Giới thiệu phương pháp nong lỗ thông xoang hàm bằng bộ nong cải tiến “BSP” trong điều trị viêm xoang hàm mạn tại bv Thống Nhất

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015<br /> <br /> <br /> GIỚI THIỆU PHƯƠNG PHÁP NONG LỖ THÔNG XOANG HÀM<br /> BẰNG BỘ NONG CẢI TIẾN “BSP”<br /> TRONG ĐIỀU TRỊ VIÊM XOANG HÀM MẠN TẠI BV THỐNG NHẤT<br /> Nguyễn Vĩnh Phước*, Đỗ Bảo Ngọc*, Châu Thị Mạnh Thu*, Huỳnh Khắc Cường*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Tiêu chí phẫu thuật gây tổn hại tối thiểu đạt được điều trị tối đa là muc tiếu mà chúng tôi muốn đạt đến.<br /> Nong lỗ thông bằng bóng ở Việt Nam với đại đa số bệnh nhân có điều kiện kinh tế không cao sẽ không khả thi.<br /> Chúng tôi đã thay bóng nong bằng bộ nong cải tiến bằng thép không rỉ kết hợp với rửa mũi xoang nội soi bằng<br /> máy.<br /> Mục đích: Giới thiệu bộ nong lỗ thông xoang hàm cải tiến do BS CKII Nguyễn Vĩnh Phước tự tạo, bộ nong<br /> gồm 3 kim thăm dò có đường kính 1.8 mm với các góc cong 70º, 90º, 110º và 4 cây nong đường kính 3 mm, 4<br /> mm, 5 mm, 6 mm<br /> Đối tượng: BN từ 18 tuổi trở lên, tại bệnh viện Thống Nhất.<br /> Thực hiện với phương tiện: - Nếu khu vực khe giữa hẹp: dùng spatule nhỏ nắn đuôi cuốn giữa vào vách<br /> ngăn, spatule chuyên dụng nắn đuôi cuốn dưới vào vách mũi xoang làm rộng vùng khe giữa. - Trước khi nong<br /> dùng kim thăm dò đầu tròn đưa vào khe mỏm móc để tìm lỗ thông xoang hàm. Thay kim bằng cây nong 4mm, 5<br /> mm, 6 mm.<br /> Kết quả: Chúng tôi đã điều trị cho 45 trường hợp BN. Tất cả đều tiến triển tốt hơn. Kiểm tra lỗ thông xoang<br /> hàm qua nội soi sau 3 tháng thấy rỏ lỗ thông.<br /> Kết luận: Nong lỗ thông xoang hàm tại Bệnh viện Thống Nhất là một kỹ thuật mới để điều trị viêm xoang<br /> hàm mạn tính. Kết hợp với rửa mũi xoang nội soi là một bước hoàn thiện hơn các kỹ thuật điều trị tại chỗ viêm<br /> mũi xoang đem lại sự an toàn ít xâm lấn và hiệu quả.<br /> Từ khóa: thiệu bộ nong lỗ thông xoang hàm cải tiến, viêm xoang hàm mạn<br /> ABSTRACT<br /> THE PRESENTATION OF THE ENLARGED MAXILLARY OSTIUM PROCEDURE WITH THE<br /> IMPROVED INSTRUMENTS “BSP” IN MAXILLARY SINUSITIS TREATMENT IN THONG NHAT<br /> HOSPITAL<br /> Nguyen Vinh Phuoc, Do Bao Ngoc, Chau Thi Manh Thu, Huynh Khac Cuong<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement of Vol. 19 - No 5 - 2015: 358 - 361<br /> <br /> Objective: The Minimally Invasive surgery, the maximum outcome. Nowadays, there are many<br /> studies about Balloon Ostial Dilation for Treatment of Chronic Sinusitis. However the costly is the problem,<br /> especially in Vietnam, the majority population has a low-income. So that, we have changed from the Balloon to the<br /> improved instruments “bsp” which associated with the nasal irrigation and we received a great result.<br /> Method: Objective: patient older than 18, at Thong Nhat hospital, indication for FESS surgery.<br /> Perform: In narrow middle meatus: using small spatule compresses the tail of middle turbinate medially;<br /> using specialized spatule compresses the tail of the inferior turbinate laterally to widen middle meatus.<br /> Before the dilation: Putting the seeker needle into uncinate process finds the maxillary ostium. Then we<br /> <br /> * Khoa Tai Mũi Họng - Bệnh viện Thống Nhất<br /> Tác giả liên lạc: BS. CKII. Nguyễn Vĩnh Phước ĐT: 0903606229 Email: bacsivinhphuoc@yahoo.com<br /> 358 Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất năm 2015<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> change to dilator 3mm, 4mm, 5mm, and 6mm<br /> Results: We have cured 45 cases. All of them relieve the symptoms. Follow-up examination after 3<br /> months, obvious ostium maxillary through endoscope.