Hai hợp chất Polyoxygenated steroid phân lập từ loài san hô mềm Sinularia cruciata

5. Trần Thiện Trung, Nguyễn Hoàng Bắc,<br /> Lê Châu Hoàng Quốc Chương, Đỗ Trọng<br /> Hải, Đỗ Trọng Khanh, Nguyễn Tấn Cường<br /> (2007), “Kết quả sớm của phẫu thuật điều<br /> trị nang đường mật ở người lớn”, Y học TP<br /> Hồ Chí Minh, 11(1), tr. 146-153.<br /> 6. Phạm Anh Vũ (2002), Nghiên cứu<br /> đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và<br /> kết quả điều trị bệnh giãn đường mật bẩm<br /> sinh ở trẻ em tại Bệnh viện Trung ương Huế,<br /> Luận văn thạc sĩ y học, Đại học Y Dược Huế<br /> - Đại học Huế, Huế.<br /> <br /> 7. Abramson L.P., Superina R., Radhakrishnan<br /> J. (2009), “Choledochal cyst”, Pediatric<br /> surgery, 2nd edition, pp. 306-310.<br /> 8. Brunicardi F.C. (2002), “Gallbladder and<br /> the Extrahepatic biliary system”, Schwartz’s<br /> principles of surgery, 8th edition, pp. 25562573.<br /> 9. Karrer F.M. (2009), “Complications of<br /> hepatobiliary surgery”, Compli53. Tiao G.M.<br /> (2007), “Operative treatment of Choledochal<br /> cysts”, Mastery of surgery, 5th edition,<br /> pp. 2788-2799.<br /> <br /> HAI HỢP CHẤT POLYOXYGENATED STEROID PHÂN<br /> LẬP TỪ LOÀI SAN HÔ MỀM SINULARIA CRUCIATA<br /> Võ Quốc Hùng, Nguyễn Thị Hoài<br /> Khoa Dược, Trường Đại học Y Dược Huế<br /> Tóm tắt<br /> Đặt vấn đề: Sinh vật biển là một nguồn dự trữ hợp chất chuyển hóa hết sức phong phú và<br /> phức tạp, đồng thời thể hiện nhiều hoạt tính sinh học có giá trị. Trong số đó, San hô mềm cũng<br /> là một đối tượng nhiều năng nhưng chưa được nghiên cứu đầy đủ. Nghiên cứu này tiếp tục xác<br /> định cấu trúc các thành phần hóa học được phân lập từ loài Sinularia cruciata. Đối tượng và<br /> phương pháp nghiên cứu: Mẫu San hô mềm Sinularia cruciata, được thu thập tại Khu Bảo<br /> tồn biển Cồn Cỏ - Quảng Trị. Phân lập các chất bằng sắc ký cột silica gel pha thường, pha đảo,<br /> sắc ký lớp mỏng điều chế, Sephadex LH 20, sắc ký lớp mỏng pha thường và pha đảo. Xác định<br /> cấu trúc bằng số liệu phổ cộng hưởng từ hạt nhân NMR, phổ khối lượng ESI-MS. Kết quả Kết luận: Đã phân lập và xác định được cấu trúc của 2 hợp chất thuộc nhóm polyoxygenated<br /> steroid là: (1) ergosta-3β,5α,6β,11α-tetraol (sarcoaldesterol B) và (2) ergosta-1β,3β,5α,6βtetraol. Hiện chưa có báo cáo nào về tác dụng sinh học của 2 chất này nhưng nhiều nghiên cứu<br /> về polyoxygenated steroid cho thấy nhóm chất này sở hữu nhiều tác dụng sinh học quý, trong<br /> đó có hoạt tính chống ung thư.<br /> Từ khóa: Sinularia cruciata, sarcoaldesterol B , polyoxygenated steroid, San hô mềm, ung thư.