Kết quả điều trị viêm phổi nhiễm Mycoplasma pneumoniae mang gen kháng macrolid ở trẻ em
lượt xem 2
download
Viêm phổi là bệnh lý thường gặp ở trẻ em, có tỷ lệ mắc và tỷ lệ tử vong hàng đầu ở trẻ em Việt Nam cũng như trên toàn thế giới. Bài viết trình bày đánh giá kết quả điều trị ở bệnh nhân viêm phổi nhiễm Mycoplasma pneumoniae mang gen kháng macrolide.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Kết quả điều trị viêm phổi nhiễm Mycoplasma pneumoniae mang gen kháng macrolid ở trẻ em
- TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ VIÊM PHỔI NHIỄM MYCOPLASMA PNEUMONIAE MANG GEN KHÁNG MACROLID Ở TRẺ EM Nguyễn Thị Thanh Phúc, Trần Thanh Tú Phùng Thị Bích Thuỷ, Vũ Thị Tâm, Phan Ngọc Nguyễn Thuỳ Dung, Ngô Thị Phương Nga, Trần Thị Sinh Bệnh viện Nhi Trung ương Mycoplasma Pneumoniae (MP) là căn nguyên vi khuẩn gây viêm phổi cộng đồng thường gặp ở trẻ em trên 5 tuổi. Macrolid là kháng sinh điều trị đầu tay. Tỷ lệ viêm phổi do vi khuẩn MP mang gen kháng macrolid ngày càng cao. Chưa có nghiên cứu nào tại Việt Nam về tỷ lệ mắc và kết quả điều trị viêm phổi nhiễm MP mang gen kháng macrolid ở trẻ em. Nghiên cứu này nhằm mục tiêu “Đánh giá kết quả điều trị viêm phổi nhiễm MP mang gen kháng macrolid ở trẻ em”. Phương pháp nghiên cứu là mô tả tiến cứu trên nhóm bệnh nhân viêm phổi nhiễm MP trong thời gian từ tháng 7/2021 - tháng 6/2023 tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Với kết quả cho thấy tỷ lệ viêm phổi nhiễm MP mang gen kháng macrolid chiếm 69,9%, thời gian nằm viện trung bình là 7,5 ± 3,1 ngày, trong đó 76,4% bệnh nhân nhiễm MP mang gen kháng macrolid có đáp ứng điều trị với macrolid trên lâm sàng. Như vậy, viêm phổi nhiễm MP mang gen kháng macrolid ở trẻ em chiếm tỷ lệ lớn và đa số còn đáp ứng với macrolid trên lâm sàng. Từ khóa: Kháng macrolid, mycoplasma pneumoniae, trẻ em. I. ĐẶT VẤN ĐỀ Viêm phổi là bệnh lý thường gặp ở trẻ em, Tại Việt Nam, chưa có nghiên cứu nào với số có tỷ lệ mắc và tỷ lệ tử vong hàng đầu ở trẻ em lượng lớn bệnh nhân viêm phổi do Mycoplasma Việt Nam cũng như trên toàn thế giới. pneumoniae mang gen kháng macrolid. Do Trong các căn nguyên gây viêm phổi ở trẻ vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu nhằm mục em, Mycoplasma pneumoniae là một tác nhân tiêu đánh giá kết quả điều trị ở bệnh nhân viêm gây bệnh quan trọng, chiếm 8% trong các căn phổi nhiễm Mycoplasma pneumoniae mang nguyên ở tất cả các nhóm tuổi, và chiếm 16 - gen kháng macrolide. 23% ở nhóm trẻ trên 5 tuổi.1 Từ những năm II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP 2000, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra tình trạng kháng macrolid của Mycoplasma pneumoniae 1. Đối tượng ngày càng cao, chiếm tỷ lệ trên 50%.2,3 Trên Bao gồm 103 bệnh nhân viêm phổi nhiễm thế giới cũng đã tiến hành nhiều nghiên cứu Mycoplasma pneumoniae từ 1 tháng đến 15 xác định tỷ lệ kháng macrolid của Mycoplasma tuổi nhập