Khảo sát hàm lượng Curcumin trong một số chế phẩm lưu hành trên thị trường

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 4 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> KHẢO SÁT HÀM LƯỢNG CURCUMIN<br /> TRONG MỘT SỐ CHẾ PHẨM LƯU HÀNH TRÊN THỊ TRƯỜNG<br /> Hứa Hoàng Oanh*, Nguyễn Thị Cẩm Nhung**<br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Nghệ vàng (Curcuma longa Linn.) được sử dụng phổ biến trong thực phẩm và dùng làm thuốc<br /> chữa bệnh. Hoạt chất chính tạo nên công dụng của nghệ là curcumin và tinh dầu nghệ. Trong đó, curcumin là<br /> hoạt chất có tác dụng kháng viêm, chống oxy hóa, kháng khuẩn và chống ung thư. Để định lượng và so sánh hàm<br /> lượng curcumin trong nguyên liệu và chế phẩm từ nghệ vàng là lý do thực hiện đề tài này.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Đối tượng: bột nghệ, tinh bột nghệ, và viên hoàn chứa nghệ từ<br /> nghệ vàng Curcuma longa Linn. được thu mua từ nhiều nguồn. Phương pháp nghiên cứu: khảo sát bột nghệ<br /> bằng cảm quan và kính hiển vi, định tính bằng phương pháp hóa học, sắc ký lớp mỏng, khảo sát dung môi chiết,<br /> thời gian chiết, thẩm định quy trình định lương theo hướng dẫn của ICH. Áp dụng để khảo sát hàm lượng<br /> curcumin trong 07 mẫu nguyên liệu và chế phẩm ngẫu nhiên từ nghệ vàng trên thị trường.<br /> Kết quả: Định lượng curcumin bằng phương pháp đo quang UV-Vis ở bước sóng 420 nm, sử dụng dung<br /> môi aceton trong chiết sohxlet. Quy trình đã được thẩm định đáp ứng các yêu cầu theo hướng dẫn của ICH về<br /> khoảng tuyến tính của curcumin là 1 - 4 µg/ml, độ lặp lại RSD là 1,75%, độ đúng với tỉ lệ hồi phục 91,3 –<br /> 103,2%. Khảo sát hàm lượng curcumin của các mẫu nghệ: cho thấy mẫu nghệ từ Đắk lắk cho hàm lượng cao có<br /> thể sử dụng cho sản xuất và tiêu dùng (5,50%). Riêng mẫu tinh bột nghệ làm bằng phương pháp thủ công thì<br /> hàm lượng curcumin giảm đi đáng kể (0,18%).<br /> Kết luận: Đề tài đã sử dụng các phương pháp định tính bằng cảm quan, hóa học, sắc ký lớp mỏng và định<br /> lượng bằng phương pháp UV-VIS để khảo sát hàm lượng curcumin có trong bột nghệ, tinh bột nghệ và một số<br /> chế phẩm nghệ trên thị trường. Kết quả cho thấy hàm lượng curcumin trong các mẫu nghiên cứu thay đổi theo<br /> điều kiện thổ nhưỡng và quy trình chế biến.<br /> Từ khóa: Nghệ vàng, tinh bột nghệ vàng<br /> ASTRACT<br /> DETERMINATION OF CURCUMIN CONTENT IN SOME KINDS OF TURMERIC PRODUCTS Hua<br /> Hoang Oanh, Nguyen Thi Cam Nhung<br /> * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Supplement of Vol. 23 – No. 4 - 2019: 91 – 98<br /> Objective: Turmeric (Curcuma longa Linn.) is commonly used as one of popular ingredients in food and as<br /> a medicine. The main constituents of turmeric are curcumin and turmeric oil. Curcumin has various medicinal<br /> properties and shows anti-inflammatory, anti-oxidant, anti-bacterial and anticancer activities. The aim of this<br /> study is to determine and compare the quantitative amounts of curcumin that are present in several products<br /> from turmeric.<br /> Materials and Method: Subjects: Turmeric powder, turmeric starch, and tumeric hard pill from rhizoma<br /> Curcuma longa Linn. were purchased from various sources in Vietnam.