Khảo sát kỹ năng nghiên cứu khoa học của giảng viên tại một trường đại học miền trung

NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI v<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> KHẢO SÁT KỸ NĂNG NGHIÊN CỨU<br /> KHOA HỌC CỦA GIẢNG VIÊN<br /> TẠI MỘT TRƯỜNG ĐẠI HỌC MIỀN TRUNG<br /> VÕ THỊ MINH NHO*<br /> *Đại học Ngoại ngữ - ĐH Đà Nẵng,  vtminhnho@gmail.com<br /> Ngày nhận bài: 30/8/2018; ngày sửa chữa: 01/10/2018; ngày duyệt đăng: 20/12/2018<br /> <br /> <br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Nghiên cứu này nhằm đánh giá các kỹ năng nghiên cứu khoa học của giảng viên tại một trường<br /> đại học tại Miền trung Việt Nam và ảnh hưởng lên hiệu quả nghiên cứu khoa học nhằm có những<br /> đề xuất giúp thúc đẩy hoạt động nghiên cứu khoa học trong giảng viên nhà trường. Kết quả thu<br /> được từ việc khảo sát gần 116 giảng viên của nhà trường cho thấy, có bảy nhóm yếu tố kỹ năng<br /> có ảnh hưởng đến hiệu quả của hoạt động nghiên cứu khoa học gồm kỹ năng tìm đề tài, kỹ năng<br /> hợp tác, kỹ năng quản lý tài chính, kỹ năng sử dụng máy tính, kỹ năng quản lý thời gian và kỹ<br /> năng khảo sát và tập hợp tài liệu. Bài viết cũng đưa ra một số kiến nghị tập trung vào các nhóm<br /> kỹ năng trên nhằm thúc đẩy hiệu quả nghiên cứu khoa học trong đội ngũ giảng viên nhà trường.<br /> Từ khóa: kỹ năng, nghiên cứu khoa học, thang đo, giảng viên, phân tích nhân tố khám phá<br /> <br /> <br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ năng lực quản lý và hiệu quả công tác NCKH ở các<br /> trường đại học, góp phần tích cực nâng cao chất<br /> Giảng dạy và nghiên cứu từ lâu đã trở thành lượng đào tạo và phục vụ phát triển kinh tế-xã hội.”<br /> nhiệm vụ cơ bản của giảng viên (GV). Hoạt động<br /> nghiên cứu cần được các trường đại học chú trọng, Từ lâu, nhiều nghiên cứu về giáo dục trên thế<br /> đầu tư bởi chất lượng của hoạt động nghiên cứu giới đã nhận thấy các kỹ năng NCKH đóng một<br /> khoa học (NCKH) giúp đảm bảo và nâng cao chất vai trò vô cùng quan trọng đối với hiệu quả của<br /> lượng đào tạo, đáp ứng nhu cầu nhân lực cho xã hoạt động NCKH. Tuy nhiên, việc nghiên cứu về<br /> hội, mang lại uy tín, vị thế cho nhà giáo - nhà khoa kỹ năng NCKH trên đối tượng chưa thực sự thu<br /> học, cho cơ sở giáo dục và đào tạo. Với tầm quan hút được sự quan tâm của các nhà nghiên cứu Việt<br /> trọng như vậy, Hội nghị TW2 khoá VIII đã xác Nam. Hơn nữa, các nghiên cứu ở Việt Nam còn<br /> định khoa học và công nghệ phải gắn với giáo tập trung chủ yếu vào các yếu tố ảnh hưởng lên<br /> dục và đào tạo: “Cùng với giáo dục đào tạo, khoa động lực của NCKH và chỉ ở mức nghiên cứu định<br /> học và công nghệ là quốc sách hàng đầu”. Chỉ thị tính. Phát triển hoạt động NCKH không thể tách<br /> 296/CT-TTg ngày 27 tháng 02 năm 2010 của Thủ rời kỹ năng NCKH nên việc tìm hiểu và đánh giá<br /> tướng Chính phủ về đổi mới quản lý giáo dục đại một số kỹ năng NCKH của GV, từ đó đề xuất biện<br /> học giai đoạn 2010 – 2020 cũng nêu rõ “Nâng cao pháp nâng cao kỹ năng NCKH của GV là rất