viện tại Trung tâm Quốc tế - Bệnh pneumoniae và tìm hiểu một số yếu tố liên quan, viện Nhi Trung ương trong từ tháng 7/2021 đến cho thấy sự khác biệt giữa hai nhóm mang gen tháng 6/2023. kháng macrolid và không mang gen.4,5 2. Phương pháp Tác giả liên hệ: Nguyễn Thị Thanh Phúc Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu tiến cứu. Bệnh viện Nhi Trung ương Phương pháp chọn mẫu: Mẫu thuận tiện. Email: bsphucnhi@gmail.com Phản ứng khuyếch đại chuỗi gen (PCR): Ngày nhận: 11/01/2024 Mycoplasma pneumoniae được phát hiện trong Ngày được chấp nhận: 18/01/2024 dịch hô hấp bằng kỹ thuật PCR đa mồi. Gen 158 TCNCYH 174 (1) - 2024
- TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC kháng macrolid được phát hiện bằng phản ứng nghiên cứu y sinh học Bệnh viện Nhi Trung khuếch đại chuỗi gen (PCR) đoạn 23S, giải ương phê duyệt theo quyết định số 2296/ trình tự gen trên máy tự động ABI. BVNTƯ- HĐĐĐ ngày 18 tháng 11 năm 2021. Phân tích và xử lý số liệu Số liệu thu thập được nhập và phân tích III. KẾT QUẢ bằng phần mềm SPSS 20.0. Trong thời gian nghiên cứu, chúng tôi đã thu 3. Đạo đức nghiên cứu thập được 103 bệnh nhân chia thành 2 nhóm Nghiên cứu được hội đồng đạo đức trong mang gen và không mang gen kháng macrolid. 30,1% 69,9% Gen kháng macrolid dương tính Gen kháng macrolid âm tính Biểu đồ 1. Tỷ lệ nhiễm Mycoplasma pneumoniae mang gen kháng macrolid Tỷ lệ bệnh nhân mang gen kháng macrolid gen kháng macrolid là 30,1% (31/103 bệnh là 69,9% (72/103 bệnh nhân) và không mang nhân). Bảng 1. Phân bố loại đột biến điểm gen kháng macrolid ở những bệnh nhân nhiễm Mycoplasma pneumoniae mang gen kháng thuốc Loại đột biến Số lượng (n) Tỷ lệ % A2063G 71 98,6 A2064G 1 1,4 C2617 0 0 Tổng 72 100 Trong số 72 bệnh nhân mang gen kháng Thời gian nằm viện trung bình của nhóm macrolid, có 71 bệnh nhân mang gen đột biến mang gen kháng macrolid dài hơn nhóm không A2063G, 1 bệnh nhân mang gen đột biến mang gen kháng macrolid. Sự khác biệt không A2064G, không có bệnh nhân nào mang gen có ý nghĩa thống kê (p = 0,24) (Bảng 2). đột biến C2617. TCNCYH 174 (1) - 2024 159
- TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC Bảng 2. Mối liên quan giữa thời gian điều trị trung bình với tình trạng mang gen kháng macrolid Mang gen kháng Không mang gen p macrolid (n = 72) kháng macrolid (n = 31) Thời gian nằm viện 7,5 ± 3,1 6,7 ± 2,2 0,24 (ngày) Bảng 3. Thuốc điều trị bệnh nhân viêm phổi nhiễm M. pneumoniae Mang gen kháng Không mang gen kháng macrolid macrolid Kháng sinh p Số lượng Tỷ lệ % Số lượng (n) Tỷ lệ % (n) Macrolid 55 76,4 29 93,5 Quinolon 4 5,6 2 6,5 0,029 Macrolid → Quinolon 13 18 0 0 Tổng 72 100 31 100 Tỷ lệ bệnh nhân được điều trị bằng kháng nhóm bệnh nhân không mang gen kháng sinh macrolid là cao nhất, trong nhóm bệnh macrolid là 93,5%. Sự khác biệt có ý nghĩa nhân mang gen kháng macrolid là 76,4% và thống kê với p < 0,05. Bảng 4. Phân loại tình trạng kháng