<br /> Abstract:<br /> <br /> TWO POLYOXYGENATED STEROIDS FROM SOFT CORAL<br /> SINULARIA CRUCIATA<br /> Vo Quoc Hung, Nguyen Thi Hoai<br /> Faculty of Pharmacy, Hue University of Medicine and Pharmacy<br /> <br /> Background: Marine organisms are rich sources of complicated and various secondary<br /> metabolites which have a lager number of valuable bioactivities. Among those, although soft<br /> Tạp chí Y Dược học - Trường Đại học Y Dược Huế - Số 9<br /> <br /> 57<br /> <br /> corals are potential materials, they have not been deeply investigated yet. This is an ongoing<br /> research to determine the chemical constituents of Vietnamese octocorals Sinularia cruciata.<br /> Materials and method: The whole bodies of soft coral Sinularia cruciata collected from Con<br /> Co, Quang Tri province. Pure compounds were isolated by using column chromatography normal<br /> phase and inverse phase, preparative thin layer chromatography, thin layer chromatography<br /> and Shephadex LH-20. Structures of them were determined by spectral data of nuclear<br /> magnetic resonance (NMR), electrospray ionization mass spectrometry (ESI-MS). Results &<br /> Conclusion: Structures of 2 polyoxygenated steroids were identified: (1) ergosta-3β,5α,6β,11αtetraol (sarcoaldesterol B) and (2) ergosta-1β,3β,5α,6β-tetraol. Till now, there are no reports<br /> about biological effects of these compounds. However, this steroidal group has shown many of<br /> precious bioactivities, especially anti-cancer.<br /> Key words: Sinularia cruciata, sarcoaldesterol B, polyoxygenated steroid, soft coral, cancer.<br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Bề mặt Trái Đất được bao phủ đến 3/4<br /> diện tích bởi các đại dương rộng lớn, nơi<br /> nuôi dưỡng và phát triển mạnh mẽ những<br /> hệ sinh thái đa dạng về chủng loại và phong<br /> phú về số lượng trong sinh quyển. Môi<br /> trường sinh thái biển với đặc thù riêng tiềm<br /> tàng những nguồn hợp chất chuyển hóa<br /> phức tạp, đồng thời thể hiện nhiều hoạt tính<br /> sinh học quý giá. Tuy nhiên, cho đến thời<br /> điểm này, số loài sinh vật biển được nghiên<br /> cứu vẫn rất khiêm tốn và còn nhiều đối<br /> tượng tiềm năng nhưng chưa được khám<br /> phá. San hô mềm chính là một trong số<br /> những đối tượng như vậy. San hô mềm<br /> phát triển rộng khắp tại nhiều nơi trên thế<br /> giới. Ở Việt Nam, chúng phân bố nhiều ở các<br /> đảo Cát Bà (Hải Phòng), Cồn Cỏ (Quảng Trị),<br /> Nha Trang… San hô mềm tập trung ở độ sâu<br /> từ 5 - 30 m và có 3 giống chiếm ưu thế nhất<br /> trong quần thể rạn là Sinularia, Sarcophyton<br /> và Lobophytum [3], [6].<br /> Trong nghiên cứu của chúng tôi về thành<br /> phần hoá học loài Sinularia cruciata, 4<br /> hợp chất bao gồm 5,8-epidioxycholest6-en-3-ol, Cholesterol, 1-O-hexadecylglycerol (Chimyl alcohol) và Glycerol<br /> 1-O-octadecyl ether (Batyl alcohol) đã<br /> được thông báo [2]. Bài báo này tiếp tục<br /> công bố quá trình chiết xuất và phân lập<br /> 2 hợp chất thuộc nhóm polyoxygenated<br /> steroid từ phân đoạn ethyl acetat của<br /> Sinularia cruciata.