Kết quả khảo sát thú hoang dã tại huyện Hoài Ân tỉnh Bình Định

Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 2(4) - 2012<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> KEÁT QUAÛ KHAÛO SAÙT THUÙ HOANG DAÕ<br /> TAÏI HUYEÄN HOAØI AÂN TÆNH BÌNH ÑÒNH<br /> Leâ Vaên Chieân(1), Phan Chí Quoác Huøng(2)<br /> (1) Tröôøng Ñaïi Hoïc Thuû Daàu Moät; (2) Tröôøng THPT Nguyeãn Bænh Khieâm (Bình Định)<br /> <br /> <br /> TOÙM TAÉT<br /> Qua quaù trình nghieân cöùu thuù hoang daõ taïi huyeän Hoaøi AÂn tænh Bình Ñònh chuùng toâi<br /> ñaõ xaùc ñònh ñöôïc 67 loaøi thuù, thuoäc 26 hoï, 11 boä. Vôùi keát quaû nghieân cöùu naøy chuùng toâi ñaõ<br /> boå sung cho danh saùch thuù cuûa huyeän Hoaøi AÂn 45 loaøi, 10 hoï vaø 4 boä; boå sung cho danh<br /> saùch thuù cuûa tænh Bình Ñònh 17 loaøi; xaùc ñònh ñöôïc 28 loaøi thuù quyù hieám coù teân trong saùch<br /> ñoû Vieät Nam naêm 2007; 28 loaøi thuù thuoäc Nghò ñònh 32/2006/NÑ-CP cuûa Chính phuû.<br /> Ñoä phong phuù cuûa nhieàu loaøi thuù ôû ñaây bò suy giaûm nghieâm troïng. Hieän taïi chæ coù<br /> 10 loaøi thuù coù soá löôïng caù theå coøn phong phuù (chieám 14,9%), 7 loaøi ôû möùc trung bình<br /> (chieám 10,4%); coù 16 loaøi ôû möùc ít (chieám 23,9 %); 27 loaøi ôû möùc hieám ñang bò ñe doaï<br /> tuyeät chuûng (chieám 40,3%). Coù 7 loaøi ñaõ bò tuyeät dieät taïi ñòa phöông (chieám 10,4%) laø:<br /> voi, hoå, baùo gaám, baùo hoa mai, soùi löûa, raùi caù thöôøng, khæ ñuoâi daøi.<br /> Khu heä thuù Hoaøi AÂn khaù ña daïng, chöùa ñöïng nhieàu nguoàn gen quí giaù, nhöng ñoä<br /> phong phuù cuûa haàu heát caùc loaøi thuù taïi ñaây bò suy giaûm nghieâm troïng, do ñoù caàn thieát<br /> phaûi coù chöông trình haønh ñoäng thöïc teá nhaèm baûo veä höõu hieäu vaø phaùt trieån beàn vöõng<br /> nguoàn taøi nguyeân quí baùu naøy.<br /> Töø khoùa: thaønh phaàn loaøi thuù, thuù hoang daõ<br /> *<br /> 1. ÑÒA BAØN NGHIEÂN CÖÙU Ñòa baøn huyeän Hoaøi AÂn ñöôïc xem laø<br /> Hoaøi AÂn laø huyeän trung du, trong ñoù moät thung luõng, vôùi ñoài nuùi bao quanh.<br /> coù moät soá xaõ thuoäc dieän mieàn nuùi, nhö: Ñòa hình cuûa huyeän naøy khaù phöùc taïp, bò<br /> Boác Tôùi, Ñaék Mang, An Sôn. Huyeän naøy chia caét bôûi heä thoáng soâng suoái daøy ñaëc,<br /> 0<br /> coù toaï ñoä ñòa lí: 14,5 ‟14,33 0<br /> vó baéc; taïo thaønh nhieàu caùnh ñoàng vaø thung luõng<br /> 109,470‟1110 kinh ñoâng, caùch tænh lò Bình nhoû heïp.<br /> Ñònh veà phía baéc gaàn 100km vaø caùch quoác Caûnh quan ôû ñaây khaù ña daïng, coù caùc<br /> loä 1A veà phía taây 9km. Phía ñoâng giaùp loaïi sinh caûnh chính laø: röøng kín thöôøng<br /> huyeän Hoaøi Nhôn vaø Phuø Myõ, phía taây xanh möa aåm nhieät ñôùi, röøng phuïc hoài töï<br /> giaùp huyeän Vónh Thaïnh, phía nam giaùp nhieân sau khai thaùc, traûng coû - caây buïi,<br /> huyeän Phuø Caùt vaø phía baéc giaùp huyeän röøng troàng - nöông raãy, vuøng ven caùc soâng<br /> An Laõo. suoái, baûn laøng - khu daân cö, ñoàng ruoäng.