trên lâm sàng và tìm thấy gen đột biến Mang gen kháng Không mang gen kháng macrolid macrolid p Số lượng (n) Tỷ lệ Số lượng (n) Tỷ lệ Kháng macrolid trên 17 23,6 2 6,5 lâm sàng 0,039 Đáp ứng với macrolid 55 76,4 29 93,5 Tổng 72 100 31 100 Có 76,4% bệnh nhân mang gen kháng IV. BÀN LUẬN macrolid đáp ứng với macrolid trên lâm sàng. Macrolid là kháng sinh đầu tay trong điều Có 17 bệnh nhân mang gen kháng macrolid trị viêm phổi do Mycoplasma pneumoniae. kháng macrolid trên lâm sàng, có 2 bệnh nhân Trước năm 1999, không có trường hợp nhiễm không mang gen kháng macrolid có kháng Mycoplasma pneumoniae mang gen kháng macrolid trên lâm sàng. Sự khác biệt có ý nghĩa macrolid nào được báo cáo trong số 296 thống kê với p < 0,05. nghiên cứu riêng biệt trên toàn thế giới.6 Tỷ 160 TCNCYH 174 (1) - 2024
- TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC lệ nhiễm Mycoplasma pneumoniae mang gen và cộng sự ghi nhận thời gian trung bình nằm kháng macrolid được báo cáo ở Đức và Pháp viện là 9,6 ± 5,6 ngày.13 Tác giả Eun Lee và lần lượt là 3% và 9,8%.7,8 Các nghiên cứu từ cộng sự nhận thấy không có sự khác biệt đáng Trung Quốc gần đây còn cho thấy hơn 80% kể về thời gian nằm viện giữa nhóm viêm phổi vi khuẩn Mycoplasma pneumoniae phân lập do Mycoplasma pneumoniae mang gen kháng được từ trẻ bị nhiễm khuẩn đường hô hấp macrolid (7,7 ± 5,6 ngày) và nhóm nhạy cảm cấp có khả năng kháng macrolid.9,10 Ở nghiên macrolid (6,3 ± 3,4 ngày).12 cứu của chúng tôi, tỷ lệ bệnh nhân nhiễm vi Kết quả nghiên cứu của chúng tôi, có 81% khuẩn Mycoplasma pneumoniae mang gen bệnh nhân điều trị khỏi bằng macrolid, 12,6% kháng macrolid là 69,9% (72/103 bệnh nhân), bệnh nhân điều trị thất bại với macrolid phải đổi trong khi tỷ lệ vi khuẩn không mang gen kháng kháng sinh sang quinolon, tất cả số bệnh nhân macrolid là 30,1% (31/103 bệnh nhân). Sự gia này đều mang gen kháng macrolid. Tỷ lệ điều tăng tình trạng kháng macrolid của vi khuẩn trị khỏi bằng macrolid đơn thuần ở nhóm viêm Mycoplasma pneumoniae là hậu quả của việc phổi nhiễm Mycoplasma pneumoniae không sử dụng macrolid rộng rãi trong điều trị viêm mang gen kháng macrolid cao hơn ở nhóm phổi ở trẻ em. viêm phổi nhiễm Mycoplasma pneumoniae Tình trạng kháng macrolid ở vi khuẩn mang gen kháng macrolid, sự khác biệt có ý Mycoplasma pneumoniae có liên quan tới đột nghĩa thống kê (p = 0,029). Kết quả cho thấy biến ở 23S rRNA hoặc protein ribosome L4 và ít bệnh nhân phải đổi kháng sinh từ macrolid L22. Đột biến điểm ở 3 vị trí (2063, 2064, 2617) sang quinolon hơn so với nghiên cứu của Lê của 23S rRNA gen đã được báo cáo là có liên Thị Hồng Hanh, tác giả ghi nhận 42,9% bệnh quan đến sự phát triển tình trạng kháng macrolid nhân không đáp ứng với macrolid phải đổi sang của vi khuẩn Mycoplasma pneumoniae. Trong điều trị bằng quinolon.13 đó, đột biến A2063G được ghi nhận là đột Trong nghiên cứu của chúng tôi, có 55 biến phổ biến nhất ở vi