<br /> 58<br /> <br /> 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP<br /> NGHIÊN CỨU<br /> 2.1. Đối tượng nghiên cứu<br /> Nguyên liệu là toàn thân San hô mềm – tên<br /> khoa học Sinularia cruciata - họ Alcyoniidae.<br /> Mẫu thu tại Khu bảo tồn biển Cồn Cỏ - Quảng<br /> Trị vào tháng 5 năm 2011. Tên khoa học được<br /> xác định bởi PGS.TS. Đỗ Công Thung – Viện<br /> Tài nguyên Môi trường biển Hải Phòng. Mẫu<br /> được rửa sạch, thái nhỏ, phơi sấy ở 50 – 60oC,<br /> xay thành bột thô và bảo quản nơi khô thoáng.<br /> 2.2. Phương pháp nghiên cứu<br /> 2.2.1. Phương pháp<br /> Tạo dịch chiết toàn phần bằng phương<br /> pháp ngâm và chiết siêu âm với máy Amsco<br /> Reliance Sonic 550.<br /> Chiết xuất phân đoạn bằng các phương<br /> pháp chiết lỏng-lỏng, rắn-lỏng.<br /> Phân lập các chất tinh khiết bằng sắc ký<br /> cột silica gel pha thường (silica gel 60 0,0400,063mm (230-400 mesh ASTM), Merck);<br /> silica gel pha đảo YMC (30-50 µm, FuJisilisa<br /> Chemical Ltd.); Sephadex LH-20, sắc ký<br /> lớp mỏng điều chế sử dụng bản mỏng tráng<br /> sẵn silica gel 60G F254 (Merck). Theo dõi<br /> các phân đoạn bằng sắc ký lớp mỏng pha<br /> thường, pha đảo (TLC-Silicagel 60 F254<br /> Merck). Phát hiện vết chất bằng đèn tử ngoại<br /> ở hai bước sóng 254 nm và 366 nm hoặc dùng<br /> thuốc thử là dung dịch H2SO4 10% phun đều<br /> lên bản mỏng, sấy khô rồi hơ nóng từ từ đến<br /> khi hiện màu [1].<br /> Xác định cấu trúc các hợp chất phân lập<br /> <br /> Tạp chí Y Dược học - Trường Đại học Y Dược Huế - Số 9<br /> <br /> được dựa trên các phương pháp phổ bao<br /> gồm: phổ cộng hưởng từ hạt nhân một chiều<br /> (1H-NMR, 13C-NMR, DEPT) và hai chiều<br /> (HMBC, HSQC); phổ khối lượng ESI-MS<br /> [4]. Phổ cộng hưởng từ hạt nhân đo trên<br /> máy Bruker Avance AM500 FT-NMR tại<br /> Viện Hoá học, Viện Khoa học và Công nghệ<br /> Việt Nam, chất chuẩn nội là tetramethyl<br /> silan. Phổ khối lượng đo trên máy LCMSD-Trap-SL tại Viện Hóa học các hợp<br /> chất thiên nhiên, Viện Khoa học và Công<br /> nghệ Việt Nam.<br /> 2.2.2. Tiến hành<br /> Bột San hô mềm (SHM) khối lượng 11,2 kg<br /> được chiết siêu âm 3 đợt với methanol tuyệt<br /> đối, mỗi đợt 3 lần, cách nhau 15 phút, mỗi<br /> lần trong 1giờ ở 56oC. Dịch chiết thu được<br /> đem cô quay hút chân không ở 56oC thành<br /> cắn ở dạng cao đặc. Phân tán cắn trong<br /> nước, sau đó lắc với các dung môi có độ<br /> phân cực tăng dần là n-hexan, chloroform,<br /> ethyl acetat và n-butanol. Cô quay cất thu<br /> hồi các phân đoạn dung môi dưới áp suất<br /> giảm được các cắn, ký hiệu theo thứ tự từ<br /> SHM-A đến SHM-D, phần dịch nước còn<br /> lại ký hiệu SHM-E. Tiến hành chiết pha rắn<br /> cắn SHM-C với hệ dung môi chloroform :<br /> aceton lần lượt với tỷ lệ 100:1, 50:1, 25:1,<br /> 10:1, 5:1, 1:1 và aceton 100%, thể tích 0,5<br /> lít mỗi hệ, thu được 7 phân đoạn ký hiệu từ<br /> C1 đến C7.