<br /> <br /> 35<br /> Journal of Thu Dau Mot university, No2(4) – 2012<br /> <br /> <br /> Hoaøi AÂn naèm trong vuøng khí haäu dung phoûng vaán ñöôïc ñeà caäp laø: caùc loaøi<br /> nhieät ñôùi gioù muøa, coù hai muøa roõ reät: muøa thuù maø hoï bieát, teân ñòa phöông cuûa loaøi,<br /> möa töø thaùng 9 ñeán thaùng 12; muøa khoâ töø moâ taû ñaëc ñieåm beân ngoaøi, nôi truù nguï,<br /> thaùng 1 ñeán thaùng 8 naêm sau. Löôïng möa nôi thöôøng kieám aên, muøa sinh saûn… Quaù<br /> trung bình trong naêm khoaûng töø 2000mm trình phoûng vaán ñöôïc chia laøm 2 böôùc:<br /> ñeán 2200mm. Nhieät ñoä trung bình naêm laø Böôùc 1: ñeå ngöôøi daân töï keå veà nhöõng<br /> 26,70C, luùc cao nhaát coù theå ñaït 39,50C, loaøi thuù maø hoï saên baét ñöôïc, trong ñoù coù<br /> thaáp nhaát laø 15,20C. Ñoä aåm trung bình gôïi yù ngöôøi ñöôïc phoûng vaán moâ taû ñaëc<br /> trong naêm: 76 - 81%. ñieåm cuûa töøng loaøi, caùch nhaän bieát vaø ñòa<br /> 2. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU ñieåm baét gaëp hoaëc saên ñöôïc thuù.<br /> Ñeå xaùc ñònh thaønh phaàn loaøi thuù ôû Böôùc 2: söû duïng caùc aûnh maøu ñeå<br /> khu vöïc naøy, chuùng toâi ñaõ tieán haønh 19 ñôït ngöôøi ñöôïc phoûng vaán nhaän daïng töøng<br /> khaûo saùt thöïc ñòa töø 6/2006 ñeán 2/2008 vaø loaøi vaø cung caáp thoâng tin veà nôi gaëp, ñòa<br /> trong nhöõng naêm: 2010, 2011 chuùng toâi ñaõ ñieåm saên vaø sinh caûnh soáng cuûa chuùng.<br /> tieán haønh 2 ñôït khaûo saùt boå sung. Trong 2.3. Söu taàm maãu vaät<br /> quaù trình nghieân cöùu chuùng toâi ñaõ söû duïng Söu taàm caùc di vaät thuù coøn löu laïi ôû<br /> caùc phöông phaùp truyeàn thoáng ñaõ vaø ñang ñòa phöông (maãu nhoài, da, loâng…). Quan<br /> ñöôïc duøng roäng raõi ôû trong nöôùc vaø treân theá saùt, chuïp aûnh caùc maãu thuù ñöôïc löu giöõ<br /> giôùi: quan saùt ngoaøi thieân nhieân, ñieàu tra taïi caùc ñieåm buoân baùn thuù röøng, caùc gia<br /> qua daân, söu taàm maãu vaät. ñình thôï saên...<br /> 2.1. Quan saùt ngoaøi thieân nhieân Ñoái vôùi nhöõng loaøi thuù nhoû khoâng<br /> Ñeå quan saùt tröïc tieáp thuù ngoaøi thieân thuoäc dieän quí hieám, caám saên baét, nhö caùc<br /> nhieân, chuùng toâi laäp caùc tuyeán quan saùt loaøi chuoät, soùc caây, aên saâu boï, nhieàu raêng…<br /> hoaëc boá trí caùc ñòa ñieåm ñeå quan saùt, theo chuùng toâi duøng caùc loaïi baãy (baãy loàng, baãy<br /> doõi söï hoaït ñoäng cuûa thuù. Tuyeán ñöôïc boá keïp, baãy saäp) ñeå ñaùnh baét. Baãy ñöôïc ñaët ôû<br /> trí ôû caùc sinh caûnh chính (nôi coù nhieàu caùc sinh caûnh khaùc nhau (nöông raãy, traûng<br /> thuù cö truù vaø hoaït ñoäng) trong khu vöïc coû caây buïi, ñoàng ruoäng, baûn laøng, röøng kín<br /> nghieân cöùu. Moãi loaïi hình sinh caûnh thöôøng xanh nöûa ruïng laù…).