Khảo sát giải phẫu trần xoang sàng, ứng dụng trong phẫu thuật nội soi mũi xoang

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> KHẢO SÁT GIẢI PHẪU TRẦN XOANG SÀNG,<br /> ỨNG DỤNG TRONG PHẪU THUẬT NỘI SOI MŨI XOANG<br /> Ngô Văn Phan*, Nguyễn Hữu Dũng**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Trần sàng là mốc giải phẫu quan trọng trong phẫu thuật nội soi mũi xoang và trần sàng cũng<br /> là nơi thông thường nhất của tai biến vỡ sàn sọ do phẫu thuật nội soi mũi xoang.<br /> Mục tiêu: Khảo sát hình dạng, đo độ sâu hố khứu giác theo phân loại Keros, ứng dụng kết quả vào phẫu<br /> thuật nội soi mũi xoang.<br /> Phương pháp: Khảo sát 400 trần xoang sàng trên CT tại trung tâm Medic TP.HCM,Sử dụng phần mềm<br /> vitrea 2. Ứng dụng vào phẫu thuật nội ở 40 bệnh nhân tại bệnh viện TMH TPHCM.<br /> Kết quả: Khảo sát độ sâu của hố khứu giác trên 400 trần sàng mỗi bên tại Trung tâm Medic: Keros I chiếm<br /> 21,5%, Keros II chiếm 78% ,Keros III chiếm 0,5%. khoảng cách từ gai mũi trước đến nền sọ trên mặt sagittal<br /> xiên (oblique): Từ gai mũi trước đến ngách trán: 59,3±4,9mm, Từ gai mũi trước đến bóng sàng: 57,4±4,5mm,<br /> Từ gai mũi trước đến trần sàng nơi tiếp giáp xoang sàng và xoang bướm: 67,6±4,4mm. Khảo sát độ dốc nền sọ<br /> sàng trên mặt phẳng sagittal trên mỗi đoạn 1/4: vùng nền sọ sàng trước bên phải thấp hơn bên trái có ý nghĩa<br /> thống kê: 50,3mm bên phải so với bên trái 51mm, p= 0,00; 48,5mm so với 48,9mm, p=0,00.Vùng sọ sàng sau<br /> không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa bên phải và bên trái. Vùng sọ sàng trước hình dạng trần sàng và<br /> độ dốc nền sọ thay đổi rất lớn và bất đối xứng hai bên.Trần sàng sau hình dạng và độ dốc nền sọ ít thay đổi và<br /> cũng tương đối hằng định giữa bên phải và bên trái.<br /> Kết luận: Sự bất đối xứng và những thay đổi vùng sọ sàng là kiến thức hữu ích giúp cho phẫu thuật viên<br /> tránh những tai biến trong phẫu thuật.<br /> Từ khóa : Trần sàng, phẫu thuật nội soi mũi xoang.<br /> <br /> ASSTRACT<br /> THE ROOF OF THE ETHMOIDAL LABYRINTH SURVEY, APPLICATION<br /> IN ENDOSCOPIC SINUS SURGERY<br /> Ngo Van Phan, Nguyen Huu Dung<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 1 - 2012: 175 - 183<br /> Background: The ethmoid roof is a critical anatomic landmark in endoscopic sinus surgery and is a common<br /> site of complications involving iatrogenic disruptions of the skull base. Serious event in endoscopic sinus surgery<br /> is the flow of cerebrospinal fluid, meningeal and brain lesions, meningitis after surgery, even death that most hurt<br /> by the ethmoid roof and lateral lamella of the cribriform plate.<br /> Objective: Survey shape of the roof of the ethmoidal labyrinth: Measuring the depth of the olfactory;<br /> Applying the results of endoscopic nasal sinus surgery.<br /> Methods: Bilateralmeasurements were in 200 consecutive sinus CT scans using vetre II software at Medic<br /> center. Application to endoscopic sinus surgery in 40 patients at ENT hospital HCM city.