cần<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> Số 17 (01/2019) 97<br /> v NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI<br /> <br /> <br /> thiết. Đó cũng là lý do khiến chúng tôi quyết định Tôi có thể hợp tác với các đồng nghiệp cùng<br /> thực hiện đề tài về vai trò của kỹ năng trong hoạt 4 hoặc khác Trường/Khoa để thực hiện nghiên HT1<br /> động NCKH và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu cứu mà không gặp trở ngại gì<br /> <br /> quả NCKH trong đội ngũ GV tại một trường đại 5<br /> Tôi có khả năng giao tiếp tốt với những người<br /> HT2<br /> học trọng điểm ở miền Trung Việt Nam (tên chính khác khi cùng hợp tác nghiên cứu<br /> <br /> thức của trường được sử dụng dưới tên ẩn danh 6<br /> Tôi có thể dễ dàng thiết lập mối quan hệ với<br /> HT3<br /> “Đại học A” theo đúng như tiêu chí về vấn đề đạo các nhà khoa học khác<br /> <br /> đức nghiên cứu của đề tài) III - Kỹ năng quản lý tài chính TC<br /> <br /> Tôi có thể phân bổ kinh phí nghiên cứu được<br /> 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 7 cấp phù hợp với từng giai đoạn của quá trình TC1<br /> nghiên cứu<br /> Đề tài sử dụng phương pháp định lượng. Các Tôi luôn ghi chép rõ ràng các khoản thu chi<br /> căn cứ lựa chọn tiêu chí đánh giá trước hết dựa 8 TC2<br /> liên quan trực tiếp đến hoạt động nghiên cứu<br /> vào các kỹ năng chính phục vụ trực tiếp cho hoạt Tôi nắm vững các nguyên tắc quản lý tài<br /> động NCKH, tiếp đến là các nghiên cứu có liên 9 TC3<br /> chính cơ bản<br /> quan. Sau khi tổng hợp và phân tích dữ liệu từ các Tôi có thể lựa chọn phương pháp nghiên cứu<br /> 10 TC4<br /> nguồn khác nhau như báo cáo nghiên cứu, các bài phù hợp với nguồn kinh phí được cấp<br /> viết liên quan đến nội dung nghiên cứu ở trong và IV - Kỹ năng sử dụng máy tính trong nghiên cứu MT<br /> ngoài nước, chúng tôi đã tiến hành thiết kế bảng<br /> Tôi có thể tự thiết kế và thu thập dữ liệu<br /> hỏi và khảo sát bằng bảng câu hỏi với 116 GV. 11<br /> nghiên cứu bằng bảng câu hỏi định lượng<br /> MT1<br /> Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả NCKH được<br /> Tôi sử dụng thành thạo phần mềm Excel phục<br /> đưa vào xem xét gồm 7 nhóm thang đo tiềm năng, 12 MT2<br /> vụ thống kê dữ liệu cho nghiên cứu của mình<br /> hình thành từ 22 câu hỏi (còn gọi là các biến độc<br /> Tôi nắm vững những kỹ thuật trình bày bảng<br /> lập) và một thang đo đại diện cho hiệu quả NCKH 13 biểu để thể hiện kết quả nghiên cứu rõ ràng MT3<br /> của GV với 3 biến quan sát. Nghiên cứu áp dụng hơn<br /> phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên thuận tiện theo Tôi có thể dùng công cụ khác ngoài Excel<br /> giới tính và với các độ tuổi khác nhau. 14 cho việc xử lý phân tích (ví dụ: SPSS, Stata MT4<br /> …)<br /> 2.1. Các kỹ năng ảnh hưởng đến hiệu quả V - Kỹ năng quản lý đề tài theo thời gian TG<br /> nghiên cứu khoa học Tôi luôn hoàn thành đúng hạn đề tài nghiên<br /> 15 TG1<br /> cứu<br /> Bảng 1: Các nhóm biến và mã hóa<br /> Tôi phân bổ hợp lý thời gian cần thiết cho<br /> 16 TG2<br /> từng giai đoạn