Góp ý dự thảo sửa đổi Hiến pháp: Kiến nghị của người đồng tính, song tính và chuyển giới (”LGBT”)

Chia sẻ: Kloi Roong Kloi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:125

Thêm vào BST

Báo xấu

70
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung tài liệu bao gồm những kiến nghị mang tính chất quan điểm về tinh thần chung của Hiến pháp, kiến nghị cụ thể về nội dung của Dự thảo, tại các điều 27 và điều 39, phụ lục 1048 ý kiến của cộng đồng (Trang 8) và danh sách 2510 chữ ký ủng hộ việc đảm bảo quyền của người LGBT (Trang 72) trong Dự thảo Hiến pháp với tư cách là con người và công dân của Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Góp ý dự thảo sửa đổi Hiến pháp: Kiến nghị của người đồng tính, song tính và chuyển giới (”LGBT”)

KIẾN NGHỊ CỦA NGƯỜI ĐỒNG TÍNH, SONG TÍNH VÀ CHUYỂN GIỚI (”LGBT”) GÓP Ý DỰ THẢO SỬA ĐỔI HIẾN PHÁP KIẾN NGHỊ CỦA NHÓM NGƯỜI ĐỒNG TÍNH, SONG TÍNH VÀ CHUYỂN GIỚI (“LGBT”) Thực hiện Nghị quyết số 38/2012/QH13 ngày 23/11/2012 của Quốc hội về việc lấy ý kiến nhân dân đóng góp cho Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992, chúng tôi, Trung tâm ICS, đại diện tổ chức xã hội bảo vệ quyền của nhóm người đồng tính, song tính và chuyển giới (viết tắt là “LGBT”) tại Việt Nam, đưa ra các một số kiến nghị để góp phần hoàn thiện và nâng cao chất lượng Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 (viết tắt là “Dự thảo”), cũng như bảo đảm tính bao quát của Hiến pháp để đảm bảo quyền của người LGBT với tư cách là những con người và công dân của Việt Nam. Kiến nghị này gồm 3 phần: - Phần 1: Kiến nghị mang tính chất quan điểm về tinh thần chung của Hiến pháp. - Phần 2: Kiến nghị cụ thể về nội dung của Dự thảo, tại các điều 27 và điều 39. - Phần 3: Phụ lục 1048 ý kiến của cộng đồng (Trang 8) và danh sách 2510 chữ ký ủng hộ việc đảm bảo quyền của người LGBT (Trang 72) trong Dự thảo Hiến pháp với tư cách là con người và công dân của Việt Nam. Thông tin liên lạc: Trung tâm ICS; Địa chỉ: 21A2, Tòa nhà Copac Square, số 12 Tôn Đản, phường 13, quận 4, thành phố Hồ Chí Minh; Điện thoại: +84 8 3940 5140; Website: www.ics.org.vn Kiến nghị mang tính chất quan điểm về tinh thần chung của Hiến pháp. Đầu tiên cho đến sau cùng, người đồng tính, song tính và chuyển giới cũng là con người. Và với tư cách là một con người, người LGBT cũng được hưởng tất cả những quyền mà mọi người đều có. Tuy vậy, cũng như những nhóm thiểu số khác, quyền của người LGBT thường có nhiều khả năng không được nghĩ tới trong quá trình làm luật. Điều này dẫn tới những quy định thiếu bao quát, không bảo đảm thực thi được quyền của người LGBT trong các quy định pháp luật. Tổ chức Sức khỏe Thế giới (“WHO”) và các danh mục chẩn bệnh uy tín trên thế giới (ICD-10, DSM-V) đều không còn xem đồng tính, song tính, chuyển giới là bệnh, rối loạn hay lệch lạc tâm lý. Năm 2011, Liên Hiệp Quốc đã thông qua nghị quyết yêu cầu Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc báo cáo tình hình quyền LGBT trên khắp thế giới. Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, Ban Kimoon vào tháng 3/2012 đã kêu gọi các quốc gia trên toàn thế giới chấm dứt kỳ thị với những người đồng tính, song tính và chuyển giới. Vì vậy, với tư cách là một phần bình thường, tự nhiên và không thể tách rời của xã hội, những quyền của người LGBT Việt Nam cũng phải được thể hiện hoặc bao quát vào trong bản dự thảo Hiến pháp Việt Nam, vì một bản Hiến pháp mà tất cả mọi công dân đều cảm thấy bóng hình và quyền của mình ở trong đó. Người LGBT không cần, và cũng không có những quyền đặc biệt, đó chỉ là những quyền mà tất cả mọi người