<br /> <br /> * Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai, ** Bộ môn Tai Mũi Họng, trường ĐHYD Tp. HCM<br /> Tác giả liên lạc: BSCK2 Ngô Văn Phan<br /> ĐT: 0913642233,<br /> Email: bsngovanphan@yahoo.com.vn<br /> <br /> Tai Mũi Họng<br /> <br /> 175<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Result: We categorized our data using the classic Keros classification: Keros I accounted 21.5%; Keros II<br /> accounted 78%; Keros III accounted 0.5%. The distance from the nasal spine to the skull base (meansd mm) at<br /> nasofrontal recess, bull ethmoidalis and the junction of sphenoethmoid levels were 58.9 4.9, 57.4 4.5 and 67.5<br /> 4.4 respectively.the slope of the skull base in each quadrant was then estimated and compared between right and<br /> left sides: the right side showed significantly lower skull base heights in the anterior ethmoid compared with left<br /> side (50.3 mm versus 51 mm p= 0.00;48.5 versus 48.9 mm,p=0.00). The anterior ethmoid roof had greater<br /> asymmetries of height compared with the posterior ethmoid roof which was fairly constant.<br /> Conclusion: Understanding potential asymmetries and variations of the skull base contour may assist the<br /> endoscopic surgeon in avoiding surgical complications.<br /> Key words: The ethmoid roof, endoscopic sinus surgery.<br /> xoang cạnh mũi hay ở sàn sọ, bất thường bẩm<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> sinh khối sọ mặt.<br /> Phẫu thuật nội soi mũi xoang điều trị bệnh<br /> Nhóm ứng dụng phẫu thuật<br /> lý viêm mũi xoang mạn tính dai dẵng không<br /> Bệnh nhân > 18 tuổi bị viêm mũi xoang mạn,<br /> đáp ứng với điều trị nội khoa và một số các tình<br /> phẫu thuật nội soi tại BV Tai Mũi Họng TP.<br /> trạng bệnh lý như mucocele, tắc cửa mũi sau,<br /> HCM.<br /> polype mũi, u tuyến yên hay u cận tuyến yên,<br /> giải áp thần kinh thị, cầm máu trong chảy máu<br /> Cỡ mẫu<br /> mũi và chảy nước mắt do tắc ống lệ tỵ.<br /> Nhóm khảo sát cộng đồng: 200 ca (tương<br /> Mặc dù tỉ lệ biến chứng trong phẫu thuật<br /> nội soi thì thấp. Nhưng cũng có những biến<br /> chứng nghiêm trọng như tụ máu trong ở mắt,<br /> song thị, giảm thị lực hay mù mắt, nghiêm trọng<br /> hơn nữa là chảy dịch não tủy, tổn thương màng<br /> não, não và viêm màng não sau mổ, thậm chí tử<br /> vong mà hầu hết do tổn thương trần sàng và lá<br /> bên mãnh sàng.<br /> <br /> đương 400 trần sàng mỗi bên).<br /> Nhóm ứng dụng ở những bệnh nhân viêm<br /> mũi xoang mạn có chỉ định phẫu thuật: 40 ca<br /> phẫu thuật nội soi mũi xoang.<br /> <br /> Tiến hành nghiên cứu<br /> Phương tiện, dụng cụ<br /> Nhóm khảo sát cộng đồng<br /> <br /> Trần sàng là cấu trúc nằm ở sâu và xương<br /> rất mỏng nên việc nghiên cứu trên xác rất khó<br /> khăn. CT là hướng đi của nhiều tác giả trên thế<br /> giới để khảo sát cấu trúc trần sàng.