<br /> Conclusion: Enlarging maxillary ostium is the new procedure at Thong Nhat hospital to treat the<br /> chronic maxillary sinusitis. If we associated with the nasal irrigation and we get a perfect result.<br /> Keywords: Balloon Ostial Dilation, Chronic Sinusitis<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ - 3 kim thăm dò có đường kính 1.8mm lỗ<br /> 0,7mm với các góc cong 70º, 90º, 110º.<br /> Phẫu thuật FESS ngày nay là một phẫu thuật<br /> phổ biến và thông dụng với tiêu chí là phẫu - Cây nong 3 mm, Cây nong 4 mm, Cây nong<br /> thuật hạn chế mức độ gây tổn thương cho vùng 5 mm, Cây nong 6 mm.<br /> mũi xoang. Tuy nhiên vẫn một chừng mực nào<br /> đó gây tổn thương đến mô của vùng hốc mũi<br /> xoang.<br /> Tiêu chí phẫu thuật gây tổn hại tối thiểu đạt<br /> được điều trị tối đa là một mục tiêu mà chúng tôi<br /> muốn đạt đến.<br /> Hiện tại trên thế giới đã có rất nhiều công<br /> trình nghiên cứu nong lỗ thông xoang hàm bằng<br /> bóng. Đây được xem là phẫu thuật với mức độ<br /> xâm lân tối thiểu gần như là không xâm lấn.<br /> Tuy nhiên nong bằng bóng ở Việt Nam với<br /> đại đa số bệnh nhân có điều kiện kinh tế không<br /> cao vì vậy sẽ không khả thi.<br /> Chúng tôi đã thay bóng nong bằng bộ nong<br /> cải tiến bằng thép không rỉ kết hợp với rửa mũi<br /> xoang nội soi bằng máy cho kết quả rất tốt.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 2: Bộ nong lỗ thông xoang hàm cải tiến<br /> Giới Thiệu Phương Pháp<br /> Đối tượng áp dụng<br /> Chúng tôi chỉ dùng phương pháp này cho<br /> bệnh nhân từ 18 tuổi trở lên.<br /> Hình 1: Nong lỗ thông xoang hàm bằng bóng Các phương tiện hổ trợ<br /> Giới thiệu bộ nong lỗ thông xoang hàm cải Máy nội soi Olympus với màn hình chuyên<br /> tiến dụng CRT của Sony.<br /> Bộ nong gồm: Ống nội soi cứng 0º - 30º.<br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất năm 2015 359<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015<br /> <br /> Phòng nội soi. Thuốc co mạch: Rhinex 0,05%; Lidocain 10% đặt vào<br /> Máy hút có điều chỉnh áp lực. hố mũi và các khe cuốn<br /> Máy phun xịt chuyên dụng. Thuốc co mạch: Rhinex 0,05% xịt vào hố mũi<br /> 2 bên với bình xịt BSP.<br /> Đầu phun hút linh động.<br /> Xylocaine Jelly 2% dùng để tê hố mũi.<br /> Dung dịch Natri Clorid 9‰ dùng để rửa,<br /> dung dịch kháng sinh và dung dịch cortisone<br /> đưa vào mũi xoang sau khi rửa.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Xylocaine Jelly 2% bôi vào đầu cây nong<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Dung dịch Natri Clorid 9‰, dung dịch kháng sinh và dung dịch cortisone.sau khi nong được bơm rửa vào xoang<br /> hàm.<br /> Thực Hiện Nếu khu vực khe giữa hẹp: dùng spatule<br /> Bệnh nhân được giới thiệu phương pháp và nhỏ nắn đuôi cuốn giữa vào vách ngăn, spatule<br /> cách thực hiện. chuyên dụng nắn đuôi cuốn dưới vào vách mũi<br /> xoang làm rộng vùng khe giữa.<br /> Tiêu chuẩn như một bệnh nhân phẫu thuật<br /> FESS. Nếu vùng khe giữa rộng có thể tiến hàng<br /> phẫu thuật nong ngay<br /> Đầu tiên BN ở tư thế ngồi được xịt thuốc co<br /> mạch Rhinex 2 lần cách nhau 5 phút (tại khoa). Trước khi nong dùng kim thăm dò đầu tròn<br /> đưa vào khe mỏm móc để tìm lỗ thông xoang<br /> Khi nằm trên bàn phẫu thuật đặt mèche có<br /> hàm, có thể bơm một ít nước muối sinh lý để<br /> tẩm Lidocain 10% vào 2 hố mũi đợi từ<br /> cảm giác thực sự vào xoang hàm.