<br /> chuùng toâi boá trí 1 - 2 tuyeán. Theo tuyeán 2.4. Ñònh loaïi thuù<br /> chuùng toâi coù theå quan saùt ñöôïc söï hoaït Vieäc phaân tích ñònh loaïi thuù tieán<br /> ñoäng cuûa thuù. Ngoaøi ra chuùng toâi coøn haønh theo nhöõng nguyeân taéc phaân loaïi<br /> khaûo saùt ven caùc soâng, suoái, laø nôi thuù ñoäng vaät cuûa E.Mayr [11]; ñònh teân khoa<br /> hay qua laïi uoáng nöôùc hoaëc kieám thöùc aên. hoïc theo khoùa ñònh loaïi thuù Vieät Nam cuûa<br /> 2.2. Ñieàu tra qua daân Ñaøo Vaên Tieán [8], khoùa ñònh loaïi chuoät ôû<br /> Chuùng toâi ñaõ tìm hieåu nhaân daân ñòa Vieät Nam cuûa Ñaøo Vaên Tieán [9, 10], khoùa<br /> phöông (giaø laøng, thôï saên, nhöõng ngöôøi ñònh loaïi Gaëm nhaám cuûa Cao Vaên Sung vaø<br /> hay vaøo röøng thu haùi löôïm laâm saûn…); Nguyeãn Minh Taâm [7], khoùa ñònh loaïi thuù<br /> ngoaøi ra coøn phoûng vaán vaø tìm hieåu qua aên thòt cuûa Phaïm Troïng AÛnh, khoùa ñònh<br /> caùc caùn boä kieåm laâm trong huyeän. Noäi loaïi dôi cuûa Vuõ Ñình Thoáng, Phí Maïnh<br /> <br /> 36<br />  Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 2(4) - 2012<br /> <br /> <br /> Hoàng [4], … Saép xeáp danh muïc thuù theo kieän thöïc teá chuùng toâi ñaõ toå chöùc 21 ñôït<br /> danh luïc caùc loaøi thuù (Mammalia) Vieät Nam khaûo saùt thöïc ñòa, thu thaäp ñöôïc 214<br /> cuûa Ñaëng Huy Huyønh vaø coäng söï [5]. maãu vaät vaø di vaät, chuïp 169 taám aûnh,<br /> 3. KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU hoaøn thaønh 150 phieáu ñieàu tra. Treân cô<br /> 3.1. Danh saùch caùc loaøi thuù hoang sôû nhöõng nguoàn tö lieäu naøy, chuùng toâi ñaõ<br /> daõ phaân boá ôû huyeän Hoaøi AÂn xaùc ñònh ñöôïc 67 loaøi thuù hoang daõ phaân<br /> boá taïi huyeän Hoaøi AÂn theo danh saùch<br /> Vieäc thu maãu vaät hieän nay gaëp raát<br /> döôùi ñaây:<br /> nhieàu khoù khaên. Tuy vaäy, trong ñieàu<br /> <br /> Baûng 1: Danh saùch caùc loaøi thuù hoang daõ phaân boá ôû huyeän Hoaøi AÂn<br /> Cấp bảo<br /> vệ<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Nghị định 32/2006/NĐ-CP<br /> Tên loài Tên địa phương Nguồn<br /> STT tư liệu<br /> <br /> <br /> <br /> Độ phong phú<br /> <br /> <br /> Việt Nam 2007<br /> Sách đỏ<br /> I. Bộ ăn sâu bọ - Insectivora<br /> 1. Họ chuột chù - Soricidae<br /> 1 Chuột chù - Suncus murinus Chuột chù nhà (K) 4 3 mẫu<br /> 2 Chuột chù nâu - Suncus saturatior Chuột chù (K) 4 2 mẫu<br /> II. Bộ nhiều răng -Scandentia<br /> 2. Họ đồi - Tupaiidae<br /> 3 Đồi - Tupaia belangeri (Thomas,1925) Sóc mõm dài (K) 2 2 mẫu<br /> III. Bộ cánh da - Dermoptera<br /> 3. Họ chồn dơi - Cynocephalidae<br /> Chồn dơi - Cynocephalus variegatus<br /> 4 Chồn dơi (K) 1 EN IB 1 mẫu<br /> (Audebert,1799)<br /> IV. Bộ dơi -Chiroptera<br /> 4. Họ dơi muỗi - Vespertilionidae<br /> Dơi nghệ - Scotophilus heathi<br /> 5 Dơi vàng (K) 3 2 mẫu<br /> (Horsfield,1831)<br /> 5. Họ dơi ma - Megadermatidae<br /> Dơi ma nam - Megaderma spasma<br /> 6 Dơi ma (K) 3 4 mẫu<br /> (Linnaeus,1758)<br /> 6. Họ dơi quả - Pteropodidae(Gray,1821)<br /> 7 Dơi ăn mật hoa lớn Dơi chó (K) 4 3 mẫu<br /> <br /> 37<br /> Journal