<br /> <br /> Máy vi tính workstation để xử lý chụp bệnh<br /> nhân cho ra dữ liệu thô. Cùng với phần mềm<br /> Vitrea 2 để xử lý hình ảnh in phim, lưu trữ.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN<br /> CỨU<br /> <br /> Dữ liệu đọc kết quả của bác sĩ chẩn đoán<br /> hình ảnh để đối chiếu kết quả nghiên cứu.<br /> <br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> Nghiên cứu mô tả hàng loạt trường hợp.<br /> <br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Nhóm khảo sát cộng đồng (Trung tâm<br /> Medic TP. HCM)<br /> Đối tượng nghiên cứu chúng tôi là tất cả<br /> bệnh nhân trên 18 tuổi chụp MSCT mũi xoang.<br /> <br /> Tiêu chí loại trừ<br /> Có tiền sử phẫu thuật hay chấn thương ở<br /> <br /> 176<br /> <br /> Máy MSCT Toshiba aquilion 64 lát cắt.<br /> <br /> Đĩa CD Rom lưu các dữ liệu hình ảnh.<br /> Nhóm ứng dụng phẫu thuật ở những bệnh nhân<br /> viêm mũi xoang mạn có chỉ định phẫu thuật<br /> Bộ dụng cụ phẫu thuật nội soi mũi xoang<br /> trên bệnh nhân, máy nội soi mũi xoang.<br /> Tiến hành nghiên cứu nhóm khảo sát cộng đồng trên<br /> máy MSCT Toshiba Aquilion 64 lát cắt và phần mềm<br /> Vitrea 2.<br /> Đánh giá độ sâu của hố khứu giác, từng bên<br /> theo phân loại của Keros: Keros loại I (0- 3 mm),<br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Keros loại II (4 -7mm), Keros loại III (8-16mm).<br /> Độ sâu của hố khứu giác được xác định<br /> chiều cao dài nhất của lá bên mảnh sàng (mảnh<br /> thủng xương sàng) trên các lát cắt coronal.<br /> <br /> Khoảng cách từ hố khứu giác<br /> đến mặt phẳng cắt ngang thần<br /> kinh dưới ổ mắt<br /> <br /> Đánh giá hình dạng trần xoang sàng, vị trí<br /> của mảnh sàng và trần xoang sàng tương quan<br /> với sàn hốc mắt. Chọn mặt phẳng cắt ngang<br /> trung tâm thần kinh dưới ổ mắt như là mặt<br /> phẳng tham chiếu đại diện cho sàn hốc mắt.<br /> <br /> Đánh giá trần sàng trong chọn lớp cắt<br /> sagittal oblique là mặt phẳng đi qua bờ trước gai<br /> mũi cắt qua bóng sàng ngách trán, tạo với mặt<br /> phẳng midsagittal một góc 10 độ.<br /> <br /> Ba điểm được chọn như là điểm tham chiếu<br /> tại sàn sọ: điểm trần sàng trong là điểm kéo dài<br /> về phía trong của trần xoang sàng tiếp giáp lá<br /> bên của mảnh sàng, điểm trần sàng bên được<br /> xác định bởi giao điểm đường thẳng đứng tiếp<br /> tuyến với bờ trong ổ mắt với trần xoang sàng,<br /> điểm hố khứu giác.<br /> Chiều cao trần sàng trong (CCTST) = chiều<br /> dài từ điểm trần sàng trong thẳng góc đến điểm<br /> nằm trên mặt phẳng cắt ngang trung tâm thần<br /> kinh dưới ổ mắt.<br /> Chiều cao trần sàng bên (CCTSB) = chiều dài<br /> từ điểm trần sàng ngoài thẳng góc đến điểm<br /> trên mặt phẳng cắt ngang trung tâm thần kinh<br /> dưới ổ mắt.<br /> Chiều cao mảnh sàng (CCMS) = chiều dài từ<br /> điểm hố khứu giác thẳng góc đến điểm nằm trên<br /> mặt phẳng đi qua trung tâm thần kinh dưới ổ<br /> mắt.<br /> Chiều cao mảnh thủng xương sàng = chiều<br /> cao trần sàng trong - chiều cao mảnh sàng.