Họa sỹ Trần Văn Cẩn

Chia sẻ: Nguyenhoang Phuonguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

342
lượt xem 58
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Họa sĩ Trần Văn Cẩn (1910-1994) là một trong những cây đại thụ của nền hội họa VN. Ông được vinh dự nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt 1. Ngoài gần 100 bức tranh được Bảo tàng Mỹ thuật VN lưu giữ, còn khoảng hơn 1.000 tác phẩm đủ chất liệu, kích thước, đề tài vẫn đang được giữ tại gia đình họa sĩ. Tranh của họa sĩ Trần Văn Cẩn dung dị, gần gũi với tâm hồn người Việt bởi tạng chất dịu nhẹ, hồn nhiên, cũng như tâm hồn lạc quan, phong độ tao nhã và thị...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Họa sỹ Trần Văn Cẩn

H a sĩ Tr n Văn C n H a sĩ Tr n Văn C n (1910-1994) là m t trong nh ng cây i th c a n n h i h a VN. Ông ư c vinh d nh n Gi i thư ng H Chí Minh t 1. Ngoài g n 100 b c tranh ư c B o tàng M thu t VN lưu gi , còn kho ng hơn 1.000 tác ph m ch t li u, kích thư c, tài v n ang ư c gi t i gia ình h a sĩ. Tranh c a h a sĩ Tr n Văn C n dung d , g n gũi v i tâm h n ngư i Vi t b i t ng ch t d u nh , h n nhiên, cũng như tâm h n l c quan, phong tao nhã và th c m trong sáng c a ông. B c tranh Em Thúy (sơn d u - 1943) là m t trong nh ng báu v t c a m thu t VN, ư c nhi u chuyên gia nư c ngoài ánh giá là “b n phóng tác c a Mona Lisa - m t hình tư ng c a qu c gia qua cái nhìn y bí n”. Ch c r ng, nhi u l n h a sĩ Tr n Văn C n ã c m t s ph n, vì ã trao cho ông m t t ng v t p n th c a tình yêu. H nh phúc riêng tư n v i ông
quá mu n màng, nhưng ông ã ư c bù p, b i s xanh tươi, trong lành mà ngư i thi u n y mang n. Khi nh m m t, h a sĩ l i di chúc: “Xin cô Tr n Th H ng nh n l y gia tài h i h a c a tôi như m t chút quà m n...”. M côi m t khi còn m ng a, cha i chi n trư ng Campuchia, cu c s ng t l p s m t o cho cô bé Tr n Th H ng m t cá tính quy t li t. 13 tu i, cô r i qu hương Qu ng Ngãi cùng các h c sinh mi n Nam ra B c h c t p. Có năng khi u c bi t v h i h a, Tr n Th H ng ư c ch n vào h c l p sơ trung h 7 năm c a Trư ng H M thu t Hà N i. Hi u trư ng c a trư ng lúc b y gi là h a sĩ Tr n Văn C n, m t tên tu i l n c a n n m thu t nư c nhà. Cô bé c l n lên t ng ngày, vô tư, h n nhiên và yêu ngôi trư ng như mái nhà c a mình. Trong Trư ng M thu t có m t công viên nh , H ng và các b n mình thư ng ra ây h c bài, an len, ng i hí hoáy t p v ký h a... Th nh tho ng, th y hi u trư ng l i ghé qua, trò chuy n cùng nh ng h c sinh c a mình. Qua nh ng câu chuy n dung d , ông ã vun p lên tình yêu ngh thu t, cái nhìn i s ng an lành trong tâm h n non n t c a nh ng cô c u h c trò nh . Ông g n gũi, hi n lành và l n lao. Các h c sinh c a Trư ng M thu t bên c nh s yêu quý, còn ngư ng m th y như m t th n tư ng. H a sĩ Tr n Văn C n có m t gương m t r t p và bi u c m v t o hình. Khi Tr n Th H ng làm bài thi t t nghi p i h c - chuyên ngành iêu kh c, cô ã t i xin n n tư ng chân dung ông. H ng ngày, cô u có th i gian ng i c nh ông hoàn thành b c chân dung, khi cô n n tư ng thì h a sĩ cũng tranh th ký h a nét thanh xuân c a cô. Qua nh ng câu chuy n và s g n gũi càng ngày trong lòng cô hình nh th y hi u trư ng càng tr nên thân thi t. Ngư c l i, ông cũng quy n luy n cô h c trò h n nhiên, có ôi m t b câu trong veo. Ông không còn là m t th n tư ng xa cách, cô thương ông bao năm s ng l i th i m t mình, t gi t giũ cơm nư c trong căn nhà l nh l o ph Nguy n Thư ng Hi n. Ông s ng r t m b c, ngoài nh ng c v , gia tài c a ông h u như ch ng có gì.
