Khảo sát phương pháp bình sai lưới trắc địa tự do và ứng dụng trong xử lý số liệu quan trắc lún công trình

Chia sẻ: Lê Trung Hiếu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:68

Thêm vào BST

Báo xấu

548
lượt xem 163
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đối với công tác quan trắc lún công trình, tính đúng đắn của quá trình lún công trình không những chỉ phụ thuộc vμo độ chính xác quan trắc, mμ còn chịu ảnh hởng rất lớn bởi ph ơng pháp xử lý số liệu. Tuy nhiên, ph ơng pháp xử lý số liệu quan trắc lún công trình trên thực tế cha đợc chú trọng đúng mức.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khảo sát phương pháp bình sai lưới trắc địa tự do và ứng dụng trong xử lý số liệu quan trắc lún công trình

LUẬN VĂN Đề tài: “Khảo sát phương pháp bình sai lới trắc địa tự do vµ ứng dụng trong xử lý số liệu quan trắc lún công trình”
Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp môc lôc Trang Môc lôc 1 ........................................................................................................................... ................. Më ®Çu.............................................................................................................................. ................. 2 Ch¬ng 1 - quan tr¾c lón c«ng tr×nh..............................................................3 1.1 Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ quan tr¾c chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng c«ng tr×nh 3 ............................................................................................................................... 1.2 Quan tr¾c lón c«ng tr×nh ................................................................................................. 7 1.3 Thùc tr¹ng c«ng t¸c quan tr¾c c«ng tr×nh ë níc ta..................................... 20 Ch¬ng 2 - kh¶o s¸t ph¬ng ph¸p b×nh sai líi tr¾c ®Þa tù do 22 .................................................................... 2.1 Mét sè kh¸i niÖm vÒ líi tr¾c ®Þa tù do .............................................................. 22 2.2 M« h×nh to¸n häc cña ph¬ng ph¸p b×nh sai líi tr¾c ®Þa tù do ........... 23 2.3 TÝnh chÊt c¬ b¶n cña kÕt qu¶ b×nh sai líi tù do ........................................... 28 2.4 VÊn ®Ò ®Þnh vÞ hÖ thèng líi ®é cao ®o lón 30 .................................................... Ch¬ng 3 – øng dông ph¬ng ph¸p b×nh sai líi tù do ®Ó xö lý sè liÖu quan tr¾c lón c«ng tr×nh .... 32 3.1 ThuËt to¸n ............................................................................................................................. 32 3.2 S¬ ®å khèi vµ quy tr×nh xö lý líi ®é cao ®o lón 35 ......................................... 3.3 LËp tr×nh b×nh sai líi quan tr¾c ®é lón .............................................................. 38 3.4 Ch¬ng tr×nh nguån vµ tÖp d÷ liÖu ......................................................................... 41 3.5 Sö dông ch¬ng tr×nh ..................................................................................................... 49 3.6 TÝnh to¸n thùc nghiÖm .................................................................................................. 51 KÕt luËn ........................................................................................................................................... 58 Tµi liÖu tham kh¶o..................................................................................................................... 59 Phô lôc 1 .............................................................................................................................. ................. 60 Phô lôc 2 .............................................................................................................................. ................. 63 Phô lôc 3 ............................................................................................................................... ................. 66 L¬ng Anh TuÊn -1- Líp Tr¾c ®Þa B-K48
Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp Më ®Çu §èi víi c«ng t¸c quan tr¾c lón c«ng tr×nh, tÝnh ®óng ®¾n cña qu¸ tr×nh lón c«ng tr×nh kh«ng nh÷ng chØ phô thuéc vµo ®é chÝnh x¸c quan tr¾c, mµ cßn chÞu ¶nh hëng rÊt lín bëi ph¬ng ph¸p xö lý sè liÖu. Tuy nhiªn, ph¬ng ph¸p xö lý sè liÖu quan tr¾c lón c«ng tr×nh trªn thùc tÕ cha ®îc chó träng ®óng møc. V× vËy, viÖc nghiªn cøu ®Ò ra biÖn ph¸p vµ quy tr×nh xö lý sè liÖu quan tr¾c lón c«ng tr×nh mét c¸ch hîp lý, phï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ b¶n chÊt cña líi quan tr¾c biÕn d¹ng lµ vÊn ®Ò rÊt thêi sù vµ rÊt cÇn thiÕt. Líi tr¾c ®Þa c«ng tr×nh nãi chung vµ líi quan chuyÓn dÞch c«ng tr×nh nãi riªng ®îc x©y dùng theo quy tr×nh vµ chØ tiªu kü thuËt riªng nh»m gi¶i quyÕt c¸c nhiÖm vô ®a d¹ng cña chuyªn nghµnh. Do ®ã nã kh«ng gièng nh líi ®o vÏ b¶n ®å, mµ nã tÝnh ®Æc thï cao, nh ®ßi hái rÊt cao vÒ ®é chÝnh x¸c, hÖ thèng ®iÓm gèc khëi tÝnh kh«ng æn ®Þnh… Víi c¸c ®Æc thï cña líi tr¾c ®Þa c«ng tr×nh nªu trªn nã ®ßi hái ph¶i cã kü thuËt xö lý sè liÖu riªng phï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ b¶n chÊt cña líi. NhËn thÊy tÇm quan träng cña c«ng t¸c xö lý sè liÖu quan tr¾c lón c«ng tr×nh, trong thêi gian lµm ®å ¸n tèt nghiÖp kho¸ häc, em ®· chän vµ nghiªn cøu ®Ò tµi víi néi dung: “Kh¶o s¸t ph¬ng ph¸p b×nh sai líi tr¾c ®Þa tù do vµ øng dông trong xö lý sè liÖu quan tr¾c lón c«ng tr×nh” . Néi dung ®å ¸n ®îc em tr×nh bµy trong 3 ch¬ng: Ch¬ng 1: Quan tr¾c lón c«ng tr×nh Ch¬ng 2: Kh¶o s¸t ph¬ng ph¸p b×nh sai líi tr¾c ®Þa tù do. Ch¬ng 3: øng dông ph¬ng ph¸p b×nh sai líi tr¾c ®Þa tù do ®Ó xö lý sè liÖu quan tr¾c lón c«ng tr×nh. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì chØ b¶o tËn t×nh cña thÇy gi¸o TS. NGUYÔN QUANG PHóC trong suèt qu¸ tr×nh em lµm ®å ¸n. Do thêi gian vµ chuyªn m«n cã h¹n nªn trong ®å ¸n nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt. Em rÊt mong nhËn ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®Ò ®å ¸n ®îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! L¬ng Anh TuÊn -2- Líp Tr¾c ®Þa B-K48
Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp Ch¬ng 1 QUAN TR¾C LóN C¤NG TR×NH 1.1. NH÷NG VÊN §Ò chung VÒ quan tr¾c chuyÓn dÞch biÕn d¹ng c«ng tr×nh 1.1.1. HiÖn tîng chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng c«ng tr×nh a. HiÖn tîng chuyÓn dÞch Lµ sù thay ®æi vÞ trÝ cña c«ng tr×nh trong kh«ng gian vµ theo thêi gian so víi vÞ trÝ ban ®Çu cña nã. Cã thÓ chia chuyÓn dÞch c«ng tr×nh thµnh hai lo¹i: - ChuyÓn dÞch th¼ng ®øng: lµ sù thay ®æi vÞ trÝ cña c«ng tr×nh theo ph¬ng d©y däi. ChuyÓn dÞch theo híng xuèng díi gäi lµ lón. ChuyÓn dÞch theo híng lªn trªn gäi lµ tråi. - ChuyÓn dÞch ngang: lµ sù thay vÞ trÝ cña c«ng tr×nh trong mÆt ph¼ng n»m ngang. ChuyÓn dÞch ngang cã thÓ theo mét híng bÊt kú hoÆc theo mét híng x¸c ®Þnh (híng ¸p lùc lín nhÊt). b. HiÖn tîng biÕn d¹ng Lµ sù thay ®æi h×nh d¹ng vµ kÝch thíc cña c«ng tr×nh trong kh«ng gian vµ theo thêi gian. BiÕn d¹ng lµ hËu qu¶ tÊt yÕu cña sù chuyÓn dÞch kh«ng ®Òu cña c«ng tr×nh vµ c¸c biÓu hiÖn thêng gÆp lµ sù: cong, vªnh, vÆn xo¾n, c¸c vÕt r¹n nøt … 1.1.2. Nguyªn nh©n g©y nªn chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng c«ng tr×nh Cã rÊt nhiÒu nguyªn nh©n g©y ra hiÖn tîng chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng c«ng tr×nh, nhng quy n¹p l¹i th× cã hai nhãm nguyªn nh©n chÝnh. Cô thÓ: a. Nhãm nguyªn nh©n liªn quan ®Õn c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn Nhãm nguyªn nh©n nµy g©y ra do : TÝnh chÊt c¬ lý cña c¸c líp ®Êt ®¸ díi nÒn mãng cña c«ng tr×nh, ¶nh hëng cña c¸c yÕu tè khÝ tîng (nh nhiÖt ®é, ®é Èm, híng chiÕu s¸ng...), sù thay ®æi chÕ ®é níc mÆt, níc ngÇm ngoµi ra sù vËn ®éng néi sinh trong lßng tr¸i ®Êt còng g©y nªn chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng cña c«ng tr×nh (tuy nhiªn møc ®é chuyÓn dÞch do nguyªn nh©n nµy g©y ra thêng rÊt bÐ). L¬ng Anh TuÊn -3- Líp Tr¾c ®Þa B-K48
Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp b. Nhãm nguyªn nh©n cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh x©y dùng vµ vËn hµnh c«ng tr×nh Trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ vËn hµnh c«ng tr×nh do sù gia t¨ng t¶i träng cña c«ng tr×nh, do nh÷ng sai sãt trong qu¸ tr×nh kh¶o s¸t ®Þa chÊt c«ng tr×nh, do viÖc khai th¸c níc ngÇm g©y nªn hiÖn tîng sôt lón díi lßng ®Êt hoÆc cã thÓ lµ viÖc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh ngÇm, c¸c c«ng tr×nh x©y chen ….®· g©y nªn chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng c«ng tr×nh. 1.1.3. C«ng t¸c quan tr¾c chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng c«ng tr×nh a. Môc ®Ých quan tr¾c C«ng t¸c quan tr¾c chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng c«ng tr×nh cÇn ®îc tiÕn hµnh theo ph¬ng ¸n kü thuËt nh»m ®¹t ®îc c¸c môc ®Ých sau: - Thø nhÊt lµ x¸c ®Þnh c¸c gi¸ trÞ ®é lón, ®é chuyÓn dÞch tuyÖt ®èi vµ t¬ng ®èi cña nÒn nhµ vµ c«ng tr×nh so víi c¸c gi¸ trÞ tÝnh to¸n theo thiÕt kÕ cña chóng. Tõ ®ã t×m ra nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra lón, chuyÓn dÞch vµ møc ®é nguy hiÓm cña chóng ®èi víi qu¸ tr×nh lµm viÖc b×nh thêng cña nhµ vµ c«ng tr×nh trªn c¬ së ®ã ®a ra c¸c gi¶i ph¸p nhï hîp nh»m phßng ngµ c¸c sù cè cã thÓ x¶y ra; - Thø hai lµ x¸c ®Þnh c¸c th«ng sè ®Æc trng cÇn thiÕt vÒ ®é æn ®Þnh cña nÒn vµ c«ng tr×nh, lµm chÝnh x¸c thªm c¸c sè liÖu ®Æc trng cho tÝnh chÊt c¬ lý cña nÒn ®Êt; Dïng lµm sè liÖu kiÓm tra c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n, x¸c ®Þ nh c¸c gi¸ trÞ ®é lón, ®é chuyÓn dÞch giíi h¹n cho phÐp ®èi víi c¸c lo¹i nÒn ®Êt vµ c¸c c«ng tr×nh kh¸c nhau. b. Nguyªn t¾c thùc hiÖn c«ng t¸c quan tr¾c C«ng t¸c quan tr¾c chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng c«ng tr×nh ®îc tiÕn hµnh theo 4 nguyªn t¾c sau: - ViÖc quan tr¾c chuyÓn dÞch biÕn d¹ng ph¶i ®îc thùc hiÖn theo nhiÒu thêi ®iÓm, mçi thêi ®iÓm ®îc gäi lµ mét chu kú. Chu kú ®Çu ®îc gäi lµ chu kú “0”. - ChuyÓn dÞch biÕn d¹ng c«ng tr×nh ®îc so s¸nh t¬ng ®èi víi mét ®èi tîng kh¸c ®îc xem lµ æn ®Þnh. - ChuyÓn dÞch biÕn d¹ng c«ng tr×nh thêng cã trÞ sè nhá v× vËy ph¶i cã L¬ng Anh TuÊn -4- Líp Tr¾c ®Þa B-K48
Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp ph¬ng ph¸p vµ ph¬ng tiÔn cã ®é chÝnh x¸c cao. - CÇn ph¶i cã kü thuËt xö lý riªng phï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ b¶n chÊt cña mét m¹ng líi quan tr¾c chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng c«ng tr×nh. c. Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c. Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c chuyÓn dÞch chÝnh lµ ®é chÝnh x¸c cÇn thiÕt x¸c ®Þnh chuyÓn dÞch c«ng tr×nh, chØ tiªu ®Þnh lîng cña ®¹i lîng nµy phô thuéc chñ yÕu vµo tÝnh chÊt c¬ lý ®Êt ®¸ díi nÒn mãng, ®Æc ®iÓm kÕt cÊu vµ vËn hµnh c«ng tr×nh. Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh theo gi¸ trÞ chuyÓn dÞch dù b¸o (cho trong b¶n thiÕt kÕ) hoÆc cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh theo c¸c tiªu chuÈn x©y dùng, vËn hµnh c«ng tr×nh (quy ®Þnh trong c¸c tiªu chuÈn ngµnh). - NÕu theo ®é chuyÓn dÞch dù b¸o (cho trong b¶n thiÕt kÕ hoÆc ®îc x¸c ®Þnh theo mét sè chu kú ®· quan tr¾c), yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c sÏ ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: Q mQ  2 Víi mQ lµ yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c ë thêi ®iÓm t . Q lµ gi¸ trÞ chuyÓn dÞch dù b¸o gi÷a 2 chu kú quan tr¾c.  lµ hÖ sè ®Æc trng cho ®é tin cËy cña kÕt qu¶ quan tr¾c. Thêng chän   3 vµ lóc nµy sÏ cã mQ  0.17 Q . - NÕu yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c ®îc x¸c ®Þnh dùa vµo quy m« cña c«ng tr×nh vµ tÝnh chÊt cña nÒn ®Êt díi mãng c«ng tr×nh th× yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c ®îc quy ®Þnh theo b¶ng 1.1. B¶ng 1.1 §é chÝnh x¸c quan tr¾c §é chÝnh x¸c Lo¹i c«ng tr×nh vµ nÒn mãng quan tr¾c(mm) C«ng tr×nh x©y dùng trªn nÒn ®¸ gèc vµ nöa ®¸ gèc  1.0 C«ng tr×nh trªn nÒn sÐt nÒn chÞu lùc  3.0 C¸c lo¹i ®Ëp ®Êt, ®¸ chÞu lùc cao  5.0 C¸c c«ng tr×nh x©y dùng trªn nÒn trît  10.0 C¸c lo¹i c«ng tr×nh b»ng ®Êt ®¾p  15.0 L¬ng Anh TuÊn -5- Líp Tr¾c ®Þa B-K48
Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp d. Chu kú quan tr¾c Nh×n chung chu kú quan tr¾c chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng c«ng tr×nh ®îc quy ®Þnh phô thuéc vµo c¸c yÕu tè sau: - Tïy thuéc vµo lo¹i c«ng tr×nh vµ tÝnh chÊt cña nÒn ®Êt ®¸ díi mãng c«ng tr×nh - Tïy thuéc vµo tõng giai ®o¹n x©y dùng vµ vËn hµnh c«ng tr×nh. 1. §èi víi quan tr¾c chuyÓn dÞch th¼ng ®øng c«ng tr×nh ViÖc x¸c ®Þnh thêi gian ®o (chu kú ®o) chiÕm mét vai trß rÊt quan träng. Theo kinh nghiÖm khi quan tr¾c c¸c c«ng tr×nh ng−êi ta chia lµm 2 giai ®o¹n: - Quan tr¾c lón trong giai ®o¹n thi c«ng; - Quan tr¾c lón khi c«ng tr×nh ®−a vµo sö dông; Giai ®o¹n thi c«ng, quan tr¾c lón th−êng ®−îc x¸c ®Þnh theo tiÕn ®é thi c«ng vµ møc ®é phøc t¹p cña c«ng tr×nh. §Ó dÔ dµng cho viÖc theo dâi, ng−êi ta ®o theo t¶i träng hoµn thµnh cña qu¸ tr×nh x©y dùng cô thÓ lµ: - C«ng tr×nh hoµn thµnh xong phÇn mãng. - C«ng tr×nh ®¹t tíi 20% t¶i träng. - C«ng tr×nh ®¹t tíi 50% t¶i träng - C«ng tr×nh ®¹t tíi 75% t¶i träng - C«ng tr×nh ®¹t tíi 100% t¶i träng §èi víi c¸c c«ng tr×nh phøc t¹p, ngoµi viÖc theo dâi chuyÓn dÞch biÕn d¹ng cña mãng (khi hoµn thµnh x©y xong phÇn mãng) cã thÓ cø ®¹t 10% t¶i träng th× cÇn ph¶i quan tr¾c mét lÇn. T¹i mçi lÇn quan tr¾c, kÕt qu¶ so s¸nh víi lÇn ®o tr−íc gÇn ®ã vµ sau khi xem xÐt hiÖu chªnh lÖch cao cña hai lÇn ®o kÒ nhau ∆h (®é lón) lµ c¬ së ®Ó quyÕt ®Þnh viÖc t¨ng dÇy c¸c lÇn ®o hay cø tiÕn hµnh ®o theo tiÕn ®é ®· Ên ®Þnh ngay tõ ®Çu. - ë giai ®o¹n thø hai khi c«ng tr×nh ®∙ ®−a vµo sö dông. ViÖc ph©n ®Þnh sè lÇn ®o phô thuéc hoµn toµn vµo yªu cÇu ®é chÝnh x¸c ®o lón cña mçi c«ng tr×nh nh− ®∙ tr×nh bµy ë trªn. NÕu sai sè cho phÐp ®o vµ cÊp chÝnh x¸c cµng nhá th× c¸c chu kú (thêi gian) c¸ch nhau cµng lín ng−îc l¹i sai sè cho phÐp ®o vµ ®é chÝnh x¸c cµng lín th× chu kú ®o c¸ch nhau cµng Ýt h¬n. Khi c«ng tr×nh L¬ng Anh TuÊn -6- Líp Tr¾c ®Þa B-K48
Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp cã dÊu hiÖu biÕn d¹ng lín th× chu kú ®o víi mét sè yªu cÇu ®Æc biÖt do ng−êi t− vÊn hoÆc thiÕt kÕ quy ®Þnh. Thêi kú c«ng tr×nh ®i vµo æn ®Þnh (tèc ®é chuyÓn dÞch cña c«ng tr×nh ®¹t ®îc tõ 1mm /n¨m  2mm/n¨m), thêi kú nµy chu kú quan tr¾c cã thÓ lµ 6 th¸ng ho¨c 1 n¨m vµ cã thÓ lµ 2 n¨m. 2. §èi víi quan tr¾c chuyÓn dÞch ngang c«ng tr×nh Thêi gian thùc hiÖn c¸c chu kú quan tr¾c chuyÓn dÞch ®îc tiÕn hµnh dùa vµo c¸c yÕu tè : - Lo¹i nhµ vµ c«ng tr×nh; - Lo¹i nÒn ®Êt x©y dùng nhµ vµ c«ng tr×nh; - §Æc ®iÓm ¸p lùc ngang; - Møc ®é chuyÓn dÞch ngang; - TiÕn ®é thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh. Chu kú quan tr¾c ®Çu tiªn ®îc thùc hiÖn ngay sau khi x©y dùng mãng c«ng tr×nh vµ tríc khi cã ¸p lùc ngang t¸c ®éng ®Õn c«ng tr×nh. C¸c chu kú tiÕp theo ®îc thùc hiÖn tuú thuéc vµo møc t¨ng hoÆc gi¶m ¸p lùc ngang t¸c ®éng vµo c«ng tr×nh hoÆc cã thÓ quan tr¾c 2 th¸ng 1 lÇn trong thêi gian x©y dùng c«ng tr×nh. Trong thêi gian sö dông c«ng tr×nh, sè lîng chu kú quan tr¾c ®îc tiÕn hµnh tõ 1  2 chu kú trong mét n¨m, vµo nh÷ng thêi ®iÓm mµ ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh kh¸c biÖt nhÊt. Ngoµi ra cÇn ph¶i quan tr¾c bæ sung ®èi víi c¸c c«ng tr×nh cã ®é chuyÓn dÞch ngang lín, hoÆc quan tr¾c bæ sung ®Ó t×m ra nguyªn nh©n g©y nªn sù cè c«ng tr×nh. 1.2. quan tr¾c lón c«ng tr×nh 1.2.1. C¸c ph¬ng ph¸p quan tr¾c lón c«ng tr×nh a. §o cao h×nh häc Ph¬ng ph¸p nµy dùa trªn nguyªn lý sö dông tia ng¾m n»m ngang x¸c ®Þnh chªnh cao gi÷a hai ®iÓm (H×nh 1.1). L¬ng Anh TuÊn -7- Líp Tr¾c ®Þa B-K48
Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp H×nh 1.1. Tr¹m ®o cao h×nh häc NÕu m¸y thñy chuÈn ®Æt gi÷a kho¶ng A, B, ký hiÖu (a), (b) lµ c¸c sè ®äc t¬ng øng trªn mia sau (®Æt t¹i A) vµ mia tríc (®Æt t¹i B), khi ®ã chªnh cao gi÷a hai ®iÓm A, B ®îc tÝnh theo c«ng thøc: hAB = (a) – (b) ViÖc quan tr¾c ®Ó x¸c ®Þnh ®é lón c«ng tr×nh ph¶i ®−îc tiÕn hµnh theo mét quy ®Þnh ®o cao h×nh häc chÝnh x¸c ®Æc biÖt hay cßn gäi lµ ®o cao h×nh häc tia ng¾m ng¾n. Nh÷ng chØ tiªu kü thuËt cña ®o cao h×nh häc tia ng¾m ng¾n ®îc quy ®Þnh ë b¶ng 1.3 B¶ng 1.3 ChØ tiªu kü thuËt cña thñy chuÈn h×nh häc tia ng¾m ng¾n H¹ng thñy chuÈn ChØ tiªu I II III ChiÒu dµi tia ng¾m (m) ≤ 25 ≤ 25 ≤ 40 ChiÒu cao tia ng¾m (m) ≥ 0,8 ≥ 0,5 ≥ 0,3 Chªnh lÖch kho¶ng ng¾m (m): - Trªn 1 tr¹m 0,4 1,0 2,0 - Trªn toµn tuyÕn 2,0 4,0 5,0 ≤  0,3 n ≤  1,0 n ≤  2,0 n Sai sè khÐp cho phÐp (mm) b. §o cao thuû tÜnh Ph¬ng ph¸p ®o cao thñy tÜnh dùa trªn nguyªn lý b×nh th«ng nhau: “BÒ mÆt chÊt láng trong c¸c b×nh th«ng nhau lu«n cã vÞ trÝ n»m ngang (vu«ng gãc ph¬ng d©y däi) vµ cã cïng mét ®é cao, kh«ng phô thuéc vµo h×nh d¹ng mÆt c¾t còng nh khèi lîng chÊt láng trong c¸c b×nh”. L¬ng Anh TuÊn -8- Líp Tr¾c ®Þa B-K48
Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp (a)-Vị trí đo thuận (b) -Vị trí đo đảo H×nh 1.2 S¬ ®å cÊu t¹o m¸y ®o cao thñy tÜnh §Ó x¸c ®Þnh chªnh cao h gi÷a hai ®iÓm A, B nÕu : - §o thuËn hAB = (d1 – S1) – (d2 – T1) - §o ®¶o hAB = (d2 – S2) – (d1 – T2) Trong ®ã: S1, T1 (S2, T2) - sè ®äc trªn thang sè t¹i c¸c b×nh N1 vµ N2 t¬ng øng. d1, d2 - kho¶ng c¸ch tõ v¹ch “0” cña thang sè ®Õn mÆt ph¼ng ®¸y cña b×nh. Ph¬ng ph¸p nµy cho ®é chÝnh x¸c cao nhng ph¹m vi øng dông h¹n chÕ vµ chØ dïng khi ph¬ng ph¸p thñy chuÈn h×nh häc kh«ng cã hiÖu qu¶. c. §o cao lîng gi¸c Ph¬ng ph¸p ®o cao lîng gi¸c dùa trªn nguyªn lý x¸c ®Þnh gi¸n tiÕp chªnh cao th«ng qua viÖc ®o gãc nghiªng vµ kho¶ng c¸ch. Ph¬ng ph¸p nµy cã ®é chÝnh x¸c kh«ng cao nªn chØ dïng quan tr¾c c¸c c«ng tr×nh cã ®é chÝnh x¸c thÊp vµ khi nh÷ng ®iÒu kiÖn kh«ng thuËn lîi hoÆc kÐm hiÖu qu¶ ®èi víi ®o cao h×nh häc. Trong quan tr¾c lón c«ng tr×nh thêng sö dông ph¬ng ph¸p ®o cao lîng gi¸c tia ng¾m ng¾n (chiÒu dµi tia ng¾m kh«ng vît qu¸ 100m). l Z V B i A D H×nh 1.3: §o cao lîng gi¸c L¬ng Anh TuÊn -9- Líp Tr¾c ®Þa B-K48
Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp Chªnh cao gi÷a hai ®iÓm A vµ B ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: hAB  D.ctgZ  i  l  f HoÆc: hAB  D.tgV  i  l  f Trong ®ã: D lµ kho¶ng c¸ch ngang, Z lµ gãc thiªn ®Ønh, V lµ gãc ®øng, i lµ chiÒu cao m¸y , l lµ chiÒu cao tiªu, f lµ sè hiÖu chØnh do chiÕt quang ®øng. Trong thùc tÕ s¶n xuÊt, ®o cao h×nh häc lµ ph¬ng ph¸p ®îc sö dông phæ biÕn nhÊt ®Ó quan tr¾c ®é lón. C¸c ph¬ng ph¸p ®o cao kh¸c chØ ®îc dïng nh biÖn ph¸p bæ trî, khi yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c kh«ng cao hoÆc ®iÒu kiÖn thùc tÕ kh«ng cho phÐp ¸p dông ®îc ®o cao h×nh häc. Vµ nh ®· tr×nh bµy, ®Ó ®¹t ®é chÝnh x¸c cao trong quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh chóng ta ph¶i ¸p dông ®o cao h×nh häc tia ng¾m ng¾n. V× cã nh÷ng ®Æc thï nh− v©þ nªn ph¶i cã nh÷ng yªu cÇu riªng cho hÖ thèng líi vµ c¸c lo¹i mèc dïng trong quan tr¾c lón c«ng tr×nh. VÊn ®Ò nµy sÏ ®îc chóng t«i tr×nh bµy ë phÇn tiÕp theo. 1.2.2 Líi khèng chÕ vµ c¸c lo¹i mèc dïng trong quan tr¾c lón c«ng tr×nh ChuyÓn dÞch th¼ng ®øng c«ng tr×nh lµ sù thay ®æi ®é cao cña c«ng tr×nh theo thêi gian, v× vËy ®Ó quan tr¾c chuyÓn dÞch th¼ng ®øng c«ng tr×nh ph¶i lËp líi khèng chÕ ®é cao nh»m x¸c ®Þnh ®é cao c«ng tr×nh ë c¸c thêi ®iÓm ®Ó so s¸nh víi nhau t×m ra chuyÓn dÞch. Líi khèng chÕ trong quan tr¾c chuyÓn dÞch lµ m¹ng líi ®éc lËp, ®îc tiÕn hµnh ®o lÆp trong c¸c chu kú quan tr¾c. C¸c m¹ng líi nµy th«ng thêng ®îc x©y dùng thµnh 2 bËc; bËc 1 lµ líi khèng chÕ c¬ së vµ bËc 2 lµ líi quan tr¾c. a. CÊp líi c¬ së Cao ®é c¸c ®iÓm mèc cña líi khèng chÕ c¬ së lµ sè liÖu gèc cho viÖc thÝnh to¸n vµ ®¸nh gi¸ ®é chuyÓn dÞch cña c¸c ®iÓm kiÓm tra ®îc g¾n trªn c«ng tr×nh cÇn theo dâi, vµ nÕu chØ cÇn mét trong c¸c mèc nµy bÞ chuyÓn dÞch vÞ trÝ sÏ lµm sai lÖch vÞ trÝ c¸c mèc quan tr¾c vµ tÊt nhiªn ®iÒu nµy sÏ ¶nh hëng ®Õn c¸c kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ ®é chuyÓn dÞch cña c«ng tr×nh. Do vËy c¸c ®iÓm khèng chÕ c¬ së cÇn ®îc bè trÝ t¹i nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn L¬ng Anh TuÊn - 10 - Líp Tr¾c ®Þa B-K48
Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp ®Þa chÊt æn ®Þnh, n»m ngoµi ph¹m vÞ chÞu t¸c ®éng cña sù chuyÓn dÞch c«ng tr×nh vµ ®Æc biÖt ph¶i cã ®é æn ®Þnh cao trong suèt qu¸ tr×nh quan tr¾c. Yªu cÇu vÒ hÖ thèng mèc c¬ së [7] HÖ thèng mèc chuÈn ®ãng vai trß rÊt quan träng, nã lµ ®iÓm gèc cña hÖ chuÈn (hÖ quy chiÕu). V× vËy cÇn x©y dùng mét hÖ thèng mèc chuÈn cè ®Þnh, tøc lµ ®é cao cña chóng kh«ng thay ®æi theo thêi gian. NÕu v× tr−êng hîp qu¸ khã kh¨n còng cã thÓ dùa vµo c¸c mèc chuÈn kh«ng æn ®Þnh tøc lµ c¸c mèc chuÈn nµy vÉn bÞ lón do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸c g©y ra, nh−ng ph¶i biÕt ®−îc quy luËt lón cña chóng ®Ó néi suy hoÆc ngo¹i suy gi¸ trÞ ®é cao ë thêi ®iÓm nµo ®ã víi ®é chÝnh x¸c cÇn thiÕt. Tuy nhiªn, viÖc x¸c ®Þnh ®−îc ®é æn ®Þnh cña c¸c mèc chuÈn lµ rÊt khã kh¨n vµ phøc t¹p. V× thÕ khi x©y dùng hÖ thèng mèc chuÈn ph¶i nghiªn cøu kü c¸c tµi liÖu ®Þa chÊt c«ng tr×nh, ®Þa chÊt thuû v¨n. Sè l−îng mèc chuÈn ph¶i ®ñ vµ ®−êng tuyÕn dÉn tõ c¸c mèc chuÈn gèc ph¶i chÝnh x¸c, hîp lý vµ æn ®Þnh vµ cã ®ñ ®iÒu kiÖn kiÓm tra, ®¸nh gi¸ ®−îc sù æn ®Þnh cña chóng. VÒ sè l−îng mèc chuÈn: nªn t¹o thµnh nh÷ng côm hÖ thèng mèc chuÈn, mçi côm nµy cã Ýt nhÊt 3 mèc. Tuú thuéc vµo quy m« vµ diÖn tÝch cña nhµ vµ c«ng tr×nh x©y dùng mµ bè trÝ sè l−îng mèc chuÈn vµ sè côm. C¸c mèc chuÈn ph¶i ®−îc ®Æt ë tÇng ®¸ gèc hoÆc tÇng cuéi sái, trong tr−êng hîp nµy mèc chuÈn ph¶i ®−îc cÊu t¹o theo kiÓu ch«n s©u nh− h×nh 1.4 (a) Trong tr−êng hîp khã kh¨n, cã thÓ x©y dùng mèc ch«n n«ng nh− h×nh 1.4 (b) C¸c mèc nµy ®−îc quy ®Þnh víi kÝch th−íc lín, cã ®Õ réng vµ ®−îc ch«n ë nh÷ng n¬i cã cÊu t¹o ®Þa chÊt æn ®Þnh , c¸ch xa hîp lý n¬i quan tr¾c lón (th−êng c¸ch xa c«ng tr×nh quan tr¾c lón lµ 2/3H, H lµ chiÒu cao cña c«ng tr×nh) kh«ng ch«n ë n¬i ngËp n−íc, s−ên ®Êt tr−ît, gß ®èng, bê ®ª, b·i ®æ vµ ph¶i xa ®−êng s¾t h¬n 50m, c¸ch ®−êng « t« 30m. L¬ng Anh TuÊn - 11 - Líp Tr¾c ®Þa B-K48
Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp H×nh 1.4- Mèc c¬ së ch«n s©u (a) vµ ch«n n«ng (b). 7 6 5 1 -è n g b ¶ o v Ö 3 1 2 -T Ç n g ® Ê t c ø n g a a 3 - L â i m è c k im lo ¹ i 4- § Öm xèp 5 - § Ç u m è c h ×n h c h á m c Ç u l 6- N ¾p b¶o vÖ m èc 7- H è b¶o vÖ 4 2 H×nh 1.5 KÕt cÊu mèc ch«n s©u lâi ®¬n b. CÊp líi quan tr¾c Bao gåm c¸c ®iÓm kiÓm tra g¾n lªn c«ng tr×nh chuyÓn dÞch cïng víi c«ng tr×nh. Líi ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu: C¸c ®iÓm kiÓm tra ®îc bè trÝ ®Òu trªn mÆt b»ng cña c«ng tr×nh n¬i dù - kiÕn chuyÓn dÞch th¼ng ®øng lµ lín nhÊt. C¸c mèc thêng ®îc g¾n vµo phÇn chÞu lùc cña c«ng tr×nh cao h¬n cèt - “0” tõ 20 ®Õn 50 cm, n¬i thuËn tiÔn cho quan tr¾c. Yªu cÇu vÒ hÖ thèng mèc quan tr¾c Trªn c¸c c«ng tr×nh quan tr¾c lón ph¶i g¾n c¸c mèc quan tr¾c lón theo quy ®Þnh (h×nh 1.5), c¸c mèc nµy ®−îc lµm b»ng thÐp kh«ng rØ, b»ng ®ång hay b»ng s¾t m¹. Khi thiÕt kÕ ®Æt vÞ trÝ c¸c mèc nµy ph¶i tÝnh ®Õn cÊu tróc mãng ( kÕt cÊu t¶i träng ®éng), c¸c ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh vµ ®Þa chÊt thuû v¨n. L¬ng Anh TuÊn - 12 - Líp Tr¾c ®Þa B-K48
Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp H×nh 1.6- Mèc lón g¾n vµo th©n c«ng tr×nh. C¸c mèc lín ph¶i ®−îc ®Æt theo c¸c trôc däc vµ ngang mãng ®Ó ph¸t hiÖn ®é vâng, ®é nghiªng theo h−íng däc vµ ngang nhµ , ë nh÷ng vÞ trÝ cã thÓ dù ®o¸n lón m¹nh, ë c¸c chç giao tiÕp cña c¸c khèi kÒ nhau, theo c¸c c¹nh cña c¸c m¹ch co ngãt hoÆc khe lón, xung quanh c¸c vïng cã t¶i träng ®éng lín vµ c¸c vïng cã ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt kÐm h¬n. C¸c mèc nµy cÇn ph¶i ®−îc b¶o vÖ trong suÊt thêi gian quan tr¾c. ë nh÷ng c«ng tr×nh ®Æc biÖt, cßn ph¶i ®Æt ë mãng nh÷ng mèc ®o nhiÖt ®é ®Õ mãng vµ nh÷ng mèc quan tr¾c møc n−íc ngÇm. C¸c mèc nµy ®−îc quy ®Þnh cô thÓ cho mçi c«ng tr×nh. Hai cÊp líi nµy t¹o nªn mét hÖ thèng ®é cao thèng nhÊt vµ trong mçi chu kú chóng ®îc ®o ®¹c ®ång thêi. 1.2.3. Quy tr×nh thùc hiÖn quan tr¾c lón c«ng tr×nh a. X¸c ®Þnh sai sè tæng hîp c¸c bÊc líi Sai sè tæng hîp c¸c bËc líi ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c lón. NÕu yªu cÇu ®a ra lµ sai sè tuyÖt ®èi ®é lón th× viÖc x¸c ®Þnh sai sè ®é cao tæng hîp ®îc thùc hiÖn nh sau: Gäi S lµ ®é lón tuyÖt ®èi cña ®iÓm kiÓm tra gi÷a 2 chu kú kÒ nhau, mS lµ sai sè trung ph¬ng x¸c ®Þnh ®é lón tuyÖt ®èi cña nã. Ta cã: j 1 = H i j - H i j 1 Si = Si - Si (1.1) j Gi¶ thiÕt trong c¸c chu kú ®îc ®o cïng 1 ®é chÝnh x¸c, th×: mS = mH j + mH j 1 (1.2) 2 2 2 L¬ng Anh TuÊn - 13 - Líp Tr¾c ®Þa B-K48
Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp Hay : m S = mH . 2 ( 1.3) Trong ®ã mH ®îc hiÓu lµ sai sè trung ph¬ng x¸c ®Þnh ®é cao ®iÓm yÕu nhÊt mS trong m¹ng líi quan tr¾c. Tõ (1.3) ta cã mH = (1.4) 2 mH chÝnh lµ sai sè trung ph¬ng tæng hîp cña 2 bËc líi. NÕu gäi mH , mH lµ thµnh phÇn ¶nh hëng cña mçi bËc líi ®Õn ®é chÝnh x¸c I II x¸c ®Þnh ®é cao ®iÓm yÕu nhÊt. khi ®ã: mH 2 = mH 2 + mH (1.5) 2 I II Gi÷a 2 bËc líi cã hÖ sè suy gi¶m ®é chÝnh x¸c: mH = K. mH (1.6) II I mH = mH I +K 2 . mH II = (1+ K 2 ) mH I (1.7) 2 2 2 2 Trªn c¬ së ®ã, sai sè cña c¸c bËc líi trong quan tr¾c ®é lón ®îc tÝnh nh sau: - §èi víi bËc líi c¬ së : mS mH mH I = = (1.8) 2( K 2  1) ( K  1) 2 - §èi víi bËc líi quan tr¾c : K .mS mH II = K. mH I = (1.9) 2( K 2  1) b. ¦íc tÝnh ®é chÝnh x¸c quan tr¾c lón c«ng tr×nh ¦íc tÝnh ®é chÝnh x¸c líi ®é cao ®îc thùc hiÖn nh»m x¸c ®Þnh chØ tiªu ®é chÝnh x¸c mµ líi cã thÓ ®¹t ®îc trong ®iÒu kiÖn ®å h×nh líi vµ sai sè do chªnh cao trªn 1km chiÒu dµi tuyÕn ®o (hoÆc sai sè chªnh cao trªn 1 tr¹m ®o), sao cho ®é chÝnh x¸c cña líi tho¶ m·n yªu cÇu cho tríc. Trong quan tr¾c lón c«ng tr×nh th× líi quan tr¾c ®é lón lµ m¹ng líi cã kÝch thíc nhá, v× vËy thêng dïng tiªu chuÈn sai sè chªnh cao tr¹m ®o ®Ó lµm chØ tiªu ®é chÝnh x¸c ®o ®¹c. Theo môc a chóng ta ®· x¸c ®Þnh ®îc sai sè cña c¸c cÊp líi trong quan tr¾c ®é lón, dùa vµo c¸i nµy chóng ta x¸c ®Þnh ®îc sai sè trung ph¬ng ngÉu nhiªn trªn 1 tr¹m m¸y ®èi víi tõng cÊp líi. Cô thÓ nh sau: Tõ (1.8), (1.9) ta x¸c ®Þnh sai sè trung ph¬ng ngÉu nhiªn trªn 1 tr¹m m¸y  ®èi víi tõng cÊp líi nh sau: L¬ng Anh TuÊn - 14 - Líp Tr¾c ®Þa B-K48
Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp mH II mH I 1 = , 2 = (1.10) 1 2 Q yn Q yn Víi Q yn1 , Q yn 2 lµ träng sè ®¶o ®é cao ®iÓm yÕu nhÊt cña tõng cÊp líi vµ ®îc x¸c ®Þnh b»ng ph¬ng ph¸p chÆt chÏ. Vµ  1 ,  2 lµ c¬ së ®Ó lùa chän m¸y mãc vµ ch¬ng tr×nh ®o ng¾m hîp lý. c. §o ®¹c líi Yªu cÇu vÒ m¸y vµ dông cô ®o: Khi ph¶i quan tr¾c lón c«ng tr×nh víi ®é chÝnh x¸c thuû chuÈn h¹ng 1 cã thÓ sö dông c¸c lo¹i m¸y Ni004, Ni002, H1 vµ c¸c lo¹i cã ®é chÝnh x¸c t−¬ng ®−¬ng vµ mia Invar víi kho¶ng chia nhá nhÊt lµ 5mm, trªn mia cã g¾n èng thuû trßn, sai sè chiÒu dµi 1m trªn mia kh«ng lín h¬n 0.15mm. Khi ph¶i quan tr¾c lón c«ng tr×nh víi ®é chÝnh x¸c h¹ng 2 cã thÓ dïng c¸c lo¹i m¸y Ni004, WILD N3, H1, KONi -007… vµ mia Invar nh− trªn. M¸y thuû b×nh vµ mia Invar nh− trªn. Gi¸ trÞ gãc i kh«ng ®−îc lín h¬n 8''. d. C¸c yªu cÇu vÒ ®o Nh ®· nãi ë trªn viÖc quan tr¾c ®Ó x¸c ®Þnh ®é lón c«ng tr×nh ph¶i ®−îc tiÕn hµnh theo mét quy ®Þnh ®o cao h×nh häc chÝnh x¸c ®Æc biÖt hay cßn gäi lµ ®o cao h×nh häc tia ng¾m ng¾n. Nh vËy khi tiÕn hµnh ®o ®¹c hÖ thèng líi quan tr¾c cÇn thùc hiÖn ®óng c¸c yªu cÇu kü thuËt cña thñy chuÈn h×nh häc tia ng¾m ng¾n ®îc quy ®Þnh ë b¶ng 1.3 . Khi ®o b»ng mét mia, ph¶i ®o theo tr×nh tù (S -S -T -T). Thêi gian ®o mét tr¹m ph¶i nhá h¬n 5 phót. Tríc khi tiÕn hµnh ®o ®¹c cÇn ph¶i thùc hiÖn kiÓm nghiÖm m¸y vµ mia theo yªu cÇu cña thñy chuÈn chÝnh x¸c. Trong ®ã ®Æc biÖt chó ý sai sè gãc i vµ ®é nghiªng cña líi chØ. Trong mçi chu kú c«ng t¸c ®o ®¹c ph¶i ®îc thùc hiÖn bëi cïng 1 lo¹i m¸y, cïng 1 ngêi ®o, cïng 1 s¬ ®å ®o ®Ó ®¶m b¶o : mH = mH . j 1 j L¬ng Anh TuÊn - 15 - Líp Tr¾c ®Þa B-K48
Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp e. Xö lý sè liÖu ®o ®¹c ViÖc tÝnh to¸n b×nh sai c¸c kÕt qu¶ quan tr¾c lón cña tõng chu k× vµ toµn bé qu¸ tr×nh ®o ®−îc tiÕn hµnh b»ng ph−¬ng ph¸p sè b×nh ph−¬ng nhá nhÊt. §Ó nhanh chãng vµ ®¶m b¶o ®é tin cËy cÇn thùc hiÖn c«ng viÖc nµy trªn m¸y vi tÝnh víi ch−¬ng tr×nh mÉu ®· ®−îc lËp s½n. KÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tÝnh to¸n ph¶i ®¹t ®−îc c¸c néi dung sau: - §é lón, ®é lón lín nhÊt, ®é lón nhá nhÊt, ®é lón trung b×nh cña tÊt c¶ c¸c ®iÓm trªn c«ng tr×nh (hay -Tèc ®é lón, tèc ®é lón lín nhÊt, tèc ®é lón nhá nhÊt, tèc ®é lón trung b×nh cña tÊt c¶ c¸c ®iÓm vµ toµn c«ng tr×nh ). - Chªnh lÖch lón trung b×nh cña c¸c ®iÓm theo c¸c chu k× vµ cña toµn c«ng tr×nh; - Sai sè trung ph−¬ng x¸c ®Þnh ®é cao t¹i c¸c ®iÓm; Toµn bé c¸c kÕt qu¶ trªn cÇn biÓu thÞ b»ng c¸c biÓu ®å: - BiÓu ®å lón ®Æc tr−ng cña c¸c ®iÓm lón lín nhÊt vµ lón nhá nhÊt trong toµn bé thêi gian ®o lón nh− h×nh 1.7. - MÆt c¾t ®é lón theo trôc (trôc ngang vµ trôc däc c«ng tr×nh) nh− h×nh 1.8. - B×nh ®å ®−êng ®¼ng lón ( ®−êng cïng ®é cao) nh− h×nh1.9. - MÆt c¾t lón theo kh«ng gian 3 chiÒu nh− h×nh vÏ 1.10. L¬ng Anh TuÊn - 16 - Líp Tr¾c ®Þa B-K48
Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp H×nh 1.7 BiÓu ®å lón ®Æc trng cña c¸c ®iÓm lón lín nhÊt vµ nhá nhÊt trong toµn bé thêi gian ®o lón. H×nh 1.8 MÆt c¾t ®é lón theo trôc. H×nh1. 9 B×nh ®å ®êng ®¼ng lón. H×nh1.10 MÆt lón kh«ng gian ba chiÒu. L¬ng Anh TuÊn - 17 - Líp Tr¾c ®Þa B-K48
Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp 1.2.4. Kü thuËt xö lý sè liÖu quan tr¾c lón c«ng tr×nh a. Yªu cÇu cña c«ng t¸c xö lý sè liÖu C«ng t¸c xö lý sè liÖu quan tr¾c lón c«ng tr×nh ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau: Trong tÊt c¶ c¸c chu kú quan tr¾c cÇn ph¶i tÝnh to¸n b×nh sai líi trong - cïng mét hÖ thèng ®é cao ®· chän kÓ tõ chu kú ®Çu tiªn. ViÖc xö lý sè liÖu ®o ®¹c ph¶i ®îc thùc hiÖn sao cho c¸c kÕt qu¶ b×nh - sai kh«ng chÞu ¶nh hëng sai sè cña sè liÖu gèc (sai sè x¸c ®Þnh sè liÖu gèc) vµ nh÷ng chuyÓn dÞch nÕu cã cña c¸c sè liÖu gèc. b. NhiÖm vô cña c«ng t¸c xö lý sè liÖu Líi ®é cao ®o lón c«ng tr×nh thùc chÊt lµ mét m¹ng líi ®o lÆp ë nhiÒu thêi ®iÓm (mçi thêi ®iÓm lµ mét chu kú). ViÖc xö lý hÖ thèng líi ®é cao ®o lón t¹i mét thêi ®iÓm nµo ®ã thùc chÊt lµ ®Þnh vÞ m¹ng líi theo nhøng ®iÓm ®é cao gèc æn ®Þnh t¹i thêi ®iÓm ®ã. Nh vËy, khi xö lý hÖ thèng líi ®é cao ®o lón cÇn ph¶i gi¶i quyÕt ®ång thêi 2 nhiÖm vô sau ®©y: - Ph©n tÝch hÖ thèng líi ®é cao c¬ së, t×m ra nh÷ng ®iÓm ®é cao gèc æn ®Þnh vµ hiÖu chØnh vµo nh÷ng ®iÓm kh«ng æn ®Þnh t¹i thêi ®iÓm xö lý líi. - B×nh sai líi quan tr¾c, x¸c ®Þnh ®é cao cña c¸c ®iÓm ®o lón g¾n trªn c«ng tr×nh. Hai nhiÖm vô nµy ®ång thêi còng lµ quy tr×nh cña viÖc xö lý sè liÖu quan tr¾c lón c«ng tr×nh. 1.2.5. Tiªu chuÈn æn ®Þnh cña c¸c mèc ®é cao c¬ së trong ®o lón c«ng tr×nh [5] Nh chóng ta ®· biÕt, líi ®é cao ®o lón c«ng tr×nh lµ hÖ thèng líi ®éc lËp 2 cÊp, trong ®ã c¸c ®iÓm ®é cao c¬ së t¹i thêi ®iÓm xö lý líi cha h¼n ®· hoµn toµn æn ®Þnh: chóng cã b¶n chÊt lµ líi tù do. H¬n n÷a, gi¸ trÞ giíi h¹n vÒ sù æn ®Þnh cña c¸c mèc c¬ së cÇn ph¶i ®îc x¸c ®Þnh xuÊt ph¸t tõ ®é chÝnh x¸c cÇn thiÕt ®o lón c«ng tr×nh. Phï hîp víi ®Æc ®iÓm ®ã, trong ®å ¸n nµy chóng t«i xin ®a ra tiªu chuÈn æn ®Þnh cña c¸c mèc c¬ së do TS. NguyÔn Quang Phóc ®Ò xuÊt. Cô thÓ nh sau: L¬ng Anh TuÊn - 18 - Líp Tr¾c ®Þa B-K48