<br /> Methods: Sensory and powdered microscope examination; chemical identification and thin layer<br /> chromatography to determine curcumin. Curcumin was separated by acetone and quantitated by UV-Vis method<br /> <br /> * Khoa Y Học Cổ Truyền, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh<br /> **Khoa Dược, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: ThS.BS. Hứa Hoàng Oanh ĐT: 0334205210 Email: hhoanh@ump.edu.vn<br /> <br /> Chuyên Đề Y Học Cổ Truyền 91<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 4 * 2019<br /> <br /> at a wavelength of 420 ± 1 nm. Validation of the method was carried out as per the International Conference on<br /> Harmonization (ICH) guidelines. Apply this procedure to investigate the content of curcumin in 07 random<br /> samples from turmeric in the market.<br /> Results: The procedure has been assessed to meet the requirements of ICH guidelines for linear range of<br /> curcumin of 1 to 4 μg / ml, RSD of repeatability of 1.75%, The % recovery for the standard analysis and reference<br /> analysis method (accuracy) for all the three concentration levels ranged from 91.3 % to 103.2%. Curcumin<br /> concentration of turmeric samples in this study is highly variable. Turmeric powder from Daklak has the highest<br /> curcumin concentration (5.50%) and relatively lowest amount of curcumin is homemade tumeric starch (0.18%).<br /> Conclusion: The thesis applied the qualitative procedure of curcumin by sensory and powdered microscope<br /> examination; chemical identification and thin layer chromatography methods and the quantitative procedure of<br /> curcumin by UV-Vis method to investigate curcumin content in various turmeric products in the market. It has<br /> been observed that the curcumin content of the research samples changed according to geographical region and<br /> preparation conditions.<br /> Key words: Curcuma longa Linn., turmeric starch<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ việc phát triển nguồn nghệ vàng trong nước. Đó<br /> là lý do tiến hành đề tài: “Khảo sát hàm lượng<br /> Nghệ vàng (Curcuma longa L.) thuộc họ<br /> curcumin trong một số chế phẩm lưu hành trên<br /> Gừng (Zingiberaceae), được trồng nhiều ở<br /> thị trường”.<br /> những vùng khí hậu nóng ẩm như Trung Quốc,<br /> Ấn Độ, Indonesia, Jamaica, Peru và Việt Nam. Mục tiêu nghiên cứu<br /> Củ nghệ từ lâu đã được sử dụng rộng rãi làm gia Đánh giá chất lượng các sản phẩm nghệ<br /> vị, chất bảo quản và chất tạo màu trong thực vàng trên thị trường bằng định tính và định<br /> phẩm. Ngoài ra, củ nghệ cũng là một trong lượng curcumin bằng các phương pháp đơn<br /> những phương thuốc dân gian hiệu quả trong giản, kinh tế, có thể áp dụng rộng rãi trong nhiều<br /> chữa trị nhiều loại bệnh như vàng da, các bệnh phòng thí nghiệm.<br /> về gan, mật, u nhọt, viêm khớp, cảm cúm(1,7,8). ĐỐITƯỢNG–PHƯƠNG PHÁP NGHIÊNCỨU<br /> Trong những thập kỷ gần đây, rất nhiều các Đối tượng nghiên cứu<br /> nghiên cứu đã được công bố về hoạt tính sinh<br /> Chất chuẩn curcumin của Viện Kiểm nghiệm<br /> học và dược học của củ nghệ vàng cũng như các<br /> thuốc Thành phố Hồ Chí Minh: curcumin có<br /> thành phần chiết xuất từ củ nghệ, trong đó<br /> hàm lượng 94,9%, số lô: QT209, ngày sản xuất<br /> curcuminoid và tinh dầu nghệ được chứng minh<br /> 05/03/2017.