M t ngày, Tr n Th H ng nh n ra mình ã em lòng yêu ngư i àn ông lu ng tu i và ơn c này. Tình yêu y không gi u di m âm , mà nó quy t li t d d i như cá tính vùng bi n c a cô. Cô ã nhìn th ng vào m t ông nói “em yêu th y”. H a sĩ choáng váng. 61 tu i, ông ang v chi u - còn cô 25 tu i, cô m i b t u cu c i mình, làm sao cô có th chia s ư c gánh n ng năm tháng ông ang mang. Tho t u, h a sĩ ã t ch i. Ông ng i làm phi n cô, s cô không ch u ư c nh ng d ngh t dư lu n và áp l c t b n bè, nh ng ngư i thân c a cô. Ông không mu n cô hy sinh tu i tr vì mình. Cô bư ng b nh không ch p nh n s ng n ng i c a ông, cô bi t ch c r ng tình yêu dành cho ông - trong tim cô, l n lao như th nào. Cô ch ng i v chăm lo vi c nhà c a, cơm nư c, gi t giũ cho ông. T ng ngày cô thuy t ph c ông hãy tin vào tình yêu c a cô - không ph i s b ng b t c a tu i tr . i v i cô tình yêu y là s ph n. Nh ng ngày xanh tươi cô mang n ã th p sáng l i cu c i nhi u u bu n cùa ông. Quá n a i ngư i ông m i có m t gia ình th c s c a mình, h nh phúc mu n màng y ôi khi ông v n chưa dám tin r ng mình th c s có nó... Năm 1975, cô Tr n Th H ng chuy n v h n v i h a sĩ, tránh nh ng l i xì xào, cô nh p h kh u vào căn h khu t p th s 10 - Nguy n Thư ng Hi n v i danh nghĩa... cháu ru t ông Tr n Văn C n. Tuy nhiên, chuy n tình “kinh thiên ông a” c a h v n b b n bè, ngư i quen bàn ra tán vào. Ngư i ta nói cô H ng iên, cũng không ít k cho r ng cô H ng tham danh hám l i n n i ánh ic tu i tr c a mình. Không có ám cư i - cô H ng chưa bao gi t i thân vì nh ng thi t thòi y c a mình. Cô H ng nói: “M i ngư i như m t m nh thiên th ch rơi lang thang, n u may m n, khi rơi úng ch s ráp vào nhau v a khít. Cu c i tôi ráp v a v i ông, ư c s ng v i nhau ã là quà t ng vô giá c a s ph n. ám cư i là chuy n hình th c, tôi b ng lòng v i tình yêu c a ông và ch c n ông”. B i h a sĩ
ã cao tu i nên hai ngư i không có con. R t nhi u năm sau này, khi ch ng ki n cô H ng h t lòng chăm sóc t n t y v i ông C n nh ng ngư i nói cô “tham danh hám l i” m i th y ra s nh n tâm c a h trư c ngư i ph n chưa t ng ư c làm m y. H a sĩ - nhà iêu kh c Tr n Th H ng có 30 năm làm gi ng viên Khoa iêu kh c H M thu t Hà N i. S nghi p c a bà ch u nhi u nh hư ng l n t h a sĩ Tr n Văn C n. “Ông là nhân cách l n, là ngư i th y tuy t v i. T s uyên bác và trí tu , t s nhân h u và bao dung c a ông - tôi ã nhìn cu c i này r ng m và an hòa hơn. Ông cho tôi t m gương l n v sáng t o và s c n th n trong lao ng ngh thu t. V a làm hi u trư ng, ông v a làm T ng Thư ký H i M thu t - ông b n t i ngày. Ch v êm ông m i có th i gian sáng tác. Nhi u êm ông chong èn sơn mài n sáng, ông ch v a ch p m t ã n gi i làm. Nhưng tôi không th y ông m t m i, khi v ông v a mê m, v a n o th n tr ng m i nét bút mình t xu ng. M i khi ông c m l y cây c là có m t ngu n sinh l c bí n l i tr v v i ông...”