of Thu Dau Mot university, No2(4) – 2012<br /> <br /> Macroglossus sobrinus (K.Adersen,1911)<br /> V. Bộ tê tê - Pholidota<br /> 7. Họ tê tê - Manidae<br /> Tê tê Gia Va - Manis javanica Vảy + CA<br /> 8 Trút (K) 1 EN IIB<br /> (Desmarest,1822) + ĐT<br /> VI. Bộ gặm nhấm - Rodentia<br /> 8. Họ sóc cây - Sciuridae<br /> Sóc chuột lửa - Tamiops rodolphei<br /> 9 Nhen (K) 2 1 mẫu<br /> (Milne-Edwards,1867)<br /> Sóc chuột nhỏ - Tamiops macclandi<br /> 10 Nhen (K) 2 1 mẫu<br /> (Horsfield,1839)<br /> Sóc vằn lưng - Menetes berdmorei Sóc đất (K), con Na<br /> 11 4 10 mẫu<br /> (Blyth,1894) (B).<br /> Sóc chân vàng - Callosciurus flavimanus Sóc đỏ dạ (K), Prok<br /> 12 3 4 mẫu<br /> (Geoffroy) (B)<br /> 13 Sóc đang - Ratufa bicolor (J.Allen,1906) Sóc đen (K), 2 1 mẫu<br /> 9. Họ sóc bay - Pteromyidae<br /> Sóc bay trâu đuôi đen - Petaurista<br /> 14 Sóc bay lớn (K) 1 VU IIB 2 mẫu<br /> petaurista lylei (Bonhote,1900)<br /> 15 Sóc bay đen trắng - Hylopetes abboniger Sóc bay nhở (K) 1 VU IIB 1 mẫu<br /> 10. Họ chuột - Muridae<br /> Chuột nhắt nhà - Mus musculus<br /> 16 Chuột nhắt nhà (K) 2 2 mẫu<br /> (Waterhouse,1843)<br /> Chuột nhắt đồng - Mus caroli<br /> 17 Chuột nhắt đồng (K) 4 2 mẫu<br /> (Bonhote,1902)<br /> 18 Chuột nhắt núi - Mus pahari (Thomas,1916) Chuột nhắt núi (K) 2 1 mẫu<br /> Chuột nhà - Rattus flavipectus<br /> 19 Chuột nhà (K) 4 3 mẫu<br /> (Milne Edward,1872)<br /> Chuột rừng - Rattus koratensis<br /> 20 Chuột khuy (K) 4 3 mẫu<br /> (Kloss,1919)<br /> Chuột dúi lớn - Bandicota indica Chuột đất lớn (K);<br /> 21 3 2 mẫu<br /> (Bechstein,1800) Sốt (B)<br /> 22 Chuột Xuri - Rattus surifer (Miller,1900) chuột núi (K) 3 1 mẫu<br /> Chuột cống - Rattus norvegicus<br /> 23 Chuột cống (K) 3 2 mẫu<br /> (Benkenhout,1769)<br /> Chuột bụng bạc - Rattus argentiventer<br /> 24 Chuột đồng (K) 4 4 Mẫu<br /> (Robinson et Kloss,1916)<br /> 25 Chuột núi - Rattus sabanus (Thomas,1887) Chuột núi (K) 2 1 mẫu<br /> 26 Chuột Bukit - Rattus bukit (Bonhote,1903) Chuột lông đỏ(K) 2 2 mẫu<br /> 27 Chuột lắt - Rattus exulans (Peale,1848) chuột lắt(K) 4 8 mẫu<br /> <br /> <br /> 38<br />  Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 2(4) - 2012<br /> <br /> Chuột đàn - Rattus molliculus<br /> 28 Chuột núi xám (K) 4 4 mẫu<br /> (Robinson et Kloss,1922)<br /> 11. Họ Dúi - Rhizomyidae<br /> 29 Dúi Mốc - Rhizomys pruinosus (Blyth,1851) Dúi (K) 1 1 mẫu<br /> 12. Họ nhím - Hystricidae<br /> Nhím bờm - Hystrix subcristata<br /> 30 Nhím (K), Tờ Ma (B) 1 Lông + CA<br /> (Swinhoe,1971)<br /> Đon - Atherurus macrourus<br /> 31 Hon (K) 2 Lông + ĐT<br /> (Linnaeus,1758)<br /> VII. Bộ ăn thịt - Carnivora<br /> 13. Họ chồn - Mustelidae<br /> Chồn bạc má lớn - Melogale moschata 1 mẫu +<br /> 32 Chồn hôi lớn (K) 2<br /> (Gray,1831) da lông<br /> 33 Rái cá thường - Lutra lutra (Linnaeus,1758) Rái cá chân vịt (K) 0 VU IB ĐT<br /> 34 Rái cá vuốt bé - Aonyx cinerea (Illiger,1815) Rái