<br /> là những thành phần chính tạo nên dược tính<br /> Đối tượng nghiên cứu là các chế phẩm từ<br /> cao của nghệ vàng(6).<br /> nghệ vàng (Curcuma longa Linn., Zingiberaceae)<br /> Việt Nam có nguồn cung cấp nghệ vàng<br /> thu mua từ nhiều vùng (Bảng 1).<br /> phong phú, phân bố ở nhiều tỉnh thành như<br /> Bảng 1. Các mẫu nghệ khảo sát<br /> Vĩnh Phúc, Hải Dương, Hưng Yên, Nghệ An,<br /> Số thứ tự Địa phương<br /> Quảng Nam, Đồng Nai, Bình Dương. Thành<br /> Mẫu 1 Bột nghệ xuất xứ từ Long An<br /> phần, hàm lượng curcuminoid và tinh dầu trong Mẫu 2 Tinh bột nghệ xuất xứ từ Đắc lắc<br /> củ nghệ vàng ở các vùng khác nhau có sự thay Mẫu 3 Viên hoàn nghệ mật ong của cơ sở sản xuất L<br /> đổi lớn do ảnh hưởng của điều kiện khí hậu, thổ Mẫu 4 Bột nghệ xuất xứ từ tỉnh Đắc lắc<br /> nhưỡng, điều kiện trồng trọt, chăm sóc(6). Việc Mẫu 5 Chế phẩm nghệ viên C của công ty X<br /> nghiên cứu về đặc trưng củ nghệ vàng của mỗi Mẫu 6 Bột nghệ xuất xứ từ Thành phố Hồ Chí Minh<br /> Mẫu 7 Tinh bột nghệ vàng K của Viện H<br /> vùng sẽ giúp đánh giá đầy đủ hơn giá trị sử<br /> dụng, từ đó có được sự định hướng tốt hơn cho Dung môi, hóa chất nghiên cứu đạt tiêu<br /> <br /> <br /> 92 Chuyên Đề Y Học Cổ Truyền<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 4 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> chuẩn phân tích: aceton (Samchun, Trung Quốc), tới vạch. Hút chính xác 1 ml dung dịch chiết trên<br /> methanol (Samchun, Trung Quốc), ethanol cho vào bình định mức 10 ml, điền dung môi tới<br /> (Samchun, Trung Quốc), ethyl acetat (Samchun, vạch. Đem dung dịch này đo quang UV-Vis trên<br /> Trung Quốc). hệ thống máy quang phổ UV - Vis Shimadzu<br /> Phương pháp nghiên cứu 2401-PC ở bước sóng 420 ± 1 nm; mẫu trắng là<br /> aceton. Tiến hành đo mỗi mẫu 3 lần, lấy kết quả<br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> trung bình.<br /> Nghiên cứu thí nghiệm.<br /> Nơi tiến hành thực nghiệm<br /> Khảo sát bột nghệ vàng bằng cảm quan và soi bột<br /> Bộ môn Hóa Phân tích – Kiểm nghiệm, Khoa<br /> Soi bột dược liệu bằng kính hiển vi, tìm các<br /> Dược, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh.<br /> cấu tử đặc trưng của cây nghệ vàng (Curcuma<br /> longa L.) theo tiêu chuẩn DĐVN V(3). KẾT QUẢ<br /> Soi bột dược liệu<br /> Phản ứng hóa học<br /> Khi soi bột, các mẫu nghệ số 1, 3, 4, 5, 6,7 có<br /> Lắc 0,5 g bột dược liệu với 3 ml ethanol 90%<br /> các cấu tử giống nhau, gồm: nhiều hạt tinh bột<br /> (TT) để lắng. Nhỏ 3 - 4 giọt dịch chiết ethanol lên<br /> hình trứng đầu nhọn, vân đồng tâm và rốn lệch<br /> giấy lọc. Để khô, trên giấy lọc còn lại vết màu<br /> tâm. Các mảnh mô mềm gồm các tế bào hình đa<br /> vàng. Tiếp tục nhỏ từng giọt dung dịch acid<br /> giác, vách mỏng chứa các hạt tinh bột. Tế bào<br /> boric 5% (TT) rồi dung dịch acid hydrocloric<br /> chứa tinh dầu hoặc nhựa tạo thành những đá lổn<br /> loãng (TT), làm như vậy vài lần và hơ nóng nh<br /> nhổn có màu vàng hoặc màu cam. Nhiều mảng<br /> cho khô, vết vàng sẽ chuyển thành màu đỏ. Sau<br /> mạch vạch. Kết quả trong Hình 1.a,b,c,d. Riêng<br /> đó thêm 3 giọt dung dịch amoniac 10% (TT), sẽ<br /> mẫu tinh bột nghệ số 2 khi soi cấu tử chỉ có<br /> tiếp tục chuyển sang màu xanh đen(3).