nghiên cứu<br /> Mã<br /> TT Thang đo Tôi có thể cân bằng giữa hoạt động nghiên<br /> hóa 17 TG3<br /> cứu và các hoạt động khác<br /> NHÓM BIẾN ĐỘC LẬP<br /> VI - Kỹ năng sử dụng ngoại ngữ trong nghiên cứu NN<br /> I - Kỹ năng chọn đề tài DT<br /> Tôi có thể sử dụng ngoại ngữ để tìm kiếm các<br /> 18 NN1<br /> Tôi có thể lựa chọn và xác định một đề tài tài liệu phục vụ cho nghiên cứu<br /> 1 DT1<br /> nghiên cứu phù hợp với bản thân<br /> Tôi có thể báo cáo kết quả nghiên cứu của<br /> 19 NN2<br /> Tôi nắm được phương pháp viết lý do chọn mình bằng tiếng nước ngoài<br /> 2 DT2<br /> đề tài<br /> Tôi có thể sử dụng ngoại ngữ để trao đổi với<br /> Tôi có thể tìm được đề tài nghiên cứu mà xã 20 chuyên gia hoặc đồng nghiệp trong quá NN3<br /> 3 DT3<br /> hội quan tâm và có tác động đến thực tiễn trình nghiên cứu<br /> II - Kỹ năng hợp tác HT<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> 98 Số 17 (01/2019)<br />  NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI v<br /> <br /> <br /> <br /> VII - Kỹ năng tập hợp và khảo sát tài liệu TL gọn các tham số ước lượng cho các nhóm biến.<br /> Tôi có thể dễ dàng tiếp cận nguồn tài liệu Kiểm định Barlett được dùng để xem xét ma<br /> 21 TL1<br /> tham khảo cần thiết cho nghiên cứu của mình<br /> trận tương quan có phải là ma trận đơn vị hay<br /> 22<br /> Tôi có thể sử dụng Internet để tìm kiếm những<br /> TL2 không. Kiểm định Barlett có ý nghĩa thống kê khi<br /> nghiên cứu có liên quan<br /> Sig. < 0,05; chứng tỏ các biến quan sát có tương<br /> NHÓM BIẾN PHỤ THUỘC quan với nhau trong tổng thể,<br /> I - Hiệu quả NCKH HQ<br /> Phương pháp này chỉ được sử dụng khi hệ<br /> Tôi thường xuyên viết bài cho các hội thảo số KMO (Kaiser-Meyer-Olkin) có giá trị từ 0,5<br /> 1 HQ1<br /> khoa học<br /> trở lên. Nếu KMO < 0,5 thì phân tích nhân tố<br /> 2<br /> Tôi thấy hài lòng với hiệu quả NCKH của<br /> HQ2 không thích hợp với dữ liệu (Hoàng Trọng và Chu<br /> mình<br /> Nguyễn Mộng Ngọc, 2005). Trong bước này các<br /> 3<br /> Tôi đang thực hiện hoặc sẽ thực hiện một<br /> HQ3<br /> biến có hệ số tải nhân tố (factor loading) nhỏ hơn<br /> NCKH trong thời gian sắp tới 0,5 sẽ tiếp tục bị loại. Phương pháp trích hệ số sử<br /> (Nguồn: do nhóm nghiên cứu xây dựng) dụng là phương pháp trích nhân tố Principal Nhân<br /> tố với phép quay Varimax, điểm dừng khi trích các<br /> Phần mềm IBM SPSS 23.0 được sử dụng cho yếu tố có Eigenvalue lớn hơn hoặc bằng 1. Thang<br /> việc xử lý số liệu thống kê thu thập được. Thông đo được chấp nhận khi tổng phương sai trích bằng<br /> qua kỹ thuật phân tích nhân tố khám phá EFA, các hoặc lớn hơn 50% (Nguyễn Đình Thọ & Nguyễn<br /> nhân tố sẽ được nhóm lại và kiểm định để tìm ra Thị Mai Trang, 2008). Sau khi loại các biến không<br /> nhân tố đại diện có ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt phù hợp, được tiến hành để kiểm tra lại độ phù hợp<br /> động NCKH theo các bước sau đây: của các biến, đồng thời kiểm định Hệ số Cronbach<br /> Alpha được thực hiện lại trên các nhóm biến có sự<br /> 2.2. Xây dựng và kiểm định chất lượng hiệu chỉnh để khẳng định lại độ tin cậy của thang đo.