cá chân chó (K) 1 VU IB 2 mẫu<br /> Chồn mác - Martes flavigula 2 mẫu +<br /> 35 Chồn vàng (K) 1<br /> (Boddaeet,1785) CA<br /> Heo cuối (K), Prun<br /> 36 Lửng lợn - Arctonyx collaris (Pocock,1940) 1 Điều tra<br /> (B)<br /> 14. Họ cầy - Viverridae<br /> Cầy vòi mốc - Paguma larvata<br /> 37 Cầy vòi (K) 1 CA + ĐT<br /> (Wroungton,1910)<br /> Cầy tai trắng - Arctogalidia trivirgata 1 mẫu+<br /> 38 Chồn chó(K) 1 LR<br /> (Gray,1832) CA<br /> Cầy hương - Viverricula malaccensis 1 mẫu +<br /> 39 Chồn ngận (K) 2 IIB<br /> (Kloss,1919) CA<br /> Cầy vòi đốm - Paradoxurus hermaphroditus Cầy vòi hương (K) , 3 mẫu +<br /> 40 2<br /> (Gyldenstolpe,1917) Tà-Pit (B) ĐT<br /> Cầy vằn bắc - Hemigalus owstoni<br /> 41 Chồn hươu (K) 1 VU IIB 1 mẫu+ ĐT<br /> (Thomas,1912)<br /> 42 Cầy giông sọc - Viverra megaspila Chồn gáy (K) 1 VU IIB 1 mẫu<br /> Cầy gấm - Prionodon pardicolor 1 mẫu +<br /> 43 Cầy báo (K) 1 VU IIB<br /> (Thomas,1925) ĐT<br /> 44 Cầy mực - Artictis binturong (Raffles,1821) Chồn mực (K) 1 EN IB ĐT<br /> 15. Họ cầy lỏn - Herpestidae<br /> Cầy móc cua - Herpestes urva<br /> 45 Cầy móc cua (K) 1 2 mẫu<br /> (Hodgson,1836)<br /> Lỏn tranh - Herpestes javanicus Chồn đèn (K),Cà 2 mẫu +<br /> 46` 2<br /> (Gervais,1841) sua(B) ĐT<br /> 16. Họ chó - Canidae<br /> <br /> <br /> 39<br /> Journal of Thu Dau Mot university, No2(4) – 2012<br /> <br /> 47 Sói lửa - Cuon alpinus (Pocock,1941) Sói (K) 0 EN IB ĐT<br /> 17. Họ gấu - Ursidae<br /> Da lông+<br /> 48 Gấu ngựa - Ursus thibetanus (Cuvier,1823) Gấu ngựa (K) 1 EN IB Xương +<br /> ĐT<br /> 49 Gấu chó - Ursus malayanus Gấu lợn (K) 1 EN IB Răng+ĐT<br /> 18. Họ mèo - Felidae<br /> Mèo rừng - Prionailurus bengalensis Mèo rừng (K), Chan<br /> 50 3 IB 2 mẫu<br /> (Kerr,1792) (B)<br /> Báo hoa mai - Panthera pardus<br /> 51 Beo đá (K) 0 CR IB ĐT<br /> (Linnaeus,1758)<br /> Báo gấm - Pardofelis nebulosa<br /> 52 Beo gấm (K) 0 EN IB ĐT<br /> (Griffth,1821)<br /> 53 Hổ - Panthera tigris (Mazak,1968) Cọp (K) 0 CR IB Xương+ĐT<br /> VIII. Bộ Guốc chẵn - Artiodactyla<br /> 19. Họ lợn - Suidae<br /> Heo rừng(K), Hà ke Bàn chân,<br /> 54 Lợn rừng - Sus scrofa (Linnaeus,1758) 2<br /> (B) da<br /> 20. Họ hươu nai - Cervidae<br /> 55 Nai - Cervus unicolor (Kerr,1792) Nai mốc (K), Dôi (B) 1 VU Sừng + CA<br /> Hoẵng nam bộ - Muntiacus muntjak Mang (K), Chia dền Đuôi, sừng<br /> 56 2 VU<br /> annamensis (Kloss,1928) (B) QSM+CA<br /> 21. Họ cheo cheo - Tragulidae<br /> Bào thai,<br /> Cheo cheo nam dương - Tragulus<br /> 57 Cheo chét (K) 2 VU IIB chân,<br /> javanicus<br /> QSM<br /> 22. Họ trâu bò - Bovidae<br /> Sơn dương - Capricornis sumatraensis Sơn dương (K),<br /> 58 1 EN IB Sừng, sọ<br /> (Heude,1888) Kê(B)<br /> IX. Bộ có vòi - Proboscidea<br /> 23. Họ voi - Elephantidae<br /> Voi châu Á - Elephas maximus<br /> 59 Voi (K) 0 CR IB Răng, lông<br /> (Linnaeus,1758)<br /> X. Bộ linh trưởng - Primates<br /> 24. Họ cu li - Loricidae<br /> Ci li nhỏ-Nycticebus pygmaeus<br /> 60 Cù lần (K), Đoc lê(B) 1 VU IB 1mẫu nhồi<br /> (Bonhote,1907)<br /> 25. Họ khỉ - Cercopithecidae<br /> 61 Khỉ cộc - Macaca arctoides (Geoffroy,1831) Khỉ mặt đỏ (K) 1 VU IIB Sọ + QSM<br /> 62 Khỉ đuôi lợn - Macaca nemestrina Khỉ đuôi lợn (K) 1 VU IIB QSM + CA<br /> <br /> <br /> 40<br />  Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 2(4) - 2012<br /> <br /> Khỉ mốc - Macaca assamensis<br /> 63 ’<br /> Khỉ mốc (K) 1 VU IIB ĐT<br /> (M Clelland,1839)<br /> 64 Khỉ đuôi dài - Macaca fascicularis Khỉ dài đuôi(K) 0 IIB ĐT<br /> Khỉ vàng-Macaca<br /> 65 Khỉ vàng mặt đỏ (K) 1 LR IIB ĐT<br /> mulatta(Zimmermann,1870)<br /> Voọc chà vá chân xám - Voọc ngũ sắc, voọc<br /> 66 1 CR IB 2 mẫu<br /> Pygathrix nemaeus cinerea vá(K), con quoanh(B)<br /> XI. Bộ thỏ - Lagomorpha<br /> 26. Họ thỏ rừng - Leporidae<br /> 67 Thỏ rừng - Lepus nigricollis Thỏ rừng (K) 1 ĐT<br /> <br /> Ghi chuù:<br /> Caùc chöõ vieát taét:<br /> ÔÛ coät nguoàn tö lieäu: ÑT = ñieàu tra, QSM = quan saùt maãu, CA = chuïp aûnh<br /> ÔÛ coät teân ñòa phöông: H = Hreâ, B = Bana, K = Kinh.<br /> ÔÛ coät Saùch ñoû Vieät Nam 2007: CR = möùc raát nguy caáp, EN = möùc nguy caáp, VU = möùc seõ<br /> nguy caáp, LR = möùc ít nguy caáp.<br /> Caùc kyù hieäu:<br /> Caùc soá ôû coät ñoä phong phuù :<br /> 0: Loaøi ñaõ bò tieâu dieät.<br /> 1: Loaøi coù soá löông ôû möùc hieám.<br /> 2: Loaøi coù soá löôïng ôû möùc ít.<br /> 3: Loaøi coù soá löôïng ôû möùc trung bình.<br /> 4: Loaøi coù soá löôïng ôû möùc nhieàu.<br /> ÔÛ coät Nghò ñònh 32 cuûa chính phuû :<br /> IB : caùc loaøi thuù thuoäc nhoùm nghieâm caám khai thaùc vaø söû duïng.<br /> IIB : caùc loaøi thuù thuoäc nhoùm haïn cheá khai thaùc vaø söû duïng.<br /> <br /> 3.2. Moät soá nhaän ñònh veà hieän thaäp ñöôïc maãu vaät hoaëc di vaät maãu.<br /> traïng thuù hoang daõ ôû huyeän Hoaøi AÂn Trong soá ñoù coù nhieàu maãu vaät raát quí<br /> Veà thaønh phaàn loaøi hieám nhö: vooïc chaø vaù chaân xaùm<br /> (Pygathrix nemaeus cinerea), choàn dôi<br /> Baûng danh saùch thuù hoang daõ treân<br /> (Cynocephalus variegatus), caày gioâng soïc<br /> ñaây cho thaáy thaønh phaàn loaøi thuù hoang<br /> (Viverra megaspila), caày gaám (Prionodon<br /> daõ phaân boá taïi huyeän Hoaøi AÂn laø khaù ña<br /> pardicolor), caày vaèn baéc (Hemigalus<br /> daïng. Trong soá 11 boä thuù ñaõ xaùc ñònh<br /> owstoni), raêng vaø loâng voi (Elephas<br /> ñöôïc taïi huyeän naøy ña daïng nhaát laø boä<br /> maximus)…<br /> gaëm nhaám goàm coù 23 loaøi, thöù 2 laø boä thuù<br /> aên thòt goàm 22 loaøi, tieáp theo laø boä khæ Nhöõng boå sung veà thaønh phaàn loaøi<br /> haàu 7 loaøi, boä guoác chaün 5 loaøi, boä dôi 3 thuù cho khu vöïc nghieân cöùu<br /> loaøi, boä aên saâu boï 2 loaøi. Caùc boä coøn laïi: Ñoái chieáu vôùi keát quaû nghieân cöùu cuûa<br /> nhieàu raêng, caùnh da, teâ teâ, coù voøi vaø thoû Phaïm Bình Quyeàn [6] chuùng toâi ñaõ boå<br /> moãi boä chæ coù moät loaøi. sung cho danh saùch thuù huyeän Hoaøi AÂn<br /> Ñaùng chuù yù laø trong soá 67 loaøi ñaõ xaùc 45 loaøi, 11 hoï vaø 4 boä vaø cho danh saùch<br /> ñònh taïi Hoaøi AÂn, coù tôùi 55 loaøi ñaõ thu thuù tænh Bình Ñònh 17 loaøi.