<br /> 3 – 5 phút.<br /> Nong lỗ thông:<br /> Tiếp tục đẩy mèche tới lui dọc khe dưới khe<br /> giửa khu vực phức hợp lỗ thông khe đến khi Đầu tiên đặt cây nong 4mm vào khe mỏm<br /> bệnh nhân không còn cảm giác khó chịu. móc theo hướng thẳng đứng. Xoay nhẹ cây<br /> trong rảnh mỏm móc đến lỗ thông xoang hàm.<br /> Đánh giá<br /> <br /> <br /> <br /> 360 Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất năm 2015<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Ấn nhẹ đầu cây nong qua lỗ thông xoang phương pháp kết hợp thiết bị tiên tiến như máy<br /> hàm đồng thời ngửa cán cây nong chạm vào nội soi mũi xoang với bộ nong lỗ thông xoang<br /> vách ngăn. Tiếp tục đẩy đầu nong vào xâu hơn hàm cải tiến với chi phí thấp nhất. Không cần<br /> đến cổ của cây nong. Nếu thấy có dấu hiệu mỏm phải chích tê nên sẽ an toàn hơn và đặc biệt mức<br /> móc trắng (dấu hiệu BSP) là cây nong đã lọt vào đô xâm lấn là tối thiểu.<br /> lỗ thông xoang hàm. Phương pháp này chừng mực nào đó có thể<br /> Thay lần lượt cây nong 5mm, 6mm. Thao tác cải thiện tình trạng khó chịu cho BN cải thiện các<br /> như với cây 4mm. triệu chứng cơ năng cũng như thực thể đối với<br /> Rút cây nong và dùng ống hút cong hình một số trường hợp có các bệnh lý nội khoa khác<br /> dấu ? để bơm rửa xoang hàm. đi kèm không cho phép phẫu thuật lớn.<br /> Tuy nhiên để thực hiện phương pháp này<br /> đôi khi phải hỗ trợ bởi các thủ thuật nhỏ như<br /> nắn cuốn dưới và giữa để làm rộng khe giữa.<br /> KẾT LUẬN<br /> Phương pháp nong lỗ thông xoang hàm tại<br /> Bệnh viện Thống Nhất là một kỹ thuật mới để<br /> điều trị viêm xoang hàm mạn tính. Phương pháp<br /> này kết hợp với rửa mũi xoang nội soi là một<br /> bước hoàn thiện hơn các kỹ thuật điều trị tại chỗ<br /> viêm mũi xoang trước đây nhằm đem lại sự an<br /> toàn ít xâm lấn và hiệu quả trong điều trị cho<br /> bệnh nhân viêm mũi xoang mạn tính.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. http://dfwsinus.com/office-balloon-sinuplasty/,2015<br /> KẾT QUẢ 2. Monty V Triple MD. In-office Balloon Sinuplasty.<br /> Chúng tôi đã điều trị cho 45 trường hợp BN. 3. Nguyễn Tấn Phong (2001). Phẫu thuật nội soi chức năng cơ sở.<br /> Phẫu thuật xoang bướm. Phẫu thuật nội soi chức năng xoang.<br /> Tất cả đều giảm và hết triệu chứng cơ năng. In: NXB Y Học Tp. HCM; tr. 138 – 140<br /> Kiểm tra lỗ thông xoang hàm qua nội soi sau 3 4. Phạm Kiên Hữu (2010), Kỹ thuật mổ an toàn và hợp lý. Phẫu<br /> thuật nội soi xoang. In: NXB Y Học Tp. HCM; tr. 104-107<br /> tháng thấy rõ lỗ thông. Hiện tại chúng tôi tiếp<br /> 5. Võ Tấn (1968). Thông chọc xoang hàm. Tai mũi họng thực<br /> tục nghiên cứu một cách chi tiết hơn về đề tài hành. In: Nhà xuất bản Y học Tp. HCM, tái bản 1989, tập I: tr.<br /> này. 123 – 125<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Ngày nhận bài báo: 06/09/2015<br /> Ngày càng nhiều công trình nghiên cứu Ngày phản biện nhận xét bài báo: 15/09/2015<br /> cũng như ứng dụng những sản phẩm để thuận Ngày bài báo được đăng: 20/10/2015<br /> tiện cho phẫu thuật nong lỗ thông xoang hàm.<br /> (Tuy nhiên các trang bị này rất đắt tiền). Đây là<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất năm 2015 361<br />