đều có. 1 TÓM TẮT CÁC KHUYẾN NGHỊ QUAN TRỌNG Điều Quy định trong Dự thảo Khuyến nghị của nhóm Điều 27 (sửa đổi, bổ sung Điều 63) 1. Công dân nam, nữ bình đẳng và có quyền ngang nhau về mọi mặt chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội và gia đình. 2. Nhà nước có chính sách bảo đảm quyền bình đẳng giữa công dân nữ và nam trên mọi lĩnh vực. Nhà nước, xã hội và gia đình tạo điều kiện để phụ nữ phát triển toàn diện, phát huy vai trò của mình trong xã hội. 3. Nghiêm cấm mọi hành vi phân biệt đối xử về giới. 1. Công dân không phân biệt giới, giới tính đều bình đẳng và có quyền ngang nhau về mọi mặt chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội và gia đình. 2. Nhà nước có chính sách bảo đảm quyền bình đẳng giữa công dân không phân biệt giới, giới tính trên mọi lĩnh vực. Nhà nước, xã hội và gia đình tạo điều kiện để phụ nữ phát triển toàn diện, phát huy vai trò của mình trong xã hội. 3. Nghiêm cấm mọi hành vi phân biệt đối xử về giới, giới tính, xu hướng tính dục và bản dạng giới. Điều 39 (sửa đổi, bổ sung Điều 64) 1. Nam, nữ có quyền kết hôn và ly hôn. Hôn nhân theo nguyên tắc tự nguyện, tiến bộ, một vợ, một chồng, vợ chồng bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau. 1. Công dân có quyền kết hôn và ly hôn. Hôn nhân theo nguyên tắc tự nguyện, tiến bộ, bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau giữa hai người." Chưa có Ngoài ra cần quy định thêm các quyền tự do với cơ thể của mình để giúp người chuyển giới, người liên giới tính không bị phân biệt đối xử vì thể hiện giới. “Mọi người có quyền tự do với cơ thể của mình, được lựa chọn thay đổi giới tính, tên gọi và nhân thân phù hợp với tình trạng cơ thể.” 2 PHÂN TÍCH CÁC KHUYẾN NGHỊ Quy định về quyền bình đẳng giới Điều 27 (sửa đổi, bổ sung Điều 63) 1. Công dân nam, nữ bình đẳng và có quyền ngang nhau về mọi mặt chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội và gia đình. 2. Nhà nước có chính sách bảo đảm quyền bình đẳng giữa công dân nữ và nam trên mọi lĩnh vực. Nhà nước, xã hội và gia đình tạo điều kiện để phụ nữ phát triển toàn diện, phát huy vai trò của mình trong xã hội. 3. Nghiêm cấm mọi hành vi phân biệt đối xử về giới. Phân tích tác động Khuyến nghị Câu chuyện Việc quy định "nam, nữ" vô tình đã bỏ sót những người liên giới tính (sinh ra với cơ thể không xác định rõ giới tính) và cũng có thể hạn chế quyền của những người chuyển giới (đặc biệt là nam sang nữ) vì họ đã sống như một người nữ nhưng lại bị phân biệt đối xử rất nặng nề. Điều 27.1 và 27.2: Sửa "[c]ông dân nam, nữ" thành "[c]ông dân không phân biệt giới, giới tính." Cô giáo Quỳnh Trâm bị xét thu hồi giấy tờ mới, trả về giấy tờ nam giới dù cơ thể đã là nữ giới. "Công dân không phân biệt giới, giới tính đều bình đẳng và có quyền ngang nhau... Nhà nước có chính sách bảo đảm quyền bình đẳng giữa công dân không phân biệt giới, giới tính trên mọi lĩnh vực..." Điều 27.3: Thêm "giới tính, xu hướng tính dục và bản dạng giới" "Nghiêm cấm mọi hành vi phân biệt đối xử về giới, giới tính, xu hướng tính dục và bản dạng giới." Rất nhiều người chuyển giới cũng bị gạt khỏi cuộc sống, bị kỳ thị, phân biệt đối xử vì không được thừa nhận giới tính. Đồng tính nữ bị gia đình cho cưỡng ép quan hệ với đàn ông. Bình luận của ICS: Đối với người chuyển giới, dù đã phẫu thuật chuyển đổi giới tính hay chưa, thì thực tế là vai trò giới của họ trong xã hội đã được nhìn nhận khác đi. Nếu pháp luật muốn đề cao bình đẳng giới, thì không chỉ tập trung vào hai khái niệm "nam, nữ" vốn dựa trên giới tính sinh học; mà phải mở rộng ra cả vai trò giới, thể hiện giới, bản