khuẩn Mycoplasma trường hợp mang gen kháng macrolid trên lâm pneumoniae mang gen kháng macrolid, tiếp sàng nhưng vẫn đáp ứng với điều trị macrolid, theo là đột biến A2064G.6,11 Trong nghiên cứu tỷ lệ tìm thấy gen kháng macrolid ở nhóm kháng của chúng tôi, loại đột biến gen kháng macrolid macrolid trên lâm sàng cao hơn so với nhóm phổ biến nhất là A2063G, chiếm 98,6% (71/72 đáp ứng macrolid trên lâm sàng, sự khác biệt bệnh nhân), đột biến A2064G chỉ chiếm 1,4% có ý nghĩa thông kê (p = 0,039). (1/72 bệnh nhân), trong khi đó không có bệnh Trong nghiên cứu của tác giả Yu-Chin Chen nhân nào mang gen đột biến C2167. Nghiên và cộng sự ghi nhận tỷ lệ bệnh nhân được chuyển cứu của tác giả Eun Lee và cộng sự cũng ghi sang điều trị bậc hai khi bị nhiễm Mycoplasma nhận kết quả tương tự, đa số gặp đột biến pneumoniae mang gen kháng macrolid tăng lên A2063G (100%), không có đột biến nào khác (OR = 4,42, 95% CI: 2,32 - 8,41; p < 0,001), hai được ghi nhận.12 nhóm kháng sinh hay dùng nhất là tetracyclin Về thời gian điều trị: thời gian nằm viện và quinolon và tổng thời gian điều trị bằng thuốc trung bình của nhóm mang gen kháng macrolid kháng sinh của nhóm viêm phổi do Mycoplasma là 7,5 ± 3,1 ngày, còn của nhóm không mang pneumoniae mang gen kháng macrolid dài hơn gen kháng macrolid là 6,7 ± 2,2 ngày. Kết quả so với nhóm không mang gen (MD = 2,93, 95% này tương tự nghiên cứu của Lê Thị Hồng Hanh CI: 1,97 - 3,89; p < 0,001).14 TCNCYH 174 (1) - 2024 161
- TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC V. KẾT LUẬN Microbiology and Infection. 2010;16(6):613- Nghiên cứu này chỉ ra viêm phổi nhiễm 616. doi:10.1111/j.1469-0691.2009.02968.x Mycoplasma Pneumoniae mang gen kháng 8. Peuchant O, Ménard A, Renaudin H, et al. macrolid chiếm tỷ lệ lớn (69,9%). Tuy nhiên, Increased macrolide resistance of Mycoplasma phần lớn còn đáp ứng với phác đồ điều trị sử pneumoniae in France directly detected in dụng macrolid. clinical specimens by real-time PCR and melting curve analysis. Journal of Antimicrobial TÀI LIỆU THAM KHẢO Chemotherapy. 2009;64(1):52-58. doi:10.1093/ 1. Jain S, Williams DJ, Arnold SR, et al. jac/dkp160 Community-Acquired Pneumonia Requiring 9. Wang Y, Qiu S, Yang G, et al. An Hospitalization among U.S. Children. N Engl Outbreak of Mycoplasma pneumoniae Caused J Med. 2015;372(9):835-845. doi:10.1056/ by a Macrolide-Resistant Isolate in a Nursery NEJMoa1405870 School in China. Antimicrob Agents Chemother. 2. Waites KB, Xiao L, Liu Y, et al. Mycoplasma 2012;56(7):3748-3752. doi:10.1128/AAC.0014 pneumoniae from the Respiratory Tract and 2-12 Beyond. Clin Microbiol Rev. 2017;30(3):747- 10. Liu Y, Ye X, Zhang H, et al. 809. doi:10.1128/CMR.00114-16 Antimicrobial Susceptibility of Mycoplasma 3. Tsai TA, Tsai CK, Kuo KC, et al. Rational pneumoniae Isolates and Molecular Analysis stepwise approach for Mycoplasma pneumoniae of Macrolide-Resistant Strains from Shanghai, pneumonia in children. Journal of Microbiology, China. Antimicrob Agents Chemother. Immunology and Infection. 