt ®¼ng vµ h¬n 510 tr−êng trung häc chuyªn<br /> “Gi¸o dôc thèng kª”. ngµnh thèng kª, hµng n¨m cã h¬n 23.400<br /> häc sinh c¸c lo¹i tèt nghiÖp. §ång thêi, Côc<br /> 5. Héi ®ång chØ ®¹o gi¸o dôc chøc nghiÖp<br /> thèng kª Quèc gia cßn uû th¸c cho ViÖn<br /> thèng kª<br /> Khoa häc Trung Quèc, Tr−êng ®¹i häc Nh©n<br /> Héi ®ång chØ ®¹o gi¸o dôc chøc nghiÖp d©n Trung Quèc, Tr−êng ®¹i häc B¾c Kinh,<br /> thèng kª ®−îc thµnh lËp n¨m 1999. Héi Tr−êng ®¹i häc Nam Khai, Tr−êng ®¹i häc<br /> ®ång chÞu sù l·nh ®¹o cña Vô gi¸o dôc chøc Phóc §¸n, Tr−êng ®¹i häc kinh tÕ tµi chÝnh<br /> nghiÖp vµ gi¶ng dËy ng−êi tr−ëng thµnh cña Th−îng H¶i,… ®µo t¹o 743 sinh viªn vµ 289<br /> Bé Gi¸o dôc, lµ mét tæ chøc t− vÊn, tæ chøc nghiªn cøu sinh vÒ thèng kª, bæ sung cho<br /> ho¹t ®éng d−íi sù chØ ®¹o cña Héi ®ång chØ ngµnh thèng kª c¸c cÊp.<br /> ®¹o gi¸o dôc chøc nghiÖp trung cÊp toµn<br /> 2. Gi¸o dôc thèng kª cña c¸c häc viÖn<br /> quèc vµ Trung t©m gi¸o dôc thèng kª Côc<br /> trùc thuéc<br /> thèng kª Quèc gia. NhiÖm vô chñ yÕu cña<br /> Héi ®ång lµ tæ chøc c«ng t¸c ®µo t¹o, bao Côc Thèng kª Quèc gia cã 2 häc viÖn<br /> gåm: Tæ chøc nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò lín vÒ trùc thuéc, ®ã lµ Häc viÖn thèng kª T©y An<br /> c«ng t¸c gi¶ng dËy gi¸o dôc chøc nghiÖp vµ Häc viÖn thèng kª Tø Xuyªn.<br /> thèng kª, c¶i c¸ch c«ng t¸c gi¶ng dËy gi¸o Häc viÖn thèng kª T©y An lµ tr−êng<br /> dôc thèng kª theo chiÒu s©u vµ thóc ®Èy cao ®¼ng kinh tÕ tµi chÝnh duy nhÊt cña<br /> toµn diÖn gi¸o dôc tè chÊt thèng kª, kÞp thêi Trung Quèc, lÊy thèng kª vµ tin häc häc<br /> cung cÊp ý kiÕn t− vÊn cho Héi ®ång chØ ®¹o lµm chñ thÓ. Tr−íc m¾t, Häc viÖn cã 6<br /> gi¸o dôc chøc nghiÖp trung cÊp toµn quèc. khoa (Thèng kª, qu¶n lý hµnh chÝnh c«ng<br /> 6. V¨n phßng du nhËp kiÕn thøc n−íc ngoμi th−¬ng, qu¶n lý tin häc kinh tÕ, kÕ ho¹ch,<br /> Côc Thèng kª Quèc gia tµi chÝnh, kinh tÕ mËu dÞch), 3 ban (gi¶ng<br /> dËy, gi¶ng dËy c¬ së, gi¶ng dËy thÓ dôc), 1<br /> V¨n phßng ®−îc thµnh lËp n¨m 1994,<br /> viÖn (ViÖn gi¸o dôc ng−êi tr−ëng thµnh) vµ<br /> lµ c¬ quan phô tr¸ch c«ng t¸c qu¶n lý vµ<br /> 1 trung t©m (Trung t©m nghiªn cøu øng<br /> dÞch vô du nhËp kiÕn thøc n−íc ngoµi trong<br /> dông thèng kª vµ m¸y tÝnh). Häc viÖn ®−îc<br /> hÖ thèng thèng kª c¶ n−íc d−íi sù l·nh ®¹o<br /> thµnh lËp n¨m 1984, tõ khi ra ®êi ®· ®µo<br /> cña Côc Thèng kª Quèc gia. NhiÖm vô chñ<br /> t¹o ®−îc 7.000 ng−êi tèt nghiÖp.