<br /> Đặc trưng hình dạng trần sàng = chiều cao<br /> trần sàng bên - chiều cao trần sàng trong.<br /> Các khoảng cách trên được đo trần xoang<br /> sàng phía trước, phía sau và cả hai bên.<br /> Trần sàng phía trước được đo tại lát cắt<br /> coronal đầu tiên thấy rõ mảnh sàng (cắt từ trước<br /> ra sau).<br /> Trần sàng phía sau được đo tại lát cắt<br /> coronal cuối cùng thấy rõ được mảnh sàng.<br /> <br /> Tai Mũi Họng<br /> <br /> Mặt phẳng coronal cắt qua bóng sàng ta<br /> chọn mặt phẳng sagittal oblique.<br /> Trên mặt phẳng sagittal oblique cắt qua<br /> vùng ngách trán, chọn 3 điểm trên nền sọ :<br /> Điểm 1: Ngách trán tiếp nối với nền sọ.<br /> Điểm 2: Bờ sau bóng sàng.<br /> Điểm 3: Nơi tiếp giáp xoang sàng và xoang<br /> bướm.<br /> Từ bờ trước gai mũi trước nối 3 điểm trên.<br /> Đo cả bên phải và bên trái.<br /> Đo khoảng cách từ gai mũi<br /> trước đến 3 điểm trên nền sọ<br /> <br /> Đánh giá độ dốc của sàng sọ<br /> Trên mặt phẳng sagittal đi qua ngách trán,<br /> động mạch sàng trước : chọn trên nền sọ hai<br /> điểm:<br /> Điểm 1 là vùng động mạch sàng trước (ống<br /> xương chứa động mạch sàng trước ở chổ bám<br /> của mảnh nền thứ hai tức bóng sàng hoạt mảnh<br /> nền thứ ba tức cuốn mũi giữa dọc theo nền sọ).<br /> Điểm 5 là nơi tiếp giáp xoang sàng và xoang<br /> bướm.<br /> Chọn mặt phẳng tham chiếu cắt ngang sàn<br /> mũi sau đó nối điểm 1 và điểm 5 trên nền sọ<br /> vuông góc mặt phẳng cắt ngang sàn mũi tương<br /> ứng là điểm 1’và 5’ chọn trên đoạn 1’và 5’ điểm<br /> 2’, 3’, 4’ tương ứng với 1/4, 1/2, 3/4 của đoạn<br /> thẳng 1’ và 5’ từ những điểm 2’, 3’, 4’ kẻ vuông<br /> góc với mặt phẳng sàn mũi cắt nền sọ ở 2, 3, 4<br /> <br /> 177<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> đo chiều cao từng đoạn trên , từ đó đánh giá độ<br /> dốc nền sọ. Đo cả bên phải và bên trái.<br /> <br /> Đo độ dốc của nền sọ<br /> <br /> 1’ 2’<br /> <br /> Nhóm 50 bệnh nhân viêm mũi xoang mạn có<br /> chỉ định phẫu thuật<br /> Trước mổ: Bệnh nhân có nội soi chẩn đoán.<br /> Chụp CT scan trước mổ : khảo sát sơ lược về độ<br /> sâu hố khứu giác, hình dạng trần xoang sàng.<br /> Khi phẫu thuật: Nhận diện các mốc: động<br /> mạch sàng trước, lá bên mảnh sàng, trần xoang<br /> sàng. Ứng dụng các số liệu về khoảng cách thu<br /> được ở nhóm khảo sát cộng đồng trong lúc mổ<br /> nội soi.<br /> Sau mổ: Ghi nhận các tai biến do phẫu thuật.<br /> <br /> Phương pháp xử lý và phân tích số liệu<br /> Hình ảnh CT thu được từ tất cả các lát cắt<br /> axial, coronal, sagittal chúng tôi kiểm tra và bàn<br /> luận với bác sĩ chuẩn đoán hình ảnh để chọn<br /> hay loại bỏ mẫu.<br /> Sử dụng chương trình SPSS 16.0 để xử lý và<br /> phân tích số liệu nguyên.<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Khảo sát trần xoang sàng trên MSCT 64 lát<br /> cắt tại trung tâm Medic TP. HCM<br /> Tổng số đối tượng được khảo sát 200 ca (400<br /> bên trần xoang sàng) trong đó nam là 100, chiếm<br /> 50%, nữ là 100, chiếm 50%. Tuổi lớn nhất là 81,<br /> nhỏ nhất 18.