<br /> <br /> 41<br /> Journal of Thu Dau Mot university, No2(4) – 2012<br /> <br /> <br /> Thuù quí hieám phuù (chieám 14,9%), 7 loaøi ôû möùc trung<br /> ÔÛ huyeän Hoaøi AÂn coù tôùi 28 loaøi thuù bình (chieám 10,4%); 16 loaøi ôû möùc ít<br /> quí hieám ñöôïc ghi trong saùch ñoû Vieät (chieám 18,6%); 27 loaøi ôû möùc hieám ñang<br /> Nam naêm 2007 (chieám 41,8% soá loaøi thuù bò ñe doaï tieät chuûng (chieám 41,8%). Tuy<br /> hieän bieát taïi ñaây); trong ñoù coù: 4 loaøi nhieân nhöõng loaøi thuù coù soá löôïng phong<br /> thuoäc caáp baûo veä CR (raát nguy caáp), 8 loaøi phuù laø nhöõng loaøi thuù nhoû, giaù trò söû<br /> thuoäc caáp EN (nguy caáp), 14 loaøi thuoäc duïng khoâng ñaùng keå. Ñieàu ñaëc bieät quan<br /> caáp VU (seõ nguy caáp), 2 loaøi thuoäc caáp LR taâm laø ôû ñaây coù 7 loaøi ñaõ bò tuyeät dieät<br /> (ít nguy caáp). ÔÛ ñaây coù 28 loaøi thuù ñaõ (chieám 10,4%) laø: voi, hoå, baùo gaám, baùo<br /> ñöôïc Nghò Ñònh 32/2006/NÑ-CP cuûa hoa mai, soùi löûa, raùi caù thöôøng, khæ ñuoâi<br /> Chính phuû qui ñònh nghieâm caám khai daøi; maø taát caû nhöõng loaøi naøy ñeàu thuoäc<br /> thaùc vaø söû duïng (IB) hoaëc haïn cheá khai dieän quí hieám ñöôïc ghi trong Saùch ñoû<br /> thaùc vaø söû duïng (IIB); trong ñoù coù 15 loaøi Vieät Nam vaø Nghò ñònh 32 cuûa Chính<br /> thuoäc nhoùm IB vaø 13 loaøi thuoäc nhoùm phuû.<br /> IIB. Nhö vaäy khu heä thuù cuûa huyeän Hoaøi<br /> Ñoä phong phuù cuûa chuûng quaàn AÂn khaù ña daïng, chöùa ñöïng nhieàu nguoàn<br /> gen thuù röøng raát quí giaù, nhöng ñoä phong<br /> Tröôùc taùc ñoäng maïnh meõ cuûa con<br /> phuù cuûa haàu heát caùc loaøi thuù taïi ñaây bò<br /> ngöôøi, ñoä phong phuù cuûa haàu heát loaøi thuù<br /> suy giaûm nghieâm troïng, do ñoù caàn thieát<br /> hoang daõ ôû khu vöïc naøy ñaõ vaø ñang bò suy<br /> phaûi coù chöông trình haønh ñoäng thöïc teá<br /> giaûm nghieâm troïng, nhaát laø nhöõng loaøi<br /> nhaèm baûo veä kòp thôøi nguoàn taøi nguyeân<br /> thuù coù giaù trò söû duïng cao. Hieän taïi chæ coù<br /> quí baùu naøy.<br /> 10 loaøi thuù coù soá löôïng caù theå coøn phong<br /> *<br /> THE RESULT OF A SURVEY ON WILD MAMMAL SPECIES<br /> IN HOAI AN DISTRICT, BINH DINH PROVINCE<br /> Le Van Chien(1), Phan Chi Quoc Hung(2)<br /> (1) Thu Dau Mot University; (2) Nguyen Binh Khiem High School (Binh Dinh)<br /> ABSTRACT<br /> Sixty-seven species of wild mammals from 26 families and 11 orders have been<br /> identified from a survey conducted in Hoai An district, Binh Dinh province. From the<br /> result, 45 species, 10 families and 4 orders have been added to the list of wildlife in<br /> Hoai An district; and an additional list of 17 wild mammal species in Binh Dinh has<br /> been established. Twenty-eight species of rare mammals has been listed in Vietnam’s<br /> Red Book 2007 under the Government Decree 32/2006/NÑ-CP.