<br /> nhiều hạt tinh bột hình trứng đầu nhọn hoặc<br /> Sắc ký lớp mỏng hình cầu hoặc đa giác, vân đồng tâm, rốn lệch<br /> Tiến hành trên bản mỏng silica gel tráng sẵn tâm Hình 1.e.<br /> GF254 (Merck); hệ dung môi pha động cloroform-<br /> Phản ứng hóa học theo DĐVN V<br /> acid acetic (9:1). Triển khai xong, lấy bản mỏng<br /> Tất cả các mẫu bột nghệ số 1, 3, 4, 5, 6, 7 đều<br /> ra để bay hơi hết dung môi, phun lên bản mỏng<br /> cho màu phản ứng hóa học hiện màu với thuốc<br /> dung dịch gồm 15 ml dung dịch acid boric 3%<br /> thử rất rõ. Kết quả ở Hình 2.<br /> trộn với 5 ml dung dịch acid oxalic 10%. So sánh<br /> số lượng và cường độ quan sát dưới ánh sáng Riêng mẫu tinh bột số 2 cho phản ứng hóa<br /> thường và dưới đèn UV 254 nm. Trên sắc ký đồ, học không rõ ràng. Kết quả ở Hình 3.<br /> dung dịch thử phải có 3 vết cùng màu sắc và giá Sắc ký lớp mỏng<br /> trị Rf với 3 vết của curcumin chuẩn(3). Triển khai sắc ký lớp mỏng của mẫu chuẩn<br /> Thẩm định quy trình định lượng và mẫu thử với hệ pha động: cloroform-acid<br /> Theo hướng dẫn của Bộ Y tế(2) và ICH(4) gồm acetic (9:1), thuốc thử hiện màu: hỗn hợp 15 ml<br /> các chỉ tiêu: tính phù hợp của hệ thống, tính đặc acid boric 3% và 5 ml acid oxalic 10%. So sánh số<br /> hiệu, khoảng tuyến tính, độ lặp lại, độ đúng(5). lượng và cường độ các vết trên bản mỏng quan<br /> Khảo sát hàm lượng curcumin trong các mẫu sát dưới ánh sáng thường và dưới đèn UV 254<br /> nghiên cứu bằng phương pháp đo UV-Vis nm và 365 nm. Kết quả được trình bày trong<br /> Cân chính xác 250 mg mẫu thử cho vào giấy Hình 4.<br /> lọc gói lại, chiết soxhlet với 200 ml aceton, nhiệt Trên sắc ký đồ thể hiện rõ: Mẫu số 1, 3, 4, 5,<br /> độ 50°C và chiết trong 6 giờ. Chuyển hết dịch 6, 7 xuất hiện 3 vết: vết đỏ gạch tương đương<br /> chiết vào bình định mức 50 ml, thêm dung môi với giá trị Rf = 0,68; 1 vết vàng cam tương ứng<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Y Học Cổ Truyền 93<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 4 * 2019<br /> <br /> Rf=0,57; 1 vết vàng tương ứng với Rf = 0,48 rất dịch chiết vào bình định mức 50 ml, thêm dung<br /> rõ tương ứng với mẫu chuẩn. Còn mẫu số 2 môi tới vạch 50 ml (dung dịch A). Hút chính xác<br /> xuất hiện 3 vết rất nhạt so với chuẩn. 1 ml dung dịch A cho vào bình định mức 10 ml,<br /> Thẩm định quy trình định lượng curcumin điền dung môi tới vạch. Đem dung dịch này đo<br /> bằng phương pháp UV-Vis quang UV-Vis ở bước sóng 420 nm.<br /> Cân chính xác 250 mg bột dược liệu cho vào Tính đặc hiệu<br /> giấy lọc gói lại, đặt gói giấy lọc chứa mẫu bột Pha mẫu chuẩn, mẫu thử, mẫu thử thêm<br /> nghệ vào hệ thống soxhlet. Đong 200 ml dung chuẩn và mẫu trắng theo hướng dẫn của Bộ Y<br /> môi aceton cho vào bình cầu, lắp sinh hàn và bật tế(2) và ICH(4). Tiến hành đo quang phổ UV-Vis<br /> nhiệt độ 50°C (nhiệt độ sôi mới bắt đầu tính thời từ 600 – 400 nm. Kết quả được trình bày trong<br /> gian) và chiết trong 6 giờ. Sau đó, chuyển hết Hình 5.