<br /> Phân đoạn C4 được triển khai trên sắc ký<br /> cột pha đảo với hệ dung môi aceton : nước<br /> (7,5:1). Theo dõi quá trình khai triển bằng<br /> sắc ký lớp mỏng, các phân đoạn tương tự<br /> nhau được gộp chung. Sau khi cô quay cất<br /> loại dung môi được 5 phân đoạn ký hiệu lần<br /> lượt từ C4A đến C4E. Phân đoạn C4D được<br /> phân tích trên cột Sephadex LH-20 bằng<br /> methanol 80 % (v/v, pha trong nước cất) lần<br /> lượt thu được 6 phân đoạn ký hiệu từ C4D1<br /> đến C4D6. Sắc ký cột pha thường được sử<br /> dụng để phân tích C4D5 với hệ dung môi<br /> rửa giải là chloroform : aceton : methanol<br /> (12:8:0,5) cho các phân đoạn từ C4D5A đến<br /> C4D5D. Tiếp tục phân tách C4D5B bằng<br /> <br /> sắc ký cột pha đảo với hệ methanol : nước<br /> (8:1) được 2 phân đoạn tương đối sạch là<br /> C4D5B1 và C4D5B2. C4D5B1 được tinh<br /> chế tiếp bằng sắc ký lớp mỏng điều chế<br /> triển khai bằng hệ dung môi chloroform :<br /> methanol: formic acid (5:1:0,1). Cắt rìa<br /> bản mỏng để phun thuốc thử là dung dịch<br /> H2SO4 10% trong ethanol, hơ nóng. Ghép<br /> bản mỏng lại như cũ để xác định vùng chất,<br /> sau đó cạo lớp silica gel tương ứng, giải hấp<br /> phụ bằng methanol, thu được 7,6 mg chất,<br /> ký hiệu C4D5B1 (1). Kiểm tra bằng sắc ký<br /> lớp mỏng với 3 hệ dung môi là chloroform:<br /> methanol (5:3), chloroform : aceton (2:3) và<br /> ethyl acetat : methanol (8,5:3) cho thấy đây<br /> là một chất sạch.<br /> Phân đoạn C6 sau khi khai triển bằng<br /> sắc ký cột pha thường với hệ ethyl acetat :<br /> methanol : nước (5:1:0,5) thu được 6 phân<br /> đoạn từ C6A đến C6F. C6B được phân tích<br /> bằng sắc ký cột pha đảo bởi hệ methanol :<br /> nước (6:1) cho 4 phân đoạn từ C6B1 đến<br /> C6B4. Quá trình rửa giải C6B3 trên cột sắc<br /> ký pha thường với hệ chloroform : methanol<br /> (3:2) thu được 5 phân đoạn từ C6B3A đến<br /> C6B3E. Trong đó, tại phân đoạn C6B3B<br /> nhận thấy có các tinh thể hình kim màu<br /> trắng xuất hiện. Lọc rửa tinh thể bằng nước<br /> cất, hòa tan hoàn toàn trong hệ chloroform:<br /> methanol (3:2) rồi cho dung môi bay hơi<br /> để kết tinh tự nhiên. Quá trình trên được lặp<br /> lại 2 lần, sau cùng thu được một hợp chất kết<br /> tinh ký hiệu C6B3B (2), khối lượng 21,3 mg.<br /> Kiểm tra trên sắc ký lớp mỏng với 3 hệ dung<br /> môi khác nhau cho thấy đây là một hợp chất<br /> tinh khiết.<br /> 3. KẾT QUẢ<br /> 3.1. Nhận dạng hợp chất C4D5B1 (1)<br /> Hợp chất C4D5B1 có dạng chất bột màu<br /> trắng. Công thức phân tử được xác định là<br /> C28H50O4 bằng các dữ kiện phổ khối lượng<br /> (positive ESI-MS: m/z 473,1 [M + Na]+, 433,1<br /> [M - H2O + H]+, 415,1 [M - 2H2O + H]+, 397,1<br /> [M - 3H2O + H]+).