<br /> The population of wild mammals has been severely reduced. Currently, only 10<br /> species of wild mammals have still maintained a high number of individuals (occupying<br /> 14,9%); seven species with the average number of individuals (occupying 10,4%); 16<br /> <br /> 42<br />  Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 2(4) - 2012<br /> <br /> <br /> species have a low number (occupying 23,9 %); 27 endangered mammal species in rare<br /> level (occupying 40,3%). Seven species of wild mammals have become extinct locally<br /> (occupying 10,4%) such as elephants, tigers, dotted leopards, amur leopards, fire wolves,<br /> otters, long-tailed monkies.<br /> Therefore, the fauna of Hoai An district is fairly diverse, containing several valuable<br /> sources of gene. However, the population of most of the wild mammals has been seriously<br /> decreased. Thus, it is necessary that a real plan should be done for protection and<br /> sustainable development of the precious resources.<br /> Keywords: species composition of mammals, wild mammals<br /> TAØI LIEÄU THAM KHAÛO<br /> [1] Boä khoa hoïc vaø Coâng ngheä (2007), Saùch ñoû Vieät Nam – Phaàn I. Ñoäng vaät, NXB<br /> Khoa hoïc Töï nhieân vaø Coâng ngheä, 2007.<br /> [2] Leâ Vaên Chieân, Ñoã Troïng Ñaêng (2010), Keát quaû ñieàu tra thaønh phaàn loaøi thuù Khu<br /> baûo toàn thieân nhieân Ea Soâ tænh Ñaék Laék, Taïp chí khoa hoïc Tröôøng Ñaïi hoïc Qui<br /> Nhôn, 2010.<br /> [3] Nghò ñònh 32/2006/NÑ‟CP cuûa Chính phuû veà quaûn lí thöïc vaät röøng, ñoäng vaät röøng<br /> nguy caáp quyù hieám, Haø Noäi, 2006.<br /> [4] Phí Maïnh Hoàng (2001), Dôi Vieät Nam vaø vai troø cuûa chuùng trong kinh teá vaø saûn<br /> xuaát noâng nghieäp, NXB Noâng nghieäp, 2001.<br /> [5] Ñaëng Huy Huyønh, Ñaøo Vaên Tieán, Cao Vaên Sung, Phaïm Troïng AÛnh, Hoaøng Minh<br /> Khieâm (1994), Danh luïc caùc loaøi thuù Vieät Nam, NXB Khoa hoïc Kó thuaät, 1994.<br /> [6] Phaïm Bình Quyeàn (2005), Xaây döïng keá hoaïch haønh ñoäng ña daïng sinh hoïc tænh<br /> Bình Ñònh ñeán naêm 2010, Bình Ñònh, 2005.<br /> [7] Cao Vaên Sung, Nguyeãn Minh Taâm (1999), Gaëm nhaám (Rodentia) Vieät Nam, Haø<br /> Noäi, 1999.<br /> [8] Ñaøo Vaên Tieán (1976), Khoaù phaân loaïi thuù Vieät Nam, Haø Noäi, 1976.<br /> [9] Ñaøo Vaên Tieán (1985), Ñònh loaïi chuoät (Rodentia: Muridac) ôû Vieät Nam, phaàn I,<br /> Taïp chí Sinh hoïc. Soá 7(1) - 1985.<br /> [10] Ñaøo Vaên Tieán (1985), Ñònh loaïi chuoät (Rodentia: Muridac) ôû Vieät Nam, phaàn II,<br /> Taïp chí Sinh hoïc 7(2) - 1985.<br /> [11] E.Mayr (1969), Nhöõng nguyeân taéc phaân loaïi ñoäng vaät (Phan Theá Vieät dòch töø<br /> tieáng Nga), 1969.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 43<br />