. Trong 25 năm chung s ng ngoài tình yêu, h ã bên nhau như hai ngư i tri k . Cô ng i làm m u cho ông trong r t nhi u b c tranh v nh ng n dân quân, công nhân m , thi u n ... u th p thoáng mang hình nh ngư i ph n thương yêu c a i ông. Ông b t u y u d n t năm 1990, lúc y h a sĩ ã 80 tu i. H u như ch i l i trong nhà, ông v n v . B c tranh hơn d u cu i cùng h a sĩ Tr n Văn C n v ngư i v c a mình. Nhưng ti c r ng s c quá y u ông không y n i sơn, b c tranh t i gi v n còn dang d . B n năm cu i i ông g n như ch n m trên giư ng, t i nào cô H ng cũng giúp ông xem xét l i tranh, b c nào chưa hoàn thành cô giúp ông v n t. H a sĩ ã tr v cõi vĩnh h ng ư c 10 năm. Trong căn phòng cũ k trên gác 3, gi ây ch còn mình bà H ng s ng gi a th -gi i-ông. Căn phòng ch ng 20 m2 ch t ch i b i tranh. Hơn 1.000 b c tranh l n, nh ph i bu c thành t ng bó.
M y năm trư c tr n b n t, m i khi mưa xu ng l i d t, m m c và nư c mưa ã làm h ng vài b c. Bà dành d m ti n làm thêm ư c cái mái tôn, th t may là qua c mùa mưa v a r i căn phòng v n khô ráo. Trong nh ng câu chuy n k v ông, bà cư i và cũng khóc r t nhi u. Bà r ng r khi nh c l i nh ng k ni m, r ng tính ông hóm h nh, hay ùa, lúc nào cũng s bà bu n; r ng ông hay ký t t tên H-C (H ng - C n) vào góc nh ng b c tranh dành t ng bà; r ng ông chu áo n n i, i công tác xa hay sơ tán m i khi tr v nhà bà u th y trong cái túi sau cánh c a luôn có s n tem phi u và nh ng i u ông d n dò bà... R i bà l i khóc khi k v nh ng năm tháng m b c c a ông, n t n lúc s p m t bà m i mua cho ông ư c m t chi c tivi en tr ng. Bây gi , h ng ngày b u b n v i bà H ng là hai chú mèo nh . Trên sân thư ng có nh ng ch u rau và r t bé xíu, bà gieo vài cây t, dăm khóm u, m t ch u c i xanh tìm vui. Bà v n sáng tác, n n tư ng. Trong di chúc, ông l i cho bà toàn b tài s n ngh thu t c a mình, v i mong m i bà s thay ông gi gìn, b o qu n s tranh y công chúng sau này v n n ư c v i tranh ông. Nhi u ngư i th y bà H ng s ng m b c, ã khuyên bà bán i vài b c sang s a c a nhà - bà nh t nh không nghe. Bà nói: “Cu c i tôi ã ch t m t n a mang theo ông. Gi ây tôi ch có nguy n v ng làm sao ngh thu t c a h a sĩ Tr n Văn C n tái sinh. Khi s ng, ông ch có mong mu n nh ng ngư i dân bình thư ng nh t cũng n ư c v i tranh ông. Ông tin c y g i g m tôi ư c nguy n y, v y tôi ph i làm b ng ư c”. Bà H ng ã tính n nư c “xót ru t” nh t, là n u không tìm ư c nh ng m nh thư ng quân yêu ngh thu t, hay s h tr c a Nhà nư c, bà s ph i bán i m t s tư ng tranh Tr n Văn C n l y ti n làm nhà trưng bày cho ông. bu i chi u c a cu c i mình, ngư i àn bà chưa m t l n ư c làm m y ng i m l i nh ng năm tháng ã i qua: “Dù r ng kho ng th i gian h a sĩ
Tr n Văn C n b tôi l i m t mình quá dài, nhưng tôi v n bi t ơn ông. Vì ông ã cho tôi m i tình p như th trong i”...