<br /> Phổ 1H-NMR của C4D5B1 đặc trưng cho<br /> <br /> Tạp chí Y Dược học - Trường Đại học Y Dược Huế - Số 9<br /> <br /> 59<br /> <br /> một hợp chất steroid. Trong đó, sự xuất hiện<br /> của ba nhóm oximethin được khẳng định bởi<br /> các tín hiệu cộng hưởng tại δ 3,84 (1H, m,<br /> H-3), 3,46 (1H, br s, H-6) và 4,01 (1H, m,<br /> H-11). Ngoài ra các tín hiệu cộng hưởng tại<br /> δ 0,75 (3H, s, H-18), 1,29 (3H, s, H-19), 0,99<br /> (3H, d, J = 7,0 Hz, H-21), 0,83 (3H, d, J = 7,0<br /> Hz, H-26), 0,90 (3H, d, J = 7,0 Hz, H-27) và<br /> 0,82 (3H, d, J = 7,0 Hz, H-28) khẳng định sự<br /> tồn tại của nhóm methyl và gợi ý cho cấu trúc<br /> nhánh bên dạng ergosterol.<br /> Phổ 13C-NMR của C4D5B1 xuất hiện các<br /> tín hiệu đặc trưng cho một hợp chất steroid có<br /> 28 carbon. Trong đó sự xuất hiện tín hiệu của 6<br /> nhóm methyl tại δ 13,40 (C-18), 17,56 (C-19),<br /> 19,39 (C-21), 18,12 (C-26), 20,96 (C-27) và<br /> 16,00 (C-28) khẳng định sự tồn tại của nhánh<br /> bên dạng ergosterol. Ngoài ra, sự có mặt của<br /> ba nhóm oximethin và một carbon bậc bốn nối<br /> với nguyên tử oxy cũng được xác định bởi các<br /> tín hiệu cộng hưởng tương ứng tại δ 69,43 (C3), 76,55 (C-6), 68,17 (C-11) và 77,45 (C-5).<br /> Các tín hiệu carbon được gán với các tín hiệu<br /> proton tương ứng thông qua phổ HSQC.<br /> Như vậy có thể sơ bộ xác định, C4D5B1<br /> là một steroid dạng ergosterol chứa 3 nhóm<br /> oximethin và một carbon bậc bốn nối với<br /> nguyên tử oxy. Nhóm β-hydroxyl tại vị trí C-3<br /> dễ dàng được xác định qua tín hiệu proton đặc<br /> trưng tại 3,84 (1H, m, H-3). Phổ cộng hưởng<br /> từ hạt nhân hai chiều tương tác xa HMBC<br /> được đo nhằm xác định vị trí của các nhóm<br /> hydroxyl còn lại.<br /> Tín hiệu tương tác HMBC từ proton H-19<br /> sang C-5 khẳng định vị trí của nhóm hydroxyl<br /> tại C-5. Nhóm hydroxyl C-6 được xác định<br /> bởi các tín hiệu tương tác HMBC từ proton<br /> của nó sang carbon C-5, C-8 và C-10. Cuối<br /> cùng các tín hiệu tương tác từ proton H-12<br /> sang C-11 và từ proton H-11 sang C-10 cho<br /> biết vị trí của nhóm hydroxyl tại C-11.<br /> Từ các phân tích nêu trên và sự phù hợp<br /> hoàn toàn về số liệu phổ NMR của C4D5B1<br /> với các số liệu đã được công bố [5], có thể<br /> khẳng định cấu trúc hóa học của nó là ergosta3β,5α,6β,11α-tetraol hay còn được gọi là<br /> sarcoaldesterol B.<br /> 60<br /> <br /> 28<br /> <br /> 21<br /> <br /> 26<br /> 24<br /> <br /> 18<br /> <br /> HO<br /> <br /> 25<br /> <br /> 20<br /> 17<br /> <br /> 1<br /> <br /> 27<br /> <br /> 13<br /> <br /> 11<br /> <br /> 19<br /> <br /> 9<br /> 10<br /> 7<br /> <br /> 5<br /> <br /> 3<br /> <br /> HO<br /> OH<br /> <br /> OH<br /> <br /> Hình 1. Cấu trúc hóa học của C4D5B1(1)<br /> 3.2. Nhận dạng hợp chất C6B3B (2)<br /> Hợp chất C6B3B có dạng tinh thể hình kim<br /> màu trắng. Công thức phân tử được xác định<br /> trùng với công thức phân tử của C4D5B1 bằng<br /> các dữ kiện phổ khối lượng (positive ESI-MS:<br /> m/z 473,1 [M + Na]+, 450,9 [M + H]+).