<br /> thang đo<br /> 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Để đánh giá sơ bộ thang đo ta đánh giá độ tin<br /> cậy của thang đo bằng hệ số Croncbach’s Alpha. 3.1. Thực trạng sử dụng các kỹ năng trong<br /> Theo Nguyễn Đình Thọ & Nguyễn Thị Mai Trang nghiên cứu khoa học của giảng viên Trường Đại<br /> (2008) các biến có hệ số tương quan biến - tổng học A<br /> (corrected item – total correlation) nhỏ hơn 0,3 sẽ<br /> 3.1.1. Mô tả mẫu nghiên cứu<br /> bị loại và tiêu chuẩn chọn thang đo khi nó có độ tin<br /> cậy Hệ số Cronbach Alpha từ 0,6 trở lên (Hoàng Đối tượng khảo sát là GV Trường Đại học A.<br /> Trọng và Chu Nguyễn Mộng Ngọc, 2008). Vì vậy, Trong số 116 bảng trả lời hợp lệ được thu về, dựa<br /> đối với nghiên cứu này thì các biến có hệ số tương theo tỷ lệ cơ cấu mẫu được khảo sát và tình hình<br /> quan biến tổng (Corected Item-Total correlation)<br /> thực tế ta thấy mẫu có thể đảm bảo tính đại diện.<br /> nhỏ hơn 0,3 và thành phần thang đó có hệ số Hệ<br /> Cơ cấu mẫu theo đặc điểm nhân khẩu như sau:<br /> số Cronbach Alpha nhỏ hơn 0,6 được xem xét loại.<br /> 79,3 % nữ và 20,7% nam. 29,4 % người trả lời<br /> 2.3. Phân tích nhân tố khám phá (EFA) có độ tuổi dưới 30, 46,5 % từ 30 đến 45 tuổi và<br /> 24,1% GV tham gia trả lời có độ tuổi trên 45,31%<br /> Kiểm định tính thích hợp của mô hình bằng hệ có thâm niên công tác dưới 5 năm và 69% có thâm<br /> số KMO niên công tác từ 5 năm trở lên.<br /> <br /> Phân tích nhân tố khám phá EFA được sử dụng 3.1.2. Đánh giá chung về các kỹ năng sử<br /> để xác định giá trị hội tụ, giá trị phân biệt và thu dụng trong nghiên cứu khoa học<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> Số 17 (01/2019) 99<br /> v NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI<br /> <br /> <br /> Trong các kỹ năng được khảo sát, kỹ năng sử HT2 116 2 5 3,84 0,764<br /> dụng ngoại ngữ trong NCKH đạt điểm trung bình<br /> HT3 116 1 5 3,29 0,845<br /> cao nhất như số liệu thể hiện trong bảng 2. Điều<br /> này hoàn toàn phù hợp với thực tế tại Trường Đại TC 3,41<br /> học A khi các GV đều giảng dạy một ngôn ngữ TC1 116 1 5 3,47 0,839<br /> nước ngoài và các chủ đề nghiên cứu cũng thường TC2 116 1 5 3,17 0,816<br /> liên quan đến ngôn ngữ giảng dạy.<br /> TC3 116 1 5 3,52 0,829<br /> Kỹ năng tìm đề tài đứng thứ hai về điểm trung TC4 116 1 5 3,47 0,937<br /> bình trong các kỹ năng được khảo sát. Chỉ báo MT 3,54<br /> “Tôi có thể lựa chọn và xác định một đề tài nghiên<br /> MT1 116 1 5 3,85 0,847<br /> cứu phù hợp với bản thân” có giá trị trung bình<br /> cao nhất (4,33) trong các chỉ báo được khảo sát MT2 116 1 5 3,53 0,889<br /> cho thấy GV nhà trường rất phong phú về ý tưởng MT3 116 1 5 3,76 0,92<br /> nghiên cứu, mặt khác các chủ đề nghiên cứu liên<br /> MT4 116 1 5 3,03 1,042<br /> quan đến ngôn ngữ học cũng khá đa dạng.