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> a b c<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> d e<br /> Hình 1. Các cấu tử của bột nghệ: a) Hạt tinh bột, b) Mảnh mô mềm chứa hạt tinh bột,c) Mảnh mạch vạch, d)<br /> Khối nhựa màu vàng cam, e) Hạt tinh bột trong tinh bột nghệ<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> a b<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> c<br /> Hình 2. Kết quả thử phản ứng hóa học đặc trưng của curcumin ở mẫu 1,3,4,5,6,7. a: Dịch chiết nhỏ trên giấy lọc<br /> để khô của mẫu 1,3,4,5,6,7, b: Tiếp tục nhỏ acid boric 5% và HCl loãng của mẫu 1,3,4,5,6,7, c: Sau đó thêm 3 giọt<br /> amoniac của mẫu 1,3,4,5,6,7<br /> <br /> <br /> 94 Chuyên Đề Y Học Cổ Truyền<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 4 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> a b<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> c<br /> Hình 3. Kết quả thử phản ứng hóa học đặc trưng của curcumin ở mẫu mẫu 2. a: Dịch chiết nhỏ trên giấy lọc để<br /> khô của mẫu 2, b: Tiếp tục nhỏ acid boric 5% và HCl loãng của mẫu 2, c: Sau đó thêm 3 giọt amoniac của mẫu 2<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> a b c<br /> Hình 4. Sắc ký đồ trên bản mỏng của các mẫu thử và chuẩn. Pha động: cloroform-methanol (95:5), thuốc thử<br /> hiện màu: hỗn hợp 15 ml acid boric 3% và 5 ml acid oaxalic 10%. a: UV 254 nm, b: UV 365 nm, c: Ánh sáng thường<br /> <br /> d)<br /> c)<br /> <br /> b)<br /> <br /> <br /> <br /> a)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 5. Phổ UV-Vis của mẫu trắng, mẫu chuẩn, mẫu thử và mẫu thử thêm chuẩn. Trong đó: a) mẫu trắng, b)<br /> mẫu chuẩn, c) mẫu thử, d) mẫu thử thêm chuẩn<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Y Học Cổ Truyền 95<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 4 * 2019<br /> <br /> Phổ đồ của mẫu chuẩn, mẫu thử và mẫu Các kết quả thẩm định về tính tuyến tính, độ<br /> thử thêm chuẩn có đỉnh hấp thu cực đại là 420 lặp lại, độ đúng, giới hạn phát hiện và giới hạn<br /> nm. Khi thêm 100 µl dung dịch chuẩn vào mẫu định lượng được tóm tắt trong Bảng 2.<br /> thử thì tại đỉnh hấp thu 420 nm độ hấp thu Như vậy, quy trình định lượng curcumin<br /> tăng lên rõ rệt so với lúc chưa thêm dung dịch bằng phương pháp đo quang ở bước sóng 420<br /> chuẩn. Vậy kết luận quy trình định lượng có nm đã xây dựng đạt các chỉ tiêu thẩm định nên<br /> tính đặc hiệu. được ứng dụng để khảo sát hàm lượng<br /> Bảng 2. Kết quả thẩm định quy trình định lượng curcumin trong các mẫu thử nghiên cứu.<br /> Chỉ tiêu Kết quả Kết quả khảo sát hàm lượng curcumin trong<br /> Tính tuyến tính Phương trình hồi quy: ŷ = 0,1909x các mẫu thử<br /> Hệ số tương quan: R = 0,9985<br /> Kết quả đánh giá cảm quan và phản ứng<br /> Độ lặp lại RSD = 1,75% (< 2%)<br /> hóa học của các mẫu thử được trình bày trong<br /> Độ đúng Tỷ lệ hồi phục của quy trình: 91,3 -<br /> 103,2% (nằm trong giới hạn 90-107%) Bảng 3.