<br /> Số liệu phổ 1H và 13C-NMR của C6B3B<br /> tương tự như số liệu của C4D5B1. Tuy nhiên,<br /> có sự thay đổi dễ nhận thấy là tín hiệu carbon<br /> oximethin C-11 trong phân tử của C4D5B1<br /> tại δ 68,17 đã bị dịch chuyển lên vùng trường<br /> thấp tại δ 74,33 trong phân tử của C6B3B.<br /> Điều này cho biết nhóm oximethin C-11 đã bị<br /> thay đổi vị trí. Phổ HMBC được đo nhằm xác<br /> định vị trí của nhóm hydroxyl này. Tín hiệu<br /> tương tác HMBC giữa proton H-19 và carbon<br /> C-1 (δ 74,33) cho phép khẳng định vị trí thế<br /> của nhóm hydroxyl ở C-1.<br /> Những phân tích đã nêu cùng với sự phù<br /> hợp hoàn toàn về số liệu phổ NMR tại các vị<br /> trí tương ứng của C6B3B so với các số liệu<br /> đã công bố [10], cho phép khẳng định cấu<br /> trúc hóa học của nó là ergosta-1β,3β,5α,6βtetraol.<br /> 28<br /> <br /> 21<br /> <br /> 26<br /> 24<br /> <br /> 18<br /> <br /> OH<br /> <br /> 20<br /> 17<br /> <br /> 19<br /> <br /> 1<br /> <br /> 13<br /> <br /> 11<br /> <br /> 25<br /> <br /> 27<br /> <br /> 9<br /> 10<br /> <br /> 3<br /> <br /> HO<br /> <br /> 7<br /> <br /> 5<br /> <br /> OH<br /> <br /> OH<br /> <br /> Hình 2. Cấu trúc hóa học của C6B3B (2)<br /> <br /> Tạp chí Y Dược học - Trường Đại học Y Dược Huế - Số 9<br /> <br /> 4. BÀN LUẬN<br /> Hai hợp chất đề tài phân lập được đều thuộc<br /> nhóm polyoxygenated steroid. Đây là nhóm<br /> hợp chất có nhiều hoạt tính sinh học có giá trị.<br /> Có thể kể đến các hoạt tính như: ức chế tổng<br /> hợp cholesterol, ức chế enzym 5α-reductase,<br /> khả năng điều hòa miễn dịch và đáng chú ý<br /> nhất là tác dụng kháng tế bào khối u [8].<br /> Các nghiên cứu về hợp chất thuộc nhóm<br /> polyoxygenated steroid phân lập từ giống<br /> Sinularia đã cho thấy hoạt tính kháng tế bào<br /> ung thư chọn lọc trên dòng ung thư biểu mô<br /> (KB) và kết tràng (HT-29) với các giá trị ED50<br /> tương ứng rất thấp 1,9 và 1,5μg/ml [9]. Nghiên<br /> cứu khác về những hợp chất thuộc nhóm này<br /> đã chứng minh chúng khả năng ức chế mạnh<br /> trên cả 3 dòng tế bào ung thư là ung thư máu<br /> ở người (HL60), u sắc tố da ác tính (M14) và<br /> tế bào ung thư vú (MCF7) với các giá trị EC50<br /> có ý nghĩa (2,8; 4,3 và 4,9μg/ml) [7]. Điểm<br /> đáng chú ý là khi hợp chất thuộc nhóm này<br /> được thử tác dụng trên tế bào lympho người<br /> bình thường ở máu ngoại vi (PBLs), kết quả<br /> cho thấy độc tính đối với tế bào lympho là tối<br /> thiểu, nghĩa là đã có sự tác dụng chọn lọc đối<br /> với tế bào khối u [7].