<br /> TG 3,45<br /> Kỹ năng quản lý tài chính liên quan đến các TG1 116 1 5 3,52 0,909<br /> hoạt động quản lý và phân bổ nguồn kinh phí được<br /> TG2 116 1 5 3,47 0,807<br /> cấp cho đề tài cũng như lựa chọn các phương pháp<br /> TG3 116 1 5 3,36 0,908<br /> nghiên cứu phù hợp với nguồn tài chính có giá trị<br /> trung bình thấp nhất (3,41) trong các nhóm biến. NN 4,22<br /> <br /> NN1 116 1 5 4,24 0,851<br /> Từ những nhận định trên chúng tôi cho rằng,<br /> NN2 116 1 5 4,23 0,963<br /> các kỹ năng NCKH của GV nhà trường hiện ở<br /> mức tương đối tốt, tuy nhiên vẫn còn rất nhiều NN3 116 1 5 4,19 0,864<br /> tiềm năng để phát huy khi đánh giá chung của GV TC 3,91<br /> về hiệu quả NCKH chỉ ở mức 3,4 trên thang điểm TL1 116 1 5 3,59 0,914<br /> 5. Đây là cơ sở để đưa vào phân tích trong các<br /> TL2 116 2 5 4,23 0,664<br /> bước tiếp theo nhằm xác định những kỹ năng nào<br /> có tác động mạnh nhất lên hiệu quả nghiên cứu, từ HQ 3,40<br /> đó đưa ra các giải pháp phù hợp để nâng cao các HQ1 116 1 5 3,09 1,001<br /> kỹ năng này.<br /> HQ2 116 1 5 3,28 0,931<br /> <br /> Bảng 2: Kết quả phân tích thống kê mô tả HQ3 116 1 5 3,84 1,012<br /> <br /> Valid N<br /> Nhỏ Lớn Trung Độ lệch 116<br /> Kích thước mẫu (listwise)<br /> nhất nhất bình chuẩn<br /> <br /> DT 4,01 (Nguồn: kết quả xử lý dữ liệu của nhóm nghiên cứu)<br /> DT1 116 1 5 4,33 0,695<br /> 3.2. Phân tích nhân tố khám phá EFA đối<br /> DT2 116 2 5 3,96 0,715 với các kỹ năng được sử dụng trong nghiên cứu<br /> DT3 116 2 5 3,75 0,79 khoa học của GV Trường Đại học A<br /> HT 3,57<br /> 3.2.1. Kiểm tra độ tin cậy của các nhân tố<br /> HT1 116 1 5 3,59 0,835<br /> bằng hệ số Hệ số Cronbach Alpha<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> 100 Số 17 (01/2019)<br />  NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI v<br /> <br /> <br /> <br /> Kiểm tra độ tin cậy được thực hiện nhằm xác biến quan sát sẽ được tính một tỷ số gọi là hệ số tải<br /> định mức độ tương quan giữa các thang đo, loại nhân tố (Factor Loading), hệ số này cho biết mỗi<br /> những biến quan sát không đạt yêu cầu. Kết quả biến đo lường sẽ thuộc về nhân tố nào.<br /> kiểm định độ tin cậy thang đo với hệ số Cronbach<br /> Bảng 3: Kết quả KMO và kiểm định Barlett<br /> Alpha, các thành phần của thang đo chất lượng<br /> dịch vụ đều có hệ số Crobach Alpha đều được chấp Hệ số KMO ,832<br /> nhận về mặt tin cậy (lớn hơn mức yêu cầu 0,6). Giá trị Chi bình phương xấp xỉ 1452,286<br /> Trong đó, hệ số alpha lần lượt của các kỹ năng Kiểm định<br /> Bậc tự do 231<br /> NCKH như sau: Kỹ năng chọn đề tài nghiên cứu Barlett<br /> (0,684), Kỹ năng hợp tác (0,773), Kỹ năng quản lí Mức ý nghĩa ,000<br /> tài chính (0,853) và Kỹ năng máy tính (0,777) và (Nguồn: kết quả xử lý dữ liệu của nhóm nghiên cứu)<br /> kỹ năng quản lý đề tài nghiên cứu theo thời gian<br /> (0,862), Kỹ năng sử dụng tiếng nước ngoài trong Theo tác giả Hoàng Trọng, Chu Nguyễn Mộng<br /> nghiên cứu (0,932). Xét hệ số tương quan biến - Ngọc (2007), hệ số KMO (Kaiser-Meyer-Olkin)<br /> tổng (hiệu chỉnh) của các biến quan sát đều đạt phải đạt giá trị 0.5 trở lên thể hiện phân tích nhân<br /> yêu cầu > 0,30 (Hair & ctg 2006), do đó, nhóm tác tố là phù hợp (0,5 =