<br /> Giới hạn phát hiện, LOD = 0,124 µg/ml Kết quả định lượng curcumin trong các mẫu<br /> giới hạn định lượng LOQ = 0,375 µg/ml nghệ khảo sát bằng phương pháp UV-Vis đã xây<br /> dựng và thẩm định được trình bày trong Bảng 4.<br /> Bảng 3. Cảm quan và phản ứng hóa học của 7 mẫu nghệ khào sát<br /> Kết quả phản ứng hóa học<br /> STT Dịch chiết nhỏ lên giấy lọc Tiếp tục nhỏ acid boric 5% Sau đó thêm 3 giọt<br /> để khô và HCl loãng amoniac<br /> <br /> 1<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 2<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 3<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 4<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 5<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 6<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 7<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 96 Chuyên Đề Y Học Cổ Truyền<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 4 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Bảng 4. Hàm lượng curcumin trong các mẫu nghệ xứ từ Đắc lắc có hàm lượng curcumin cao hơn<br /> khảo sát hẳn so với nguồn từ Long An, Thành phố Hồ<br /> Mẫu<br /> Hàm lượng Tỉ lệ curcumin Chí Minh), và cũng liên quan đến qui trình bào<br /> Độ hấp thu curcumin có trong có trong mẫu chế từ bột nghệ chế biến sang tinh bột nghệ bằng<br /> nghệ<br /> 250 mg mẫu nghệ (%)<br /> 1 0,3890 4,34 1,74 các phương pháp thủ công dân dụng làm hao<br /> 2 0,0187 0,46 0,18 hụt đáng kể lượng curcumin so với các phương<br /> 3 0,1289 1,61 0,65 chiết xuất khác (so sánh hàm lượng curcumin<br /> 4 1,3355 13,76 5,50 trong mẫu 2 so với mẫu 7).<br /> 5 0,3609 4,04 1,62<br /> Bên cạnh đó, có sự tương quan giữa màu sắc<br /> 6 0,2398 2,77 1,11<br /> 7 0,7577 8,20 3,28<br /> cảm quan với kết quả tạo màu trong phản ứng<br /> hóa học, kết quả trên sắc ký lớp mỏng cùng với<br /> Kết quả cho thấy mẫu nghệ số 4 có hàm<br /> hàm lượng curcumin trong mẫu. Mẫu nghệ số<br /> lựơng curcumin cao nhất (5,50%) trong số các<br /> 4,7 cảm quan màu cam đậm, phản ứng hóa học<br /> mẫu khảo sát. Riêng mẫu số 2 có hàm lượng<br /> rõ ràng, cho kết quả tỉ lệ curcumin cao là 3,27%<br /> curcumin rất thấp (0,18%). Còn đa số các mẫu<br /> và 5,50%. Mẫu tinh bột nghệ số 2 có màu vàng<br /> còn lại có hàm lượng curcumin từ 0,65 – 1,80%.<br /> rất nhạt, phản ứng hóa học không rõ ràng, tỉ lệ<br /> Trong 7 mẫu khảo sát, chỉ có 2 mẫu có hàm<br /> curcumin thấp 0,18%. Các mẫu nghệ còn lại có<br /> lượng curcumin không ít hơn 5,0% tính theo<br /> màu vàng cam không đậm, phản ứng hóa học<br /> dược liệu khô đạt theo tiêu chuẩn DĐVN V(3) là<br /> tương đối rõ, tỉ lệ curcumin khoảng 0,65–1,74%.<br /> mẫu số 4 và mẫu số 7.<br /> KẾT LUẬN<br /> BÀN LUẬN<br /> Nghiên cứu đã tiến hành khảo sát hàm<br /> Nghiên cứu đã định lượng curcumin bằng<br /> lượng curcumin trong một số mẫu bột nghệ,<br /> phương pháp đo quang UV-Vis trên hệ thống<br /> tinh bột nghệ và chế phẩm nghệ đang lưu<br /> máy quang phổ UV - Vis Shimadzu 2401-PC ở<br /> hành trên thị trường bằng các phương pháp<br /> bước sóng 420 ± 1 nm, sử dụng dung môi aceton<br /> định tính bằng hóa học, sắc ký lớp mỏng và<br /> vì qua khảo sát các dung môi chiết curcumin<br /> định lượng bằng phương pháp đo quang UV-<br /> bằng phương pháp soxhlet thì