<br /> Hợp chất ergosta-3β,5α,6β,11α-tetraol<br /> (sarcoaldesterol B) (1) đã được phân lập từ<br /> một số loài thuộc giống Sarcophyton [5], còn<br /> ergosta-1β,3β,5α,6β-tetraol (2) cũng đã được<br /> phân lập từ các loài San hô mềm Sarcophyton<br /> glaucum và Lobophytum pauciflorum [10].<br /> <br /> Tuy nhiên đây là lần đầu tiên chúng được<br /> phân lập từ loài San hô mềm Sinularia<br /> cruciata Tixier-Durivault thu thập tại vùng<br /> biển Việt Nam. Hiện tại chưa có báo cáo nào<br /> về tác dụng sinh học của hai hợp chất này. Tuy<br /> nhiên, qua vài dẫn chứng trong số rất nhiều<br /> nghiên cứu được công bố, có thể thấy rằng<br /> polyoxygenated steroid là một nhóm hợp chất<br /> đầy triển vọng trong việc tìm kiếm các loại<br /> thuốc mới, đặc biệt là thuốc điều trị ung thư<br /> hiệu quả và an toàn cho người sử dụng. Cùng<br /> với các thành phần đã phân lập trong công bố<br /> trước đây [2], có thể thấy San hô mềm nói<br /> chung và loài Sinularia cruciata nói riêng<br /> chứa đựng nguồn hợp chất chuyển hóa phong<br /> phú và có giá trị, cần được nghiên cứu sâu hơn<br /> trong thời gian tiếp theo.<br /> 5. KẾT LUẬN<br /> Từ loài San hô mềm Sinularia cruciata Alcyoniidae, thu mẫu tại Khu bảo tồn biển<br /> Cồn Cỏ - Quảng Trị, đã phân lập được 2 hợp<br /> chất trong phân đoạn ethyl acetat bằng các<br /> phương pháp sắc ký kết hợp. Cấu trúc của<br /> chúng được xác định là ergosta-3β,5α,6β,11αtetraol (còn gọi là sarcoaldesterol B) (1) và<br /> ergosta-1β,3β,5α,6β-tetraol (2).<br /> Lời cảm ơn: Công trình nghiên cứu này<br /> được hoàn thành với sự giúp đỡ của PGS.TS.<br /> Phan Văn Kiệm và các đồng nghiệp tại Viện<br /> Hóa Sinh Biển - Viện Khoa học và Công nghệ<br /> Việt Nam - 18 Hoàng Quốc Việt - Hà Nội.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Nguyễn Văn Đàn, Nguyễn Viết Tựu (1985),<br /> Phương pháp nghiên cứu hóa học cây thuốc,<br /> Nxb. Y học, Thành phố Hồ Chí Minh, tr.<br /> 19-23, 43-52, 58-74.<br /> 2. Võ Quốc Hùng, Đoàn Nguyễn Phương Nhi,<br /> Nguyễn Đình Quỳnh Phú, Hồ Thị Diệu<br /> Trâm, Nguyễn Thị Hoài (2012), Nghiên cứu<br /> thành phần hoá học có hoạt tính chống ung<br /> thư từ loài San hô mềm Sinularia cruciata –<br /> Họ Alcyoniidae, Tạp chí Y học Thực hành,<br /> 818-819, 7-11.<br /> 3. Châu Văn Minh (2006), “Nghiên cứu khả<br /> <br /> năng khai thác và sử dụng nguồn dược liệu<br /> biển Việt Nam”, Tuyển tập các kết quả chủ<br /> yếu của chương trình “Điều tra cơ bản và<br /> nghiên cứu ứng dụng công nghệ biển”,<br /> Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên, tr.<br /> 176-293.<br /> 4. Trần Văn Sung (2002), Phổ cộng hưởng từ<br /> hạt nhân trong hoá hữu cơ, Nxb. Đại học<br /> Quốc gia, Hà Nội, tập 1.<br /> 5. Akemi Umeyama, Noboru Shoji, Mai<br /> Ozeki,<br /> Shigenobu<br /> Arihara<br /> (1996),<br /> “Sarcoaldesterols A and B, Two New<br /> <br /> Tạp chí Y Dược học - Trường Đại học Y Dược Huế - Số 9<br /> <br /> 61<br /> <br />