Giúp con phát triển khả
năng tư duy
Phát triển khả năng tư duy của trẻ là một việc
quan trọng, nhưng bạn cũng có thể biến thể biến
nó thành một hoạt động nhẹ nhàng, hay thậm chí
là trò chơi vui của gia đình.
Để phát triển kỹ năng tư duy của trẻ, bạn nên đặt những câu
hỏi dùng từ ngữ đơn giản, gần gũi và chính xác; và quan
trọng nhất là bạn đừng yêu cầu quá cao ở trẻ, chỉ nên tập
trung thực hiện từng bước một một cách hệ thống và đúng
cách.
Các chuyên gia tâm lý chia kỹ năng tư duy làm 6 loại. Đây
là các loại phổ biến đối với tất cả mọi người, nên khi áp
dụng với mỗi đứa trẻ khác nhau, bạn cần phải chỉnh sửa
câu hỏi linh hoạt sao cho trẻ có thể hiểu một cách rõ ràng
nhất.
1. Phát triển kỹ năng nhận
biết: Kỹ năng nhận biết bao
gồm ghi nhớ, nhắc lại, sửa lại
cho chính xác, phù hợp và cả
nhận xét đúng – sai từ các dữ
liệu có sẵn. Bao nhiêu quả cam
Phát triển kỹ năng này như thế nhỉ?
nào?
Bạn nên sử dụng đúng những từ và cụm từ như: “khi nào”,
“như thế nào”, “bao nhiêu”, “ở đâu”, “gì”… Những từ ngữ
đơn giản và dễ hiểu sẽ giúp con bạn có được những câu trả
lời chính xác nhất.
Câu hỏi gợi ý:
- Một tá quả cam là bao nhiêu quả?
- Cái này có màu gì?
- Khi nào thì đến sinh nhật của con?
2. Phát triển kỹ năng nhận thức: Nhận thức tức là nắm
vấn đề hoặc hiểu được chính xác ý nghĩa thực sự của vấn
đề, trong đó bao gồm cả việc nhận biết các sự vật và chất
liệu.
Phát triển kỹ năng này như thế nào?
Sử dụng các từ và cụm từ như: “giải thích”, “mô tả”,
“đoán”, dự đoán”, “phát hiện”, “xác định”… để giúp con
bạn có thể giải thích, mô tả và đoán được nhiều thứ trong
thế giới tự nhiên.
Câu hỏi gợi ý:
- Con tả cho mẹ xem chó Bim nhà mình ăn như thế nào
nào?
- Mẹ quên mất hạt giống nảy mầm thành cây như thế nào,
con giải thích cho mẹ được không?
- Con có đoán được hình này là hình gì không?
3. Phát triển kỹ năng ứng dụng: Kỹ năng này bao gồm
việc vận dụng những thông tin hay chi tiết đã được học
hoặc biết vào những điều mới lạ, chưa từng gặp trước đây.
Phát triển kỹ năng này như thế nào?
Sử dụng các từ để khuyến khích trẻ áp dụng vào các tình
huống mới. Các từ này có thể là: “chứng minh”, “chỉ cho
mẹ”, “nói cho mẹ”…
Câu hỏi gợi ý:
- Trái đất và quả bóng này có gì giống nhau?
- Chỉ cho mẹ xem cái cây to với cây bụi khác nhau thế nào.
- Nói cho mẹ nghe chó sủa thế nào nào?
4. Phát triển kỹ năng phân tích: Kỹ năng này bao gồm
việc tách thông tin thành nhiều phần, đoạn để xem xét một
cách chi tiết.
Phát triển kỹ năng này như thế nào?
Bạn có thể sử dụng những từ đơn giản và dễ hiểu như: “đâu
là điểm khác nhau”, “giải thích”, “so sánh”… Khi được hỏi
những câu có chứa các từ khóa này, bé sẽ bắt đầu suy nghĩ
bằng cách chia tách câu hỏi
thành nhiều phần.
Tìm điểm khác nhau
Câu hỏi gợi ý: nào
- Nói cho mẹ nghe một điểm
khác nhau giữa em bé với cái cây nào.
- Con còn biết gì về quả trứng này nữa nào?
- Con so sánh xem búp bê Barbie với chuột Mickey
khác nhau những gì?
5. Phát triển kỹ năng tổng hợp: Đây là kỹ năng hơi khó
để trẻ em có thể học và hiểu được, vì nó liên quan đến việc
vận dụng các thông tin, kiến thức hay kỹ năng trẻ đã được
học và kết dính chúng lại thành một hình ảnh rõ ràng mà
trước đó chính trẻ cũng chưa nghĩ đến.
Phát triển kỹ năng này như thế nào?
Bạn nên sử dụng những từ và cụm từ đơn giản giúp con
mình kết hợp các thông tin mà bé biết để tạo nên một ý
niệm mới thật rõ ràng.
Câu hỏi gợi ý:
- Chuyện gì sẽ xảy ra nếu con vứt bộ ghép hình này xuống
sàn?
- Điều gì sẽ xảy ra nếu cái cây cảnh này ra trái?
- Theo con thì chúng ta nên sắp xếp căn phòng này như thế
nào?
6. Phát triển kỹ năng đánh giá: Kỹ năng này bao gồm
việc xem xét, suy luận, quyết định và đưa ra kết luận dựa
trên một tập hợp các điều kiện hoặc tiêu chuẩn, không bao
gồm trả lời đúng hay sai.
Phát triển kỹ năng này như thế nào?
Bạn có thể dùng các từ khóa như: “đánh giá”, “ước lượng”,
“giải thích”, “so sánh”…
Câu hỏi gợi ý:
- Quả địa cầu và quả trứng có điểm gì giống nhau?
- Chuyện gì sẽ xảy ra nếu con mọc ra một đôi cánh?
- Con có thể nói cho mẹ có chính xác bao nhiêu quả trứng
trong giỏ không?