2021;54(4):557- 2009;53(5):2160-2162. doi:10.1128/ 565. doi:10.1016/j.jmii.2020.10.002 AAC.01684-08 4. Yang TI, Chang TH, Lu CY, et al. 11. Waites KB, Balish MF, Atkinson Mycoplasma pneumoniae in pediatric patients: TP. New insights into the pathogenesis Do macrolide-resistance and/or delayed and detection of Mycoplasma pneumoniae treatment matter? Journal of Microbiology, infections. Future Microbiol. 2008;3(6):635- Immunology and Infection. 2019;52(2):329- 648. doi:10.2217/17460913.3.6.635 335. doi:10.1016/j.jmii.2018.09.009 5. Zhou Y, Zhang Y, Sheng Y, et al. More 12. Lee E, Cho HJ, Hong SJ, et al. Complications Occur in Macrolide-Resistant Prevalence and clinical manifestations of than in Macrolide-Sensitive Mycoplasma macrolide resistant Mycoplasma pneumoniae pneumoniae Pneumonia. Antimicrob pneumonia in Korean children. Korean J Agents Chemother. 2014;58(2):1034-1038. Pediatr. 2017;60(5):151-157. doi:10.3345/kjp. doi:10.1128/AAC.01806-13 2017.60.5.151 6. Bébéar CM, Pereyre S. Mechanisms of 13. Lê Thị Hồng Hanh, Nguyễn Duy Bộ. drug resistance in Mycoplasma pneumoniae. Một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và Curr Drug Targets Infect Disord. 2005;5(3):263- kết quả điều trị trẻ viêm phổi do Mycoplasma 271. doi:10.2174/1568005054880109 Pneumoniae tại Bệnh viện Nhi Trung ương năm 7. Dumke R, Von Baum H, Lück PC, et al. 2015-2016. Tạp chí Phòng chống bệnh sốt rét Occurrence of macrolide-resistant Mycoplasma và các bệnh ký sinh trùng. 2016;93(4). pneumoniae strains in Germany. Clinical 14. Chen YC, Hsu WY, Chang TH. 162 TCNCYH 174 (1) - 2024
- TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC Macrolide-Resistant Mycoplasma pneumoniae Pneumonia. Emerg Infect Dis. 2020;26(7):1382- Infections in Pediatric Community-Acquired 1391. doi:10.3201/eid2607.200017 Summary TREATMENT OUTCOME OF MACROLIDE-RESISTANT MYCOPLASMA PNEUMONIAE PNEUMONIA IN CHILDREN Mycoplasma Pneumoniae (MP) is a main pathogenic cause of community-acquired pneumonia in children over 5 years old. Currently, macrolide is the first-choice antibiotic for treatment. There have been no study in Vietnam on the incidence and results of treatment of pneumonia infected with macrolide-resistant MPs in children. This study aims to "Evaluate the results of treatment of pneumonia infected with macrolide-resistant MP in children". This is a prospective descriptive study of a group of patients with pneumonia infected with MP from July 2021 to June 2023 at the National Children's Hospital. The results showed that the rate of pneumonia infected with MPs carrying macrolide resistance genes accounted for 69.9%, the average hospital stay was 7.5 ± 3.1 days, of which 76.4% of patients infected with MPs carried resistance genes. Macrolides have a clinical response to macrolide treatment. Thus, pneumonia infected with MP carrying macrolide resistance genes in children accounts for a large proportion, however most of them still respond to macrolides clinically. Keywords: Macrolide-resistant, mycoplasma pneumoniae, children. TCNCYH 174 (1) - 2024 163