<br /> yÕu cña V¨n phßng lµ: Thèng nhÊt phô<br /> tr¸ch cö c¸n bé c¸c cÊp thuéc c¬ quan, Häc viÖn thèng kª Tø Xuyªn lµ tr−êng<br /> ®oµn thÓ ngµnh thèng kª ra n−íc ngoµi häc trung cÊp träng ®iÓm cña c¶ n−íc, tr−íc m¾t<br /> tËp, båi d−ìng ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é vµ cã c¸c ngµnh häc: Thèng kª, kÕ ho¹ch, m¸y<br /> mêi chuyªn gia thèng kª n−íc ngoµi vµo tÝnh, qu¶n lý kinh tÕ, luËt ph¸p kinh tÕ bao<br /> gi¶ng dËy. gåm 15 chuyªn ngµnh. N¨m m−¬i n¨m kÓ tõ<br /> <br /> <br /> Trang 32 - Th«ng tin Khoa häc Thèng kª sè 3/2004<br /> khi thµnh lËp, ®· ®µo t¹o ®−îc 2,5 v¹n häc tho¸t ly. ChØ riªng thêi gian n¨m 1994-1999,<br /> sinh tèt nghiÖp. ®· cã 6.489 côc tr−ëng côc thèng kª huyÖn<br /> ®−îc ®µo t¹o kiÕn thøc t¹i chøc.<br /> Tõ n¨m 2000, hai häc viÖn nãi trªn<br /> chuyÓn sang thùc hiÖn qu¶n lý gi¸o dôc theo 1.2. §μo t¹o thèng kª chuyªn nghiÖp<br /> chÕ ®é trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng cïng x©y<br /> Theo thèng kª ch−a ®Çy ®ñ, tõ n¨m<br /> dùng, lÊy qu¶n lý cña ®Þa ph−¬ng lµ chñ yÕu.<br /> 1985 ®Õn nay, ®· cã 2.991 líp ®µo t¹o<br /> 3. X©y dùng gi¸o tr×nh cho häc viÖn thèng kª nghiÖp vô c¸c lo¹i do c¬ quan thèng kª Nhµ<br /> n−íc c¸c cÊp chñ tr× tæ chøc (kh«ng bao<br /> Tõ n¨m 1986 ®Õn 1999, c¶ n−íc ®·<br /> biªn so¹n vµ xuÊt b¶n h¬n 490 gi¸o tr×nh gåm líp båi d−ìng ®µo t¹o m¸y tÝnh), tæng<br /> thèng kª cho tr−êng cao ®¼ng, 156 lo¹i gi¸o céng cã 167.330 l−ît ng−êi tham gia.<br /> tr×nh thèng kª trung häc chuyªn nghiÖp. 1.3. §μo t¹o m¸y tÝnh<br /> N¨m 1988, sau khi Côc Thèng kª Quèc gia<br /> thµnh lËp Uû ban biªn so¹n, thÈm ®Þnh gi¸o Tõ n¨m 1987 ®Õn cuèi n¨m 1999, ®· cã<br /> tr×nh thèng kª toµn quèc, ®· t¨ng c−êng viÖc 1.476 líp ®µo t¹o m¸y tÝnh c¸c lo¹i do c¬<br /> chØ ®¹o vµ ®iÒu hoµ ®èi víi c«ng t¸c x©y quan thèng kª c¸c cÊp chñ tr× tæ chøc, tæng<br /> dùng gi¸o tr×nh thèng kª cho c¸c häc viÖn céng cã 58.324 l−ît ng−êi tham gia.<br /> liªn quan. MÊy n¨m gÇn ®©y, ®· biªn so¹n,<br /> 1.4. §μo t¹o ngo¹i ng÷<br /> xuÊt b¶n 43 lo¹i gi¸o tr×nh chung theo quy<br /> ho¹ch cña chuyªn ngµnh thèng kª cho c¸c Tõ n¨m 1986 ®Õn cuèi n¨m 1999, Côc<br /> häc viÖn c¶ n−íc, 5 lo¹i gi¸o tr×nh träng ®iÓm Thèng kª Quèc gia ®· liªn tôc chñ tr× tæ chøc<br /> cÊp Nhµ n−íc, ®· tæ chøc du nhËp, phiªn cho 827 l−ît ng−êi tham gia häc c¸c lo¹i<br /> dÞch vµ xuÊt b¶n 15 ®Çu s¸ch vÒ thèng kª<br /> ngo¹i ng÷: Anh, NhËt, Ph¸p, §øc, Nga.