<br /> Bảng 1. Chia độ sâu hố khứu giác theo Keros (n =<br /> 400).<br /> Độ sâu hố khứu giác 0 Phải<br /> Loại I<br /> 42<br /> Loại II<br /> 157<br /> <br /> 178<br /> <br /> Trái Tỉ lệ% p Tỉ lệ % t<br /> 41<br /> 21<br /> 21<br /> 158<br /> 78,5<br /> 79<br /> <br /> Loại III<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> Keros II chiếm đa số 78,5%, Keros III rất ít<br /> chỉ có 0,5%. Qua khảo sát thống kê độ sâu trung<br /> bình hố khứu giác bên phải: 3.76mm, bên trái<br /> 3,88 mm. Độ sâu hố khứu giác bên trái lớn hơn<br /> bên phải có ý nghĩa thống kê (wilcoxon signed<br /> ranks test).<br /> <br /> Khảo sát trần sàng trước trên mặt cắt<br /> Coronal<br /> Bảng 2. Chiều cao mảnh thủng và chiều cao đặc<br /> trưng trần sàng bên ở sàng trước.<br /> Trung Phải<br /> Trái<br /> Nam<br /> Nữ<br /> bình (X±s) (X±s) (X±s) (X±s)<br /> mm<br /> mm<br /> mm<br /> mm<br /> Chiều cao mảnh 3,3 ± 3,11 ± 3,40 ± 3,36 ± 3,15 ±<br /> thủng xương sàng 1,0<br /> 1,06<br /> 1,09<br /> 1,06 1,08<br /> Chiều cao đặc<br /> 6,2 ± 6,1 ± 6,3 ± 6,34 ± 5,82 ±<br /> trưng trần sàng bên 2,0<br /> 2,0<br /> 2,0<br /> 2,00 1,97<br /> Mốc giải phẫu<br /> <br /> Chiều cao mảnh thủng xương sàng trước =<br /> CCTSTT – CCMS.<br /> Chiều cao đặc trưng trần sàng bên = CCTSB<br /> – CCTST.<br /> Khi so sánh trần sàng bên phải và bên trái<br /> chúng tôi nhận thấy bên trái cao hơn bên phải<br /> có ý nghĩa thống kê với p< 0,05 (phép kiểm phi<br /> tham số wilcoxon). Chiều cao mảnh thủng<br /> xoang sàng trước ở nam cao hơn nữ khác biệt có<br /> ý nghĩa thống kê (phép kiểm phi tham số mannwhitney u).<br /> Khi so sánh bên phải và bên trái thấy chiều<br /> cao trần sàng bên trước trái cao hơn bên phải có<br /> ý nghĩa thống kê (phép kiểm phi tham số<br /> wilcoxon).<br /> Khi so sánh chiều cao trần sàng bên trước<br /> giữa nam và nữ thấy chiều cao trần sàng bên<br /> trước ở nam cao hơn nữ có ý nghĩa thống kê<br /> (phép kiểm phi tham số mann-whitney u) chiều<br /> cao đặc trưng hình dạng trần sàng phía trước là<br /> 6,3mm ± 2,0mm.<br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Khảo sát trần sàng trên sau mặt phẳng Coronal<br /> Bảng 3. Chiều cao mảnh thủng xương sàng và hình dạng đặc trưng trần sàng sau.<br /> Mốc giải phẫu<br /> CCMTXSS<br /> <br /> Trung bình<br /> 2,94±1,38<br /> <br /> Phải (X±S) mm<br /> 2,93 ±1,55<br /> <br /> Trái (X±s)mm<br /> 2,95 ±1,53<br /> <br /> Nam (X±s)mm<br /> 3,06 ±1,45<br /> <br /> Nữ (X±s) mm<br /> 2,75 ±1,42<br /> <br /> CCĐTTS<br /> <br /> 3,07±1,75<br /> <br /> 3,05±2,2<br /> <br /> 3,10±1,82<br /> <br /> 3,13±2,1<br /> <br /> 3,00±1,90<br /> <br /> CCMTXSS : Chiều cao mảnh thủng xương sàng sau; CCĐTTSS : Chiều cao đặc trưng trần sàng sau.<br /> <br /> Chiều cao mảnh thủng xoang sàng sau bên<br /> phải và bên trái gần bằng nhau và không có sự<br /> khác biệt có ý nghĩa thống kê (phép kiểm phi<br /> tham số wilcoxon).