chiết với aceton<br /> Vis. Kết quả khảo sát cho thấy hàm lượng<br /> cho kết quả tối ưu hơn với cùng thời gian chiết 6<br /> curcumin trong các mẫu khảo sát có sự khác<br /> giờ(5). Quy trình định lượng đã được thẩm định<br /> biệt rõ phụ thuộc vào nguồn gốc xuất xứ của<br /> đáp ứng các yêu cầu theo hướng dẫn của ICH(4)<br /> dược liệu do điều kiện thổ nhưỡng và còn phụ<br /> về khoảng tuyến tính của curcumin là 1- 4<br /> thuộc vào qui trình chế biến nguyên liệu (từ<br /> µg/ml, độ lặp lại RSD là 1,75%, độ đúng với tỉ lệ<br /> bột nghệ sang tinh bột nghệ).<br /> hồi phục 91,3 – 103,2%. Như vậy, phương pháp<br /> đo quang UV-Vis với các ưu điểm, đơn giản, tiết Lời cảm ơn: Nhóm nghiên cứu xin gửi lời<br /> kiệm chi phí có thể áp dụng rộng rãi tại nhiều cảm ơn chân thành đến tập thể Bộ môn Hóa<br /> phòng kiểm nghiệm để định lượng hàm lượng phân tích và Kiểm nghiệm, Khoa Dược, Đại<br /> curcumin trong các chế phẩm từ nghệ vàng. học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh đã hỗ trợ<br /> chúng tôi hoàn thành đề tài này.<br /> Khảo sát hàm lượng curcumin của các mẫu<br /> nghệ: cho thấy mẫu nghệ có xuất xứ từ Đắc lắc TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> cho hàm lượng cao (5,50%). Riêng mẫu tinh bột 1. Basnet P, Skalko-Basnet N (2011). “Curcumin: An anti-<br /> inflammatory molecule from a cury spice on the path to cancer<br /> nghệ làm bằng phương pháp thủ công thì hàm treatment”. Molecules, 16:4567-4587.<br /> lượng curcumin giảm đi đáng kể (0,18%). Như 2. Bộ Y tế (2013). Sổ tay hướng dẫn đăng ký thuốc. PL.8, pp.1-60.<br /> 3. Bộ Y Tế (2018). Dược Diển Việt Nam V. NXB Y Học, pp.1264-<br /> vậy, hàm lượng curcumin trong các chế phẩm từ<br /> 1265.<br /> nghệ có liên quan đến thổ nhưỡng (nguồn xuất<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Y Học Cổ Truyền 97<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 4 * 2019<br /> <br /> 4. ICH Harmonised tripartite guideline (2005). Validation of 7. Trujillo J, Chirino YI, Molina-Jijón E, Andérica-Romero AC,<br /> analytical procedures: text and methodology. ICHHT, pp.1-13. Tapia E, Pedraza-Chaverrí J (2013). “Renoprotective effect of the<br /> 5. Nguyễn Thị Cẩm Nhung (2017). “Khảo sát hàm lượng antioxidant curcumin: Recent findings”. Redox Biology, 1(1):448-<br /> curcumin trong một số chế phẩm bột nghệ vàng (Curcuma longa 456.<br /> L.) bằng phương pháp đo quang”. Khóa luận Tốt nghiệp Dược sĩ 8. Wu CN (2003). “Safety and anti-inflammatory activity of<br /> Đại học, Khoa Dược – Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh, curcumin: a component of tumeric (Curcuma longa)”. Journal of<br /> pp.26-28. Alternative and Complementary Medicine, 9(1):161-168.<br /> 6. Sharma K, et al (2012). “Development and validation of UV<br /> spectrophotometric method for the estimation of curcumin in<br /> Ngày nhận bài báo: 28/07/2019<br /> bulk drug and pharmaceutical dosage forms”. International<br /> Journal of Drug Development and Research, 4(2):375-380. Ngày phản biện nhận xét bài báo: 20/08/2019<br /> Ngày bài báo được đăng: 14/09/2019<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 98 Chuyên Đề Y Học Cổ Truyền<br />