<br /> häc cña n−íc ngoµi.<br /> 1.5. §· triÓn khai ®μo t¹o kiÕn thøc chuyªn<br /> III. §µo t¹o vµ gi¸o dôc c¸n bé thèng kª<br /> t¹i chøc nghiÖp trªn vÞ trÝ c«ng t¸c víi quy m« lín<br /> <br /> 1. §μo t¹o c¸n bé l·nh ®¹o Tõ n¨m 1990 ®Õn nay, c¬ quan thèng<br /> kª Nhµ n−íc c¸c cÊp ®· liªn tôc tæ chøc ®µo<br /> Tõ thËp kû 80 ®Õn nay, Côc Thèng kª<br /> t¹o kiÕn thøc chuyªn nghiÖp trªn vÞ trÝ c«ng<br /> Quèc gia ®· triÓn khai trªn ph¹m vi c¶ n−íc<br /> t¸c cho c¸n bé thèng kª cao cÊp vµ c¸c lo¹i<br /> c«ng t¸c ®µo t¹o kiÕn thøc thèng kª trªn vÞ<br /> trÝ c«ng t¸c cho c¸n bé theo nhiÒu h×nh thøc, c¸n bé thèng kª kh¸c, tÝnh ®Õn cuèi n¨m<br /> nhiÒu cÊp vµ nhiÒu quy m« kh¸c nhau. 1999, tæng sè c¸n bé ®−îc ®µo t¹o lµ 1,376<br /> triÖu ng−êi.<br /> 1.1. §μo t¹o c¸n bé l·nh ®¹o nßng cèt<br /> 1.6. Gi¸o dôc cÊp b»ng chuyªn ngμnh ®¹i<br /> N¨m 1980 ®Õn 1999, Côc Thèng kª<br /> häc vμ cao ®¼ng<br /> Quèc gia ®· chñ tr× 39 kú ®µo t¹o cho côc<br /> tr−ëng côc thèng kª cÊp tØnh vµ khu, tæng Ngoµi 6 h×nh thøc båi d−ìng ®¹o t¹o kÓ<br /> céng 1.482 l−ît ng−êi. Tõ n¨m 1986 ®Õn nay, trªn, Côc Thèng kª Quèc gia ®· triÓn khai båi<br /> 2/3 sè côc tr−ëng, côc phã c¸c côc thèng kª d−ìng ®µo ®¹o vÒ qu¶n lý c«ng th−¬ng cao<br /> huyÖn c¶ n−íc ®· ®−îc tham gia häc tËp cÊp vµ nh©n tµi tæ chøc thùc hiÖn nghiÖp vô.<br /> <br /> <br /> Th«ng tin Khoa häc Thèng kª sè 3/2004 - Trang 33<br /> 2. Gi¸o dôc ®μo t¹o tr×nh ®é c¸c lo¹i cho tr×nh gi¸o dôc tiÕp tôc cho c¸n bé kü thuËt<br /> c¸n bé thèng kª t¹i chøc chuyªn ngµnh thèng kª, 1 lo¹i gi¸o tr×nh båi<br /> d−ìng ®µo t¹o cho c¸n bé thèng kª c¸c cÊp,<br /> N¨m 1985, Côc Thèng kª Quèc gia ®·<br /> 15 lo¹i gi¸o tr×nh gi¸o dôc, ®µo t¹o båi<br /> thµnh lËp Häc viÖn hµm thô truyÒn h×nh c¸n<br /> d−ìng c¸n bé thèng kª t¹i chøc.<br /> bé thèng kª Trung Quèc (tiÒn th©n cña Häc<br /> viÖn båi d−ìng ®µo t¹o Côc Thèng kª Quèc IV. Phæ cËp vµ gi¸o dôc tri thøc thèng kª<br /> gia), sau ®ã, côc thèng kª c¸c tØnh còng cho toµn d©n<br /> thµnh lËp c¸c ph©n viÖn hµm thô, sö dông<br /> Tõ n¨m 1987 ®Õn nay, Côc Thèng kª<br /> h×nh thøc kÕt hîp gi÷a ph¸t thanh, truyÒn<br /> Quèc gia ®· tËp trung vµo mét sè mÆt c«ng<br /> h×nh, hµm thô vµ gi¶ng dËy trùc tiÕp ®Ó tiÕn<br /> t¸c phæ cËp vµ gi¸o dôc kiÕn thøc thèng kª<br /> hµnh trî häc phô ®¹o, ®ång thêi, ®¶m nhiÖm<br /> cho toµn d©n d−íi ®©y:<br /> nhiÖm vô qu¶n lý trî häc vµ b¶o ®¶m gi¶ng<br /> dËy, kÕt hîp gi÷a thi