<br /> <br /> Đặc biệt có 17/400 trường hợp chiều cao<br /> trần sàng bên thấp hơn chiều cao mảnh thủng<br /> xương sàng.<br /> <br /> Khảo sát trần sàng trong trên mặt phẳng sagittal xiên<br /> Bảng 4 : Khoảng cách từ gai mũi trước đến ngách trán, bóng sàng, ngách sàng bướm<br /> Khoảng cách từ gai mũi trước đến<br /> <br /> Trung bình<br /> (X±S)mm<br /> <br /> Ngách trán<br /> <br /> 58,9±4,9<br /> <br /> Bóng sàng<br /> <br /> 57,4±4,5<br /> 67,5±4,4<br /> <br /> Ngách sàng bướm<br /> <br /> Phải<br /> Trái<br /> (X±S)mm<br /> (X±S)mm<br /> 58,7±5,0<br /> 59,8±4,9<br /> P=0,00<br /> 57,1±4,9<br /> <br /> 57,7±4,1<br /> <br /> P=0,01<br /> 67,4±4,5<br /> 67,7±4,4<br /> P=0.15<br /> <br /> Nam<br /> (X±S)mm<br /> <br /> Nữ<br /> (X±S)mm<br /> <br /> 61,3±4,8<br /> <br /> 57,2±4,2<br /> <br /> 59±4,3<br /> <br /> 55,8±3,4<br /> <br /> 69,2±4,6<br /> <br /> 65,8±3,6<br /> <br /> Khảo sát độ dốc của nền sọ<br /> Bảng 5. Độ dốc nền sọ sàng trên mặt phẳng sagittal.<br /> Khảo sát độ dốc nền sọ trên mặt phẳng sagittal<br /> <br /> Sàn mũi-đmst<br /> Sàn mũi-điểm 1/4<br /> Sàn mũi-điểm 1/2<br /> Sàn mũi-điểm 3/4<br /> Sàn mũi-nsb<br /> <br /> TB<br /> (X±S)mm<br /> 50,5±3,3<br /> 48,7±3,2<br /> <br /> TB bên phải<br /> (X±S)mm<br /> 50,3±3,3<br /> 48,5±3,2<br /> <br /> 47,6±3,3<br /> 46,6±3,2<br /> 44,8±3,4<br /> <br /> 47,5±3,3<br /> 46,6±3,3<br /> 44,8±3,5<br /> <br /> Kết quả ứng dụng trong phẫu thuật trên<br /> bệnh nhân tại BV. Tai Mũi Họng TP.HCM<br /> Tổng số bệnh nhân nghiên cứu<br /> 40 ca (80 bên trần xoang sàng): nam: 19<br /> (50%), nữ: 21 (50%).<br /> Các triệu chứng cơ năng<br /> Bảng 6. Tỉ lệ xuất hiện của các triệu chứng cơ năng.<br /> Triệu chứng<br /> Nhức đầu<br /> Nghẹt mũi<br /> Vướng đờm<br /> Chóng mặt, ù tai<br /> Thối mũi<br /> Ho kéo dài<br /> <br /> Tai Mũi Họng<br /> <br /> Số bệnh nhân<br /> 38<br /> 39<br /> 34<br /> 2<br /> 4<br /> 3<br /> <br /> Tần suất %<br /> 95<br /> 97<br /> 85<br /> 5<br /> 10<br /> 7,5<br /> <br /> TB bên trái<br /> (X±S)mm<br /> 51±3,3<br /> 48,9±3,2<br /> <br /> 0,000<br /> 0,000<br /> <br /> TB ở nữ<br /> (X±S)mm<br /> 49,2±2,8<br /> 47,3±2,8<br /> <br /> TB ở nam<br /> (X±S)mm<br /> 52,1±3,1<br /> 50,1±2,9<br /> <br /> 47,6±3,3<br /> 0,408<br /> 46,5±3,1<br /> 0,632<br /> 44,8±3,3<br /> 0,604<br /> Giảm khứu<br /> <br /> 46,1±2,8<br /> 45,3±3,1<br /> 43,4±2,9<br /> 5<br /> <br /> 48,9±2,9<br /> 47,8±2,8<br /> 46,0±3,3<br /> 12,5<br /> <br /> Giá trị P<br /> <br /> Trong 40 bệnh nhân khảo sát có 3 triệu<br /> chứng cơ năng: nhức đầu, nghẹt mũi, vướng<br /> đàm xuất hiện với tần suất cao trên 80%.<br /> 100% bệnh nhân được phẫu thuật tại Bệnh<br /> viện Tai mũi họng TP Hồ Chí Minh đều được<br /> nội soi mũi xoang trước mổ và chụp CT<br /> Scanner.<br /> <br /> Chẩn đoán trước mổ<br /> Bảng 7. Chẩn đoán trước mổ.<br /> Chẩn đoán trước mổ<br /> Số bệnh nhân<br /> Viêm xoang mạn có polype<br /> 28<br /> Viêm xoang mạn không polype<br /> 12<br /> <br /> Ti lệ %<br /> 70<br /> 30<br /> <br /> 179<br /> <br />