dạng giới để mọi công dân đều được bảo vệ khỏi phân biệt đối xử về giới. Với quy định hiện tại thì dễ hiểu rằng chỉ những công dân "nam, nữ" xét theo giới tính sinh học mới được bảo vệ. Nếu một người phụ nữ bị bạo hành vì họ là phụ nữ, đó đương nhiên là hành vi bất bình đẳng giới. Nhưng nếu một người phụ nữ chuyển giới bị bạo hành vì họ là người chuyển giới, đó cũng phải bị xem là hành vi bất bình đẳng giới. Công ước Xoá bỏ Tất cả Các hình thức Phân biệt Đối xử với Phụ nữ (CEDAW) mà Việt Nam có tham gia, trong Khuyến nghị Chung Số 28 vào năm 2010 cũng đã giải thích "phân biệt đối xử với phụ nữ dựa trên giới và giới tính được gắn một cách không tách rời với các yếu tố khác ảnh hưởng tới phụ nữ như sắc tộc, dân tộc, tôn giáo, niềm tin, sức khoẻ, tầng lớp, địa vị, xu hướng tính dục và bản dạng giới." Với khuyến nghị này, CEDAW đã mở rộng phạm vi "phụ nữ" ra cả những người đòng tính nữ, song tính nữ, chuyển giới nam sang nữ và cả chuyển giới từ nữ sang nam. Thực tế thì chính những nhóm này rất dễ bị phân biệt đối xử về giới bởi xu hướng tính dục và bản dạng giới của họ, nên cần thiết luật phải được quy định hoặc giải thích rộng hơn về khái niệm “giới” để bảo vệ quyền cho họ. 3 Quy định về quyền kết hôn, ly hôn Điều 39 (sửa đổi, bổ sung Điều 64) 1. Nam, nữ có quyền kết hôn và ly hôn. Hôn nhân theo nguyên tắc tự nguyện, tiến bộ, một vợ, một chồng, vợ chồng bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau. 2. Nhà nước bảo hộ hôn nhân và gia đình, bảo hộ quyền lợi của người mẹ và trẻ em. Phân tích tác động Khuyến nghị Câu chuyện Việc dùng các từ ngữ phân biệt về giới tính như “nam, nữ” hay " vợ, chồng" sẽ là cánh cửa đóng cho hôn nhân cùng giới, không đảm bảo được quyền mưu cầu hạnh phúc chính đáng của người đồng tính. Muốn vậy thì phải trung tính hoá các từ ngữ phân biệt giới tính này. Điều 39.1: Bỏ "một vợ, một chồng, vợ chồng bình đẳng" và thêm vào "giữa hai người" để đảm bảo giữ nguyên tắc đơn hôn. Nhiều cặp đồng tính sống chung với nhau nhưng pháp luật chỉ xem họ như những người xa lạ, không được thừa kế (theo pháp luật), không thể đại diện cho nhau (tài sản hoặc nhân thân, đau ốm)… "Công dân có quyền kết hôn và ly hôn. Hôn nhân theo nguyên tắc tự nguyện, tiến bộ, bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau giữa hai người." Việc tổ chức lễ cưới của các cặp cùng giới đôi khi cũng bị xem là vi phạm pháp luật. Bình luận của ICS: Luật Hôn nhân và Gia đình đang được sửa đổi. Một trong những vấn đề được thảo luận và cân nhắc là có nên thừa nhận hợp pháp mối quan hệ chung sống giữa hai người cùng giới. Đứng từ góc độ quyền con người thì rõ ràng người đồng tính có quyền mưu cầu hạnh phúc, từ đó mà họ cũng có quyền tạo lập mối quan hệ với nhau. Cụ thể hoá của việc tạo lập mối quan hệ đó chính là kết hôn, hoặc các chế định tương tự. Trên thế giới ngày càng nhiều quốc gia hợp pháp hóa hôn nhân cùng giới (11 quốc gia và 44 vùng lãnh thổ). Các nghiên cứu khoa học cũng đã tìm hiểu tác động của hôn nhân cùng giới lên xã hội, văn hóa, gia đình và cho thấy hôn nhân cùng giới không phá hoại các giá trị xã hội, văn hóa, gia đình như nhiều người lo sợ. Đứng trước xu thế tiến bộ của pháp luật thế giới, và để Hiến pháp đáp ứng được nhu cầu của xã hội trong tương lai, Dự thảo nên trung tính hoá các từ ngữ phân biệt về giới tính. Ở pháp luật nhiều quốc gia (cả các quốc gia chưa và đã hợp pháp hoá hôn nhân cùng giới) thường dùng từ "phối ngẫu" hay "bên" (spouse/party) để tránh phân biệt giới tính như "vợ/chồng" (husband/wife). Nguyên tắc “một vợ, một chồng” có thể được thay là “đơn hôn” hoặc “giữa hai người.” 4