quèc gia, trî häc cña c¬ 1. Bè trÝ néi dung vÒ kiÕn thøc thèng kª trong<br /> quan vµ tù häc cña c¸ nh©n víi nhau, triÓn gi¸o tr×nh to¸n häc trung vμ tiÓu häc<br /> khai c«ng t¸c gi¸o dôc ®µo t¹o c¸c lo¹i tr×nh N¨m 1987, Côc Thèng kª Quèc gia vµ<br /> ®é cho c¸n bé thèng kª c¶ n−íc. Tõ n¨m Bé Gi¸o dôc b¾t ®Çu tæ chøc ®iÒu tra nghiªn<br /> 1985 ®Õn cuèi n¨m 1999, Côc Thèng kª<br /> cøu t×nh h×nh gi¸o dôc kiÕn thøc thèng kª ë<br /> Quèc gia ®· liªn hîp víi c¸c ®¬n vÞ cña Uû<br /> giai ®o¹n gi¸o dôc c¬ së liªn quan víi gi¸o<br /> ban thi cö toµn quèc, ®µi truyÒn h×nh trung<br /> tr×nh cÊp trung häc, tiÓu häc ë trong n−íc vµ<br /> −¬ng ®· triÓn khai ®µo t¹o c¸c chuyªn<br /> cña n−íc ngoµi, víi sù nhÊt trÝ cña Bé gi¸o<br /> ngµnh thèng kª, qu¶n lý th«ng tin kinh tÕ, kÕ<br /> ho¹ch, h¹ch to¸n thèng kª (Trong ®ã bao dôc, kiÕn thøc thèng kª cã liªn quan ®· ®−îc<br /> gåm c¸c tr×nh ®é trung häc chuyªn nghiÖp, ®−a vµo ch−¬ng tr×nh gi¶ng dËy trung häc vµ<br /> cao ®¼ng vµ hµm thô), tæng sè ng−êi tham tiÓu häc.<br /> gia ®µo t¹o lµ 760.000 ng−êi, trong ®ã cã 2. TiÕn hμnh thÝ nghiÖm chän bμi häc vÒ<br /> h¬n 270.000 ng−êi tèt nghiÖp. thèng kª ë cÊp tiÓu häc vμ trung häc<br /> 3. X©y dùng gi¸o tr×nh gi¸o dôc, ®μo t¹o §Ó viÖc thÝ nghiÖm chän bµi häc vÒ<br /> båi d−ìng c¸n bé thèng kª t¹i chøc thèng kª cã kÕt qu¶, Côc Thèng kª Quèc gia<br /> §Ò n©ng cao tr×nh ®é kiÕn thøc chuyªn cïng víi Bé gi¸o dôc ®· phèi hîp tiÕn hµnh<br /> ngµnh vµ n¨ng lùc nghiÖp vô cña ®«ng ®¶o 4 mÆt c«ng t¸c d−íi ®©y:<br /> c¸n bé thèng kª, theo nhu cÇu gi¸o dôc vµ - Th«ng qua ®iÒu tra, n¾m yªu cÇu vÒ<br /> ®µo t¹o båi d−ìng, Trung t©m gi¸o dôc kiÕn thøc thèng kª trong bè trÝ gi¸o tr×nh ®èi<br /> thèng kª Côc Thèng kª Quèc gia ®· tiÕn víi häc sinh;<br /> hµnh biªn so¹n, xuÊt b¶n 16 lo¹i gi¸o tr×nh<br /> - Tæ chøc nghiªn cøu luËn chøng khoa<br /> båi d−ìng ®µo t¹o c¸n bé thèng kª, 12 lo¹i<br /> häc vÒ tÝnh cÊp thiÕt vµ tÝnh kh¶ thi ®èi víi<br /> gi¸o tr×nh båi d−ìng ®µo t¹o trî lý c¸n bé<br /> viÖc thÝ nghiÖm chän bµi häc vÒ thèng kª ë<br /> thèng kª cao cÊp, 2 lo¹i gi¸o tr×nh båi d−ìng<br /> cÊp tiÓu häc vµ trung häc;<br /> ®µo t¹o trªn vÞ trÝ c«ng t¸c ®èi víi c¸n bé<br /> thèng kª, 5 lo¹i gi¸o tr×nh båi d−ìng ®µo t¹o - Cã kÕ ho¹ch vµ c¸c b−íc tiÕn hµnh<br /> côc tr−ëng côc thèng kª huyÖn, 6 lo¹i gi¸o thùc hiÖn c«ng t¸c (tiÕp theo trang 25)<br /> <br /> Trang 34 - Th«ng tin Khoa häc Thèng kª sè 3/2004<br />