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và kết quả điều trị viêm phổi nặng ở trẻ em từ 2 tháng đến 5 tuổi
8 p | 21 | 7
-
Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, kết quả điều trị viêm phổi thùy tại Bệnh viện Nhi Trung ương
5 p | 24 | 7
-
Đặc điểm dịch tễ học lâm sàng và nhận xét kết quả điều trị viêm phổi do Mycoplasma Pneumoniae tại bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn
6 p | 77 | 6
-
Thực trạng kháng kháng sinh của H. influenzae và kết quả điều trị viêm phổi cộng đồng do H. influenzae tại Bệnh viện Trẻ em Hải Phòng 2019-2020
6 p | 17 | 6
-
Tính kháng kháng sinh của vi khuẩn Haemophilus influenze và kết quả điều trị viêm phổi do Haemophilus influenze ở trẻ em tại Bệnh viện Nhi Trung ương
4 p | 16 | 5
-
Đặc điểm và một số yếu tố liên quan đến kết quả điều trị viêm phổi sơ sinh tại Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên
7 p | 9 | 5
-
Mô tả đặc điểm dịch tễ học, lâm sàng, cận lâm sàng và kết quả điều trị viêm phổi do virus hợp bào hô hấp ở trẻ sơ sinh tại Bệnh viện đa khoa Đức Giang từ 2019 đến 2021
5 p | 12 | 4
-
Kết quả điều trị viêm phổi ở trẻ em tại Bệnh viện Trường Đại học Y khoa Vinh năm 2020
4 p | 12 | 4
-
Kết quả điều trị viêm phổi nặng ở trẻ từ 2 tháng đến 5 tuổi tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới thành phố Hồ Chí Minh
5 p | 20 | 4
-
Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và kết quả điều trị viêm phổi mắc phải cộng đồng, tại Bệnh viện Quân y 110
5 p | 15 | 3
-
Liên quan giữa mức độ nặng suy dinh dưỡng cấp với một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, kết quả điều trị viêm phổi ở trẻ từ 2 tháng đến 5 tuổi tại Bệnh viện Nhi Đồng Cần Thơ
7 p | 12 | 3
-
Hình ảnh tổn thương trên X-quang và kết quả điều trị viêm phổi có nhiễm Mycoplasma pneumoniae tại khoa Hô hấp Bệnh viện Nhi Thái Bình
5 p | 2 | 2
-
Kết quả điều trị viêm phổi do phế cầu ở trẻ em dưới 5 tuổi tại khoa Hô hấp - Bệnh viện Sản nhi Nghệ An
5 p | 5 | 2
-
Bài giảng Đặc điểm dịch tễ học lâm sàng và nhận xét kết quả điều trị viêm phổi do respiratory syncytial virus tại bệnh viện Xanh Pôn
25 p | 30 | 2
-
Đánh giá kết quả điều trị viêm phổi ở bệnh nhân sau ghép thận tại Bệnh viện Bạch Mai
4 p | 8 | 2
-
Kết quả điều trị viêm phổi nặng do Mycoplasma pneumoniae tại Trung tâm hô hấp Bệnh viện Nhi Trung ương năm 2023
7 p | 5 | 1
-
Nghiên cứu yếu tố nguy cơ và kết quả điều trị viêm phổi liên quan thở máy ở bệnh nhân bỏng nặng
5 p | 1 | 1
-
Nguyên nhân và kết quả điều trị viêm phổi nặng ở trẻ em tại Bệnh viện Nhi Trung ương
4 p | 2 | 1
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn